^verwinning niet compleet
jnaar de weg was glorieus"
luidkorea is
stogingen van
tudenten beu
Sovjetunie houdt teugels
met Afghanistan strak
AMNESTY:
MARTELINGEN
IN BURMA
INDIANEN ETEN UIT VATEN
VAN ONTBLADERINGSMIDDEL
ÜONALD REAGAN IN POLITIEKE ZWANEZANG:
Shamir: Ook bij
erkenning Israel
blijft PLO taboe
Dubcek mag
naar Italië
MOITENLAND
QeidwOowuwt
DINSDAG 16 AUGUSTUS 1988 PAGINA 5
lappart stookt
i Zwitserland
IN José Happart, de
I Franstalige burgemeester uit Voe-
heeft zijn strijdterrein verlegt naar
tserland. In een toespraak in de
istalige gemeente Vellerat hield hij
I ewoners voor, dat zij „in naam van
Hl lictatuur onderdruktworden. Vel-
l behoort tot het Duitssprekende
ion Bern, maar zou graag bij het
1551 istalige kanton Jura behoren. Daar-
503 kunnen de besturen van de kan-
het echter niet eens worden. Zijn
Ji liende toespraak zal Happart hoogst-
iu1J rschijnlijk een inreisverbod voor
52^ herland voor de duur van enkele ja-
opleveren.
BANGKOK Amnesty Internatio
nal heeft in een rapport melding ge
maakt van een „systematisch pa
troon" van executies en martelingen
in Burma. Het onderzoek dateert
van juni en is uitgevoerd op meer
dan negentig plaatsen. Volgens de
organisatie maken leden van de
Burmaanse veiligheidsdienst zich
schuldig aan onderdrukking van et
nische minderheden en oppositione
le politici. Amnesty zegt in haar on
derzoek te zijn gehinderd door te
genwerking van de autoriteiten.
Weer brand in
Empire State
NEW YORK Voor de tweede
keer in vier dagen tijd is er brand
uitgebroken in de fameuze Empire
State Building in New York. Giste
ren brak brand uit op de 49e verdie
ping. Tientallen mensen moesten
worden geëvacueerd. Kort na het
middaguur was de brand onder con
trole. Er vielen geen gewonden.
Over de oorzaak van de brand tast
men in het duister. Vijf verdiepin
gen van het middengedeelte van het
gebouw werden ontruimd vanwege
de rookontwikkeling. Vrijdag brak
er brand uit op de 85e verdieping.
Ook toen liep niemand verwondin
gen op.
SAO PAULO In het Braziliaanse Ama
zonewoud worden indianendorpen be
dreigd door het chemische middel agent
orange, dat tijdens de oorlog in Vietnam op
grote schaal als ontbladeringsmiddel is ge
bruikt. Dit wordt betoogd in een artikel in
het maandblad Porantim van CIMI, de
raad voor de indianen van de Braziliaanse
RK Kerk. De vertegenwoordiger van de
organisatie van grootgrondbezitters UDR in
de deelstaat Rondonia, Joao Bosco, zou de
indianen vaten geven waarin het chemi
sche middel heeft gezeten. Het middel zelf
wordt gebruikt om bossen kaal te maken
voor ontginning. De indianen vullen de
lege vaten met water en levensmiddelen.
Pater Manuel Valdez, die zich tegen de
handelwijze van Bosco heeft gekeerd,
vreest dat de resten die in de vaten zijn
achtergebleven, de dood van indianen en
genetische afwijkingen in volgende genera
ties veroorzaken. Volgens Porantim is Val
dez inmiddels met de dood bedreigd. De in
dianen in het gebied worden ook bedreigd
door een invasie van kolonisten. Elke
maand zouden er duizenden in hun gebied
arriveren. De kolonisten waren vorig jaar
verantwoordelijk voor het in brand steken
van 45.000 vierkante kilometer oerwoud, 18
procent van het totale grondgebied van de
deelstaat. Voorts haalden vorig jaar de eige
naren van houtzagerijen meer dan 500
vrachtwagens vol boomstammen uit het in-
dianengebied, aldus Valdez.
Thatcher gaat financiën
van IRA aanpakken
LONDEN De Britse regering wil een wet invoe
ren die het mogelijk maakt beslag te leggen op geld
voor het Ierse Republikeinse Leger (IRA). Dat heeft
premier Margaret Thatcher bekendgemaakt in een
brief aan dominee Martin Smyth, een protestantse
parlementariër uit Noord-Ierland. De maatregel
moet gaan lijken op recente wet die de overheid de
bevoegdheid geeft beslag te leggen op de tegoeden
van mensen die wegens drugssmokkel zijn veroor
deeld. In de brief schrijft Thatcher dat haar regering
verder het doorsluizen van geld voor de IRA tot een
misdrijf wil maken. De maatregelen worden ook van
toepassing op banken en accountants die bij het be
handelen van IRA-fondsen betrokken zijn. Thatcher
kondigde voorts aan dat de regering een speciale
eenheid in het leven wil roepen die tot taak krijgt
het inzamelen van geld door de IRA tegen te gaan.
Imin als de Democraten, gaan de Republikeinen serieus ver-
T37 sd iren tijdens de conventie in New Orleans. De verwachte ver-
13683 rig van George Bush in de jazz-stad bij uitstek, betekent
50-Sfl t feest.
FPTO: AP
(Vervolg van de voorpagina)
NEW ORLEANS Zo
lang geen zekerheid be
staat over de naam van de
mogelijk vice-president
blijft er voldoende te spe
culeren tijdens de talloze
feesten en partijen, waar
mee de Republikeinse
conventie in New Orleans
wordt opgevrolijkt.
De huidige president Reagan
is tijdens de recepties de
meest geziene gast. Toch had
hij er juist voor gepleit aan
het begin van de conventie
te mogen spreken, om ver
volgens Bush alle ruimte te
geven. Ronald Reagan was in
ieder geval niet bescheiden
in zijn rede. Vergenoegd
keek hij met de duizenden
conventiegangers terug naar
de afgelopen acht jaar van
zijn regering.
„Wij hebben onze strijd
krachten weer opgebouwd.
Wij hebben Grenada van de
communisten bevrijd en de
democratie hersteld in dat
land. Wij hebben het Libi
sche terrorisme een zware
klap toegebracht. Wij hebben
in negentig procent van La-
tijns-Amerika een groei van
de democratie kunnen zien.
De Sovjetunie is begonnen
zich terug te trekken uit Af
ghanistan. De bloedige oor
log tussen Iran en Iraq loopt
ten einde. En in de 2.765 da
gen dat wij aan de macht zijn
is er geen meter grond in
handen gevallen van de
communisten", zo somde
Reagan de prestaties van zijn
bewind op.
Reagan, de meest populaire
president, die ooit aan het
roer van de VS stond, bracht
zijn gehoor bijna in extase
met opmerkingen als: „Of
schoon onze overwinning
niet compleet is, was de weg
die wij aflegden glorieus" en
„Amerika is nog steeds de
schitterendste lichtstraal van
de vrijheid in deze wereld".
Vleermuis
Reagan liet niet na om Bush
nog één keer een flinke duw
in de rug te geven, door te
benadrukken dat Bush bij al
les wat de regering heeft be
reikt een belangrijke rol
heeft gespeeld. Hij hield zijn
gehoor voor dat het land ie
mand nodig heeft met veel
regeringservaring om dit be
leid voort te zetten. „Dit is
gefin tijd om te gokken met
iemand die het al doende
moet leren," zei Reagan met
een uitval naar de Democra
tische tegenstander van
Bush, gouverneur Michael
Dukakis, die door Reagan
overigens nergens bij name
werd genoemd.
Die aanval werd gisteren
overigens al geopend door
oud-minister van buitenland
se zaken Alexander Haig.
Ondanks pogingen van Bush
en zijn medewerkers om
hem daarvan te weerhouden,
hield Haig een toespraak
waarin hij Dukakis „een on
dermaatse klerk uit Massa
chusetts" noemde. De Demo
cratische Partij vergeleek hij
met een „vleermuis die af en
toe laag rondfladdert, en dan
weer voor langere tijd in
donkere vochtige grotten tot
zijn navel in de vogelpoep
hangt".
George Bush heeft zich tot
dusver afzijdig gehouden van
het gekrakeel. Hij mag zich
erop beroemen dat hij de
drager'is van een van de best
bewaarde politieke geheimen
van Amerika. Onder de dui
zenden Republikeinen in
New Orleans is nog steeds
niet bekend wie Bush' „run
ning mate" wordt. In de ge
ruchtenstroom drijven wel
steeds dezelfde viif mogelijke
kandidaten naar boven.
Op de eerste plaats circule
ren de namen van het echt
paar Robert en Elizabeth
Dole. Robert Dole was zelf
kandidaat voor het presi
dentschap: zijn vrouw Eliza
beth gaf haar functie als mi
nister van transport op om
haar man te steunen. Dan is
er Jack Kemp, de afgevaar
digde uit de staat New York;
senator Pete Domenici uit de
zuidelijke staat New Mexico
en tenslotte senator Dan
Quayle. Overigens is het zeer
wel mogelijk dat Bush nog
met een verrassing voor de
dag komt. Zo heeft Bush on
der anderen ook gesproken
met de zeer conservatieve
Jeane Kirkpatrick, de voor
malige ambassadeur bij de
Verenigde Naties.
UL De Zuidko-
nse bevolking is de
Éoudende, geweldda-
I protesten van studen-
peu. Ook de drie voor-
jnste oppositiepartijen
het bewind van pre-
fot Roh Tae-woo heb-
iduidelijk gemaakt ge-
van te hebben van
Straatgeweld.
155 :ns de Partij voor Vrede
lemocratie van dissident
«31 Dae Jung versterken de
109? nten slechts de positie
^havikken in de regering,
453 ard willen optreden tegen
533 afwijkende mening in het
16? Volgens de partij zouden
38' identen er beter aan doen
hun toekomstplannen na
nken. De acties van de
nten vonden de afgelo-
agen al nauwelijks steun
et publiek. Waarnemers
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
zijn van mening dat het groot
ste deel van de Zuidkoreaanse
bevolking een rustig politiek
klimaat wil, vanwege de nade
rende Olympische Spelen.
President Roh Tae-woo zei gis
teren dat de Zuidkoreaanse
bevolking en regering niet zul
len toestaan dat de spelen
worden verstoord door de
monstraties of het gooien van
benzinebommen. Om dergelij
ke incidenten te voorkomen is
voor grote delen van Seoul
een volledig demonstratiever
bod van kracht geworden.
Gisteren kwam het echter op
nieuw tot rellen tussen de poli
tie en studenten, die een nieu
we poging deden op te trekken
naar Panmunjon (in de gede
militariseerde zone tussen de
twee Korea's) om daar mede
studenten uit Noordkorea te
ontmoeten. Radicale studenten
wilden in de grensplaats pra
ten over mogelijkheden voor
hereniging van beide ideolo-
De Zuidkoreaanse politie trad gisteren niet zachtzinnig op bij het verhinderen van de studenten
mars naar de grens tussen Noord- en Zuidkorea.
FOTO: EPA
gisch zo verschillende landen, ten te nemen, door een top- landen. Daarop is van Noord-
Roh Tae-woo heeft die bewe- conferentie voor te stellen tus- korea nog geen reactie geko-
ging wind uit de zeilen trach- sen de presidenten van beide men.
Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer
kleine vloot van Robert Janszoon heeft koers gezet naar
ok zit u'den. Maar de schepen komen in het gebied van de wind-
dagenlang liggen zij te dobberen op een spiegelgladde
een streep te vorderen. Dorst en scheurbuik teiste-
bemanning en een strenge rantsoenering van het drink-
moet worden ingevoerd. Robert Janszoon zelf staat met
getrokken pistool bij het watervat, wanneer de bottelier het da
gelijkse waterrantsoen uitreikt. Eindelijk komt er verandering in
het weer en dolle vreugde heerst er aan boord van de schepen,
wanneer een waterhoos in de verte een verfrissende bul aankon
digt. Snel worden zeilen over het dek gespannen om het kostelij
ke regenwater zoveel mogelijk op te vangen.
VN zoeken
Roemeense
rapporteur
meense regering weten waar
de rapporteur van een men
senrechtencommissie van de
VN verblijft. Zij eisen dat deze
man zijn werk af kan maken.
Het gaat om Dumitru Mazilu,
die opdracht had gekregen een
rapport te maken over de
jeugd en mensenrechten in
Roemenië. Roemeense functio-
narisen hebben laten weten
dat Mazilu zijn opdracht niet
heeft kunnen afmaken van
wege zijn slechte gezondheids
toestand. Mazilu zelf heeft
eerder al laten weten dat hij
onder druk werd gezet zijn
werk te staken, dat zijn pas
poort was ingenomen en dat
hij onder politiebewaking
stond.
Busongeluk in tunnel
Noorse brandweerlieden en reddingswerkers zijn vannacht urenlang in de weer geweest om de
slachtoffers te bevrijden uit een Zweedse bus, die in een tunnel door nog onbekende oorzaak
tegen een van de wanden is geklapt. Daarbij zijn veertien Zweden dodelijk verongelukt en raakten
achttien anderen gewond. Het gezelschap van schoolkinderen en hun ouders ondernam een dag
tochtje naar de Noorse fjorden.
JERUZALEM De Israëlische premier Shamir heeft duidelijk
gemaakt dat hij nooit zal onderhandelen met de Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie PLO, zelfs niet als de PLO de staat Israel
erkent.
De verklaring van Shamir was een reactie op uitspraken van
Salah Khalaf, een adviseur van PLO-leider Arafat. Khalaf ver
klaarde dat een voorlopige PLO-regering voor de bezette gebie
den zich niet aan het PLO-handvest behoeft te houden. In het
PLO-handvest staat dat de staat Israel vernietigd moet worden.
De methode hiertoe is gewapende strijd. Maar een woordvoerder
van Shamir zei: „Zelfs als zij hun handvest veranderen, zal wat
daarin staat geschreven hun doel blijven. We zullen nooit enig
contact of onderhandelingen hebben met de PLO. De vestiging
van een Palestijnse staat, waar dan ook, is de eerste stap in de
vernietiging van Israel".
De ferme taal van de Israëlische premier heeft echter niet ge
heel kunnen verbloemen, dat Israel vreest internationaal in een
isolement te geraken, als de PLO inderdaad zou besluiten „de
mitrailleur in te ruilen voor diplomatie". Erkenning van Israel
door de PLO en de belofte dat de organisatie afziet van terroris
tische acties zou bijvoorbeeld de Verenigde Staten ertoe kunnen
brengen te gaan praten met Palestijnse vertegenwoordigers.
Waarnemers menen echter dat het te vroeg is te zeggen of de
PLO daadwerkelijk haar beleid heeft gewijzigd.
WENEN De vroegere
Tsjechoslowaakse leider
Alexander Dubcek heeft een
paspoort gekregen en krijgt
zeer waarschijnlijk ook een vi
sum om naar het westen te
gaan. De afgezette leider van
de „Praagse Lente" wil vol
gende maand naar Italië gaan,
waar hem, samen met de ge
vangen ANC-leider Mandela
een ere-doctoraat door de uni
versiteit van Bologna wordt
verleend. Het zou Dubceks
eerste buitenlandse reis zijn
sinds 1970, toen hij enige tijd
ambassadeur in Turkije was.
De 66-jarige Dubcek heeft on
langs zijn zwijgzaamheid ver
broken door de door de Sovjet
unie geleide inval in zijn land
in augustus 1968 te veroorde
len. Zijn verklaring werd uit
het land gesmokkeld en gepu
bliceerd in het Italiaanse blad
l'Unita. De oud-partijleider
kreeg onlangs onverwachte
steun van een vooraanstaande
Sovjet-historicus die schreef
dat de toenmalige doelstellin
gen van Dubcek veel weg heb
ben van die van Gorbatsjov.
DEN HAAG Een jon
gere broer van de Af
ghaanse president en par
tijleider Najibullah heeft
politiek asiel gevraagd in
de Verenigde Staten. Sid-
diqullah, zou volgens een
diplomatieke bron in de
Pakistaanse hoofdstad Is
lamabad begin deze
maand met vrouw en
twee kinderen in het ge
heim naar Pakistan is ge
reisd.
Siddiqullah sloot zich in okto
ber vorig jaar aan bij de ver
zetsbeweging van de beroemde
verzetsleider Massoud, die
opereert vanuit de Pansjir-val-
lei in het noordoosten van Af
ghanistan en daar bezig zou
zijn een leger van tien- tot
twaalfduizend man te verza
melen voor een aanval op de
hoofdstad Kabul over een paar
maanden.
Afghaanse troepen zouden op
hun beurt de provinciale
hoofdstad Kunduz hebben he
roverd. De stad, die op een be
langrijke route naar de Sovjet
unie ligt, was afgelopen week
einde in handen van het ver
zet gevallen. Het islamitische
verzet neemt onderwijl dage
lijks de hoofdstad Kabul onder
vuur.
De rebellen zien hun kans
schoon nu de Russische troe
pen aan de terugtrekking be
zig zijn. De verdediging wordt
overgelaten aan de slecht ge
motiveerde en getrainde Af
ghaanse wapenbroeders. De
verwachting is dat zij de isla
mitische rebellen niet lang in
toom kunnen houden. Een
Sovjet-generaal verklaarde in
het openbaar ernstig te twijfe
len of het Afghaanse bewind
zonder steun in het zadel kan
blijven.
Integratie
Volgens de Pakistaanse presi
dent Mohammed Zia ul-Haq is
de bemoeienis van de Sovjetu
nie met Afghanistan niet afge
lopen ook al trekken de mili
tairen zich terug. „Mentaal
blijven ze in het land", aldus
Zia ul-Haq. Een westerse di
plomaat zegt iets dergelijks:
„De Sovjets hebben de oorlog
verloren, maar ze willen zich
ervan verzekeren dat ze de
vrede niet verliezen".
Een „economisch offensief"
moet de economie van het
bergland verder integreren
met die van de zuidelijke Sov
jet-republieken. Begin augus
tus is de laatste hand gelegd
aan een overeenkomst tussen
Kabul en Moskou om de eco
nomische betrekkingen tussen
beide landen nog nauwer aan
te halen. De overeenkomst
wordt deze herfst in de Sovjet
unie ondertekend wanneer de
Afghaanse premier. Moham
mad Hassan Sharq, een bezoek
brengt aan Moskou.
Het plan voorziet in het her
stel van verschillende sectoren
van de Afghaanse economie,
zoals landbouw, irrigatie, mijn
bouw, energie en telecommini-
catie. Het is de bedoeling dat
er joint-ventures en coöpera
ties worden opgezet en zelfs is
er ruimte voor particulier ini
tiatief. Een nieuwe stap naar
„feitelijke integratie", aldus
het commentaar in diplomatie
ke kringen.
Ook het handelsverkeer tus
sen Afghanistan en de Sovjet
unie is de laatste jaren sterk
gestegen. De handel van het
bergland met zijn noorderbuur
bedraagt bijna 65 procent (2,4
miljard gulden) van de totale
buitenlandse handel. Als het
vijfjarenplan in 1990 ten einde
loopt, moet dit cijfer zijn ge
groeid tot 95 procent. Om de
wederzijdse handel te bevor
deren zijn twee exportbureaus
in het leven geroepen.
Burgeroorlog
Westerse diplomaten menen
dat olie en gas de belangrijkste
betalingsmiddelen zijn van
Kabul om zijn schuld van 24
miljard gulden aan de Sovjetu
nie af te betalen. Vorig jaar
werd de handtekening gezet
onder een contract van 66 mil
joen gulden voor het aanboren
van nieuwe energiebronnen.
Onlangs werd in Moskou nog
een overeenkomst getekend
over de levering van gas aan
de Sovjetunie.
De opbouw van de geruïneer
de Afghaanse economie wordt
door Sovjetfunctionarissen
voor het komende decennium
geschat op twintig miljard gul
den. Volgens hen wordt mo
menteel zo'n zestig procent
van het regeringsbudget opge
slokt door het Afghaanse leger
die het karwei alleen moet
zien te klaren nu de Sovjets.,
grotendeels zijn vertrokken.
Als de Sovjets zich militair uit
Afghanistan hebben terugge
trokken, betekent dit nog niet
dat de oorlog ten einde is.
Voordat de Sovjetunie het
land binnenviel woedde er al
een burgeroorlog, omdat het
islamitisch verzet geen com
munistische regering duldde
Moskou zoekt momenteel
naarstig naar een politieke op
lossing om gematigde verzets
groepen te verzoenen met de
Moskou-gezinde regering var
president Najibullah.
