Vrijlating gewetensgevangen schoksgewijs GEESTELIJK LEVEN/OPINIE kerk wereld Nederlandse zorg over koers Wereldraad jegens Israel Religieus blad Cuba stelt tolerantie regering op proef beroepingen Boosheid over tekst van Jos Brink ficidócSowumü weer EeidaeSomont VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1988 PAG GOP: bisschoppen laten gelovigen in de steek BORCULO Niet de Acht Mei Beweging verwijdert zich van de kerk, maar het zijn de bisschoppen zelf die hun priesters en gelovigen in de steek laten. Wij kunnen en mogen dit niet ac cepteren. Dit zegt het bestuur van de vereniging voor gehuwd en ongehuwd priesterschap (GOP) in een brief aan de mede participanten in de Acht Mei Beweging. De bisschoppen vin den voortzetting van de gesprekken met deze beweging van vooruitstrevende rooms-katholieke organisaties „momenteel onvruchtbaar" gezien het onjuiste katholieke kerkbegrip. De GOP, waarvan ongeveer 500 mannen lid zijn die om nun hu welijk het priesterambt moesten neerleggen, ijvert voor een zo danige vernieuwing van het kerkelijk ambt, dat iedere gedoop te, gehuwd of ongehuwd, daartoe kan worden geroepen. Zondige levenswandel in Zwolle gelaakt ZWOLLE Enkele honderden fundamentalistische christe nen uit de gehele wereld trokken gistermiddag in optocht door de Zwolse binnenstad om te getuigen van hun geloof. De deel nemers, onder wie veel jongeren, droegen spandoeken mee met opschriften als „Jezus redt", „Bekeer je", „Jezus leeft", „Alleen Jezus geeft echte vrede" en „Kom tot Jezus". De chris tenen, die een opgewekte indruk maakten en veelvuldig halle luja riepen, deelden tijdens de tocht folders uit aan veelal ver baasde toeschouwers, waarin werd opgeroepen om een „won- derexplosie' in Zwolle bij te wonen. De evangelist Wayman Mitchell zou die wonderen verrichten. De gelovigen moesten overigens concurreren met de kermis en een rechtstreekse uit zending van Veronica, waardoor de binnenstad een kakafonie van geluid was. Slechts weinigen zijn het waard om tegengespro ken te worden VOORZITTER SOVJETCOMMISSIE MENSENRECHTEN: LONDEN Al geruime tijd worden van officiële Sovjetzijde beloften ge daan omtrent de vrijla ting van gevangenen die op godsdienstige gronden veroordeeld zijn, zonder dat er veel gebeurde. On langs werd echter een hoopgevende stap gezet door Fjodor Burlatski, de voorzitter van de Sovjet commissie voor de men senrechten. Volgens betrouwbare gege vens van het Keston College in Groot-Brittannië zitten ze ker 175 mensen nog altijd om hun godsdienstige overtuiging achter de tralies. Gedurende het bewind van Brezjnev be liep het aantal gevangenen nog 400. Onder Gorbatsjov slonk het in de jaren '86/'87 aanvankelijk heel snel, maar de laatste tijd is het tempo van de vrijlatingen weer afge nomen en blijft het min of meer ongewijzigd. Toen ik in Moskou was en een gesprek had met Kon- stantin Kartsjov, de voorzitter van de raad voor godsdiensti ge zaken, vertelde ik hem dat alle niet nagekomen beloften een slechte indruk hadden ge maakt in het Westen. De Sov- jetautoriteiten vinden het dui delijk heel gênant dergelijke berichten van buitenlanders te moeten horen en veel be windvoerders, Gorbatsjov zelf waarschijnlijk ook, zouden het probleem graag opgelost zien. Aan de andere kant is duide lijk dat er binnen de Sovjet leiding bezwaren zijn tegen de vrijlatingen, zodat het proces zich met schokken en stoten voltrekt. De bemiddeling van Burlatski met de autoriteiten geeft aan dat het overleg nog wel gaande is. De ontwikkelingen zijn tame lijk revolutionair voor Russi sche begrippen, maar dat wil niet zeggen dat de uitkomst daarom positief zal zijn. Nog diezelfde maand zei Bur latski in een interview dat zijn commissie een voorstel overwoog dat de vrijlating be oogde van gevangenen die vastzaten vanwege het „uit voeren van -verboden ceremo nies". Er is een klein addertje onder het gras te vinden in Burlats- ki's uitspraak. Zij refereert namelijk aan de formulerin gen zoals die te vinden zijn in artikel 142 en artikel 227 in het Russische Wetboek van Strafrecht. Het is echter zo dat slechts een tiende van het aantal religieuze gevangen op die gronden veroordeeld werd. De andere negentig procent wordt vastgehouden op uiteenlopende gronden die niet dezelfde zijn als die in de genoemde artikelen. De zwaarste veroordelingen vallen onder artikel 70: staats- vijandige opruiing en propa ganda; of onder artikel 190/1: smaad jegens de staat en de maatschappelijke orde. Ook als het juridisch apparaat in gaat op het voorstel van Bur- latski's commissie is het, met deze haken en ogen, niet ze ker of de gevangenen inder daad de vrijheid tegemoet kbnnen zien. Als de situatie niet verandert zal de kwestie telkens weer hinderlijk op duiken in de dialoog tussen Oost en West De laatste dertig jaar hebben veel christenen, joden en an dere gelovigen ae letter van de wet vastberaden terzijde geschoven in hun gevecht om primaire religieuze rechten op te eisen. Zij werden vervolgd omdat ze hun kinderen op wilden voeden volgens hun eigen overtuiging, erediensten wilden houden in daarvoor bestemde gebouwen en bijbels en religieus getinte teksten wilden drukken. De autoritei ten legden boetes op, gevan genisstaf (sommigen stierven in de gevangenis voor hun overtuiging), en wezen zelfs gelovigen uit uit de Sovjetu- Het is bekend dat een aantal wijzingen in de godsdienstwet is voorgesteld. Ouders krijgen volgens de voorgestelde wijzi gingen bijvoorbeeld het recht hun kinderen thuis op te voe den in hun geloof. Andere be perkingen blijven echter van kracht. De voorstellen zullen het onderwerp zijn van een hevige discussie in Rusland. Een analyse van het sóórt ge vangenen (dat wil zeggen, de gevangenen die in hetwesten geregistreerd staan) levert let terlijk een wereld van gods diensten op. Van da 175 zijn 103 personen christelijk. Een onderverdeling van de chris tenen laat zien dat het groot ste deel van hen (31) Initsiati- vnik is, oftewel ongeregi streerd baptist. Daarop volgen de russisch-orthodoxen (19), de gelovigen van de pinkster gemeenschap (14), rooms-ka- tholieken (10) en de oekraï- ens-katholieken (ook 10). Van de niet-christenen is bijna de helft (35) moslim. Voorts zijn er 23 Jehovah's getuigen, ze ven aanhangers van Hare Krishna en nog eens zeven yogi. Ook in de wereld van de godsdiensten is het ongelijk verdeeld: De hare krishna's zijn onlangs officieel erkend en staan geregistreerd in Mos kou. Degenen die met handte keningenlijsten het hele land door trokken om die erken ning te krijgen zitten echter gevangen. Zij worden bijzon der slecht behandeld. Joden zitten er niet meer (althans niet om godsdienstige rede nen) wat wel aangeeft hoe veel invloed de internationale druk op hun lot heeft gehad. Van de moslims, die niet een dergelijke lobby achter zich hebben, is daarentegen weinig bekend. Inmiddels hebben de autori teiten zich laten vermurwen tot het vrijlaten van enkele gevangenen die in de loop der jaren veel publiciteit kregen in binnen- en buitenland. Victor Walter, een voorgan ger van de Pinksterbeweging in Oost-Siberië, werd op 11 juli vrijgelaten na een wereld omvattende campagne voor zijn vrijlating. De gemeente van Walter werd zwaar ver volgd. Eens zaten er zelfs 10 leden van zijn gemeente tege lijk gevangen. Nu zitten er nog twee, maar vele andere gemeenteleden hebben de strijd opgegeven en vertrok ken naar het buitenland, met name naar West-Duitsland. De problemen thuis werden er niet minder om. Dat de katholieke geestelijke pastoor Alfonsas Svarinskas eveneens naar het buitenland gaat, wekte enige verbazing. Ondanks het feit dat hij nog maar de helft van zijn straf van tien jaar had uitgezeten, werd hij vorige maand vrijge laten. Voorwaarde voor zijn vrijlating was echter dat hij het land voorgoed zou verla ten. Zijn vertrek wordt in Li- tauen, waar hij de aanvoerder was van de beweging voor godsdienstvrijheid, sterk be treurd. Er is veel belangstelling voor de Russisch- Orthodoxe voor zanger Vladimir Rusak. Hij is zeer slecht behandeld omdat hij een beroep op de autoritei ten deed om godsdienstvrij heid. Wat hij schreef wijkt niet veel af van wat er tegen woordig gewoon in de Russi sche kranten staat betreffen de het onderwerp. Hij werd veroordeeld tot een lange ge vangenisstraf, die pas in 1998 afloopt. Hij was schuldig be vonden op grond van het al genoemde artikel 70: opruiing en propaganda. Met de onmiddelijke vrijla ting van iemand als Rusak, zou de regering van de Sov jetunie een daad stellen die veel duidelijk maakt. De rege ring zou daarmee niet alleen aangeven dat ze bereid is te gemoet te komen aan de wen sen van het Westen, maar ook dat ze een einde wil maken aan een onderdeel van de on derdrukking van gelovigen dat nu al ruim 70 jaar geleden wortel schoot. MICHAEL BOURDEAUX (c) The Times, Londen De auteur is directeur 'van Keston College, dat zich be zighoudt met de bestudering van de godsdienst in Oost-Eu ropa. Geen hervormd protest tegen Jezus-film LEIDSCHENDAM Er valt geen hervormd protest te verwachten te gen de omstreden Jezus-film van de Amerikaanse regisseur Martin Scor- ces. Dat heeft drs. Chr. Rensink, se cretaris van het Hervormd Evangeli- satorisch Beraad, verklaard. Vooral behoudende christenen in de Verenigde Staten maken zich druk over het Jezus-onterende karakter dat de film: „De laatste verzoeking van Jezus" zou hebben. Duizenden men sen kwamen op de been qm te voor komen dat de film in de Verenigde Stsaten in roulatie zou komen. In Ne derland heeft drs. B. Dorenbos van de christelijke stichting Rainbow te ken nen gegeven te staan achter de be zwaren van zijn „broeders en zusters" in de Verenigde Staten en heeft chris tenen in Nederland gevraagd te pro testeren tegen de komst van de film in de Nederlandse bisocopen. Een en ander is voor Rensink geen reden om zich te voegen in het koor van protesterenden: „hoe meer protes ten er publiekelijk komen, des te meer mensen willen gaan kijken. Je zorgt daardoor gewoon voor gratis re clame", aldus de secretaris van het HEB. Dat effect wordt inmiddels ook erkend door actievoerders in de Ver- engide Staten. Mandala van graankorrels In een stille ruimte van het Museum voor Natuurlijke Historie in New York werkt een Indiase boeddhisti sche monnik aan een mandala, boed dhistische voorstel ling van het heelal als verblijfplaats van de goden, ge maakt van gekleur de graankorrels in zand. Het complexe ontwerp is meer dan 2500 jaar oud en het is voor het eerst dat een derge lijke religieuze voor stelling wordt ten toongesteld. FOTO: AP ISRAEL VOOR WERELDRAAD EEN VAN VELE STATEN HANNOVER De staat Is rael neemt in het Midden- Oosten voor de Wereldraad van Kerken niet meer de aparte positie in die ze in het verleden had; Israel is een van de vele staten geworden Dat bleek toen de Raad don derdag de tekst vaststelde van een oproep aan de Verenigde Naties. Geschrapt werd het deel waarin werd opgeroepen tot het beleggen van een in ternationale vredesconferen tie en garanties voor de vei ligheid van de staat Israel. De raad wijkt daarmee af van eerdere uitspraken waarin het recht van zowel Israel als de ïeds apart werd plaats daarvan werd nu gevraagd om respect en garantie van de rechten van „alle staten in het Mid den-Oosten. inclusief Israel", op een bestaan binnen veilige en internationaal erkende grenzen. De rechten van Li banon voor het eerst en de Palestijnen werden wel apart vermeld. Bijna alle Westeuropese en Amerikaanse leden van het Centraal Comité (het bestuur van de Raad tussen de alge mene vergaderingen in) stem den tegen het voorstel van de Armeense bisschop Keshisian. „We hebben er tot op heden altijd naar gestreefd in even wicht te blijven en solidair te zijn met zowel Israel als de Palestijen. Nu lijken we een andere weg in te slaan", aldus de Westduitse predikant Wal ter Arnold. De secretaris van de Raad van Kerken in Nederland, ds. W.R. van der Zee, betitelde het besluit als „eenzijdig". „Maar het is bekend dat de Westeuropeanen en de Ame rikanen wat betreft Israel een minderheidspositie innemen binnen de Wereldraad. De rest van de lidkerken is anti- Israel". Volgens de Neder landse afgevaardigde ds. M.J. van der Veen-Schenkeveld is het besluit een gevolg van de huidige onlusten in Israel, de onwetendheid in de Derde Wereld van Israel en het feit dat er in Israel nauwelijks christelijke kerken zijn. De Raad bekrachtigde in zijn oproep tevens zijn eerdere standpunt dat Israel zich uit de bezette gebieden zou moeten terugtrekken. Voorts drong de Wereldraad donderdag in uiterst voorzich tige bewoordingen aan op een oplossing voor de positie van de Hongaarse minderheid in Roemenië. Diverse pogingen om het Roemeense minderhe denbeleid te veroordelen, strandden op de stelregel van de Wereldraad uitsluitend in overleg met de kerken ter plaatse tot uitspraken te ko men. De orthodoxe kerk in Roemenië heeft zich wat dat betreft tot dusver weinig be hulpzaam opgesteld. „We willen de Roemeense kerken niet verantwoordelijk stellen voor wat er gebeurt in hun land, maar we zijn er ook van overtuigd dat de Wereld raad niet stil kan blijven te genover de aantasting van de rechten van minderheden in het land", aldus de Hongaarse ith. Hij sprak de hoop uit dat de Raad bisschop dr. Karoly Totn. Hij na consultatie van de Roe meense kerken alsnog het minderhedenbeleid, dat al heeft geleid tot de verdwij ning van talloze dorpen en daarmee de vernietiging van vele kerken en kloosters, ver oordeeld. HAVANNA Een nieuw blad over de godsdienst dat profiteert van een dooi in de betrekkingen tussen kerk en staat op Cuba, stelt op schuch tere wijze de tolerantie van de communistische regering op de proef met artikelen over zaken die vroeger niet door de censuur kwamen. „Ik wil het vacuüm vullen in de nieuwsvoorziening over de godsdienst", aldus hoofdre dacteur Enrique Lopez Oliva van het blad 'Godsdienst op Cuba'. „Het is geen oppositieblad, maar een zeer bescheiden Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen door de Generale Synode to< pred, voor buitengewone werk zaamheden (prot.geestelijke verzor ging bi) de Koninklijke Landmacht) J. Smit te Ellecom en De Steeg: te Lent-Oosterhout-Ressen drs.G. van Broekhuizen, kand. te Oosterhout. die dit beroep heeft aangenomen. Aangenomen het beroep door de Generale Synode tot pred. voor bui tengewone werkzaamheden (prot. APELDOORN De persoon lijk getinte visie van Jos Brink op de onbevlekte ont vangenis van Maria is inzet van enige opschudding in Apeldoornse katholieke gele deren. De redactie van het katholieke kerkblad Op Weg dat onlangs met een stuk van de cabaretier zijn kolommen opende, wordt door sommigen verweten dat zij niet de offi ciële leer heeft gevolgd. Aartsbisschop Simonis heeft zich met de zaak bemoeid en zal bij terugkeer uit het bui tenland op de affaire terugko men. De redactie zal in het komend nummer in een re dactioneel commentaar nade re uitleg geven. De woede van bepaalde ka tholieken richt zich op het hoofdartikel, een stuk uit het nieuwe boek van Brink: 'Bou wen met Puin: heeft de kerk toekomst?' dat de voorpagina van Op Weg siert. Enkele da mes hebben zelfs verschillen de exemplaren van het weke lijks informatieblad demon stratief verscheurd. Weer an deren protesteerden heftig te gen de teneur van het artikel en dreigden met opzegging van hun abonnement. De redactie geeft achteraf toe dat er bij het stuk van Brink een begeleidend stuk had ge moeten. „Maar we wilden in ieder geval niet de leer van kerk bloedzuiver onder de loep nemen". De discussie richt zich met name op de vraag of een kerkblad als Op Weg kerkelijk-inhoudelijke informatie die afwijkt van de officiële leer mag opnemen in haar kolommen. De redactie staat wel nog steeds achter de beslissing om het stuk te plaatsen: „We publiceren niet de officiële leer van de kerk. Wij vinden het volkomen le gitiem dat er zoiets wordt ge publiceerd. Wij zijn niet per sé een verlengstuk van de kerk en niet het officiële kerkblad Osservatore Roma no.''' aanvulling op de andere bla^ den waarin bepaalde zaken worden onderbelicht", aldus Lopez Oliva. De Cubaanse gering staat geen opppositie- bladen toe terwijl de door de staat beheerste media de gods dienst als een onderwerp be schouwen waarop een taboe rust. De laatste maanden zijn er echter enkele veranderin gen waar te nemen. Lopez Oliva (51) begon in sep tember vorig jaar met zijn ge stencilde blaa. De aankoop van een fotokopieerapparaat een zeldzaam apparaat op Cuba stelde hem in staat van het blad een maandelijk se publikatie te maken. Het blad biedt in zorgvuldig geko zen bewoordingen artikelen over bezoeken van kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders aan Cuba, interviews met kerkelijke leiders en over drukken van artikelen over de kerk in Latijns-Amerika. Zonder van een „glasnost' naar Russisch model te willen spreken constateren westerse diplomaten meer openheid in de media voor nieuwe zaken zoals de godsdienst. Het weke lijkse bijvoegsel van de offi ciële partijkrant Granma pu bliceerde de afgelopen maan den een aantal artikelen over de Cubaanse RK Kerk. Maar het bijvoegsel is bedoeld voor het buitenland en is in kios ken op Cuba niet te vinden. Pakistan na Zia HET zal nog wel even duren voor het definitieve bew e geleverd, maar het is vrijwel zeker dat het vliegong waarbij de Pakistaanse president Zia ul-Haq om het lev gekomen, het gevolg was van sabotage. Een regelrt moord dus op de man die elf jaar lang als een absolute ser in Pakistan de dienst heeft uitgemaakt. Zijn geweldi o ge dood zou de voorbode kunnen zijn van een uitbai e van alle spanningen die Zia jarenlang met harde hand onderdrukt. Vijanden had hij genoeg. ZlJN islamitisch fanatisme vormde voor tal van wes1 landen klaarblijkelijk geen enkel bezwaar goede band - onderhouden met de Pakistaanse dictator, die de mef rechten doorgaans aan zijn laars lapte. Zijn onverzoej anti-communisme en de hulp aan de Afghaanse verzeti ders waren voor het Westen, de VS voorop, de belangra reden Pakistan te steunen. Dat Zia om een voorbeeld te men tegelijkertijd keihard liet werken aan de constn van de „islamitische atoombom", werd daarbij voor hej mak even over het hoofd gezien. MET de landen die Pakistan omringen zijn de betrekkii echter ronduit slecht en in eigen land was Zia evenmil liefd. Dat kon ook moeilijk anders met een presided openbare geselingen toestond en zijn* land in een islam» keurslijf trachtte te dwingen. Zijn populaire voorga Bhutto heeft hij elf jaar geleden van de troon gestotó vervolgens laten ophangen. Bhutto's dochter, Zulfika) Bhutto, is nu de leidster van de burger-oppositie. Zij j geen traan gelaten over de dood van de moordenaar haar vader. Opgeruimd staat netjes, was haar comment VERUIT het belangrijkste probleem voor Pakistan wi is nog steeds de oorlog in Afghanistan. Grote aantallej! ghaanse vluchtelingen trekken een zware wissel op Bi tans economie. Hoe eerder de situatie in het buurland li stabiliseerd, des te beter, zo menen gematigde Pakistii voorlieden als oud-premier Khan Junejo, die nog kort den door Zia de laan werd uitgestuurd vanwege een t^ schietend islamitisch solidariteitsgevoel. Ook nadat eer<M l jaar in Genève de terugtrekking van de Russische militt I uit Afghanistan was overeengekomen, bleef Zia het ven; dat land echter openlijk steunen. VOORAL voor de fanatiek-islamitische groepen binnef Afghaanse verzet komt de dood van Zia daarom uiterst i' legen. Zij konden, ook na Genève, rekenen op een i keursbehandeling. Maar het is de vraag of Zia's opvolge} koers doorzetten, of dat zij wèl zullen zwichten voor de ke, Sovjetrussische druk en het verzet in eigen land; schien zullen de meer gematigde verzetsgroepen in A nistan nu wat meer op de voorgrond gaan treden, was tot vreugde van Moskou en Kabul het toch al sterk vel de Afghaanse verzet verder zal worden versplinterd. In Pakistan zelf is de situatie ook uitermate onzeker! 16 november staan verkiezingen op het programma./ was tot op heden de vrees dat Zia een eigen politieke* ging in het leven zou roepen, die hem van voldoende mentaire steun zou verzekeren. Maar nu de president i menbindend element is weggevallen, lijkt een overwA van de oppositie in het verschiet te liggen, tenzij de stei strijd alsnog wordt afgelast of een groep ontevreden n j ren een greep doet naar de macht, in een poging de b< rechte posities veilig te stellen. Gebeurt dat niet, dan li kans groot dat de matiging toeslaat en er meer aai komt voor de problemen in eigen huis. ZOALS vrijwel heel Azië wordt ook de moslimstaat tan geteisterd door regionaal getint chauvinisme dat zi i seert op sectarische geloofsgemeenschappen. Een conf tie tussen deze fundamentalisten van diverse pluimage „westers" georiënteerde krachten onder leiding va fikar Ali Bhutto ligt in het verschiet. Na de dood v is Pakistan terechtgekomen in dat smalle, bloedige gr i bied tussen democratie en militaire dictatuur, waarii momenteel zoveel Aziatische landen bevinden. Regen- en onweersbuien DE BILT (KNMI) Een de- pressie trekt over de Britse Eilanden oostwaarts en wordt morgen boven de Noordzee verwacht. Bij deze depressie hoort een gebied met koele lucht waarin re gen- en onweersbuien met windstoten voorkomen. Deze buien trekken in de loop van zaterdag over ons land. In de koele lucht wordt de mid- dagtemperatuur ongeveer 19 graden. De wind is matig, aan de kust en op het IJssel- meer krachtig uit het zuid westen, in de avond draaiend naar west. Ook zondag wordt een koele en buiige dag. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, mede gedeeld door het KNMI, geldig voor morgen en zondag: Zuid-Scandinavië: Veel bewol king en van tijd tot tijd buien. Middagtemperatuur rond 18 graden. Denemarken en noord-Duits- land: Half tot zwaar bewolkt en enkele buien. Middagtem peratuur ongeveer 19 graden. Britse Eilanden: Half tot zwaar bewolkt en enkele buien. Mid dagtemperatuur rond 18 gra den. Benelux: Van tijd tot tijd bui en, maar vooral op zaterdag ook af en toe zon. Middagtem peratuur rond 19 graden. Noord- en midden-Frankrijk en midden-Duitsland: Af en toe zon en een enkele bui. Middagtemperatuur van 17 graden aan de kust tot 22 gra den in midden Frankrijk en Duitsland. Zuid-Frankrijk: Zonnige pe rioden. In de avond een enke le regen- of onweersbui. Mid dagtemperatuur ongevi graden. Spanje en PortugalO gend zonnig. Middagtei tuur van 21 graden noordwesten tot 31 grad de zuidkust. In het binn plaatselijk 38 graden. Alpenlanden, en zuid land: Perioden met zon enkele regen of onwe Middagtemperatuur 25 j op zondag iets koeler. Italië: Vrij zonnig maar noorden kans op een on bui. Middagtemperatuu 25 graden in het noor< 32 graden in het zuiden Joegoslavische en l kust.' Zonnig. Middagte tuur ongeveer 31 grade WEERRAPPORT HEDENMORG De Bilt Eelde Eindhoven Genève Helsinki Innsbruck Klagenlurt v.bew. 27 18 Zurich l.bew Casablanca h.bew. Cyprus onbew. Istanboel onbew. Las Palm as onbew. Beiroet niet ontv. Tel-Aviv h.bew

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2