Langs
Omwegen
Wassenaar heeft snel sociaal rechercheur nodig
If
Espresso is begin en einde van
een consumptieve koffiecultuur
ILLY VERTELT UITVOERIG WAT JE MET KOFFIE KUNT DOEN
DU:
EIDEN OMGEVING CcidócSotvumtVRIJDAG 22 JULI 1988 PAGINA 11
i
Op mijn omwcpcn door stad on land
kont ik graag monson logon U kunt
mij lolol'onisoh of schriftelijk vorlollon
wie u graag in deze rubriek zou u ilion
tegenkomen. Ik bon bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10 duur Tan Pii-li-r»
Boontje voor boontje maar
nergens komt boontje om z'n
loontje gaat het gidsje ver
der: „de boon wordt droger,
groter en iets bros". En daar
ontstaat het aroma van de
ware espressokoffie, en Illy is
zijn profeet. Waarom de uit-
deler van zoveel koffiegena-
den „Illy" heet wordt verder
niet nagetrokken. Doet er ook
nauwelijks toe, als er maar re
clame wordt gemaakt niet
waar? En als het maar espres
so is. Het gidsje gaat zelfs zo
ver, dat het Illycaffè aanprijst
als „de magistrale espresso die
de zintuigen bijna overwel
digt". Dan ga je natuurlijk
even twijfelen; want je bent
algauw met een goede kop
koffie tevreden. Tenminste ik
wel. Maar let u er thuis vooral
op, dat de koffiemolen scher
pe maalschijven heeft en dat
de doseerder precies de juiste
hoeveelheid koffie geeft voor
een „optimale espresso".
Volgens de legende van het
Illycaffè-gidsje stond in Mek
ka 's werelds oudste koffie
huis. Illy en Allah schijnen el
kaar gevonden te hebben.
Maar ook in onze streken
heeft de espresso op Illy-basis
een streepje voor. Alleen kon
den de navorsers van Illycaf
fè in Groningen, Friesland en
Drenthe geen etablissementen
vinden „die voldeden aan
onze eisen". Dat is een flinke
klap, als het noorden in z'n
geheel uitvalt. Maar in onze
regio wordt een klein aantal
gelegenheden op espressobasis
hogelijk geroemd: Cafe Bode
ga Barrera, Rapenburg, Lei
den: brandingsgraad medium;
't Suppiershuysinghe aan het
Gerecht: medium en roma
(extra donker); Pienot Blanc,
Leidschendam, medium, ook
cafeïnevrij; Villa Rozenrust,
ook Leidschendam, bran
dingsgraad donker; in dezelf
de plaats „Ecco", Liguster 1,
donker; Sassenheim, Kondito-
rei Oomen, medium. Een klei
ne bloemlezing die toch wat
tegenvalt. Maar om Illy te
kunnen behagen moet je nu
eenmaal uit de beste espresso-
hoek komen.
Leidse Gouden Boon
Wel, dan heeft ,,'t Suppiers
huysinghe" op de hoek van
het Leidse Gerecht een bij
zondere reden om trots te zijn,
na een bezoek van de fijnbe
snaarde IUy-inspecteurs. Dit
Broodjes en Koffiehuis werd
onderscheiden met de Gou
den Boon, en dat wil wat zeg
gen, immers de Gouden Boon
wordt slechts in uitzonderlijke
gevallen toegekend. Bezit
men het Gouden Boon-vignet
dan betekent dit in een
soort Michelintermen „een
uitstekende espresso in zijn
klasse, waard om er voor om
te rijden, desnoods enkele ke
ren per dag". Op het Gerecht
2 (waar vroeger de cipier van
de gevangenis woonde) is de
sfeer „studentikoos en spon
taan; de vraag naar espresso is
hier vaak zo groot, dat men
buiten moet wachten op z'n
beurt. Ondanks de drukte
wordt voor ieder kopje het
koffiemaalsel extra stevig
aangedrukt met de Italiaanse
handstamper. Hier wordt
kwaliteit beleefd!"
Daar wordt ten onzent wat af
gebrand en afgestampt, dat 't
een lieve lust is. Maar houd u
zich vooral, bij uw proefne
mingen thuis, aan het confor
misme „kleiner maar fijner".
Dat is in uw eigen smakelijk
voordeel en draagt, op de een
of andere manier, bij tot de
glorie van Illy. Zeg maar rus
tig: Illycaffè, op z'n Italiaans.
Als u er maar voor zorgt dat
er geen woord Frans bij is. Ik
wist tot vandaag niet, dat je
zoveel omslag met koffie kon
maken... Maar het blijft een
brandende kwestie. Ik zal een
boon zijn als 't niet waar is.
U zou ook eens kennis
moeten maken met de Ita
liaans geïndoctrineerde recep
ten van Matarazzi (een zoveel
cylinder-duivel op 't culinaire
vlak), met gelatine blaadjes,
lange vingers (besprenkeld
met Illycaffè); laag voor laag
mascarpone afwisselen „en zo
verder opbouwen". Tia Maria
(Tante Marie) laat zich com
mercieel ook invoegen en in
koken. Voeg daar de losgela-
gen eierdooiers aan toe, goed
roeren en spatelen en de gelei
in vormpjes gieten. Laten op
stijven in de koelkast. Het is
maar een voorbeeld. Je kunt
van espresso, naar Illywijze
samengesteld, een consump
tief jolijt maken. Maar ik zou
vrij snel uitgeteld zijn en de
afwas tot morgen laten staan.
zegt het Wassenaarse
CDA-raadslid mr. Marnix
van Rij in een concept
nota met ideeën over de
aanpak van de werkloos
heid in Wassenaar, die nu
onder zijn fractiegenoten
circuleert. Wassenaar
heeft al meer dan twee
jaar geen sociaal recher
cheur, terwijl de gemeen
te volgens Van Rij. recht
heeft op een door het rijk
betaalde halve kracht.
Volgens het CDA-raadslid
moet de gemeente meer doen
aan de bestrijding van de
werkloosheid. Hij heeft dan in
het bijzonder de 96 Wassenaar-
ders die langer dan een jaar-
werkloos zijn voor ogen. Om
hen weer aan een betaalde
baan te helpen, heeft Van Rij
de huidige gemeentelijke
maatregelen ter bestrijding
van de werkloosheid geïnven
tariseerd en „te licht bevon
den". Daarom ontwikkelde hij
zelf vier ideeën, die eerst
voorgelegd worden aan zijn
CDA-fractiegenoten en daarna
tijdens de begrotingsvergade
ringen in oktober aan bod zul
len komen.
In de eerste plaats moeten vol
gens hem allerlei overheids
maatregelen en subsidies met
betrekking tot de werkloos
heid in samenwerking met het
Gewestelijk Arbeids Bureau
meer en beter worden toege
past. Van Rij verwacht dat
deze samenwerking tussen de
GSD Wassenaar en het GAB
zal leiden tot meer eenmalige
bijdragen uit het nu zelden ge
bruikte plaatselijke werkgele-
genheidsfonds.
Snelheidscontroles
Als tweede idee stelt Van Rij
voor werklozen of gedeeltelijk
arbeidsongeschikten in te zet
ten bij snelheidscontroles. De
korpsleiding van de Wasse
naarse Gemeentepolitie heeft
inmiddels al laten weten daar
totaal geen behoefte aan te
hebben. Temeer daar men
hiervoor opsporingsbevoegd
heid nodig heeft en dus het
politiediploma op zak moet
hebben. „En dan kan men bij
de politie in dienst treden", al
dus de korpsleiding. Van Rij
overweegt dan ook deze passa
ge in zijn conceptnota aan te
passen.
Als derde mogelijkheid ziet hij
een actiever gebruik maken
van het jeugdwerkgarantie-
plan. Voor de twintig arbeids
plaatsen hebben zich tot nu toe
pas drie kandidaten gemeld.
Van Rij wil toekomstige kan
didaten inzetten bij de verdere
automatisering van de openba
re bibliotheek.
Tot slot wijst het raadslid op
een intensiever contact met
omliggende gemeenten, om te
zien of Wassenaarse werkzoe
kenden aldaar „inzetbaar" zijn
in reeds ontwikkelde lokale
werkgelegenheidsprojecten.
Over het doel van zijn notitie
zegt Van Rij: „De werkloos
heidsbestrijding moet weer on
derwerp worden van de poli
tieke gedachtenwisseling in
Wassenaar. Ik vrees echter dat
de VVD in dit onderwerp niet
erg geïnteresseerd is". Ook
overweegt het raadslid aan
zijn in het klad circulerende
notitie toe te voegen dat het
bureau voorlichting van de ge
meente in een brochure alle
mogelijkheden en middelen
die er zijn om werklozen weer
aan de slag te helpen moet sa
menvatten. Ook over het op
zetten van een fantasie-bedrijf,
waar werklozen de klappen
van het bedrijfsleven leren,
wil de christendemocraat zijn
gedachten laten gaan. Mogelijk
neemt hij ook dit idee in zijn
notitie op. Voor meer sugges
ties houdt hij zich aanbevolen,
want „langdurig werklozen
moeten geholpen worden. Er
kan duidelijk meer dan wat er
nu gebeurt".
Jeugd bouwt
hutten bij
Swetterhage
ZOETERWOUDE In het ka
der van de zomeractiviteiten
van „Swetterhage" in Zoeter-
woude-dorp is morgen de jeugd
welkom bij het bouwen van al
lerlei hutten en wigwams. Tus
sen 10.00 en 16.00 uur zal er vol
op „gewerkt" kunnen worden
nabij de kinderboerderij. Zondag
van 14.00 tot 16.00 uur zullen de
monstraties plaats hebben van
modelvliegtuigen. De jeugd die
graag de handen uit de mouwen
wil steken, krijgt daartoe alle
kans bij Swetterhage. Er zijn
volop materialen beschikbaar
om hutten te bouwen. Er kan
voorts worden geschilderd en
getimmerd. Ook kunnen vlie
gers worden gemaakt. Om het
hutten- en wigwamdorp extra
sfeer te geven worden de jon
gens en meisjes verzocht in indi
anen- of cowboykleding te ko
men. Voor gratis limonade zorgt
Swetterhage. Ook de bewoners
van Swetterhage zullen flink
aan het werk gaan onder het
motto „vele handen maken licht
werk". De Leidse Modelvlieg
club verzorgt zondagmiddag van
2 tot 4 uur demonstraties. Vorig
jaar waren de modelvliegtuigen
ook al te bewonderen bij Swet
terhage maar toen gooiden flin
ke regenbuien roet in het eten.
BA-RAADSLID
fi AN RIJ
Jj£ N CONCEPT-NOTA:
dooi
„ts°'ASSENAAR Wasse-
aul aar moet snel overeen-
te emming bereiken met
buurgemeenten over
aanstelling van een so-
[Jaal rechercheur. Dan
ordt een betere controle
de sociale voorzienin-
;n mogelijk. Ook zouden
aatregelen moeten
orden genomen als
lijkt dat mensen mis-
ruik maken van de soci-
voorzieningen. Dat
:eana
Toeristenmarkt
„Schau mal nach das vogel
tje". Het Duitse jongetje be
grijpt de Katwijkse tongval uit
stekend. Voor de gelegenheid
in een matrozenpakje gesto
ken, blikt hij vrolijk in de door
de fotograaf opengetrokken
lens. Snel moet hij benen ma
ken, want anderen staan te
dringen om zich in aangepaste
kledij te laten vereeuwigen.
Het was gisteren al weer de
derde toeristenmarkt in het
centrum van Katwijk. De be
langstelling voor de meer dan
honderd kramen en andere at
tracties was opnieuw groot.
Veel badgasten uit Katwijk en
andere kustplaatsen kwamen
bij gebrek aan strandweer een
kijkje nemen. De kraam van de
fotograaf trok meer belangstel
ling dan bijvoorbeeld de kera
miek stand, maar dat kwam
vooral door de vrolijke presen
tatie van de plaatjesmaker.
In totaal worden deze zomer
acht markten gehouden, op
donderdag 25 augustus is de
laatste. De kans bestaat dat de
markten volgend jaar niet op
donderdag, maar op een ande
re dag worden gehouden. De
komende wintermaanden zal
daar in Katwijk uitgebreid over
worden gesproken.
FOTO'S: HENK VAN DEN ENDE
Maar als het eenmaal zo ver
is, en je weer tegen die regen-
spetters op je raam zit aan te
kijken, is daar geen donder
meer aan. Niettemin verkon
digt Illycaffè (een zuivere
smaak zonder bijbedoelingen)
de superioriteit van de Arabi-
ca-bonen. En de afleiding
daarvan, de Braziliaanse Ara-
bica, „geeft een zachte smaak
en een fijne geur. Dat is de re
den waarom echte espresso
uitsluitend Arabica-bonen be
vat". Arabica in Italia. De Ita
lianen hebben het wel gescho
ten. In de koffieroos, althans.
Ofschoon, als het op echt
schieten aankomt, zijn de Ita
lianen in de geschiedenis ner
gens, heb ik me weieens laten
vertellen door historici.
Er is een duidelijk verschil tus
sen koffie en koffie. Maar
neem er in elk geval even de
tijd voor.
FOTO: MILAN KONVALINKA
chten
1 Een klein beetje snakken
®inaar het eerste kopje koffie 's
morgens, gevolgd door een
is ee tweede, een derde en zo weer
uldei verder naar de middag met
een vierde bak, een vijfde, en
't liefst 's avonds ook nog een
stuk of wat, enfin zo'n type
weet dat er verschil bestaat
tussen koffie en koffie. Je
kunt „echte" koffie liefheb-
Jben, maar ook voor het ge-
mak je toevlucht nemen tot
„oplos" alias instant. Je hebt
er zelfs die de oploskorrels
prefereren, maar dat zijn in
mijn ogen niet de ware kof
fiedrinkers, ook al lijkt het er
soms op.
Maar afgezien daarvan kun je
ook op verschillende manie
ren omgaan met de koffiebo
nen nadat deze eerst gemalen
zijn. Je kunt er met de pet
^e<fnaar gooien en aldus een slap-
bak bereiden. Men kan de
;offie ook te sterk maken, zo
dat het brouwsel je de oren
i, in (je huispraktijken. Ook bui-
'ijkei tenshuis wordt de koffiecultus
toffd beleden, in café's (ja wel, kof
fiehuizen, zoals de naam al
;gt), restaurants of in gespe-
ialiseerde koffiebars of
Hoe dan ook, de uit
w4komst zal lang niet altijd de-
aars< zelfde zijn en tot bevrediging
S01 strekken. Er zijn echter eta
blissementen om die plat
getrapte benaming maar weer
eens te gebruiken die er
na,
talei
J?a uitkomt. En dat zijn nog maar
hten f
"-«H
Voor
hui
met
uldei
prijs op stellen van een kop
11 koffie iets heel fijns te maken
Die hebben vaak op dat ge-
e bied geraffineerd
'op te houden.
Tot de gerenommeerde wijzen
van bereiding van een goed
kop koffie mogen we wel de
a Italiaanse methodes rekenen.
n"e' Er zijn lieden genoeg die zwe-
ren bij een cappuccino en
niets anders. Anderen zijn
verzot op een espresso. Het
zijn de nuances die het 'm
doen. Een goede steun bij het
zoeken naar een gelegenheid
waar een excellente kop kof
fie geserveerd wordt biedt, nu
voor de derde keer, de zojuist
[verschenen Espresso Gids
i. Dit handzame gidsje
als een mini-pocket wordt de
liefhebber van espressokoffie
gepresenteerd door de Itali
aanse koffiebrander Illycaffè
L— ik hoorde in dit verband
;en, in journalistieke kringen
adequate, aardige slogan:
„Schenk onz' Tilly maar een
Illy". Enfin, wat deze Appe-
nijnse brander met enige fier
heid naar voren brengt kan
elke vergelijking ten aanzien
van smaak doorstaan. „Het
gidsje is deze keer beduidend
- -dikker dan beide voorgaande
1S1 gidsjes. Toch worden alleen
de beste van de 360 Illy-
espressobereiders in Neder
land vermeld", laat Alfredo
Potjes (in de naam alleen al
schuilt een voortreffelijke Ita
liaans-Nederlandse verbinte
nis) van Illycaffè Nederland
in 's-Gravendeel weten. Nu
zou u kunnen zeggen: wat heb
ik in hemelsnaam met Illycaf
fè te maken? Waarschijnlijk
niet veel, maar toch biedt
deze Italiaanse koffiezende-
ling u een aardig houvast.
Tips rond koffieboon
Wijnschrijver fijnschrijver
Robert Leenaers voelt zich
ook thuis in *het rijk van de
gebrande koffieboon en hij
gaat iri het gidsje in op alle
factoren die het karakter en
de kwaliteit van het kopje
espressokoffie bepalen en
geeft een aantal tips voor de
thuisgebruiker. Ook betref
fende de aanschaf van een pe
perduur espresso-apparaat
(kosten: minstens 750 gulden;
maar dan mag je ook een
druk op de koffie van 9
atmosfeer en nog andere faci
liteiten verwachten). Maar om
zoiets 's morgens voor z'n
tweetjes, of wat later voor de
visite, in werking te stellen
lijkt me al te dol. Op die ma
nier haal je het geld er nooit
uit. Dan kun je beter koffie
gaan zetten voor de hele
straat, tegen een geringe ver
goeding en tegemoetkoming
in de investering. Dan mag je
verwachten dat ze zeggen:
„Bij Swiepjens op nummer 12
zetten ze een beste bak
espresso voor een paar kwar
tjes".
Beminnelijke restaurateur
Giovanni Matarazzi van het
vermaarde Leidschendamse
sterrenrestaurant Villa Ro
zenrust „molto bene, per
favore" tekende voor een
aantal recepten met variaties
op het superbe thema espres
so. Het gidsje door espresso
koffieland gaat terug tot de
wortels van deze door de Ita
lianen geperfectioneerde kof-
fiezetmethode van Braziliaan
se oorsprong. Minutieus wordt
uitgelegd, dat heet water on
der druk langzaam door zeer
fijn gemalen koffie wordt ge
perst: feitelijk een systeem
van extractie, onder een druk
van zo'n 9 atmosfeer. Dat is
voorwaar een behoorlijke
druk, waar je best wat drukte
over mag maken. „Correcte
temperatuur en druk zijn
daarbij doorslaggevend. De
bereidingswijze goed gevolgd
voorkomt teleurstellingen".
In een aantal hoofdstukjes
wordt het gigantische verschil
tussen het „slappe bakje leut"
en een echte espresso duide
lijk gemaakt.
Een tijdje aandachtig lezen
geeft u een inzicht in de ge
schiedenis van de „coffea",
een geslacht uit de familie der
Rubiaceae, een kleine boon
die in de cultuur in struik-
vorm wordt gesnoeid. U moet
die historieschrijving maar
eens aandachtig volgen en
dan komt u als vanzelf achter
de Arabische oorsprong van
de koffiecultuur: Arabica cof
fea. Net zo pregnant, zou ik
zeggen, als de mierzoete
„Turkse" mintthee die in de
Arabische landen langs de
Middellandse Zee de argeloze
westerse toerist de tong doet
branden. Dat moet je hebben
meegemaakt en dan denk je
dat het hemels is. Maar een
maal weer thuis laat je het
wel uit je hoofd om het nog
eens te proberen. Dat is het
zelfde als met de wijn: in
Spanje, Griekenland of
Frankrijk op vakantie zweer
je bij (aangelengde) wijn bij de
maaltijd en je denkt: dat gaan
we straks thuis ook doen.
