an buigt hoofd voor rote en kleine Satan Plan moet identiteit enclave beschermen Vliegende operatiekamer doorkruist hele wereld PAGINA TENLAND' QeidóaQowumt DINSDAG 19 JUU 1988 PAGINA 5 ister Meese vervolgd 'iNGTON Een speciale van justitie in Washington een gisteren gepubliceerd gezegd dat de minister van Edwin Meese. waarschijn- fctten heeft overtreden, maar #n proces niet gewettigd is. de overtreden wetten is die het regeringsfunctionaris- jgrbiedt van hun bevoorrechte 5 gebruik te maken om eigen n te dienen. De officier ,,e bewijzen dat er strafbare ïj zijn gepleegd niet voldoen- ïJeese had onder andere de «die het verkopen van aande- fyeverde niet opgegeven. La- Idat alsnog gebeurd. Recruten moeten hadj naar Mekka verstoren MEKKA Iran heeft jonge, fanatieke moslims uit andere islamitische landen in dienst genomen om de jaarlijkse pel grimstocht naar Mekka, die deze week is begonnen, te verstoren. Naar ver luidt worden in twee militaire bases in Iran honderden provocateurs opgeleid. Bronnen in Teheran en Londen mel den dat het de bedoeling is dat de re cruten zich voordoen als pelgrims en zich komende zaterdag, bij de aanvang van de hadj, tussen de bedevaartgan gers mengen. Zij zouden betogingen willen organiseren en proberen aan te zetten tot geweld. De reden waarom Iran de hadj dit jaar zou willen verstoren met de hulp van buitenlanders, is dat men wil aantonen dat ook niet-Iraanse gelovigen de aya tollah Khomeini steunen in zijn streven de Saudische bedevaartplaatsen Mekka en Medina onder het beheer te brengen van een groep moslim-experts. Overi gens is het mogelijk dat de plannen de hadj te verstoren ook binnen Iran een punt van discussie zullen vormen. Kho meini heeft de Iraniërs opgedragen de hadj dit jaar te boycotten vanwege de door Saudiarabië gestelde limiet aan het aantal pelgrims dat per land deel kan nemen. De inkrimping van het oorspronkelijke aantal van 155.000 Iraanse deelnemers in 1987 tot 45.000 in 1988 is het gevolg van de ongeregeldhe den in juli van het vorig jaar. Iraanse betogers veroorzaakten toen rellen waarbij ruim 400 mensen, voornamelijk Iraniërs. Marie Colvin (c) Sunday Times Filipijnse communisten wijzen dialoog af MANILA Het communistische Nieuwe Volksleger (NPA) op de Filipijnen heeft gisteren voorstel len van de kerk voor vredeson derhandelingen met de regering van president Corazon Aquino afgewezen. Dit heeft de leiding van het NPA bekendgemaakt. Volgens het NPA zijn de vredes wensen van de regering-Aquino nooit oprecht en is de oproep tot een staakt-het-vuren hypocriet. „Wij zullen daarover nooit met een regering onderhandelen die weigert de oorzaken van de volksoorlog onder ogen te zien", aldus het NPA. Moskou wil Westen cijfers over troepen geven MOSKOU/BRUSSEL De Sov- ietunie heeft gisteren aangeboden net Westen gedetailleerde gege vens te verstrekken over de kracht van haar strijdkrachten in Oost-Europa. Deze cijfers zouden gecontroleerd kunnen vóór het begin van nieu we conventionele onderhandelin gen. Het aanbod werd gedaan door Viktor Karpov, de ontwape ningspecialist van het Sovjet-mi nisterie van buitenlandse zaken. Het is het jongste uit een reeks voorstellen die de landen van het Warschau Pact afgelopen week deden. Schapen verkeerd: doden en gewonden BAYRUT Een kudde schapen die in het noorden van Libanon het verkeerde weiland op gelopen was is de aanleiding geweest van een botsing tussen dorpelingen waarbij dit weekeinde zes doden en twintig gewonden vielen. De schapen uit. het christelijke dorp Qoubaiyat lie pen een weiland op dat wordt opge ëist door de islamitische bevolking van het dorp Shanbook. Een gevecht brak uit toen islamitische herders probeerden de schapen en hun christelijke herders te verdrij ven. Nog eens twee doden vielen toen aanhangers van twee volley balteams elkaar met machinegewe ren bestookten. Poolse zusters na 47 jaar herenigd DENVER Twee Poolse zusters die elkaar door de Tweede Wereldoorlog uit het oog waren verloren, zijn na 47 jaar in de Verenigde Sta ten herenigd. De zusters had den elkaar voor het laatst ge zien in 1941, toen Gennia Jurczyniska gedwongen werd te werken voor een Duitse familie in bezet Polen. Een jaar later werd Genevefa naar een concentratiekamp in Duitsland afgevoerd. Na de bevrijding vertrok zij naar de VS. De twee zussen heb ben nog een zus, wier ver blijfplaats in de Sovjetunie onbekend is. HAAG Het pre- aantal doden zal bekend worden. nderdduizenden dra- 2690 voor de rest van hun Sis! en herinnering aan ong oorlog met zich mee. 3?7sl economische schade ,2200 t met geen pen te be- 82%-ijven. Dat is in enkele nen de afschuwelijke hy ans van de oorlog tus- Si Iran en Iraq, waaraan 52!oo bijna acht jaar een ein- JJ lijkt te komen nu ook ong n Resolutie 598 van de 520# iligheidsraad van de renigde Naties heeft ong ïvaard. was gisteren op twee da- 23J5 na een jaar geleden, dat 51$ Veiligheidsraad in een re- 19.79 itie Iran en Iraq opriep i einde te maken aan hun gj'® log en de troepen terug te 327| «ken binnen internationaal 85.?) ende grenzen. Iraq (de 285.9) eine Satan") ging daar mee 112M oord. De resolutie was 1255j r Iran echter onaanvaard- 1,2$ r, omdat de ayatollahs eis- 73J* dat Iraq zou worden ge- 21-91 ndmerkt als de agressor. 15?ufar gistermiddag om kwart r een rinkelden opeens de ixbellen van de internatio- persbureaus voor het be lt, dat Iran had laten we- L Resolutie 598 alsnog te "aarden. „Er zat wat aan geruch- Maar zo'n bericht komt n nog altijd als g", zegt Dick Leurdijk, dewerker van het Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen „Clingendael". Blitzkrieg Bijna acht jaar geleden hoopte de Iraakse president Saddam Husayn de nieuwe machtheb bers in Teheran met een kor te, hevige oorlog op de knieën te kunnen dwingen. Hij kreeg daarbij de (financiële) steun van een aantal landen rond de Perzische Golf, die uiterst bevreesd waren voor de „ex port" van Iraanse islamitische revolutie. Maar de oorlog liep totaal anders dan Husayn ge dacht had. De „Blitzkrieg" werd een to tale oorlog waarin, naarmate de tijd vorderde, geen wapen ongebruikt werd gelaten. Vooral niet door Iraq, dat als eerste begon met het beschie ten van schepen in de Golf, met het bombarderen van ste den en er evenmin voor te rugschrok om chemische wa pens in te zetten. Toch zag het er een jaar gele den nog naar uit dat Iran de oorlog zou winnen. Gedreven door een ongekend fanatisme veroverden Iraanse troepen, onder wie honderdduizenden vrijwilligers, grote stukken Iraaks grondgebied. Maar in april van dit jaar kwam de ommekeer. In hoog tempo werden de Iraniërs naar hun eigen land teruggedreven tot de posities van acht jaar gele den. En daar maakten de bei de legers de afgelopen dagen pas op de plaats. „Die terugtrekking Iraanse troepen was zo'n aan wijzingen dat er iets aan zat te komen", aldus Leurdijk. „Daarnaast waren er de ge ruchten over voorzichtige toe naderingspogingen tussen de Verenigde Staten en Iran. Opmerkelijk was ook de Iraanse reactie op hetneer schieten van de Airbus. Ja, een hoop verbaal geweld na tuurlijk. Maar er was ook sprake van terughoudend heid. Aan de oproep tot wraak is geen gehoor gege ven. Bovendien wist Iran, dat de afgelopen jaren niets dan kritiek heeft gehad op de Verenigde Naties, nu opeens wèl de weg te vinden naar de Veiligheidsraad. Alles bij el kaar denk ik echter dat de militaire situatie doorslagge vend is geweest. Iran kan de oorlog militair en economisch niet meer aan". Vragen blijven De berichten uit New York en Iran laten evenwel nog veel vragen onbeantwoord. Een van de meest interessante noemt Leurdijk de vraag hoe de interne verhoudingen in Iran momenteel liggen. De benoeming van parlemenst- voorzitter Rafsanjani tot op perbevelhebber van de strijd krachten deed al vermoeden, dat meer gematigde stromin- ten in Iran de overhand heb- en gekregen. De aanvaar ding van de VN-resolutie ver sterkt dat vermoeden. Maar het blijft onduidelijk wie in Teheran precies aan welke touwtjes trekt. Leurdijk; „Iran kon weinig anders dan de resolutie aan vaarden. De bevolking wordt ontevreden. Het leger is on- derbewapend. Het aantal vrij willigers voor de oorlog is sterk teruggelopen. Interna tionaal gezien is het land de afgelopen jaren steeds verder geïsoleerd geraakt. Rafsanjani probeert dat isolement te doorbreken. Een van de vra gen die dan direct opkomt is wat er zal gebeuren met de Amerikaanse gijzelaars in Li banon. De Fransen werden vrijgelaten toen Teheran en Parijs de betrekkingen verbe terden. Maar alles wat je daar verder over zegt blijft voor alsnog koffiedik-kijken. Wat je wel kunt zeggen is dat on danks de ontwikkelingen van dit moment de interne strijd in Iran waarschijnlijk nog niet beslecht is". Bij die strijd zal de onrust on der de bevolking ook een rol spelen. Aanvankelijk, zo ver wachten waarnemers, zal er een algemene opluchting zijn dat de oorlog voorbij is. Maar na enige tijd zullen de econo mische en sociale problemen opnieuw de kop opsteken. En dan is geen Heilige Oorlog meer, uit naam waarvan de bevolking zich tal van ontbe ringen moet laten welgeval len. Tankeroorlog Volgens de secretaris-gene raal van de Verenigde Naties, Perez de Cuellar, kan de VN- resolutie over ruim een week in werking treden. Dan zal Opperbevelhebber Rafsanjani tijdens een zitting t vaarding van de VN-resolutie bekendmaakte. i alle hoge Iraanse leiders, waar hij de aan- blijken of Iran en Iraq het staakt-het-vuren ook laten gelden voor de Perzische lolf. Leurdijk: „In Resolutie 598 wordt met geen woord gerept over de tanker-oorlog. Maar ik acht de kans groot dat de rust in de Golf inderdaad te rugkeert. Misschien dat er als nog een vloot komt onder de vlag van de Verenigde Naties om toezicht te houden. Maar de Amerikaanse vloot heeft er zijn langste tijd gehad en onze jongens kunnen voor Sinterklaas weer thuis zijn". Overigens verwacht Leurdijk nog wel pittige onderhande lingen over de precieze uit werking van de VN-resolutie. „Beide landen hebben zich bereid verklaard de resolutie te aanvaarden, zoals die door de Veiligheidsraad is vastge steld. Maar hoe regel je de vrijlating van de krijgsgevan genen? Wie komen er in de commissie die een onderzoek gaat instellen naar de vraag wie verantwoordelijk is ge weest voor het uitbreken van het conflict? Wat moet gebeu ren met het oordeel van die commissie? En hoe wordt de komst geregeld van VN-waar nemers, die toezicht moeten houden op het bestand?". Iran en VS Sommige waarnemers in het gebied rond de Golf verwach ten dat de Iraanse koerswijzi- fing zal bijdragen tot een ver- etering van de relaties van Iran met de Verenigde Staten, door ayatollah Khomeini steeds de „Grote Satan" ge noemd. Leurdijk acht dat niet uitgesloten. „Deze landen hebben nu eenmaal gemeen schappelijke belangen. Voor Amerika is Iran van groot strategisch belang, terwijl Iran geen kant op kan zonder de medewerking van de VS. Wanneer Iran en Iraq door de bemiddeling van de Verenig de Naties inderdaad besluiten de vrede te tekenen, ver dwijnt een oorlog in de ge schiedenisboeken die tot een van de gruwelijkste kan worden gerekend in de mo derne geschiedenis. Leurdijk: „Het enige positieve aan deze oorlog is dat weer eens wordt aangetoond, dat conflicten zelden of nooit kunnen worden uitgevochten. Ik zal geen applaus krijgen voor deze opmerking, maar het is wel zo. Dan blijft de vraag waar het allemaal nodig voor is geweest". Het antwoord op die vraag is voor een niet onbelangrijk deel terug te vinden in de winst- en verliesrekeningen van talrijke westerse wapen producenten. Jarenlang heeft de westerse wereld zich wei nig gelegen laten liggen aan de bloedige oorlog, behalve als er zaken kon worden ge daan. Leurdijk: „Uit recente onder zoeken blijkt dat zeker 58 lan den wapens hebben geleverd aan Iran of Iraq. Zeker dertig van hen leverden aan beide partijen. Het gaat daarbij vooral om westerse landen. We hebben flink aan die oor log verdiend. JÖS TIMMERS IRAN: GESCHIL IS OPGESCHORT (Vervolg van de voorpagina) NEW YORK/NICOSIA De Iraanse opperbevelhebber Rafsanjani verklaarde gisteren dat het geschil met Iraq „opge schort" is, maar niet voorbij. „We moeten op onze hoede blijven". Rafsanjani zei ook dat Iran nog steeds gelooft dat de „agressor" waarmee Iraq wordt bedoeld gestraft moet worden. Rafsanjani ver klaarde verder dat ayatollah Khomeini, de geestelijk leider van Iran, persoonlijk het be sluit genomen had om een be stand met Iraq te aanvaarden. Daarbij zou het neerschieten van de Iraanse Airbus een be langrijke rol hebben gespeeld. In de reacties op het Iraanse besluit wisselen tevredenheid en wantrouwen elkaar af. Aartsvijand Iraq verklaarde dat Iran zich alleen om „tacti sche redenen" bij de resolutie neerlegt en dat er in Iran geen sprake is van een streven naar een „werkelijke en rechtvaar dige vrede". Ook de meeste andere Arabische landen aan de Golf waren zeer voorzichtig in hun reacties op de Iraanse stap. Sommige waarnemers zien in de Iraanse stap éen spelletje om tijdwinst te boe ken na de laatste serie neder lagen tegen Iraq. Bovendien zou Teheran verlost willen worden van het beeld, dat het een obstakel vormt voor een vreedzame oplossing van de oorlog. Anderen zijn optimisti scher in hun oordeel en zien in de Iraanse beslissing een be vestiging van het feit, dat de gematigde stromingen de macht in handen hebben. Eén van de landen die niet blij zal zijn met het nieuws is Is rael. Zowel Iran als Iraq zijn al jaren bittere vijanden van de joodse staat, maar beide had den de afgelopen jaren vrijwel alleen oog voor de onderlinge oorlog. Nu zou echter de druk op Israël weer kunnen toene men. Voor Europa en Japan ontstaan er in deze situatie ook economische voordelen. Zij kunnen een belangrijk aan deel hebben bij de wederop bouw van Iran en Iraq. Jantal doden als gevolg aantal Indiase deelstaten zijn uitgebreide overstromin- Veel doden te betreuren door n het noorden van Ban- overstromingen. Nu het ook al sh is gestegen tot 236. vijf dagen onophopudelijk re- el het water na drie we- gent in het noordoosten van het zakken is, kwamen Brazilië zijn zo'n 46.000 inwo- 'gelopen etmaal nog ze- ners dakloos geworden. Naar irtien mensen om door schatting zestig doden zijn al 'king, instorting van hun geborgen. De burgemeester of de consumptie van Van het zwaar getroffen Ma- drinkwater. Ook in een Ceio heeft de regering verant woordelijk gesteld voor de ge volgen van de ramp. Volgens hem waren de regens door weerdeskundigen voorspeld, maar is verzuimd voorzorgs maatregelen te nemen. Op de foto twee kinderen die hun grotendeels verwoeste huis ontvluchten. foto: ap OPLEIDING VOOR OOGCHIRURGIE IN DC-8: SCHIPHOL De ver handeling over oogchirur- gie en de mogelijkheden om blinden weer ziend te maken is interessant. Maar zodra achter de rug van Oliver Foot het ge priegel in week-trillend, blauwig vlies op het tele visiescherm verschijnt, buigt zijn publiek het hoofd, met tranen in de ogen. Oliver Foot is. zoals dat heet „de stuwende kracht achter een luchtvaart-fenomeen". Het gaat om een DC-8 die is omgebouwd tot een zieken huis, gespecialiseerd in oog ziekten. Deze week doet het bejaarde toestel, dat in 1958 uit de fabriek rolde, Schiphol- Oost aan voor een onder houdsbeurt. Tegelijkertijd wordt getracht de interesse te wekken van de medische- en de zakenwereld in Nederland. De DC-8 is de belichaming van het project Orbis, hetgeen in de klassieke talen zowel „in de hoogte" als „ziende" kan betekenen. Orbis vormt het geesteskind van een promi nente Amerikaanse oogarts, die niet werkloos kon blijven bij de wetenschap dat de we reld tussen de 35 en 45 miljoen blinden telt. Drie kwart van dat enorme aantal zou gefcezen kunnen worden via een Oogo peratie, maar daartoe moeten de artsen wel zijn opgeleid. In het toestel van Orbis zijn inmiddels zijn zesduizend mensen met goed gevolg onder het mes gegaan. Maar dat is niet het grote doel van Orbis. Veel belangrijker is het feit dat zo'n vijfduizend artsen en evenveel verpleegkundigen een korte cursus hebben ge volgd in oogoperaties en be handeling van oogziekten. De DC-8 heeft inmiddels 51 lan- doen, zolang tenminste vleugels er niet door metaal moeheid naast vallen. Een van de voordelen van het vliegtuig is volgens Foot de ge makkelijke bereikbaarheid. „Met name in Derde Wereld landen zijn relatief weinig art sen. Zij kunnen het zich niet permiteren hun praktijken voor enkele weken in de steek te laten voor een cursus ergens in het Westen. Daarom komen zij samen in het Orbis-toestel dat volgestampt zit met audio visuele aparatuur. Terwijl de ene dokter een operatie uit voert, kunnen alle anderen via televisieschermen precies vol gen wat er gebeurt", aldus Foot. De staf van Orbis'25 medici en negen bemanningsleden gaat er prat op dat in het toe stel de meest geavanceerde ap paratuur voorhanden is. Maar- in lang niet alle landen die het Duizenden artsen hebben de afgelopen jaren een korte cursus oogchirurgie gekregen in de DC-8 van het Project Orbis. toestel aandoet, wordt die ge bruikt. Het heeft immers geen zin artsen te leren omgaan met een laser-microscoop, wanneer in hun land geen lasermicros copen te vinden zijn. Orbis hoedt zich ervoor lokale artsen op te leiden met apparatuur die zo duur is, dat het de eerste tientallen jaren toch niet, wordt aangeschaft. Daarente- g;n wordt in elk land dat de rbis aandoet in het lespro gramma rekening gehouden met de daar meest voorko mende oogziektes. De Nederlandse oogheelkundi gen zijn inmiddels enthousiast. Toegezegd is dat zowel pas af gestudeerde oogartsen als ge vestigde oogchirurgen cursus sen zullen gaan geven in de Orbis all-over-the-world. Oli ver Foot is niet helemaal ver baasd over de toezegging: „Jullie tonen begrip. Dat blijkt wel uit het feit dat jullie geld biljetten zijn gemerkt voor blinden en slechtzienden. Mee doen met Orbis is weer stap naar visie (letterlijk) en naar vrede". AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB Het scheepsjournaal van Peer Den Schuymer Wanhopig strijden de verdedigers van de stad tegen de pi- n. i van Peer de Schuymer. Ze zijn wel talrijker, maar de onver- - 'se aanval heeft hen totaal overrompeld en in de eerste aan- heI 'in reeds verscheidene soldaten buiten gevecht gesteld. En wel ^"ar6. moeilijk hanteerbare musketten zijn vaak minder snel pieken der piraten. Reeds dringen de aanvallers op naar Hidden van de nederzetting en nog steeds wappert de ver- l5i S! een /an ae neaerzeiung en nog steeas wappert ae ver- Ikkelijke bloedvlag, soms nauwelijks door stof en kruitdamp zichtbaar, vooraan. En wie ook vooraan is, dat is Peer de Schuy mer, die zich, zwaaiend met zijn sabel, een weg baant naar het marktterrein. Zijn mannen volgen hem, en wanneer de kleine troep tenslotte het plein heeft bereikt, stort ook de verdediging volkomen in. „Schipper!" hijgt hij, leunend tegen een muur zich het zweet van het voorhoofd vegend, „schipper, stuur een ma troos de toren op en laat de vlag hijsen boven deze stad, de vlag van ons, de vlag van mij, van Peer de Schuymer!" (Vervolg van de voorpagina) MOSKOU De provincie Na- torno-Karabach hoort bij de ovjet-republiek Azerbajdjan, maar er worden maatregelen getroffen die de „waarachtige autonomie" van het gebied en de uitvoering van een pro gramma voor de sociaal-econo mische en culturele ontwikke ling ervan moeten verzekeren. Met die uitspraak maakte het §residium van de Opperste ovjet gisteren voorlopig een einde aan de pogingen van Ar meniërs Nagorno-Karabach bij hun republiek te betrekken, omdat dat vanuit religieus en cultureel oogpunt beter klikt. Overigens verliep de vergade ring niet bepaald rustig. Sinds de invoering van Gorbatjovs glasnost, de afgevaardigden hun mond durven open te doen, krijgen vergaderingen vaak tumultueuze karakters. Het besluit de grenzen van de republieken niet te wijzigen is volgens persbureau Tass wel eenstemmig genomen. Het presidium, dat wordt voorgezeten door president Andrei Gromyko, telt 36 leden en omvat de hoogste functio narissen van de regering, de partij en de leiders van aUe vijftien republieken. Gromyko verklaarde aan het begin van het debat dat de juiste oplos sing „moet worden gevonden binnen het raamwerk van de Sovjetrussische grondwet, soci alistische waarden en weder zijds respect voor meningen, tradities en nationale waarden van beide naties". Zowel Nagorno-Karabach als Armenië had het centrale lei derschap van de Sovjetunie gevraagd een uitspraak te doen in het geschil, dat de ge moederen in de Kaukasus al vijf maanden bezig houdt. Eer dere maatregelen van Moskou, waaronder een plan voor eco nomische en sociale ontwikke ling van de bergstreek, hadden gefaald. Dat met dit besluit een einde komt aan de onrust, valt sterk te betwijfelen. Roekeloosheid oorzaak ramp Franse Airbus PARIJS Het neerstorten van een Franse Airbus, vorige maand bij Mulhouse, is vrijwel zeker veroorzaakt door roeke loosheid van de piloten. Bij het ongeluk tijdens een demon stratievlucht kwamen drie mensen om het leven. Door een wonder bleef de rest van de ruim honderd passagiers ongedeerd. Hoewel het officië le onderzoek naar het ongeluk nog niet is afgerond, onthulde het Franse weekblad Le Point gisteren enige opzienbarende fragmenten van de zogeheten „cockpit voice recorder", een apparaat dat de gesprekken tussen de gezagvoerder en tweede piloot registeert. Op een van de banden wordt dui delijk dat de piloten het pu bliek aan de grond enige sen satie willen bieden door lager en langzamer te vliegen dan toegestaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 5