LLezende kind van nu
morgen romans'
koopt
lierden biedt eerbetoon aan Koos Alberts
Gouden Leeuw voor
oeuvre Joris Ivens
bioscopen
Aphrodite wellicht
illegaal uitgevoerd
Coor „Het Zingend Hart'
j uccesvol in Portugal
PRINCE-FILMIS OM JE VINGERS BIJ AF TE LIKKEN
Frans nationaal circus heeft geen tijgers nodig
JhbïtalL
KUNSTSaidMQowLatdvriidag 12 augustus i988 pagina 13
Ca
Bert
Amerikaanse
remière omstreden
ihristusfilm
,En toch draait zij", lijkt
•egisseur Martin Scorsese
;e zeggen op deze foto,
jemaakt ter gelegenheid
ian de eerste vertoning
van zijn omstreden film
The last temptation of
roiJhrist". De rolprent is van
daag in de grotere filmhui-
,e( en van Noord-Amerika in
eSpe] iremière gegaan, ondanks
,iet elle protesten van religieu-
klas e QroeperioQöO- Zo heeft
r„ >en commissie van 18 bis-
rust ch°PPen *''m bekeken
fZ er het predicaat B-film
pr an gegeven, „met een
pi ieledigende strekking",
chr, FOTO: AP
ling.
°eg
UITGEVER ELZENGA: „DOM OM NIET IN KINDERBOEK TE INVESTEREN"
ij
dd
AMSTERDAM Joris Ivens, de Neder
landse cineast die in november negentig jaar
wordt, krijgt tijdens het festival van Venetië
een Gouden Leeuw voor zijn hele oeuvre.
Tijdens het festival, dat 29 augustus begint,
zal van Ivens, die zestig jaar film maakt,
„Une histoire de vent" in wereldpremière
gaan.
Dit laatste werkstuk van Ivens is in China
opgenomen, evenals zijn superproduktie
„Hoe Yoe Kong de bergen verzette", die elf
jaar geleden in première ging en twaalf uur
duurde. „Une histoire de vent" zal in Ne
derlandse première gaan in november, wan
neer in Ivens' geboortestad Nijmegen ter ge
legenheid van zijn verjaardag een grootse
manifestatie wordt gehouden.
Rotterdam bezuinigt
verder op kunst
ROTTERDAM Rotterdam is bezig
om de mogelijkheden te inventarise
ren om opnieuw te voldoen aan be
zuiniging op de welzijns- en kunst
sector, die is opgelegd door minister
Brinkman van WVC. Het gaat voor
1989 om een bedrag van 11,7 miljoen
gulden. Ambtenaren hebben inmid
dels de mogelijkheden voor bezuini
gingen in de betrokken sector op een
rijtje gezet, aldus een woordvoerder
van de gemeente Rotterdam. Binnen
kort zal het college van B en W zich
buigen over de politieke vraag of het
bedrag inderdaad op welzijn en kun
sten bezuinigd wordt, of dat ook an
dere sectoren van de gemeente aan
de bezuinigingen moeten bijdragen.
Regisseur Ponnelle
overleden
MÜNCHEN In München is
gisteren op 56-jarige leeftijd de
Franse opera- en theaterregisseur
Jean-Pierre Ponnelle overleden.
Ponnelle, geboren in 1932 in Pa
rijs, regisseerde sinds 1968 tien
opera's voor het festival van
Salzburg. Over de oorzaak van
zijn dood is niets bekendgemaakt,
maar Ponnelle werd enkele we
ken geleden in een ziekenhuis
opgenomen na een ongeluk op
het toneel. Daardoor kon de re
gisseur niet de laatste hand leg
gen aan de opvoering van Mo-
zarts „Le nozze di Figaro" en
„Mozes en Aron" van Schönberg.
as I
JEEMSTEDE Wie een
™et, inzeker beroep zoekt,
noet uitgever worden,
lans Elzenga (61) kan die
telling moeiteloos met
rak {ave voorbeelden onder-
om jouwen. Hij is uitgever,
naar doet soms denken
lan een lichtmatroos die
net een te klein bootje op
ien te grote zee zit en aan
ien ontoereikend roer.
Vaarom de wind soms
Jnee waait, soms tegen en
oms helemaal niet, valt
a liet te verklaren.
-
tref En het is ook niet te verkla-
en", aldus Elzenga, „waarom
ngsjiet ene boek een klassieker
iUt i/ordt en het andere een flop
(ovif, met andere woorden, zake-
ijk gezien een dreun voor je
ïoofd. Achteraf kun je rede-
ïen bedenken. Maar net als je
lenkt ergens een les uit j
rokken te hebben, klopt
yeer helemaal niets van. Niets
voorspelbaar. Echt helemaal
ïiets".
llzenga met betrokken ge-
icht: „Was het een goed idee,
>m kinderen gratis boeken uit
le bibliotheek te laten lenen?
k weet het niet. Als ik aan
ne kant uitreken hoeveel
\ijn boeken voor niets zijn ge
inen en dat zijn er honderd
uizenden, dan krijg ik het be-
lauwd om al die gemiste in-
omsten. Maar als je per uitge-
H^leend boek ook maar een gul-
he en zou vragen, ten behoeve
aatran schrijver en uitgever, dan
ouden hele groepen kinderen
otaal niet meer lezen en ande-
e kinderen misschien stukken
under. En worden nog min-
ler boeken verkocht en krijg
ik het daar weer benauwd
van. Het aantal kinderen liep
terug, maar gelukkig is dat nu
stabiel geworden. Gevolg was
wèl, dat ik anders ben gaan
uitgeven".
Ook weer zoiets moeilijks. El
zenga: „Vroeger ging ik uit
van een beginoplage van drie
duizend exemplaren. Nu van
tweeduizend. Maar omdat de
kosten bijna gelijk bleven,
werd het boek per exemplaar
duurder. Waren er ook weer
kinderen, die dus geen boek
meer kregen of kochten. En
wat moet je dan?"
Lichtpunt
Er is een lichtpunt. De gebrui
kelijke mogelijkheden om
meer boeken te verkopen, le
ken uitgeput. Elzenga: „Aan
de belangstelling ligt het niet,
kinderen lezen meer dan ooit;
maar ze kopen nauwelijks. En
ouders zijn ook voorzichtig bij
de keuze van hun cadeautje".
Elzenga, nu wat opgewekter:
„Henk Kraima, de huidige di
recteur van de CPNB (Collec
tieve Propaganda van het Ne
derlandse Boek), die doet het
eindelijk eens echt goed; ik
heb nog nooit een CPNB-di-
recteur meegemaakt, die de
zaken zo energiek en intelli
gent aanpakte als Kraima; laat
hem maar schuiven, die denkt
op langere termijn; dat moet
wel resultaat opleveren".
Een van de eerste dingen die
Kraima doorvoerde was een
gratis boekenweekgeschenk.
„En niet meer bij aankoop van
een bepaald bedrag aan boe
ken, en tóch nog voor ƒ3,50.
Het wordt nu echt een ge
schenk. En Kraima doet meer.
Hij zorgde voor een kinderju
ry, voor sponsors, v.oor groei
ende; echte belangstelling en
dat is alleen maar toe te jui
chen; al was het maar, omdat
dit er tot dusver aan ontbrak".
Zelfstandig
Hans Elzenga is uitgever van
kinder- en jeugdboeken. Bijna
zes jaar geheel zelfstandig, tot
de zenuwen hem dreigden te
overwoekeren en hij zakelijk
steun zocht bij de grote uitge
verij Zwijssen. „Een aantal
zorgen is van me afgevallen",
stemt hij toe, „maar ik heb me
wel verplicht veel meer uitga
ven te verzorgen, vijfentwintig
tot dertig per jaar. Tegen zes
tot acht vroeger".
De strijd tegen het ongewisse
is voor Elzenga voorbij. „Als je
een beperkt aantal titels hebt,
heb je minder reserve om
klappen op te vangen en ik
ben een paar keer bijna voor
goed onderuit gegaan. Twee
uitgaven zijn bijna in de gehe
le oplage naar De Slegte ge
gaan en dat is dan puur ver
lies. Daar stonden dan wel
prijswinnaars tegenover, maar
het blijft allemaal onzeker".
In het relatief zeer kleine Ne
derlandse taalgebied is elk
verkocht boek er één, maar de
verkoop ervan is niet of nau-
welijkks te beïnvloeden. El
zenga: „Iemand vroeg me eens
waarom ik geen Kasteelro
mans voor kinderen ging uit
geven; want dat zou zo lekker
lopen. Nu, die man heeft er
niets van begrepen. Want hoe
graag ik ook wil verkopen, ik
houdt m'n kwaliteitsnormen.
Als ik daarvan zou afwijken, is
het plezier van het uitgeven er
in één keer af".
Maar wat is kwaliteit. Sommi
ge boeken worden tegen de
verwachtingen in klassiekers
en beleven de ene druk na de
andere en weer andere gaan
niet.
Nederlanders
Elzenga: „Voorop staat dat in
Nederland en Vlaanderen van
de Nederlandse auteurs veer
tig tot vijftig procent meer
wordt verkocht dan van verta
lingen. Maar als in Amerika of
in Engeland een boek gewel
dig wordt verkocht, wordt
vaak gedacht dat dit in Neder
land ook het geval zal zijn. Je
koopt dan dure rechten en dan
is het afwachten. Soms is zo'n
titel ook in Nederland een suc
ces, maar soms blijft het effect
van de vloedgolf totaal uit.
Maar dan ook helemaal; niet
te geloven."
Elzenga heeft er ervaring mee.
„Indiaan in de kast" van Lyn-
ne Reid Banks werd in Ameri
ka een groot succes en het ver
volg erop, „De indiaan komt
terug" stond een paar maan
den nummer 1 op de Ameri
kaanse bestsellerslijst. Ik geef
het in vertaling uit en hoop er
natuurlijk het beste van. De
kritieken zijn goed, maar ik
geloof pas in een succes, als de
verkoopcijfers er aanleiding
toe geven.
De tijd van de probleemboe
ken is vrijwel voorbij: geen
boeken meer over echtschei
dingen. De ouders willen er
niet aan worden herinnerd en
de kinderen hebben het pro
bleem geaccepteerd en ver
werkt. Alleen milieuproble
men, die kunnen nog. Alles
wist er nu op, dat de belang
stelling van de kinderen voor
goede boeken weldegelijk be
staat en zelfs toeneemt, maar
dat spanning van een goed
verhaal voorop staat. De uitga-
Hans Elzenga: „Het aantal kinderen blijft nu constant. Maar de
terugloop van enkele jaren geleden heeft het de uitgeverij wel
moeilijk gemaakt."
ve „Meneer Browser en de
Hersenslijpers" deed het voor
treffelijk en ziet er dan ook
erg mooi uit, evenals het ver
volg „De wraak van de Her
senslijpers".
Misschien zijn de titels mede
verantwoordelijk voor een
succesvolle uitgave. Elzenga:
„Misschien. Ik heb de naam al
te wilde titels uit te geven, die
zelfs moeilijkheden bij het uit
spreken opleveren. Maar de
uitgave „Hidden Doe" loopt als
een trein, met herdrukken en
al en ook van „Panipaq - de
kleine angakok" verwacht ik
veel. Moeilijke titels? Ik weet
het niet. Kinderen willen het
FOTO: Pers Unie
lezen, als het goed is en dat
wordt op school doorgepraat".
CPNB
Dankzij het werk van Henk
Kraima en zijn CPNB houdt
Elzenga goede moed. „Ze zijn
niet gek", houdt hij vol. „Ze
moeten nu ook wel actief
worden. Als er nu minder kin
deren zijn, zijn ér straks min
der volwassenen, dat komt
heel gauw. Dat weet de CPNB,
dat weet de boekhandel. Maar
dat neemt allemaal niet weg,
dat de media te weinig aan
dacht aan het kinderboek be
steden. Dat kan beter. Véél be
ter".
FRITS BROMBERG
!ERDEN Het was te ver
dachten, het kon niet uitblij-
en en het bleef dan ook gis-
ravorid in Hierden niet uit:
olop tranen over de wangen
de fans en heel eventjes
?en traan bij Koos Alberts,
jven werd het de gekwelde
ê'inger te veel tijdens het feest
mat zijn voetbalvereniging
em bereidde.
elhl
ebl
Heel Hierden leek deze avond
bij zijn eigen voetbalclub te
zijn en de anderen kwamen,
soms van heel ver. „Opzij,"
stond er op een Belgisch busje,
„we gaan naar Koos Alberts."
„Dit is het mooiste dat je in je
leven krijgen kunt," vond Al
berts zelf. En tot de 2500 fans
in de flinke, maar toch veel te
kleine feesttent: „Ik kan zien
dat jullie van me houden en ik
houd van jullie." Een paar
maal wilde hij in zijn rolstoel
op het podium gezet worden
om de van begin tot eind mee
zingende, meedeinende, zwaai
ende en joelende mensenzee te
kunnen overzien.
„Het is iets unieks wat-hier is
gebeurd. Ik wil alle mensen
bedanken voor de cadeaus en
daar komt de Hierdenaar bij
mij boven, ik wil Hierden be
danken voor de prachtige
avond die het me gegeven
heeft. Ik blijf in Hierden wo
nen en ik blijf hier altijd naar
het voetballen gaan."
Niet alleen Koos Alberts zelf
en zijn al even in de feest
vreugde betrokken echtgenote
Joke waren gisteravond zicht
baar tevreden mensen. Dat
waren ook de vele fans van de
zanger, die in hun enthousias
me niet te stuiten leken.
„Koossie, Koossie," scandeerde
de massa telkensweer en her
haaldelijk werd er voor Koos
sie „nog eenmaal troelalala"
gezongen. Van alles hadden ze
bij zich, van indrukwekkende
boeketten tot briefjes van vijf
entwintig, van zelfgemaakte
frutseltjes tot plantenbakken
en fruitmanden. „Joke en
Koos kunnen hun huis van
avond niet meer in," conclu
deerde presentator Frank
Masmeijer dan ook. En naar
later bleek, terecht.
GERTJAN VAN WIJK
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
„UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6.
tel. 01720-20800): Rambo III (12);
13.45, 18.45, 21.30. zo. ook 16.15.
EUROCINEMA II: Honneponne-
tje (al); 13.30, 18.30. zo. ook 16.30.
EUROCINEMA III: Crocodile
Dundee II (al); 13.45, 18.45, 21.15.
zo. ook 16.15. EUROCINEMA IV:
Police Academy V (al); 18.30. Cry
freedom (al); 21.00. My little pony
(al); 14.00. zo. ook 16.00.
LEIDEN* LUXOR (Stationsweg 19.
tel. 071-121239): Rambo III (12);
14.30, 19.00, 21.15. LIDO en
STUDIO (Steenstraat 39, tel.
124130): De ondraaglijke lichtheid
van het bestaan (al): 20.00. zo. ook
14.00. Prince sign the times (al);
Crocodile Dundee II (al); Honne-
ponnetje (al); Salsa (al); 14.30,
19.00. 21.15. Junglebook (al); do.
vr. za. ma. di. wo. 14.30. TRIANON
(Breestraat 31. tel. 123875): Last
emperor (al); 14.30, 19.00, 21.15.
REX (Haarlemmerstraat 52, tel.
071-125414): Telefono Rosso (16);
14.30, 19.00, 21.15.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30, tel. 01718-74075):
Police Academy V (al); 14.45,
19.00, 21.15. CITY THEATER II:
Wall street (al); 14.45. 19.00,
21.15, behalve za.- en wo.mldd. De
Reddertjes (al); za. wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY
(tel. 01717-4354): Police academy
5 (al); do. t/m zo. 19.00. dagelijks
14.00. Three men and a baby (al);
do. t/m zo. 19.00, 21.15. ma. t/m
wo. 20.00. The last emperor; do. t/
m zo. 20.45. ma. t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING
De reddertjes; 14.00. Police aca
demy 5; 14.00.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13269): Police Academy 5
(al); vr. za. 20.00. za. t/m wo.
14.00. The running men (12); zo. t/
m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING
Police Academy 5; za. t/m wo.
14.009.
ZOETERMEER
PROMENADE: Rambo III; do.
ma. di. wo. 14.00, 20.00. vr. za. zo.
14.00, 19.00, 21.30. Crocodile
dundee; do. ma. di. wo. 14.00,
20.00. vr. za. zo. 14.00, 19.00,
21.30. Honneponnetje; do. ma. di.
wo. 20.00. vr. za. zo. 19.00, 21.30.
My little pony; 14.00.
DEN HAAGASTA 1 (Spill 27, tel.
463500): Salsa..."it'a hot" (al);
14.00. 19.00. 21.30. zo. 13.30.
16.00, 19.00, 21.30. ASTA 2:
Honneponnetje (al); 14.00, 19.00,
21.30. zo. 13.30. 16.00, 19.00,
21.30. ASTA 3: Three men and
a baby (al); 14.00, 18.45, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 18.45, 21.30. BA
BYLON 1 (Winkelcentrum Babylon,
tel. 471656): Prince: Sign o' the ti
mes (al); 14.00, 19.00, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 19.00, 21.30. BA
BYLON 2: De ondraaglijke licht
heid van het bestaan (al); 13.45,
20.00. BABYLON 3: Bright lights
big city (12); 14.00, 19.00, 21.30.
ZO. 13.30, 16.00, 19.00, 21.30.
CINEAC 1 (Buitenhof 20, tel.
630637): Rambo 3 (al); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13/15, 16.00,
18.45, 21.30. CINEAC 2: A cloc
kwork orange (16); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. CINEAC 3: Defence play
(12); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. METROPO-
LE 1 (Carnegielaan, tel. 456756):
Crocodile dundee 2 (al); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. METROPOLE 2:
The bedroom window (12); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. METROPOLE 3:
The last emperor (al); 14.00,
20.30. METROPOLE 4: Cry free
dom (al); 20.30. METROPOLE 5:
Programma filmzomer '88. do. vr.
za. 14.00, 18.45, 21.30. zo.13.15,
16.00, 18.45, 21.30. ma. di. wo.
14.00, 20.00. do. Ginger e Fred
(12); vr. Room with a view (16); za.
The untouchables (12); zo. Hair
(16); ma. Les enfants du paradis
(al); di. Death of a salesman (16);
wo. De aanslag (al). ODEON 1
(Herengracht 13, tel. 462400):
Rambo 3 (12); 13.45, 18.45, 21.30.
zo. 13.30, 16.00, 18.45, 21.30.
ODEON 2: Gooi mamma uit de
trein (al); 13.45, 18.45, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 18.45, 21.30. ODE
ON 3: The couch trip (al); 13.45,
18.45, 21.30. zo. 13.30, 16.00,
18.45, 21.30. ODEON 4: Police
academy 5 (al); 13.45, 18.45,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. STUDIO 1 (Kettingstraat
12b, tel. 656402): Maurice (16);
19.00, 21.30. STUDIO 2: Biloxi
blues (al); 19.15, 21.45. STUDIO
3: Dirty dancing (al): 15.00, 19.15.
Oei ciorni (16); 21.45. HAAGS
FILMHUIS: Zaal 1: Ossessione;
19.30, 22.00. L'amour/Une (lamme
dans mon coeur; za. 24.00. Zaal 2:
Une flamme dans mon coeur;
19.30, 21.45. Zaal 3: 19.30, 21.45.
do. Le jupon rouge; vr. Hersen
schimmen; za. I've heard the mer
maids singing; zo. Good morning
Babilonia; ma. Suspect; di. Le ray
on vert; wo. Another country.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Colors (16); za.
00.15. CINEAC 2: Rambo 3 (16);
za. 00.15. CINEAC 3: 9V» weeks
(16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
METROPOLE 4: Jungle book;
14.00. zo. 13.15, 16.00. STUDIO
1: My little pony; 14.30. STUDIO
2: De speurneuzen 14.45. STU
DIO 3: Dirty dancing; 15.00, 19.15.
ROME - Het Italiaanse ministerie van cultuur onder
zoekt of een tweede Griekse (Aphrodite)beeld in het J.
Paul Getty-museum in Malibu in Californië, zoals des
kundigen vermoeden, illegaal uit Italië is uitgevoerd.
Een woordvoerster zei dat het ministerie opdracht tot
het onderzoek had gegeven nadat de gemeente Fano
op de Adriatische kust om de teruggave van het beeld -
een atleet toegeschreven aan de Griekse beeldhouwer
Lysippus - had gevraagd.
Het bronzen beeld verdween op een tijdstip na 1964 uit Italië,
toen vissers het hadden gevonden en meegebracht uit zee ter
hoogte van Fano. Het werd vermoedelijk op een onbekend tijd
stip in een Romeins schip, dat na een reis uit Griekenland zonk,
vervoerd.
Vorige week gelastte het ministerie een onderzoek naar de her
komst van het beeld van een Griekse godin uit de 5e eeuw voor
Christus in het Getty-museum. Dit zou gestolen kunnen zijn van
een archeologische vindplaats op Sicilië. In oude tijden maakte
het eiland vele jaren lang deel uit van de Griekse kolonie Mag
na Grecia.
„Als het beeld afkomstig is uit Italië, dan is het clandestien uit
gevoerd," stond in een verklaring van het ministerie over de go
din uit marmer en kalksteen die sinds eind juli in het Getty-
museum te zien is.
De overheid van Californië heeft de familie Getty vrijgesproken
van strafbaar gedrag. Het museum heeft laten weten dat men
het beeld zal terugsturen als Italië diefstal kan bewijzen.
'ILM
ïi
>res
krij
.EIDEN Het koor „Het
ngend Hart" heeft de
[gelopen maand met suc-
een tournee door
rankrijk, Spanje en Por-
v ïgal gemaakt. Het Leidse
oor bestaat inmiddels
jf jaar en is opgericht na
en stemvormingscursus
het LAK-theater. Een
antal deelnemers aan
Jeze cursus was toen zo
Jnthousiast dat het onder
gliding van docente Ellen
je lOoyenstijnafgestud eerd
i zang aan het conserva-
irium in Den Haag, door
rilde gaan als koor. In
to ïiddels telt de groep nu
leden, zeven sopranen,
es alten, vier tenoren en
ijf bassen.
let Zingend Hart" heeft tot
J toe vooral buiten Leiden
ikendheid gekregen. Zo be-
aalde het in 1986 de tweede
ats in de categorie koor op
Pythische Spelen in Maas-
icht. In Leiden heeft het
K>r tweemaal gezongen tij-
ns de traditionele 1 mei-vie-
ng in het Volkshuis aan de
pothekersdijk en heeft het in
986 een muzikale bijdrage ge-
verd aan het kerstspel 'Caril-
n' van Charles Dickens dat
>en door de toneelgroep van
et Imperiumtheater op de
linken werd gebracht. Voor
?t komend najaar heeft „Het
ingend Hart" een concert in
«iden op het programma
en e]
rif i!
Sinds september vórig jaar,
toen de data van de koorreis
waren vastgesteld, heeft diri-
gente Ellen Looyenstijn inten
sief gerepeteerd met 'Het Zin
gend Hart' om tijdens de tour
nee zo goed mogelijk voor de
dag te kunnen komen. Er is
gewerkt aan de vorming van
een breed repertoire, bestaan
de uit zowel religieuze als we
reldlijke muziek in verschil
lende talen: Nederlands, Duits,
Latijn, Italiaans, Frans, Spaans
en Portugees. Het gevarieerde
repertoire maakte het moge
lijk zowel in missen te zingen
als concerten te geven.
Het religieuze gedeelte be
stond onder meer uit de tegen
woordig nog maar weinig ge
zongen zestiende-eeuwse mis
'In illo tempore' van Claudio
Monteverdi en motetten van
Josquin Deprez, Di Lassus, In-
gegneri, Anerio en Schiltz. Tot
het wereldlijk repertoire be
hoorden canons, drankliede
ren van Purcell en Attaignant,
Franse liederen over ongeluk
kige liefdes van onder andere
Di Lassus en Deprez, een aan
tal Amerikaanse barbershop-
songs en gedeelten uit 'De
triompherende Min', een Ne
derlandse compositie van Cor
nells Hacquart op tekst van de
dichter Dirk Buysero.
'De triompherende Min', een
compositie die in bepaalde we
tenschappelijke kringen gezien
wordt als de eerste Nederland
se opera, werd in 1678 ge
schreven ter gelegenheid van
de gesloten vrede van Nijme
gen waarmee toen een einde
kwam aan de reeks van oorlo
gen tussen Nederland en En
geland.
De per bus gemaakte koorreis
van 'Het Zingend Hart' be
sloeg precies twee weken en
vond plaats van 9 tot en met
24 juli. Al op de tweede dag,
zondag 10 juli, zong het koor
tijdens de mis in het Carmeli-
tessenklooster te Mazille, een
plaats in het zuidoosten van
Frankrijk. Vervolgens reisde
het gezelschap door naar
Coimbra, een universiteitsstad
in Midden-Portugal. Het gaf
daar op 14 juli eén concert
voor een enthousiast publiek
dat merendeels uit studenten
van het conservatorium van
Coimbra bestond.
In Porto 'werd 'Het Zingend
Hart' de daaropvolgende dag
gastvrij onthaald door het stu
dentenkoor Orfeao. In Porto
gaf het koor niet aljeen een
concert maar zong het ook in
de kathedraal tijdens de hoog
mis op zondag 17 juli. Zowel
de reacties van degenen die
het concert bezochten als van
hen die de mis bijwoonden
waren heel positief. Van het
koor 'Orfeao' kreeg 'Het Zin
gend Hart' de uitnodiging om
in 1990 nogmaals een bezoek
aan Porto te brengen. Dezelfde
dag werd 's avonds in de stad
Braga een concert gegeven in
het 'Casa Museu dos Biscain-
hos'. Evenals eerder in Coim
bra en Porto gaf het publiek
hier tijdens het concert blijk
van haar waardering voor de
overwegend dramatische in
terpretatie van het wereldlijk
repertoire.
Hoogtepunt van de reis was
het optreden tijdens een mis
op 21 juli in de tot de laatste
plaats gevulde kathedraal van
de Spaanse bedevaartsplaats
Santiago de Compostella. Het
stadje waar volgens een eeu
wenoude legende de apostel
Jacobus begraven is.
PETER VAN VEEN
LIDO/STUDIO: „Sign 'O'
The Times" met Prince,
Sheila E en Cat. Regie:
Prince.
„Sign 'O' The Times" is Prin
ce's derde film en tevens zijn
beste. Dat komt omdat hij in
deze 85 minuten durende rol
prent mag doen waarin hij een
meester is en dat is musiceren.
Hoewel Prince in de twee
voorgaande films; „Purple
Rain" en „Under The Cherry
Moon" zijn uiterste best deed
zich ook als acteur.te bewijzen,
speelt hij toch vooral als muzi
kant de sterren van de hemel.
In „Sign 'O' The Times" toont
hij dit in de overtreffende
trap.
Op de klanken van zijn vaak
schitterende songs neemt
Prince de bioscoopbezoeker
mee op een muzikale droom
reis waaruit deze slechts zel
den ontwaakt. Het is een over
rompelende versie van totaal
theater, waarin de multi-in-
strumentalist een balans heeft
gevonden tussen muziek, dans
,en kijkspel. In eerste instantie
was de kleine man uit Minne
apolis helemaal niet van plan
geweest de tournee, waarmee
hij vorig jaar de Europese po
dia bespeelde, vast te leggen.
Maar bij zijn terugkeer in het
Rotterdamse Ahoy' had hij
zich bedacht en waren er wel
camera s aanwezig.
„Sign 'O' The Times" is een
adembenemende moment-op-
name van een van de beste
tournees van de jaren tachtig.
Het toont Prince als een per
fectionist, die bij alles wat er
op het podium gebeurt een
vinger in de pap wil hebben.
Dat hij zelf de regie voor zijn
rekening nam, is dan ook niet
zo vreemd. Na inmiddels een
volle Europese tournee te heb
ben afgewerkt, wist hij als
geen ander waar de sterke
punten van de show lagen. Er
wordt verbluffend mooi came
ra-werk geleverd, waardoor
het gevoel ontstaat zelf op het
podium aanwezig te zijn. De
enige keer dat de camera's de
escapades van Prince niet
kunnen bijhouden, is wanneer
hij tijdens „Hot Thing" tussen
de benen van de elastische
danseres Cat doorschuift ter
wijl hij op subtiele wijze haar
rokje verwijderd.
„Sign 'O' The Times" is een
snel gesneden film, met de no
dige close-ups. Nergens blijft
de camera te lang hangen. Om
zijn songs aan dramatische
kracht te laten winnen, speelt
het geheel zich af in een decor,
dat iets weg heeft van een fu
turistische stad. Dat decor
werkt het beste tijdens vertel
lingen als „I Could Never
Take The Place Of Your Man"
en „If I Was Your Girlfriend".
Op die momenten bestaat ook
niet langer het gevoel naar
een concertregistratie te kij
ken. Het enige moment dat dit
ook echt niet gebeurt, is tij
dens „U Got The Look", het
duet met Sheena Easton. Voor
dit nummer werden de'beel
den uit de videoclip in Prin
ce's Paisley Park Studio be
werkt en in de film gemon
teerd. Ook muzikaal staat de
rolprent als een huis. Het me
rendeel van het materiaal is
daarbij in een veranderd mu
zikaal jasje gestopt en toont dat
Prince creatief nog lang niet is
uitgebloeid. „Sign 'O' The Ti
mes" is dan ook een film om je
vingers bij af te likken.
HANS PIËT
Frans nationaal Circus Alexis
Gruss: 'De Wonderbaarlijke Ge
schiedenis van het Circus'. Gexien
op 11 augustus. Nog in Leiden
(Groenoordhallen) tot en met zon
dag 14 augustus.
LEIDEN Een circus zonder
leeuwen en tijgers. Het lijkt
onmogelijk en daardoor voor
bestemd weinig of geen succes
te boeken. Het nationaal circus
Alexis Gruss uit Frankrijk be
wees gisteravond in de Leidse
Groenoordhallen echter het
tegendeel. Met 'De Wonder
baarlijke Geschiedenis van het
Circus' gaf het een demonstra
tie van hoe het ook anders
kan: niet het gebrul van roof
dieren domineerde de voor
stelling, maar de kunsten van
de elf artiesten die het massaal
opgekomen publiek lieten zien
dat het circus in de eerste
plaats mensenwerk is.
Niet alleen door de aanwezig
heid van een beperkt aantal
dieren (paarden, twee olifan
ten en een koppel ganzen heb
ben een rol in de voorstelling)
kan het Franse circus met
recht origineel worden ge
noemd. De verschillende on
derdelen staan bij Gruss niet
los van elkaar maar vertonen
een duidelijke samenhang.
Alle zijn het onderdelen uit de
geschiedenis van het klassieke
circus, het circus zoals dat aan
het einde van de negentiende
eeuw werd opgevoerd en zich
zou ontwikkelen tot wat het
tegenwoordig is.
Afgaande op de eerste voor
stelling in Leiden is het jam
mer dat we, wat het circus be
treft, niet 100 jaar terug leven.
Dat sprookje is slechts wegge
legd voor de 8-jarige Firmin,
de iongste telg van de circusfa
milie Gruss. Aan het begin
van de voorstelling ligt hij te
slapen in zijn woonwagen. Hij beste geeft en een trompet be-
wordt wakker en ziet buiten speelt.
een metershoog boek staan,
getiteld 'La Merveilleuse His
toire du Cirque'. Elke bladzij
vermeldt de naam van een
traditioneel onderdeel. Steeds
weer slaat Firmin een bladzij
om voordat een nieuwe act be
gint. Aan het slot van de
avond, die ruim drie uur
duurt, heeft hij het boek uit.
De veelzijdigheid van de ar
tiesten, die worden onder
steund door een orkest van
acht man, is groot. Ze zijn niet
alleen begiftigd met een groot
atletisch vermogen dat zich
demonstreert in mooie behen
digheids- en evenwichtskun
sten koorddanseres Gipsy
Hij slaat het dicht en gaat Gruss lijkt met de draad te
weer slapen, een unieke erva
ring rijker.
In de tussentiid is er veel ge
beurd. Het schouwspel begint
met een paardendressuur van
Martine Gruss, één van de ze
ven familieleden Gruss die op
treden. Zij ment zes viervoe
ters terwijl ze zelf op twee ba
lanceert. Paardenhoeven ver
zorgen ook het ritme waarop
Stéphane Gruss zijn jongleurs
kunsten vertoont, terwijl hij
tussendoor een drumsolo ten
spelen ook hun acteertalent
en-gevoel voor humor mogen
er zijn. De drie clowns, van
wie vader Alexis de traditio
nele, in het wit geklede grap
penmaker vertolkt en de ru
ziënde nachtegalen Armand
en Eddy Rossignol zijn „echt".
Namaak en flauwe grappen
zijn hun vreemd. Alleen cd om
die originaliteit is een bezoek
aan het Circus van Alexis
Gruss beslist de moeite waard.
PIETER EVELEIN
(ADVERTENTIE)
EXPOSITIE
met 20% aankoopsubsidie van
de Jacob Marisstichting
t/m 3 september 1988
HANS
DIJKHORST
grafische reconstructies
en
LEO
JINSSEN
schilderijen, assemblages
en zeefdrukken
Studio Galerie FOHAT
Lv.Meerdervoon 274,
2563 AJ Den Haag Tel (070) 608504.
Open: woensdag t/m zaterdag
11.30 t/m 17.30 uur
Deze tentoonstelling is mede
mogelijk gemaakt door een subsidie
van de Jacob Mansstichtinc^
