Alex Coenraad Rosemeier:
Ik blijf het pure zien99
EENDER LAATSTE SCHILDERS
DER LEIDSE SCHOOL WERD 100 JAAR
si;
Bewoners verbolgen over brug Noordbuurtse vaart
BEIDEN OMGEVING
EatiUaQowumt
DINSDAG 19 IUU 1988 PAGINA 11
tltl
I bou
s vai
afg<
ïst di
Hou
en oi
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch ol' schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
door Ton Piolrrs
...per
gistermiddag verba
zend gezellig en druk in het
achtervertrek, dat de jarige
als z'n atelier heeft ingericht.
n keer leek die ruimte
gelagkamer, vanwege
ren en de doorstro-
|f|ming. Full house in het Leid-
Burggravengebied. De me
ndia maakten er professioneel
hun opwachting, huisarts Jan
de Bruijne bezocht, hartver-
armend, even z'n oudste pa
tiënt, en natuurlijk was er ook
taxi aangevoerde burge
meester Cees Goekoop met
ambtsketen en groezelig haar
(alsof hij net onder de douche
vandaan was gekomen), een
gemeentelijk geschenkje en
een kout vol humor. Nou,
Goekoop trof het wel deze
keer, op z'n sociale toer, want
ij zijn gastheer was ook niet op
z'n rappe mondje gevallen.
„Dat heb ik weieens anders
meegemaakt", zei de magi-
t nog, blij verrast. Die
wisselden de ene kwink-
ia de andere uit en sloe
gen elkander bijna op de
schouders. Goekoop: „Ik
merk wel, dat ik u niet „opa"
oef te noemen, want in uw
:rasheid, m'n beste meneer
Rosemeier, schuilt nog veel
jeugdige overmoed".
as de jarige wel bena-
leeld door zijn handicap:
echts is hij helemaal doof en
links helpt nog slechts een ge-
loorapparaatje op een batte-
ijtje: „Het vorige ding vond
k beter", zei het middelpunt
alle vrolijkheid, voordat
ïu en dan een ogenblik
stilviel. Goekoop kon dus din
gen zeggen die niet onmiddel
lijk tot de oude jongeman
loordrongen. Maar dat vond
Ie jarige eigenlijk ook wel
irettig: „Als je doof bent kun
niet horen of de mensen
a loopje met je nemen",
[stelde hij tevreden vast. En
„..steeds was er z'n dochter, me-
'f:Pl"vrouw Loek Mulder-Rosemei-
„er, die bijsprong als interme-
tolk; een reddende
mgel zogezegd. In elk geval
beleefden we gisteren een
evenement met een knipoog
de onvergankelijkheid:
Alex Coenraad Rosemeier,
reeds 85 jaar kunstschilder,
'achter de rug
n honderd en
eerste levensjaar begonnen.
Op die leeftijd hebben veruit
medemensen de
aardse beslommeringen al ver
achter de rug. Alex is daar
nog niet aan toe.
h'k:
egt
De levenslust spat er, door
een gunstige speling der na
tuur, bij Alex Rosemeier nog
steeds vanaf. Ja, er is wel pijn
die op slijtage duidt; met de
het hannesen en de
prostaat zou er eigenlijk uit
moeten. Maar die operatie is
op zijn leeftijd niet zonder ri
sico: „Laat mij nou maar wat
pijn hebben en gewoon nog
even doorleven". Nee; dit is
geen „echte" honderdjarige,
troetelkind van de medische
wetenschap op huisartselijk
niveau. Een pictureel talent
in een dikke trui verpakt;
lekker warm met dit honde-
weer. Alex Coenraad is de on
rustige, rustende meester op
het doek die 't liefst z'n palet
dag en nacht in de nand
houdt om te kunnen schilde
ren, altijd maar weer schilde
ren en schilderen; bedienaar
van een boeiend coloriet. Nu
is het wat minder, maar hij
wacht de tijd af dat hij zich
wat beter voelt om dan weer
verder te kunnen gaan. Ver
der zegt hij 't meedogenloos:
„Ik ben schilder en nog doof
ook".'
„Aarde van je land"
Curriculum vitae: Alexander
Coenraad Rosemeier werd op
18 juli 1888 geboren in Soera-
karta, voormalig Ned.Oost-In-
dië. Vader was resident bij
het binnenlands bestuur.
Moeder overleed toen Alex 3
jaar was. Hij had een toege
voegde baboe, die, toen hij, 12
jaar oud, met z'n vader naar
Nederland verhuisde hem een
zakje (te openen op volle zee)
meegaf met „aarde van je
land"; Indië dus. Dat was tref
fend, vond ook dochter Loek.
Ach, daar zijn nog de oude
herinneringen. „Multatuli,
Eduard Douwes Dekker, was
een vrind van m'n vader. Het
was een rot tijd voor Dekker,
die veel had gedragen. Als je
personeel had, sprak dat laag-
Javaans, maar je moest je
meerdere in 't hoog-Javaans
aanspreken, en die meerdere
gaf dan een nauwelijks te re
construeren antwoord in het
laag-Javaans. Zo vernederend
open
ergens
„Die Rosemeiers
suiker doen en een
roomse meid hebben..."
Alexander Coenraada zit daar
niet meer over in; hij zou best
kort te maken: Alex, die het,
samen met vader oud-resi
dent, na de thuiskomst in
Holland, Apeldoorn, niet
breed had, ging schilderen in
plaats van officier te worden.
Het penseel werd hem zeer
lief. In de literatuur had je
toen nog de Tachtigers, maar
Alex spande zijn doeken en
toekomstige kroon in de
maalstroom der Haagse en
Leidse School (eerste kwar
taal 20ste eeuw); sfeer en
stemming van het Franse im
pressionisme. Hij heeft dat
weieens verwoord: „Land
schap, technisch volmaakt,
schilderen
die atmosfeer doet ontstaan,
gemeenzaamheid in het ge
heel. Impressie is de harts
tocht der natuurlijkheid, het
plotselinge en het licht zijn
souverein. De kunstenaar is
de steeds verwonderde, in as
sociaties en gedachten..." Zo
wel in de Haagse als in de
Leidse School, „die beide van
eenzelfde charme zijn".
Zo werd ook Alex Rosemeier
een gedreven kunstschilder,
die „is als een zeef: groots, te
der, achterdochtig, verfijnd,
bedeesd, krachtig, volledig,
romantisch. Met neiging tot
het intieme". Ook wat het
laatste betreft is Alex de ou
dere immer zichzelf gebleven.
Dat laat hij ook blijken in een
stortvloed van verhalen. Ik
geloof, dat hij zelfs dan zijn
apparaatje afzet om eindeloos
te kunnen voortbomen, waar
bij dochter Loek klaarzit om
op de rem te kunnen trappen.
Het is nauwelijks te stoppen,
wat de eeuwoude Alex heeft
meegemaakt „als schilder".
„Hij is sterk als een beer",
voegde Loek er verontschul
digend aan toe. Dan krijg je
het sterke verhaal van Alex
zelf te horen. Het is alweer
een paar dagen geleden, maar
hij droomde en vertelde me
grinnikend: „Als ik straks ja
rig ben verwacht ik 60 vrien
dinnen die ik gehad heb. En
van ieder van hen krijg ik
een zoen. Je hebt ze met rode
lippen, oranje, groene, paarse.
Dat zie je dan op m'n gezicht.
Dat is moderne kunst!" Toen
verviel Rosemeier in het
hoog-Javaans en z'n dochter
Loek stond machteloos. „Hij
mag nog alles hebben; als je
zö 100 wordt, nou nou! Hij
maakte ze doorgaans 't hof",
zei ze berustend.
„Als m'n vader afleiding
heeft, voelt ie niets van z'n
kwalen. Hij is me d'r een
hoor. 't Is wel eens goed voor
hem, zo'n verjaardag; hij heeft
nooit zo aan de weg getim
merd. Hij is geen opschepper,
maar het komt er wel uit nu".
Vader Alex was inmiddels
met z'n gedachten ver voor
uit; hij hoorde niet wat z'n
dochter vertelde en kwam op
gewekt met z'n eigen verha
len. Daaruit viel op te maken,
dat hij in Leiden lid was ge
worden van de teken- en
schilderacademie Ars Aemula
Naturae, Ars dus. „Ik was een
leerling van Frits Jansen, een
van de beste leraren die er
toen waren en die ook les ge
geven heeft aan koningin
Wilhelmina". „De handen",
zei Jansen eens, „de handen
zijn het tweede gezicht van de
mens". Rosemeier schilderde
tezamen met de Belgische
schilder Alph. Bayens en trok
bovendien bijna dagelijks op
met bekende Leidse schilders
als Floris Verster, C. van der
Windt (een wat tragische,
eenkennige figuur, die zijn
Thee uit schone sok
„Het waren mooie tijden. Ik
ging vaak logeren in Noor
den, bij „moeder Verzijden",
die in de „Karkiet" achter de
grote plas tegen een redelijk
tarief een pension voor kunst
schilders hield en zich een
„moeder" betoonde ten aan
zien van een stel vaak ontre
gelde artiesten met hun „stre
ken". Ze zette thee in een gro
te geëmailleerde pot en dan
ging er een schone sok met
theebladeren in. Collega Wil
lem Weissenbruch kwam er
ook en er kwamen ook ande
re schilders om den brode bij
moeder Verzijden. Weissen
bruch had soms z'n tijd niet
en dan was hij bang voor z'n
vrouw die hem nogal achter
de broek zat. Dan hielp ik
hem en gaf hem een paar
„natte doekjes" en die hingen
dan in 't donker te drogen te
gen het plafond, 's Avonds
kwam z'n vrouw aanzetten en
zei: „Zo Willem, heb je goed
gewerkt vandaag?" „Jazeker,
beste meid", zei Willem, „kijk
maar, daar hangen ze alle
maal". Nou, die vrouw was
een beetje bijziend, dus was ze
dik tevreden". Alex kan er nu
nog om grinniken.
„Zo leerden we van elkaar,
maar toch kon je zien wat een
Van der Windt, een Van
Driesten en een echte Rose
meier was; je kreeg ieder toch
een aparte stijl al waren we
van dezelfde school nietwaar.
Ach, de schilder is een zeef en
door die zeef kan het schilde
rij groots worden, of teder, of
krachtig, ja bedeesd of roman
tisch". Wel, Alex Rosemeier
was een heraut der roman
tiek. Kijk maar om je heen in
zijn atelier met die permanen
te expositie in de achterkamer
met de dubbele beglazing te
gen diefstal. „Het is wel don
ker hier hè, vindt u niet? Ach,
als u een boek over mij en
m'n werk wilt schrijven, kan
ik dan, tegen betaling, een
exemplaar van u krijgen?"
„Nee pa", zei Loek geduldig,
„deze meneer komt voor de
krant". Ik zag een boeiend,
bijna sprekend, paneeltje met
een dood vogeltje. Rosemeier
haalde het vol liefde van de
muur. „Dat was tientallen ja
ren geleden onze kanarie, een
schattig beestje dat uit m'n
hand at en op m'n schouder
ging zitten. Ik vond het vrese
lijk toen hij daar dood op z'n
zijdje lag, en zo heb ik 'm ge
schilderd".
Zo vergingen de jaren en
Alex Rosemeier bleef maar
schilderen. Hij schatte het to
taal „bestand" op ongeveer
2000 „stuks", klein en groot.
Hij schilderde en filosofeerde.
Dochter Loek zei: „Hij is geen
knokker, maar wel erg kri
tisch wat z'n eigen werk be
treft". De ja'rige: „Miin vroe
gere collega's waren neel an
ders dan de huidige generatie
van kunstenaars". „Ja", zei
Loek, „je ziet niet anders dan
jaloezie. Misschien omdat ze
merken dat vaders werk ge
woon erg goed is. Hij is ook
sterk als een beer, maar een
goed en nobel mens. Vader
mag dan soms „schildersla
tijn" spreken, maar hij is geen
zonderling. Wel iemand met
gebruiksaanwijzing. Een
driftkop ook, een driftharses
heeft hij. Nou, dat ben ik ook,
dus botst 't nog weieens".
Tot in Parijs werd werk van
Alex Rosemeier tentoonge
steld. Doeken van hem wer
den overal aangekocht, onder
meer door het Rijk, de ge
meente Leiden en ook de ko
ningin bezit een doek van Ro
semeier: „Het Bos van Krantz
te Warmond". Tot 25 juli a.s.
is een klein deel van z'n werk
te zien in de Schottenzaal van
het Stedelijk Museum De La
kenhal. Ook een schilderij
van het tot de sloop gedoemde
„Kasteel van Duinrell". Dit
doek is inmiddels (voor 5000
gulden, naar Alex' zeggen)
aangekocht door de gemeente
Wassenaar en burgemeester
Piet Hein Schoute kwam on
langs persoonlijk het schilde
rij, dat een plaats krijgt in het
gemeentehuis De Paauw, be
wonderen.
Taartji
\es
Geheel volgens gewoonte
kocht Rosemeier bij gelegen
heid van deze expositie een
groot aantal „taartjes" voor de
Eersoneelsleden van De La-
enhal; „leuk voor die men
sen". Ook aan de vooravond
van zijn honderdste verjaar
dag waren er taartjes bij hem
aan huis. De feesteling veror
berde er zelf twee van, want
hij mag „nog alles hebben".
Na een half glaasje „Vieux"
werd door Loek het noodsein
gehesen: „Pa, ho pa; je weet
dat je er niet tegen kan, en ze
ker niet met die medicijnen!
Je kunt beter nog een taartje
nemen". Maar pa's ogen
glommen alreeds: „Ik ben al
tijd te bescheiden geweest om
reclame te maken, hè Loek?
M'n bet-bet-overgrootvader
was ook een groot schilder:
Hermann Thepass, een Duit
ser uit Anholt, van 1784. Ik
zal 't van hem hebben, denk
ik".
Toch is Alex Rosemeier dank
baar voor het aan hem bewe
zen eerbetoon. „Sinds '63 krijg
ik jaarlijks van het ministerie
(van WVC) een ere-geld van
3000 gulden, in verband met
de kwaliteit van m'n werk. Er
zullen er niet veel zijn die dat
krijgen; dat houden ze ge
heim, weet u wel? Ik hou 't
niet geheim, want ik moet 't
toch aan de belastingen opge
ven". Het was, eind vorige
week, even een bewogen au
diëntie ten huize Rosemeier.
Alex Coenraad, de eeuwling
die nog zo graag „het hof
maakt", was nauwelijks meer
in te dammen. Dat kwam ook
al door de taartjes. Hij bleef
uit de laat-Haagse en Leidse
School klappen, brak elk ge
reguleerd gesprek af, en: „Als
je oud wordt, moet je gevoel
voor humor hebben, anders
wordt het zo doods. Ik ben
vergeetachtig. Ik heb wel 'ns
tegen m'n dokter De Bruijne
gezegd: „Wil je wel geloven
dat ik soms gewoon vergat dat
ik getrouwd was?" Dan voel
de de dokter even m'n pols en
zei, dat het goed was. Maar dit
moet u niet in uw boek schrij
ven, anders denken ze dat ik
kierewiet ben. Maar ik wil
voorlopig blijven schilderen
als 't even kan; ik vind 't leuk
om moeite te doen, om iets te
kunnen schilderen. Ik blijft
het pure zien".
ilan
KelSSE De organisatie
17 rind het evenement Les
mer uatres Jours de Lisse
aait op volle toeren.
\chh eze Lissese Franse dagen
jn e orden gehouden van
zeeijonderdag 18 tot en met
'der®ndag 21 augustus. Tij-
■"'n ?ns de Franse dagen
•aveordt een groot aantal ac-
jora feiten gehouden die al-
?kle maal „Frans" getint zul
jouRSDElisse Franse dagen in Lisse
len zijn. De commissie
Toeristisch Overleg Lisse
(TOL) heeft laten weten
dat in het centrum van
Lisse gedurende deze da
gen een kunstmarkt
wordt gehouden. Een
wijnproeverij zal niet ont- Meulemans-Seelen de dagen
breken en er zullen nog openen en een kwartier later
talloze andere evenemen- «aat de Stratenloop onder lei-
.ten zijn.
ding van de atletiekvereniging
De Spartaan van start. Daar
naast zal een muzikale rond
gang worden gehouden, er is
een wijnproeverij, er jeu de
boules gespeeld, men kan ge
nieten van Franse muziek en
er wordt een etalagewedstrijd
gehouden in winkels die uiter
aard tijdens de koopavond ge
opend zijn. Om half negen
volgt dan het optreden van de
Mill Base Band, waarmee die
eerste Franse dag wordt beslo
ten.
Op vrijdag 19 augustus staat in
het voorlopige programma een
autoshow genoteerd, de kunst
markt zal aan de orde zijn,
standwerkers zullen zich door
het dorp verspreiden en er
wordt vanaf half acht een wie
lerronde gehouden, gespon
sord door de winkeliers. Een
speciale attractie is een Solex
race in de pauze. De muziek
wordt verzorgd door Alice and
the Players. Om half tien is er
een optreden van de sport
school Ed van Tilborg, terwijl
in het winkelcentrum Blok
huis tot elf uur wordt opgetre
den door Brenda. De winkels
zullen die vrijdagavond tot elf
uur open zijn.
Zaterdag 20 augustus is er een
autoshow van drie Franse
merken, een puzzelwandel
tocht, een concours d'elegance
van oude Citroëns, een kinde
roptocht en veel muziek. Ook
de kunstmarkt, de wijnproeve
rij en het jeu de boules zijn za
terdag nog te bezoeken.
Op zondag 21 augustus tenslot
te worden de Franse dagen af
gesloten met een koffieconcert
in het St.Agathaklooster. Dat
concert begint om twaalf uur.
dafOETERWOUDE De
bewoners van de Noord
buurtse weg 30 en 31 in
>,g2( oeterwoude, de families
jan der Krogt en Van
chagen, zijn teleurgesteld
/er de brug die voor hun
leur gebouwd wordt. Vol-
tJ|ens beide families is de
rug veel te groot.
(rug
brug komt in de
de oude kwakel-
de Noordbuurtse-
tas volkomen ver
zou vervangen
>rden door een nieuw, iden-
^ek exemplaar. Vorige week
^Cferd met enig feestelijk ver
sion de eerste paal geslagen.
.laar nu de nieuwe brug zicht-
A aar wordt maakt het feestelij-
W01 gevoel bij de bewoners die
?en an de brug gebruik moeten
"laken plaats voor teleurstel-
"etng. De brug wordt namelijk
inzienlijk breder, iets nie-
'ersiand om gevraagd heeft. Ook
n |kt de brug hoger te zijn, al
01 ordt dat door de gemeentelij-
er> e vertegenwoordigers ont-
JencL Feit is in ieder geval dat
bewoners van de panden
oordbuurtseweg 30 en 31, de
imilies Van der Krogt en
an Schagen, die van de brug
na ebruik moeten maken zeer
om e
teleurgesteld zijn in de in hun heeft jarenlang gestreden
ogen te forse brug. de kwakelbrug in een nieu
Mevrouw M. van der Krogt uitvoering, maar in oude glo
rie, voor de Noordbuurtse vaart
te behouden. Plannen om de
brug op een andere plaats te
bouwen en er zelfs een platte
brug van te maken werden
met succes tegengehouden.
Het feit dat de brug aanzien
lijk breder wordt dan in de
oude situatie de oude brug
was 1.10 meter breed en de
nieuwe wordt 2.00 meter is
min of meer toevallig.
„Ik heb het altijd een enge,
smalle brug gevonden en daar
om is de nieuwe brug nu bre
der en dus functioneel ge
maakt. De hoogte is vrijwel
gelijk aan de oude brug. Wel
licht dat het enkele centime
ters scheelt omdat de materia
len die worden gebruikt dik
ker zijn. Ook de helling van de
brug is onveranderd", aldus de
heer Tatipikalawan van de ge
meente Zoeterwoude. Hij was
het die vorige week de eerste
paal sloeg als eerbetoon voor
zijn verdiensten voor de ge
meente Zoeterwoude. Over
niet al te lange tijd zal hij we
gens VUT de gemeentedienst
verlaten.
„Het is wel wat wrang dit nu
te moeten meemaken. Frap
pant is het ook dat de plannen
alle commissies en de inspraak
hebben doorlopen. Ook de
Welstandscommissie is ak
koord gegaan. De brug wordt
nu dus geheel volgens bestek
gebouwd", aldus de gemeente
lijke woordvoerder.
Verhouding
Voor de familie Van der Krogt
is het huidige bouwsel onaan
vaardbaar. „Dit staat toch in
geen enkele verhouding tot de
twee huisjes waartoe de brug
toegang verschaft. Er is steeds
gesproken over een brug die
identiek zou zijn aan de oude
brug. Als ik voor de oude brug
stond kon ik er overheen kij
ken. Bij deze lukt dat niet dus
is die duidelijk hoger. Ook is
de opgang steiler. Dat merken
wij toch als we er overheen lo
pen. Ze hoeven mij niets wijs
te maken. Trouwens deze brug
is toch aanzienlijk duurder
dan een brug van bescheide
ner omvang. Je zou toch den
ken dat er meer op de centen
wordt gelet dan nu het geval
is. Wij hebben nooit gevraagd
om een bredere brug. Sterker
nog: er is altijd gesproken over
een brug identiek aan de oude.
We hebben nu een bonk hout
voor de deur. Het is echt onge
looflijk wat er nu is gebeurd",
aldus mevrouw Van der Krogt
die in ieder geval nog contact
zal opnemen met het college
van B en W. Tot heden is dat,
wegens vakantie van de ver
antwoordelijke gemeentebe
stuurderen niet gelukt.
Mary
De zangeres Mary treedt
vrijdagavond op in bar-dan-
cing Blues Brothers aan het
Henri Dunantplein 11 ln
Hillegom. Zij brengt een
gevarieerd repertoire. De
zaal gaat om negen uur
open.
Orgelconcert
Charles de Wolff geeft vrij
dagavond een orgelconcert
in de Nieuwe Kerk aan de
Voorstraat in Katwijk aan
Zee. Hij speelt werken van
Vierne („Carillon de West-
minster'), Widor Allegro
vivace" uit de vijfde symfo
nie), Guilmant („Prière et
Berceuse"), Franck („Fi
nal"), Alain („Litanies"),
Andriessen Sonata da
ChiesaDebussy („Deux
Préludes) en Duruflé („Fu
gue sur le thème du Caril
lon"). Het concert begint om
kwart over acht. Toegangs
kaarten kosten zeven gulden
per stuk, houders van een
CJP of Pas 65 moeten vijf
gulden vijftig betalen en
kinderen tot 12 jaar vier gul
den.
Ten toonstelling
In de Openbare Bibliotheek
aan het Fluitpolderplein in
Leidschendam wordt tot 1
september een tentoonstel
ling gehouden van acryl
verf-schilderijen van Huub
Swaagman. De 56-jarige
Swaagman studeert aan de
Vrije Akademie Vlietstreek.
In de hal van de bibliotheek
wordt tegelijkertijd een ex
positie gehouden van de ver
zameling van mevrouw Ta-
coma-Zegwaard van zaken
uit grootmoeders tijd en het
koninklijk huis.
Wedstrijd
Met een boek de zomer in"
is het thema van de foto
wedstrijd die is uitgeschre
ven door de openbare biblio
theek Noordwijk. De be
doeling is dat de inzenders
boeken en de zomer met el
kaar in verband brengen.
Foto's, die een formaat van
20 bij 30 centimeter moeten
hebben, kunnen tot 20 au
gustus worden ingeleverd bij
de bibliotheek aan de Wete
ringkade. Uit de foto's wordt
een selectie gemaakt voor
een expositie en tevens zijn
enkele prijzen beschikbaar.
