!NV-bond biedt
V D loonoffer
Spanning op Binnenhof loopt hoog op
Van den Broek
moet nu wel
door de knieën
Lubbers: „Incident met
Voorhoeve is gesloten"
Politiek
Partij
Parlement
pa( flNENLAND
SaidMOowuwt
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1988 PAGINA 3.
nderzoek naar
[ï^bchten van
-irsoneel zwembaden
overhi
ïct: hi
aat.
irie
loorgaK
Efsai
L
«"C
IEVENINGEN - Het zwembadper-
,e] in de Nederlandse zwembaden
ft veel klachten over constante her-
hoge temperaturen en de toenemen-
hoeveelheid recreatievoorzieningen
jbtropisering). De klachten leiden
n relatief hoog ziekteverzuim. Or-
ties van zwembaden, gemeenten
-rsoneel hebben gisteren tijdens
leg in Scheveningen besloten de
lemen te laten inventariseren door
itichting Consument en Veiligheid,
■na zal de overleggroep opnieuw bij
komen om de mogelijkheden tot
■gelen te bespreken.
Geen vaccinatie
van in wild
levende zeehonden
AMSTERDAM - Een groep van deskundigen
uit verschillende Europese landen die vrijdag
in Amsterdam in een spoedvergadering bij
een waren, zijn tot de conclusie gekomen dat
afgezien moet worden van vaccinatie van zie
ke zeehonden die in het wild leven. Zij vre
zen daarvan nadelige gevolgen voor de ande
re, gezonde zeehonden. De deskundigen zul
len hun onderzoek naar de oorzaak van de
epidemie en de mogelijkheden de ziekte te
bestrijden verder voortzetten. Op het ogen
blik zijn al meer dan 12.000 zeehonden tijdens
de heersende epidemie bezweken.
Hoofdagent verkocht
gestolen goederen
UTRECHT - Een hoofdagent van de gemeentepo
litie in Zeist, die maandag is aangehouden, heeft
bekend dat hij in de afgelopen tijd tientallen van
diefstal afkomstige elektrische en huishoudelijke
apparaten heeft verkocht. Hij betrok de apparaten
van zijn broer, die deze op bestelling wegnam bij
zijn werkgever,aldus een woordvoerder van de
gemeentepolitie Zeist gisteren. De broer is inmid
dels aangehouden. De hoofdagent is na zijn voor
geleiding op vrije voeten gesteld, maar is in af
wachting van schorsing buiten functie gesteld.
Volgens de woordvoerder verkocht de hoofdagent
ook goederen aan politiemensen. Die zouden ech
ter te goeder trouw zijn geweest, aangezien de
hoofdagent bij het aanprijzen van zijn waar valse
voorwendsels gebruikte.
Nieuwe vooropleiding
luchtmachtvliegers
DEN HAAG/LEIDEN - Schreiner Luchtvaart
Groep BV in Leiden gaat in opdracht van het
ministerie van defensie de vooropleiding van
luchtmachtvliegers en het onderhoud van de
betreffende toestellen voor zijn rekening ne
men. Deze vooropleiding, die wordt gevestigd
op het Nederlandse deel van de vliegbasis
Woensdrecht, gaat 1 februari 1989 van start.
Door de nieuwe opzet zal het aantal afvallers
in de vervolgopleiding voor jachtvliegers in
het buitenland naar verwachting met de helft
worden teruggebracht, zo verwacht het minis
terie van defensie. De opleiding is bovendien
goedkoper dan de huidige terwijl de oplei
dingscapaciteit wordt vergroot wegens het be
staande tekort aan vliegers bij de luchtmacht.
laar va
1 d<-R]
ie m-'
wkk<
in alli
winkele
wijkf
keer1
beeld,
n maa
of vei
Maai
een
niet
ECHT - Op voor
de dat de directie
de Vroom en Drees-
i-warenhuizen bereid
voorgenomen 950 ge-
ingen ontslagen in te
"ien, is de Diensten-
d CNV bereid zijn le-
zonodig een financië-
r^ijdrage aan het herstel
de warenhuizen te la-
leveren.
t beti
ment
Binni
zicht
ig
zaki
jzers
wielei
•ken
lelijk
in van,
k en
moe te
>ier
dit voorstel hoopt de
if-bond de impasse in het
rleg tussen V D en de
ien te doorbreken, aldus
iren bestuurder J. Kos.
woordvoerder van Vroom
Dreesmann meldde giste-
dat het idee van de CNV-
i nog wordt bestudeerd.
D en de bonden voeren
dag opnieuw overleg over
eorganisatie.
)ienstenbond FNV gaat de
ende week zijn leden
Iplegen over het stellen
van een ultimatum en het voe
ren van acties en stakingen in
de vestigingen van Vroom en
Dreesmann. Gisteren hebben
Vroom en Dreesmann en de
Dienstenbond FNV vergeefs
geprobeerd tot een vergelijk te
komen over de gedwongen
ontslagen. Na ampel overleg
bleek V en D niet bereid tot
concretere toezeggingen.
Papi
De Dienstenbond FNV heeft
het CNV-voorstel onmiddellijk
van de hand gewezen. „Wij
zien hier geen enkel heil in.
Dit voorstel, is absoluut niet
serieus te nemen", aldus de
woordvoerder van de Diens
tenbond FNV. Ook de Unie
BLHP stelt dat een „loonof
fer" niet aan de orde is. „Bij
reorganisaties moeten werkne
mers toch al inleveren. De re
kening wordt meestal tijdens
de cao-onderhandelingen ge-
Kresenteerd, bijvoorbeeld een
ogere vut-premie. Bovendien,
de 950 ontslagen zijn een theo
retisch gegeven. Niemand
weet om welke arbeidsplaat
sen of functies het gaat. Ik ga
niet inleveren voor papieren
ontslagen", aldus Unie-be
stuurder G. Wagenaer.
Veto
„Je moet bereid zijn alles ter
discussie te stellen, dus ook het
salaris. Als er een aantoonbare
noodzaak is voor een financië
le bijdrage van de werkne
mers, willen we daar geen ab
soluut veto over uitspreken",
aldus bestuurder Kos.
CNV vindt overigens dat ook
het moederbedrijf Vendex in
de buidel zal moeten tasten.
Het brengen van een loonoffer
terwille van het voortbestaan
van een onderneming is op
zichzelf niet nieuw. Zo lever
den de werknemers van de
Bijenkorf-warenhuizen vijf
jaar geleden 3,8 procent van
hun loon in om de Bijenkorf
er bovenop te helpen.
"Wetenschappers
«telden
loorbraak
:onne-energie
^^^JONN - Een groep West-
J HBuitse wetenschappers en
j ^Mmgenieurs zegt het „Ei
■Vhs Columbus" te hebben
IHHpvonden waardoor zon-
ne-energie economisch ge
likt kan gaan worden,
hebben een soort „zon-
ie-kweekreactor" ontwik-
reld met gebruik van
zonnig nagnesium en waterstof,
elders v waardoor zonlicht kan
al in di rorden omgezet in 70 tot
i reger 0 procent nuttige energie
Wagteit de
vorm van elektrici-
g e eit, warmte of koude.
fitgangspunt was de ont-
ekking van een zeer
terk reagerende magnesi-
1 imverbinding die water-
tof als een spons kan op-
uigen waarbij warmte
'ordt afgegeven tot een
emperatuur van 500 gra-
en celsius. Die reactie
an ook worden omge-
eerd, waarbij het water-
tof wordt losgemaakt van
et magnesium.
Iet systeem bestaat uit
wee reactievaten met
aarin waterstof en de
ïagnesiumverbinding.
Vaar de twee stoffen
'orden samengevoegd,
ntstaat warmte die met
ehulp van een dynamo
an worden omgezet in
lektriciteit. Door middel
an een zonnespiegel die
e stralen concentreert op
en vast brandpunt, kan
e warmte worden opge-
'ekt die nodig is om de
eide stoffen te scheiden.
)e reactiecyclus is volle-
ig schoon, omdat er geen
rondstoffen verbruikt
'orden en er geen afval-
toffen vrijkomen,
let een kleine reactor in
Ie tuin zou een gezin al in
ien groot deel van de ei-
|en energiebehoefte kun-
ïen voorzien. Maar ook
rote energiecentrales
cunnen op het principe
verken. Het zal ongeveer
'ijf jaar zal duren voor de
deine energiecentrale
'oor privégebruik in pro-
iuktie genomen kan
'orden. Bij een produktie
IT 'an 10.000 apparaten per
aar zou de kostprijs voor
ien kilowattuur stroom
>ngeveer 15 pfennig be-
kagen, vergeleken met 2
^nark op dit moment.
«SDAGIf
Klimkasteel
Prinses Juliana geeft de kinderen een hand op het door haar geschonken
schenk werd aangeboden voor het 75-jarig jubileum van een kindercrèche ir
klimkasteel. Het ge-
i Maastricht.
FOTO ANP
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG - In CDA-
kring gelooft men overi
gens niet dat iemand een
crisis wil. De inzet van zo
wel het kabinet als van de
fractieleiders De Vries
(CDA) en Voorhoeve
(VVD) is „eruit vte ko
men". Maar nu de Kamer
en een belangrijk minister
als Van den Broek voor
alsnog frontaal tegenover
elkaar staan, is er zeker
kans op een „bedrijfson
geval", aldus een CDA'er.
„Eén verkeerd woord kan
zoiets al doen ontstaan",
aldus deze zegsman.
Dat de spanning op het Bin
nenhof hoog oploopt, blijkt
ook uit het feit dat de vacatu
res in het kabinet, ontstaan
door het aftreden van VVD-
minister Van Eekelen (Defen
sie) en CDA-staatssecretaris
Van der Linden (Buitenlandse
Zaken), pas zullen worden
vervuld als het kabinet het ka
merdebat zonder kleerscheu
ren is doorgekomen. Lubbers
heeft dit met de fractieleiders
Voorhoeve (VVD) en De Vries
(CDA) afgesproken, zei hij op
zijn wekelijkse persconferen
tie. „We hebben inderdaad de
zer dagen wel wat anders aan
ons hoofd dan het opvullen
van vacatures," bevestigde
Voorhoeve gisteren.
Naar verluidt zouden ook de
kandidaten voor de vacante
kabinetsposten de wens heb
ben geuit eerst het paspoortde
bat af te wachten alvorens de
finitief 'ja' te zeggen. Als het
debat op donderdag wel goed
afloopt, zullen waarschijnlijk
daags daarna de nieuwe be
windslieden worden benoemd.
Opvolgers
Overigens is nog altijd niet be
kend wie de eventuele opvol
gers van Van Eekelen en Van
der Linden zijn. In VVD-krin-
gen wordt verteld dat mr. J.
De Hoop Scheffer (Nederlands
ambassadeur bij de Navo in
Brussel), die tot nu toe als
grootste kanshebber voor De
fensie werd gezien, definitief
voor de eer heeft bedankt.
Men voorspelt dat de kandi
daat met wie Voorhoeve nu in
bespreking is, 'een verrassing'
zal zijn. Wat de opvolging van
Van der Linden betreft is al
leen bekend dat CDA-fractie-
leider De Vries de Europarle
mentariër drs. J.J.M. Penders
heeft gepolst.
Dubbel
feest
IE KNOLLEN
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG - Premier
Lubbers beschouwt het
ruzietje dat woensdaga
vond tussen hem en VVD-
fractieleider Voorhoeve
ontstond als afgedaan. „Ik
heb de dag erna een uit
voerige brief van de heer
Voorhoeve ontvangen,
waarin hij zijn visie nog
eens uiteenzet. Dat vind
ik chic van hem en ik heb
hem er dan ook voor be
dankt", zei Lubbers giste
ren op zijn wekelijkse
persconferentie.
breedvoerig diens politieke in
tegriteit in de paspoort-affaire
Linden onvermeld gelaten.
Ten onrechte, vond Lubbers.
Tijdens het kamerdebat over
de staatssecretaris wreef Lub
bers Voorhoeve aan dat deze
één van degenen was geweest
die een „geur van oneerlijk
heid" rond Van der Linden
had doen ontstaan.
De VVD-voorman bleek pijn
lijk verrast door de aanval van
de premier en trachtte in alle
toonaarden duidelijk te maken
dat hij de integriteit van Van
der Linden nimmer in twijfel
had getrokken.
•penlijk
e zaak.
„Ik ben blij", aldus Lubbers,
„dat er in de I
is gedebatteerd over de
Ik voelde niets voor een per
soonlijk gesprek met de heer
Voorhoeve, want ik was van
mening dat die kwestie in een
discussie in de Kamer uit de
wereld moest worden gehol
pen, zodat het vastgelegd zou
worden in de parlementaire
geschiedenis. Dat is uiteinde
lijk ook gebeurd. Het incident
is daarmee wat mij betreft ge
sloten".
PLO: niets te maken met dreigbrieven
DEN HAAG - De vertegenwoordiger van de Palestijnse Bevrij-
dings Organisatie in Nederland, Afif Safieh, heeft gisteravond
de suggestie krachtig van de hand gewezen als zou de Palestijnse
nationale beweging iets te maken hebben met de dreigbrieven
die Nederlandse firma's hebben ontvangen. Ten minste een der
tigtal Nederlandse bedrijven is gesommeerd een bedrag van
50.000 dollar te zenden naar het Palestijnse kamp Ain Helweh,
bij de Libanese stad Sidon. Safieh meent dat „Israëlische krach
ten, die willen dat Israël zijn „onmenselijke" bezetting van de
Westelijke Jordaanoever en de Gaza-strook voortzet, wanhopig
pogen om de Palestijnse zaak in discrediet te brengen". Zij doen
dit in een periode waarin „de Palestijnse nationale aspiraties
toenemende sympathie en solidariteit ontmoeten, en waarin de
vredesdiplomatie van de PLO, in Nederland en Europa steeds
meer steun ontvangt".
ANWB vindt spreiding Krokusvakantie urgent
DEN HAAG - De ANWB vindt spreiding
van de Krokusvakantie urgent, zowel in ei
gen land als internationaal. Komend jaar
gaan al meer dan 1,2 miljoen Nederlanders
op wintersport van wie meer dan 500.000 tij
dens de Krokusvakantie als ook veel West
duitsers met wintersportvakantie gaan. Dat
zal weer een geweldige druk op de toegangs
wegen geven, aldus de bond die er verder op
wijst dat 75 procent van de wintersportva
kantiegangers met eigen auto reist (20 pro
cent gaat met de bus en 5 procent met de
v
trein). Oostenrijk heeft zijn voorjaarsvakan
tie al verplaatst. Een voorbeeld dat ook ande
re Europese landen kunnen volgen, zo meent
de ANWB. Verder kan de wintersportvakan
tie ook heel goed later (in maart) worden
doorgebracht en bij voorbeeld in hogeren en
minder druk bezochte wintersportgebieden.
De prijzen in de wintersportoorden zijn na
genoeg gelijk gebleven maar de liftpassen
zijn - behalve in Zwitserland - overal duur
der.
DEN HAAG Zoals
Bert de Vries te pas en
te onpas heeft gezegd,
was de CDA-fractie be
reid geweest René van
der Linden zijn eigen
verdediging te laten
voeren in het volgende
week fe houden pas
poortdebat met de rege
ring. De Vries kwam
daarmee tegemoet aan
de wens van de staatsse
cretaris zelf maar toch
vooral ook aan die van
minister Van den Broek.
Deze gedroeg zich zoals
een leeuwin wanneer zij
haar welp bedreigd ziet.
Die houding heeft over het
algemeen waardering ge
oogst. De voormalige PvdA-
politicus mr. F.J. Kranen
burg, die door de VARA van
stal was gehaald om te ver
tellen hoe hij als staatssecre
taris van oorlog in 1958 het
bos in was gestuurd (vanwe
ge de „helmenaffaire"),
prees de loyaliteit van Van
den Broek hemelhoog. Hij
vergeleek die houding met
die van zijn eigen minister
Staf (CHU). „Die liet mij on
middellijk vallen als een
baksteen".
Kranenburg is overigens het
levende bewijs dat een fron
tale botsing met het parle
ment geen dodelijke gevol
gen behoeft te hebben voor
een politicus. Net als Van
der Linden werd Kranen
burg gesteund door zijn ei
gen partij. Zo keerde hij na
een half jaar („waarin ik
heerlijk alle boeken heb
kunnen lezen waarvoor ik al
die jaren geen tijd had ge
had' alweer terug op het
Binnenhof. Hij werd lid van
de Tweede Kamer en aantal
jaren later benoemde de ko
ningin hem tot haar com
missaris in de belangrijke
provincie Noord-Holland.
Maar alle lof van de nu be
jaarde Kranenburg is nog
geen bewijs dat de houding
van minister Van den Broek
alleen werd ingegeven door
„moederlijke" gevoelens. In
gewijden zeggen dat Hans
ook zeer egoïstische motie
ven had om René de hand
boven het hoofd te houden.
Zolang Van der Linden op
zijn post zat, richtten de
schijnwerpers van de kritiek
blijven.
Aanspreker
Als bewijs voor die stelling
worden twee argumenten
aangevoerd. Ten eerste: toen
het er echt op aan kwam,
liet ook deze minister zijn
staatssecretaris vallen als
een baksteen. Dat gebeurde
nadat premier Lubbers hem
gewaarschuwd had dat ook
hij vervangen zou worden,
als hij zich bleef verzetten
tegen het vertrek van Van
der Linden. Van den Broek
bleek zelfs bereid de rol van
aanspreker te vervullen. In
een gesprek onder vier ogen
vertelde hij Van der Linden
dat er een (voorlopig) einde
was gekomen aan zijn poli
tieke leven.
Vervolgens ontkende de mi
nister voor de tv-camera's
glashard dat hij had ge
dreigd zelf ook af te treden
als het parlement het lef zou
hebben zijn staatssecretaris
naar huis te sturen. Nee
hoor, dat was echt een ver
keerde indruk van de pers
geweest. Hij, Van den Broek,
had alleen maar gewezen op
de voortreffelijke kwalitei
ten en de formidabele inzet
van zijn jongere partijgenoot,
vooral als het ging om de
eenwording van Europa.
Het tweede argument van
degenen die zeggen dat de
minister niet zo altruïstisch
is als hij zich voordoet, is te
vinden in het rapport van de
enquêtecommissie. Het zijn
niet alleen de „beide staats
secretarissen", zoals Van
Eekelen en Van der Linden
momenteel op het Binnen
hof worden aangeduid, die
van langs. Ja, zo ongenadig
dat men zich kan indenken
dat hij het prettig vond dat
de publieke opinie na het af
treden van Van Eekelen en-
lcel geïnteresseerd was in de
vraag of het paspoort-mon
ster in Van der Linden een
tweede slachtoffer zou ma
ken.
Andere passages
Maar nu dit inderdaad is ge
beurd en ook de boosheid
van het CDA-Limburg geen
nieuws meer vormt, krijgen
ook andere passages in het
enquêterapport de aandacht
die zij zeker verdienen. Wat
te denken van bijvoorbeeld
het „stadhouderloze tijd
perk"? Met deze term om
schrijft het commissielid
Engwirda (D66) de periode
die loopt van februari 1984
tot juli 1985.
Van Eekelen verklaarde in
zijn openbare verhoor dat
zijn verantwoordelijkheid
voor het paspoortproject niet.
eerder begon dan medio
1985. Van den Broek daar
entegen zei dat Van Eekelen
al ruim anderhalf jaar
eerder met de kwestie was
belast. Een uiterst belangrijk
verschil van mening. Im
mers, in 1984 sloot Buiten
landse Zaken het contract
met KEP, op grond waarvan
Elba-directeur Wil Baard de
staat tot op de dag van van
daag in een onverbrekelijke
houdgreep heeft. „Knap, hè,
van zo'n klein drukkertje!",
grijnslachte Baard in zijn
verhoor voor de commissie.
Hij genóót ervan dat hij voor
een miljoenenpubliek kon
vertellen hoe hij als „vrije
jongen" al die ambtenaren
en politici bij de neus had
genomen.
De enquêtecommissie heeft
niet kunnen vaststellen wie
er gelijk had. Van Eekelen
of Van den Broek. Maar dat
pleit de CDA-minister
geenszins vrij. Hij is name
lijk verantwoordelijk voor
het feit dat gedurende vijf
tien maanden een schemer
toestand heerste op Buiten
landse Zaken. Het behoort
immers tot de plichten van
een minister de portefeuille
van zijn staatssecretaris te
omschrijven. Aangezien ner
gens zwart op wit staat dat
Van Eekelen in de betref
fende periode de paspoorten
deed, is Van den Broek de
eerst verantwoordelijke be
windsman voor alles wat er
in die fase fout ging in deze
zaak.
Ook op hem slaat dus het
verwijt dat er op zijn depar
tement lange tijd „geen we
zenlijke interesse" heeft be
staan voor de paspoortpro-
blematiek. „Op beslissende
momenten wist men op Bui
tenlandse Zaken niet wét
men wilde, met wié men het
wilde, hóé men het wilde en
hoe controle en bijsturing
van het proces zouden kun
nen plaatsvinden", aldus het
VVD-kamerlid Franssen
deze week in het debat met
de enquêtecommissie. En
omdat er ook nu nog geen
zekerheid is dat het KEP-
paspoort voldoende fraude
bestendig is en voor de afge
sproken prijs geleverd kan
worden, vroeg Franssen zich
af of de leiding van het pas
poortproject niet beter aan
een ander departement ge
geven zou kunnen worden.
Conflict
De VVD-woordvoerder be
loofde het antwoord op die
vraag te zullen geven in de
gedachtenwisseling met de
regering. Vooral om die re
den verwacht men in de
wandelgangen dat het pas
poortdebat het belangrijkste
politieke gevecht van deze
kabinetsperiode zal worden.
Weinigen geloven nog dat
Van den Broek uit is op een
conflict over de integriteit
van René van der Linden.
Per slot heeft premier Lub
bers daarover al het een en
ander gezegd in zijn derde
openlijke ruzie („schaamte
loos, meneer de voorzitter")
met VVD-fractieleider
Voorhoeve.
Maar Van den Broek zal er
nooit mee instemmen dat de
Kamer hem de paspoorten
afpakt. „Daar is hij veel te
trots en te ijdel voor", zegt
een partijgenoot. Volgens
deze zegsman heeft Van den
Broek echter maar één mo
gelijkheid om het snel nade
rende onheil af te wenden:
hij moet schuld bekennen
aan de op zijn departement
gemaakte fouten en deze
herstellen door een „funda
menteel ander paspoort be
leid" te gaan voeren, zoals
PvdA-woordvoerder Meijer
het uitdrukte. In het CDA
verwacht men dat Van den
Broek deze wensen alleen
zal inwilligen als Lubbers
hem opnieuw voor het blok
zet. Gezien het belang dat de
premier hecht aan het voort
bestaan van zijn kabinet, be
hoeft daaraan echter niet te
worden getwijfeld.
RIK IN T HOUT
