Spreekkoren
Solidariteit
in Brigydakerk
ontelbare NAVO-geheimen
Dokter Moerman na
beroerte overleden
Oostblok kreeg jarenlang
Duizend banen
weg bij ABP
Topman KBB
woedend
op Vendex
YS herdenken
mars van King
Oppositie probeert
zich te verenigen
Stakers op de Leninwerf in Gdansk staan in de rij voor het afnemen van de biecht.
De kerk zelf is tot de laatste
meter gevuld; de mensen
staan opgepropt tot tegen de
preekstoel. Als de priester
het altaar betreedt volgt er
minutenlang applaus. De
mensen staan met de armen
in V-vorm omhoog en scan
deren: „Solidarnosc" Ook tij
dens de preek wordt hij her
haaldelijk door applaus en
leuzen onderbroken. Jan-
kowski preekt over de sta
kingen. Hij doet een beroep
op de regering om met Leen
Walesa te praten. „De rege
ring moet deze situatie be
nutten. Als ze dat niet doet
dan zullen er in de toekomst
veel ernstiger stakingen ko
men en dan zullen er bloedi
ge botsingen ontstaan".
Na de mis is er een manifes
tatie op de binnenplaats van
de pastorie waar Jankowski
en leiders van Solidariteit de
merisen toespreken. Als de
bijeenkomst is beëindigd
maant Jankowski de mensen
om rustig naar huis te gaan.
„De politie grijpt elke gele
genheid aan om ons aan te
pakken." In een later ge
sprek zegt Jankowski dat de
kerk zich niet direct zal be
moeien met de onderhande
lingen. „Dat is een zaak van
Solidariteit."
Het Centraal Comité liet gis
teren via de radio weten
voorstander te zijn directe
onderhandelingen met verte
genwoordigers van de ver
schillende maatschappelijke
FOTO:AFP
groeperingen. Niet duidelijk
is of leden van het verboden
vakverbond Solidariteit, on
der wie Lech Walesa, tot de
besprekingen worden toege
laten. Walesa heeft zich
eerder bereid verklaard te
praten met minister Kiszc-
zak. Woordvoerder Urban zei
eerder dat niemand van de
besprekingen wordt uitgeslo
ten, mits men niet staakt. De
regering weigert al acht jaar
met Solidariteit te onderhan
delen.
BINNENLAND/BUITENLAND
I
HEERLEN Het gewestelijk bestuur van het CDA in Limburg
maakt zich ernstig bezorgd over het verlies van ten minste dui
zend banen bij het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) in
Heerlen. Dit als gevolg van verdergaande privatisering waar
door grote groepen ambtenaren wat hun pensioen betreft niet
meer onder het ABP vallen. Het CDA verwijst in dit verband
naar de recente privatisering van de PTT. Volgens CDA-gewest-
voorzitter Magielsen moet het ABP in staat worden gesteld op
commerciële basis de pensioenen voor anderen dan alleen amb
tenaren te gaan verzorgen. Aan het parlement is nu al een op
roep gedaan omdat de Tweede Kamer op 5 september de evalua
tienota privatisering gaat behandelen.
EcidóeSouoant
Emancipatieraad:
rijksbijdrage pas
in 1991 overhevelen
DEN HAAG De Emancipatieraad
vindt dat minister Brinkman van
WVC onzorgvuldig handelt door de
rijksbijdrageregeling voor emanci
patiewerk in gemeenten en provin
cies al per 1 januari 1989 op te hef
fen. De raad adviseert de minister
vast te houden aan het oorspronke
lijke plan het geld voor deze rege
ling niet eerder dan 1 januari 1991
over te hevelen naar het gemeente
en provinciefonds. Dat zegt de raad
in een advies aan de bewinc^man
over de voorgenomen wijziging van
de Welzijnswet.
WASHINGTON In de Verenigde Staten is zaterdag
door het hele land de „Mars op Washington" uit 1963 her
dacht. Aan het einde van die mars hield de vermoorde
zwarte strijder voor burgerrechten, ds. Martin Luther
King, zijn beroemde toespraak die begon met de woorden
„Ik had een droom". Bij de herdenking in Washington
waren de weduwe van King, Coretta Scott, en de twee De
mocraten aanwezig die met elkaar hebben gestreden om
presidentskandidaat te worden: Michael Dukakis en Jesse
Jackson. De bijeenkomst werd bijgewoond door zo'n 55.000
mensen: aanzienlijk minder dan het kwart miljoen men
sen dat in 1963 op de been was.
Eerste blinde
burgemeester
overleden
ABCOUDE Burgemees
ter A. Bestman van Ab-'
coude is gisteren in zijn
woonplaats overleden. Hij
was de eerste blinde bur
gemeester van Nederland.
Bestman leed sinds begin
dit jaar aan een ernstige
ziekte. Hij is 44 jaar ge
worden. Bestman was
sinds 16 januari 1981 bur
gemeester van Abcoude.
Hij was lid van D66. Don
derdag wordt hij begra
ven.
MAANDAG 29 AUGUSTUS 1988 PAGINA
Ministers
lopen weg; fc
overleg Golf
staakt fc;
GENEVE Het vredesov
leg tussen Iran en Iraq is vi
daag op lager niveau voort* j
zet, nadat beide ministers i
buitenlandse zaken
weggelopen. Secretaris-geii
raai Perez de Cuellar liep i
bemiddelaar heen en weer t»X
sen de kamers waar de mitr*
ters zich bevonden. Perez
Cuellar zei dat hij van te y
ren al wist dat het lastige
derhandelingen zouden zijn i
dat hij een oplossing niet bi
nen enkele dagen had vd
wacht. Maar door een schen
verklaring die gisteren in Bi<
dad werd uitgegeven, is n'
geenszins zeker of er nog vi
deringen zullen worden i,
boekt. j.
De Iraakse minister stapte g!
teren als eerste op, omdat zj?
land het niet eens is met F
grens tussen beide landen. Ir
grens zou volgens de VN P
Iran op het midden van tf
langrijke vaarroute Shatt J,
Arab komen te liggen, P
Shatt al-Arab is de tweehcr
derd kilometer lange mondil
van de Eufraat en de Tigif
Irak is daarmee in 1975 ar
koord gegaan, maar eist nu aj
de rivier volledig Iraai
wordt, zoals is afgesproken
1937. Na het vertrek van r
Iraq van de onderhandeling
tafel, liet ook de Iraanse rij'
nister het na enige tijd afvl
ten.
Herman van
Veen leert
kinderen over
Noord-Zuid
problemen
DEN HAAG - De caban
tier/musicus Herman v<
Veen heeft een kinde
boek over ontwikkeling
samenwerking geschr
ven, „Wat wijzer met A
fred Jodocus Kwak".
FRANKFURT Oosteu-
ropese agenten hebben
wellicht tientallen jaren
lang toegang gehad tot de
defensiegeheimen van de
NAVO, die aanwezig wa
ren op de Amerikaanse
militaire basis in het
Westduitse Bad Kreu-
znach. Dit heeft de West
duitse krant Welt am
Sonntag gemeld.
Het spionageschandaal in de
Bondsrepubliek, dat vorige
week met de arrestatie van
een voormalig Amerikaans
onderofficier aan het licht
kwam, zou in dat geval veel
omvangrijker zijn dan aanvan
kelijk werd vermoed.
De Westduitse autoriteiten ar
resteerden vorige week de
Amerikaanse oud-sergeant
Clyde Lee Conrad, die ervan
wordt verdacht sinds het eind
van de jaren zeventig als
hoofd van een spionage-net-
werk geheimen te hebben ver
kocht aan Oosteuropese agen
ten. Conrad zou jarenlang in
formatie hebben doorgespeeld
aan een Hongaarse meester
spion in Wenen. Bovendien
verrichtten twee in Hongarije
geboren Zweedse broers koer-
rierswerk voor de Hongaarse
inlichtingendienst.
Welt am Sonntag schreef uit
Amerikaanse bron te hebben
vernomen dat het door de
Hongaarse geheime dienst ge
leidde infiltratie-netwerk ech
ter wellicht al functioneerde,
lang voordat Conrad actief
werd. Volgens de krant ver
moedt de Amerikaanse veilig
heidsdienst die de zaak in on
derzoek heeft, dat ook de
voorganger van Conrad voor
de Hongaarse geheime dienst
werkte. Conrads voorganger,
wiens naam niet werd ver
meld, was een Amerikaans of
ficier van Hongaarse afkomst,
aldus Welt am Sonntag.
De geheimen die door Conrad
werden verhandeld bevatten
ondermeer informatie over lo
caties van kernwapens, mili
taire pijpleidingsystemen en
de troepensterkte van de
NAVO. Een woordvoerder
van het hoofdkwartier van de
Amerikaanse strijdkrachten in
Heidelberg wilde op het be
richt van Welt am Sonntag
geen commentaar geven.
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van
defensie in Washington, kolo
nel Greg Rixon, onthulde ech
ter dat Conrad van 1978 tot
1978 heeft beschikt over een
vergunning, waarmee hij in
principe toegang had tot top
geheimen. Rixon benadrukte
dat het feit dat Conrad over
een dergelijke vergunning be
schikte, nog niet betekent dat
hij ook daadwerkelijk alle top
geheimen onder ogen heeft ge
kregen. Maar hij gaf wel toe
d^t een veiligheidsonderzoek,
dat normaal om de vijf jaar
wordt uitgevoerd bij mensen
met een dergelijke hoge ver
gunning, nooit is gedaan. Ei
genlijk had Conrad op zijn
laatst in 1983 opnieuw moeten
zijn beoordeeld, maar het mi
nisterie van defensie lag ach
ter met de onderzoeken, en bij
Conrad is het er nooit van ge
komen.
Doel van dit mede door Bi
van Ede en Jacques Weijte
geschreven boek is om kind
ren, in een jaar waarin Noor
Zuidverhoudingen veel aa
dacht krijgen, op een speel
manier bekend te maken m
de problemen van de ontwi
kelingslanden. Via de avont
ren van de voor de kinder
bekende eend, Alfred Jodoc
Kwak, worden zaken als l
schuldenvraagstuk en voedsi
hulp uitgelegd, aldus de voo
lichtingsdienst ontwikkeling
samenwerking.
Het boek is gemaakt in o
dracht van deze voorlichtinj
dienst en het Noord-Zuid C
mité. Het is bestemd voor
hoogste twee groepen van h
basisonderwijs.
Het eerste exemplaar wordt
september, tijdens een bijeei
komst in de basisschool „I
Zwaluw" aan de Antoinet
Kleynstraat in Leiden, aang
boden aan de minister vo
ontwikkelingssamenwerking
Bukman.
(Van onze verslaggever Henk van den Boom)
GDANSK Gdansk
ademt een sfeer van be
leg, wanneer de klokken
van de Brigydakerk lui
den voor de hoogmis van
elf uur. De Brigydaparo-
chie is geheel afgesloten
door politie en leger.
Binnen de afzetting, op
honderd meter afstand
van de kerk staan nog
eens zestig blauwe bus
sen van de Militia, be
mand met politiemensen.
Enkele kinderen rennen langs de afzetting om brood te brengen
bij hun stakende vader in een kolenmijn in Jastrezbië.
FOTO'S: AP
Naast de kerk is het hek dat
toegang geeft tot de binnen
plaats van de pastorie van
„vader" Jankowski, bekend
van zijn steifri aan Solidari
teit en zijn aanvallen op het
Poolse regime. De binnen
plaats en een deel van de
pastorie is tevens het actie
centrum van Solidariteit.
Buiten op het kerkplein
staan naar schatting vijfdui
zend mensen om via luid
sprekers de mis, maar vooral
de preek van Jankowski te
volgen.
AMSTERDAM Vendex
heeft er na de ruzies in de
top en met de vakbonden
over de tegenstrijdige re
organisatieplannen bij
V D weer een conflict
en een vijand bij. Ir.
Maas, voorzitter van
raad van bestuur
KBB (o.a. Bijenkorf
Hema), is woedend
Vendex' tweede man Vr1
der Zwan, omdat deze f
gen alle afspraken in i
zonder overleg een dir£
teur heeft weggekocht f
KBB.
De 43-jarige J. Kessels, i'
reeds per 1 september als
van de V D-directie de c<
merciële zaken gaat aanpj
ken bij de tobbende warenht
zen, is inmiddels door Ml
geschorst en mag het eiji.'
hoofdkantoor niet meer in,
zeldzame gevallen en pas
overleg zullen beide bedrij-
mensen uit eikaars kaï
overnemen", zo schreef Ant| c
Dreesmann begin vorig
nog aan Maas in een
arin hij zijn tevredenhj
uitte over het feit dat Vend)
dat 36 procent van de aam,
len KBB in bezit heeft, |d
KBB elkaar niet nodeloos l«r
schadigen. Ir. Maas, die er (r
zich niets op tegen heeft
een KBB-medewerker in gó
overleg tussen beide onden
mingen overstapt, heeft aanf*
kondigd zich niet meer geb<
den te voelen aan de met Vi
dex gemaakte afsprak
Mocht hij bij Vendex een g^
de kracht zien, dan zal hij dl
daar ook weghalen. De KE
topman zegt niets persoonlik
over Kessels, die zelf wel
grip heeft voor de woede
Maas. De aanstaande V
directeur houdt zich om
reden dan ook uit de hele
GEVANGENISOPSTAND BURMA KOST DUIZEND LEVENS:
GRONDLEGGER OMSTREDEN KANKERTHERAPIE
VLAARDINGEN Dok
ter C. Moerman, bekend
van zijn omstreden thera
pie tegen kanker, is afge
lopen zaterdag op 95-jari-
ge leeftijd overleden in
zijn woonplaats Vlaardin-
gen.
Volgens „Moerman"-arts
Schram uit Berlicum is
Moerman overleden na
„een kleine beroerte". De
arts denkt niet dat het
overlijden van de grond
legger van de alternatieve
kankertherapie een be
lemmering betekent voor
de voortgang ervan. „Inte
gendeel, het werkt wel
licht zelfs bevorderend
omdat veel van de tegen
werking tegen de therapie
gebaseerd was op afkeer
van de persoon Moer
man", aldus Schram.
Cornelis Moerman (geboren in
Vlaardingen in 1893) studeer
de geneeskunde in Leiden en
vestigde zich op dertigjarige
leeftijd als arts in Vlaardingen.
Hij ontwikkelde in de jaren
dertig een eigen kankerthera
pie, gebaseerd op de veronder
stelling dat de ziekte het ge
volg is van een ontspoorde
stofwisseling. Volgens Moer
man zou kanker voorkomen
kunnen worden door een zorg
vuldig uitgebalanceerd voe
dingspatroon. Langs die weg
kan ook genezing plaatsvin
den, stelde hij. Zo werd het
„Moerman-dieet" (veel vruch
tesappen, verse groenten en
fruit, zilvervliesrijst, geen kof
fie, thee, alcohol, tabak, aard
appelen, vlees en suiker) be
kend als alternatief voor regu
liere geneeswijzen als chemo
therapie en bestraling.
De Moerman-therapie werd
nooit officieel erkend. Door de
„gevestigde" medici werd hij
gewantrouwd omdat hij niet in
staat was een wetenschappelij
ke onderbouwing voor zijn
theorie te geven. Maar intus
sen kreeg hij wel veel aan
hang, ook onder artsen. En
zijn patiënten zwoeren bij
hem. Zij richten in 1974 de
vereniging Amnesty op. Hun
streven naar erkenning
strandde echter; een onder
zoek van het Koningin Wil-
helminafonds liep spaak door
meningsverschillen tussen de
verschillende partijen.
Dit jaar kwam Moerman
opspraak toen bekend werd
dat hij in 1956 een boek had
geschreven dat bol stond van
de jodenhaat. Moerman wei
gerde het publiekelijk terug te
nemen, misschien zou hij het
nu „een beetje zachter formu
leren", zei hij. Zo blijven cita
ten als „het joodse volk is als
kanker doorgedrongen in alle
volken" en „geen volk is zo
hecht verbonden met de
machten van de duisternis als
het joodse" evenzeer verbon
den aan de naam Moerman als
zijn bekende dieet en de felle
discussies daarover.
SUSKE EN WISKE DE DAPPERE DUINDUIKERS
SPIONAGE WAARSCHIJNLIJK VEEL OMVANGRIJKER DAN GEDACHT
RANGOON In Burma
hebben studenten gisteren
op de zevende dag van
een algemene staking de
studentenbond heropge
richt, die in 1962 door de
regering werd verboden.
De bond wil vreedzaam
strijden voor democratie.
De studenten besloten dat de
universiteit, die na rellen in
juni op last van de regering
gesloten werd, vandaag weer
geopend zou worden. Volgens
de overheid is de studenten-
bond verboden, maar het lijkt
erop dat de regering steeds
minder in staat is een* einde te
maken aan de opstand. De be
togingen tegen het bewind van
president Maung Maung duur
den ook vandaag voort.
Aung Gyi, één van de leiders
van de oppositie! waarschuwde
gisteren dat Burma „aan de
rand van' anarchie staat, de si
tuatie loopt bijna uit de hand".
Aung Gyi zei dat er nog maar
weinig tijd is om te handelen,
„De regering moet snel maat
regelen nemen om het volk
democratie te geven".
Volgens waarnemers onderno
men de studenten de eerste
belangrijke poging om de op
positie te verenigen. Zij kozen
een comité om voor democra
tie te vechten. Een verenigde
oppositie vormt een nieuwe
dreiging voor de autoriteiten.
„De hoogste leiding van de
partij denkt dat alles wel voor
bij zal waaien, maar vele lage
re functionarissen hebben het
zinkende schip al verlaten en
openlijk verklaard uit de partij
te zijn getreden", aldus de di
plomaat.
Al eerder is door waarnemers
de theorie geuit dat het leger,
dat nog steeds het machtigste
onverdeelde blok vormt in het
land, Burma eerst in chaos laat
verzinken om dan de touwtjes
en de macht weer in handen
te kunnen nemen. Het leger
wordt er onder meer van be
schuldigd branden te stichten.
Anderzijds hebben vooraan
staande oud-legerofficieren
zich openlijk aangesloten bij
de opstand.
In de Inseingevangenis nabij
Rangoon zijn dit weekeinde
mogelijk duizend mensen om
gekomen bij een brand. De
brand zou zijn gesticht door
gevangenen, nadat demon
stranten eerder vergeefs had
den geprobeerd de gevangenis
te bestormen. Een deel van de
dertienduizend politieke ge
vangenen is gisteren en van
daag vrijgelaten; enkele hon
derden zouden zijn ontsnapt in
de chaos.
