Ceausescu's bulldozers vegen duizenden dorpen van aardbodem Buitenland Vogelnestjes in trek bij dieven Libanese troepen vrezen verkiezing van oud-president i AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB Palestijnen gedood bij opstand in kamp Baby-boomer op weg naar het Witte Huis Als Mandela sterft zal vuur ontbranden QeidóaOowumt WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1988 PAGINA S Jergbeklimmer ageert ^egen lot Mont Blanc •URMAYEUR De vermaarde Italiaanse irgbeklimmer Reinhold Messner heeft giste- n de kabelbaan op de Mont Blanc geduren- je twee uur stil gelegd, als protest tegen wat "ij de „uitbuiting van de berg noemde". Mes ier beklom op 3.700 meter hoogte een draag last van de kabelbaan en hing daaraan een root geel spandoek met het symbool van de cologische-organisatie Berg-wildernis. Mes ier en andere leden van deze groep willen at de kabelbaan wordt afgebroken en dat de mgeving tot beschermd natuurgebied wordt emaakt. De kabelbaan, die Punta Helbron- er aan de Italiaanse kant en Aguille du Midi in de Franse kant van het Mont Blanc-mas- ef met elkaar verbindt, is een belangrijke leristische trekpleister. Slavinnenhandel tussen Griekenland en Chili VALPARAISO Meer dan tweehonderd Chileense vrouwen zijn de afgelopen drie jaar het slachtoffer geworden van blanke slavinnenhandel tussen Chili en Grieken land. De zaak kwam aan het licht na de ar restatie van de Griek Gregorio Ellinaidis. Hij had in Chili een zaak, van waaruit de vrouwenhandel naar Griekenland werd ge leid. De vrouwen werd meestal een baan beloofd in hotels, maar de meesten kwa men in de prostitutie terecht. Het probleem voor de politie is dat de handelaren volko men legaal tewerk gaan. De handelaren lie ten alleen meerderjarigen of minderjarigen die toestemming hadden van hun ouders uit Chili vertrekken en volgens de Chileen se wet is handel in vrouwen niet strafbaar. HONGKONG In Hongkong zijn vogel nestjes, het belangrijkste ingrediënt van de gelijknamige soep, dermate in trek, dat niet alleen de chefs in de restaurants maar ook de plaatselijke dieven er hun speciali teit van lijken te hebben gemaakt. Giste ren kwam bij de politie voor de tweede maal in even zoveel dagen een melding van vogelnestjesdiefstal binnen. Twee mannen deden zich voor als potentiële klanten bij een bedrijf waar vogelnestjes voor consumptie gereed worden gemaakt. Eenmaal binnen wisten zij de aanwezige werknemers vast te binden om er vervol gens met de buit vandoor te gaan: dertig kilo vogelnestjes met een waarde van ruim honderdduizend gulden. Rellen Burma eisten drieduizend levens BANGKOK De heftige onlusten in Bur ma hebben afgelopen week aan zeker drie duizend mensen het leven gekost. Dat heb ben westerse diplomaten gisteren gezegd op gezag van ziekenhuispersoneel. Er zou den enkele duizenden gewonden zijn ge vallen. Studenten hebben inmiddels beto gingen aangekondigd in verband met de verkiezing van een nieuwe sterke man eind deze week. Aan de onlusten kwam af gelopen weekeinde een voorlopig einde nadat president Sein Lwin zijn aftreden bekendmaakt. Op aanplakbiljetten in Ran goon eisen studenten democratische her vormingen en beëindiging van het één- partijstelsel. Arbeiders bezetten Poolse kolenmijn WARSCHAU Meer dan vierdui zend mijnwerkers van een kolen mijn in de Zuidpoolse stad Jastrze- bie hebben gisteren de mijn bezet. Terwijl de mijn werd omsingeld door zo'n zeshonderd politiemen sen, eisten de stakers wettelijke er kenning van de verboden vakbond Solidariteit. Er zijn tot dusver geen meldingen van geweld geweest en de politie had nog geen pogingen ondernomen om het mijncomplex binnen te gaan. De mijndirectie heeft de mijn wel gesloten ver klaard. Gisteren was het acht jaar geleden dat in de havenstad Gdansk Solidariteit werd opge richt. Familie ex-president mag het land niet uit SEOUL Veertien familieleden van voormalige president Chun Doo Hwan van Zuidkorea hebben een reisverbod gekregen. Zij moeten in het land blijven voor een speciaal parlementair onderzoek naar vermeende grootscheepse corrup tie onder de vorige regering. Het reis verbod geldt „uit beleefdheid" niet voor Chun en diens echtgenote. Een broer van Chun staat al terecht we gens de verduistering van miljoenen dollars in de tijd dat hij directeur was van een ontwikkelingsmaatschappij voor het platteland. VOORAL HONGAARSE MINDERHEID IN ROEMENIE SLACHTOFFER DEN HAAG De praal- zieke Roemeense presi- jdent Ceausescu wil ge- mjschiedenis schrijven. ■^Daartoe richt hij momen teel een geweldige ravage „j,, aan in het culturele erf- 20800 igoed van zijn eigen land. o-g Hij heeft letterlijk de 3&100 [bulldozers op pad ge- 123.50 'stuurd om bijna achtdui- SS ze°d dorpen met de moo grond gelijk te maken. lBoerderijen, dorpshuizen, 5$j» kerken; vrijwel alles gg moet wijken voor toren- 45jo hoge flatgebouwen, opge- 2J8 steld in rechte lijnen en SS opgetrokken uit geprefa- 33J0 briceerde betonplaten. !De bewoners van de platte- 29Q0 land, of het nu Roemenen 50.20 zijn, Roemeense Hongaren, 25.00 Duitsers, Serviërs of rond- ?05 OOL trekkende zigeuners; zij ^worden allen ondergebracht 8250 in dezelfde blokkendozen. Be- 83J0 volkingsgroepen die door de 370.00Heeuwen heen wel naast el- 12É0MK^aar' maar niet met elkaar So hebben geleefd, dienen van 111.50 de een op de andere dag de 7170 keuken en douche met elkaar 20.40 le delen. 1» 10 Roemeense partijleider 7io!oosPeausescu w'l met zÜn "Pro_ 42.50 ject tot systematisering van 30.70 het grondgebied" in het jaar WOO 2000 „één arbeidend volk" j—g Rebben in „één gelijkvormige 13880 pmenleving", aldus de mede- 50.50 fingen uit de hoofdstad Buka- 19-50 tast. Zijn ideaal komt erop mm a"*us Utrechtse hoog- (eraar A. P. van Goudoever 1450.00 gehele boerenbevolking in één klap tot arbeiders te •rheffen. Tegelijk betekent it plan een zoveelste stap in bevestiging van de groot- iid van Ceausescu". (oestuinen Pan Goudoever: „Een zelf- handige bder is een theore- 27,75 jisch gevaar: hij zou immers 15$) Uleen voor zijn eigen belang funnen gaan werken. Blij- tens de communistische ideo- 0^)5 is een boer een kleine 2.88 capitalist en dus een gevaar 15W0 foor de samenleving. Om nu overstaan van de commu ne wereld te bewijzen hij, Nicolai Ceausescu, dat Een enkel bouwwerk, zoals deze zestiende eeuwse kerk in Bukarest werd niet door bulldozers platgewalst, maar wel naar een andere plaats gereden. Witte vlek op politieke kaart Roemenië is sinds 1965 de speelbal van de familie Ceauses cu, die het volk met ijzeren hand in een communistisch keurslijf dwingt. Wie niet gehoorzaamt, zal boeten. Niet verwonderlijk dat de laatste jaren een massale vluchtelin genstroom van met name Hongaarse Roemenen op gang is gekomen naar Hongarije. Dat land stuurt de vijftigduizend totaal berooide asielzoekers niet terug, maar heeft tot dus ver evenmin veel gedaan deze mensen te helpen. Dat ge beurt momenteel vooral door de kerken, die de hulpaan- yragen echter nauwelijks meer kunnen verwerken. Maar waarom schieten alleen de kerken te hulp? Waarom zwijgt de Westeuropese (politieke) buitenwacht? De Utrechtse hoogleraar Van Goudoever: „Naar de buitenwe reld toe presenteert Ceausescu zich als een ware vredes duif. Roemenië heeft boevendien altijd diplomatieke be trekkingen onderhouden met Israel. Toch weet de buiten wereld wel wat er in Roemenië werkelijk aan de gang is. Maar het land is een nogal dissidente lidstaat van het War schau Pact. En het Westen mag nu eenmaal graag breuken zien in het Pact". Volgens Van Goudoever hebben tot op heden met name de Evangelische Omroep en de VPRO de kwestie Roemenië steeds opnieuw onder de aandacht gebracht. Drs. Orban van de Stichting Kerk in Nood in Den Bosch daarover: „Misschien was men in politieke kring bevreesd dat kritiek zou worden gezien als uiting van een „Koude-Oorlogmen- taliteit"? Bovendien hebben Hongaren of Roemeense dissi denten tot op heden nauwelijks aan de bel getrokken. Zo doende was het gemakkelijker de kwestie te negeren". gevaar kan elimineren, ont neemt hij de plattelandsbevol king de laatste restjes land en brengt hij hen onder in nieuwbouwwijken". Momenteel zijn bijna alle Roe meense boeren werkzaam als landarbeider op de staatsboer derijen, waaronder praktische alle grond valt. Alleen hoog in de Karpaten fitten nog en kele particulieren bedrijven. De boeren hebben recht op een eigen lap grond van zo'n 250 vierkante meter, waarop zij voor eigen gebruik en voor de lokale markt produkten kunnen verbouwen. De boe rinnen die hun produkten op de markt uitventen, voorzien daarmee in de plaatselijke voedsel behoefte. Maar tegelijk met het egalise ren van hun pittoreske dor pen niet zelden daterend uit de vroege middeleeu wen wordt het privé-erf van de boeren verkleind tot 80 vierkante meter. Volgens Van Goudoever heeft dit on getwijfeld tot gevolg dat de boeren, oftewel landarbeiders, niet meer gemotiveerd voor de staat willen werken. Bo vendien gaan de prijzen van voedsel omhoog; voor zover er nog voedsel overblijft. „Nu is het al zo dat er voor de winkels in Roemenië geen mensen in de rij staan, omdat de winkels léég zijn en blij ven. Wat moet dat deze win ter worden, wanneer de schaarste tot een ware ver schrikking kan leiden...". Hongaarse Roemenen De winter zal waarschijnlijk voor alle Roemenen even koud en guur worden. Maar Ceausescu's plan tot systema tisering heeft ook voor de na tionale minderheden in zijn land zeer ingrijpende gevol gen., Van die minderheden vormen de circa twee miljoen Hongaren de grootste groep. Hoewel Bukarest al vanaf 1965 Roemenen in Hongaarse bevolkingscentra te werk stelt, kenmerkt het zuidweste lijk gelegen Transsylvanië zich nog immer door Hon gaarse cultuur. De Hongaren worden het zwaarst door Ceausescu's plan getroffen, zowel omdat zij een sterk agrarische gericht volk zijn en omdat zij reeds op alle fronten worden achtergesteld bij de Roemenen en op last van Ceausescu van hun iden titeit worden beroofd. Maar liefst vijftigduizend Hongaarse Roemenen zijn in middels met lege handen en deels illegaal de grens overge- vlucht naar hun aloude va derland. En aan die grens spe len zich niet zelden „Oostduit- se" taferelen af: Roemeense grenswachten die met scherp op de vluchtelingen schieten. Wie klaagt Van Goudoe ver: Probéér het maar eens verdwijnt in de cel; de Roemeense geheime politie legt haar oor overal te luister en heeft lak aan de mensen rechten. Dat is herhaaldelijk bevestigd door Amnesty In ternational. Een ook tijdens de CVSE-conferentie in We nen, waar de naleving van de Akkoorden van Helsinki wordt getoetst, is Roemenië door verschillende landen, waaronder buurland Honga rije, stevig op de vingers ge tikt. Van Goudoever: „Het is een teken aan de wand dat Hongarije de laatste tijd open lijk verwijst naar de situatie van de Roemeense mensen rechten". Grootheidswaanzin Transsylvanië is zo'n gebied (waarvan in Europa wel meer voorbeelden zijn te bedenken) dat eeuwenlang steeds weer in andere handen is overge gaan. Na de terugtreking van de Turken in 1691 verviel het aan het Habsburgse rijk en in 1867 aan het Hongaarse. De Roemeense Transsylvaniërs kregen vanaf die tijd de Hon gaarse cultuur opgedrongen. Na het uiteenvallen van de Donaumonarchie, verviel het gebied weer aan Roemenië, waarna begonnen werd de Hongaarse Transsylvaniërs te „ver-Roemeniseren". In al die jaren zijn de tegenstellingen tussen de Roemenen en de Hongaren steeds meer ge groeid. De gedwongen assimilatie van Hongaren is volgens Van Goudoever niet door Ceauses cu bedacht vanwege deze ge schiedenis. „Het heeft veel' meer te maken met de groot heidswaan van Ceausescu en met zijn stalinistische den kwijze. Hij heeft zijn scholing gehad in de jaren dertig, toen Stalin meende met harde hand volkeren te kunnen sa mensmeden". Afgezien van een korte sta king in een schoenenfabriek in Brazov, eind vorig jaar, ko men vanuit Roemenië nauwe lijks berichten van tegenwer king van Ceausescu's politiek. Van Goudoever: „De (Hon gaars-) Roemenen laten zich niet horen; zij vluchten of to nen zich inschikkelijk, hoe wel ik me niet kan voorstel len dat Ceausescu's plan steun onder het volk heeft. Wel ko men van het geruchtencircuit signalen dat het plan nog niet zo'n grote vaart heeft geno men. Het kan dat Ceausescu toch onder druk wordt gezet zijn plannen te wijzigen. Hij zal de gigantische uitvoering ervan moeten inslikken of .ts- ja, of er zal toch een politieke verandering komen". JOOS PERSOON AYRUT De Libanese iristelijke strijdgroep Li- inese strijdkrachten (LF) i Israel hebben gisteren waarschuwd tegen de _ïrkiezing tot Libanese resident van Sulayman 2 Tanjieh. De 78-jarige 431 anjieh, die van 1970 tot 'JJ 76 president was kon- 35 3fede gisteren zijn kandi- gj tuur aan. Het Libanese lejfclement dat in 1972 36 «erd gekozen, maar ?7 Wan nog maar 76 van e 99 leden leven, komt lorgen bijeen om een op- Dlger te kiezen van presi dent Amin Gemayel, fiens zesjarige ambtster- mijn afloopt. Het ambt van president van Libanon wórdt altijd bekleed door een maronitisch christen krachtens de Libanese grond wet van 1943, toen de maro nieten de grootste bevolkings groep vormden. Momenteel vormen de shi'itische moslims de grootste groep. Franjieh noemt zich een „nationalis tisch" maronitisch christen en heeft geen banden heeft met Israel. Hij is een persoonlijk vriend van de Syrische presi dent Hafiz el-Assad. De per soon van Franjieh wordt door veel Libanezen in verband ge bracht met het begin van de burgeroorlog in 1975, tijdens zijn presidentschap. „Ik ben vastbesloten met uw hulp en deelneming de verant woordelijkheid op mii te ne men en de ondraaglijke crisis te beëindigen en het land en zijn bevolking te redden", zei Franjieh. De leider van de Li banese Strijdkrachten, Samir Geagea verklaarde dat de ver kiezing van Franjieh Libanon zal „leiden van de ene crisis naar de andere.... van één oor log naar verscheidene oorlo gen. In kort, het zal leiden tot verdeling van het land". Israel meent dat de roerige toestand in Libanon zal blijven bestaan als Franjieh of een andere po liticus „die volledig onder Sy rische controle staat" wordt gekozen. Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer oer. 1$ 'n 660 Prachtige baai aan de Braziliaanse kust gaat het es- port aer voor anker en de zieken en krijgsgevangenen worden hier 26,8 wa' 9©Pracht. De streek is niet onbewoond, want er is een imp<^ine nederzetting van boekaniers, die spoedig drukke handel de Hollanders drijven. Het zijn eerste klas jagers; dagelijks «ken ze er met hun honden op uit, om op wilde varkens en runderen te jagen. De Hollanders doen zich tegoed aan vers vlees en verse groenten en Robert Janszoon laat zoveel mogelijk levensmiddelen in de schepen opslaan. Maar de verre reis naar Peru wordt niet ondernomen, vóór alle zieken goed zijn hersteld, 's Avonds, rondom het vuur, praten de Hollanders over de avon turen. die hun nog te wachten staan.... Speurtocht naar onbekende vlieger Een Franse politieman speurt met een infrarode verrekijker het Parijse luchtruim af. Al enige weken wordt de Franse hoofdstad geteisterd door een klein vliegtuigje dat bij voorkeur midden in de nacht laag over daken scheert. Een aantal malen zette de po litie de achtervolging in, maar onderzoeken op kleine (privé-) vliegveldjes hebben nog niets opgeleverd. Afgezien dat het wet telijk verboden is laag over Parijs te vliegen, jaagt de onbekende piloot veel Parijzenaars de stuipen op het lijf met z'n nachtelijk gebrom. FOTO. AP Een Israëlische reservist discussieert met een Palestijnse taxi chauffeur bij de ingang van de afgesloten Gazastrook. FOTO: AP JERUZALEM Bij het neerslaan van een opstand in het Pale stijnse gevangenenkamp Ketziot in de Negev-woestijn hebben Israëlische militairen twee Palestijnen gedood en drie verwond. Volgens een militaire bron zouden „tientallen" van de in totaal tweeduizend gevangenen hebben deelgenomen aan de opstand De gevangenen zitten allen vast zonder vorm van proces, maar worden verdacht van deelname aan de „intifadah", de Pale stijnse opstand in de door Israel bezette gebieden. De gevange nen wilden met hun opstand protesteren tegen de slechte leef omstandigheden in het kamp. In de Gazastrook, die sinds twee dagen is afgesloten, zouden tientallen mensen door Israëlische soldaten zijn mishandeld. In tussen kwam het gisteren op de bezette Jordaanoever tot nieuwe botsingen tussen leger en demonstranten. Een Palestijnse jongen werd levensgevaarlijk verwond door een schot in de buik. De golf van protesten barstte los na een aanslag door joodse extre misten op drie Palestijnse arbeiders; zij kwamen om toen hun hut in brand werd gestoken. (Vervolg van de voorpagina) NEW ORLEANS J. Danforth Quayle, zoals de Republikeinse kandidaat voor het vice-president- schap officieel heet, is ei genlijk een man van te genstrijdigheden. Hij is een vertegenwoordiger van de behoudende vleu gel van zijn partij. Maar dat politieke stempel weerhoudt hem er niet van, de meest moderne technieken te gebruiken om zijn de kiezers aan zich te binden. Quayle kwam in 1980 in de Senaat op de golven van de conservatieve omwenteling die Reagan in het Witte Huis deed belanden. Onder de leuze „Een nieuwe generatie aan het roer" versloeg de toen 33-jari- ge kandidaat zijn tegenstander Birch Bayh, een van de meest vooraanstaande liberalen op Capitol Hill. Daarvoor had hij vier jaar in het Huis van Afge vaardigden doorgebracht. De politieke standpunten van de kandidaat-vice-president zijn bekend. Maar nog veel be kender is hij om zijn uiterlijk, dat hem de titel de „Robert Redford van de Senaat" heeft opgeleverd. Die eigenschap is voor de campagne-leiding van vice-president Bush bijna even belangrijk als zijn politieke op vattingen. Uit onderzoek is immers gebleken dat Bush heel weinig aanhang heeft on der vrouwen. De campagnelei ders gaan er kennelijk van uit dat alleen al een beperkte ui terlijke gelijkenis met de po pulaire Robert Redford een aanhanger van de Democra ten veel Amerikaanse vrouwen ertoe zal brengen Re- publikeins te stemmen. Alsof de politieke stellingname hele maal niet terzake doet. Toen Dan Quayle in 1980 kan didaat stond voor de Senaat, werd ook al veel aandacht be steed aan zijn gelijkenis met Redford. Op een gegeven mo ment stuurde Redford een te legram aan Quayle, waarin hij hem verzocht in zijn campag ne niet langer te refereren aan de gelijkenis. Quayle ant woordde dat het niet zijn schuld was maar die van de media. Na zijn verkiezing stuurde hij Redford een gesig neerde foto van zichzelf. Het is echter vooral de behou dende politieke positie van Quayle die van belang is voor de kansen van Bush op het Witte Huis. Het is uitgesloten dat Bush na de conventie in New Orleans zelf meer naar het politieke midden gaat be wegen in een poging zijn De mocratische tegenstander Mi chael Dukakis wat wind uit de zeilen te nemen. Quayle moet dan het conservatieve deel van het Republikeinse partij aan zich binden. Bovendien kan Bush zich afficheren als de man met de grote interna tionale ervaring, terwijl hij Quayle kan presenteren als het symbool van jeugdigheid en succes. Quayle is immers de eerste „baby boomer", de eer ste vertegenwoordiger van de vlak na de Tweede Wereld oorlog geboren generatie, die kandidaat staat voor de op een na hoogste positie van het land. Dat is een feit dat vooral jongere kiezers zou moeten aantrekken. Quayle is boven dien een begenadigd, om niet te zeggen hartstochtelijk spre ker, en dat is Bush bepaald niet. Eigenlijk heeft Quayle alles wat George Bush niet heeft, waaronder ook een schandaal tje. Hij zou ooit contacten heb ben gehad met een lobbyiste, Paula Parkinson, die ervan wordt beticht haar charmes te gebruiken om gunsten van Congresleden te krijgen Quayle en Parkinson hebben beiden echter ontkend ooit iets met .elkaar te maken te heb ben gehad. (Vervolg van de voorpagina) JOHANNESBURG De ge vangen ANC-leider Nelson Mandela wordt door velen van de Zuidafrikaanse zwarte meerderheid beschouwd als hun belangrijkste voorman. Mandela, in 1964 tijdens het beruchte Rivoniaproces ver oordeeld tot levenslang, is in zijn cel uitgegroeid tot het symbool van verzet tegen apartheid. Mandela is eerder de vrijheid aangeboden in ruil voor het afzweren van geweld, maar dat heeft hij geweigerd. Wanneer Mandela in gevan genschap zou stervën, zou dat ongetwijfeld tot ernstige onlus ten leiden in het land. Kerke lijke functionarissen, onder wie enkele leden van de Ne derduits gereformeerde kerk waarvan ook president P.W Botha lid is, hebben opgeroe pen tot zijn vrijlating. Ook di verse Zuidafrikaanse dagbla den schreven gisteren dat de regering deze gelegenheid moet aangrijpen Mandela vrij te laten. Zo becommentarieer de Business Day: „Spoedig, laat het dit jaar zijn ot later, zal hij sterven. Levend in ge vangenschap is hij een sym bool van het verzet; stervend in hechtenis, hoe natuurlijk de doodsoorzaak ook zou zijn, zou hij een martelaar zijn, een vlam die de vuren van woede, veroordeling en anti-Zuidafri- kaanse actie over de hele we reld zou doen ontbranden". De Star, de grootste krant in het land, meende dat de regering met de ziekte van Mandela de kans heeft gezichtsverlies te voorkomen en Mandela tege moet kan treden „als mens in plaats van als de onbekende en gevreesde mythe".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 5