finale
René Broné
en het Veronica-levensgevoel
ZATERDAG 30 JULI 1988
Mig
<embiit
lh.°w
"1 AREN - Oude menseljn uit de
ratie - je moet jong i. Bezin
ing en contemplatie 2 achter-
aald - je moet dynatch zijn.
en 'da 'erwijl matiging en solheid
eis vc nachronistische apekool
Jee, wacht nu even. Hetat er in
[it verband niet om de twikke-
[ng van de leidende walen in
ieel de samenleving in eld te
irengen, maar om eemoofd-
troom aan te duiden in dieden-
laagse cultuur. Die hoofcoom,
imvattende minimaal één Tjoen
feronica-leden, huldigt eerteaal-
leeld waarvan de contourezijn:
Cl-Ei ong, dynamisch, rijk en ree. En
lat is precies, maar dan oolaar-
cherp, wat Nederlands mee op
vallende kunstenaar van di-no-
nent tot uitdrukking brengt.ené
Broné, schilder-ondernemer tLa-
en. Makkelijk te vinden voovie
n. >p de A-l Amsterdam-Amersort
pp le afslag Hilversum neemt. Oer
—het viaduct door, kruispunt er-
steken en dan, zoals de bewer
René Broné is schilder van sportschilde-
rijen. Hij maakt aquarellen - en van die
aquarellen weer zeefdrukken - die op
hyperrealistische wijze de mens in de
sport uitbeelden. De jonge, dynamische
mens dus. Tevens de rijke en politiek
rechtse mens? Dat kan uit de afbeelding
niet rechtstreeks worden afgeleid. De
polo-spelers die Broné op het doek zet,
de autocoureurs, de skiërs en de cricket
spelers zullen weliswaar eerder met wel
stand dan met bijstand worden
cieerd, maar sport op zichzelf Ts niet
„rijk en rechts". Toch keert deze laatste
boodschap in elk schilderij nadrukkelijk
terug. Waar dan? Rechts onderaan, waar
de kunstenaar goed leesbaar signeert:
René Broné.
De Larense schilder: „Bij alle succesvol
le kunstenaars zie je dat op een gegeven
moment de aandacht gaat verschuiven
van het kunstwerk naar de maker. Als
een schilder nog geen naam heeft, be
taalt de koper louter voor de afbeelding.
Met het toenemen van zijn bekendheid
gaat „de naam" deel uitmaken van het
produkt. Men betaalt dan voor beide: de
afbeelding is mooi, maar ook de naam is
interessant. Tenslotte wordt de naam zo
belangrijk dat het plaatje er bijna of zelfs
totaal niet meer toe doet. Wie een Picas
so koopt, een Andy Warhol, een Karei
Appel, een Willem de Kooning - zo'n
koper is eerst en vooral geïnteresseerd in
de naam. En waar staat die naam voor?
Voor een image".
René Broné heeft vanaf het allereerste
begin consequent aangestuurd op het
stadium waarin zijn naam zelf handels
waarde zou krijgen. Inmiddels is dat al
geruime tijd het geval, constateert hij
met buitengewoon genoegen. Niet alleen
kopen de mensen nu een „René Broné"
in plaats van een sportschilderij, hij is er
ook in geslaagd zijn naam te doen ge
bruiken voor een brede reeks van min of
meer branche-vreemde artikelen. De ka
lenders die op de markt worden gebracht
onder de naam „René Broné", liggen
nog heel dicht in de buurt van het oor
spronkelijke artikel, maar er zijn ook fa
brikanten die de naam René Broné plak
ken op luxe hoeslakens, badhanddoeken,
kussens, golfhorloges, sjaals, stropdassen
en zelfs aftershave. Tegen betaling uiter-
Royalty's
„Aan royalty's voor het gebruik van
mijn naam heb ik vorige maand vijfen
vijftigduizend gulden ontvangen", laat
Broné zich zich ontvallen. Tussen neus
en lippen, zeg maar - en daarmee zitten
we midden in de aard van het image dat
deze kunstenaar van zichzelf heeft ge
creëerd en dat hij constant blijft voeden:
FOTO:
MILAN
KONVALINKA
rijk en rechts. Waar in de beeldvorming
rond zijn vakbroeders het accent valt op
non-conformisme of zelfs buitenissig
heid, op drank, drugs, vrouwen en avon-
tuur, daar kiest René Broné onophoude
lijk voor de boodschap: ik ben een zeer
geslaagde zakenman, kapitalistisch als de
pieten.
In het gesprek met de 43-jarige, char
mante en gastvrije, schilder-ondernemer
sluist hij ook ongevraagd allerhande in
formatie door die de verslaggever kan
helpen dit beeld op de lezers over te
brengen. Zo heeft hij zijn vorig jaar aan
gekochte, inderdaad buitengewoon
fraaie, zij het door een overmaat aan de
cibellen (de A-l Amsterdam-Amers-
foort) geteisterde landgoed voor „onge
veer een kwart miljoen laten verspijke
ren". Mede daardoor „wordt de waarde
nu getaxeerd op één driekwart miljoen
gulden". Zijn gesóhatte jaaromzet („zet
er vooral bij „geschat", anders hangt de
fiscus me eraan op) beloopt de één mil
joen. Zowel zijn eigen Jaguar als die van
zijn vrouw Joke zijn voorzien van een
zogeheten V-12 motor, die een topsnel
heid van 260 kilometer per uur garan
deert. De, zeldzaam deprimerende, vaste
vloerbedekking in huis komt uit Las Ve
gas en de kleur ervan heet „almost
black".
René Broné, vastberaden image-builder:
„You can go anywhere, from where you
are now. Dat is mijn opvatting. Vanaf
het punt waarop je nu zit, kun je alle
kanten uit. Vooruit, achteruit, omhoog,
omlaag - echt alle kanten. En dat geldt
ook als je geboren bent in een getto. Ie
mand in een getto kan bij de pakken
gaan neerzitten en de rest van zijn dagen
ongeschoold in dat getto blijven of hij
kan eruit vliegen. De wereld ontdekken
- en die wereld veroveren".
Marketing
Voor die laatste optie koos Broné dus.
En om zijn scoringskansen te verhogen
begon hij met een studie marketing. Als
schilder is hij autodidact, maar zijn ken
nis omtrent verkoopstrategieën ontleen
de hij aan een reeks cursussen die vol
gens hem zo compleet is dat hij alle
marketing-diploma's bezit die er begin
jaren zestig te halen waren. Praktijkerva
ring deed hij op bij pr-bureaus, en in
1967 ging hij, zelfstandig gevestigd, écht
aan de slag. Met een gestudeerd marke-
ting-hoofd dus, dat sturend moest optre
den over een getalenteerde schilders
hand. Aldus ontstonden kunstprodukten
met een onderwerp dat populair is en in
een stijl die door iedereen begrepen kan
worden. En aldus gebeurde het dat die
produkten niet in duistere hoekjes van
spaarzaam bezochte galerieën terecht
kwamen, maar dat ze de potentiële con
sument letterlijk onder de neus werden
geduwd. En waar bevond zich die consu
ment?
„In het bedrijfsleven, natuurlijk. En
waar in het bedrijfsleven? Op de hoogste
verdieping van het hoogste gebouw.
Daar was de deur waar ik moest zijn.
Daar klopte ik aan, altijd in driedelig
pak, en daar toonde ik mijn werk. Men
raakte geïnteresseerd, men raakte gefas
cineerd en ik mocht leveren. Als de pre
sident-directeur tennis speelde, werd het
een tennisser en als hij van cricket hield
een cricketspeler. Misschien hield de se
cretaresse van skiën, en dan kwam er
een skiër naast te hangen. Een andere di
recteur was een liefhebber van boksen?
Dan ook maar een Muhamed Ali erbij.
Zo heb ik de entrees van talloze bedrij
ven en banken mogen volhangen".
Het bevredigende voor René Broné is
dat de reisrichting nu is omgekeerd. Hij
hoeft niet meer bij de directeuren op be
zoek - zij komen naar hem. Dè grote
stap voorwaarts maakte hij in 1974, toen
een expositie van zijn werk in The Na
tional Art Museum of Sports in New
York de aandacht trok van de grote
Amerikaanse televisiemaatschappijen.
Die brachten zijn tennis-, surf-, bobslee-,
waterski- en andere schilderijen, alsmede
hemzelf, van de oost- tot de westkust op
het scherm. Wat zijn exportcijfers dra
matisch omhoog stuwde. Het suéces in
Amerika leidde onvermijdelijk tot suc
ces in Nederland, en nu brengt René
Broné ongeveer tien keer zoveel voor
zijn werk in rekening als in de aanvang
van zijn loopbaan.
Zeefdrukken
„Toen ik begon rekende ik voor een
aquarel, een origineel dus, 750 tot 1500
gulden. Nu variëren de prijzen van 5000
tot 25.000 gulden. Maar het grootste
deel van mijn inkomsten komt uit de
zeefdrukken. Van een aquarel maak ik
zeefdrukken in een oplage van meestal
honderd of honderd vijftig exemplaren.
In het laatste geval is de prijs 1500 gul
den per exemplaar. Bij een oplage van
honderd stuks kost een zeefdruk 2500
gulden. En dan praten we dus, als de
héle oplage verkocht is, over een kwart
miljoen gulden".
De produktietijd van een schilderij be
draagt als het meezit een dag en als het
tegenzit een week. Bij elkaar gerekend
schildert Broné ongeveer vier maanden
per jaar. De overige maanden is hij in de
weer met verkoop en marketing. En als
onderdeel van die laatste activiteit: ima
ge-building. Opdat de signering rechts
onderin het schilderij steeds belangrijker
wordt ten opzichte van de afbeelding.
In verband met dit laatste, moet hem
trouwens nog een korte klaagzang van
het hart over het belastingklimaat hier te
lande: „Weet je dat ik driekwart van
mijn inkomsten afdraag aan de fiscus?
Gelegaliseerde diefstal, dat is het!".
Maar hij kijkt er niet echt verdrietig bij.
Het is voor zijn image. Als je rijk en
rechts bent, hoort een knorrige opmer
king over de belastingen er noodzakelij
kerwijs bij.
Intussen zitten de potentiële nieuwe
cliënten van Broné wellicht met de
vraag of hij kunst dan wel kitsch maakt.
Wij stemmen voor kunst. De dynamiek
van de sportende mens weet Broné on
miskenbaar raak te treffen. Bij een golfer
in het moment direct na het slaan van
de bal. Bij een windsurfer in het ogen
blik zelf dat hij een golf bestijgt. Bij een
tennisster in de halve seconde vóór het
raken van de bal. Maar het meest inte
ressante aan zijn werk, opgevat als de to
tale compositie van het plaatje plus het
image van de maker, is toch wel de uit
drukking die hij geeft aan een in deze
tijd door zeer velen gekoesterd ideaal
beeld: jong, dynamisch, rijk en rechts.
Rob out
Het is het beeld waarmee de radio- en
televisieomroep Veronica in luttele jaren
bijna één miljoen leden heeft kunnen
werven. Niet voor niets zijn René Broné
en Veronica-baas Rob Out goede vrien
den. Niet voor niets is René Broné de
geestelijk vader van Veronica's herken-
nings-clip - met al die razende treinen,
vliegtuigen en speedboten. Je bent jong
en je wilt dynamisch, rijk en rechts zijn.
Ten afscheid, en ter herinnering aan een
wederzijds als plezierig ervaren gedach-
tenwisseling, krijgen we een zeefdruk
van de meester cadeau. Voorzien van
een certificaat van echtheid en met de
gemakshalve in het Engels geredigeerde
tekst: „dedicated to Willem Scheer".
WILLEM SCHEER
(Dedicated to René Broné)
'Eeidóc&xncmt
