KRO zendt opera's Forum uit op tv ar li'il „Shadowman" met Jeroen Krabbé opent Nederlandse Filmdagen NEDER VOO rekent op verdubbeling zendtijd HONDERDVIJFTIG VOORSTELLINGEN IN LITERAIR THEATER BRANOUL Neeltje Jans brengt kunst op vlaggen KUNST ftndaeSotncwt Schrijver Adler overleden OMROEP VERSCHUIFT AANDACHT VAN AMUSEMENT NAAR CULTUUR DAGEN Vroeg werk van Cesar Domela opnieuw ontdekt in Utrecht - WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1988 PAGINA LONDEN De Duitstalige schrijver Hans Günther Adler is, naar gisteren pas bekend werd gemaakt, zondag op 78-jarige leeftijd in Londen overleden. De op 2 juli 1910 in Praag geboren joodse auteur schreef in het Duits, hoe wel hij sinds 1947 in Londen woonde. Het be kendste werk van Adler is een ontleding van het concentratiekamp in twee delen, onder de titel „Das Antlitz einer Zwangsgemeinschaft - Theresienstadt". Behalve met proza en poëzie hield Adler zich bezig met geschiedenis, socio logie, muziek, de literatuurwetenschap en, de laatste tijd, muziek. Adler werd in 1942 vanuit Tsjechoslowakije met zijn ouders en zijn eerste vrouw Gertrud naar Theresienstadt gedepor teerd. Alleen de auteur overleefde de reis langs de concentratiekampen, die ze daarna maakten. Na de oorlog keerde Adler aanvankelijk naar Praag terug en stichtte er het Joods Museum. Frans Halsprijs voor Paul Linse HAARLEM Paul Linse knjgt de eerste Frans Halsprijs voor tentoonsteüingsvormge- ving. De prijs - 7.500 gulden - ii ingesteld ter gelegenheid van het 75-jarig beitaan van het Frans Halsmuseum in Haarlem. Dit jubileum wordt dit jaar met een groot aaital culturele manifestaties gevierd. Met de jrijs wil het museum jonge veelbelovende Nederlandse vormgevers de gelegenheid geven zich te presenteren. Voorts moet de onderscheiding een impuls zijn voor vernieuwenle en effi ciëntere vormgeving, aldus het mtseum. Zes ontwerpers hebben naar de prijs gedongen. Het zestal moest een schetsontwetp maken voor de tentoonstelling „Hollywooi in Hol land", waarin de Haarlemse filmfab-iek Hol- landia centraal staat. De uitreiking van de prijs is 2 september, in het museum. (Vervolg van de voorpagina) HILVERSUM Veronica, dat met het plan het aantal leden op te splitsen in twee omroe pen rekent op een verdubbe ling van de zendtijd, is al enige tijd in de slag met het ministe rie van WVC om veel meer zendtijd, vanwege de „super- status' die VOO met één mil joen leden naar eigen zeggen zou moeten hebben. Minister Brinkman reageerde onlangs afwijzend op het instellen van geleden probeerde de AVRO een dergelijke status te ver werven, maar ook dat liep op niets uit. Overigens zwakte Ruud Hen driks zijn woorden vanmorgen weer af. Nadat hij gisteren tij dens een telefonisch interview met de Lokale Omroep Noord oostpolder (Radio NOP) het plan bekend maakte, en ver telde dat VOO-directeur Rob Out dit later deze week per soonlijk naar buiten zou bren gen, liet hij vanmorgen weten dat het plan slechts in erg kleine kring leeft. „We heb ben er onder het genot van een borrel in zeer beperkte kring over gesproken. Er is nog geen beslissing genomen en Rob Out weet er zelfs nog niet van. Het kwam bij ons op toen we bij elkaar zaten bij het opbouwen van de stand op de Firato". Huey Lewis in Rotterdam ROTTERDAM In het kader van zijn „small world tour" (genoemd naar de onlangs ver schenen elpee „Small world" die in Amerika binnen 2 we ken reeds op een 14e plaats in de charts prijkt) komt Huey Lewis met zijn band The News voor een eenmalig optreden naar Nederland. Het concert zal plaatsvinden op 15 oktober in de Ahoy' in Rotterdam. Als speciale gast zal Melissa Ethe- ridge hem op zijn toernee ver gezellen, die onlangs nog met haar optreden in de kleine zaal in Paradiso enthousiaste reacties ontlokte. De voorverkoop begint zater dag. TP-NRPTTRnF Dp KRO- KRO. Gedacht wordt aan het Claus wordt 'live' od tel ENSCHEDE De KRO radio en -televisie is een meerjarig samenwer kingsverband aangegaan met Opera Forum uit En schede. Doel is meer ope ra-uitvoeringen op net scherm te brengen, on danks dat een „eigen" te levisie-registratie van een opera-premiere het tien voudige kost in vergelij king met de aankoop van een buitenlandse produk- tie. Om een en ander te kunnen realiseren heeft de KRO het snoeimes gezet in de sector amusement. „Want de tijd van grote amusementshows is toch eigenlijk een beetje voor bij", aldus Gerard Hulshof, programmaleider - van de KRO-televisie. Ook andere omroeporganisaties hadden belangstelling voor tv-regi- straties van Forum-produk- ties.. Opera-voorstellingen be leven op dit ogenblik een 're vival' in Nederland. Forum-directeur Peter Wes- terhoud is buitengewoon te vreden over de samenwer king met de KRO. Behalve dat deze omroep jaarlijks twee opera-uitvoeringen van Fo rum op de beeldbuis brengt, komen er daarnaast tenminste vier radio-uitzendingen van opera-voorstellingen, die de KRO uitzendt via Hilversum 4. Op dit ogenblik is de Fo rum-directie bezig met het la ten participeren van Forum Filharmonisch in het samen werkingscontract met de KRO. Gedacht wordt aan het uitzenden (via de radio) van speciale bewerkingen van re latief onbekende componis ten, die door Forum Filhar monisch ten gehore zouden kunnen worden gebracht. Daarmee hoopt Westerhoud een bredere basis onder Fo rum Filharmonisch te spijke ren, dat meermalen in zijn voortbestaan is bedreigd door minister Brinkman van WVC. „En de KRO weet en begrijpt dat", aldus Westerhoud. Het is niet de bedoeling dat de KRO Opera Forum de wet gaat voorschrijven aangaande het te brengen repertoire dan wel gaat betalen voor een uit voering. Wel zal de omroep rechten, die solisten, dirigen ten en regisseurs via CAO-be- palingen dan wel via andere wettelijke regelingen kunnen laten gelden, honoreren. Naar Westerhoud's zeggen bestaat er onder het Forum-personeel groot enthousiasme voor het samenwerkingsverband met de omroep. Eens te meer wil Forum bewijzen hét nationale opera reisgezelschap van ons land te zijn. De samenwerking tussen Opera Forum en de KRO is voorlopig bepaald op drie jaar. 1991 is namelijk het Mozart- jaar en een en ander betekent dat Forum en de KRO de koppen bij elkaar zullen ste ken om te bekijken wat men gezamenlijk aan plannen kan realiseren. Als eerste komt het concert rond de opening van het Enschedese Muziek centrum op 9 september a.s. aan de orde. Dit concert, dat bijgewoond zal worden door koningin Beatrix en prins Claus wordt 'live' op televsie gebracht en eveneens recht streeks via de radio uitgezon den. Uitgevoerd wordt de re gende symphonie van Beeth»- ven onder leiding van Woldt- mar Nelsson met als solistei Roberta Alexander (sopraan) Carolyn Watkinson (alt) Louis Gentil (tenor) en Ge rald Stamm (bas). Voor dit jaar staat verder nog de uit zending van Verdi's Rigoletto op het programma (11 novem ber), terwijl in maart 1989 Die verkaufte Braut van Smetana aan de beurt is. Later in die maand (op 27 maart) volgt dan de tv-registratie (in Apel doorn) van Rossini's l'Italiana in Algeri, terwijl via radio 4 Mozart's Entführung aus dem Serail te beluisteren valt. Ook besteedt de KRO-radio aan dacht aan de zit-repetities van Opera Forum. „Niet zeuren" Forum-directeur Westerhoud tilt niet zwaar aan het punt. dat tijdens de premiere in de zaal voor het toneel tv-came- ra's staan opgesteld evenals extra microfoons en lampen. "Forum zeurt niet", aldus Westerhoud op dit punt. In de visie van tv-baas Hulshof is de samenwerking tussen KRO en Opera Forum verder uit te breiden met buitenop namen en nasynchronisaties, die in opera-voorstellingen zouden kunnen worden inge last. Dit jaar lukt dat niet meer. Voor een dergelijk pro ject zal met name een beroep worden gedaan op Forum Jong, waarbij jonge (voorna melijk Nederlandse) artiesten aan bod kunnen komen, die FOTO: DIJKSTRA zich via de televisie bekend heid kunnen verwerven. Zo- ïls bekend wil Opera Forum tile produkties met tenminste Weederde aan Nederlandse slisten op de planken bren- ©n. Utdaging Vtor de KRO is de samen- weking met Forum een po- ginj een breder publiek in aan-aking te brengen met de muiekdramatische kunst. (Genkend wordt op 300.000 kijkes per uitzending). Voor Forun betekent het 'een ar tistiek uitdaging' waarbij het operagzelschap van mening is dat \e samenwerking geen inbreul behoeft te betekenen op de asiraties, die het opera- gezelschp heeft. Wel kijkt de KRO nadrukkelijk over de schoudervan Forum mee (o.a. wat regiseurs betreft) zeker waar het^aat om tv-registra- ties. Over de programmering worden gen moeilijkheden verwacht. De KRO gaat er vooralsnog vanuit dat vooral het 'ijzeren opera-repertoire' geschikt is voor tv-registratie. Westerhoud: „En van dat re pertoire brengen wij altijd en kele produkties, zodat de KRO altijd kan kiezen". Forum-directeur Westerhoud zei verder te hopen dat de KRO-uitzendingen drempel verlagend zullen werken naar het publiek toe. Met andere woorden: dat er meer mensen naar de theater-voorstellingen van Opera Forum zullen ko men. Enkele schouwburgdi recteuren hebben daarente gen de vrees uitgesproken dat er juist minder publiek zal ko men, omdat men van twee opera-voorstellingen via de televisie is verzekerd. Erva ringen in het buitenland heb ben echter het tegendeel be wezen, zo werd dinsdagmid dag op de persconferentie in Hilversum meegedeeld. Jaar lijks brengt Opera Forum 40 tot 50 opera- en operette- voorstellingen verdeeld over vier tot vijf produkties in heel het land. Rambo ten onder tegen Britse filmkeuring LONDEN Sylvester Stallone heeft in zijn strijd met de Britse filmkeuring het onderspit moeten delven. De filmkeurders knipten niet alleen 24 stukken uit Rambo III, zij bepaalden ook dat alleen mensen ouder dan 18 jaar het restant in de bioscopen mogen aanschouwen. Overigens beslaan de uitgeknipte scènes sa men niet meer dan een minuut. De nu verwijderde stukken be vatten zeer geweldadige scènes en „romantische" vertoningen van wapens. DEN HAAG Het program ma van Literair Theater Bra- noul in Den Haag vermeldt voor het nieuwe seizoen meer dan 150 avonden: theatervoor- Stellingen, lezingen met voor dracht door acteurs en actri ces, ontmoetingen met schrij vers van poëzie en proza. Nieuw is een reeks onder de naam Recitando: poëzie-avon- den waarvoor dichters en mu sici worden uitgenodigd. Het theater, geleid door Rein Ed- zard, opent 26 augustus met een serie laatste voorstellingen van Mariken van Nieuwmeg- hen, waarmee het vorige sei zoen succesvol werd afgeslo ten. Vanaf 22 september staat het eerste deel van Extaze van Louis Couperus op het pro gramma. Het Weede deel be leeft zijn eerstevoorstelling op de 29ste. Dezt novelle van Couperus word in de regie van Eric Schneider gespeeld door Rein Edzarj en Martine de Moor, muzilaal begeleid door de pianiste Janine de Leeuw. Naast aandacht ^oor actueel werk van Haagse schrijvers en voor literatuur waarin Den Haag een rol speelt, is er nog veel meer. Daartoe behoren een cyclus lezingen over En gelse schrijvers, georganiseerd door de Stichting Bzztóh, een avond met Scandinavisch pro za en een Indonesische week die voor 15 tot en met 20 no vember staat genoteerd. BURGSLUIS Minister Smit-Kroes van verkeer en waterstaat heeft giste ren op het werkeiland Neeltje Jans in de mon ding van de Oosterschelde het internationale vlag- genproject „Gran Pavese" in gebruik gesteld. Nadat de minister via officiële seinvlaggen de letters G en P had aangegeven hees ze met 25 Nederlandse mariniers en 75 Engelse scouts vijftig vlaggen. Deze dundoeken zijn ontwor pen door vijftig kunstenaars uit de hele wereld. De meeste ontwerpers hebben zich uitge leefd in felle kleuren en futu ristische afbeeldingen, waar door de vijftig wapperende vlaggen een schitterende om lijsting vormen van de Ooster- scheldestormvloedkering. De minister zei dat de Ooster- scheldedam op zich al een kunstwerk is. Een proeve van technisch vernuft zoals er op de hele wereld geen ander in zijn soort is te vinden. Met de bouw van de dam is een enor me hoeveelheid kennis opge daan waarvan ook andere lan den in de toekomst kunnen profiteren. De vijftig artistieke kunstwerken, zoals de minis ter de vlaggen van Gran Pave se omschreef en die de komen de 14 dagen bij de stormvloed kering blijven wapperen, zul len opnieuw de aandacht op dit stukje waterbouwkundig Nederlands vernuft doen rich ten. De vlaggenmanifestatie op de Neeltje Jans vormde de we reldpremière van dit project dat de komende maanden op fournee gaat door de hele we reld. Alle vijftig vlaggen zijn in een kleurencatalogus weer gegeven. Smit-Kroes kreeg dinsdag het eerste exemplaar aangeboden. Bij de start van het vlaggen- project was ook een groot aan tal van de vijftig kunstenaars aanwezig, dat de vlaggen heeft ontworpen. De vlaggen zijn bij de Nederlandse bedrijven De Dokkumer Vlaggencentrale en Faber Amsterdam gemaakt. De Nederlandse zeefdrukker Zeger Reyers heeft de produk- tie voorbereid en begeleid. Een beeld van het vlaggenproject „Gran I eiland Neeltje Jans. i" op het werk- FOTO: ANP Voor een uitgebrei agenda, ook voor de k mende dagen, raadple men „UIT", de gratis y kelijkse bijlage van de krant. bioscopen ALPHEN AAN DEN RIJN ROCINEMA I (Van Boetzel; straat 6. tel. 01720-20» Rambo III (12); 13.45, 18 21.30. EUROCINEMA II: Bil Blues (al); 18.30, 21.15. My II pony (al); 14.00. EUROCI MA III: Crocodile Dundee II i 13.45. 18 45. 21.15. EUR< NEMA IV: Honneponnetje 13.30, 18.30. Cry freedom 21.00. LEIDEN LUXOR (Station* 19. tel. 071-121239): Ran (12): 14.30. 19.00, 21.15. en STUDIO (Steenstraat 39, 124130): De ondraaglijke Ik heid van het besteen (al): 20 Prince sign the timet (al); codile Dundee II (al); Hon ponnetje (al); Salsa (al); 14 19.00, 21.15. Junglebook ma. dl. wo. 14.30. TRIAt (Breestraat 31. tel. 123875): I emperor (al); 20.00. (Haarlemmerstraat 52, tel. 125414): F|esh Connection 14.30, 19.00, 21.15. KATWIJK CITY THEATEI (Badstraat 30, tel. 01718-740 Police Academy V (al); 14 19.00, 21.15. wo.-middag g voorstelling. Avontuur met staartje (al); wo. 14.45. C THEATER II: Gooi mama uil trein (al); 14.45, 19.00, 21.15 VOORSCHOTEN GREENW (tel. 01717-4354): Police i my 5 (al); ma. t/m wo. 15. Three men and a baby 14.15, 20.30. The last empei ma. t/m wo. 20.00. KINDERVOORSTELLING De reddertjos; wo. 14.00. WASSENAAR ASTRA 01751-13269): The laat em ror; 20.00. KINDERVOORSTELLING Ghostbusters; 14.00. ZOETERMEER PROMENADE: Rambo Hl; i t/m wo. 20.00. wo. 14.00. C codile dundee; ma. t/m 20.00. wo. 14.00. Honr tje: ma. di. wo. 20.00. My li pony; wo. 14.00. DEN HAAGASTA 1 (Spui 27. 463500): Colors (16):; 14 18.45, 21.30. ASTA 2: Sail „It's hot" (al); 14.00, 19. 21.30. ASTA 3: Three i and a baby (al); 14.00, 19. 21.30. BABYLON 1 (Winl centrum Babylon, tel. 47161 Prince: Sign o' the timet 14.00. 19.00, 21.30. BABYl 2: De ondraaglijke lichtheid i het bestaan (al); 13.45, 20 BABYLON 3: Bright lights city (12); 14.00, 19.00, 21 CINEAC 1 (Buitenhof 20. 630637): Rambo 3 (al); 14 18.45, 21.30. CINEAC Thunderrun (al); 14.00, 21.30. CINEAC 3: A cl kwork Orange (16); 14.00, 18 21.30. METROPOLE 1 (Cai gielaan, tel. 456756): Crocot dundee 2 (al); 14.00, 18 21.30. METROPOLE 2: Si ching channels (al); 18.45, 21.30. METROPOLI The last emperor (al); 14 20.30. METROPOLE 4: freedom (al); 20.30. MET POLE 5: The bedroom win (12); 18.45, 21.30. ODEOI (Herengracht 13, tel. 4624 Rambo 3 (12); 13.45, 18. 21.30. ODEON 2: Honnep netje (al); 13.45, 18.45, 21 ODEON 3: The couch trip 18.45, 21.30. ODEON 4: P ce academy 5 (al); 13.45, 18 21.30. STUDIO 1 (Ketti straat 12b, tel. 656402): Ir weed (16); 19.00, 21.30. OIO 2: Maurice (16); 19. 21.30. STUDIO 3: Dirty d cing (al): 19.15. do. vr. za. wo. 15.00. Oei ciorni (16); 21. HAAGS FILMHUIS: Zaal The postman always ringa I ce; 19.30. Osseasione; 21. Zaal 2: Une (lamme dans n coeur; 19.30, 21.45. Zaal 19.30, 21.45. Peril en la denrt re; ma. LA RAYON VERT Another country, wo. KINDERVOORSTELLINGEN METROPOLE 5: Jungle boj 14.00. ODEON 3: Masters the universe; 13.45. STUI 1: My little pony; wo. 14. STUDIO 2: De speurneuz wo. 14.45. STUDIO 3: Dl dancing; wo. 15.00. dag. 19.1 UTRECHT De film „Shadowman" van regis seur Piotr Andreyev, met in de hoofdrollen Tom („Amadeus") Hulce, Je roen Krabbé, Thorn Hoff man en Manouk van der Meulen, opent donderdag 22 september in Utrecht de Nederlandse Filmda gen 1988. De film wordt tegelijkertijd vertoond in drie zalen van het Utrechtse Rembrandtthe- ater. Shadowman, waarvan de op namen eind vorig jaar in ons land werden afgesloten, is een van de in totaal 36 premières dit jaar op de filmdagen. Zo wordt ook voor het eerst „Spoorloos" vertoond van George Sluizer, gebaseerd op de roman „Het Gouden Ei" van Tim Krabbé. De hoofd rollen worden gespeeld door Bernard-Pierre Donnadieu, Gene Bervoets en Johanna ter Steege. Op het programma staan verder „Quatre Mains" van Hans Fels, „De Papegaai" van Hans Hylkema, „Onno 23" van Bea Reese en „Het Oog boven de Put" van Johan van der Keuken. Buitenland se films met Nederlandse hoofdrolspelers of in Neder land geproduceerd zijn „Drowning by numbers" van Peter Greenaway, „Hannah's War" van Menahem Golan met in de hoofdrol Maruschka Detmers, „A World Apart" van Chris Menges met Jeroen Krabbé, en eventueel „Wher- Jeroen Krabbé, Manouk van der Meulen en Tom Hulce, die samen met Thom Hoffman de hoofdrollen spelen in „Shadowman", de film die op 22 september de opening vormt van de Nederlandse Filmdagen. ever you are" van Krzysztof Zanussi met Renée Soutendijk en „Zockerexpress" van Klaus Lemke met Huub Sta pel. Dit jaar zal apart aandacht worden geschonken aan de Vlaamse film, waarvoor een speciale prijs is ingesteld. In totaal elf lange en korte films uit Vlaanderen worden ver- toondn waaronder „L'oeuvre au noir" van André Delvaux, gebaseerd op het gelijknamige twek van Marguerite Yource- nar. Dt filmdagen kennen dit jaar eei „record-jaaroogst" van 13C in Nederland gemaakte filns, in allerlei categorieën. Ceitraal staat het werk van FOTO: PR Johan van der Keuken, de Nederlandse documentaire film van voor de oorlog, Indo nesische cinema van 1950 tot 1988 en Nederlandse acteurs en actrices in buitenlandse films. UTRECHT Het eerder dit jaar op een veiling aangeko schilderij van Cor Postma blijkt één van de eerste schilderijt zijn die de 88-jarige in Parijs wonende Nederlandse kunstei Cesar Domela heeft gemaakt. Het is een geometrisch-absti compositie, gesigneerd met een monogram met op de achter de aantekening „Bern 1924". De schilder zelf is verheugd de herontdekking. Dit heeft het Centraal Museum in Utrecht meegedeeld, schilderij bevond zich jarenlang in een particuliere verzami in Nederland en raakte, getuige de foute toeschrijving in de lingcatalogus, enigszins vergeten. Het museum in Utrecht k het dit voorjaar in Amsterdam. Postma was evenwel een n of surrealist. „Bern" en „1924" in verband met Postma li ook onwaarschijnlijk. Daarop werd dr. Carel Blotkamp arm genomen die het monogram ontcijferde als dat van D Plaats en datum waren daarmee in overeenstemming, want mela was in 1923 en 1924 beurtelings in Ascona, Berlijn en E aldus het museum. Het werk is geschilderd met olieverf op een niet-geprepar doek. In spiegelbeeld herhaalt het de compositie van een li nede in het album „10 Konstuktieve Studiën" dat Domei 1924 in Bern heeft uitgeven. Het komt ook voor in de oeuvi talogus van Domela, die Alain Clairet heeft samengesteld ei tien jaar geleden in Parijs is verschenen. Ceasar Domela Nieuwenhuis is 15 januari 1900 in Amster geboren. Hij woont en werkt in Parijs als schilder en graficu zijn jonge jaren kwam hij er in contact met Mondriaan en Doesburg en sloot hij zich aan bij de Stijl-groep. Voor hij zie 1933 voorgoed in Parijs vestigde, werkte hij een jaar of z( Berlijn. Kort na de Tweede Wereldoorlog organiseerde h Parijs ook tentoonstellingen van abstracte kunst. Het Centraal Museum van Utrecht meldt voorts als bijzon aanwinst de aankoop van „Compositie" van Bart van der 1 (1876-1958) uit 1921 dat sedert het gereedkomen van het 1 veld Schöderhuis in Utrecht tot de dood van mevrouw Schr in haar huis heeft gehangen. Ook Van der Leek had contact Mondriaan en was korte tijd betrokken bij de Stijl-groep. Ku historisch is het werk van Van der Leek van belang, doordal één van de weinig zuiver abstracte werken is die hij in vroege periode maakte. Het is te zien op de tentoonstelling Rietveld Schröderarchief in Utrecht. Ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het Centraal seum in Utrecht schonk Armando zijn schilderij „Gefechtsi (165 x 225 cm) uit 1987, en deed Wim Izaks hetzelfde met schilderij „De grote man spuugt geld naar de kleine man" (2 200 cm) dat uit 1983 dateert.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 16