ÏÏmdmióiïP Kerkelijke werkers nog lang niet in één bond fieidaeSomonl Nieuwe inzichten bevrijdingstheologen brieuen /lezers vueer GEESTELIJK LEVEN/OPINIE boekwijzer beroepingen „Betere tijden voor Kerk in T s jechoslo waki je Successen voor de vrede SaidóaQowuvnt DINSDAG 9 AUGUSTUS 1988 PAGINA OOSTDUITSE KERK HOUDT TELEFONISCHE NIEUWSDIENST TEGEN OOST-BERLIJN Het plan van vijftien kerkelijke basisgroe pen in Oost-Berlijn om gezamenlijk een telefonische nieuws dienst te beginnen is voorlopig van de baan. De leiding van de Evangelische Kerk van Berlijn-Brandenburg heeft geweigerd medewerking te verlenen. Dat bericht het Oostberlijnse kerke lijke weekblad 'Die Kirche'. De groepen wilden dat twee avon den per week in een kerkelijke gemeente in Oost-Berlijn een telefoon ter beschikking zou staan waar kerkelijke groepen en individuele personen informatie zouden kunnen krijgen over activiteiten van de kerkelijke basisgroepen. Op deze wijze hoopten zij zowel de onderlinge uitwisseling alsook de nieuws voorziening aan andere geïnteresseerde groepen te verbeteren. Het idee van de telefonische nieuwsdienst is eind vorig jaar ontstaan na de inval door de politie in de milieubibliotheek van de Zionsgemeente in Oost-Berlijn. Kerkelijke basisgroepen onderhielden toen twee weken lang een telefonische nieuws dienst die mensen en groepen informeerde over kerkelijke ma nifestaties en nieuws over het optreden van de politie tegen kerkelijke groepen. De basisgroepen hadden al afspraken gemaakt met een aantal kerkelijke gemeenten en wilden in juli met de telefonische nieuwsdienst beginnen. Maar de leiding van Berlijn-Branden burg stak daar een stokje voor. De basisgroepen zoeken niT naar een andere manier om de telefonische nieuwsdienst tot stand te brengen. Meeste Hongaarse baby's worden gedoopt BUDAPEST In Hongarije wordt 62 procent van de ba by's gedoopt. Ruim 80 pro cent van de overledenen krij gen een kerkelijke begrafenis en 35 procent van de huwe lijken wordt kerkelijk inge zegend. Dit meldt het Hongaarse weekblad ,Heti Vilag Gazda- sag', dat zich baseert op gege vens van het staatsbureau voor godsdienstzaken. Het is de eerste keer in Hongarije dat van staatswege cijfers over de godsdienst bekend worden gemaakt. Aan de (vrijwillige) gods dienstlessen op school nemen 40.000 tot 50.000 kinderen (zo'n drie tot vier procent) deel. Het aantal kinderen dat in de kerk catechisatie volgt, wordt op 100.000 geschat. Er zijn nu ruim 6.000 kerk- of gebedsgebouwen in Hon garije. Daarvan zijn 3.520 ka tholiek, 1.235 hervormd, 648 luthers en 56 joods. De klei nere kerken hebben samen 788 kerkgebouwen. Messiaans en menselijk De Amsterdamse oud-testa- menticus N A. Schuman hield in het NCRV-radioleerhuis een serie lezingen over de bij belboeken Samuël. Deze „noti ties" zoals Schuman deze ver klarende uiteenzettingen noemde, zijn gebundeld ver schenen onder de titel: „Messi aans en menselijk". Uitgave Kok, prijs 19,50. dhuizen J. van Walsum. kand. te Ede; naar IJzendoorn H.J. Donken, kand. te Hardinxveld-Giessendam. Bedankt voor Appelscha (toez.) P. Boekesteijn te Beilen. Aangenomen naar Nunspeet (deelgem. De Ont moeting) (part-time) mw.M. van der Poll, kand. te Groningen. Gereformeerde Kerken vrijge- Beroepen te Bruchterveld drs.T.P. Nap, kand. te Groningen. DEN HAAG Een fe deratie van de bond van protestantse kerkelijke werkers en de kosters bonden, zo bleek on langs, is op de lange baan geschoven. Nog veel meer tijd zal het kosten, voor er één over koepelende, hervormde en gereformeerde bond komt, bestemd voor alle werkers in de kerken. Toch heeft zo'n fusie voordelen. „Het zal de belangenbehartiging ten goede komen. De des kundigheid die nu aan wezig is, is vaak erg ver snipperd", aldus de heer A. J. Logtenberg van het gereformeerd Diensten centrum in Leusden. Eind april maakte het CNV het bekend: de reeds bij de vakcentrale aangesloten Pro testants Christelijke Vereni ging van Kosters (PCVK) en de Katholieke Bond van Kos ters (KBK), gingen akkoord met het voorstel van de Bond van Medewerkers in Kerke lijke en aanverwante arbeid (BKM), om een federatie te vormen. Een naam was ook reeds bedacht: Federatie van Verenigingen van Kerkelijke Medewerkers. Echter, on langs liepen de besprekingen vast en dezer dagen werd be kend dat de BKM wel toe treedt tot het christelijk vak verbond, maar dan apart. Dat laatste was in eerste in stantie ook de optie, laat BKM-voorzitter J. Fieggen weten. Het idee om zich aan te sluiten bij het vakverbond, leefde „eigenlijk al jaren". Volgens Fieggen was het be sef gegroeid dat men met de ruim 200 leden te klein was om de doelstelling, de behar tiging van de belangen van de leden, goed op te pakken. „Wij hebben een tijd lang de illusie gehad, dat wij ons konden verbreden, zowel on der de verschillende beroeps groepen als interkerkelijk. Dat is helaas uitgebleven". Aansluiting bij een vakcen trale kwam daarom steeds dichterbij. De reden waarom de aanger kondigde federatie niet is doorgegaan, heeft in de visie van Fieggen te maken met het feit dat er bij de kosters „toch wat weerstanden zijn, die moeilijk te overwinnen bleken". Hoewel de admini strateurs nu de minderheid van de BKM uitmaken, is de bond tien jaar terug ontstaan uit de vereniging van admi nistratieve medewerkers in de hervormde kerk. Die her komst stempelt de BKM vol gens de voorzitter nog steeds. „De administrateur wordt door de kosters soms gezien als boodschapper van de werkgever en niet zozeer als collega. Althans, dat vermoed ik", aldus Fieggen. De gereformeerde kerkelijke werkers intussen, zijn vol gens personeelsfunctionaris Logtenberg in Leusden voor een derde aangesloten bij het CFO (Christelijke Federatie Overheidspersoneel), dus uit eindelijk ook bij het CNV. Bij de vrijwel geheel hervormde BKM ligt dat volgens hem veel minder vanzelfsprekend en op dat punt liep een even tuele vorm van samenwer king tot dit moment al stuk, zo meent hij. Logtenberg hoopt ook dat er in de toe komst één bond komt. „Je kunt dan samen een paar be roepskrachten aantrekken, die zich dan volledig storten op de belangen van de ker kelijke werkers". Zoals de verhoudingen nu liggen, ziet hij zo'n samenwerkingsvorm niet van de grond komen. De aparte Nederlandse Bond van Predikanten, met grotendeels hervormde leden „denkt er zeker niet over lid te worden van een vakbond", aldus Logtenberg. Bij de gerefor meerde predikantenbond, die is opgericht ter behartiging van de materiële belangen, komt men volgens hem tot de ontdekking dat men het „niet alleen af kan", maar een besluit is nog niet geno men. WIM SCHRIJVER PRAAG De Rooms- Katholieke Kerk in Tsjechoslowakije staat di verse gusntige maatrege len te wachten. Dat heeft de Tsjechische ondermi nister voor religieuze aangelegenheden, M. Frantisek Jelinek, aan gekondigd. De recente benoeming van drie nieuwe bisschoppen in het land - twee hulpbischop- pen in Praag en een bisschop in Trnava - zijn volgens Jeli nek een „goede start" voor de invulling van nog negen bisschopsposten. In de Tsjechische republie ken Bohemen en Moravië kregen religieuze orden en congregaties voor het eerst sinds 1968 weer toestemming hebben gekregen voor de werving van religieuzen die de oudere nonnen kunnen opvolgen. De orden streven ernaar in de komende jaren „minstens 500 kandidaten" te vinden. Voorts is toestemming gege ven voor de druk van 100.000 bijbels en mogen nog 20.000 bijbels vanuit Joegoslavië worden geïmporteerd. Wat betreft het godsdienston derwijs kondigde Jelinek aan dat priesters voortaan een lijst met namen van kinderen die deel willen nemen aan dit onderwijs direct aan de lokale autoriteiten kunnen overhandigen. Deze kunnen de lijst doorgeven aan de schooldirecteuren, zodat deze van te voren ruimte kunnen vrijmaken voor de catechis- muslessen. FOTO: MILAN KONVALINKA LOT ARMEN NIET ALLEEN ECONOMISCH VRAAGSTUK NEW YORK Bevrijdings theologen hebben ingezien dat het lot van de armen niet alleen afhangt van economi sche en politieke factoren, maar ook het gevolg is van onderscheid naar ras, cultuur of sekse. Deze gewijzigde in zichten zijn vooral merkbaar bij Afrikaanse, Aziatische en feministische theologen. Dit zei de „vader van de be vrijdingstheologie", de rooms-katholieke theoloog Gustavo Gutierrez uit Peru, kort geleden tijdens een bij eenkomst in New York. Hij sprak op een symposium in de Maryknoll School of The ology ter herdenking van het 20-jarig bestaan van de be- Volgens een andere deelne mer aan het symposium, de Amerikaanse hoogleraar po litieke wetenschappen Paul Gustavo Gutierrez FOTO: PERS UNIE E. Sigmund van Princeton University, maken bevrij dingstheologen minder ge bruik dan eertijds van mar xistische concepten. In plaats daarvan besteden ze meer aandacht aan spiritualiteit en denken ze genuanceerder over democratie en socialis me. In navolging van Latijnsame- rikaanse economen en politi cologen nemen bevrijdings theologen steeds meer af stand van de 'afhankelijk heidstheorie', die inhoudt dat de armoede in Latijns-Ame- rika een rechtstreeks gevolg is van de economische afhan kelijkheid van de Verenigde Staten. Desondanks blijft de bevrij dingstheologie iel gekant te gen de wijze waarop het ka pitalisme zich in de Derde Wereld manifesteert, zo voegde Gutierrez eraan toe. „Zoals we het kapitalisme nu kennen, is het slecht voor de armen. Maar theoretisch is het mogelijk dat kapitalisme de armen een uitweg uit de armoede zou wijzen." Voor een bevrijdingstheoloog is de eerste vraag: „Hoe ver tellen we een arme dat God van hem houdt". Het thema van de bevrijdingstheologie is - uiteraard - bevrijding, en bevrijding betekent leven. Het gaat erom het leven te verkondigen, aldus Gutier rez. God moet gezien worden als „een vriend van het le ven", hetgeen in extreem ar moedige omstandigheden niet altijd makkelijk is te verwoorden, zo gaf Gutierrez toe. Hij werkt zelf als priester in de sloppenwijk van Lima, de hoofdstad van Peru. Wie de mensen naast zich klein maakt, wordt zeil nooit groot Behoudende Duitse protestanten stichten eigen scholen WEST-BERLIJN Behou dende protestanten in de Duitse Bondsrepubliek gaan er steeds meer toe over een school „op bijbelse grond slag" te stichten als alterna tief voor de openbare scho len. Met ingang van het nieuwe schooljaar komen er twee nieuwe scholen bij: in West- Berlijn en Altenkirchen. De oudste school die door be houdende christenen is opge richt, de vrije protestantse school Reutlingen, bestaat al 15 jaar en heeft 600 leerlin gen. Op dit moment zijn er tien particuliere scholen „op bijbelse grondslag". In twin tig plaatsen wordt de stich ting van een dergelijke school voorbereid. De ouders moeten vaak met tal van juridische en bureau cratische problemen reke ning houden, als ze een school willen stichten. Zo hebben ouders in Hannover nog steeds geen eigen school wegens het ontbreken van een geschikte ruimte. De ruimte van de kerkelijke ge meente waar de school zou moeten komen, werd door de gemeentebestuur niet ge schikt geacht. In Essen heeft het schoolbestuur de rechter ingeschakeld om het voortbe staan van de in 1986 gestichte August Hermann Francke- school te verzekeren. Vol gens de voorzitter van het bestuur van deze school, de ondernemer Waldemar Mur- jahn, heeft het ministerie van onderwijs van de deelstaat Nordrhein-Westfalen eerder dit jaar een voorlopige ver gunning voor de oprichting van de school ingetrokken. Het beroept zich daarbij op het artikel uit de Westduitse grondwet dat particulieren in een plaats alleen een eigen school kunnen stichten als er geen school van dezelfde le vensbeschouwing bestaat. In Essen zijn er op dit moment drie protestantse basisscho len. Murjahn zei dat het be stuur alle juridische midde len zal gebruiken om het voortbestaan van de school veilig te stellen. Het gaat om een fundamentele beslissing, die invloed heeft op alle po gingen van behoudende protestantse ouders om een school te stichten, aldus Mur jahn. Eerste Europese oecumenische dialoog over conciliair proces ASSISI In het Itali- aanse Assissi is de „eeTste Europese oecumenische dialoog voor gerechtig heid, vrede en de heel heid van de schepping begonnen". Uitgangspunt voor de bijeen komst is de op initiatef van de paus gehouden wereldge bedsdag in oktober 1986 in Assisi. De conferentie is voorbereid door de Minder broeders Franciscanen, Kerk en Vrede, de International naai. Het is de bedoeling dat dé ongeveer zeshonderd verte genwoordigers van christelij ke groeperingen en gemeen ten via allerlei werkgroepen een bijdrage leveren aan de grote wereldconferenite over het thema in 1990. Zo zal er met betrekking tot gerechtig heid worden gepraat over de economische wereldordening, zending, dakloosheid, men senrechten en werkloosheid. Uit Nederland nemen onge veer 50 mensen aan de confe rentie deel. hoging van de maximumsnel heid voor autobussen af te wij zen. Niet zo lang geleden be pleitte ze met succes „in het belang van het milieu" een verhoging van de maximums nelheid voor personenauto's. Als eenvoudig milieubewust burger kan ik deze gedachten- kronkels uiteraard niet vol gen. In het belang van het mi lieu had de maximumsnelheid van personenauto's nooit ver hoogd mogen worden (het ging natuurlijk alleen om de kiezersgunst). Maar als het dan toch gebeurt, dan moet mijns c inziens de maximumsnelheid Dnelheia van autobussen en zeker regionale (snel)dienstautobus- DUSSen sen eveneens worden ver hoogd. Hoe beter autobussen bezet zijn, hoe beter dat is voor Ze was er als de kippen bij, het miijeu: immers een groot Neelie Smit-Kroes, om „in het deel van de passagiers zou ook belang van het milieu" de ver- de aut0 kunnen nemen. Voor Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor mgezon- I den stukken te bekorten hun milieuvriendelijke gedrag krijgen de buspassagiers van mevr. Smit de rekening gepre senteerd mét als gevolg dat de bussen minder goed bezet zijn, de files langer zijn en het mi lieu verder wordt aangetast. Zogenaamd stimuleert mevr. Smit het openbaar vervoer, maar als de chauffeur zich aan de regels houdt en de automo bilist ook, mag laatstgenoemde anderhalf maal harder rijden dan de buschauffeur. Nog even dit mevr. Smit: niet alleen trein en tram, maar ook de autobus maakt onderdeel uit van het openbaar vervoer. Voor de rail zijn mooie plan nen genoeg, maar vergeet a.u.b. niet de belangrijke (aan vullende) functie van de auto bus. Gelijke behandeling, weet u wel! Tramterreur Drie keer heb ik dit jaar in Den Haag gebruik moeten ma ken van het openbaar vervoer. De eerste keer scholden twee blanke jongens een zwarte klasgenoot uit voor alles wat beledigend was. De tweede keer trok een zwartrijder een mes toen hii door een IC-be- ambte van de HTM (Informa tie en Controle) werd betrapt. De derde keer keek een passa gier een andere passagier aan en kreeg meteen een haal met 's mans lange nagels zodat het bloed op zijn hand stond. In alle drie de gevallen deed ik niets. Niemand deed iets. En dan komt er een HTM'er, die een „tramterrorist" (een man die de tram al maanden onvei lig maakte), een goed pak slaag geeft. „Bravo", roep ik, vooral omdat ik dat zelf nooit had durven doen. „Niets er van", zegt de HTM en straft haar medewerker. Wat is de les? Wacht niet tot HTM'ers voor u en mij de terreur in de tram oplossen; die zijn te kwetsbaar. Doe zoals die Turkse man die ik een paar jaar geleden mocht gadeslaan. Twee Turkse jochies waren ai geruime tijd met de tramdeu ren aan het donderjagen. De bewuste man stapte in, keek het even aan, stond op, greep de jongens in hun nekvel, voegde ze iets toe wat ik niet verstond, en het geduvel was onmiddellijk afgelopen. Hulde voor deze passagier, hulde ook voor de tijdelijk op non-actief gezette HTM'er. A.M. d'Hondt, DEN HAAG. L Dat zoeken we even opg In de 'Uit'bijlage natuurlijk! I Na bijna zeven jaar secretaris-generaal van de Verenig Naties te zijn geweest zonder dat zijn werk tot opzienbarei el successen leidde, staat Javier Pérez de Cuèllar, de zachtaja' dige man die postzegels verzamelt, gedichten schrijft en no speelt, plotseling in het middelpunt van de internation belangstelling. In de Veiligheidsraad, waar zelden een e plaus opklinkt, gingen gisteren de handen op elkaar toen ei bescheiden Peruaan met zijn zachte stem meedeelde dat een akkoord had bereikt tussen Iraq en Iran. Een gewei01 resultaat voor zijn vredesinspanningen in een geschil, waa31 twee landen elkaar acht jaar lang verbeten en meedogenl hebben bevochten. Op de achtste van de achtste maand in 1988 is nóg een langrijk succes bereikt voor de vrede in de wereld. Met middellijke ingang werd een bestand van kracht in het den van Angola, waarmee een eerste stap is gezet om eind te maken aan de oorlog in dat land, waar ook Cuba Zuidafrika bij waren betrokken en die al dertien jaar dui In de zwaar beproefde landen Iran en Iraq hebben de de macht zijnde figuren de afgelopen acht jaar een vijai beeld geschapen dat bij de bevolking diep in het hart is grift. Voor de Iraniërs zijn de Irakezen de duivel en and< om. Alle offers waren tijdens de oorlog gerechtvaardigd toch staat nu na acht jaar geweld de vrede voor de deur. de ene op de andere dag predikt ayatollah Khomeiny de delijkheid en het Iraanse volk is het met hem eens. PÉREZ de Cuèllar heeft een deel van het succes terecht geschreven aan de verbeterde verhoudingen tussen Mosl en Washington. Tijdens de ontmoetingen van Gorbatsjov Reagan stond steevast als agendapunt genoteerd „region j conflicten". De Golfoorlog had daarbij prioriteit omdat een gevaar inhield voor beide wereldmachten: de VS wil( de aanvoerwegen voor olie openhouden; de Sovjetunie vre de de invloed van het oprukkende islamitische fundamen lisme op haar eigen mohammedaanse minderheid. De kaarten liggen nog duidelijker in Afrika. Voor voorts ting van de strijd tegen de door de VS en Zuidafrika geste de opstandelingen was Angola aangewezen op Russis< hulp, al kwam die dan via Cuba. In alle toonaarden is afgelopen maanden in Moskou door Gorbatsjov en zijn nister van buitenlandse zaken Sjevardnadze in het kader de perestrojka een nieuw buitenlands beleid bepleit. Daalt past beëindiging van geldverslindende, regionale conflict Na het buitenlands avontuur in Afghanistan wordt nu het Afrikaanse conflict beëindigd. Angola zal zichi moeten zien te redden. Het is verheugend dat ook Zuidafr nu aanstuurt op beëindiging van het conflict uit vrees v scherpere maatregelen door de Verenigde Staten als de ni we president Dukakis heet. Er blijven nog de nodige probleemgebieden in de wei over. In Centraal-Amerika bijvoorbeeld, waar ondanks vredesinitiatieven de werkelijke doorbraak nog maar stdi niet wil komen. Naarmate de nieuwe politiek van de So\ unie meer gestalte krijgt alle aandacht concentreren oj binnenlande problemen en geen steun meer voor revolu naire bewegingen ver overzee zullen de linkse activij zich ook in deze regio moeten bezinnen op hun positie. I}, zal het voor de leiders in Nicaragua ook zaak zijn eieren het weinig voorhanden zijnde geld te kiezen en ernst te ken met democratisering. Van hun kant zouden de Verei de Staten hun steun aan de Contra's in Nicaragua moeten herzien. OPSTANDIGE bewegingen zullen er blijven zolang er df taturen zijn, zolang er onrecht is. Maar er gloort licht aan I eind van de tunnel. Als allerlei plaatselijke conflicten nj langer onderdeel uitmaken van een ideologische strijd tusj t de twee grote wereldmachten, als die hun pogingen opge om elkaar dwars te zitten waar dat kan en hun invloedss: uit te breiden waar daarvoor aanknopingspunten zijn, kar wereld een beetje overzichtelijker worden. Dan kan min geld aan bewapening worden besteed en kunnen hongeri en verdrukten wellicht een beetje betere toekomstverwa ting koesteren. Nog warm DE BILT (KNMI) Door een kleine, naar Duitsland weg trekkende storing stroomde vanuit het Engelse kanaal wat vochtige lucht ons land bin nen. In deze lucht vormen zich de komende nacht ge makkelijk mistbanken. Ook kan plaatselijk laaghangende bewolking aanwezig zijn. De temperaturen dalen in de vroege ochtend bij weinig wind tot rond 14 graden. Morgen overdag komt ons land weer binnen de in vloedssfeer van een hogedruk- gebied boven Duitsland. In de loop van de dag stroomt dan met een zuidoostelijke wind weer warmere lucht naar ons land. In de loop van de dag schijnt op de meeste plaatsen de zon. De temperaturen lopen lan dinwaarts in de middaguren tot zo'n 27 graden op. Bij zee blijft het wat koeler. Een on weersstoring bereikt ons waar schijnlijk in de nacht van woensdag op donderdag, deze storing wordt gevolgd door wat koeler weer. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, medegedeeld door het KNMI, geldig voor morgen en donderdag: Zuid-Scandinavië: Perioden met zon, maar donderdag vooral in zuid Noor wegen ook kans op een regen- of on weersbui. Middagtemperatuur van 19 graden langs de kust bij 1 graden elders. Groot-Brittannie en Ierland: Wisse lend bewolkt en enkele regen- of on weersbuien. Middagtemperatuur van 16 graden in het noorden van Schot land tot 24 graden in Kent. Benelux: Wisselend bewolkt en voor al donderdag enkele regen-of on weersbuien. Morgen drukkend warm, met middagtemperatuur rond 28 graden, donderdag iets koeler. Frankrijk: Eerst warm en zonnig, vanuit het westen toenemende kans op een regen- of onweersbui. Langs de Rivièra aanhoudend droog en zon nig. Middagtemperatuur van 20 gra den in het noordwesten, tot 30 den in het zuiden, in het Rhonjt, tot meer dan 35 graden. weer. Middagtemperatuur langs Cantabrische kust rond 23 gra langs de overige kusten 26 tot 33 den, op de Spaanse hoogvlakte 3! 40 graden. Italië en de Joegoslavische kust: 1 nig, vrijwel overal droog. Mid temperatuur tussen 30 en 36 gra< Alpengebied: Perioden met z derdag in de west Alpen kans op regen- of onweersbui. Middagter ratuur omstreeks 30 graden. Duitsland: Perioden met zon, vo donderdag kans op een regen- of weersbui. Middagtemperatuur va graden in het noorden tot 30 gra in het zuiden. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Hu Min R VUumge n Zd. Limburg l.bew. Aberdeen re(?en Barcelona onbew Berlijn Bordeaux Brussel Dublin ikfurt onbew. 26 13 onbew. 25 13 zwbew. 22 16 mist 26 13 onbew. 25 13 bij Bergen tot 25 Genè Helsinki Innsbruck Klagenfurt^ Mallorca Malta Moskou MUnchen bew. 27 18 ibew. 31 15 onbew. reger w.bew w bew. 21 12 Warschau l.bew. w.bew. 28 17 Istanboel Las Palma; Beirdet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2