Identificatie slachtoffers
Ramstein langzaam op gang
Hart van Amerika loopt warm voor Quayle
Kolonel Al-Gaddafi Iaat teugels vieren
Turkije opent grenzen
voor gevluchte Kurden
Walesa:
„Hoop op
historische
dag"
Burma dreigt
met „actie"
Israëlische burgers mogen
schieten op stenengooiers
BUITENLAND
CcidóeSou/umt
DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1988 PAGINA 5
'Yerwoeste wijk
Lissabon herrijst
fn oude stijl
LISSABON Het deel van de oude
binnenstad van Lissabon dat vorige
week door brand werd verwoest, zal in
oude stijl weer worden opgebouwd. Dat
heeft een technische commissie van het
stadsbestuur besloten na een eerste on
derzoek van de schade. De meeste 18e-
eeuwse gevels kunnen worden gered.
Het stadsbestuur heeft architecten uit
genodigd met ideeën te komen voor de
„Baixa" en de „Chiado", de wijken
waar in twaalf uur brand twee eeuwen
geschiedenis in vlammen opging. Het
staat overigens nog steeds niet vast of
de brand werd aangestoken.
Bangladesh wil hulp
na overstromingen
DHAKA De Bengaalse president
Ershad heeft de internationale gemeen
schap opgeroepen voedsel, helikopters
en boten ter beschikking te stellen om
de slachtoffers van de overstromingen
te helpen. De president verklaarde dat
in sommige gebieden de situatie zo
slecht is dat het niet langer mogelijk is
doden te begraven vanwege een tekort
aan droge grond. Door hevige regenval
zijn rivieren in het hele land buiten de
oevers getreden. De Buriganga-rivier
heeft gisteren delen van de hoofdstad
Dhaka onder water gezet. De waters
nood heeft (officieus) al aan bijna zes
honderd mensen het leven gekost; ruim
dertig miljoen mensen is gedupeerd.
Solzjenitsyn in
raad Stalinmonument
MOSKOU De in ballingschap le
vende Sovjetschrijver Aleksander
Solzjenitsyn is voorgedragen als lid
van een onofficiële Sovjetraad die een
momument moet oprichten voor de
slachtoffers van de onderdrukking
onder Stalin. Aleksander Vaisberg,
een historicus van de „Memorial"-
groep zei gisteren in Moskou dat Solz
jenitsyn in de raad was benoemd op
grond van een populariteitspeiling in
Moskou en andere steden. „Memorial"
heeft ruim een week geleden een tele
gram aan de in de Verenigde Staten
wonende schrijver gestuurd om te
vragen of hij in de raad zitting wilde
nemen, maar dit kwam onbestelbaar
TRIPOLI De Libische lei
der kolonel Muammar al-Gad-
dafi heeft gisteren in Tripoli
aangekondigd dat het leger en
de politie worden ontbonden.
De macht komt toe aangewa-
pende burgers. Al-Gaddafi
sprak aan de vooravond van
19e verjaardag van Libische
revolutie die hem aan het
bewind bracht.
Op verschillende manieren
probeert Al-Gaddafi de steun
van het volk opnieuw te win
nen. De sympathie voor de ko
lonel was tanende onder meer
door de verslechterde econo
mische situatie, de politieke
beperkingen en het optreden
van de revolutionaire comités.
De afgelopen maanden had hij
de teugels al een beetje laten
vieren. Zo verleende hij in
maart amnestie aan een groot
deel van de gevangenen in Li
bië. De staatscontrole op het
economisch leven werd terug
gedrongen, de mogelijkheden
om naar het buitenland te rei
zen werden vergroot.
Het parlement nam in juni een
handvest voor de rechten van
de mens aan, waarin onder
meer de vrijheid van menings
uiting en het recht vakbonden
te vormen worden gegaran
deerd. Volgens diplomaten is
het handvest bedoeld om het
machtsmisbruik van de revo
lutionaire comités aan banden
te leggen. Deze werden in 1977
gevormd om de revolutie te
verdedigen en te leiden.
Deze over-ijverige comités
werden echter te machtig. Al-
Gaddafi zei gisteren dat de co
mités worden gehaat en dat zij
in de toekomst hun werkter
rein moeten beperken. Vol
gens de Libische leider hebben
één miljoen Libiërs hun salaris
afgestaan om wapens aan te
schaffen die worden opgesla
gen om door het volk te
worden gebruikt als de veilig
heid van het land wordt be
dreigd.
Spoedig bestand in
Westelijke Sahara
GENÈVE In de Westelijke Sahara
zal na 15 september een staakt-het-
vuren worden afgekondigd tussen
Marokko en het Bevrijdingsfront Po-
lisario. Dit is in welingelichte kringen
bij de Verenigde Naties vernomen.
Het bestand is het resultaat van het
gisteren door Marokko en Polisario
bereikte akkoord over het vredesplan
van de secretaris-generaal van de VN,
Javier Pérez De Cuéllar. Net als in
het gebied van de Golfoorlog, zullen
ook in de Westelijke Sahara VN-
waarnemers worden geplaatst. Het
plan van Pérez moet een einde maken
aan de al twaalf jaar durende oorlog
tussen Marokko en Polisario.
(Van onze speciale
verslaggever
Puck Hooglugt)
kjAMSTEIN Van
feieëntwintig doden weet
kien in het Duitse Ram
stein, drie etmalen na de
[/liegramp van zondag,
nóg niet wie het waren.
Het officiële aantal doden
is nu 48, één minder dan
gisteren. Onder de doden
fijntot nu toe een Neder
lander en een Fransman
geïdentificeerd. Een 4-ja-
rige jongen die in eerste
nstantie als dood werd
[opgegeven, werd alsnog
geïdentificeerd onder de
gewonden. Er staan nog
1$ vermisten genoteerd.
bp de enorme lijst van ver-
jmisten konden 417 namen
pprden doorgestreept. Maar er
doen zich nog steeds schrijnen
de gevallen voor. Gisteren bel
de een vrouw uit de buurt van
Stuttgart. Namens een vrien
din die zelf niet eens meer kon
praten. Die vriendin was haar
9-jarige zoon kwijt. Of hij
De naam kwam niet voor op
de lijst van de gewonden, ook
niet nadat dezen allen geïden
tificeerd waren. Een hele lan
ge dag twijfelen Dus moest
het mannetje bij de doden zijn.
In het ziekenhuis in Offen
bach stierf gisteren een jongen
van naar schatting tien of elf
jaar. Was het de zoon van die
vrouw? Gisteravond wilde nie
mand dat bevestigen.
Er liggen nu 166 min of meer
zwaar gewonden in de zieken
huizen (gisteren 282). De offi
ciële woordvoerder in Mainz
ging niet verder dan de mede
deling dat „nog enkelen" in le
vensgevaar verkeren. De kri
tische termijn voor met name
brandwonden ligt rond de drie
weken. Voor die tijd is het on
mogelijk uit te sluiten dat het
aantal doden nog stijgt.
Videoband
Over smaak valt niet te twis
ten. Maar de slechte smaak
van een video-firma uit West-
falen overtreft wel alles. Die
biedt een videofilm aan over
het rampzalige vliegfeest op
Ramstein. Kosten rond hon
derd gulden. De reclame ves
tigt vooral de aandacht op het
Italiaanse stuntteam Frecce
Tricolori dat de ramp veroor
zaakte.
De drie piloten die bij het vlie
gongeluk omkwamen, zijn gis
teren onder belangstelling van
duizenden Italianen onder
wie nabestaanden, hoogwaar
digheidsbekleders en collega-
vliegers begraven. De
slachtoffers waren luitenant
kolonel Mario Naldini (38), lui
tenant-kolonel Ivo Nutarelli
(41), en kapitein Giorgio Ales-
sio (31).
In de Bondsrepubliek ergert
men zich aan het feit dat het
dodenteam van de „Frecce
Tricolori" overmorgen al weer
aantreedt op een vliegfeest in
het Zwitserse Fribourg, enkele
honderden kilometers verder
op. Dat feest begint nota bene
ongeveer tegelijk met de na
tionale rouwdienst die dan in
Ramstein zeker vele duizen
den mensen op de been zal
brengen.
In de „treurmars" die de Duit
se vakcentrale DGB voor gis
teravond had georganiseerd in
Kaiserslautern, liepen rond
3.000 mensen mee. De mensen
eisten niet alleen een stopzet
ten van de vliegfeesten, maar
ook een einde aan het laag
vliegen dat in Duitsland veel
beoefend wordt.
Discussie
Inmiddels is in Duitsland een
grote discussie ontstaan over
de rechten die de NAVO-part-
ners er hebben. Het vliegfeest
van zondag op de basis Ram
stein was geheel in handen
van de Amerikanen. Binnen
een bepaald kader kunnen zij
op de „eigen" basis doen wat
zij willen. Experts blijken te
twijfelen of defensieminister
Rupert Scholz (CDU) wel ge
rechtigd was „voor de hele
toekomst" en voor heel Duits
land militair stuntvliegen te
verbieden, zoals hij maandag
meteen deed. De meeste wes
telijke landen vinden dat
West-Duitsland overdrijft met
een algeheel verbod van vlieg-
demonstraties. Washington,
Londen, Parijs, Brussel, Ma
drid en Rome hebben al laten
weten dat in hun landen de
veiligheidsmaatregelen zoda
nig zijn dat een verbod over
bodig is. Defensieminister
Scholz zal dus moeite hebben
met de bondgenoten, als hij
zijn verbod handhaaft. Ook in
„eigen huis" krijgt de minister
het moeilijk met de nasleep
van Ramstein. Zijn aftreden is
al geëist.
ij Duizenden Iraakse Kurden hebben zich verzameld bij de grens
|om te vluchten naar Turkije.
FOTO: AP
ANKARA Turkije heeft zijn grenzen geopend voor
ij duizenden Kurden die hun dorpen in Iraq ontvluchten
i| vanwege chemische luchtaanvallen door de Iraakse
ij luchtmacht. Een woordvoerder in Ankara zei dat de
i vluchtelingen op humanitaire gronden tijdelijk worden
i toegelaten, maar dat zij geen asiel krijgen.
i Oorspronkelijk was de Turkse regering niet van zins de Kurdi-
;!$che vluchtelingen toe te laten. Temeer in het noordoosten van
Turkije de Kurden met de nodige regelmaat aanslagen plegen
I legen het Turkse leger en tegen dorpelingen. De Kurden, een
volk dat woont in het noorden van Turkije, Iraq, Iran en het
j zuiden van de Sovjetunie vechten voor een onafhankelijk Kur
distan. Het besluit tot toelating van de vluchtelingen zou door
I bremier Özal persoonlijk zijn genomen.
Iraq voert op het ogenblik zijn heftigste offensief tegen Kurdi-
Ische guerrillastrijders tot nog toe. Volgens de Kurden zijn bij de
j aanval 60.000 manschappen ingezet, alsmede gevechtsvliegtui
gen en -helikopters die onder meer gifgasbommen afwerpen.
Hgt verwachte Iraakse offensief, waarbij dorpen tot de grond
toe zijn afgebrand, begon maandag. Volgens de KDP-rebellen
'lijn vierhonderd Iraakse militairen gedood tegen 154 doden aan
Aurdjsche zijde. Het bericht kon niet uit onafhankelijke bron
Worden bevestigd, maar er zijn al weken meldingen van een
/groot offensief van het Iraakse regime tegen de Kurden, nu een
vapenstilstand is gesloten met Iran. Daarbij zou op grote schaal
Igebruik worden gemaakt van gifgas tegen de Kurdische burger-
jbeyolking. De Iraakse Kurden werkten tijdens de Golfoorlog sa-
imgn met Iran en wisten een niet onaanzienlijk deel van het
nqorden onder de invloedssfeer te krijgen.
Afghanistan wil nieuw vredesoverleg
MOSKOU De Afghaanse minister van buitenlandse zaken
Abdul Wakil heeft een ontmoeting voorgesteld met zijn
ambtgenoten uit Pakistan, de Sovjetunie en de Verenigde
Staten in een poging het vredesproces in zijn land nieuw le
ven in te blazen. In een brief aan de drie ministers en aan
secretaris-generaal van de Verenigde Naties Perez de Cuellar
stelde Wakil voor om gezamenlijk te bekijken of de bepalin
gen van het Afghanistan-akkoord wel volledig worden nage
komen. De Sovjetunie heeft gisteren toegegeven midden au
gustus in Afghanistan te hebben ingegrepen ten behoeve van
de herovering van de plaats Kunduz, die in handen van het
verzet was gevallen.
NATIONALE PARTIJ
TEGEN PINOCHET
SANTIAGO De Chileense
rechtse Nationale Partij, die
gedurende enkele jaren na de
staatsgreep in 1973 haar steun
had gegeven aan generaal Pi
nochet, heeft gisteren aange
kondigd „nee" te zullen stem
men tijdens het referendum
van 5 oktober. Daarbij moet de
bevolking zich uitspreken
over de kandidatuur van de
generaal voor het president
schap tot 1997.
Www -
Drie vliegrampen op één dag
Brandende wrakstukken vormen de laatste resten van de
Boeing-727 die gisteren op het vliegveld van Dallas in tweeën
brak. Het is het derde vliegtuigongeluk op één dag. Terwijl de
Boeing in vlammen opging, stortte gisteren in China een toestel
in zee en explodeerde in de Sierra Madre een Mexicaans passa
giersvliegtuig. Dertien passagiers kwamen in Dallas om het leven
toen het Amerikaanse vliegtuig vlak voor het opstijgen neerstort
te naast de landingsbaan. Van de overige passagiers raakten er
dertig gewond. Het toestel was op weg naar Salt Lake City toen
het plotseling in tweeën brak en in brand vloog. Van de twintig
passagiers in het Mexicaanse toestel heeft niemand het ongeluk
overleefd.
FOTO: EPA
(Vervolg van voorpagina)
WARSCHAU Lech Walesa
heeft gisteren na afloop van
het gesprek met de minster
van binnelandse zaken ver
klaard dat de Poolse regering
over alle gewenste onderwer
pen van gedachten wil wisse
len.
Walesa: „De deelnemers aan
de discussie erkennen dat alle
zaken die verband houden met
de vakbeweging besproken
moeten worden tijdens het
ronde-tafeloverleg. Ik stel der
halve voor om de huidige sta
kingsacties op te schorten. Ik
hoop dat dit een historische
dag zal blijken".
De bemiddelaar van de rooms-
katholieke kerk Stelmachows-
ki zei dat de Poolse leiders
hebben ingestemd te praten
over de mogelijkheid het in
1982 verboden vakverbond op
nieuw te legaliseren. Hij zei
dat Walesa direct naar Gdansk
is teruggereden om een rege
ling te vinden voor de stakin
gen, die de economie van het
land zware schade berokke
nen.
De drie uur durende ontmoe
ting, de eerste sinds de afkon
diging van de staat van beleg
in 1981 tussen het bewind en
de onofficiële oppositie, vond
gistermiddag plaats in een
gasthuis van de regering in de
villawijk Mokotow in de Pool
se hoofdstad. De deelnemers
waren behalve Walesa en
Kiszczak, de plaatsvervangend
secretaris van het Poolse epis
copaat, bisschop Dabrowski en
de secretaris-generaal van de
officiële groepering „Patriotti
sche beweging voor de natio
nale wedergeboorte" (PRON),
Stanislaw Ciosek, die ook lid is
van het Politburo.
BOONVILLE In Was
hington zijn de media het
er over eens dat senator
Dan Quale geen enkele
kans maakt' om samen
met vice-president Bush
de komende presidents
verkiezingen te winnen.
Quale wordt achtervolgd
door schandalen en zal
Bush uiteindelijk meesle
pen in zijn val. Een flink
eind naar het westen, in
het hart van Amerika,
klinken heel andere ge
luiden. In het plaatsje
Boonville in Missouri
werd de havik met het
hazehart, Washington's
„chicken-hawk", onlangs
onthaald als een held.
Boonville heeft welgeteld
7.900 inwoners, ligt aan de ri
vier de Missouri en is om
ringd door dorre vlakten. Het
is geen voor de hand liggende
plek voor bezoekende Repu
blikeinen. De voormalige di
recteur van de plaatselijke
bank (45 dienstjaren) zegt dat
het stadje evenveel aanhan
gers van de Republikeinen
heeft als van de Democraten.
Ook wat haar werkzaamhe
den betreft, is de bevolking
ongeveer evenredig verdeeld
over twee „kampen": naast
het boerenbedrijf is er de in
dustrie, twee kleine fabrieken
voor de produktie van over
hemden en broodroosters.
Rijkdom a la Dan Quayle is
voor de mensen van Boonvil
le een ongekend fenomeen.
De hoofdstraat ziet eruit alsof
ze zó uit een Western is ge
knipt en de winkels en res
taurants zijn allerbeschei-
denst.
Handtekeningen
Niettemin werd Dan Quayle
stormachtig ontvangen. De
plaatselijke bevolking wilde
geen kwaad van hem horen
en stond aan weerszijden van
de straat opgesteld om hem te
verwelkomen. Toen hij een
restaurant binnenging om
zich tegoed te doen aan kip en
„cherry pie", waren de stam
gasten van Stephanie's Steak
house met stomheid geslagen
en stonden de handtekenin
genjagers al spoedig voor hem
in de rij. De blonde Quayle,
met zijn mooie blauwe ogen,
heeft de status van een ster.
Buiten op straat, rekte het pu
bliek zich uit om de man te
kunnen zien die misschien in
november de nieuwe vice-
president van de Verenigde
Staten wordt. Niet alleen de
vrouwelijke fans uit het Re
publikeinse kamp vonden
hem onweerstaanbaar. Frank
Foster, Democraat en al der
tig jaar drogist in Boonville,
vindt de discussie over Quay-
le's dienstverleden eigenlijk
„muggezifterij". Ook een an
dere Democraat kan het niet
veel schelen dat Quayle de
oorlog in Vietnam ontdook
door dienst te nemen in de
Nationale Garde.
Fotogeniek
De horde journalisten die de
Republikeinse kandidaat ach
tervolgde, had een minder
goede indruk van Quayle. Tij
dens zijn bezoek aan Missouri
gaf hij maar twee persconfe
renties van vijf minuten,
's Middags sprak senator
Quayle de boeren toe op de
kermis in Sedalia, een verder
naar het zuiden gelegen
plaatsje. Op de met zaagsel be
strooide vloer van een schuur
hield hij een toespraak die
hem een staande ovatie van
het publiek opleverde. Infor
meel gekleed, gaf hij blijk van
een grotere gevatheid dan zo
wel Bush als Dukakis. Hij
bleef weliswaar vrij opper
vlakkig, maar hij sprak zon
der spiekbriefjes en maakte
verscheidene humoristische
opmerkingen. Na afloop stel
de hij zich beschikbaar „voor
alle vragen, behalve die over
de Nationale Garde". Een ge
juich ging op. Bij het beant
woorden van de vragen toon
de hij enige kennis van land-
bouw-zaken. Hij zou een pin
da wel van een sojaboon kun
nen onderscheiden.
Geen besluit
Uit een opiniepeiling bleek
dat de Republikeinen 57 pro
cent van de stemmen in de
wacht sleepten. Maar in ge
sprekken met de bevolking in
Boonville en Sedalia kwam
één ding heel duidelijk naar
voren: ofschoon men Quayle
een goede kandidaat vindt
voor het vice-presidentschap,
heeft nog vrijwel niemand
echt een beslissing genomen.
Het was ook nog te vroeg om
het echte effect van Quayle's
benoeming vast te kunnen
stellen. De sympathie van het
Eubliek die door de pers be-
iagde politici soms genieten,
kan van korte duur zijn. Toen
Gary Hart zich in de herfst
van het vorig jaar kandidaat
wilde stellen bij de Democra
ten, schoot zijn aanhang met
grote snelheid omhoog, on
danks zijn affaire met Donna
Rice. Toch haalde hij het niet.
Bij de echte stemming in Iowa
kreeg hij slechts één procent
van de stemmen.
Vooralsnog echter lijken de
schandalen weinig invloed te
hebben op het succes van
Quayle. Misschien is de beslis
sende factor toch zijn intellect
en niet zijn besmeurde verle
den. Als hij zo dom is als zijn
lasteraars zeggen, zal hij wel
de nodige stommiteiten be
gaan. Maar of dat zo slecht is?
Aardige jongens met een be
perkt IQ en een slechte pers
kunnen winnen.
Vraag maar aan Ronald
Reagan.
STEPHEN MILLIGAN
(c)The Times, Londen
Peer de Schuymer is in een opgewekte stemming. Die moei- smal geworden en Peer rijdt voorop. Hij merkt niet, dat twee
Ijlje reis zit er bijna weer op. „Wat een zot, die Incakoning", hem bekende gezichten voorzichtig over de ravijnhelling gluren,
lacht hij, „hij had u gevangen moeten houden als gijzelaar, chi- Het zijn Lambert en de bottelier, die op het goede moment
|rgijn; hoe heeft hij anders zekerheid, dat wij onze belofte zullen wachten om de bom te laten vallen. Ja, daar is Peer. Lambert
fkomen! Maar dit goud hebben we alvast. Hahal". Plotseling springt naar voren en rukt het vat buskruit los, dat nu naar bene-
fhter betrekt zijn gezicht. Dreigt er onraad in de verte? Wat is den stort, vlak voor de ongelukkige ruiters,
at daar bij die boom? Langzaam gaat het verder. De weg is hier
RANGOON Het bewind in
Burma, dat onder hevige druk
staat van betogers uit alle la
gen van de bevolking, heeft de
dissidenten gewaarschuwd een
einde te maken aan de „bezet
ting" van regeringsgebouwen
en het in eigen hand nemen
van overheidstaken. De waar
schuwing komt van premier
Thura U Tun. Burmaanse stu
denten hebben het voornemen
geuit nieuwe massale demon
straties te organiseren. Het is
voor het eerst sinds het ophef
fen van de staat van beleg, een
week geleden, dat de Bur
maanse regering een officiële
waarschuwing aan het adres
van de betogers richt. In Bur
ma doen geruchten de ronde
dat een deel van het leger de
macht wil overnemen en daar
mee het volksprotest krachtig
zou willen neerslaan.
JERUZALEM De Is
raëlische premier Shamir
wil dat militairen èn bur
gers toestemming krijgen
met scherp te schieten op
Palestijnen die met stenen
gooien. Hij vindt het over
bodig dat eerst waarschu
wingsschoten worden af
gevuurd. Shamir wil dat
stenen voortaan worden
gezien als dodelijk wapen:
„Een steen moet worden
beschouwd als een wapen
waarmee een leven kan
worden beëindigd".
Tot nu toe mochten burgers en
soldaten met scherp schieten
op Palestijnen die geweren of
brandbommen bij zich hebben.
Premier Shamir heeft veel
kritiek gekregen van kolonis
ten in de bezette gebieden op
het huidige beleid, waar de
Palestijnse opstand nog steeds
voortduurt. Minister van de
fensie Rabin heeft op zijn
beurt gepleit voor uitbreiding
van het gebruik van plastic
kogels. De troepen mogen deze
kogels afvuren pm Palestijnse
betogers te verspreiden. Plas
tic kogels kunnen binnen een
afstand van twinig meter do
delijk zijn en zijn niet gevaar
lijk buiten een afstand van
honderdtwintig meter.
Hoge westelijke functionaris
sen, onder wie iemand van de
Verenigde Naties hebben gis
teren hun bezorgdheid geuit
over de nieuwe golf van on
derdrukking en collectieve
straffen door het Israëlische
leger in de Strook van Gaza.
Aftuigen, schieten met scherp
en collectieve straffen in de
vorm van langdurige uitgaans
verboden hebben een nieuw
hoogtepunt bereikt na de ge
weldexplosies in februari en
maart. Ook heel jonge kinde
ren, zeven en acht jaar oud
worden door soldaten afgeran
seld, wanneer zij worden be
trapt op het gooien van stenen
of het schenden van uitgaans
verboden.
