Opvolger Bourguiba wuift
kruitdampen Tunesië weg
Eco moet Boekenbeurs in Frankfurt redden
v/%
Ieren
speuren
naar
stamboom
emigranten
Oost en West zoeken
elkaar nog in Wenen
Betaalt u nog steeds
al uw ziektekostennota's
eerst uit eigen zak?
JULI
BUITENLAND
i£e4dóc6otuant
ZATERDAG 30 JULI 1988 PAGINA 7
CRY FREEDOM"
iLSNOG VERBODEN
irdei
lETORIA De film „Cry Freedom" over het
ren van de zwarte activist Steve Biko en de
anke journalist Donald Woods is gisteren door de
lidafrikaanse regering verboden. De eerste ver-
ringen draaiden op dat moment al in de biosco-
n. Minister Coetsee besloot tot verbod op de film
grond van de veiligheidswetten, kort nadat in
n bioscoop bij Johannesburg een bom was ont-
kaafloft De Raad van Beroep ging gistermorgen ak-
Sord met vertoning van de film. Op grond van de
ersende noodtoestand kon de minister van justi-
„Cry Freedom" alsnog verbieden. De film, die
k in Nederland volle zalen trok, toont onder -7„,„qi
»r hoe de Zuidafrikaanse politie in 1976 een de- JKJJP ™arte Huidafrikanen kwamen geschokt en diep
jnstratie neersloeg van zwarte scholieren in So- handen t 1 b'°scoopzaal. Even later zou de politie de
ito. Steve Biko werd daarop gerarresteerd en banden 'n besla9 nemen'
or de politie doodgeslagen. FOTO: AP
Vliegveld Frankfurt
centrum wapenhandel
FRANKFURT Het Westduitse vlieg
veld in Frankfurt is het middelpunt van
een grootscheepse illegale wapenhandel
tussen Europa en het Golfgebied. Dit
staat in het boek De Illegale Duitse Wa
penhandel en Zijn Internationale Con
necties, dat begin augustus verschijnt.
Volgens de schrijver/journalist Roth
heeft de nationale luchtvaartmaatschap
pij Lufthansa nog in juni dit jaar militai
re goederen naar Iran vervoerd. De
meeste wapens zouden echter met bui
tenlandse vrachtvliegtuigen naar Frank
furt komen en daar opgepikt worden
door Iran Air en Iraq Air. Een woord
voerder in Frankfurt ontkende de ont
hullingen.
Woede over joods
monument in Wenen
WENEN Het plan een omvang
rijk monument ter herinnering aan
de slachtoffers van de Tweede We
reldoorlog naast de Staatsopera in
Wenen te bouwen, stuit op boze op
positie en giftige reacties van de
bewoners in de Oostenrijkse hoofd
stad. Als hoofdonderdeel van het
monument is een Weense jood ge
dacht die gedwongen wordt te
knielen en de straat te schrobben.
De socialistische burgemeester van
Wenen, Zilk beloofde deze week
dat het monument zoals voorzien
komt op de plek die bekend staat
als de Albertinaplatz. „Het is een
schreeuw om menselijkheid. Als
het shockeert, heeft het aan zijn
doel beantwoord".
Puinruimen in kampen Libanon
BAYRUT De hulporganisatie van de Verenigde Naties
voor de Palestijnen UNRWA helpt duizenden Palestijnen met
de wederopbouw van de vluchtelingenkampen in Libanon.
Chatilla en Bourj el-Barajneh, de twee grootste kampen zijn
de afgelopen vijf jaar goeddeels aan flarden geschoten. Nu
woningen weer hersteld worden en alle puin wordt wegge
ruimd, keren steeds meer gevluchte gezinnen terug. Volgens
het hoofd van de hulporganisatie, de Nederlander Frank de
Jonge, zijn er al weer 130 gezinnen teruggekomen naar het
kamp Chatilla.
Ambassades Kabul sluiten poorten
ISLAMABAD Minstens vier Westeuropese ambassades in
Kabul gaan een deel van het personeel naar huis sturen nadat
de Afghaanse hoofdstad afgelopen week herhaaldelijk door
het islamitisch verzet met raketten werd bestookt. Dat heeft
een Westerse diplomaat in Islamabad gisteren bekendge
maakt. Vorige week nog werd de Franse ambassade getroffen
en de Duitse Club. De Amerikaanse ambassade zou haar
poorten in ieder geval nog niet sluiten. Nederland heeft het
honoraire consulaat al jaren geleden gesloten.
Britse pubs ook
's middags open
1 LONDEN De Britten
kunnen eindelijk ook 's
middags naar het café. De
tegering heeft voor het
'eerst in 72 jaar de café-
yergunningenwet voor
Engeland en Wales veran
derd met een revolutionair
gevolg: de pubs mogen
[fear vanaf 22 augustus de
1 •hele middag openblijven.
Het parlement had de wij
ziging al in april goedge
keurd. maar liet het kabi-
\iet beslissen wanneer de
liieuwe wet in werking
jou treden. Sinds 1916
moesten de pubs hun deu
ren na de lunch sluiten om
het acoholgebruik onder
irbeiders te beperken. Op
je nieuwe wet is vooral
aangedrongen door de ho
reca en toeristenindustrie.
jnaar de Medische Associa-
j/e heeft al gewaarschuwd
toor een stijging ziektes
in ongelukken.
o
0 kibed en
1 *rierook brengen
Ihina niet
enoeg regen
lOHEKOU Chen Wen-
0 beschouwt zichzelf niet als
igieus, maar toch bidt hij
te avond voor regen en zet
een bewierookte stok voor
deur. „Er is geen andere
inier. Ik moet vertrouwen
de hemel," aldus Chen in
dorp Laohekou in de noor-
iijke provincie Hubei.
en, zijn vrouw, drie kinde
en moeder wonen in het
■ntrum van een gebied met
n droogte, die het ergst
rdt genoemd in vijftig jaar.
droogte houdt in sommige
lieden al sinds februari aan
doet dertig provincies snak-
naar water. De autoritei-
in Hubei zeggen dat onge-
»r de helft van de rijstoogst
zeventig procent van de
(da- en sesamoogst in de
ivincie verloren is gegaan,
sommige gebieden wordt
is gevreesd voor een hon-
snood.
>ral Laohekou is ernstig
pr de droogte getroffen. Het
iicurfterreserv°ir van bet dorp
lat voor het eerst sinds de
rieg ervan in 1958 helemaal
>og. Bronnen voor drinkwa-
f bevatten alleen nog mod-
r en vrachtwagens met wa-
ht j zijn schaars. De 33-jarige
len maakt zich zorgen over
p familie. Dit voorjaar heeft
1 ongeveer een hectare land
plant. In een goed jaar
lingmgt hem meer dan duizend
ialistjden op, flink boven het ge-
inkomen van een
iinese boer. Maar dit iaar
m de velden er troosteloos
jijn mung-bonen zijn ver
end. Mijn katoen zou nu tot
borst moeten komen,
het staat slechts tot mijn
iels zodat het waardeloos
zijn. Mijn tabak is dood.
zullen dit jaar geen.groen-
hebben en ook geen geld,"
lus Chen. „Daarom vraag ik
hemel om regen. Als er
regen valt, gaan de din-
HH) helemaal verkeerd. Ik heb
deze velden al drie keer ge-
11^lid. Elke keer regent het
Höj beetje, elke keer komen de
intjes op. Maar dan is het
ïr droog en sterven ze. Ik
nu niet meer opnieuw
iten, het is te laat in het
VRIJLATING ALLE POLITIEKE GEVANGENEN:
TUNIS Nog maar een
jaar geleden was Tunesië
een kruitvat waar de
lont elk ogenblik in kon
gaan. De bommen die in
augustus ontploften in
allerlei toeristenhotels
langs de kust, waren
slechts het gevolg van
een veel groter pro
bleem. Desalniettemin
heeft Tunesië deze week,
ter gelegenheid van haar
31-jarige onafhankelijk
heid de laatste politieke
gevangenen vrijgelaten.
De grondlegger voor de op
merkelijke veranderingen in
het land is president Zine
Ben Ali. Hij zorgde voor de
vakkundige verwijdering
van zijn voorganger Bourgui
ba en nam het roer over.
Daarmee maakte hij een ein
de aan een bewind dat, onder
aanvoering van de inmiddels
overduidelijk seniel gewor
den Bourguiba voor de bevol
king alle geloofwaardigheid
had verloren.
De aanleiding tot het verwij-,
deren van Bourguiba, afgelo
pen november, was de ont
dekking van een groot
scheepse samenzwering tegen
diens regering. Snel ingrijpen
was noodzakelijk om te voor
komen dat de coup, waarmee
zo'n 150 burgers en militai
ren gemoeid waren, het hele
land in rep en roer zou bren
gen. Een explosie die zeker
vermeden moest worden.
President Ben Ali werkt op
het ogenblik aan de ontman
teling van de resten van het
regime van Bourguiba. Hoe
wel de beloofde vrije verkie
zingen voorlopig toekomst
muziek lijken, wordt de be
volking nu minder onder
drukt. Dat blijkt ook uit het
vrijlaten van zo'n duizend
mensen, onder wie bijna
tweehonderd politieke ge
vangenen.
Sommige van de vrijgelaten
gevangenen zaten al vast
voordat Bourguiba zich in
1975 voor onbepaalde tijd
president liet maken. De
meesten werden echter nog
niet zo lang geleden door
hem veroordeeld, omdat zij
het waagden hun kritiek op
het regime uit te spreken.
Ook een aantal leden van de
verboden fundamentalis-
tisch-islamitische beweging
die in september verantwoor
delijk was voor het plan voor
een staatsgreep, werd vrijge
laten.
Sluiers
Al twee maal eerder werd op
vergelijkbare schaal amnestie
verleend. Met deze laatste
vrijlatingen zijn de naar
schatting drieduizend politie
ke gevangenen, die in totaal
in de Tunesische gevangenis
sen verbleven, allemaal vrij
gekomen. Ongeveer 170 ge
vangenen zitten nog vast op
beschuldiging van terroristi
sche activiteiten. Aan hen
werd niet de status van poli
tieke gevangene verleend.
De leden van de fundamen
talistische beweging die vori
ge zomer de bomaanslagen
pleegden in de toeristenoor
den, of met de geplande coup
van september te maken
hadden, zijn nog niet vrijge
laten. Ook twee leiders van
de fundamentalistische stu
dentenbeweging zitten nog
vast.
Op het ogenblik vinden ech
ter onderhandelingen plaats
tussen de regering en de fun
damentalisten over de moge
lijkheid de groepering te le
galiseren door haar als partij
op te nemen in het nieuwe
meer-partijenstelsel. Het aan
tal fanatieke fundamentalis
ten schijnt, mét het afnemen
van de politieke spanningen
in het land, toch al geslonken
te zijn. Op straat vertonen
zich steeds minder jonge
mannen met baarden en
vrouwen met traditionele
sluiers.
Tijdens de festiviteiten op de
éénendertigste verjaardag
van de republiek werd ook
de herziene grondwet onder
tekend door president Ben
Ali. Hij heeft voor het presi
dentschap, dat onder Bour
guiba nog onbepaalde tijd
kon duren, de termijn van
vijf jaar gesteld. Volgens de
nieuwe wet zullen verkiezin
gen worden gehouden in een
meer-partiienstelsel. De op
positie hield de parlementai
re activiteiten deze week
angstvallig in de gaten, om
dat de niewe kieswet er be
gin augustus door moet zijn,
willen de eerste verkiezingen
er in november daadwerke
lijk komen.
Grondwet
Men zou kunnen zeggen dat
de overname door Ben Ali al
leen zo voorspoedig heeft
kunnen verlopen, doordat de
kopstukken van het oude re
gime op hun plaats zijn ge
bleven. Nog steeds bevinden
zich in alle steden en dorpen
standbeelden van de voorma
lige president en is vrijwel
overal een Bourguiba Ave
nue. De uitvoering van het
voornemen om de beelden te
slopen en de straatnaambord
jes te verhangen, is enigszins
in het slop geraakt.
Slechts drie leden van de
oude garde werden vervolgd
wegens corruptie. Eén van
hen was de vroegere minister
van huisvesting die vijf jaar
zware dwangaroeid kreeg op
gelegd. De vrouw van Bour
guiba, die door haar echtge
noot verbannen was omdat
zij verwikkeld zou zijn in een
complot tegen Bourguiba, is
teruggekeerd naar Tunesië.
Ook Ahmed ben Salah, een
centrale figuur in de eerste
iaren van Tunesiës onafhan
kelijkheid, maar door Bour
guiba gevangengezet, keerde
terug. In 1973 ontsnapte hij,
na tien jaar dwangarbeid, uit
zijn gevangenschap. Ben Ali
kende hem gratie toe.
Alleen het weer is president
Ben Ali niet gunstig gezind.
Na de buitengewoon rijke
oogst van vorig jaar is de
aanhoudende droogte die
daarop volgde er de oorzaak
van dat er nauwelijks vol
doende zaaigoed is voor het
komende jaar. Al het voedsel
moet worden geïmporteerd.
De winsten uit de bloeiende
toeristenindustrie namen
door de devaluatie van de di
nar af met zo'n 39 procent.
Daarbij komen nog de gevol
gen van de grootste Noord-
afrikaanse sprinkhanenplaag
van deze eeuw, die nog altijd
voortduurt. Economen voor
spellen dat het land het in de
eerste maand van 1989 zwaar
te verduren zal hebben. De
werkloosheid is groot en de
prijzen blijven stijgen.
Piper Alpha
geblust
LONDEN De
brand die al meer
dan drie weken
woedde op het olie
platform „Piper Al
pha" voor de
Schotse kust is gis
teren geblust, aldus
een woordvoerster
van de Amerikaanse
oliemaatschappij
Occidental Petro
leum. De Texaanse
specialist voor het
klaren van dergelij
ke grote brandklus-
sen, „Red" Adair,
slaagde er in ook
het vuur in de laat
ste van de vijf olie-
putten te doven, die
na de explosie van
6 juli in brand wa
ren geraakt. Adair
en zijn ploeg zijn
bezig de putten met
cement dicht te
gooien. Bij de ramp
op het platform
kwamen 167 men
sen om, van wie er
124 nog worden
vermist.
„Vuurvreter Red
Adair" kijkt toe hoe
de laatste
smeulende resten
van het olieplatform
het afleggen tegen
een schuimkanon.
FOTO: AP
Conflict Kosovo
is gevaar voor
heel Joegoslavië
BELGRADO De vice-pre
sident van Joegoslavië, Stane
Dolanc heeft gisteren tijdens
de voltallige vergadering van
de Communistische Partij
meegedeeld dat de etnische
spanningen in het autonome
gebied Kosovo de veiligheid
van de staat in gevaar bren
gen. Dolanc zei dat de rege
ring de mogelijkheid onder
zoekt om paramilitaire orga
nisaties meer bevoegdheden
te geven om de veiligheid in
Kosovo te garanderen.
Servische activisten ver
klaarden op hun beurt dat ze
het grootste protest in de ge
schiedenis gaan ontketenen
wanneer het partijplenum
het conflict niet oplost. Enige
honderden leden van de in
Kosovo wonende Serven lie
pen intussen in een protest
demonstratie naar het parle
ment onder het aanheffen
van de kreet „Ik geef eerder
mijn hoofd dan ik Kosovo
opgeef." Kosovo vormde in
1981 het toneel voor bloedige
etnische onlusten toen Alba
nezen, die de meerderheid
vormen in die regio, in op
stand kwamen en grotere au
tonomie eisten. Dertigdui
zend Serviërs ontvluchtten
Kosovo om elders een veilig
heenkomen te zoeken.
DUBLIN Wat
hebben Elvis
Presley, Walt
Disney, Boy
George en Ro
nald Reagan met
elkaar gemeen?
Het antwoord is
The Emerald
Isle", het groene
eiland. Hun
voorvaderen be
vonden zich on
der de miljoenen
Ierse emigranten
die honger, ar
moede, gods
dienstvervolging
en chronische
werkloosheid
ontvluchtten om
elders een beter
leven op te bou
wen.
De leren zijn, zoals
de joden, over de
hele wereld uitge-
zworven en hun
kleine eiland met
3,5 miljoen indivi
dualisten op de
rand van Europa
kan wijzen op een
stamboom die zich
over de aardbol uit
strekt met wel zes
tig miljoen takken.
Vele emigranten
hebben een gepas
sioneerde hang
naar hun winderi
ge, soppige vader
land en verlangen
terug naar het land
waar zij wortel
schoten en dat komt
de genealoog Paul
Gorry in Dublin
zeer gelegen, want
hij doet goede za
ken in voorvader-
jacht
„Het is een grote
markt Wij krijgen
elk jaar duizenden
en duizenden aan
vragen en er
worden honderden
onderzoeken inge
steld," zegt hij. In
de Verenigde Sta
ten wonen onge
veer 45 miljoen
Amerikanen van
Ierse afkomst en
Gorry zegt over zijn
van verlangen
brandende en van
hoop vervulde
klanten: „Zij zijn
meestal van mid
delbare leeftijd en
gepensioneerd en
doen het voor toe
komstige generaties
van hun familie. Zij
betreuren altijd
weer dat zij er niet
meer aandacht aan
hebben geschonken
toen zij zelf nog
jong waren."
Dikwijls draait het
naspeuren door de
schaarsheid van ge
gevens die van de
andere kant van de
oceaan worden aan
gereikt, op een bit
tere teleurstelling
uit.
Wortelen
„Nogal wat mensen
komen met de sim
pele mededeling dat
hun voorvader
John Murphy was
die uit Ierland emi
greerde. Daar heb
ben we niets aan.
Wij moeten het
graafschap weten
waar zij woonden
en in welke ge
meente; de namen
van de ouders en
ongeveer de ge
boortedatum, aldus
Gorry, die een van
de twintig genealo
gen in Dublin is die
zich met het verle
den van families
bezighouden.
Volgens Gorry heb
ben de Ieren zelf
geen belangstelling
voor genealogie en
begrijpen zij niet
waarom de Ameri
kanen er zo mee be
zig zijn. „Maar zij
zitten daarginds in
een nieuw land met
veel etnische groe
pen. Dikwijls zijn ze
tevreden als zij al
leen maar de plek
in Ierland kunnen
bezoeken waar hun
voorvaders van
daan kwamen".
De rage van de
Iers-Amerikaanse
jacht op voorvade
ren begon in 1976
met het verschijnen
van „Roots" wor
tels) van Alex Ha
ley, dat gaat over
het opsporen van de
zwarte voorvaders
van de schrijver tot
aan de Afrikaanse
slavenhandel. Bo
vendien zijn ook de
verzoeken vanuit
Australië sterk toe
genomen, nu dat
werelddeel dit jaar
herdenkt dat Euro
peanen het twee-
honderd jaar gele
den gedwongen
koloniseerden.
Gorry en zijn
mede-genealogen
profiteren nu van
een nieuwe golf
van belangstelling.
Cory: „Het is echt
ongelooflijk wan
neer de naam waar
naar je op zoek
bent, uit het regis
ter naar voren
springt".
WENEN De Ameri
kaanse delegatieleider op
de vastgelopen CVSE-con-
ferentie in Wenen, War
ren Zimmermann, heeft
gezegd dat nog „een lange
weg te gaan is" voor de
ontmoeting kan worden
afgesloten. „Wel is er eni
ge vooruitgang geboekt
door de Sovjetunie en zijn
bondgenoten op het ge
bied van de mensenrech
ten", zo zei Zimmermann.
De CVSE wordt ook wel de
Helsinki-conferentie genoemd,
omdat in 1975 in de Finse
hoofdstad een internationale
topontmoeting werd afgesloten
met een slotakte waarin af
spraken werden vastgelegd om
te komen tot ontspanning tus
sen Oost en West Optimistisch
werd afgesproken om tijdens
vervolg-conferenties de uit
werking van het slotakkoord
te bespreken en nieuwe wegen
uit te stippelen.
Maar die vervolgconferenties
in Belgrado en Madrid
mislukten. Ook deze ontmoe
ting in Wenen, waaraan alle
Europese staten met uitzonde
ring van Albanië, en Canada
en de VS aan meedoen, begon
in november 1986 om te eva
lueren wat er terecht gekomen
was van de akkoorden van
Helsinki op het vlak van de
militaire veiligheid in Europa,
de economische samenwerking
en de humanitaire vraagstuk
ken. De conferentie is inmid
dels vastgelopen op een slot
verklaring, waarin Oost en
West zich kunnen vinden.
JSKE EN WISKE DE KRIMSON CRISIS
(c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen-Weesp
OPVOLGER „DE NAAM VAN DE ROOS" VERSCHIJNT DIT NAJAAR
ROME Veel fantasie is
niet nodig om te voorspel
len welk boek de interna
tionale literaire sensatie
van het komende najaar
wordt. Acht jaar na het
verschijnen van „De
Naam van de Roos", komt
de tweede roman van
Umberto Eco op de markt.
Het boek wordt voor het
eerst officieel gepresen
teerd op de gerenommeer
de Internationale Boeken
beurs van Frankfurt.
Het werk „De Slinger van
Foucault" verwijst naar de
Franse natuurkundige Jean-
Bernard Foucault, die in 1851
een instrument uitvond dat de
draaiing van de aarde aan
geeft Eco heeft steeds uiterst
geheimzinnig gedaan over zijn
jongste geesteskind. Officieel
ontkende hij zelfs met een
nieuw boek bezig te zijn. Tege
lijkertijd strooide hij echter op
een knappe manier allerlei ge
ruchten uit om de spanning
onder zijn ongeduldige lezers
nog verder op te doen lopen.
Maar met een één-regelig
persbericht heeft uitgever
Bompiani nu dan toch aange
geven dat het boek er aan zit
te komen.
Intussen wrijven de organisa
toren van de Frankfurter
Buchmesse zich in hun han
den. Elk jaar wordt er in
Frankfurt speciaal aandacht
besteed aan één land. Meestal
is dat een Derde Wereldland.
Dit jaar is voor het eerst voor
een Europees land gekozen:
Italië. Tot voor een paar
maanden zag het er naar uit
dat de Duitsers die keus zou
den berouwen. Wat Italië te
bieden had was niet veel. De
aankondiging dat Eco's boek
op lijd klaar is heeft het Duitse
pessimisme echter in euforie
veranderd.
Daar komt nog bij dat ook de
nieuwe roman van Alberto
Moravia „II Viaggio a Roma"
(vert. De reis naar Rome) op
de beurs gepresenteerd wordt.
Beiden worden in één pakket
gepresenteerd. Een beetje
vreemd, vindt het Italiaanse
weekblad Panorama. „Een
groter verschil tussen twee ro
manciers bestaat er niet in de
huidige Italiaanse literatuur".
Detective
„De Slinger van Foucault" is
hef verhaal van de moeilijke
situatie waarin drie Milanese
(ADVERTENTIE)
pakket aan. U zult zien dat u goed zit bij
De Verpleging. Katwijk
01718-29881. I
Ede 08380-32714. [DEAfcRPIIGINC]
De Verpleging. Ziektekosten verzekeren met gezond verstand.
uitgevers terecht komen die.
als ze de buik vol hebben van
alle manuscripten die ze
moeten lezen over occulte we
tenschappen en geheimzinnige
organisaties, besluiten om zelf
een verhaal te verzinnen èn
ontdekken dat iemand hen se
rieus neemt.
De korte beschrijving van
Eco's nieuwe roman maakt
duidelijk dat een aantal ingre
diënten van „De Naam van de
Roos" in het nieuwe werk niet
ontbreekt Het wordt weer een
literaire detective met tal van
dubbele bodems. Speelde „De
Roos" in de middeleeuwen;
„De Slinger van Faucoult" is
in deze tijd gesitueerd. Wel
licht heeft Italië's beroemdste
professor er ook nog een aan
tal eigen ervaringen in heeft
verwerkt. Eco beoordeelde
ruim vijftien jaar lang manu
scripten voor uitgever Bompi
ani. Na het lezen van zoveel
werk van anderen besloot hij
uiteindelijk zelf een roman te
schrijven.
