Amerikanen liggen
wakker van reeks
milieurampen
DUBBELDEK
NAAR LANGNEK
Shamir vreest
aanval Syrië
Ecuador neemt afstand van VS
erzet in
an vecht
erder
NIET ALLEEN BOEREN GEKWELD DOOR HITTE:
Gebrek talenkennis leidt tot blunders
3AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Surinaamse rebellen
doden zoon griffier
Kosmonaut
Levtsjenko
overleden
JITENLAND
QtidóaQowuwt
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1988PAGINA5
>n Ca mi Ho wint weer
)POLI De socialistische burgemeester
Agropoli in het zuiden van Italië had met
og op de bevordering van het toeristen-
>k aan zijn gemeente een modeshow ge
viseerd, waarop de mannequins topless
ien optreden; een voorbeeld dat de meisjes
de stad op straat zouden moeten navol-
De „Peppone" van Agropoli, Vincenzo
had echter buiten de plaatselijke „Don
iillo", pastoor Armando Borrelli, gere-
i Deze eiste dat de burgemeester geen So-
en Gomorra van Agropoli zou maken. Zo
zou hij de doodsklokken luiden. De mo-
zegevierde en Agropoli bleef Agropoli.
•mee ontsnapte de stad het lot van tal van
aanse (bad)plaatsen waar toeristen, tot er-
is van velen, in minimale zomerkledij
llopen. In tal van plaatsen zijn inmiddels
rdeningen afgekondigd, die de toeristen
ilichten zich in de stad behoorlijk te kle-
Hongarije: meer
aandacht voor
mensenrechten
BUDAPEST Het Politbu-
ro van de Hongaarse Socia
listische Arbeiderspartij
heeft er bij de lidstaten van
het Warschau Pact er op
aangedrongen, meer nadruk
te leggen op kwesties rond
de mensenrechten. Daar
voor zou een speciale com
missie moeten worden ge
formeerd die zich bezig
moet houden met humani
taire aangelegenheden. Het
Politburo zal bij de samen
werking tussen de socialisti
sche landen zelf veel na
druk leggen op de mensen
rechtenkwesties.
Tornado's
botsen
LONDEN
Twee gevechts
vliegtuigen van
het type Tornado
van de Britse
luchtmacht zijn
f[isteravond in de
ucht tegen elkaar
opgebotst. Het on
geluk gebeurde in
het noordwesten
van Engeland.
Alle vier inzitten
den van de toe
stellen zijn om
het leven geko
men. Hoe het on
geluk heeft kun
nen gebeuren, is
niet bekend.
De Cubaanse president Fidel Castro (links) groet de ere-wacht,
wanneer hij aankomt in Ecuador.
QUITO Rodrigo Boija, de nieuwe president van
Ecuador die vandaag is geïnstalleerd, heeft gezegd dat
zijn land een onafhankelijke buitenlandse politiek gaat
Na jarenlange onwrikbare samenwerking met de Verenigde Sta
ten wil hij een andere koers inslaan, tegen de zin van Washing
ton. Het nieuwe beleid bleek vandaag al uit het bijwonen van de
installatie door de Nicaraguaanse president Ortega en de Cu
baanse president Castro. Overigens was ook de Amerikaanse mi
nister Shultz aanwezig.
Borja, de leider van de Democratische Linkse Partij, is de opvol
ger van de zeer conservatieve president Leon Febres Cordero.
Deze stond altijd bekend als een van de meest trouwe bondgeno
ten van de Verenigde Staten. Een van de eerste maatregelen die
Borja nu wil nemen is het herstellen van de diplomatieke be
trekkingen met Nicaragua. Ook wil Borja Ecuador dichter bij de
organisatie van niet-gebonden landen brengen en de vrije-
marktpolitiek van Cordero terugdraaien. Ecuador weigert nog
langer buitenlandse schuld af te betalen en gaat de import be
perken om daarmee de inflatie een halt toe te roepen.
rvolg van de voorpagina)
JHDAD/TEHERAN
Het Iraanse verzet
ft besloten zich niets
te trekken van het
d in de oorlog tus-
Iran en Iraq. In een
laring werd gezegd
de wapenstilstand het
Uiet aantoont van Te
rns oorlogszuchtige po-
fk" en dat het verzet
bewind van Khomeini
'er zal werpen en „de
eid brengen voor het
ise volk".
verwachting is overigens
ttraq zich min of meer ge
lagen zal zien de steun aan
Iraanse verzet te staken,
afgelopen maanden heeft
verzet juist dank zij die
steun aanzienlijke
winningen kunnen boe-
imaten in de Iraanse
;tad Teheran verwach-
lat de binnenlandse span-
•n zullen toenemen, zodra
rlog als samenbindend
lent wegvalt. Het land zit
lomisch biina aan de
de bevolking is gede-
iliseerd en de geestelijk
x ayatollah Khomeini is
en bejaard. In de straten
Teheran was dan ook
'elijks feestvreugde te
tkken over het einde van
irlog, in tegenstelling tot
waar uitgebreid feest
gevierd. Sommige bewo-
Teheran zeiden te
in, dat er nu een eind zal
n aan de tekorten, trans-
50 broblemen en de enorme
00 Ttie, die de prijzen alsmaar
J stijgen. „Dit betekent ho-
Tk vrede", verwoordde een
llbediende in Teheran de
ttelens van veel landgeno-
„Maar feest vieren? Na zo-
martelaren?"
•ns berichten uit Kurdis-
ings het noordelijke front
Iran en Iraq, zouden
troepen gisteren nog
poging hebben gedaan
lische stellingen te ver-
[en. Daarbij zoiiden op-
ir chemische wapens zijn
likt. Volgens Kurdische
ien wilde Iraq wellicht
(net een slag slaan, voordat
et vin Kurdistan de VN-waar-
dikjers arriveren.
vai bestand in de Golfoorlog
overigens onmid-
heijk van invloed op de ver-
ntevjringspremies voor de
lat depvaart naar de Perzische
!Og ij. In Londen werden de
teunfües drastisch verlaagd.
een soms wel 33 procent. De
pleiiaanvallen op tankers heb-
de de premies de afgelopen
omhoog gejaagd.
>p ifc
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON De
Verenigde Staten gaan dit
jaar gebukt onder een on
gekende reeks van hitte
golven die niet alleen de
traditioneel warme gebie
den, de zuidelijke staten,
in hun greep houden,
maar ook het doorgaans
veel koelere noord-oosten
(de New Englandstaten)
en het noordelijk meren
gebied. Behalve dat de
Amerikanen de laatste
maanden slecht slapen
door de hitte, stellen zij
zich heel bange vragen.
In een noordelijke stad als
Chicago steeg het kwik ver
schillende keren tot om en na
bij de 40 graden. Dat was ook
het geval in New York, Was
hington en het doorgaans veel
mildere Boston. In grote delen
van Californië heeft het al
maanden niet meer geregend.
En in het Midden-Westen
worden zelfs Indiaanse dorps
oudsten opgetrommeld om
hun al bijna vergeten regen-
dansen te houden.
De met de hitte gepaard gaan
de droogte veroorzaakte een
agrarische ramp die de Ameri
kaanse regering nu met een
3.9 miljard dollar omvattend
hulpprogramma voor de ge
troffen boeren te lijf wil gaan.
Zandstormen hebben grote
landbouwarealen compleet
vernietigd.
Tal van Newyorkers die geen
huis met air-conditioning heb
ben, slapen 's nachts in bad.
Bejaarde inwoners van Boston
worden opgeroepen zich naar
scholen en openbare gebou
wen te begeven waar speciaal
voor hen de air-conditioning is
aangezet.
De metereologen zeggen dat
een breuk in de zogenaamde
ietstream die vanaf de weste
lijke Mexicaanse kust naar het
noordoosten van Canada loopt
en die veel vochtige lucht
meevoert de hitte boven de VS
vasthoudt. Dat belette de koe
lere Canadese lucht, die zich
met het aangevoerde vocht
Stranden
De meeste Amerikanen luiste
ren evenwel niet meer naar de
metereologen. Het geloof
groeit dat er iets anders, iets
veel ernstigers aan de hand is.
De rapporten die afgelopen zo
mer verschenen over het zoge
naamde broeikaseffect, het
warmer worden van de atmos
feer, hebben een lichte paniek
in de VS veroorzaakt. De
weersomstandigheden zijn zo
extreem dat steeds meer Ame
rikanen denken dat er defini
tief iets mis is met het toch al
zwaar belaste milieu.
Helemaal onbegrijpelijk is die
reactie niet. Amerika is de af
gelopen zomer geconfronteerd
met ongekende milieurampen.
Honderden kilometers strand,
vooral de zeer druk bezochte
kusten voor New York en
New Jersey zijn verschillende
keren voor zwemmers geslo
ten vanwege de ongekende
hoeveelheden afval die door
de golven werden aangevoerd.
In grote steden zowel langs de
oost- als de westkust begonnen
de radio- en tv-stations voor
het eerst mededelingen te
doen over de dagelijkse effec
ten van het weer op de ge
zondheid. Maanden achtereen
kregen miljoenen Amerikanen
te horen dat het weer opnieuw
hoogst ongezond zou zijn. Ook
de lage waterstand van de ri
vieren had een zeer vervui
lend effect.
In de grote meren in het noor
den en in de ecologisch zeer
bijzondere Chesapeake Bay
worden steeds meer misvorm
de vissen en schaaldieren ge
vangen. Sommige vangsten
langs de kust en in de grote
meren werden geheel voor
consumptie ongeschikt ver
klaard. Bovendien bleek de
weinige regen die afgelopen
zomer in de meeste delen van
de VS is gevallen, in hoge
mate verzuurd te zijn en als
gevolg daarvan meer dan ooit
grote schade aan te richten in
de door de droogte toch al ge
teisterde bossen.
Tot nu toe zijn de gesprekken
over het snel verslechterende
milieu in de VS voornamelijk
gevoerd op het niveau van
doorgaans eenzaam opereren
de actiegroepen. De nu bijna
voorbije zomer heeft dat ni
veau aanzienlijk verbreed eri
heeft de gesprekken over de
rampzalige combinatie van
hitte en droogte en de mogelij
ke oorzaken daarvan naar de
kapsalons, de tapkast, de bor
reltafel, de taxi en de week
endfeestjes verlegd.
Nagenoeg overal krijgt men de
volgende bespiegeling te ho
ren: „Er is iets ongewoons aan
de hand. Dit heeft niets meer
met een gewone hittegolf te
maken. Het moet de vervui
ling zijn. En als dat waar is,
wordt het de volgende zomer
en alle zomers die daar weer
op volgen, precies hetzelfde.
Het wordt hoog tijd dat we
echt eens gaan nadenken over
wat er gaande is".
Op regeringsniveau is het ge
sprek over het milieu altijd
weinig populair geweest De
Reagan-regering heeft zich na
genoeg niets gelegen laten lig
gen aan de alarmkreten die al
jaren in de gehele VS worden
gehoord. Vorige week besloot
Reagan plotseling dat hij ver
schillende soorten industriële
uitstoot, die oorzaak zijn van
de zure regen, wil „bevriezen"
op het niveau van 1987, daar
mee de weg vrijmakend voor
enkele internationale verdra
gen die gericht zijn op terug
dringen van zure regen.
Overigens werd de maatregel
om politieke redenen geno
men. De Republikeinen vre
zen dat ze in dit verkiezings
jaar beschuldigd zullen
worden van de volkomen ver
onachtzaming van het milieu.
Het is dus niet alleen aan de
Amerikaans borreltafel waar
het snel verslechterende mi
lieu hoofdonderwerp van ge
sprek is geworden. Ook in het
Witte Huis begint men zich
zorgen te maken. Al was het
maar omdat het er met de po
litieke milieu van de Republi
keinen op dit ogenblik zeer
slecht voor staat
Nijl blijft
Khartoum
bedreigen
Meerdere wijken van de Suda
nese hoofdstad Khartoum zijn
overstroomd nadat geweldige
wolkbreuken de Nijl buiten
haar oevers heeft doen treden.
Het waterpeil in de Nijl stijgt
nog steeds en bedreigt meer
dere delen van het land. In
Khartoum zijn met name de
krottenwijken getroffen, die in
lager gelegen gebieden liggen.
Omdat nog geen einde is ge
komen aan de overstromingen
is de schade nog niet te over
zien, maar inmiddels zouden
tientallen mensen zijn gedood
en één miljoen mensen dak
loos geraakt. Hulporganisaties,
onder wie de Nederlandse Art
sen zonder Grenzen vrezen het
uitbreken van epidemieën en
hongersnood. De Europese
Gemeenschap heeft anderhalf
miljoen gulden beschikbaar
gesteld voor leniging van de
ergste noden.
FOTO: EPA
Toeristen blijken in den
de lang niet altijd over vo-
e talenkennis te beschikken.
kan tot heel merkwaardige
'S leiden. Zo meldde zich een
reiziger bij de VVV in Ziirich
eg hoe hij het beste per boot
i kon bereiken. Een andere
er wilde in Bern een belasting-
voor de autoweg kopen en
stelde de vraag: „Wo ist denn hier
die Vignaigrette erhaltlich?"
Een Japanse vrouw werd in foutloos En
gels breedvoerig uitgelegd hoe zij bij haar
hotel kon komen. Zij luisterde geduldig en
vroeg toen beleefd: „In het Engels, alstu
blieft." Een Fransman ging in Luzern
voor een loket staan met het bordje „Clo
sed". Toen een medewerkster van het toe
ristenbureau er even wat te doen had,
lachte de Fransman haar vriendelijk toe
en zei: „Bonjour, Madame Closed." Een
Duitser kon niet geloven dat in het Zwit
serse kanton Ticino (vrijwillig) Italiaans
wordt gesproken en informeerde in Lo
carno: „Is dit het door Italië bezette deel
van Zwitserland?" Een van de mooiste
vragen stelde een Israëliër. Hij wilde in
allé ernst zekerheid over de vraag of de
Zwitserse koe, omdat zij wel op berghel
lingen graast, achterpoten heeft die langer
zijn dan haar voorpoten.
Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer
avontuur is goed afgelopen! De kapitein is snel aan
i gekomen en de nog steeds bewusteloze bootsman is naar
fkenboeg gebracht. De Indianen zwermen nog in wijde krin-
n de schepen heen, maar een salvo uit de gotelingen doet
Ikens weer verschrikt de wijk nemen. Wanneer het eskader
iker heeft gelicht en zee kiest, zijn er maar weinig cano's,
die nog onbeschadigd zijn. Zwemmend proberen de Indianen de
kust te bereiken. „Laten we die kerels nog maar een paar scho
ten nageven", bromt de stuurman, doch Robert Janszoon wil
daar niet van weten. „We zijn hier niet gekomen om Indianen uit
te moorden", zegt hij, „maar om een zeerover onschadelijk te
maken". Het eskader zeilt weg in Noordelijke richting.
JERUZALEM De Israëlische premier Shamir meent
dat de Syrische president Hafez Assad zijn land voor
bereidt op een oorlog tegen Israel. Assad is druk doen
de het Syrische leger te versterken en zo een militair-
strategisch evenwicht met Israel te bereiken. Shamir
zei gisteren dat zodra Assad ervan overtuigd is een oor
log met Israel te kunnen winnen, hij tot de aanval zal
overgaan. Hij noemde Syrië „de meest extremistische
Arabische staat".
De Jordaanse koning Husayn heeft gisteren tegenover de Ame
rikaanse onderminister van buitenlandse zaken Murphy bena
drukt vast te houden aan het idee van een internationale vre
desconferentie „die meer is dan een ceremonieel gebeuren, maar
die directe onderhandelingen op gang moet brengen met Israel".
De Palestijnse opstand gaat ondertussen onverminderd door; tij
dens onlusten op de Jordaanoever werd gisteren een 14-jarige
jongen doodgeschoten. Het Israëlische leger bombardeerde
voorts een Palestijns radiostation nabij Sidon in Libanon.
'(ADVERTENTIE)
K: CS ADAM 8.55 UUR-'
EftèUiteen
eTwonrbRen
DAGTOCHT 1, VERTREK: CS A'DAM 8.55 UUR - CS UTRECHT 927 UUR.
doei
PARAMARIBO Bij gevechten tussen het Surinaam
se leger en het Jungle Commando van Ronnie Bruns-
wijk is een soldaat gedood. Het betrof de zoon van de
griffier van de Nationaal Assemblee, Bleau. Twee an
dere soldaten raakten gewond nadat zii door de rebel
len in een hinderlaag zouden zijn gelokt.
In Suriname bestaat de vrees dat het parlement zich na het
jongste incident gedwongen voelt hard op te treden tegen Bruns-
wijk; tot dusver heeft de Assemblee op het standpunt gestaan
met de .rebellen te willen onderhandelen. President Shankar
heeft de leden van het verzet herhaalde malen als „terroristen"
betiteld.
Mevrouw Loembang Tobing, die wordt genoemd als toekomstig
secretaris op de Surinaamse ambassade in Den Haag, noemt de
beschuldiging dat zij betrokken is geweest bij de arrestatie en
marteling van een Surinaamse vrouw „een zaak die ik ver van
mij afwerp". Mevrouw Tobing verklaarde gisteren „steeds op de
bres" te staan voor de naleving van mensenrechten.
MOSKOU Anatoly Levts
jenko, een Sovjet-kosmonaut
die eind vorig jaar deel uit
maakte van de missie naar het
ruimtevaartstation Mir, is op
47-iarige leeftijd overleden.
Volgens het persbureau Tass
overleed Levtsjenko zaterdag
aan de gevolgen van een ern
stige ziekte, maar ging daar
niet nader op in. Levtsjenko
was samen met de piloot Igor
Wolk aangewezen om als eer
sten de vlucht met een Rus
sisch ruimteveer te maken.
Wanneer die vlucht zou
moeten plaatsvinden is niet
bekend.
door Jo Wijnen
Winnepesaukee
WASHINGTON Aan de
voet van de White
Mountains in de
Amerikaanse staat New
Hampshire ligt een
reusachtig meer, dat Lake
Winnepesaukee heet. Het is
daar heel mooi. Dat wil
zeggen, het is daar heel mooi
geweest Vroeger hebben
rijke Amerikanen op de
oevers van het meer fraaie
Victoriaanse huizen
gebouwd. Er zijn hier en
daar kleine stadjes ontstaan,
die ooit van een
oogverblindende schoonheid
moeten zijn geweest. Er loopt
een weg nagenoeg pal langs
de oevers van
Winnepesaukee en er varen
boten naar de vele eilanden.
Zelf nam ik de postboot, die
een trip maakt langs een
stuk of tien eilanden om
brieven en pakketjes af te
leveren en post in ontvangst
te nemen van de soms
puisant rijke lieden, die de
eilanden hebben bezaaid met
reusachtige zomerwoningen.
De stilte van het water werd
op zeer gezette tijden
verscheurd door
voorbijkomende speedboten.
Daarin zat het soort lieden
dat spoedig het heft in
handen zal nemen op deze
aarde. Het zijn de lieden die
in staat zijn nagenoeg alles te
koopen. Die snelheid,
patserig vertoon, kabaal en
show tot de hoogste
beginselen van het
menselijke bestaan hebben
verheven en wier opmars zo
onstuitbaar is, dat voor onze
cultuur ernstig moet worden
gevreesd.
In Amerika heeft dit slag al
nagenoeg alle voorhanden
zijnde kusten en oevers
opgekocht en aan zijn
twijfelachtige beginselen
onderworpen. Op en aan
Lake Winnepesaukee
hebben ze een nagenoeg
complete overwinning
behaald en dat heeft van
grote delen van het gebied in
plaats van een lustoord, een
verschrikking gemaakt
Slechts een enkeling zeilt of
surft Maar hun wordt het
leven zuur gemaakt door de
geweldadigheden, die de
vermaakszoekers met hun
boten plegen.
Op de oevers wordt door
winkeliers, zakenlieden en
projectontwikkelaars een
serviele kniebuiging in de
richting van dit slag
gemaakt. De meeste eertijds
fraaie dorpen en stadjes zijn
veranderd tot bruggehoofden
van de toeristische terreur.
Gokhallen en onwelriekende
eethuizen domineren de
scène. De terreur die op het
water plaatsvindt, wordt
daar voortgezet met open
auto's, trucks op buitensporig
grote wielen en jeeps.
Sommige lieden plegen zich
voort te bewegen op een
zogenoemde ATC (wat staat
voor All-Terrain Vehicle),
een soort zware en uiterst
luidruchtige motorfiets op
drie wielen, waarmee ook
door het water kan worden
gereden. Dat gemotoriseerd
vertoon wordt kracht
bijgezet door de overal
aanwezig draagbare radio.
Het is nooit meer stil aan
Lake Winnepesaukee.
Intussen heeft het kapitaal
een geslaagde overval op de
oevers van het meer
ondernomen. Er is bijna geen
plekje meer waar een
eenvoudige reiziger de oever
nog kan bereiken. Alles is
opgekocht en wordt met een
verpletterdende haast
volgebouwd. Er verrijzen
daar buitengewoon lelijke
appartementen die worden
afgewisseld met allerhand
winkelcentra, restaurants,
vermakelijkheden,
pretparken en wat dies meer
zij. Architectonische
zorgvuldigheid wordt
geenszins betracht Van
enige planning, laat staat van
een gerichte ruimtelijke
ordening, is geen sprake.
In Amerika valt hiertegen
weinig te doen. De vrijheid
van het individu, waarvan
speedboten, ATV's,
draagbare radio's,
ongebreidelde bouwwoede
en kabaal kennelijk de meest
prominente uitingen zijn, is
heilig aan deze kant van de
oceaan. Het is inderdaad een
verheven principe, maar het
probleem is dat de vrijheid
van het individu in
toenemende mate tot de
onvrijheid van het andere
individu leidt Aan en op
Lake Winnepesaukee is die
vrijheid in botsing gekomen
met zichzelf en het resultaat
is toeristische en
commerciële terreur. Die
vreet zich steeds dieper het
land in. En die zal het
tenslotte geheel verslinden.
