Portugezen treuren
om verloren erfgoed
Lebellen Burma
>eren eeuwige
trijd in jungle
Nieuwe feiten maken
gijzeling meer bizar
Iran en Iraq praten eerst over agenda
Kerk
bemiddelt
in arbeids
conflict
Polen
Oppositie Chili wil
massaal de straat op
jjgjHTENLAND
EcicbcSomant
VRIJDAG 26 AUGUSTUS 1988 PAGINA 5
Igende specialist
Itse defensie dood
[DEN Een Britse gepensioneer-
-generaal is de negende
emer van de Britse defensie-
factant Marconi geworden die óf
werd aangetroffen gevonden óf
•loos verdween. De politie maak-
[steren bekend dat de 60-jarige
Ferry zichzelf in zijn woning
te hebben geëlektrocuteerd.
ns de Britse pers had Ferry
ig tot geheime dossiers over een
itionair nieuw vuurwapen. Een
voerder van Marconi noemde
tuiver gespeculeer" om Ferry's
in verband te brengen met de
of de verdwijning van acht an-
•erknemers van het bedrijf.
Mandela niet terug
naar gevangenis
KAAPSTAD ANC-leider Nelson
Mandela, die op het ogenblik in het
ziekenhuis ligt met tuberculose, gaat
misschien niet terug naar de Polls-
moor-gevangenis. De Zuidafrikaanse
minister van voorlichting, Stoffel van
der Merwe, hield gisteren de mogelijk
heid open dat Mandela, als hij vol
doende is hersteld, „elders buiten de
Pollsmoor-gevangenis" zal worden on
dergebracht. De 70-jarige Mandela
werd op 12 augustus met tbc opgeno
men in het Tygerberg-ziekenhuis in
Kaapstad. Volgens artsen is hij inmid
dels aan de beterende hand. Al jaren
lang wordt aangedrongen op zijn vrij
lating.
Dorpshoofd gedood
na collaboratie
JERUZALEM Gemaskerde
Palestijnen hebben gisteren een
Arabische dorpshoofd vermoord,
omdat hij zou collaboreren met
de Israëlische bezetter op de wes
telijke Jordaanoever. De moord
op Said Hazazeh, hoofd van het
dorp Yater bij Hebron, werd
blijkbaar uitgevoerd door andere
dorpelingen. Een dag eerder
werd een boer, die werd ver
dacht van collaboratie met de Is
raëliërs uit zijn huis gesleept en
met bijlen vermoord. Op de
vraag wie verantwoordelijk was
voor de moord, antwoordde de
door Israel benoemde burgemees
ter Abu Hamid: „Het hele dorp."
Marcos wil terug,
aandelen omlaag
MANILA Ex-president Ferdinand
Marcos van de Filipijnen heeft een offi
cieel verzoek ingediend terug te mogen
keren naar ziin geboorteland. Als reac
tie op dit bericht ontstond gisteren een
ware panieksituatie op de aandelen-
beurs in Manila. Kennelijk hadden de
handelaren alle vertrouwen in de stabi
liteit van de regering van president Co-
razon Aquino verloren. Marcos wil zich
voor de rechtbank persoonlijk verdedi
gen tegen de beschuldigingen, dat hij
geld verduisterd zou hebben. Deskun
digen schatten dat Marcos tijdens de
periode dat hij aan de macht was zo'n
twintig miljard gulden heeft verduis
terd.
Burundi geeft
bloedbad toe
KIGALI De leider van Burundi,
majoor Pierre Buyoya, heeft gisteren
in een radio-uitzending toegegeven
dat Burundische soldaten, die allen
behoren tot de Tutsi-stam, burgers
van de Hutu-stam hebben gedood. Hij
zei dat het aantal slachtoffers van de
stammentwisten in het land kan stij
gen tot boven de vijfduizend. Volgens
Buyoya handelden de soldaten niet op
bevel van de regering, maar ontstond
de slachting toen ze de lijken ontdek
ten van hun Tutsi-stamgenoten, die
waren uitgemoord door Hutu. Bewe
ringen dat slechts één stam verant
woordelijk is voor het bloedbad zijn
volgens Buyoya „absurd".
DUSSELDORF De Westduitse fractievoorzitter van de li
berale FDP in Düsseldorf, Achim Rohde, heeft gisteren na
afloop van een zestien uur durende hoorzitting over de gij
zelingszaak van vorige week verklaard dat één van de gang
sters, Dieter Degowski, in Bremen een uur lang heeft zitten
slapen in de vluchtauto terwijl zijn twee kameraden inko
pen aan het doen waren. De twee gegijzelde bankemployé's
zaten toen in de auto en de revolver van Degowski lag op de
middenconsole. Bij de auto was op dat moment maar één
agent aanwezig, die de situatie echter onvoldoende kon
overzien. Rohde stelde de minister van binnenlandse zaken
van Nordrhein-Westphalen, Herbert Schnoor (SPD), verant
woordelijk voor het mislukte politiebeleid. De fractievoor
zitter van de CDU, Bernhard Worms, heeft onomwonden
het aftreden van Schnoor geëist. De gijzeling kostte aan drie
personen het leven.
fïERPLAW Khing
is de coördinator
Tde tien guerrilla-le-
1 die nu al veertig jaar
fl leveren tegen de
naanse regering. Hij
naar wat graag praten
het Nationaal Demo-
[sch Front (NDF), de
hcoepelende organisa-
San de rebellen, waar-
i hij algemeen secreta-
is. Het hoofdkwartier
12J Manerplaw, de provi-
*che hoofdstad van de
Temaakte staat van de
en-rebellen.
iiieuws dat generaal Sein
kort na zijn benoeming
resident van Burma is af-
jden, heeft de rebellen in
Irplaw juist bereikt. Aung
d nog niet dat ondertussen
14C|Jg Maung, een ander lid
SI de heersende politieke
J naar voren is getreden
aider van het land en dat
2M heeft voorgesteld een re-
20ldum te houden over het
^partijenstelsel. Aung doet
Jfcest opgewekt over te ko-
3ji wat enige moeite kost.
llfebellen roepen al jaren
de „beslissende overwin-
op Rangoon nabij is. Nie-
jld in de wereld is daar nog
I onder de indruk, maar
lég Aung benadrukt dat de
ioudende protesten in het
i de regering beheerste
Snd van Burma een gun-
rfeken zijn. De guerrillas
2fen nieuwe hoop. Hij
ttlkt over het plan de ban-
"Yiet de studentenbewegin-
de grote steden nauwer
halen. Zijn leger is be
ide studenten op te leiden
jde guerrilla-technieken
t de oorlog in de jungle,
[het feit dat deze jongeren
langoon of Mandalay, hoe
ze ook zijn, weinig
I hebben om de gevaren
Ihet Burmaanse oerwoud
lerleven (om het over hun
aevingskansen in de strijd
naar niet te hebben) gaat
luchtig voorbij. De re-
staan volgens hem ster-
Ban ooit.
[telling
wijst naar de tien ver-
lende vlaggen die de af-
lerlijke verzetsgroeperin-
,^J)innen het NDF vertegen-
SSdigen. Trots hangen ze
BBde muur van zijn slaap-
l^Sek, tevens hoofdkwartier
^^de organisatie. De twee
tste legers, de Karen en de
"iin leveren samen meer
20.000 toegewijde en door
geharde soldaten, vol-
j|j| Aung. Hij zegt dat de
gfl, de Mon, de Arakan, de
pe Lahu en de Palaung
i voor nog eens 10.000
Ze moeten het opnemen tegen
een van de modernste wapens
voorzien regeringsleger. Lay
Saw Wee, een jonge woord
voerder van de Karen, geeft
evenals Aung toe dat het hen
ontbreekt aan internationale
steun. Wat de propaganda be
treft verliezen de rebellen de
strijd, omdat ze gewoonlijk te
ver verwijderd zijn van de be
woonde wereld.
Het begint erop te lijken dat
de rebellen nooit geheel ver
slagen worden. De oorlog, ei
genlijk meer een reeks kleine,
gewaagde schermutselingen,
duurt eindeloos voort. Het is
mogelijk dat Burma op deze
manier altijd een verdeeld en
verarmd land blijft. De econo
mie gaat ten onder in de cha
os. Burma zou het rijkste en
meest welvarende land van
Zuidoost-Azië kunnen zijn, als
het de kans kreeg zijn bodem
schatten te winnen. Burma
heeft grote hoeveelheden kost
bare mineralen en olie, maar
kan zijn rijkdommen niet be
nutten door het nimmer afla
tende oorlogsgeweld.
Paperassen
De wortel van alle onenigheid
ligt in de Engelse „verdeel en
heers"-politiek uit de tijd dat
Burma een Britse kolonie was.
De Engelsen maakten er een
gewoonte van de stammen in
de bergen te bevoorrechten
boven de stammen in het laag
land. Tijdens de Tweede We
reldoorlog sloot de meerder
heid uit de lagere gebieden
zich dan ook aan bij Japan,
terwijl de bewoners van het
hoogland (met name de Ka
ren) met de Engelsen mee
vochten. Na de oorlog werd de
eis van onafhankelijkheid niet
ingewilligd, zodat de berg
stammen de wapens opnamen,
om aan onderdrukking vanuit
Rangoon te ontkomen.
De departementen van de Ka
ren-regering en het NDF zijn
gevestigd in paalhutten. Man
moedig probeert men die een
air van beschaving te verle
nen. Volkomen versleten type
machines worden telkens
weer opgelapt. Verbazingwek
kend hoge stapels met pape
rassen moeten vanwege het
vocht keer op keer worden ge
kopieerd. Voor belangrijke
gasten is er zelfs een gasten
verblijf gebouwd, dat een goe
de keuken heeft, omdat de
kok afkomstig is uit een eer
steklas Burmees hotel.
Pas in het zelfgebouwde zie
kenhuis tekent zich de wan
hoop af waaraan deze mensen
ten prooi moeten zijn. Koortsi
ge soldaten (malaria) liggen op
de grond af te wachten wat
het lot beslist. Hun genezing
zal zeker niet te danken zijn
aan medisch ingrijpen.
SIMON FREEMAN
(c) The Times, Londen
■zijn
De voornamelijk houten huizen
in het oude stadsdeel van
Lissabon gaan meedogenloos
in de vlammen op.
In de belangrijkste winkelstraat
van Portugal, de Rua do
Carmo, gapen nu grote zwarte
gaten.
BARCELONA In het
hart van de Portugese
hoofdstad gaapt een groot
zwart gat. Door de enor
me brand is gisteren on
geveer tienduizend vier
kante meter met kerken,
ouderwetse warenhuizen,
grote en kleine winkels,
restaurants, historische
gebouwen en kantoren in
de as gelegd.
Hier waren de cafeetjes waar
tientallen jaren geleden de in
tellectuelen van Portugal, zo
als de grote dichter Fernando
Pessoas, met elkaar debatteer
den. „Het zal lang duren eer
de wonden geheeld zijn", zei
premier Anibal Cavaco Silva
bij de trieste aanblik van de
stad.
Bij de brand, die gisteroch
tend rond zes uur in een groot
warenhuis, uitbrak, kwam één
persoon om en raakten 29
mensen, voornamelijk brand
weerlieden, gewond. Zes van
de gewonden zijn er ernstig
aan toe.
Honderden mensen hebben
hun huizen in de vlammenzee
zien verdwijnen. Daarnaast
zijn voorlopig ook nog eens
zo'n 2.000 mensen met een
baan in de verwoeste winkels
en warenhuizen zonder werk.
Pas na tien uur slaagden de
ruim 800 brandweerlieden
erin de vuurzee onder contro
le te krijgen.
Moedeloos zetten de brandweerlieden zich voor een korte pau
ze neer op de trap van een kerk.
FOTO: AP
De eigenaar van het bewuste
warenhuis is gearresteerd. De
politie vermoedt dat hij de
brand heeft gesticht om ver
zekeringsgelden te beuren.
Drie jaar geleden heeft de
man ook al een van zijn be
drijven in brand gestoken om
de verzekering op te lichten.
De bewoners van de wijk
Chiado werden op last van de
brandweer geëvacueerd. Een
groot deel van de huizen en
winkels in deze wijk hadden
een houten structuur. Oud en
jong renden door de straten
met alles wat zij aan persoon
lijke bezittingen konden mee
dragen. Personeel van banken
in de wijk droeg papieren en
archieven naar kantoren die
buiten het bereik van de
vlammen lagen, terwijl de
brandweer het dak van de na
tionale bank van lening nat
spoot om te voorkomen dat
het gebouw vlam zou vatten.
De brandweer ondervond
zeer gróte moeilijkheden bij
de bluswerkzaamheden omdat
het oude stadscentrum bestaat
uit zeer nauwe middeleeuwse
straatjes. Volgens het gemeen
tebestuur van Lissabon is het
de grootste ramp sinds 1755,
toen een groot deel van de
stad door een aardbeving
werd verwoest. President Ma
rio Soares heeft zijn vakantie
in de kuststreek Algarve on
derbroken om zich persoon
lijk op de hoogte te stellen
van de catastrofe.
van wat hij zegt hoeft
i serieus genomen te
Jen. Het NDF is al sinds
oprichting in 1970 een
poop. De in het NDF ver-
Be legers kunnen onmoge-
80.000 man sterk zijn. Het
iste deel van de tijd zijn ze
f elkaar te bevechten, in
|s van de regering. Boven-
4 zijn de guerrillas slecht
jpend, hebben zij nauwe-
1 medische voorzieningen
■echten zij op gevaarlijk
GENEVE Delegaties van Iran en Iraq heb
ben in Genève de eerste echte ronde van de
vredesonderhandelingen voortgezet. In die eer
ste zittingsronde, die gisteren werd geopend,
moet een agenda worden opgesteld voor het
verdere verloop van de besprekingen.
Na het eerste overleg gedeeltelijk direct en
gedeeltelijk met VN-functionarissen die pen
delden tussen de in afzonderlijke kamers ver
blijvende delegaties verklaarde VN-secreta-
ris-generaal Pérez de Cuéllar dat „beide partij
en serieus zijn en dat ze werkelijk interesse
hebben in het vinden van een oplossing".
De onderhandelingen werden geopend in de
raadzaal van het voormalige paleis van de Vol
kerenbond, onder een plafondschildering die de
overgang van oorlog naar vrede voorstelt. On
der dit schilderij zijn meer vredesverdragen tot
stand gekomen, zoals voor Korea (1954) en Af
ghanistan in april van dit jaar.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer
Zo'n schouwspel heeft Peer de Schuymer nog nooit gadege-
jien. Daar daalt van de heuvel af een wonderlijke stoet. Voor
in oopt een Indiaan, die met luide bekkenslagen ruim baan
45|kt. Dan volgt, hoog te paard gezeten, een met kostbare kle-
j uitgedoste ruiter; twee bedienden houden een reusachtig
i (pescherm boven zijn hoofd. Daarachter volgen anderen te
enz.enz. een onafzienbare stoet. „Zeker een of ander opper
hoofd". fluistert de chirurgijn.. Maar Peer ziet, hoe het meisje,
dat hem zojuist heeft bediend, een diepe buiging maakt en hij
antwoordt zacht: „Nee. geen opperhoofd. Dit moet de koning
zijn; de nazaat van de grote El DoradoHeeft de koning deze
woorden gehoord? Terwijl hij de twee vreemdelingen passeert
kijkt hij hen onderzoekend aan.
Zwaargewicht gewogen
De Colombiaanse trainer Elgin manoeuvreert de poten van een
olifant bovenop de weegplaten. De speciale weegschaal wordt
normaal gebruikt om vrachtwagens op de snelweg te wegen.
GDANSK Een bemid
delaar van de katholieke
kerk in Polen heeft een
ontmoeting gehad met de
leider van Solidariteit
Lech Walesa om een ein
de te maken aan de voort
durende acties in de ha
ven van Gdanks.
Het is niet bekend of bemidde
laar Stelmachowski, die vóór
zijn komst naar Gdansk twee
keer een gesprek had met
hoge regeringsfunctionarissen,
instructies ot een boodschap
van de regering heeft meege
kregen.
Intussen ziet het ernaar uit dat
de Poolse stakingen aan het
verlopen zijn. De meeste sta
kers in de kolenmijnen en
staalindustrie hebben gisteren
hun actie opgegeven en geen
confrontatie geriskeerd met
troepen van politie en leger
die naar hun bedrijven waren
gestuurd om de arbeidsonrust
te breken.
De oproerpolitie begon in de
nacht van woensdag op don
derdag, gewapend met knup
pels een einde te maken aan
de stakingen in de miinen in
het zuiden en de stakers te
dwingen de bedrijfsterreinen
te verlaten, wat in de meeste
gevallen zonder veel geweld
lukte. De acties in de staalfa
briek Nowa Huta, bij Krakow,
en in de haven van Szczecin
duurden nog even voort, maar
in de loop van de dag werden
die beëindigd.
In de haven van Szczecin be
gon een eerste voorzichtig ge
sprek tussen een stakingscomi-
te en de havendirectie. Een
vakbondsman deed er echter
zijn beklag over dat twee sche
pen met ordetroepen in de ha
ven bleven liggen nadat een
begin was gemaakt met onder
handelingen.
In drie mijnen rond Jastrzebie
zijn nog acties aan de gang. In
een vierde mijn, de Moszczeni-
ca, waar de meeste stakers
hun actie gisteren tegenover
de overmacht van politie opga
ven wisten zo'n veertig stakers
zich aan het oog van de orde
troepen te onttrekken. Zij bar
ricadeerden zich in een van de
mijnschachten, waar zij zich
nog steeds bevinden.
Airbus maakt rechtsomkeer
PARIJS Een Airbus A-320,
van luchtvaartmaatschappij
Air France, heeft gisteren op
een vlucht van Parijs naar
Amsterdam rechtsomkeer
moeten maken, omdat de twee
boordcomputers aangaven niet
meer goed te functioneren en
er zonder reden brandalarm
werd gegeven.
SANTIAGO De oppositie in Chili heeft grootscheep
se demonstraties aangekondigd om te protesteren tegen
de vrijwel zekere presidentskandidatuur van generaal
Pinochet. De 72-jarige generaal zal binnenkort door de
legerleiding als kandidaat worden aangewezen.
Als de Chileense bevolking in een voor oktober gepland re
ferendum Pinochet steunt, mag hij nog eens acht iaar presi
dent blijven. Wordt hij afgewezen, dan moeten volgend jaar
vrije verkiezingen worden gehouden met meerdere kandida
ten.
De demonstraties waartoe nu is opgeroepen, zijn mogelijk
omdat de Chileense regering gisteren de noodtoestand die
bijna vijftien jaar van kracht is geweest heeft opgeheven.
Toch is de oppositie nog niet zo gerust op de uitslag van het
referendum. Bijna de helft van de kiezers heeft nog geen
keuze gemaakt en in het verleden heeft de sterke verdeeld
heid van de oppositie de militairen in de kaart gespeeld. Bo
vendien reist Pinochet al maanden het land af en opent hij
aan de lopende band nieuwe wegen en scholen en schenkt
hij aan arme Chilenen huizen. De oppositie kan daar alleen
een nieuw verworven eenheid en beloftes tegenover stellen.
Een lichtpuntje is echter dat drie militaire collega's van de
president niet zo gelukkig zijn met de volksstemming over
slechts één kandidaat in de persoon van Pinochet. Generaal
Fernando Matthei van de luchtmacht, admiraal Toribio Me
rino van de marine en generaal Rodolfo Stange van de para
militaire politie, hebben herhaaldelijk kenbaar gemaakt lie
ver een door de militairen gesteunde burgerkandidaat te
zien. In elk geval zouden zij van Pinochet hebben geëist dat
als hij opnieuw tot president wordt gekozen, hij aftreedt als
bevelhebber van het leger en verder door het leven gaat als
burgerpresident.
