Bukman vliegt met
50 miljoen meer
naar Paramaribo
Debat Veiligheidsraad
gaat maandag verder
Democraten
rehabiliteren
Jimmy Carter
jui JITENLAND
,£eidóc6otnant
-anklachten tegen
i *.ukem ingetrokken
ioe»
WEER HELIKOPTER
IN PROBLEMEN
BOVEN NOORDZEE
Bus rijdt op
mijn: 34 doden
DODEN DOOR
SNEEUWVAL
IN LESOTHO
Verwarring rond
Frans slachtoffer
laggen in
ruzalem
et langer
mbool
tstekende
laties
Winnie Mandela
gaat niet op
verjaardagsbezoek
Nederland helpt
Canada bij onderzoek
oorlogsmisdadiger
ZATERDAG 16 JULI 1988 PAGINA 7
SEN De openbare aanklager in de
tduitse deelstaat Hessen, Albert Farwick,
t de aanklachten ingetrokken tegen een
malige deelstaatminister, Ulrich Steger,
rie directieleden van het omstreden nu-
re bedrijf „Nukem" wegens gebrek aan
ijs. De procureur zei dat hij „niet de ver-
roordelijkheid kan nemen voor een
v proces". Farwick sprak beschuldigin-
>an de oppositie tegen dat politieke over-
ngen een rol speelden bij het besluit de
lacht in te trekken. Nukem werd ervan
iuldigd het Non-profileratieverdrag te
n geschonden met de verkoop van nu-
splijtstofmateriaal aan Libië en Pakis-
W1
'ben
STA VANGER Een helikopter die arbeiders
had opgehaald van een boordeiland heeft giste
ren een noodlanding moeten maken in de
Noordzee voor de Noorse kust. Alle achttien in
zittenden konden ongedeerd worden opgepikt
door een andere helikopter. De Noorse Super
Puma helikopter kreeg een motorstoring in een
gebied zeventig zeemijl ten zuidwesten van het
Noorse Stavanger. De zestien passagiers en
twee bemanningsleden konden zich in rubber
bootjes in veiligheid stellen. Woensdag deed
zich ten oosten van de Shetland eilanden een
soortgelijk ongeluk voor. Daarbij vielen even
min slachtoffers.
ADDIS ABEBA In het noor
den van Etiopië is een passagiers
bus op een landmijn gereden.
Vierendertig inzittenden werden
daarbij gedood en er vielen 39 ge
wonden. Het incident gebeurde
in het gebied waar regeringstroe
pen twee guerrillabewegingen
bevechten. De explosie vond
plaats negentig kilometer ten zui
den van de hoofdstad van Eri
trea, Asmara, op de Asmara-Me-
kelle snelweg. Dat is een van de
belangrijkste aanvoerwegen voor
hulp en voedsel naar het noor
den.
JOHANNESBURG Dorpe
lingen in ondergesneeuwde
gebieden in Lesotho in zuide
lijk Afrika eten sneeuw om in
leven te blijven. Door de hevi
ge sneeuwval zijn rond de
50.000 dorpelingen in afgele
gen gebieden in de bergen van
Drakensberg (Noordoost-Leso-
tho) afgesloten van de be
woonde wereld. Zij hebben
geen voedsel en brandhout
meer. Volgens Radio-Lesotho
heeft het noodweer aan vier
mensen het leven gekost.
Ziekelijke opruier nu
getalenteerde dichter
MOSKOU De joodse troubadour Alexan
der Galitsj, die zestien jaar geleden de Sovjet
unie werd uitgewezen wegens het vermeende
opruiende karakter van zijn werk, is door de
Russische schrijversbond posthuum gerehabi
liteerd. Volgens het persbureau Tass moet
Galitsj, die vroeger werd bestempeld als een
opruier met een ziekelijke geldzucht, nu
worden beschouwd als een „getalenteerd
dichter". Hij werd ten onrechte verketterd en
het land uitgejaagd, aldus Tass. Het satirische
werk van Galitsj over de hypocriete bureau
cratie, de apathie van de bevolking en de
werkkampen was de toenmalige leiders een
steens des aanstoots, maar maakte hem onder
brede lagen van het gewone volk populair.
Begin 1972 werd hij het land uitgewezen. In
1977 overleed hij in Frankrijk.
(Vervolg van de voorpagina)
ATHENE Er bestaat verwarring rond de
rol van een omgekomen Fransman aan
boord van het Griekse cruiseschip City of
Poros. Het Griekse ministerie van openbare
orde heeft verklaard dat ene Roland Vigne-
ron door ooggetuigen herkend is als lid van
de terreurgroep, die maandag de aanslag op
het cruiseschip gepleegd heeft. Maar in
Bourges heeft de familie van ene Laurent
Vigneron verklaard dat hij als toerist, met
zijn verloofde, aan boord was van het schip.
De Franse regering heeft verklaard dat er
geen aanwijzing bestaat voor het vermoeden
dat een Fransman tot het terreurcommando
behoorde.
070'
0172
015-<
relat
cat
brevet
9*n
4.%e'
lUZALEM De Ne-
landse vlaggen die in
izalem wapperen ter
van het bezoek van
-nier Lubbers en mi-
er van buitenlandse
Van den Broek, zijn
meer het symbool
de traditioneel om-
iven „uitstekende re-
tussen Nederland
srael.
pol. I els premier Shamir en
,ir ster van buitenlandse
"en Peres hebben zich
bereid op een moeilijke
fietskaoog met hun gasten. De
erlandse kritiek op on-
meer de deportatie van
251 x fijnen zal hoog op de
in bojida van de gesprekken
t. T.e i. Toch zijn de Israeli-
gastheren niet van plan
alles te laten zeggen,
hebben geen prediking
j", aldus premier Sha-
Driandienkele dagen geleden in
aut gesprek met Nederland-
1495,. >rrespondenten.
verdienen het niet te
sek. pen onderwezen over za-
van moraal en gedrag".
\ster Peres liet op wat ge-
ERQU^ier toon weten dat Is-
„met respect zal luiste-
naar de te verwachten
6-i4^rlandse kritiek, maar
het recht zal voorbehou-
die kritiek tegen te spre-
eruzalem wordt de ver-
rde houding van Neder-
vooral de Nederlandse
in de schoenen gescho-
Een intern document op
Israëlische ministerie
buitenlandse zaken in
schrijft de veran-
ng in de Nederlandse pu-
te opinie toe aan de tele-
t verslagen over de ge-
ftenissen in de bezette
len, die „schok en woe-
hebben veroorzaakt. Die
k en die woede zullen
de heren Lubbers en
den Broek begin vol
le week in Israel onge-
eld in diplomatieke taal
'en verpakt,
de recente Israëlische
(ringsbeslissing Russische
n, die de Sovjetunie mo-
verlaten, te dwingen via
carest naar Israel te vlie-
zal een wrijvingspunt
len in de gesprekken,
erland vertegenwoordigt
1967 de Israëlische be-
i in Moskou. Daartoe
onder meer het verlenen
het visa voor Israel. Jeruza-
verwacht nu van Neder-
dat het zal meewerken
de nieuwe emigratie-
w» x^edures voor Russische
Maar de Nederlandse
assadeur in Tel Aviv,
nan Jan van Rooijen,
gisteren in diplomatieke
joordingen weten dat Ne-
and niet bereid is hier-
Niet
in Irx n.
DEN HAAG/PARAMA
RIBO Minister van ont
wikkelingssamenwerking
Piet Bukman, die aan
staande dinsdag voor een
tweedaags bezoek naar
Paramaribo vertrekt,
heeft het aanvankelijk
toegezegde bedrag van
dertig miljoen gulden als
noodhulp voor Suriname
uitgebreid met ruim vijf
tig miljoen. Nederland
heeft bovendien de eis
over inschakeling van de
Wereldbank bij de uitvoe
ring van het ontwikke
lingsverdrag „volledig la
ten vallen".
Dit i,s vernomen in regerings
kringen in Paramaribo. Een
woordvoerder van het minis
terie van ontwikkelingssamen
werking in Den Haag wilde
hierop „geen commentaar" ge
ven.
Volgens de berichten uit Para
maribo heeft Suriname inmid
dels zelf de Wereldbank inge
schakeld. Een delegatie van de
internationale organisatie had
Suriname bezocht nog voor
minister Bukman in mei dit
jaar voor het eerst naar Para
maribo kwam. Een andere de
legatie wordt volgende maand
verwacht.
Paramaribo heeft altijd „met
klem" geweigerd de Wereld
bank een rol te laten spelen bij
de uitvoering van het bilatera
le verdrag met Nederland, om
dat zo'n voorwaarde niet in
het verdrag zelf is opgenomen.
Aanvankelijk eiste minister
Bukman alsnog een grote rol
voor de Wereldbank. Deze eis
was een van de redenen waar
om zijn eerste bezoek aan Pa
ramaribo in mei geen resultaat
opleverde.
Tijdens de onderhandelingen
van de afglopen weken, die
„zeer soepel zijn verlopen", is
naar voren gekomen dat het
bedrag van dertig miljoen gul
den dat Bukman in mei had
beloofd, wordt uitgebreid tot
ruim tachtig miljoen gulden.
Dit bedrag zou Suriname „on
middellijk krijgen". Tijdens
het bezoek van Bukman zullen
afspraken worden gemaakt
met betrekking tot de verdere
uitvoering van het ontwikke
lingsverdrag. Overigens had
Suriname in eerdere instantie
geëist dat Nederland dit jaar
een bedrag van 500 miljoen
tuiden op tafel zou leggen,
uriname werkt intussen aan
een „globaal ontwikkelings
plan", dat in oktober in de Na
tionale Assemblee wordt be
sproken. Op basis van dat plan
zal het hulpbedrag worden
verspreid over verschillende
projecten, die de komende ja
ren moeten worden uitge
voerd.
Nederland en Suriname sloten
na de onafhankelijkheid van
de voormalige kolonie in 1975
een ontwikkelingsverdrag, dat
echter na de „decembermoor
den" in 1982 werd opgeschort.
Van het in het verdrag vastge
stelde bedrag (3,5 miljard gul
den) heeft Suriname nog 1,6
miljard gulden te goed.
Gesprekken over de hervat
ting van de hulp kwamen op
gang nadat Suriname begin dit
jaar, na het zevenjarige mili
taire bewind van legerleider
Desi Bouterse, opnieuw een
burgerregering kreeg. Eind
maart bracht minister van bui
tenlandse zaken Hans van den
Broek, een bezoek aan Para
maribo om de weg vrij te ma
ken voor herstel van de ont
wikkelingsband met Surina-
JOHANNESBURG
Winnie Mandela zal haar
man Nelson Mandela
maandag niet bezoeken op
zijn zevenstigste veijaar-
dag. Dit heeft haar advo
caat, Ismail Ayob, be
kendgemaakt. President
Botha van Zuidafrika had
besloten dat Mandela op
zijn veijaardag een uitzon
derlijk bezoek van zes uur
van zijn familie mocht
hebben.
„Ze heeft de beslissing geno-
men omdat zij noch haar man
ooit om speciale gunsten voor
henzelf gevraagd heeft", zo zei
Ayob, „Zij zal de dag rustig al
leen thuis doorbrengen zoals
ze dat de afgelopen 26 jaar ge
daan heeft".
Winnie Mandela wil de aan
dacht richten op andere anti-
apartheidsstrijders die in de
gevangenis zitten. Wel is zij
van plan later in de week op
bezoek te gaan.
Nelson Mandela mag elk jaar
maximaal dertig keer bezoek
ontvangen van hoogstens twee
personen, die niet langer dan
veertig minuten mogen blij
ven. De toestemming voor het
bezoek van zijn familie op zijn
verjaardag werd in Johannes
burg gezien als een concessie
van president Botha zelf, als
resultaat van de immense in
ternationale druk.
De zeventigste verjaardag van
Mandela, die nu al meer dan
zesentwintig jaar gevangen zit
^wegens zijn voorzitterschap
'van het Afrikaans Nationaal
Congres (ANC), is aanleiding
voor een campagne voor zijn
invrijheidsstelling in en buiten
Zuidafrika. In het land zelf
.zelf zijn tal van geplande eve
nementen verboden. Sommige
organisatoren van acties voor
Mandela hebben hun toe
vlucht genomen tot sportwed
strijden, die niet door de nood
toestand verboden worden. Zo
begint een hardloopwedstrijd
vlak bij de gevangenis waar
Mandela gevangen zit.
Ook internationaal wordt de
verjaardag van Mandela her
dacht, zelfs op politiek niveau.
Zo hebben de Britse en Duitse
regering andermaal verzocht
om de „onmiddellijke en on
voorwaardelijke vrijlating van
Nelson Mandela". In een tele
gram aan de Zuidafrikaanse
president Pieter Botha zei
bondskanselier Kohl: „Het zou
een humanitair gebaar zijn als
u Mandela zijn vrijheid niet
langer zou onthouden".
De Italiaanse regering stuurt
Mandela als verjaardagscadeau
een video van de film „The
Last Emperor" van Bertolucci,
omdat de gevangene zou heb
ben laten weten dat hij de film
wilde zien.
De ministers van buitenlandse
zaken van de vijf Skandinavi-
sche landen stuurden Mandela
(c) Standaard Uitgeverij. Antwerpen-Weesp.
De Zuidafrikaanse regering treedt met arrestaties op tegen groe
pen die de verjaardag van Nelson Mandela willen herdenken. Ad
vocaten die op persconferenties dergelijke aanhoudingen be
kendmaken, maken van de gelegenheid gebruik om andermaal
de aandacht te vestigen op de verjaardag van de ANC-voorman
FOTO: AP
een gezamenlijke boodschap jaardag in vrijheid kunt vieren
met als tekst: „Wij hopen dat in een Zuidafrika dat bevrijd
de tijd nabij is dat u uw ver- is van het Juk van apartheid".
AMSTERDAM De lijst met Nederlandse getuigen
die gehoord zullen worden in verband met de mogelij
ke herziening van het Canadese staatsburgerschap van
de 69-jarige Jacob Luitjens, is met medewerking van
de Nederlandse justitie tot stand gekomen. Dat heeft
officier van justitie mr. Brilman verklaard.
Hij is in ons land speciaal belast met de vervolging van oor
logsmisdadigers. De afgelopen maanden is er in Nederland
een vooronderzoek gehouden en daar is de lijst met getuigen
uit voortgekomen. Wat er met Luitjens gaat gebeuren als
hem zijn Canadese staatsburgerschap wordt ontnomen, weet
Brilman niet. Zeker is wel dat als hij ooit voet op Nederland
se bodem zet, hij de gevangenis in gaat. Luitjens werd in 1948
door de bijzondere strafkamer in Assen veroordeeld tot le
venslange gevangenisstraf wegens collaboratie met de bezet
ter. Een jaar daarvoor was hij ontsnapt uit de gevangenis. In
1961 kwam hij via Paraguay in Canada. Bij de aanvraag voor
het Canadese staatsburgerschap heeft hij zijn verleden ver
zwegen.
Dieet-
dokter
Dick Gregory
(links) is een
Amerikaan die
zich heeft toe
gelegd op de
hulp aan land
genoten die no
dig wat van hun
gewicht kwijt
moeten. In een
hotelkamer in
Newark praatte
hij gisteren met
de 31 jaar oude,
meer dan 300
kilo wegende
Steve Nellis, die
zich samen met
een twaalftal
andere super
zwaargewichten
bij Gregory
heeft aange
meld voor een
behandeling.
FOTO: AP
(Vervolg van de voorpagi
na)
NEW YORK Het debat
in de Veiligheidsraad in
de Verenigde Naties over
de neergeschoten Iraanse
Airbus is gisteren, nadat
dertien sprekers het
woord hadden gevoerd,
verdaagd tot maandag
middag 15.30 uur (21.30
Nederlandse tijd).
De Iraanse minister van bui
tenlandse zaken Velayati ver
klaarde gisteren dat smarte-
geld van Amerika alleen ac
ceptabel is, wanneer de VS
ook ondubbelzinnig de verant
woordelijkheid voor het inci
dent op zich nemen. Iran
neemt in elk geval geen ge
noegen met de Amerikaanse
verklaring dat het „ongeluk"
het gevolg was van een onge
lukkige samenloop van om
standigheden.
De Sovjetunie heeft het debat
aangegrepen voor een nieuw
pleidooi tegen de Amerikaanse
aanwezigheid in de Perzische
Golf. Volgens Sovjet-woord
voerder Lozinskiy moet de
Amerikaanse marine vervan
gen door een internationale
vlooteenheid onder de vlag
van dé VN.
Verscheidene sprekers eisten
naar aanleiding van de affaire
met het Iraanse vliegtuig ver
sterkte inspanningen om een
einde te maken aan de ruim
acht jaar durende Golfoorlog.
ATLANTA Bijna acht
jaar nadat Jimmy Carter
als een van de meest ver
guisde presidenten van de
Verenigde Staten uit Was
hington vertrok, lijkt aan
zijn langdurige politieke
ballingschap in Georgia
een einde te komen.
Lange tijd werd hij door het
establishment binnen de De
mocratische partij gemeden,
maar met de nationale con
ventie en de formele aanwij
zing van een presidentskandi
daat in aantocht, wordt op
hem zelfs een beroep gedaan
om de eenheid in de partij te
bewaren.
Jesse Jackson heeft Carter ge
vraagd te bemiddelen in zijn
met veel ruchtbaarheid omge
ven geschillen met Michael
Dukakis, die de zwarte domi
nee gepasseerd heeft in zijn
keuze voor het vice-president-
schap. „Hij geniet ons aller
respect", zei Jackson.
Carter zal op „opening night"
voor het begin van de conven
tie maandag in Atlanta een
toespraak houden. Hij zal als
gastheer optreden bij ontvang
sten voor de media, voormali
ge kabinetsleden en andere
hoogwaardigheidsbekleders.
En in het Carter Presidential
Centér zullen zich vele neven
activiteiten afspelen, zoals fo
rumdiscussies over binnen- en
buitenlandse politieke kwes
ties. Eindelijk is Jimmy Carter
een onbetwiste staatsman ge
worden in de partij.
Partijvoorzitter Paul Kirk zegt
dat de Amerikanen waarde
ring voor Carter hebben ge
kregen na „acht jaar regeren
met index-kaarten en handen-
af" onder Ronald Reagan. „En
ik denk dat hij bij de conven
tie zal worden begroet en ver
welkomd zoals hem toekomt,
niet alleen als een president
wiens wortels hier in Georgia
liggen, maar ook als een man
die een grote bijdrage heeft
geleverd aan de waarden in de
hele wereld". Die woorden
moeten Carter zoet in de oren
klinken, vooral uit de mond
van de man die in 1980 liever
senator Edward Kennedy als
presidentskandidaat van de
Democraten had gezien.
Het was geen prettige tijd die
Carter doormaakte nadat
Reagan hem in 1980 met een
overweldigende verkiezingsze
ge had verslagen. Nog lang na
dat hij het Witte Huis had ont
ruimd bleef hij een favoriet
doelwit van Reagan en de Re
publikeinen, als de man die
verantwoordelijk zou zijn voor
de economische malaise. Car
ter gold als de president die de
Amerikaanse gijzelaars in Te
heran had achtergelaten, de
leider die had ingestemd met
een reddingsoperatie die in de
Iraanse woestijn mislukte, de
voorman van een land dat in
rij stond voor benzine en zich
blauw betaalde aan rente op
kredieten.
Maar ook Reagan kende zijn
mislukkingen: 242 doden in
Libanon, gegijzelde Amerika
nen in datzelfde land, record-
Jesse Jackson in
bonte stoet op weg
naar con ven tie
WASHINGTON In een
bonte stoet is de zwarte
mensenrechtenactivist en
baptistenpredikant Jesse
Jackson naar Atlanta ge
reisd, waar volgende week
de conventie van de De
mocratische Partij wordt
gehouden. Met bussen en
andere voertuigen legde
hij de bijna duizend kilo
meter af tussen zijn woon
plaats Chicago en Atlanta.
De karavaan gleed giste
ren door Indiana, Kentuc
ky en Tennessee en arri
veerde vandaag in Geor
gia. Onderweg heeft Jack
son talrijke mensen over
gehaald zich als kiezer te
laten registreren, wat hun
het recht geeft op 8 no
vember mee te stemmen
bij de presidentsverkiezin
gen.
Zowel Michael Dukakis als Jesse Jackson (foto) hebben tijdens
hun campagne getracht tevergeefs de steun te verwerven
van Jimmy Carter. Nu moet de ex-president de beide kandidaten
proberen te verzoenen.
FOTO: UPI
tekorten op de begroting, het
Iran-Contra schandaal en,
meest recent, het neerschieten
van de Iraanse Airbus met 290
inzittenden door het oorlogs
schip Vincennes in de Perzi
sche Golf.
Misschien zijn het deze ge
beurtenissen die het door de
Republikeinen opgeblazen
beeld van Carter als onbe
kwaam verzachten. In elk ge
val zal de Republikeinse presi
dentskandidaat George Bush
tijdens zijn campagnes niet
meer Zozeer naar de periode-
Carter verwijzen, maar praten
over de „McGovern-Democra-
ten".
Een band met de regering-
Carter is ook geen politieke
last meer, zoals blijkt uit de
verkiezingssuccessen van
vroegere medewerkers zoals
oud-minister van vervoer
Brock Adams, die in de Senaat
van de deelstaat Washington
werd gekozen, en Andrew
Young, voormalig ambassa
deur Dij de VN en tegenwoor
dig burgemeester van Atlanta
Hoewel de naam van Carter
door Michael Dukakis nog niet
zo vaak wordt genoemd, heb
ben alle oorspronkelijke kan
didaten voor de Democratische
presidentsnominatie Duka
kis incluis dit jaar een tocht
naar Georgia gemaakt om bij
de oud-president te rade te
gaan. De rehabilitatie van Car
ter steekt ook scherp af tegen
de positie waarin een andere
oud-president verkeert, de Re
publikein Richard Nixon.
Veertien jaar nadat Nixon
vanwege het Watergate-schan-
daal moest aftreden, kan hij
zich op de presidentiële con
ventie van zijn partij nog niet
vertonen en moet hij zich be
perken tot een rol op de ach
tergrond bij incidentele advie
zen aan Reagan en Bush
