De grote vergissing
van meneer Anton
Kenteken-uitdeler kan
nog vooruit tot 2015
Wim Mateman CDA
Slangenburgse Bossen favoriet
Du Pont: aidstest niet
voor doe-het-zelvers
Maximumsnelheid bussen omhoog
BINNENLAND
Qeidó&QowiMit
DINSDAG 2 AUGUSTUS 1988 PAGINA 3
Smit Tak hervat
berging Anna Broere
IJMUIDEN Een bergings-
ploeg van Smit Tak is gistermi-
daag met drie schepen uit Rot
terdam vertroken om opnieuw
te pogen het wrak van de ge
zonken Nederlandse chemica-
liëntanker Anna Broere te lich
ten. Vandaag volgde een twee
de bergingsploeg met materia
len en de overige bij de berging
benodigde schepen. De voorbe
reidingen moesten al enkele
malen worden gestaakt wegens
harde wind en hoge zeegang.
De bergers hebben nog een dag
nodig om de hijsstroppen aan te
brengen.
Waarschuwingsnet
voor straling
PETTEN Het Energie Onderzoekcen
trum Nederland (ECN) in Petten is be
gonnen met het opzetten van een lande
lijk waarschuwingsnet voor het geval
zich een kernramp voordoet of een an
der ongeluk waarbij radioactieve straling
vrijkomt. Verspreid over het gehele land
worden meetpalen neergezet met directe
verbindingslijnen naar brandweerposten,
zodat onmiddellijk maatregelen genomen
kunnen worden zodra het stralingsni
veau ergens te hoog is. Het systeem
werkt, volledig automatisch. De kosten
voor het project, waarvoor de plannen na
de nucleaire ramp in het Russische Tsjer-
nobil werden ontwikkeld, bedragen zon
twaalf miljoen gulden.
DEN HAAG Het is decem
ber 1986. Glimmend van vol
doening en overtuigd van de
juistheid van zijn beslissing
stelt Vendex-topman ..meneer"
Anton Dreesmann Nederland
zijn opvolger voor. Voor het
eerst in de geschiedenis van
het familie-bedrijf is het niet
een Vroom of een Dreesmann
die leiding gaat geven aan het
concern, maar een buitenstaan
der. De keuze, door de Ven-
dex-patriarch in zijn eentje ge
maakt. is gevallen op dr. Arie
van der Zwan. de president-di
recteur van de Nationale In
vesteringsbank.
Een sollicitatieprocedure blijkt
aan de beslissing niet vooraf te
zijn gegaan. Van der Zwan is
door Dreesmann rechtstreeks
benaderd en heeft zonder aar
zelen („Ik ben niet snel door
aarzeling bevangen") .ja" ge
zegd. Voorlopig wordt Van der
Zwan. met ingang van 1 janua
ri 1988, vice-voorzitter van
Vendex, terwijl hij ook voor
die tijd al de vergaderingen
van de directie bijwoont. Als
alles volgens schema verloopt
kan hij medio 1990, als Drees
mann het voor gezien houdt,
diens plaats als president-di
recteur innemen. Als alles vol
gens plan verloopt.
Van der Zwan maakte in de ja
ren zestig deel uit van de
PvdA-stroming „Nieuw Links"
en stond daarvoor zelfs bekend
als een links-radicale actie
voerder. Maar hoeWel Drees-
manns troonopvolger zijn links
imago in de jaren zeventig al
had afgeworpen, is de verras
sing die zijn aanstelling te
weegbrengt groot. Hij is im
mers geen bloedverwant en
zelfs niet eens katholiek. Hoe
wel zijn carrière tot dan toe in
drukwekkend is verlopen,
heeft hij bovendien van de sec
tor die Vendex vertegenwoor
digt, weinig kaas gegeten.
Maar Dreesmann is, ondanks
kritiek van buitenaf, in zijn
nopjes met Van der Zwan: „Bij
de Nationale Investeringsbank
zegt iedereen: „verdorie, wat
een vent is dat", en dat zeg ik
ze zonder meer na".
Spijt
Anderhalf jaar later heeft me
neer Anton spijt als haren op
zijn hoofd. Vrijdag maakt hij
via voorzitter Nathans van de
centrale ondernemingsraad
van het Vendex-concern dui
delijk dat hij in 1986 de ver
keerde keuze heeft gemaakt.
Hij heeft een „wolf in schaaps
kleren" binnengehaald die er
wat betreft het runnen van het
Vendex-concern toch wat an
dere ideeën op nahoudt dan
Dreesmann had verwacht Of,
zoals Nathans het verwoordt:
„Hij is er van overtuigd dat
Van der Zwan uitverkoop
houdt bij het concern dat hij
zelf zo zorgvuldig heeft opge
bouwd".
Terwijl Dreesmann nog her
stellende is van een hersen
bloeding, laat hij het Neder
landse volk èn Van der Zwan
weten dat hij als president-di
recteur, hoewel tijdelijk uitge
schakeld. nog altijd de baas is.
Publiekelijk fluit hij zijn proté
gé. die hij er van beticht de
macht te hebben willen over
nemen, terug. Veertienhon
derd man de poort uit is asoci
aal en als het aan Dreesmann
ligt, en dat ligt het, gaat dat
mooi niet door. Als er al ont
slagen zullen vallen dan zal
het om niet meer dan enkele
honderden gaan en zal de af
slanking op een fatsoenlijke
manier gebeuren, belooft
Dreesmann.
Toch moeten de plannen van
de Scheveningse visserszoon
Van der Zwan om bij de V&D-
warenhuizen duizenden ar
beidsplaatsen te schrappen ook
voor Dreesmann niet helemaal
als een donderslag bij heldere
hemel zijn gekomen. Nog voor
zijn aantreden als vice-voorzit
ter van Vendex zei Van der
Zwan immers al dat hij niet
uitsloot dat „ook bij Vendex de
bakens zouden moeten worden
verzet". Dat hij zo ver zou
gaan, had echter ook Drees
mann niet voor mogelijk ge
houden.
Van der Zwan blijkt een koele
analyticus, die niet zoals
Dreesmann emotioneel betrok
ken is bij het concern. Hij is er
van overtuigd dat winstcijfers
alleen maar kunnen groeien
als loonkosten worden gedrukt
en onrendabele takken (lees:
warenhuizen) van de Vendex-
boom worden gesnoeid. Terwijl
Dreesmann de warenhuizen
juist als de grondslag van het
beschouwt.
Nieuwlinkser
De harde aanpak van Van der
Zwan, waarin nauwelijks
plaats lijkt voor enig sociaal
beleid (ook hierin verschilt hij
hemelsbreed met Dreesmann).
staat lijnrecht op de maat
schappijvisie die hij ruim twin
tig jaar geleden huldigde. Als
„Nieuwlinkser" verweet hij,
samen met enkele geestver
wanten binnen de PvdA, zijn
partij in die tijd niet links ge
noeg te zijn. De kritiek werd
verwoord in de nota „Tien
over Rood: een uitdaging van
Nieuw Links aan de PvdA".
Daarin werd onder meer een
krachtig pleidooi gehouden
voor het verkleinen van de af
stand tussen hoge en lage inko
mens en werd een progressieve
belastingheffing voorgesteld op
Afscheid
Voordat hij vertrok naar het
Verre Oosten leidde prins
Maurits zijn vader, mr. Pie-
ter van Vollenhoven, nog
even rond op het fregat Hr.
Ms Jan van Brakel. De prins
is daarop inmiddels als re
serveofficier op weg naar
Australië en Nieuw-Zeeland.
de eindbestemming van de
trip die wordt gehouden on
der de naam Fairwind '88.
Er varen nog twee andere
fregatten en een bevoorra
dingsschip mee. De reis, die
bijna vijf maanden zal du
ren, is onder meer bedoeld
om onderweg nieuwe han
delscontacten aan te kno
pen. foto: anp
VEENDAM De Rijksdienst voor het Wegverkeer in Veendam
kan nog tot het jaar 2015 vooruit met haar kentekens. De huidi
ge voorraad kentekens van de combinatie letters-cijfers-letters
(bijvoorbeeld XX-70-XX) begint volgens een woordvoerder snel
op te raken; echte problemen levert dat echter niet op, want vol
gend jaar gaat de dienst over tot het uitdelen van kentekens met
tweemaal twee letters, gevolgd door twee cijfers, en andersom.
De dienst heeft laten uitrekenen dat we 25 jaar verder zijn wan
neer het laatste nummerbord 99-ZZ-ZZ wordt opgeschroefd.
„Als het huidige uitgifte-tempo van 500.000 per jaar gehand
haafd blijft, komen we voorlopig niet in de problemen. En dus
gaan we vrolijk door", aldus woordvoerder F. Teseling van de
Veendamse dienst. De Rijksdienst maakt er een gewoonte van
autobezitters niet op te schepen met „dubieuze" kentekens. „Een
aantal lettercombinaties gebruiken we niet. SD en SA hebben
voor veel mensen een nare bijklank, daar houden we dan ook
rekening mee. Maar het is niet uitgesloten dat iemand met een
kenteken met de letters BH er in zal rondrijden; we kunnen niet
aan de gang blijven", aldus Teseling. „We hebben wel eens een
brief gehad van een dominee. Hij had er moeite mee om in zijn
kenteken de combinatie RK te hebben. Tot vorig jaar kon hij
om zijn zin te krijgen door aangifte te doen van vermissing of
diefstal van zijn papieren; maar tegenwoordig geven we in zo'n
geval papieren uit voor hetzelfde kenteken".
Moeder doodt
3-jarig zoontje
CUYK Een 38-jarige vrouw
uit Cuyk heeft gisteren be
kend haar 3-jarig zoontje
eerder op de dag om het leven
te hebben gebracht. Volgens
de politie wilde de vrouw naar
aanleiding van problemen in
haar huwelijk zelfmoord ple
gen en haar beide kinderen
(twee jongens van drie en vier
jaar oud) doden. De vrouw
gooide daartoe een aantal
schoonmaakmiddelen bij el
kaar om giftige dampen te
veroorzaken. Toen zij merkte
dat haar poging voor haarzelf
en het andere kind niet slaag
de, heeft zij familieleden en
een arts gewaarschuwd. Toen
die kwamen was het jongste
kind al dood.
Vandaag is sectie verricht op
het lichaam van het jongetje,
om te bekijken of hij is overle
den door het inademen van de
ontstane dampen of dat sprake
is van wurging.
Vrees voor
vrijlating
van „twee
van Breda"
AMSTERDAM - Het Verbond
Belangenbehartiging Vervol
gingsslachtoffers (VBV) in
Amsterdam heeft in een brief
aan minister Korthals Altes
van Justitie zijn bezorgdheid
uitgesproken over het medisch
onderzoek dat zal worden in
gesteld bij „de twee van Bre
da" en de mogelijkheid dat de
uitkomst eventueel zal leiden
tot hun vrijlating.
Hoewel de organisatie zegt
niet op de mogelijke conclusie
van het onderzoek vooruit te
willen lopen, wijst ze erop dat
de Hoge Raad in 1977 in het
geval van de inmiddels overle
den oorlogsmisdadiger Kotalla
nog heeft beslist dat het niet in
strijd is met de beginselen van
de Nederlandse en Europese
rechtsorde om voor dergelijke
oorlogsmisdadigers - ook in
het zicht van de dood - een le
venslange gevangenisstraf ge
heel ten uitvoer te brengen.
Het verbond vreest echter dat
indien het medisch onderzoek
uitwijst dat beide oorlogsmis
dadigers in een terminaal sta
dium verkeren, vrijlating van
„de twee" opnieuw overwogen
zal worden.
Antonn Dreesman, nog altijd de baas. foto: anp
erfenissen boven de 100.000.
oplopend tot 99 procent.
Hoewel de PvdA uiteindelijk
niet ongevoelig bleek voor
Nieuw Links en een scheuring
binnen de partij wist te voor
komen, kon de latere PvdA
Van der Zwan uiteindelijk
toch niet langer boeien. Eind
jaren zestig keert hij de partij
de rug toe. Hij is dan inmiddels
gepromoveerd tot doctor in de
economie en geeft tot 1982 lei
ding aan enkele bureaus voor
organisatieadviezen en markt
en industrieel onderzoek. Van
1972 tot 1983 is hij in Rotter
dam hoogleraar commerciële
economie, waarna hij overstapt
naar de Nationale Investe
ringsbank (NIB). Of zoals de
Volkskrant het in 1985 om
schrijft: „Activist, marketing
bureau, hoogleraar, lid van de
Wetenschappelijke Raad voor
het Regeringsbeleid, met als
kroon op het werk: directeur
van de NIB. Bij elk stapje werd
hij iets rechtser".
Met zijn aantreden als vice-
voorzitter bij het Vendex-con
cern blijkt de kroonprins, als
hij door ziekte van Dreesmann
het heft vroegtijdig in handen
krijgt, niet de lijn van zijn
voorganger voort te kunnen
(willen) zetten. En dat extra
stapje naar rechts gaat Drees
mann nu net te ver. De ruzie is
een feit. Eén van beiden is te
veel geworden en alles wijst er
op dat Van der Zwan, nu zijn
reorganisatieplan van tafel is,
het veld zal moeten ruimen.
De man die ooit door het
weekblad Vrij Nederland werd
betiteld als de „Buikhuizen
van de Nederlandse econo
mie", lijkt in zijn tot nu toe
vlekkeloze carrière toch de
boot te gaan missen.
MARGA RIJERSE
Nieuwe bemanning
voor mijnen jager Urk
DEN HAAG De bemanning van de mijnenjager
Zierikzee vertrekt vrijdag naar Dubay om de be
manning van de mijnenjager Urk af te lossen. De
bemanning van de Urk komt op 12 augustus naar
Nederland terug. De Urk maakt deel uit van een
groep schepen onder Brits commando, dat de
scheepvaartroute in de Perzische Golf vrij moet
houden van mijnen.
Wijsmuller Transport BV uit IJmuiden heeft het
in de Golfoorlog beschadigde Amerikaanse fregat
USS Samuel B. Roberts na een reis van dertig da
gen met enig ceremonieel vertoon in zijn thuisha
ven Newport op Rhode Island afgeleverd. Het fre
gat was in de Golf op 14 april gelopen, waarbij het
schip een gat onder de waterlijn en een gescheurde
zijkant opliep.
Huizum wint skütsje-
strijd bij De Veenhoop
DE VEENHOOP Het skütsje van
Huizum (It Doarp Huzum) met Lode-
wijk Meter aan het roer heeft gisteren
het skütsjesilen bij De Veenhoop ge
wonnen. De schepen van Joure en
Lemmer werden respectievelijk twee
de en derde. Het leek er even op dat
het Lemster skütsje opnieuw met de
eer zou gaan strijken maar op weg
naar de finish botste schipper Jelle
Reyenga van Lemmer tegen het Jous-
ter skütsje aan. Voorman Anne Tjerk
stra van Joure hees onmiddellijk de
protestvlag, maar strafpunten werden
voorkomen doordat beide schippers
na afloop van de wedstrijd het geschil
bepraatten. Huizum leidt nu, gevolgd
door Lemmer. Er moeten nog tien
wedstrijden worden gevaren.
UTRECHT De door Du
Pont de Nemours ontwik
kelde aidstest (HIV-
Check) is beslist niet be
stemd voor leken. Het
concern heeft dit gisteren
meegedeeld naar aanlei
ding van een kritische be
oordeling van de test door
het Rijksinstituut voor
volksgezondheid en mi
lieuhygiëne (RIVM).
Daarbij werd ook gesteld
dat de test geschikt is voor
doe-het-zelf gebruik.
Du Pont zegt dat de (verbeter
de) test alleen beschikbaar
wordt gesteld aan gespeciali
seerde laboratoria en bloed
banken. Hij is bestemd voor
een gemakkelijke en snelle
schifting. Als besmetting met
het aidsvirus wordt vastgesteld
is, net als bij de andere testme
thoden, altijd bevestiging no
dig via een tweede test (de
„Western Blot"). Leken zou
den er ook niet mee kunnen
werken, aangezien eerst via
een speciale methode de rode
bloedlichaampjes uit het bloed
moeten worden gehaald. Aan
boord van het eerste Ameri
kaanse ruimteveer dat na de
explosie van de Challenger ge
lanceerd zal worden, zullen
misschien kristallen worden
gekweekt in het kader van
een experiment dat volgens
wetenschappers een medicijn
tegen aids zou kunnen opleve-
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister
Smit-Kroes (verkeer en
waterstaat) wil met in
gang van 1 januari 1990 de
maximum toegestane
snelheid voor autobussen
verhogen van 80 naar 100
kilometer per uur. De li
miet voor het beroepsgoe-
derenvervoer daarentegen
blijft gehandhaafd op 80
kilometer.
Dit voorstel maakt deel uit
van het ontwerp voor het
herziene Reglement Ver
keersregels en verkeerste
kens (RVV), dat de minister
binnenkort naar de Kamer
zal sturen. Het ministerie wil
de maximumsnelheid van
bussen verhogen omdat ge
bleken zou zijn dat chauf
feurs van autobussen, meer
dan hun collega's op de
vrachtwagens, moeite heb
ben met de huidige limiet
van 80 kilometer. Zo bleek
dit weekeinde bij een ver
keerscontrole in Limburg dat
95 procent (106 van de 120)
van de bussen te hard reed.
Volgens het ministerie laten
de „technische eigenschap
pen van de hedendaagse bus
een verhoging van de limiet
ruimschoots toe". Daarmee
wordt bedoeld dat in tegen
stelling tot vrachtwagens, de
lading van bussen altijd altijd
vast omschreven. De nieuwe
limiet zou bovendien geloof
waardiger overkomen en
daardoor gemakkelijker te
handhaven zijn.
DE KNOLLEN
Ons vlakke land is
voor een
vakan tie ver blijf
beslist de moeite
waard. Dit geldt ook
voor Wim Mateman.
Z'n lievelingsplekje
De Achterhoek, waar
hij ook nu weer even
graag naar
terugkeert. Niet
zozeer als bekend
CDA-kamerlid op
reces, maar meer als
onbezoldigd VVV-
directeur. Wie aan de
Achterhoek komt,
komt aan Wim
Mateman. Onder de
bomen van het
openluchtmuseum de
Erve Kots in
Lievelde begint
Mateman zijn
toeristisch pleidooi.
„De Achterhoek waar ik - in Aalten - geboren en getogen ben, ben ik eigenlijk heel anders gaan
ervaren nadat ik kamerlid was geworden". foto's: anp/pers unie
„De Achterhoek waar
ik - in Aalten - geboren
en getogen ben, ben ik
eigenlijk heel anders
gaan ervaren nadat ik
kamerlid was gewor
den. 's Maandags ga je
naar Den Haag, en als je
dan op donderdag of
vrijdag terugkomt, ja,
dan zie je steeds weer
hoe mooi het hier is.
Het kenmerkende van
de streek, en als ik het
over de Achterhoek heb
dan bedoel ik in feite
heel Oost-Gelderland
vanaf de IJsel, is on
danks de verwoestende
nieuwbouw toch behou
den gebleven: één wis
seling van weidsheid en
beslotenheid. De Ach
terhoek is een gebied
van steeds veranderen
de perspectieven.
De Achterhoek bete
kent tot je zelf komen.
Maar er is veel meer te
doen dan men denkt.
Het imago van vroeger,
de Achterhoek hét ge
bied voor ouderen, is
niet juist. Voor gezin
nen met kinderen is er
een boel te beleven. Een
keur aan zwembaden
en recreatiepiassen.
Neem het natuurpark
De Leemputten achter
Eibergen. Tachtig hec
taren rietpiassen en ei
landjes waar je heerlijk
kunt roeien. En bijvoor
beeld voor zeilers vlak
over de grens de A-see
bij Bocholt.
Ach, er is zoveel in de
Achterhoek: kaasboer
derijen zoals hier in
Lievelde, maar ook in
Woold onder Winters
wijk, de Hermienehoe-
ve, prachtig gelegen op
het landgoed Kulver-
heide. Op zulk soort
landgoederen zijn ook
enkele campings Van
oudsher was de Achter
hoek het vakantieland
voor de pensiongast.
Komt nog heel veel
voor, maar hotels
(Montferland) en cam
pings ontbreken ook
niet. De campings de
Twee Bruggen in Win
terswijk en Ruyghenro-
de in Lochem vormen
de absolute top van Ne
derland!
En in 's Herenberg ach
ter een slotgracht is
Huize Bergh, het moois
te kasteel dat ik ken.
Niet ver daarvandaan is
Dinxperlo, met zijn
landsgrens die over het
midden van de straat
loopt. Daar is mijn lie-
velings kerkje, het
kleinste van Nederland.
Tussen Winterswijk en
Lichtenvoorde zijn het
Vragender en Koren-
burgerveen, waaraan ik
heel goede herinnerin
gen heb! Hier heb ik me
destijds verloofd. Ja!
Om zes uur 's ochtends!
Maar los daarvan, het is
een vrij onbekend na
tuurgebied, waar je on
der leiding kunt wande
len. Prachtige orchi
deeën groeien hier nog
in het wild.
Het is begrijpelijk dat ik
best thuis wil blijven in
m'n vakantie. Lekker
fietsen, wandelen. Je
kunt alles doen hier. Ik
heb in de Achterhoek
toch wel één favoriet:
de Slangenburgse Bos
sen bij Doetinchem.
Daar wandelen en dan
met elkaar een hapje
eten, dat is voor een ge
zin hier nog betaalbaar.
Dat is ongetwijfeld een
sterk punt van de Ach
terhoek
Oh, ik heb al heel wat
kennissen hierheen ge
haald. Hans van den
Broek heeft hier on
langs met z'n vrouw ge
fietst en Kees van Dijk
is hier geweest. Gert
Schutte van het GPV
heeft z'n vakantie in de
Achterhoek doorge
bracht en Virginie Kor-
te-van Hemel van justi
tie heb ik ook voor de
Achterhoek warm kun
nen maken".
De omstreden lading vlees van het schip de Reefer Rio wordt sinds gisteren dan toch gelost. Vlis-
singse havenwerkers vinden het geen probleem de licht radioactieve dozen met in totaal zesdui
zend ton rundvlees van boord te halen. Een medewerker van de Röntgen Technische Dienst
(rechts) toont hier twee lossers dat de straling inderdaad gering is. Het lossen zal nog bijna twee
weken duren. foto: anp
Straling
