Thatcher tegen internering
guerrilla's zonder proces
xbeidsonrust treft hart van Poolse economie
)odental van aardbeving
i Himalaya stijgt snel
5
Betogingen en
staking in Burma
Tweede stad van Sudan onder water
Nerveus
begin van
bestand in
Golfoorlog
SURINAME WEIGERT GESPREK MET RENSCH
GINIJITENLAND
fjeidóaOowiant
MAANDAG 22 AUGUSTUS 1988 PAGINA S
minbekend
Intai
i||)denbij
rc^weld in
Mirundi
eac I^MBURA In het
i; i4.jden van het Afri-
poleÜ0 land Burundi zijn
o. 'ejgelopen week enkele
2: 8énden mensen omge-
Thi8iÉn bij gewelddadighe-
0. djtussen leden van de
en Hutu-stam.
5, 21'heeft een anonieme
13v|ndische regerings-
I: Ho4i°naris verklaard.
5. 21T
Wpjankelijk ging het ge-
iiel dat ^et 6eweld aan ze-
i'ingstrW.OOO mensen het leven
••d (lebben gekost. Maar die
umo^ten werden later te-
io. vrispmken. Het is volgens
\mi (maten moeilijk om met
JIS: 2% gegevens te komen,
i 45* 5 de af6elegen ligging
m co*Jet gebied en het chaoti-
io. 2i.uarakter van de stam-
L* RAtrijd.
Moordpartijen zijn, zoveel
■M l duidelijk, het werk ge-
i* tx4 van leden van de
»r»ofVstam. Zij zouden gewa-
Tuoiamet SP61"60» hakmessen
°4jinuppels Tutsi-dorpen
jing; «n aangevallen en man
vrouwen en kinderen
en afgeslacht. De ge
nadigheden begonnen,
t een voormalig soldaat,
1# iTutsi, twee Hutu's had
geschoten. De moorde-
werd vervolgens ge-
id door een groep Hu-
riCDaama brak een golf
geweld los.
egering zou versterkin-
jaremaar het gebied hebben
in deprd, die volgens ge-
rdenlte Hutu's op hun beurt
i herspchalige wraakacties
vanfn hebben ondernomen,
pellor meer met vliegtuigen
an inïlikopters.
teemndi heeft een lange ge-
alen denis van ethnisch ge-
iricoj tussen de politiek en
dooriir dominerende Tutsi-
i naaerheid (15 procent van
de spvolking) en de Hutu-
erd derheid (85 procent).
opstand van Hutu's in
e Chi leidde tot een vergel-
surréactie van de Tutsi's
1, dubij naar schatting hon-
hildelluizend Hutu's werden
BANGKOK Betogers in Burma hebben van
daag met marsen in de hoofdstad Rangoon en in
andere steden beëindiging van het huidige regime
geëist. Zij riepen in koor leuzen en zwaaiden met
spandoeken, ondanks de aanwezigheid van het le
ger. Tegelijkertijd is een algemene staking begon
nen. Het weer opleven van het protest na een
pauze van een week toont aan dat het publiek niet
tevreden is over de benoeming op vrijdag van
Maung Maung, tot leider van de socialistische par
tij en president. „Het ziet er steeds meer naar uit
dat iedereen nu meedoet", aldus een diplomaat in
Rangoon bij het zien van menigten op straat die
zich formeerden, uit elkaar gingen en zich herfor-
meerden.
Geen stakingen in
Spaans luchtverkeer
BARCELONA De luchtverkeers
leiders in Barcelona hebben de stakin
gen afgelast die ze voor komend
weekeinde hadden aangekondigd.
Daarmee is voorkomen dat duizenden
toeristen bij de terugreis naar huis
vast zouden komen te zitten op
Spaanse vliegvelden. Vakbondsleiders
verklaarden dat twee derde van de
luchtverkeersleiders heeft ingestemd
met een nieuw akkoord tussen de
vakbondsleiders en de Spaanse rege
ring. De luchtverkeersleiders in Bar
celona hadden stakingen 'aangekon
digd voor 27 en 30 augustus en 3 sep
tember. Collega's op andere luchtha
vens dreigden zich erbij aan te sluiten.
Britse diplomaat
bezoekt gevangenen
LONDEN Een Britse diplomaat
heeft in Teheran één van twee
Britten mogen bezoeken, die in
Iran vastzitten wegens spionage.
Een woordvoerder verklaarde dat
David Reddaway, de eerste Britse
diplomaat die sinds ruim een jaar
Iran bezoekt, Nicholas Nicola op
zocht in de Evin-gevangenis van
Teheran, waar hij en Roger Coo
per verblijven.
Cooper zit sinds november 1985 in
eenzame opsluiting. Beiden zijn
overigens nog steeds niet formeel
in staat van beschuldiging gesteld.
Felle kritiek van
Hongarije op Roemenië
BUDAPEST De Hongaarse regering is vastbesloten
internationale hulp in te roepen, als zij er zelf niet in
slaagt het buurland Roemenië af te houden van zijn
plannen om duizenden dorpen met de grond gelijk te
maken, waardoor een groot aantal leden van de Hon
gaarse minderheid in Roemenie gedupeerd zou worden.
Dat heeft een hoge Hongaarse functionaris gezegd in een
vraaggesprek met het partijblad Nepszabadsag. Volgens
de plannen van de Roemeense heerser Nicolae Ceauses-
cou voor het laatste deel van deze eeuw zouden 7.000 van
de 13.000 dorpen in Roemenie moeten verdwijnen en
zouden de bewoners ervan moeten worden onderge
bracht in „agro-industriële centra". De plannen strekken
zich ook uit tot de honderden dorpen welke door etni
sche Hongaren worden bewoond in Transsylvanië, dat
tot 1919 deel uitmaakte van Hongarije.
SCHADEVERGOEDING
NA MANIPULATIE
METZILVERPRUS
NEW YORK Een federaal ge
rechtshof heeft zaterdag de Texaanse
gebroeders Hunt veroordeeld tot het
betalen van een schadeloosstelling
van 134 miljoen dollar aan de Peru
aanse staatsmijnbouwmaatschappij
Minpeco. De jury achtte de Hunts en
hun onderneming International Me
tal Investment schuldig aan het
kunstmatig hoog houden van de zil-
verprijs in de periode 1979-1980. Kort
daarna viel de zilverprijs ver omlaag
en leed Minpeco tientallen miljoenen
dollars verlies. De Hunts hebben de
beschuldigingen ontkend.
PROTESTANTEN WILLEN MAATREGELEN NA IRA-AANSLAG:
Een bloemenkransje ligt op de snelweg nabij de autobus die za
terdagochtend werd opgeblazen bij een IRA-aanslag. Daarbij
kwamen acht Britse militairen om het leven. foto: AP
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Het Ierse Re
publikeinse Leger (IRA)
heeft de aanslag opgeëist
in Omagh, waarbij zater
dagmorgen acht Britse
militairen om het leven
kwamen. De aanslag heeft
de roep om harde maatre
gelen tegen de IRA ver
sterkt.
Premier Thatcher onderbrak
haar vakantie om zich met
King, de commandant van het
Britse leger in Ulster, luite
nant-generaal sir John Wal-
ters én de commandant van de
Noordieree politiemacht, sir
John Hermon, over de toe
stand te beraden. De slachtof
fers zaten in een autobus die
hen naar de kazerne bracht.
De politie meent dat een ver
klikker de route heeft verteld
aan de IRA.
Een van de maatregelen die
werden besproken, was de
herinvoering van de „selectie
ve internering", het opsluiten
van vermeende guerrillastrij
ders zonder proces. Met name
Noordieree, protestantse La
gerhuisleden drongen aan op
een dergelijke vorm van vrij
heidsberoving voor vele dui
zenden van hun roomse land
genoten, van wie het volgens
hen een publiek geheim is dat
zij republikeinse activisten
zijn.
Premier Thatcher is scherp
gekant tegen internering. Zij
vindt dat een dergelijke beslis
sing, die alleen in Londen kan
worden genomen, een openba
re bekentenis zou zijn van on
macht en mislukking. Boven
dien heeft de geschiedenis ge
leerd dat vrijheidsberoving op
gronden van algemene en bij
zonder veiligheid in Noord-
Ierland bijna altijd averechts
uitvalt.
Thatchers voorganger Edward
Heath, die bij het begin van de
jaren zeventig conservatief
premier was, kan daarover
meepraten. In 1971 werden
bijna tweeduizend Noordieren,
hoofdzakelijk katholieken, op
gepakt. De autoriteiten stopten
hen in het beruchte Kamp van
Long Kesh. Op dit perceel be
vindt zich tegenwoordig de
even beruchte Maze-gevange-
nis. Het Kamp van Long Kesh
werd een echter een oefen
school voor verse recruten van
de IRA, die zich ter plekke lie
ten aanwerven.
Troep
•en
Een groot deel van de geïnter
neerden was namelijk hele
maal geen republikeinse acti
visten. Als roomse Noordieren
-koesterden zij wel sterke na
tionalistische gevoelens, maar
zij stonden niet actief in het
republikeinse verzet. Geheel
onschuldige geïnterneerden
zwoeren de dure eed dat zij
zich zouden wreken op de
Britten. De IRA genoot vanaf
dat moment hun steun.
Thatcher heeft trouwens nog
een andere reden om geen in
terneringsmaatregel te nemen.
De gezagdragers in Londen
weten maar al te goed dat vrij
heidsberoving zonder vorm
van proces indruist tegen de
mensenrechten en dat een
dergelijke beslissing het imago
van Groot-Brittannië zwaar
zou schaden, niet alleen in Eu
ropa maar ook in de Verenig
de Staten.
Dat door de protestantse meer
derheid van Noordierland met
klem wordt aangedrongen op
arrestatie en internering van
alle republikeinse verdachten,
is ondertussen zeer begrijpe
lijk. De Brits gezinde Noord
ieree protestanten vrezen dat
de alsmaar toenemende IRA-
aanslagen op militaire doelwit
ten in Ulster en op het vaste
land, de regering van Londen
ertoe zal bewegen om met be
kwame spoed al haar troepen
terug te roepen.
Bush topfit
Sinds het moment dat Jimmy Carter in 1976 het Witte Huls bin
nen „jogde", voelen Amerikaanse presidentskandidaten zich ge
roepen keer op keer blijk te geven van hun goede lichamelijke
conditie. Ronald Reagan reed paard en hakte hout. George Bush
holt, maar volgens de opinie-peilingen niet hard genoeg om de
elke dag joggende Democraat Michael Dukakis bij te houden.
Dus doet Bush nog wat extra training, zoals het afgelopen week
einde in Illinois, waar zijn warming-up dit plaatje opleverde.
foto: epa
Quayle geeft gebruik
familierelaties toe
HUNTINGTON De Repu-
blikeinse kandidaat voor het
Amerikaanse vice-president-
schap, senator Dan Quayle,
heeft toegegeven dat hij het
waarschijnlijk aan familierela
ties te danken heeft, dat hij
zijn diensttijd kon vervullen in
de Nationale Garde, en niet
naar Vietnam hoefde. Woens
dag zei Quayle nog dat hij
niets wist. Quayle zei nu dat
hij naar zijn gevoel niets on
eerlijks heeft gedaan of geen
regels heeft overtreden, en dat
hij hetzelfde gedaan zou heb
ben als hij had geweten dat hij
ooit kandidaat voor het vice-
presidentschap zou worden.
van de voorpagina)
;NSK/WARSCHAU
arbeidsonrust in Po-
uur) duurt nu bijna een
t. Het centrum van de
J pgen vormt de omge-
io «van Katowice, de be-
Hjkste kolenstreek in
i, vanwaar het pro-
naar andere delen
iet land is overgesla-
De onrust treft daar
mee het hart van de Pool
se economie.' Het land is
grotendeels van kolen af
hankelijk voor zijn ener
gievoorziening en export
deviezen
Volgens het officiële perebu
reau PAP kosten de acties het
land 1,2 miljoen gulden per
dag. Zij vormen een groot ge
vaar, aldus PAP, voor de posi
tie van Polen, dat tracht wes
teree geldschieters over te ha
len meer krediet te verlenen
pm de last van de buitenlandse
schuld (zestig miljard gulden)
te verlichten. Deskundigen
verwachten overigens dat on
geacht de afloop van de sta
kingen binnen de Poolse over
heid diverse economische
functionarissen het veld zullen
moeten ruimen.
Overigens heeft ook de leider
van Solidariteit, Lech Walesa,
onderstreept dat stakingen
niet het geijkte middel zijn om
met de machthebbers in debat
te treden. Hij erkent dat de ar
beidsonrust de economie van
het land nog verder naar be
neden haalt. De huidige acties
beschouwt hij evenwel als §en
„extreme oplossing", zolang'de
regering weigert serieus op de
klachten van de Poolse werk
nemers in te gaan.
Ook de officiële vakbond
OPZZ in Polen heeft kritiek
op het economisch beleid,
waarvan de regering zelf im
pliciet heeft toegegeven dat
het niet de gewenste effecten
sorteert. In een verklaring
heeft de officiële vakorganisa
tie begrip getoond voor de on
vrede die in Polen bestaat
over de steeds verder dalende
levensstandaard.
Bij de de Jastrzebie-mijn, waar
de stakingen vorige week be
gonnen, ontstond gisteren gro
te beroering toen de autoritei
ten twee geestelijken, die op
het terrein de mis wilden op
dragen, de toegang weigerden.
De stakingsleiders onderhan
delden anderhalf uur om toe
stemming voor de priesters te
krijgen. Toen de autoriteiten
niet zwichtten werd buiten het
terrein van de mijn een geïm
proviseerd altaar ingericht, en
werd de mis opgedragen en
via een geluidsinstallatie over
gebracht naar de stakers.
Daarmee staat de katholieke
kerk opnieuw voorop in de
strijd van de Poolse arbeiders.
Bisschop Damian Zimon van
Katowice heeft de autoriteiten
opgeroepen tot onderhandelin
gen met Solidariteit. Volgens
de geestelijke liggen schendin
gen van mensenrechten en
van de waardigheid van arbei
ders ten grondslag aan de hui
dige economische malaise.
Paus Johannes Paulus II be
klemtoonde gisteren dat vrede
in Polen gebaseerd moet „op
de wet en de gerechtigheid en
niet op kracht". Hij herinner
de eraan dat hij tijdens zijn be
zoek aan Polen, vorig jaar,
heeft gepleit voor een sociale
ontwikkeling die de rechten
van de mens en het recht op
vrijheid als uitgangspunt
heeft.
olg van de voorpagina)
-20 I
.90 I
io t DELHI Premier
2 Gandhi heeft een
ijo gebracht aan Bi-
oo Ie deelstaat grenzend
2 Sepal, die gistermor-
^oo werd getroffen door
gegj aardschokken. In
||1| waar in 1934 bij
jUardbeving van 8,4 op
■■chaal van Richter
dan tienduizend
omkwamen, over-
l volgens officiële
fee opgaven, honder-
jiden mensen.
Nog elk uur worden nieuwe
slachtoffers aangetroffen in
de puinhopen. Veel van de
slachtoffers lagen op het mo
ment van de aardbeving nog
te slapen, en velen konden
zich ternauwernood in vei
ligheid brengen door hun
huis yit te rennen.
In het Himalaja-koninkrijk
Nepal heeft de natuurramp
aan vermoedelijk meer dan
250 mensen het leven gekost.
Vooral getroffen is het ge
bied rondom de stad Dharan,
tweehonderd kilometer ten
oosten van Kathmandu. Oog
getuigen vertelden dat op
verschillende plaatsen ne
gentig procent van de bouw
werken is ingestort.
In het dal van Kathmandu,
ten oosten van de hoofdstad,
zijn volgens officiële opga
ven meer dan dertig mensen
omgekomen, van wie zeven
in Bhaktapur, een gerestau
reerde Middeleeuwse stad.
De verwachting is dat het
dodental nog aanmerkelijk
zal stijgen, omdat veel ge
wonden er ernstig aan toe
zijn. Ook zijn er nu alleen
nog maar gegevens uit de
grote steden, en niet uit de
kleinere plaatsen en het plat
teland. Bovendien zijn door
de aardschok de communica
tiemogelijkheden verwoest,
en zijn niet alle gebieden be
reikbaar. Het reddingswerk
wordt bovendien bemoeilijkt
door de zware moesson-re
gens, die de hele maand sep
tember voortduren.
In het gebied in en rond de
Himalaya doen zich regelma
tig aardbevingen voor. Om 6
augustus deed zich nog een
beving voor 'met een kracht
van 7,3 op de Schaal van
Richter, maar daar kwamen
slechts vier mensen bij om
het leven. De zwaarste aard
beving in India deed zich
voor in 1950, toen dertigdui
zend mensen om het leven
kwamen aan de voet van het
Himalaya-gebergte, in de
deelstaat Assam.
an boord van de „Argonaut" houdt Peer direct krijgsraad.
)'-245flïmoedt- dat het Hollandse eskader er speciaal op uit is ge-
700# om een eind te maken aan zijn praktijken. Het gevecht
Shetul hij niet. maar hij neemt nu eenmaal liever geen risico's.
ard«i de lndianen kunnen bewegen met ons mee te doen...
ES* ,,Laten we ze wijsmaken, dat de Hollanders komen om meen heeft behandeld
and leeg te roven!" De bottelier, die juist binnenkomt met
de wijngroc, treuzelt opzettelijk en luistert een deel van het ge
sprek af. Dan spoedt hjoijk zich naar Lambert, die nog nooit
heeft vergeten, hoe Peer hem indertijd bij de neus heeft geno
men. „Nu konft onze kans, Lambert", fluistert de bottelier, die
niets liever wil dan wraak nemen op de schipper, die hem zo ge-
Drie Sudanese vrouwen dragen hun schamele bezittingen door het water naar een opvangkamp
van het Rode Kruis voor de slachtoffers van de overstromingen.
CAIRO De tweede stad van Sudan, Oued overstroming onruimd. Intussen wordt ook de
Medani, is het afgelopen weekeinde over- hoofdstad Khartoum nog steeds bedreigd door
stroomd door het water van de Blauwe Nijl. het nog steeds stijgende water in de Nijl, als ge-
Oued Medani heeft een kleine twee miljoen in- volg van de regenval in het berggebied van
wonere en ligt net ten zuiden van de hoofdstad Etiopië.
Khartoum. Een deel van de stad was voor de
NICOSIA Het bestand
tussen Iran en Iraq, dat
zaterdagochtend officieel
van kracht is geworden,
houdt nog steeds stand.
Dat heeft de commandant
van de militaire waarne-
mersgroep van de Vere
nigde Naties (UNIIMOG),
generaal-majoor Slavko
Jovic, verklaard.
Zowel Iran als Iraq hebben
evenwel melding gemaakt
van schending van het be
stand, maar volgens de VN-
waarnemers ging het om
kleine incidenten, die nor
maal zijn in de eerste periode
van een bestand na acht jaar
oorlog. Serieuzer was de
klacht van Iraq, dat Iraanse
eenheden zaterdag een
Iraakse vrachtboot hebben
onderschept en doorzocht.
Het was een van de eerste
Iraakse schepen die sinds het
uitbreken van de oorlog
weer passeerde door de
Straat van Hormuz, de stra
tegische zeeëngte aan het be
gin van de Golf. Iraanse
woordvoerders zeiden ech
ter, dat Teheran zich het
recht voorbehoudt alle sche
pen voor zijn kust te inspec
teren, totdat een „allesom
vattende vrede" van kracht
is.
Een Amerikaanse woord
voerder verklaarde gisteren
dat de VS, ondanks het be
stand, niet van plan zijn al
hun marineschepen uit de
Perzische Golf terug te trek
ken. De functionaris, die on
genoemd wenst te blijven,
reageerde met zijn uitlating
op een opmerking van Russi
sche kant, dat met het be
stand alle rechtvaardiging
voor de aanwezigheid van
buitenlandse militaire mo
gendheden in de Golf is ko
men te vervallen. Volgens
het Sovjetagentschap TASS
is de Sovjetunie bereid on
middellijk al haar marine
schepen uit de wateren terug
te halen, op voorwaarde dat
andere landen dit initiatief
volgen. „De VS hebben sinds
1949 strijdkrachten in de
Golf. Wii zullen daar zeker
enige militaire eenheden be
houden", zo zei de Ameri
kaanse functionaris.
In Iraq is het van kracht
worden van het bestand ge
vierd met een „economisch
festival". De regering had
opgedragen de staatswinkels
en lokale markten met goe
deren te overstromen die de
afgelopen jaren niet te koop
waren, zoals televisietoestel
len, radio-apparaten, vries
kisten en andere elektrische
apparaten.
PARAMARIBO Vrede in het Surinaamse binnenland is het mogelijke te doen ter beëindiging van de oorlogshande-
op de lange baan geschoven nadat president Shankar weiger- lihgen". De president verklaarde dat het voor de regering
de te praten met de gemachtigde, die is aangewezen door „onaanvaardbaar" is dat Rensch als gemachtigde van de
granman Aboikoni, het grootopperhoofd van de bosneger- granman optreedt en noemde hem zelfs „een opportunist die
stam de Saramaccaners. Aboikoni, die ernstig ziek is, had de het vredesproces probeert te doorkruizen",
mensenrechtenactivist Stanley Rensch gemachtigd om „al
