)8ib
Je
3ij lancering ruimteveer
open toeschouwers gevaar
meergeld blijft Vanden Boeynants parten spelen
Rabin ontsnapt aan
aanslag in Gazastrook
Burmaans leger ranselt en
ronselt om rust te herstellen
^LGISCHE OUD-PREMIER WEER IN OPSPRAAK
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
MUSICAL
NglTENLAND
Saidó6<Sowuvnt
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1988 PAGINA 5
5ER
jtenm-regenng
anon onzeker
tfRUT De helft van de ministers
de nieuwe militaire regering van
pnon heeft geweigerd hun ambt te
vaarden. De islamitische legerlei-
wilden geen deel uitmaken van
door christenen geleide interim-
ring. De uit zes ministers bestaan-
ïgering die gisteren door de schei-
Ie president Amin Gemayel werd
?md zou vandaag de presidentiële
it overnemen. Direct nadat van-
it de namen van de zes ministers
>nd waren gemaakt verklaarden
jrie islamitische kandidaten dat zij
>me" i zitting zouden nemen. Daarmee
specu®h ze het bestuur over aan Michel
i, opperbevelhebber van het leger
en bil;
elijker
;e zelf
Nieuw bloedbad door
Salvadoraans leger
SAN FRANCISCO Een een-
heid van het leger van El Salva
dor heeft in het dorpje San Fran
cisco, 50 kilometer ten oosten van
San Salvador, 10 burgers gearres
teerd en in koelen bloede gedood.
Dit is gisteren onthuld door oog
getuigen van het drama. Eerder
had het voorlichtingscentrum
van de strijdkrachten al gemeld
dat tien „subversieven" waren
gedood. Volgens ooggetuigen
werden de dorpelingen uit hun
huizen gehaald, voor een ravijn
opgesteld en daar neergeknald.
De moorden bij San Francisco
zijn het ernstigste geval van mas
samoord door het leger sinds ja-
LONDEN WIJST
TSJECHEN UIT
LONDEN - De Britse regering heeft
gisteren drie Tsjechoslowaakse diplo
maten in Londen die verdacht worden
van spionage gelast het land te verla
ten. Onder de drie diplomaten zijn
twee militaire attachés. „De minister
van buitenlandse zaken wenst dat dui
delijk wordt begrepen dat we, terwijl
we onze betrekkingen met Tsjechoslo-
wakije willen opbouwen, niet bereid
zijn ons beleid met betrekking tot dit
soort activiteiten te verzachten", aldus
een verklaring van het ministerie van
buitenlandse zaken in Londen. Eerder
werd bekend dat tijdens de luchtvaart-
show op Farnbrough een nieuw type
helm voor straaljagerpiloten gedemon
teerd en gefotografeerd was. De daders
werden niet gepakt.
Anti-apartheids-
conferentie
in Zuidafrika
verboden
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse regering
heeft op grond van de nood
toestand een anti-apartheids-
conferentie verboden, die dit
weekeinde in Kaapstad zou
worden gehouden. De autori
teiten hadden al eerder
maatregelen genomen tegen
tientallen deelnemers aan de
conferentie. Zo werd de be-
wegingsdvrijheid van zeker
vijftien activisten beperkt en
werden circa twintig arresta
ties verricht.
Landverschuiving:
ruim 100 doden
KATMANDU In het westen van
Nepal zijn als gevolg van aanhouden
de regenval twee dorpen bedolven
door een grondverschuiving. Bij de
ramp die zich eerder deze week vol
trok vielen volgens het ministerie
van binnenlandse zaken* zeker 106
doden. In het dorp Darwang kwamen
58 mensen om, terwijl in het nabijge
legen Niskot 48 bewoners de dood
vonden. Vermoedelijk zullen nog
meer mensen onder de grondmassa
vandaan worden gehaald. Grote de
len van Nepal staan onder water. Op
verschillende plaatsen zijn maag- en
darminfecties en andere besmettelij
ke ziekten opgetreden die de vorm
van een epidemie dreigen aan te ne-
Ortega uit boosheid
niet naar New York
MANAGUA Presdent Daniel Ortega
van Nicargua heeft een voorgenomen
reis naar de Verenigde Naties in New
York afgezegd, omdat de Amerikaanse
regering weigert visa voor leden van
zijn delegatie af te geven. Nicaragua
vroeg op 13 september visa aan voor
ongeveer zestig mensen. Washington
verleende visa aan Ortega en ongeveer
twintig lagere functionarissen en lijf
wachten. Geen van de ministers en
verslaggevers in Ortega's gevolg kre
gen een visum. Nicaragua zal een pro
test indienen bij de Verenigde Naties
en de Organisatie van Amerikaanse
Staten, waar Ortega volgende week
toespraken zou houden. Volgens Was
hington kost het verwerken van de vi
sum-aanvragen gewoon veel tijd.
publiek moet op afstand blijven uit vrees voor explosie
uik in
en de
-ijkste
h ambt
el moj
kelijke
hter b,
i het 1
?n kort
ensPrfcPE CANAVERAL
Pfpnd de voor volgende
in de^eR °P ^et programma
ïkst enöande lancering van de
Het aipierikaanse ruimtepen-
biljet |i Discovery is een
rkwaardige en tame-
unieke discussie ont-
^and. Het gezamenlijk
iDIlNsluit van het (civiele)
jreau voor lucht- en
limtevaart NASA en de
chtmacht om het aan-
1 toeschouwers bij de
Srt van de shuttle te
[perken is bij met name
enkele duizenden
Jjrtegenwoordigers van
C media die nu gedwon-
!n op afstand moeten
njjven, niet in goede
rde gevallen.
It besluit heeft te maken
ït nieuwe veiligheidsmaat-
opges€e'en> die door de lucht-
/eroonKht zijn opgesteld na de
ieme gmp met de Challenger (ja-
en veiar' 1986) en het ontploffen
,k de ln een grote militaire Titan
3ord ijD-raket, in april van het-
Ifde jaar, en die nu ook
nissie l°r de NASA zijn overgeno-
nens e£n- Nauwkeurige bestude-
lit jaafOg van wat er m januari en
leverden' '86 allemaal gebeurde
i van J vooral had kunnen gebeu-
erklarifb was de belangrijkste re
en dn voor de zeer drastische
n het flpscherping van de veilig-
echtenpsmarges.
defiipSA en de Amerikaanse
n S. Kfhtmacht maken bij res-
en arfdevelijk de Space Shuttle
ra is uiti Titan 34D (binnenkort
jc de nieuwe Titan-4)
pruik van grote vaste-
^pj-esSndstofraketten, in ruimte-
R Lrtjargon meestal aange-
hebbeii'd als SRB's (Solid Rocket
itlenenf°sters) en het ziJn met
>tEunTe deze SRB's d«e bij inci-
waarscrten enorme rampen zou-
President Reagan bracht gisteren een bezoek aan het John
son Space Centre, om samen met de bemanning van het
ruimteveer familieleden en belangstellenden toe te zwaaien.
FOTO: AP
1 concf1
kunnen veroorzaken.
chte istder bepaalde omstandig-
t ook Fen' z° wordt gezegd, hou-
h dergelijke raketten niet
.tuimelend hun aanvanke-
ke koers aan, zoals steeds
kfcrd gedacht, maar volgen
een niet van tevoren te
(rekenen ballistische baan.
i wanneer ze ontploffen
etzij via een vernietigings-
[nmando, hetzij spontaan)
yert dat een ware stort
vloed van vele duizenden
brokstukken op. Daar komt
nog bij dat ook de explosieve
eigenschappen van de de nog
niet verbruikte brandstof
groter blijken te zijn dan
aanvankelijk werd aangeno
men.
Veiligheidsmaatregelen op
basis van dit soort argumen
ten klinken alleszins redelijk
en logisch. Je moet er werke
lijk niet aan denken dat een
op hol slaande vaste-brand-
stofraket een koers gaat vol
gen naar een dicht opeenge
pakte menigte van vele tien
duizenden toeschouwers en
daar in of vlak er boven ex
plodeert, maar zeggen te
genstanders van de beperkin
gen in dertig jaar ruimte
vaart is er nog nooit één toe
schouwer bij een ongeluk om
het leven gekomen (wel door
hartaanvallen als gevolg van
te veel emoties.
Miljoen
Volgens recente NASA-
schattingen zullen ongeveer
een miljoen mensen naar
Florida komen om getuige te
zijn van de lancering van de
Discovery. De meesten van
hen zullen zich verzamelen
op de stranden langs de At
lantische Oceaan en slechts
een vage glimp kunnen op
vangen van de in de verte
opstijgende shuttle-combina
tie, maar met inachtneming
van de vroegere veiligheids
bepalingen zouden er zeker
60.000 mensen vrijwel al
len op uitnodiging op
Cape Canaveral zélf aanwe
zig zijn geweest. Dat aantal
wordt nu beperkt tot 15.000
en die 15.000 blijven dan ook
nog eens op 12 km van lan-
ceerplatform 39B. De nieuwe
VIP-tribune op ruim 5,5 km
van het lanceercomplex blijft
(althans bij de komende start
van de Discovery) zelfs ge
heel ongebruikt, terwijl
„slechts" 1.800 door NASA
geselecteerde persvertegen
woordigers toegang krijgen
tot hun speciale tribune,
eveneens op 5,5 km afstand,
waar ze volgens statistische
berekeningen 'van de lucht
macht een kans van 1 op de
10.000 lopen om er het leven
bij in te schieten. Er waren
echter zeker 4.000 aanvragen
van de kant van de media en
de resterende 2.200 maken
nu knarsetandend en nog
altijd onder protest deel
uit van de 15.000 gasten op 12
km van LC 39B. En dan zou
den de media NASA eigen
lijk toch nog dankbaar
moeten zijn, want aanvanke
lijk wilde de luchtmacht
slechts zegge en schrijve 100
media-vertegenwoordigers
toelaten.
De tegenstanders van de be
perkingen, met name mede
werkers van kranten, radio
en tv, hebben woedend ge
protesteerd tegen het besluit.
Feitelijke discussie is name
lijk niet goed mogelijk omdat
het veiligheidsrapport pas
over een paar maanden
wordt vrijgegeven. Ze heb
ben ook de vraag weer opge
worpen wie nu in feite het
civiele ruimtevaartprogram
ma van de VS leidt: NASA of
de luchtmacht.
Niet consequent
En tenslotte is er dan de
boeiende vraag waarom er
wel 1.800 journalisten en ca
meramensen op 5,5 km af
stand van het lanceerplat-
form worden toegelaten en
niet 4.000. Is een eventuele
slachting in een groep van
1.800 mensen wel verant
woord en van 4.000 niet? Als
het werkelijk allemaal zo ge
vaarlijk is, laat je niemand
toe. Dat zou hoewel waar
schijnlijk aanvechtbaar in
elk geval consequent zijn ge
weest. En datzelfde geldt
voor de toeschouwers op 12
km afstand. Je mag kenne
lijk wel risico's nemen met
15.000 mensen, maar niet met
70.000.
Het Congrës begint er zich
nu ook mee te bemoeien.
Men blijkt vooral veront
waardigd omdat NASA zich
weef eens door de militairen
heeft laten „inpakken".
Kortom, het laatste woord is
er nog niet over gezegd, al
staat wel vast dat er met be
trekking tot de komende lan
cering op 29 september van
de Discovery niets meer zal
veranderen.
SJOERD VAN DER WERF
Door de knieën
Met een elegante kniebuiging begroet de Britse premier Thatcher de Spaanse koning Juan Carlos
op de eerste dag van haar bezoek aan Madrid. Eerder op de dag hadden Thatcher en de Spaanse
premier Felipe Gonzalez een „openhartig" gesprek over hun meningsverschillen inzake de Europe
se Gemeenschap (EG). Voor vandaag stond de kwestie-Gibraltar op het programma. Thatcher wei
gert de kroonkolonie aan Spanje terug te geven. In Madrid is Thatchers tweedaagse bezoek histo
risch qenoemd. Zij is de eerste Britse premier die het land aandoet.
FOTO: EPA
RANGOON/BANGKOK
In een poging het
volksverzet tegen de coup
de kop in te drukken is
het Burmaanse leger be
gonnen met grootscheepse
acties tegen demonstratie-
en stakingsleiders in de
hoofdstad Rangoon. Nadat
de afgelopen dagen bij
rellen tussen de 200 en
1.000 burgers door het le
ger waren doodgeschoten,
maakten militairen giste
ren huis aan huis jacht op
„destructieve elementen".
Volgens een Westerse bezoe
ker worden de mensen uit hun
huizen gedreven, „waarna de
militairen zelf naar binnen
gaan om de woningen te door
zoeken. Wanneer ze iemand
vinden, wordt hij afgeranseld
en bevolen weer aan het werk
te gaan". De meeste Burmezen
zouden niettemin nog steeds
weigeren het werk te hervat
ten. De industrieën en over
heidsdiensten zijn nog steeds
goeddeels verlamd als gevolg
van de algemene stakingen die
de oppositie heeft uitgeroepen.
De nieuwe regering van gene
raal Saw Maun, die zondag
een greep naar de macht deed
en woensdag premier werd,
heeft bevolen dat op 3 oktober
iedereen weer aan het werk
moet zijn.
Wanneer bij de razzia's kran
ten en pro-democratische arti
kelen worden gevonden,
worden de mensen afgeran
seld, aldus Westerse diploma
ten. Ook zouden soldaten de
huizen plunderen. Hoewel in
de hoofdstad schotenwisselin
gen werden gehoord, was het
volgens een ambassadeur ta-
.melijk rustig, „de rust op een
begraafplaats", zo omschreef
hij de situatie.
In Mandalay, de tweede stad
van Burma, wist het leger zich
met veel moeite meester te
maken van de situatie, aldus
diplomaten. Manadalay was de
eerste stad die enkele weken
geleden geheel in handen was
van oppositionele studenten-
groepen die er een tegenrege
ring hadden gevormd. Bij de
gevechten in Mandalay zou
den meer dan 150 mensen ge
dood zijn.
Het optreden van het Bur
maanse leger heeft internatio
naal grote verontwaardiging
gewekt. De Verenigde Staten
besloten alle hulp aan Burma
op te schorten om blijkt te ge
ven van de Amerikaanse af
keuring van de nieuwe mili
taire regering. Ook de Sovjetu
nie gaf uiting aan haar „diepe
bezorgdheid" over het recente
bloedvergieten in Burma en de
militaire regering en de oppo
sitie opgeroepen terughou
dendheid te betrachten.
olen
steei
itch Bil
am dal
dafrika
anden
dt gek
ongeg
ivens
Havre
ralensch^,
'angen.
raaantri
de grot
ischip
lat éét\
nemerssi
i onze correspondent
Frans Boogaard)
fSSEL Nieuwe
dingen in een oude
rgeld-affaire, een
elijk geruchtmakend
Echtelijk onderzoek en
felle politieke strijd
als inzet het burge-
iterschap van Brussel,
■pen de campagnes
de gemeenteraads-
iiezingen in de Belgi
sche hoofdstad deze week
onverwacht nieuwe im
pulsen gegeven.
Oud-premier Paul Vanden
Boeynants (69), één van de
twee belangrijkste kandidaten
voor de Brusselse burgemees
terssjerp, loopt het risico dat
hij zich alsnog moet verant
woorden voor het aanpakken
van aanzienlijke bedragen aan
smeergeld. Dat geld heeft hij
tussen januari '72 en oktober
'79 opgestreken door als minis
ter van defensie militaire be
stellingen toe te schuiven aan
een bevriende firma. Volgens
een ontslagen topmedewerker
van dit bedrijf, Asco, heeft
Vanden Boeynants voor zijn
diensten ruim 48 miljoen gul
den ontvangen. De procureur-
generaal bijhet Hof van
Beroep in Brussel wil de oud-
premier op grond van deze be
schuldiging vervolgen. Hij
heeft de voorzitter van de Bel
gische Tweede Kamer, de
Waal Nothomb, gevraagd de
parlementaire onschendbaar
heid van de voormalige pre
mier op te heffen. Begin vol
gende maand, onmiddellijk na
afloop van de parlementaire
vakantie, moet Nothomb in sa
menspraak met de fractievoor
zitters daarover een besluit ne-
Valbijl
Vanden Boeynants, twee jaar
geleden wegens fiscale fraude
en valsheid in geschrifte tot
een forse geldboete en drie
jaar voorwaardelijk veroor
deeld, is in Brussel in een ver
beten campagne gewikkeld
met oud-minister van Buiten
landse Zaken Henri Simonet,
die zijn socialistische partij
kaart voor een liberale inwis
selde. Vanden Boeynants komt
op met een eigen christen-de
mocratische lijst, omdat de
Vlaamse christen-democraten
van Martens aan deze „onver
beterlijke fraudeur" hun vin
gers niet willen branden. De
banden die hij met Asco-direc-
teur Boas onderhield, hangen
al langer als een valbijl boven
het hoofd van de oud-premier.
Het parket in Brussel sloot
half augustus een onderzoek af
waaruit blijkt dat hij voor dë
bestelling bij Asco, van een
reeks onderdelen voor de
CVRT-verkenningsvoertuigen
van het Belgische leger 16,5
miljoen gulden ontving. Een
latere bestelling van gepant
serde infanterie-gevechtsvoer-
tuigen leverde hem nog eens
27,5 miljoen op.
Behalve het inmiddels afgeslo
ten vooronderzoek tegen Van
den Boeynants, loopt er nog
een soortgelijk onderzoek te
gen een andere oud-minister
van Defensie, de liberaal
Freddy Vreven. Hij wordt er
van beschuldigd zichzelf te
hebben verrijkt met de toewij
zing van de bouw van het
Amerikaanse dorp bij Floren-
nes, de Belgische kruisraket
ten-basis.
Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer
Lang tijd om na te denken over het vreselijke lot, dat zijn
"ezellen heeft getroffen, heeft Peer niet, want opeens dreunt
kanonschot over zee. Peer staat op en tuurt naar zijn schip,
t een idichte kruitdamp hangt op het water. Onraad? Jal Zijn
aatregèrpe ogen hebben aan de einder een zeil ontdekt. Zou dat die
de studldige Hollander soms kunnen zijn? Behoedzaam sluipt hij
door het struikgewas en weet ongezien het strand te berei
ken, waar zijn boot ligt. Juist wanneer hij zee kiest, komt een
troepje wilden de helling af onder vreselijk kabaal. Nog eens
werpt Peer een laatste blik op het eiland, waar hij twee vrienden
moet achterlaten, maar ookzijn kostbare schat, die hier be
graven ligt. Hij klimt snel aan boord, roept zijn opperstuurman bij
zich en beveelt, terstond zeil te maken. Het is de hoogste tijd om
;*.\ch zo snel mogelijk uit de voeten te makenl
KHAN YOUNIS De Is
raëlische minister van de
fensie Yitzhak Rabin is
gisteren ternauwernood
ontsnapt aan een aanval
van Palestijnen, toen hij
een rit maakte rond de
bezette stad Khan Younis
in de Gazastrook.
Toen Rabin een winkel in het
centrum van de stad bezocht,
werd een blok beton van het
dak van een belendend ge
bouw geworpen, dat op vijf
meter van de winkel op een
b.Slkon te pletter viel. Veilig
heidsagenten sleepten Rabin
weg, terwijl er een regen van
stenen om hen heen neer
kwam.
De rondrit had tot doel aan te
tonen dat het leger de al negen
maanden oude Palestijnse op
stand tegen het Israëlische
bewind onder controle heeft.
„Maar zijn we er ook in ge
slaagd het stenengooien de kop
in te drukken? Nog niet hele
maal", aldus Rabin in een re
actie op het incident.
In Nablus, op de door Israel
bezette Westelijke Jordaanoe-
ver, hebben Israëlische troe
pen gisteren met scherp ge
schoten op Palestijnse jonge
ren die hen met stenen en bij
len te lijf gingen. Volgens
zegslieden van eeh plaatselijk
ziekenhuis raakten bij de bot
singen 24 Palestijnen gewond.
Het leger maakte bekend dat
vier militairen terecht moeten
staan wegens het doodslaan
van een oudere Palestijn in
het vluchtelingenkamp Jaba-
liya, in Gaza. De vier waren
het huis van de Palestijn bin
nengedrongen, op jacht naar
jongeren die met stenen had
den gegooid, en hadden de
man met stokken doodgeran
seld.
WASHINGTON Amerika is'F
gek op de musical. Ik niet. Ik
heb me nu naar verschillende
van deze machtige brokken
cultuur gesleept, omdat
iedereen zei dat ik dat vooral
moest doen. Musicals zijn in de
mode en wat in de mode is,
mag je niet missen. Want als je
iets mist, kun je er niet over
meepraten. En als je er niet
over kunt meepraten, hoor je
er niet bij. De musical is 1
althans in Amerika het
begin van de sociale spiraal die
je optilt naar de schitterende
hoogten van het echte
burgerdom. Op dus naar de
musical.
Een musical is eigenlijk een
zang- en dansspel dat op
Broadway in première gaat en
dat door de New York Times
als „schitterend" en als „de
grootste en meest wervelende
show ooit vertoond" moeten i
worden omschreven. Een
musical waarop de New York
Times enkele aanmerkingen
maakt, keldert hopeloos, j
verdwijnt binnen tien dagen
uit het theater en wordt nooit
meer vertoond, zelfs al mocht j
de criticus van genoemde
krant zich schromelijk hebben
vergist.
Omdat het publiek waar voor
z'n geld wil hebben, gaat het
niet op zijn eigen oordeel af.
maar op dat van de New York
Times. In plaats van hun
macht als criticus op grond
daarvan als uiterst gevaarlijk,
ongewenst en journalistiek
ontoelaatbaar te beschouwen,
koesteren de drie of vier
theater-mijnheren van de New f
York Times zich gretig aan
hun eigen invloed, die niet i
zozeer op kennis en goede i
smaak berust, maar op de
domheid van het publiek dat
geen eigen oordeel durft te
vellen. Publiek en critici zitten
daarom in een soort
onverbiddelijke kringloop
gevangen, hetgeen ze
kennelijk niet onaangenaam
vinden. Er heerst met
betrekking tot de musical
derhalve algemene
tevredenheid, behalve dan bij i
de producenten van de
musicals die het niet hebben -
gehaald.
Het recept van de gemiddelde
musical is samengesteld uit
een nauwkeurig afgemeten 2
hoeveelheid dans, actie,
ondeugendheid en sentiment
Een juffrouw zingt na tal van
verwikkelingen een
liefdeslied, barst in dansen uitt
en werpt zich vervolgens in de
armen van een mijnheer die,
na tal van verwikkelingen,
ook een liefdeslied zingt en r
vervolgens ook in dansen
uitbarst.
De musical is in feite de
hedendaagse variant op de
operette en doet inhoudelijk
niet voor dit enigszins belegen
fenomeen onder. Net als de
operette zadelt een musical je
niet met moeilijke vragen op
en hoef je de inhoud ervan
niet te onthouden. Een musical
is een plezierige en met veel
show gevulde leegte, waarin
de echo 's van de smartlap
langdurig resonneren.
Een van de grote hits van dit
ogenblik is Les Misérables,
wat eigenlijk niet veel meer
dan een prachtig geregisseerd?
smartlap is, aan het einde
waarvan de hoofdpersoon
sterft. De andere hit, Cats, was
tenminste nog gebaseerd op de
prachtige kattengedichten van
T.S. Eliot, maar die zijn
eigenlijk zo mooi, dat een s
maker van musicals er beter
met z'n handen af kan blijven.
De inhoud van Chorus Line -
ben ik al vergeten en dat geldt
ook voor ettelijke andere
„schitterende" voorstellingen'
die door de New York Times
als de „grootste en meeste
wervelende shows ooit
vertoond" werden
omschreven.
Ik verdenk de Amerikanen er_
een beetje van de musical
alleen maar als een soort
excuus voor een avondje uit te.
gebruiken. De opera is te duur
en te moeilijk, het concert te
ingewikkeld, het toneel te
zwaarmoedig, het museum te
problematisch. Dus gaat men
liever naar de musical, die een
van de weinige gelegenheden
biedt om eens in je smoking of
je avondjurk rond te lopen. Bij
de musical word je gezien. De
musical verheft je tot de status"
cultureel welingelicht persoon.
De musical is het enige
culturele evenement waarover
je niet hoeft na te praten. Alles
wat er over te zeggen valt
heeft de New York Times al
gezegd. Je hoeft je vrienden
en kennissen alleen maar te 1
iaten weten dat je er bent
geweest Dat is genoeg.
Althans om mee te tellen.
