Stenen voor Pinochet op
verjaardag van dictatuur
Walesa krijgt mandaat
voor onderhandelingen
Nederland maakt goede sier
met het geld van anderen
ïfgering
icht: vrije
rkiezingen
Burma
iVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
UITENLAND
ASTA a
al); 14 de
N 1 (VI,
47165
45. i de
suit
IETROP te
1ETROF
DPÖLE
20.30.
STUDIO I
56402): t
16); 19
C0: Sifll V
21.45. N
HAA
ADVERTENTIE
Zaterdag 8 oktober verschijnt bij deze krant de special
Innovatie.
Informatie over de adverteermogelijkheden in deze
special wordt u graag verstrekt door Aernoud Lipp-
mann, bereikbaar onder telefoonnummer 071 -122 244.
Ceidae (Bomo/nt
Israel geeft moord
na 40 jaar toe
TEL AVIV De indertijd ge
ruchtmakende moord op de
Zweedse graaf Folke Berna-
dotte is het werk geweest van
de joodse Stern-groep, die on
der leiding stond van de Israë
lische premier Yitzhak Sha
mir. Dit hebben twee vetera
nen van de organisatie veertig
jaar na dato toegegeven. Ber-
nadotte, neef van de Zweedse
koning, was in 1948 naar Jeru
zalem gekomen om namens de
Verenigde Naties te bemidde
len tussen de joden en arabie
ren. De Stern-groep werd ver
boden nadat Israël in 1948 on
afhankelijk werd.
Baghdad woedend over
sancties Senaat VS
BAGHDAD Tienduizenden woedende
Irakezen hebben gisteren voor de Ameri
kaanse ambassade in Baghdad gedemon
streerd uit protest tegen een besluit van
de Amerikaanse Senaat om wegens het
gebruik van chemische wapens sancties
tegen Iraq af te kondigen. De betoging
was van hogerhand georganiseerd en had
de steun van de regerende Arabische
Baath Socialistische Partij. Partijfunctio
narissen stonden op een platform dat te
genover de ambassade was opgericht en
gingen de menigte voor in het scanderen
van leuzen als „schande voor de VS". Het
sanctie-besluit moet nog behandeld
worden in het Huis van Afgevaardigden
en de maatregel behoeft de handtekening
van president Ronald Reagan.
CeidócGowuvnt
Joegoslavië
voorzitter
niet-gebonden
landen
NICOSIA Joegoslavië wordt
de opvolger van Zimbabwe als
voorzitter van de beweging van
niet-gebonden landen. Het land
heeft in Nicosia het aanbod van
de ministers van buitenlandse za
ken van die beweging aanvaard
om in 1989 de volgende topconfe
rentie te organiseren. Zegslieden
zeiden dat verscheidene landen,
waaronder India en Pakistan,
druk hebben uitgeoefend op Joe
goslavië om het voorzitterschap
op zich te nemen.
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1988 PAGINA S
GDANSK Ongeveer 40 leiders van het verboden Poolse vak
verbond Solidariteit hebben zaterdag in Gdansk hun goedkeuring
uitgesproken over het besluit van Lech Walesa besprekingen aan
te gaan met de Poolse regering. Adam Michnik, een adviseur van
de vakbond, zei dat er geen enkele onenigheid was onder de lei
ders en dat zij allen achter Walesa staan. Gisteren voerde Lech
Walesa nog overleg met een groep intellectuelen over het komen
de overleg met de regering. Ook deze groep stemde in met Wale
sa's deelname aan de onderhandelingen en riep op tot de legalise
ring van Solidariteit. Voornaamste eis voor de onderhandelingen
die Walesa meekreeg is het herstel van de legale status van Soli
dariteit. Eerder deze maand hadden jonge radicale stakingsleiders
kritiek geuit op Walesa omdat zij bang waren dat deze teveel zou
toegeven aan de regering. Een confrontatie tussen deze radicalen
en de leider van Solidariteit bleef echter uit.
Verkiezingen voor
Tamils in Sri Lanka
COLOMBO Hoewel met de Tamil-
verzetsstrijders nog geen akkoord is be
reikt over een politieke regeling,
worden in de provincies Noord en Oost
van Sri Lanka al op korte termijn regio
nale verkiezingen gehouden. De samen
voeging van deze twee provincies tot
één bestuurlijk geheel is vorige week
ingegaan, zo werd zaterdag officieel be
kendgemaakt. Tamil-woordvoerders
zeiden dat het onwaarschijnlijk is dat
met deze regeling de vrede op het
eiland zal terugkeren. Enkele uren na
de officiële bekendmaking voegden Ta-
mil-strijders de daad bij het woord door
in het district Ampara elf mensen te do
den.
MINISTER RUDING OP SCHULDENCONFERENTIE CDA:
rotest in Seoul
gen zomerspelen
wjUL 1° de Zuidkoreaanse
I fdstad Seoul hebben gisteren zo'n
studenten voor de derde achter-
e Slj| volgende dag geprotesteerd tegen
l Vet| )lympische Spelen die op 17 sep-
re ber in Zuidkorea beginnen. De
enten riepen leuzen tegen de
■n en de regering en verbrand-
een afbeelding van president
Tae-woo. Studenten van een
lal universiteiten verzamelden
bij de ingang van de Yonsei
•ersiteit in Seoul en schreeuw
de g met de dictatoriale Spe
en „Yankee go home". Zaterdag
n er 2000 demonstranten. De
e was paraat maar greep niet
[GOON In Burma
jen binnen drie
nden vrije verkiezin-
gehouden. Het parle-
stemde gisteren una-
voor het afschaffen
de alleenheerschappij
le Burmaanse Socia-
e Program Partij
Een eerder aange-
volksraadple-
over een meerpartij-
imen feel gaat niet door.
FOTO dent Maung Maung ver-
ankejde dat de huidige leiders
rael net kandidaat zullen stel-
ologis >j rieP het le6er °P te ga
it. D ,ren ^at verkiezingen
t gele z'Jn en eerhjk verlopen.
arlement nam haar radi-
'iden eslissing nadat de afgelo-
>orlos veken was geblete" dat
m de regering noch het le
en", g volkswoede konden in-
list li
?eenpjent Maung Maung ver-
wordi de volgens radio Rangoon
t parlement tevens dat
zal worden opgetreden"
.eenieder en elke groep,
wet overtreedt, de orde
de on Dort en naar geweld
nder r
leid reigen met „harde maat
hei m tn" door Maung Maung
ïntalii de scherpste waarschu-
basii van het bewind aan de
'alesl png sinds generaal Ne
De a; n een verklaring bij zijn
i del en zei dat het leger niet
gek meer alleen in de lucht
arad hieten. Desondanks ble
isteren honderdduizen-
ïensen betogen in de
van Rangoon.
Resident zwaaide dit
Me om nadat de opposi-
jedragen door de voort-
Vide volksopstand, vrijdag
tegenregering had ge-
)dom,ind. Maung Maung volgde
(al); wo augustus president Sein
e(al); Ji op, die slechts enkele da-
20tjaan het roer stond nadat
A a£,l Ne Win het veld
00, 18
in was de president die
vanaf 1962 met ijzeren
le economische chaos in-
De partij en haar hon-
afgevaardigden die
Je spoedvergadering bij-
al); 13. iam in het parlementsge-
ovi A« n Rangoon om een com.
met de opstandige be-
*te vinden heeft Burma
kwart eeuw veranderd
£o_3 (I Ih welvarend in
rm land.
esident erkende dat de
imstige fouten heeft g
.Macht corrumpeert en
macht corrumpeert
aldus Manung
in een toespraak die
lETROfladio Rangoon werd uit-
len. De president stelde
mogelijke verkiezingen
vooruitzicht, maar zei
46240mneer.
Aan de Chili-manifestatie in Amsterdam werd door enige duizenden mensen deelgenomen. PvdA-leider Wim Kok liep mee aan het
hoofd van een demonstratieve tocht door de hoofdstad.
FOTO: ANP
SANTIAGO Dë Chi
leense president Augusto
Pinochet is op de vijftien
de verjaardag van de
staatsgreep die hem aan
de macht bracht, getrac-
teerd op stenen. Na een
bezoek aan een volkswijk
in de hoofdstad Santiago
werd de autocolone van
Pinochet door demon
stranten tegen zijn bewind
met een regen van stenen
bekogeld. Later werden
enige honderden mensen
opgepakt.
In de volkswijk Cerro Navia
hadden Pinochets aanhangers
een feestelijke bijeenkomst ge
organiseerd, terwijl elders in
Chili en in tal van andere lan
den van de wereld juist door
honderdduizenden mensen te
gen de generaal werd gede
monstreerd. Het feestje voor
Pinochet werd beëindigd, toen
de aanwezigen met elkaar op
de vuist gingen. De presiden
tiële autocolonne moest langs
barricaden van stenen en
brandende banden om weg te
kunnen komen. Er werden
schoten gehoord en ordetroe
pen vuurden traangasgranaten
af om de demonstranten te
verspreiden.
Kort tevoren was vlak bij het
hoofdkwartier van de junta
een auto ontdekt met zestig
kilo explosieven. De bomauto
moest ontploffen op het mo
ment dat Pinochet zijn jaar
lijkse rede zou houden ter her
denking van de staatsgreep,
waarmee hij in 1973 het linkse
bewind van Salvador Allende
omverwierp. In zijn toespraak
verdedigde Pinochet opnieuw
de machtsovername, door te
zeggen dat Chili destijds het
gevaar liep te veranderen in
een marxistische maatschappij.
Verder legde hij de nadruk op
de economische successen van
zijn bewind.
Net als in Santiago ging in
Vina del Mar, 130 kilometer
ten noordwesten van de
hoofdstad, de verjaardag van
Allende's val met ongeregeld
heden gepaard. In deze bad
plaats waren duizenden aan
hangers van oud-president Al-
lende bijeengekomen bij diens
graf. Na de bijeenkomst kwam
het tot rellen, waarbij betogers
met stenen gooiden en de poli
tie ingreep met traangas en
waterkanonnen.
Na vijftien jaar is de toedracht
van Allende's dood nog steeds
Generaal Au
gusto Pino
chet
FOTO; AP
niet duidelijk. De militairen
zeggen dat Allende zelfmoord
pleegde toen het presidentieel
paleis werd gebombardeerd,
terwijl tegenstanders zeggen
dat hij werd vermoord. De mi
litairen begroeven hem de vol
gende dag in het geheim in
Vina del Mar. Gisteren werd
daar een steen onthuld met
Allende's naam bij het graf,
dat al die jaren een andere
naam (Eduardo Grove) heeft
moeten dragen.
AMSTERDAM „Neder
land loopt internationaal
voorop bij de ontwikke
lingssamenwerking. Maar
is onze solidariteit inder
daad zo groot als de cijfers
doen geloven? In de pe
riode waarin onze uitga
ven voor ontwikkelingssa
menwerking sterk stegen,
is het Nederlandse begro
tingstekort fors gegroeid.
We hebben dus goede sier
gemaakt met het geld van
anderen".
Met deze prikkelende opmer
king sloot minister van finan
ciën Ruding de inleiding af,
die hij zaterdag hield op een
conferentie van het CDA en
de Europese Volkspartij over
de schuldenlast van de Derde
Wereld. Het was de vierde en
laatste studiedag van de chris
ten-democraten over ontwik
kelingssamenwerking, waar
van de resultaten worden
voorgelegd aan de commissie
die het verkiezingsprogramma
voor 1990 moet schrijven.
CDA-voorzitter Van Velzen
zette de toon voor de studie
dag, door het schuldenvraag-
stuk „de bodem" te noemen
onder het ontwikkelingsbe
leid. Zolang dat probleem niet
is opgelost, hebben veel landen
weinig kans op werkelijke
ontwikkeling. Zeker niet, als
een belangrijk deel van het
ontwikkelingsgeld besteed
moet worden om de economi
sche gevolgen te bestrijden
van de schuldencrisis.
Het schuldenprobleem kwam
in 1982 in de aandacht, toen
tal van Latijnsamerikaanse
landen niet langer in staat ble
ken de rente en aflossing op
hun buitenlandse leningen te
betalen. Het gaat daarbij voor
al om schulden aan banken.
Ook Afrikaanse landen gaan
gebukt onder zware schulden,
vooral aan westerse landen en
internationale instellingen.
Sinds 1982 wordt op tal van
manieren getracht het schul
denprobleem op te lossen,
maar intussen groeit die last
met tientallen miljarden per
jaar. De totale schuld van de
ontwikkelingslanden bedraagt
momenteel zo'n 1.250 miljard
dollar waarvan ongeveer
300 miljard dollar „problema
tisch" is.
Verwarren
Minister Ruding diende CDA-
voorzitter Van Velzen direct
van repliek door te zeggen dat
de schuldenproblematiek en
de ontwikkelingssamenwer
king niet met elkaar verward
mogen worden. En dat bij het
zoeken naar oplossingen voor
de schulden „de wensen en het
haalbare niet gelijk zijn. Er is
geen standaard-oplossing".
Ruding maakte onderscheid
tussen vier „groepen" die bij
het zoeken naar een oplossing
van de schuldencrisis betrok
ken zijn: de westerse landen,
de schuldenlanden, de banken
en de internationale instellin
gen. Ruding: „Wij, de crediteu
ren, hebben de plicht tot soli
dariteit. Dat gebeurt onder
meer op de manier van ont
wikkelingshulp zoals wij die
vanuit Nederland geven. Maar
voor een groep schuldenlan
den die al een behoorlijke eco
nomische ontwikkeling door
maakt, de middeninkomens-
landen, is ons macro-economi
sche beleid veel belangrijker".
„Voor die landen is van belang
dat wij afzien van protectionis
me, zodat zij kunnen exporte
ren. Een tweede punt is een
lage rente. Daarvoor is het
noodzakelijk dat het Ameri
kaanse begrotingstekort om
laag wordt gebracht. We
moeten in het Westen ons eco
nomisch beleid ook beter op
elkaar afstemmen, ter voorko
ming van sterke schommelin
gen in de wisselkoersen".
Een oplossing van het schul
denprobleem is natuurlijk niet
mogelijk zonder de schulden
landen zelf. Ruding: „Aanpas
sing is in hun eigen belang.
Sommige landen voeren wat
dat betreft een goed beleid, an
dere een droevig slecht. Maar
aanpassen moet, waarbij wij
dan geld beschikbaar moeten
hebben om ernstige gevolgen
ervan te verzachten".
Zo'n aanpassingsbeleid komt
vaak tot stand in samenwer
king met de Wereldbank en
het internationaal Monetaire
WASHINGTON De verkie
zingscampagne van vice-presi
dent George Bush heeft op
nieuw een knauw gekregen
met een schandaal rond Fre
deric Malek, die gisteren
moest aftreden als vice-voor-
zitter van de Republikeinse
Nationale Commissie. Malek,
de belangrijkste vertrouwens
man van Bush in de Republi
keinse partijtop, erkende giste
ren dat hij in 1971 had onder
zocht hoeveel joden er werk
ten op het Bureau voor Ar-
beidsstatistiek. Hij sprak ech
ter tegen betrokken te zijn ge
weest bij het ontslaan van per
soneel op godsdienstige gron
den. De onthulling komt drie
dagen nadat de Bush-campag-
ne een medewerker ontsloeg
die lid was van een groep die
de Holocaust ontkent.
OMINENTE BOEREN
ATEN METANC-ERS
NNESBURG Achttien vooraanstaande blanke Zuid-
n willen eind oktober in München spreken met leden
Afrikaans Nationaal Congres. Twee kranten in Johan-
Iai schreven gisteren dat de politici en academici bijna al-
ine; 21 horen tot de Afrikaanse sprekende Boeren. Onder de
Die S« Zuidafrikanen die naar München komen bevinden zich
anderen de vroegere oppositieleider in het parlement Fre-
van Zyl Slabbert en de onafhankelijke parlemenatriër
id Malan. die zich begin 1987 afscheidde van de regerende
ertje»; lale Party in Zuidafrika. Malans broer is momenteel mi
nnepon van onderwijs en mogelijk opvolger van president Botha.
STUM
Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer
Nieuwe knauw
voor campagne
George Bush
Minister Ruding
FOTO: DIJKSTRA
Fonds. Twee instellingen die
aan kritiek onderhevig zijn,
omdat de voorstellen die zij
doen vooral nadelige gevolgen
hebben voor de levensstan
daard van de gewone burgers
van de betrokken landen.
Ruding: „Natuurlijk kun je
kritiek hebben op het IMF en
de Wereldbank. Maar zij zijn
niet veel meer dan de bood
schappers van het slechte
nieuws. Je kunt ze wel de kop
omdraaien of wegsturen, zoals
sommige landen hebben ge
daan, maar daar los je de pro
blemen niet mee op".
Heilige huisjes
Als met landen in de Derde
Wereld wordt gesproken over
aanpassing van het beleid, zou
het Westen volgens Ruding
ook eens „stevig moeten aan
schoppen tegen een paar heili
ge huisjes. Dat is een morele
plicht voor ons! Kapitaalvlucht
bijvoorbeeld. We moeten heel
duidelijk maken dat dat on
aanvaardbaar is. Dat mag niet
doorgaan. Hoe kan ik verant
woorden dat wij het geld met
bakken naar die landen bren
gen, als het er via de achter
deur weer net zo hard uit
gaat?"
Volgens een rapport uit 1986
zou de de schuld van in ieder
geval zeven grote schuldenlan
den slechts een derde van het
toenmalige totaal hebben be
dragen, als er geen kapitaal-
vlucht was geweest. Mexico
bijvoorbeeld zou geen 97 mil
jard dollar schuld hebben ge
had maar twaalf miljard dol
lar.
Behalve kapitaalvlucht is vol
gens Ruding evenzeer onaan
vaardbaar, dat financiële hulp
wordt gebruikt voor militaire
aankopen. Bovendien zouden
de landen „meer moeten doen
aan inkomensgelijkheid. Maar
natuurlijk niet zo extreem als
in Nederland is gebeurd".
Een vierde heilig huisje waar
Ruding tegenaan wil schoppen
is de corruptie, die „niet erg
bevorderlijk is voor de bereid
heid van bedrijven om te in
vesteren. En dan is er nog de
bevolkingspolitiek. Een moei
lijk onderwerp, ook in onze
kring. Maar ook daar moet
meer aan gebeuren".
Latijns-Amerika
Behalve door minister Ruding,
werden op de studiedag ook
inleidingen gehouden door mr.
G.J. Tammes, vice-voorzitter
van de raad van bestuur van
de NMB en de voormalige Pe
ruaanse minister van finan
ciën, prof. Javier Silva Ruete.
Nadien werd in werkgroepen
gediscussieerd over verschil
lende aspecten van de schul
denproblematiek aan de hand
van stellingen, die door het
CDA-partijbestuur overigens
van alle scherpe kantjes waren
ontdaan.
Misschien was het mede daar
door, dat in de afsluitende dis
cussie het antwoord ontbrak
op de vraag hoe het CDA de
even juiste als gesimplificeerde
analyse van minister Ruding
kan laten rijmen met haar op
roep, nadrukkelijk rekening te
houden met de sociale gevol
gen van de schuldencrisis. En
ook welk verband er moeten
worden gelegd tussen de door
het CDA zo belangrijk gevon
den steun aan jonge democra
tieën en de schuldencrisis,
waardoor nu juist met name
die jonge democratieën
worden bedreigd.
Opvallend was ook, dat de dis
cussie werd toegespitst op La-
tijns-Amerika, mede omdat op
dat continent veel met het
CDA verwante partijen be
staan of aan de macht zijn. Het
is in dat licht bezien echter
wat navrant, dat ook onder de
huidige CDA-minister voor
ontwikkelingssamenwerking
Nederland nauwelijks ontwik
kelingszaken doet met Latijns-
Amerika.
In zijn slottoespraak ging mi
nister voor ontwikkelingssa
menwerking Bukman daar
niet op in. Wel verklaarde hij
weinig effect te verwachten
van de „schoppartij", die zijn
college Ruding kennelijk voor
ogen staat. Hij geeft de voor
keur aan een goed gesprek
met landen in de Derde We
reld.
Minister Bukman was ook de
enige die, helemaal aan het
einde van de dag, de opmer
kingen bestreed waarmee mi
nister Ruding eerder op de dag
zijn inleiding had besloten.
Bukman: „Zijn de uitgaven
voor de hulp aan de Derde
Wereld echt zo verschillend
van andere overheidsuitgaven,
dat je daarbij wèl een direct
verband mag leggen met het
begrotingstekort, waar je dat
bij andere uitgaven niet mag
doen? Als je ziet hoe de ont
wikkelingssamenwerking ge
worteld is in de samenleving
solidariteit, gerechtigheid
en het gevoel van een ge
meenschappelijk belang
dan kun je toch niet spreken
van onverplichte uitgaven? Er
is geen enkele reden om nu
opeens anders over ontwikke
lingssamenwerking te den
ken".
JOS TIMMERS
Terwijl over de gehele wereld miljoenen mensen het op een lopen
hebben gezet in het kader van Sport Aid '88, kwam in Nederland
maar een handjevol mensen naar het Scheveningse strand. Eén
van hen was oud-minister voor ontwikkelingssamenwerking Jan
Pronk die zeven kilometer op zijn naam zette. Het geld dat tij
dens de loop werd ingezameld is bedoeld voor noodhulp aan
Afrika.
FOTO: ANP
Weinig animo voor Sport Aid
wel, seigneur". „Dat schip is sneller dan het onze. Kunt ge me
één schot zijn grote mast vellen? Ik geef u ter beloning vijftig
realen van achten als het lukt". Dat is aan geen dovemansoren,
gezegd. De kanonnier spoedt zich weg en even later buldert een
schot over de zee en... goed gemikt, kanonnier! Krakend valt de
grote mast van de „Argonaut" over stuurboord in zee. Het schip
van Peer is vleuggellam geslagen...
s«aar zal het wel tot een gevecht komen? Peer de Schuymer
|nandige kerel en natuurlijk zal hij proberen profijt te trek-
fn het feit, dat zijn schepen sneller zijn om te ontvluchten.
3d ziet Robert Janszoon toe, hoe het de kaperschepen ge-
Men gunstige positie te komen. Dan laat hij zijn beste ka-
er bij zich komen „Ziet ge dat grote schip?" vraagt hij. „Ja-
