Ibf23D%m<
kleintes
Interessant debuut van Margriet de Moor
071-122244
BOEKEN/ECONOMIE
MOOIE VERHALEN OVER ONVERVULDE DROMEN
Klassieke jeugdboekenhelden
herleven in „Grootboek^
Heruitgave Verkade-album over Texel
Groei op voorwaar
van schoon miliei
LEIDSE COURANT
Un-m I
mUMlstit
htieml
Gckókeidtir
Volg de pijlen naar de Seat-dealer
en ontvang 'n gratis paraplu bij taxatie of proefrit.
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1988 PQRT
In het eerste verhaal van
de bundel „Op de rug ge
zien", waarmee Margriet
de Moor als verhalen
schrijfster haar debuut
maakt, lezen we over een
pianolerares, die kinderen
onderricht in de muziek.
Het verhaal, dat een
klein, indringend en
prachtig vrouwenportret
is, heeft de titel „Varia
tions pathétiques" en ver
telt hoe de lerares via
kleine medelingen aan de
vader van een van haar
leerlingen een soort rela
tie ontwikkelt met hem.
Althans: zij heeft het gevoel
dat er een band onstaat tussen
haar en die man, die ze verder
niet kent. Ze streept bepaalde
passages in de muziek aan,
schrijft een te beluisteren ra
dio-programma op een briefje
en de man, die zijn kind thuis
laat oefenen op de piano en
naar muziek gaat luisteren, re
ageert daarop met dezelfde
soort signalen. Voor de vrouw
betekent dat, dat hij op haar
reageert. Tot de werkelijkheid
zich natuurlijk manifesteert en
de droom vernietigt.
In „Op de rug gezien" zijn
meer verhalen gewijd aan
vrouwen in beklemmende en
ongelukkige situaties. Het ti
telverhaal beschrijft een jonge
vrouw die zich geïsoleerd
voelt in een huis waar zij haar
dagen slijt, terwijl haar vriend
- de rector van haar vroegere
school - slechts in de week
ends bij haar is. Voor de rest
van de tijd blijft hij in zijn
rimpelloze bestaan en zijn uit
zichtloze huwelijk. Het is een
verhaal vol subtiliteit en
wreedheid, die op knappe ma
nier is gedoseerd door de
beschrijft. Herinneringen aan
de kinderjaren van de vrouw,
aan de schooljaren ook. De
^dreiging die in het huis beslo-
*ten ligt, vanwege de zelfmoord
van een vorige bewoner. De
breuk die het gevolg is van de
keuze die de vrouw doet om
kinderen te krijgen, waarom
de man haar verlaat. De
vrouw kan geen kant op, heeft
zich in haar aanvankelijke ge
luk in een situatie laten ma
noeuvreren, die nu geen enke
le mogelijkheid meer biedt.
In deze eerste verhalenbundel
onderzoekt Margriet de Moor
ook andere mogelijkheden. Er
is bijvoorbeeld een verhaal
over een demente man, die
verzorgd wordt door zijn
vrouw, zonder dat er enige
emotie over haar relatie met
die man is overgebleven. In
Margriet de Moor foto: pr
een ander verhaal zit een rare
man met een taartje in zijn
hand in de tram verhalen op
te hangen over gebeurtenissen
in zijn privé-leven, waar hij de
hele tram van laat meegenie
ten, met name een leuke moe
der en dochter op het bankje
tegenover hem. De werkelijk
heid blijkt veel somberder dan
het verhaal zou moeten doen
denken.
„Op de rug gezien" is een
klein begin dat mogelijkheden
inhoudt voor een interessant
vervolg van het schrijvers
schap van Margriet de Moor.
JAN VERSTAPPEN
Margriet de Moor „Op de
rug gezien"-verhalen. Uitge
verij Contact. Prijs ƒ22,90.
De scholen draaien weer
volop, de lessen literatuur
zijn alom weer aan de
orde: een probleem dus.
Wat doet een leraar Ne
derlands in de lagere
klassen van het voortgezet
onderwijs aan lezen, lec
tuur, literatuur? De leer
lingen zijn nog lang niet
aan het „grote werk" toe,
er moet een overgang ge
maakt worden van kin-
der- en jeugdboeken naar
simpele literaire werken.
Hoe moet dat?
dacht gegeven. Niet altijd met
succes. Een paar jaar lang leek
uitgeverij Wolters-Noordhoff
een leuke methode ontwikkeld
te hebben, met het tijdschrift
„Tikker", waarin fragmenten
uit boeken, afgeronde verha
len en vele andere teksten
over een bepaald thema verza
meld werden. Daarmee zou de
overstap naaf de literatuur be
ter te maken zijn. Het ging
dan steeds om het „beleven"
van de lectuur, dat op een of
andere manier bewust ge
maakt moest worden. Achter
grondkennis deed er niet zo
toe.
Nu komt Wolters-Noordhoff
met „Grootboek", een „bloem
lezing en geschiedenis van de
Jeugdliteratuur", waarmee
duidelijk een weg wordt inge
slagen die haaks staat op het
idee van „Tikker" en soortelij
ke uitgaven. In dit boekje, dat
heel mooi van vormgeving is,
lijkt alles weer als „vanouds":
alleen echte klassiekers
worden opgenomen. Een klei
ne inleiding, een korte, begrij
pelijke, maar interessante be
schouwing over auteur en
boek, een typerend stukje van
het verhaal. Tijl Uilenspiegel
en Robinson Crusoe, de Baron
van Münchhausen en Hucle-
berry Finn, Fulco de Min
streel, Oom Tom, Alice in
Wonderland, Phileas Fogg en
Passepartout, Winnethou en
Long John Silver. Opeens is er
weer een boek, waarin ze alle
maal bijeenkomen, die oude,
.M
getrouwe en onovertrefbare
helden.
Behalve al deze klassiekers
ontbreken modernen niet.
Arendsoog, Biggies, de Kat
jangs, Joop ter Heul, Kuifje,
Hendrik Meier (van Roald
Dahl) en nog veel meer van
deze modern-klassieke helden
uit jeugdboeken kregen een
goede plaats in dit „Groot
boek". Ook heel recente boe
ken komen erin voor, zoals het
„Oneindige verhaal" van Mi
chael Ende en „Onder de blote
hemel" van Cynthia Voigt, dat
prachtige verhaal over vier
kinderen van wie eerst de va
der en dan de moeder er van
door gaat.
Zo keert het onderwijs terug
naar de klassieken. Sinds de
jaren zestig hoefde dat niet
meer zo nodig en is er van al
les bedacht om toch maar iets
moois te doen aan dat lectuur-
en literatuurprobleem van de
middenklassen van het voort
gezet onderwijs. Nu is met
„Grootboek" het gat eigenlijk
weer dicht. Daarbij komt dat
er werkelijk prachtige inlei-
bij de frag
dinkjes staan 1
fragmen-
Remi uit alleen op de wereld
ten uit al die jeugdboeken, die
een plaatsje kregen. „Groot
boek' heeft alles in zich om
een succesvol schoolboek te
worden, want docenten in de
moedertaal kunnen met dit
materiaal waarschijnlijk op
een geweldige manier uit de
voeten. Jammer natuurlijk dat
dit boek weer zo duur is, zoals
leuke en interessante school
boeken dat al te vaak zijn. Bij
na dertig gulden, voor een
bloemlezing. Het is een reëel
bezwaar tegen zo'n uitgave.
JAN VERSTAPPEN
„Grootboek" - Jeugdlitera
tuur - bloemlezing en ge
schiedenis.. Uitgave Wolters-
Noordhoff. Prijs 27,50.
Ouderen kunnen zich nog wel
herinneren dat de koekfabri
kant Verkade eertijds albums
uitgaf over allerhande onder
werpen, die de lezer zelf kon
illustreren met bijpassende
plaatjes. Om in het bezit van
de illustraties te komen, was
de lezer echter wel verplicht
om koek en biscuit van Verka-
de te kopen.
Tot de reeks Verkade-uitga-
ven behoorde ook het boek
„Texel" (1927) van dr. Jac. P.
Thijsse. Thijsse was een bio
loog/onderwijzer uit Amster
dam, die wegens zijn verdien
ste voor de biologie een ere
doctoraat verwierf. Zo was hij
mede-oprichter van de Vere
niging tot Behoud van Natuur
monumenten en hoofdbe
stuurslid van de Nederlandse
Vereniging tot Bescherming
van Vogels.
Thijsse beschrijft Texel aan de
hand van persoonlijke erva
ringen. De auteur woonde
twee en half jaar op deze voor
uitgeschoven post van Noord-
holland in de Waddenzee. Se
dertdien bezocht hij het wad
deneiland vele malen. Thijsse
spiegelt de lezer een paradijs
voor met fraaie rustieke dor
pen en een rijk geschakeerde
ongerepte natuur. Maar Thijs
se is wel aan het woord in een
tijd dat massatoerisme, dat ook
niet aan Texel voorbij is ge
gaan, nog een onbekend feno
meen was.
De uitgeverij Zomer Keu-
ning bv heeft het „Verkade-
album" van Thijsse heruitge
geven in de oorspronkelijke
versie. Men heeft niet alleen
de tekst in het Nederlands van
de jaren twintig gehandhaafd,
ook nu moet de lezer weer zelf
met plakplaatjes het boek il
lustreren. Het enige verschil
met vroeger is dat hij zich nu
niet eerst ongans hoeft te eten
aan koek en biscuit; hij krijgt
de plaatjes, reproducties van
fraaie aquarellen van J. Voer
man, L.W.R. Wenckebach, S.
van Beek en C. Rol, gratis bij
aanschaf van het boek.
Het Nederlands, dat Thijsse
bezigt is weliswaar verouderd,
maar door de eenvoud van zijn
tekst en door zijn boeiende
verteltrant is het boek „Texel"
ook vandaag de dag nog zeer
leesbaar.
GÉ ANSEMS
Jac. P. Thijse, Texel, uitge
verij: Zomer Keuning bv,
prijs 29,90 gulden.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK
THEATER, RECREAT1E.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Basiswoordenboek
blinkt uit
Alsof er nog niet genoeg
woordenboeken Engels-Ne
derlands bestaan heeft Pris
ma onlangs een véél handi
ger, véél toegankelijker en
véél overzichtelijker woor
denboekje op de markt ge
bracht. En inderdaad, dit
nieuwe Basiswoordenboek
Engels-Nederlands blinkt uit
in bruikbaarheid. Met name
voor beginners ofwel leerlin
gen van basisschool en be
roepsonderwijs of mensen
die geen tot nauwelijks En
gels op school hebben gehad.
Alle belangrijke woorden
staan erin (ca. 9000), com
pleet met eenvoudige voor
beelden van het gebruik.
Maar wat dit woordenboek
onderscheidt van alle ande
re, is dat de uitspraak is
weergegeven door een letter
lijke ldankomschrijving in
het normale alfabet. „Einde
lijk", zullen ongetwijfeld een
heleboel mensen verzuchten.
Want de klassieke fonetische
uitspraakrichtlijnen om
gekeerde 3'tjes, c'tjes en e't-
jes mogen voor een onge
oefend woordenboekgebrui
ker een regelrechte ramp ge
noemd worden. Even een
paar voorbeelden: ihgglisj
(English), beesiklie (basical
ly), leurn (learn), prunauns
(pronounce). In het begin
doet het misschien een beetje
vreemd aan, maar het went
snel. Twee minpunten: de sa
mensteller heeft problemen
met de „r", die de Engelsen
vaak niet uitspreken, zoals in
„learn". En men zou ook
vraagtekens kunnen zetten
bij de voorgeschreven uit
spraak van woorden waarin
het Engels een lange „a", als
in dak, kent en die in het
woordenboek worden weer
gegeven met een „aa" van
aap: /aadhur (father) en
baath (bath).
MONIQUE SMIT
Basiswoordenboek Engels-
Nederlands Uitg. Spec
trum/ 14,90 gulden
NCW:
DEN HAAG - Economische
groei blijft nodig, maar kan
slechts bestaan onder de voor
waarden die het milieu oplegt.
Dit schrijft het Nederlands
Christelijk Werkgeversver
bond (NCW), in de gisteren in
Den Haag gepresenteerde dis
cussienota „Hoe schoon is de
toekomst".
Volgens het NCW zal de eco
nomie zich meer. moeten rich
ten op „duurzame ontwikke
ling". Kenmerken daarvan
zijn schonere en energie-arme
produktie, laag grondstoffen
verbruik, minder afval en
meer kringloopprocessen.
De nota is bedoeld voor een
„bezinningsconferentie", begin
volgend jaar. In een voor
woord op het discussiestuk
zegt NCW-voorzitter Andries-
sen dat „om de waarde van de
natuur voor de mens in stand
te houden, we wellicht onze
economie wat anders moeten
inrichten". Andriessen is er
van overtuigd dat de instand
houding van het milieu de ko
mende tijd ingrijpende beslis
singen zal vergen, die burger
en ondernemer zullen raken.
„De vraag is of we kunnen
volstaan met technische maat
regelen, of dat het wellicht no
dig is om de wijze waarop we
een bepaald welvaartspeil wil
len bereiken, zodanig te her
zien, dat het milieu minder
wordt belast".
om de voorwaarde.
ontwikkeling van s
nologie zo gunstig 11.
maken. „Niet zq kwart
scherpe normstelliiijjomet
voor net bedrijfslev^eter
een voortdurende un_ Be
aan nieuwe inzichk het t
industrie als milieiljet spo
sector hebben behoef makt
kerheid over een I
mijn".
Liever dan via wei
gelingen kiest het
de inschakeling
schappelijke organir
het beleid mede ge!
ven of medewerking
nen bij de uitvoeren
via vrijwillige belei|_
komsten, gedragscoi
venanten. Er bests
dels con venanten
meer fosfaten in waj
verpakkingen, kwikk
rijen, vervoer van
afval en de invoer!
PET-fles. „Het NC
steunt deze vermaat
king van het milieuL
harte". I
Milieu-vignet
Niet alleen het sti
hoge groei heeft vc
milieuproblemen ge;
de levenswijze in 1
dustrialiseerde landefgedn
merkt door het str&e fi
een hoge welvaart,!
belangrijke bijdrage orrir.:
NCW pleit ookf ïvP
Het
voor een wettelijke r Yor
Opgave
Hij noemt „groei onder voor
waarden die natuur en milieu
opleggen" een moeilijke opga
ve voor ondernemers. „Wij
hebben natuurlijk altijd de
neiging om allereerst naar de
kosten te kijken en wat onze
concurrenten in het buiten
land doen. Tegelijkertijd roe
pen we ook altijd om zelfregu
lering en eigen verantwoorde
lijkheid. Die zullen we de ko
mende jaren moeten waarma
ken".
Het NCW geeft in de discus
sienota toe dat voor de bestrij
ding van „de nieuwe vormen
van milieuverontreiniging"
(verzuring, aantasting van de
ozonlaag, broeikaseffect) toe-
gevoegde milieutechnieken
onvoldoende zijn. „Daarvoor directie er voortduren, „ni
zijn proces- en produktaanpas- xn dat schone protj-èoois
singen of zelfs verboden nodig. -
In veel gevallen zal niet aan
strengere maatregelen zijn te
ontkomen, waarbij de vraag
moet worden gesteld of Neder
land onder alle omstandighe
den een EG-compromis moet
afwachten of zelf maatregelen
moet nemen".
voor beïnvloeding deft var
van voorlichting (hr ver
glas, oud papier en «ferika;
en financiële prikkek
Voorlichting aan dj
over milieubeleid of r
pecten van consun
dukten kan gebeure
overheid, consument,
saties of de leveraL
het produkt. Zo zou d
lieu-vignet kunnen w
gevoerd, een heffinj
lieu-vervuilende
(mits de consument^
kelijk alternatief
worden ingevoerd i
worden gegeven op|
lieu-vriendelijk, i
alternatief.
In de ondernemingei^?J9an!
Zekerheid
Het NCW beklemtoont dat
niet de overheid moet vertel
len hoe de industrie zijn mi
lieubeleid moet inrichten,
maar dat de industrie dat zelf
moet doen. Wel is er een dui
delijk overheidsbeleid nodig
doel is dat moet wori: Voor
streefd. Een bedrijf
diek kunnen worde*nra"
licht door een miliqi
tant om na te gaan 4
interne en externe i
ten wordt voldaan en)
mate bijstelling nodig
moet door het bedri
vrijwillig gebeuren. 1
externe doorlichting!
NCW af. De resultatj
doorlichting zijn
overheid toegankelijBenló,
nemingen zouden inde-Keep
lieuparagraaf in hetrjStud
jaarverslag veranj^;
kunnen afleggen oveL, crae
voerde milieubeleid, f
t-hic.
MUNTENBEURS SBN zat. 10
sept., Ned. Congresgebouw,
Den Haag. Verkoop, gratis
taxatie en inkoop van munten,
penningen en bankbiljetten. Vrij
entree, van 10.00-16.00 u.
Concert: Level 42/Prince.
VOETBAL Duitsl.-Ned./Ned.-
Wales. Tel. 070-859770/
523866.
MUNTENBEURS SBN zat. 10
sept., Ned. Congresgebouw,
Den Haag. Verkoop, gratis
taxatie en inkoop van munten,
penningen en bankbiljetten. Vrij
entree, van 10.00-16.00 u.
POSTFRIS NEDERLAND uit
zoeken slechts 45% van de cat-
.waarde. Ook Inkoop. M. Kars-
sen in winkelcentrum de Markt-
hof. Tel. 070-605795.
Vandaag en morgen van 9.00 tot 17.00 uur
Caravan- en Vouwwagenshow
bij Theo StetB.V.
Het grootste en meest gesorteerde adres in Nederland.
Koop nu een nieuw 1989-modei caravan, merken: Hobby, Detlef,
Beyerland of Andre Jamet, Walker vouwwagen tegen interessante
prijs, oplevering voorjaar.
Kom vrijblijvend kijken.
Steekterweg 78. langs de provindaleweg Alphen/Bodegraven. Al
phen a/d Rijn. Tel. 01720-93844/01720-93845.
Caravancentrum DE EEK
HOORN. Nieuwe hardhouten
stacaravan. 9 m. x 3.50 m. met
puntdak, dubb. glas, douche. 2
sik., keuken, compleet gestof
feerd. van 36.000,- voor
28.500,-. Ook keuze uit ca. 50
occasions toer-s sta- en Veluwe-
caravans tegen scherpe prijzen.
Inruil en financiering, ook in
koop. Leyweg 15, hoek Eras-
musweg. Tel. 070-212105/
VOORDEELAKTIEII
tot
Bürstner. Hobby en Knaus.
Tevens introductie van de
1989 modellen. Keus uit ca.
50 perfecte occasions nu de
laagste prijs, ingeruild ca. 10
vouwwagens. C. C. Bos.
Woutersweg 8. 's-Graven-
zande. teL 01748-12683.
Koopavond woensdag en
Vandaag grote caravan
VOUWWAGENSHOW. Bij Theo
Stet B.V., meest gesorteerde
adres in Nederland, keuze uit
tientallen nieuwe en gebruikte
caravans en vouwwagens tegen
scherpe prijzen. Voortenten v.a.
295,-, gasflessen 6 kg gevuld
59,95. blokbatterijen /3,95,
goede slaapzakken 28.75,
enz. enz. Kom eens vrijblijvend
kijken. Ons adres: Steekterweg
76. Alphen a.d. Rijn, tel. 01720-
93844/93845. Vrijdag koop-
Te koop schitterende BÜRS
TNER. geheel compl. Tei. tot
18.00 uur 01720-93844/93845.
Te koop polyester ROMP voor
toerboot om zei» op te bouwen.
Prijs 175.-. Tel. 02523-75605.
ERS
I, maa
ins ei|
BOSKOOP Autobedrijf H.J. van Marrewijk, Voorkade 26-27, Tel.: 01727-3000. KATWIJK A/D RIJN Autobedrijf Bellcar, Blokmakerstraat 4 (industrieterrein 't I
Tel.: 01718-27811. LEIDEN Autobedrijf Huisman B.V., Levendaal 80, Tel.: 071-144345.
Wijzigingen voorbehouden. Prijs ind. BTW. exd. afleveringskosten Het financieringsaanbod betreft een rentevrije vier-stappen-huurkoopovereenkomst met een looptijd van 1 jaar in samenwerking met onze financieringsmaatschappij op de gebruikdijke v
het bij inruil bij te betalen bedrag met een maximum van £L 10.000.-. Minimale aanbetaling 25%. Dit aanbod geldt alléén op nieuwe personenauto's en bij aanschaf voor 30 september 1988 en registratie vóór 15 oktober 1988. Het paraplu-aanbod geldt zolang de vi
Importeur Pon Car B.V.. Heemstede. Td. 023-339172.
