VS: Honderd kernreactoren
in baan om aarde brengen
Barbecuen: gezellig,
maar niet zonder risico
Blij met blazers
Btw behoort
in pri jsopgaai
Langdurig werklozen
wel degelijk te helpen
Kracht aardschokke
Himalaya neemt af
CONSUMENTENINFORMATIE
HUISI
■RAADk,
Verantwoord werkei
tijdens zwangerscha
BINNENLAND/BUITENLAND
EeidaeSotncwi
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1988 PAG1
Dak gesloopt
tijdens vakantie
ALPHEN AAN DEN RIJN
De Alphense politie heeft zes
mannen aangehouden die aan
De Hoorn het dak van een
huis sloopten. Al zestien vier
kante meter dakpannen waren
verwijderd en terzijde gelegd
en de mannen waren begon
nen aan het verwijderen van
de resterende dakbekleding.
De bewoners van het huis wa
ren met |rakantie, aldus meld
den de Duren aan de politie.
De aangehouden mannen ver
telden opdracht tot de sloop
gekregen te hebben van een
aannemer. In feite bestond de
groep uit de zoon van de aan
nemer en enkele vrienden.
Tussen de aannemer en de be
woner van het huis zou een
conflict bestaan. Er zou zelfs
een civiele procedure gaande
zijn. In afwachting van de
thuiskomst van de bewoners,
verbiedt de politie verdere ac
tie. De 300 dakpannen zijn tij
delijk op het politiebureau op
geslagen; de brandweer zal het
dak provisorisch afdekken.
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoon 071-12.22.48 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
WASHINGTON In de
Verenigde Staten wordt
al geruime tijd gewerkt
aan plannen in het kader
van het omstreden SDI-
programma om ongeveer
honderd ruimtetoestellen
in banen om de aarde te
parkeren. De toestellen
worden voorzien van
even zovele kernreacto
ren. Aan de eerste proto
types van de bewuste
kernreactor, de SP-100,
wordt op het ogenblik de
laatste hand gelegd.
Dit onderdeel van het SDI,
dat tegen het eind van de ja
ren '90 werkelijkheid moet
worden, vindt doorgang, on
danks de nog steeds toene
mende kritiek op de toepas
sing van kernenergie in sa
tellieten, die betrekkelijk
lage banen om de aarde be
schrijven.
De kritiek richt zich momen
teel vooral op de Russische
militaire opsporings- en
waarnemingskunstmaan
Kosmos-1900, die sinds medio
april stuurloos rond de aarde
draait en de komende maand
in de dampkring zal terug
vallen. Het op 12 december
van het vorig jaar gelanceer
de toestel is uitgerust met een
Topaz-kernreactor en zo'n
vijftig kilo verrijkt uranium-
235 als splijtstof. Er wordt re
kening mee gehouden dat ra
dioactieve brokstukken van
de kunstmaan het aardopper
vlak kunnen bereiken.
De Amerikaanse SDI-organi-
satie zegt te streven naar zo
danige veiligheidsmaatrege
len, dat incidenten zoals die
in 1978 en 1983 plaatsvonden
met de Sovjet-satellieten
Kosmos-954 en -1402 en die
nu opnieuw dreigen met de
Kosmos-1900, zich nooit kun
nen voordoen bij haar SP-100
toestellen.
Onafhankelijk deskundigen
vinden die bewering op zijn
minst „overdreven optimis
tisch", maar feit is dat er de
laatste maanden wel met ex
tra veel energie op de veilig
heid van de SP-100 is gestu
deerd en dat die verhoogde
aandacht nu heeft geleid tot
zeer specifieke beveiligings
maatregelen: het zogeheten
Siren-principe.
Dat is dan ook geen overbo
dige luxe, aangezien één SP-
100 kernreactor een aanzien
lijk grotere hoeveelheid
splijtstof zal bevatten dan de
Russische Kosmos-observa-
tiekunstmanen met hun ver
mogen van tien kilowatt. De
SP levert vele jaren achter
een een vermogen van hon
derd kilowatt, wat royaal
voldoende is om alle elektri
citeitstoepassingen in een ge
middelde huishouding van
stroom te voorzien.
Een dergelijke capaciteit kan
met de huidige technologie
niet worden bereikt via de
algemeen gebruikelijke pane
len met zonnecellen. Zelfs
een groot zonnepaneel met
honderdduizenden cellen
produceert niet meer dan on
geveer één kilowatt, wat
nauwelijks genoeg is om een
elektrische haardroger of een
broodrooster van de vereiste
energie te voorzien. Zonne
panelen hebben bovendien
het nadeel, dat ze uiterst
kwetsbaar zijn voor vijande
lijke aanvallen, bijvoorbeeld
met laserstralen.
Een met de SP-100 kernreac
tor uitgerust ruimtevoertuig
moet, net als de bedoeling
was bij de Russische Kosmos-
1900, bij het verstrijken van
zijn nuttige levensduur naar
een hogere baan om de aarde
worden gedirigeerd, waar het
toestel dan eeuwenlang kan
blijven zweven. Veel weten
schappers, met name ook
ruimtevaartexperts, vinden
dat een uiterst kwalijke op
lossing, omdat daardoor op
een kleine duizend kilometer
boven de aarde uiteindelijk
een enorme vuilsnisbelt van
radioactief materiaal wordt
gevormd.
Maar zelfs als het niet lukt
om zo'n reactor in een „veili
ge" afvalbaan te dirigeren, is
er nog niets ernstigs aan de
hand, zeggen de Siren-pro-
jectleiders. De constructie
moet namelijk van dien aard
zijn dat het bij de terugkeer
in de dampkring, ondanks
alle wrijvingshitte intact
blijft. Door de klap waarmee
hij de aarde raakt, zou de re
actoreenheid pas verscheide
ne meters diep onder grond
blijven steken. „In dat hypo
thetische geval zullen we er
alleen maar voor hoeven te
zorgen dat het materiaal
wordt weggehaald...", zo
wordt gezegd. Waarbij voor
het gemak vorbij wordt ge
gaan aan de mogelijkheid dat
het toestel in dichtbevolkt
gebied neerkomt,
SJOERD VAN DER WERF
Verbazing op ministerie over kabinet
DEN HAAG Op het di
rectoraat-generaal ar
beidsvoorziening van het
ministerie van sociale za
ken is met verbazing ge
reageerd op in het kabinet
levende opvattingen dat
langdurig werklozen door
de heroriënteringsge-
sprekken nauwelijks aan
een baan te helpen zou
den zijn.
Directeur-generaal mr. F.
Kruse verklaarde vanmor
gen voor de VAR A-micro
foon dat in het tweede kwar
taal van dit jaar met meer
dan vijfduizend langdurig
werklozen een heroriënte-
ringsgesprek gevoerd is. On
geveer vierhonderd van hen
vond een baan; voor 2200 is
men bezig een scholings- of
stageplaats te vinden. „Het
gaat dus helemaal niet zo
slecht, want we zijn pas in
april met die gesprekken be
gonnen", aldus Kruse. Hij zei
verder de indruk te hebben
dat acht tot negen procent
van de langdurig werklozen
„volstrekt onplaatsbaar" is.
De categorie die wel kan
maar niet wil en elk aanbod
van het arbeidsbureau af
wijst zou op de uitkering ge
kort moeten worden. Het
schrappen van onplaatsbaar
gebleken werklozen uit de
bestanden van de arbeidsbu
reaus en daarmee uit de na
tionale werkloosheidscijfers
wees hij van de hand „omdat
ze wel in de bestanden van
de sociale zorg blijven".
Ambassadeursdrukte
Twee ambassadeurs (Jonkman uit Parijs en Vegelin van Claerbergen uit Londen) slepen een tafel
tje aan, als blijkt dat er bij Buitenlandse Zaken niet voldoende plaatsen zijn om alle vertegenwoor
digers van het Koninkrijk in den vreemde te doen zitten. Zo'n zeventig ambassadeurs zijn in Den
Haag voor de jaarlijkse bijeenkomst. Zij hebben al inleidingen aanhoord van minister De Korte en
staatssecretaris Van Rooy.
FOTO: ANP
Nederlanders
door wind
„vast" op
Madeira
SCHIPHOL Transavia
hoopt vandaag een groep van
144 Nederlandse vakantiegan
gers op te halen die al twee
dagen vastzit op het Portugese
vakantie-eiland Madeira. Val
winden hebben twee dagen
het landen van het Transavia-
toestel onmogelijk gemaakt.
Het toestel had maandag het
vliegveld van Madeira al in
zicht toen de gezagvoerder be
sloot met zijn 115 passagiers
uit te wijken naar het Portu
gese vasteland, waar de passa
giers in hotels werden onder
gebracht. Het is moeilijk lan
den op het vliegveld van Ma
deira. De baanlengte is be
perkt en vrijwel direct achter
het vliegveld rijzen bergen op.
Tussen de puinhopen waar eens hun huis heeft gestaan zo
vrouwen naar overgebleven spullen.
FOI
BIRATNAGAR On.
danks naschokken en
zware regenval hebben
reddingswerkers pogingen
voortgezet afgelegen stre
ken in India en Nepal te
bereiken die zondag wer
den getroffen werden
door een aardbeving. In
middels zijn vele honder
den doden geborgen; ge
vreesd wordt dat het tota
le aantal de duizend zal
benaderen.
Tienduizenden mensen zijn
door de ramp dakloos gewor
den; even zovele slach
bivakeerden in de open
uit vrees voor nieuwe,
bevingen. In het ooste
Nepal werd gisteren n<
schok gemeten van 5,1
schaal van Richter. Ov
geheel genomen, was de
van de aardschokken i
afgenomen, zeiden
schappers. De Nepalese
ring is intussen begonnt
de uitdeling van zakke
aan daklozen. In India a
gertroepen overgebrach
het rampgebied. Het
Kruis heeft drie me
teams naar het gebie
stuurd en is van plan d
uit te breiden.
i
Inmaak recepten
voor elk seizoen
Wie eens met een opvallende li
keur voor de dag wil komen kan
daar zelf voor zorgen. In het
aantrekkelijk uitgevoerde boek
„Zoete recepten voor elk sei
zoen" wordt niet alleen het in
maken van allerlei vruchten be
handeld, maar komen ook aller
lei originele recepten aan de
orde. Het inmaken van fruit uit
alle seizoenen met behulp van
verschillende soorten suiker
vormt de basis voor het boek.
Naast tips waardoor het inma
ken haast niet kan mislukken
zijn er veel recepten opgenomen
voor jams, confitures, limonades
en chutney's. In het eerste deel
van het boek worden de ver
schillende manieren van inma
ken behandeld. Ook wordt een
aantal basisrecepten gegeven,
die bij de recepten verderop in
het boek toegepast worden. In
het tweede deel worden per sei
zoen veel originele recepten ge
geven, bijvoorbeeld met lychees,
carambola's, kiwi's en walnoten.
Ook bekendere vruchten als si
naasappels en aardbeien komen
uitgebreid aan bod. Belangrijk is
dat de meeste recepten met ge
woon keukengerei gemaakt
kunnen worden. Elk jaargetijde
wordt geïntroduceerd door een
kleurenfoto waarop de vruchten
uit het betreffende seizoen staan
afgebeeld. Na een beschrijving
van de vrucht volgen de recep
ten, die bijzonder duidelijk zijn.
Achterin het boek staan ook nog
tips voor diabetici.
„Zoete recepten voor elk sei
zoen" (128 pagina's) is een
uitgave van Van Gilse en
verkrijgbaar door overma
king van 15,95 op postgiro
1101939 ten name van Van
Gilse. Roosendaal.
De combinatie van vrije
tijd en lange dagen leidt
deze weken als het
weer wat mee wil werken
al snel tot een avondje
barbecuen. Een gezellige
maar niet geheel onge
vaarlijke bezigheid. Het
Voorlichtingsbureau voor
de Voeding waarschuwt
in haar blad Voedingsin
formatie voor al te ge
makkelijk omspringen
met geroosterd vlees.
Bij barbecuen kunnen bij
het verbranden van de
houtskool makkelijk scha
delijke stoffen vrijkomen.
Wordt het vlees te snel op
het vuur gelegd, dan ko
men die stoffen op het
eten terecht. Het is daar
om volgens het voorlich
tingsbureau beter te
wachten totdat de houts
kool met een laagje as is
bedekt. Aanmaakvloeis-
toffen of aanmaakblokjes
kunnen over het alge
meen geen kwaad. Petro
leum verbrandt niet vol
ledig. Aangeraden wordt
spiritus te gebruiken.
Het voorlichtingsbureau waar
schuwt verder voor overhit-
ting of te lang verhitten van
het vlees waardoor het eerst
droog wordt, vervolgens zwart
en tenslotte verkoolt. Ook
hierbij ontstaan schadelijke
stoffen. Bovendien ziet het
vlees er van buiten gaar uit,
terwijl het van binnen vaak
nog nog rauw is.
De genoemde schadelijke stof
fen zijn met name polycycli
sche aromatische koolwater
stoffen. Deze stoffen kunnen
volgens het voorlichtingsbu
reau de kans op kanker ver
groten.
Het voorlichtingsbureau wijst
er verder op dat vlees en kip
kwetsbare produkten zijn, van
nature besmet met bacteriën.
In een warme omgeving ver
meerderen deze bacteriën vrij
snel. Tijdens het roosteren
worden die bacteriën gedood.
Van belang is daarom het gare
vlees niet terug te leggen op
het bord waar eerst het rauwe
vlees lag.
punten van belang:
Laat de houtskool eerst uitr
branden.
Voorkom verbranding van
het vlees door een afstand tus
sen het vuur en het rooster
van 25 tot 40 centimeter aan te
houden.
Gebruik geen vette vlees
soorten; druipend vet in vuur
veroorzaakt schadelijke stof
fen.
Eet geen verbrande stukken.
Vlees dikker dan vijf centi
meter is niet geschikt voor de
barbecue. Eventueel voorbe-
handelen.
Laat het vlees zo lang moge
lijk in de koelkast staan.
Bewaar geen resten; ook niet
van de sausen.
Bij het roosteren van vlees moet men de nodige voorzichtigheid in acht nemen.
Meneer
draagt na de
zomer een
double
breasted
blazerpak,
geheel
gevoerd.
Kleur
antraciet,
100% wol.
Jasje 187,-,
broek (met
omslag) 87,-
Mevrouw
draagt ook
een blazer,
met mooie
streep-
voering.
Taupe, zwart
en antraciet.
Prijs samen
met gevoerde
rok 128,-
(Marca Mode).
FOTO: PR
Het volgend seizoen klopt
al aan de deur. Het zijn
kleine seintjes weliswaar,
een fotootje hier, een be
richtje daar, maar de
mode is er altijd vroeg bij
en de couturehuizen ver
tonen lekken. Als de
blaadjes vallen zullen we
blij zijn met de blazer!
De Italiaanse designers
hebben op de plankers
van Armani en Gigli al de
relaxte, sportieve „dandy
achtige" vrouw laten lo
pen, die een radicale om
mezwaai van het kittige
kindvrouwtje van de zo
mer betekent.
Lange broeken komen terug,
samen met de blazer in zachte
tailor-lijn, een jasje dat sluik of
even getailleerd om de leden
valt. Romeo Gigli heeft zijn ei
gen „dandy-vrouw" gekleed in
zacht gekleurde tweed, voor
treffelijk van coupe en vaak
uitgevoerd in grijze tonen. De
zomen zakken en iedereen die
iets weet van de geldmarkt
weet ook dat de rokken in tij
den van crises lang zijn en bij
voorspoed kort. Na de beurs
krach van vorig jaar oktober
handhaaft zich die ijzeren wet.
Ook uit Parijs en Londen
komt de wind aangewaaid die
een misschien wat saai beeld
meevoert. Rok en blazer speel
den in de Engelse hoofdstad
een grote rol voor de winter.
Kenzo kwam met lange jac
quets voor „la fille gar^onne"
met sigaar. Sigaretten worden
„vulgair" genoemd... Niet on
welkom is de voorkeur voor
pakken en blazers, want ze
zijn onderling goed te combi
neren door de losse onderde
len. Broeken, rokken, blazers
en blouses kunnen dooreen ge
dragen worden, omdat materi
alen en kleuren sterk op el
kaar zijn afgestemd. Prettig
voor de zakenvrouw, die ver
schillende dingen per dag
moet doen: een vergadering
's morgens, een zakenlunch
tussen de middag en een fees
tje 's avonds.
Pakken, blazers, colberts en
bijpassende rokken zijn conse
quent gemaakt van hoogwaar
dige stoffen als flanel, crêpe
en mousseline; of in een nieu
we optiek zoals peau d'orange
(sinaasappelhuid met kleine
putjes en bobbeltjes) en ge
crasht. De Engelse ruit met
een diepgekleurde overstreep
(helder blauw of bordeaux) zal
furore maken in de blazer en
gedragen worden met badges
op de borstzak. Badges zijn de
hele zomer al gewild en ze
handhaven zich voor de win
ter. Wilde eenden als motief
zijn nieuw; hele koppels zullen
worden ingebreid in uni pullo
vers. Details in Britse stijl zijn
kopergarneringen aan de
broekrand en ton-sur-ton bor
duursels in de vorm van een
familiewapen.
TINY FRANCIS
Prijzen die in Nederland aan
particulieren worden opgegeven
horen eigenlijk altijd inclusief
btw te zijn. Toch komt het nogal
eens voor dat vooral dienst
verlenende bedrijven een
prijsopgave doen waarvan bij de
betaling van de rekening blijkt
dat men plotseling twintig pro
cent meer moet betalen. De prijs
voor het geleverde was juist,
maar btw was daarbij niet inbe
grepen. Een pijnlijke verrassing
voor de consument, zo zeggen
woordvoerders van beide consu
mentenorganisaties, het Konsu-
menten Kontakt (KK) en de
Consumentenbond.
De consument zou in principe
kunnen weigeren dit te betalen,
zo vinden de consumentenorga
nisaties. In artikel 38 van de
Wet op de omzetbelasting staat:
„Het is de ondernemer verboden
anderen dan ondernemers en
publiekrechtelijke lichamen
goederen en diensten aan te bie
den tegen prijzen met zodanige
aanduidingen dat de omzetbelas
ting niet in de prijzen zou zijn
begrepen". En dat geldt ook
voor bij voorbeeld een loodgie
ter die een prijsopgave doet voor
het repareren van een dakgoot,
tenzij hij bij de prijsopgave na
drukkelijk vermeldt dat er nog
twintig procent voor de btw bij
komt. „Die twintig procent extra
kunnen voor de consument aan
leiding zijn toch nog erge
ders een prijsopgave te vr
aldus de woordvoerder
bond.
Boete
Ben je het echter als cons
niet eens met een onder
die plotseling de btw
dan kun je maar twee i
doen. Naar de inspectie i
belastingen toegaan, die i
dernemer een boete kan
maar daar heb je je geld n<
mee terug, of een civiele
dure bij de rechter beginr
„Dat kan inderdaad lang
maar de kans dat je wint
onwaarschijnlijk", aldus
woordvoerster van het m
rie van financiën. Een eve
opneming van een sanctie
burgerlijk wetboek, iets
voor KK pleit, vindt zij ni
dig. „Het artikel is duidel
noeg. Het mag niet, en on
mers horen zich daar g
aan te houden. En groot
teren met een prijs en d
gens in het klein „exclusie
er achteraan frommelen
natuurlijk ook niet."
De consumentenorganisati
men het verschijnsel ei;
alleen tegen bij dienstvei
de bedrijven (zoals lood)
aannemers en garages). In
me voor artikelen komt he
welijks voor.
Een zwangere vrouw kan
niet altijd onbeperkt de
werkzaamheden voortzet
ten die zij voor de zwan
gerschap zonder proble
men kon verrichten. Om
de problemen die daar
door ontstaan zoveel mo
gelijk te voorkomen heeft
het ministerie van sociale
zaken en werkgelegen
heid hierover voorlich
tingsmateriaal vervaar
digd.
Het verspreiden van dit voor
lichtingsmateriaal past in het
streven van het kabinet de
mogelijkheden om zwanger
schap en ouderschap te combi
neren met betaalde arbeid zo
veel mogelijk te verj
Het gaat onder meer on
folders: één met info
voor zwangere werknee
en één met informatie
werkgevers over borstv
op het werk.
In de folder voor de
neemsters wordt onder
ingegaan op de aanvaa
lichamelijke belasting,
recht op vervangend wei
gevaar van werken me
mische stoffen en het
van borstvoeding tijdei
werk. In de folder wori
matie.
De folders zijn te bestel
het ministerie van soci
ken en werkgelegenhei
070-715812.
