Dizzy Gillespie winnaar op punten
SPRONGETJES INDE STATENHAL
BUNA 50.000 BEZOEKERS OP NORTH SEA JAZZ '88
Concoursfinale o
verrassend niveaik
KUNST
fietdó® Commit
MAANDAG 11 JULI 1988 PAG! EI]
DEN HAAG Statenhal, North Sea Jazz Festival,
zaterdagavond half tien. James Brown. Waar je ook
staat, je kunt het altijd goed zien", hadden kenners
van de immense hal van tevoren beloofd. Reden om
voor het eerst sinds jaren weer eens een kijkje op
het festival te nemen, nadat tijdens eerdere bezoe
ken vooral de ruggen van andere bezoekers het
beeld van North Sea Jazz hadden bepaald.
Nog geen vijf minuten voor het optreden van de „Godfather
of soul'' is het zicht op het podium inderdaad onbeperkt
ep eenmaal met veel gevoel
derende optreden van de heer
digt, stroomt de hal binnen enkele minuten
tot in alle rit hoeken propvol. Slechts door af en toe een
sprongetje te maken, dat me zeker twintig centimeter boven
m'n normale lengte uitbrengt, vang ik gedurende een fractie
van een seconde een glimp op van een klein mannetje in
glitterpak: James Brown.
Gelukkig houden vele honderden bezoekers het na vijf mi
nuten al voor gezien. Op North Sea Jazz zijn, en James
Brown zien, al is het maar voor vijf minuten, is voor hen
blijkbaar al genoeg. De Statenhal, met het karakter van een
enigszins luxueus uitgevallen veilinghal, stroomt weer even
snel leeg als vol, tot een harde kern van enkele duizenden
overblijft en voor iedereen die dat wil een langdurige blik op
het podium mogelijk is.
Brown brengt een traditionele super-soul-show, gladjes, ge
degen. De hoogtepunten uit zijn nu al 32 jaar durende carriè
re passeren vlot de revue, de man huilt af en toe hevig in de
microfoon, snikt en schreeuwt. Heel anders in ieder geval
dan zijn naamgenoot Chuck Brown, de peetvader van wat als
go-go" staat omschreven: een stuwende mengeling van dis
co, blues, rap en soul, waarin geciteerd wordt uit zowel „Su
perstitious" van Stevie Wonder als „Also sprach Zarathustra"
van Richard Strauss. Zeer dansbaar, en dat is waar het pu
bliek blijkbaar vergeefs naar heeft uitgezien, whnt Chuck
Brown en zijn Soulsearchers veranderen de Statenhal in een
grote swingende massa.
Eerder die zaterdag is dat lot niet weggelegd voor George
Benson, wiens soft-jazz de sfeer in de toch al koel overko
mende Statenhal niet kan verwarmen. Benson gebruikt zijn
handelsmerk, het op gelijke hoogte meezingen met zijn schit
terende gitaarloopjes, onvoldoende om te kunnen boeien. Hii
profileert zich meer als zanger, maar heeft wat dat betreft
weinig te melden.
Zondag komt het jongste publiek van dit dertiende festival
vooral voor Carlos San tana en Wayne Shorter. Veel mensen,
maar het blijft wat mat. Jean-Luc Ponty, de jazz-violist, mag
daarna voor een halfvolle hal spelen, al betekent dat ook al
tijd nog een drieduizend mensen. De Statenhal ziet er dan al
uit alsof er een veldslag is geleverd. Her en der slapende
mensen, en een berg lege bierblikjes en etensresten. De men
sen zijn moe, en vonken vliegen er niet meer over. Wat hen
betreft kan de Statenhal weer de functie innemen waarvoor
hij gebouwd lijkt veemarkthal, of hangar.
KOOS VAN WEES
Vechtende vrouwen
op Jazzfestival
DEN HAAG Drie vrouwelijke bezoe
kers van het North Sea Jazzfestival ziin
vrijdagavond met elkaar slaags geraakt
in de Carrouselzaal van het Congresge
bouw. De politie moest eraan te pas ko
men om het drietal te scheiden. De toe
dracht van de ruzie is onbekend. De po
litie heeft zaterdagavond een Amerikaan
van het festival verwijderd, die van de
drukte gebruik had gemaakt om twee
vrouwen onzedelijk te betasten. Verder
meldt de politie vier inbraken in auto's
en de diefstal van een auto, zaken die
voorvielen in de straten rond het Con
gresgebouw. Buiten deze incidenten en
de gebruikelijke verkeerschaos, is het
North Sea Jazzfestival dit jaar voor wan
klanken gespaard gebleven.
DEN HAAG Het is
allemaal weer voor
bij. Den Haag is weer
een gewone stad, het
Congresgebouw de
zelfde keurige al dan
niet culturele kolos
van altijd, en het zal
weer een jaar duren
voor je vroeg in de
morgen, bij het kof
fiehuis aan de Staten-
laan, warhoofden
aantreft die het hart
grondig oneens zijn
over de stand van za
ken in de jazz.
North Sea Jazz anno 1988 is
ook al weer voorbij. Het door
Paul Acket ontketende na
tuurgebeuren dat Den Haag
drie dagen lang net even an
ders maakt. „Den Haag, je tikt
er tegen en het zingt" schreef
Achterberg. Welnee, wie deze
drie dagen tegen Den Haag
tikte, werd teruggeslagen met
knallende drumsolo's, schette
rend big band koper en virtuo
ze pianoriedels. „Weer een re
cord zeker, hè?" mompelde de
taxichauffeur wat chagrijnig
alsof hij 't allemaal niet erg ge
looft op mijn laatste rit naar
huis. Inderdaad, weer een re
cord. 48.000 toeschouwers vol
gens de officiële bronnen.
Maar 't zou me niets verbazen
als het er achteraf vijftigdui
zend zouden blijken.
North Sea Jazz was ook dit
jaar weer: pijnlijke voeten, hit
te, klagende mensen dat 't nu
toch allemaal té groot en te
kolossaal was geworden in
Den Haag. overvolle zalen.
Maar ook muziek, muziek,
muziek. Een van de mooiste
concerten moet dat van Dizzy
Gillespie geweest zijn met zijn
big band. De man die - naast
Charlie Parker - aan de begin
van de Grote Revolutie in de
jazz stond midden veertiger ja
ren kreeg de jaarlijkse North
Sea-prijs, de Bird, het beeldje
genoemd naar Parker. „I'm
Eroud" zei Gillespie. „Maar ik
en nog trotser dat ik hèm
echt gekend heb". Gillespie's
eigen embouchure mag dan
achteruit zijn gegaan, hii mag
het technisch van collegae-
trompettisten in de band ver
liezen, zijn bolgeblazen wan
gen zitten zo vol pure jazzfra-
seringen dat hij het altijd wint.
Het orkest speelt scherp, at
tent. Prachtige arrangementen
van o.m. Jon Faddis. Dizzy's
eigen „Night in Tunesia"
wordt een complete suite,
steeds wisselend van klank
kleur en met hoekige ritmi
sche figuren tussen de melodie
doorgeweven. Lalo Schifrins
prachtige „Blues" van de plaat
„Gillespiania" klinkt. En een
bijna klassieke versie van
„Con alma". En Gillespie: „Zo
als u allemaal begrijpt bete
kent dat..." Stilte volgt. Want
John Birks Gillespie houdt
van grapjes.
Gangbusters
Leukste verrassing dit jaar:
het optreden van de Neder
landse groep „Gangbusters"
rónd Frenk van Meeteren. Ze
spelen drie dagen lang en het
zaaltje waar ze spelen wordt
steeds voller. Ontdekkingen
worden onmiddellijk doorge-
briefd tijdens het North Sea.
Een platen handelaar meldt dat
hun elpee uitverkocht is. „De
best lopende plaat tijdens het
festival" gnuift hij. „Gangbus
ters" brengt een repertoire
van oude jive-nummers, een
beetje in de stijl van Andy Ra-
zaff/Fats Waller. Vier jonge
mannen, akoestisch en stijlzui
ver swingend als die kleine,
zwarte orkestjes van eind der
tiger jaren. Wanneer je het
glamourloze stel op het podi
um ziet staan, zou je ze geen
cent geven. Zodra ze gaan spe
len word je door ze ingepakt.
Met Peter Kuit jr in wijde
broek met rode bretels niet al
leen achter het drumstelletje,
maar ook tapdansend. Perfect.
Nog een Nederlandse verras
sing: de jonge saxofoniste Can
dy Dulfer weet - met nog een
paar damesmuzikanten - de
Carrousselzaal I stampvol te
krijgen. En kenners fluisteren
al dat de dochter beter is dan
vader Hans.
Zondagavond: Art Blakey en
The Jazz Messengere. Blakey
Ray Charles, swingend als vanouds op het North Sea Jazz Festival.
is oud, hij heeft in de loop der
tijd wel honderd verschillende
Messengere om zich heen ge
had. maar wanneer ze „Moa-
nin" spelen is het alsof ze
nooit veranderd zijn. Blakey
kijkt lyrisch vanachter z'n
drumstel om zich heen. Naar
hem wordt vanachter de cou
lissen gekeken door een klei
ne, blanke vrouw met een
tweeling op schobt. Twee kei-
ne Blakey's die nog weinig be
seffen van wat hun 70-jarige
pappa aan het doen is. Arthur
Blakey moet al tegen de twin
tig kinderen hebben, eigen en
aangenomen: een manlijke Jo
sephine Baker. Achter de cou
lissen zit ook de sympathieke,
zwaarlijvige Belgische jazzken
ner Juul Anthonissen. Hij
spoort trompettist Chuck Man-
gione - die net daarvoor heeft
opgetreden - aan om bij Bla
key in te springen. Chuck doet
het, blaast als tijdelijke Mes
senger een toegejuichte solo
mee. Maar of aartsvader Art
het zo leuk vindt, is de vraag.
Zwarte „Piaf
Achter die coulissen krijg je
even de achterkant van de jazz
te zien: de tengere, kleine zan
geres Eartha Kitt, nog altijd
met dat poesachtige koppetje,
al is daar heel wat meer make
up voor nodig dan in de vijfti
ger jaren. Natuurlijk is ze geen
iazz-zangeres, maar ze hoort er
bij. Ooit sprak ze op het Witte
Huis mevrouw L. B. Johnson
zo venijnig toe over de Viet-
nam-oorlog, dat die in huilen
uitbarstte. Het schandaal kost
te Eartha Kitt een tijdlang
haar Amerikaanse carrière.
Nu brengt ze - als een zwarte
„Piaf" - haar bijna gezingzeg-
de teksten. Ook het befaamde
„C'est si bon". Haar directe op
de man spelen bij de heren
vlak vóór haar, doet het nog
altijd. Als ze niet zingt, staat ze
doodstil op het toneel. Als een
kat die wacht tot ze haar prooi
nist Leroy Fleming: dansbaar.
kan bespringen. Aan het eind
van haar optreden zie ik haar
achter het toneel neervallen
aan een tafeltje. Ze stort hele
maal in, wil geen toegift ge
ven, is opeens weer een ge
woon mensje dat alle energie
die in haar zat daar heeft gela
ten, op dat toneel waar ze door
Nederlandse musici begeleid
is.
Extra vliegtuig
Een „hectisch festival" vindt
Paul Acket. Enkele optredens
werden vertraagd, schema's
daardoor in de war gegooid.
Eerst dat ongeluk op de A4
waardoor Lester Bowie en zijn
mensen niet op tijd konden
komen, toen Miles - zelf wél
op tijd - maar z'n vrachtwagen
met instrumenten tegengehou
den bij de grens omdat de pa
pieren niet in orde waren. En
toen Santana. Zondagmiddag
in Den Haag, nadat zijn optre
den in Nice tot middernacht
daarvóór had geduurd. De
auto met instrumenten uit
Zuid-Frankrijk zou nooit op
tijd geweest zijn. Dus moest er
een vliegtuig worden gechar
terd om ze naar Den Haag te
krijgen. Het is de sores van
zo'n gigantische simultaansé-
ance. Sores op klein niveau
ook: op de vele monitoren ver
schijnen de boodschappen,
tips, aanvangstijden en af en
toe een klein stukje menselijk
leed. .„Wie heeft er mijn grijs
zwarte poedel gevonden" zegt
de tekst en je ziet er bij wijze
van spreken de betraande ei
genaar achter staan. Moet wel
een Hollander (of Hollandse)
geweest zijn. Want welke an
dere landsman zie je een
hondje meenemen naar een
jazzfestival?
Terug naar de muziek. Er zijn
weer twee Russische forma-
James Brown en zijn zangeres Martha Moorndy: gladjes.
ties, onbekend, maar niet on
bemind, want in deze tijd van
Glasnost is ook een bezoek aan
Russische jazzmuzikanten
steun aan Gorbatsjov, moet je
maar denken. Ik zie Igor Brill
en zijn groep. Een pianist die
je als het ware een lesje geeft
in Amerikaanse jazzstijlen.
Dan weer klinkt hij als Erroll
Garner, dan weer als een
Chick Corea. Met kleine bewe
gingen van zijn hand en een
optrekkende wenkbrauw
maakt hij bij een solo het
meeklappende publiek tot de
vervanger van de drummer
die even weg is. Een mooie,
zwartharige Armeense zange
res verschijnt ten tonele. Dan
blijkt weer eens hoe gek het
met verwachtingspatronen is.
Voor ze haar mond open doet,
verwacht je iets anders, Rus
land nietwaar, Otjsie Tsjornie.
Wanneer ze haar mond opent
komen er exact dezelfde klan
ken uit die in het westen van
Rita Reys tot en met Ella Fitz
gerald worden voortgebracht.
Zeker niet briljant, maar ze
bewijzen wel de reikwijdte
van de taal die jazz heet.
Kleine poppetjes
Drie dagen jazz gaat in nie-
mands koude (verkeerd woord
in die hitte) kleren zitten. Het
blijft oppassen om niet tot die
voortzeulende menigte te gaan
horen die in een soort tredmo
len van evenement naar eve
nement spoort. Je moet blijven
kiezen, tijdig zijn, koppig op je
mooie plek blijven, je niet la
ten verleiden tot iets andere.
Dan pas zie je wat. Zelf laat ik
de Statenhal maar schieten.
Hijzelf en de muzikanten zijn
er tevreden over, zegt Acket.
Mij is het allemaal te massaal
daar. Maar het publiek dat er
komt voor de cross-over jazz
(rock en'popinvloeden) pleegt
zijn muziek in voetbalstadions
te bekijken. Dus die zijn ge
wend aan kleine poppetjes op
verre podia.
Pas aan het slot van het festi
val, laat in de zondagnacht,
wanneer King Sunny Adé uit
Nigeria zijn show opvoert, is
het rustiger. De muziek is et
nisch, er worden Afrikaanse
percussie-instrumenten ge
bruikt, King Sunny zelf heeft
een schitterend van zilverglit-
tere voorzien gewaad aan.
Maar tegelijkertijd hoor je dat
Afrika, waar de oerbron van
de zwarte jazzmuziek moet lig
gen, en de verre nazaten in
Amerika elkaar al lang weer
een hand hebben gegeven.
Platen, de manier van electro-
nisch versterken, het heeft al
lemaal doorgewerkt. Soms
klinkt het Nigeriaanse orkest
als een steelband, soms lijkt
het reggae. Maar het swingt en
het publiek swingt mee.
Tot het erbij neervalt. Letter
lijk. Je ziet mensen op de
grond liggend van de jazz ge
nieten. Zondagnacht half vier
is het allemaal over. Wat rest
is een gigantische troep van
vertrapte plastic bekers, scho
tels en wat dies meer zij. En de
herinnering. Een hoofd vol.
Teveel voor dit verhaal. Vol
gend jaar 14, 15, 16 juli gaan
we verder. Ik moet er even
niet aan denken.
BERT JANSMA
Een van de beeldbepalende groepen in de wandelgangen van het dertiende North Sea Jazz Festival: de Rebirth Jazz Band uit New
Orleans. foto'S: jeroen de jong
Engels sax-
kwartet wint
Star-festival
Knokke
KNOKKE Net zoals vorig
jaar op de eerste editie, werd
een deelnemer uit Engeland
uitgeroepen tot nieuwe inter
nationale „star", en kreeg een
Belg de persprijs op het Star
Festival in Knokke-Heist.
The Fairer Sax, vier jonge
meisjes uit Londen met een
klassieke muziekopleiding, die
in Knokke voor het eerst aan
een muzikaal concours deelna
men, kreeg van de internatio
nale jury onder leiding van de
echtgenote van Jacques Brei
de voorkeur boven de Belg
David Linx, algemeen getipt
als winnaar. Het viertal houdt
evenveel van Mozart als van
Gershwin en maakte tot nu
toe twee elpees: een met popu
laire muziek, en een met klas
sieke. Nu kregen ze met de
hoofdprijs een bedrag van een
half miljoen Belgische francs,
alvast een extra steuntje in de
rug voor hun show, die door
spekt is met cabareteske ele
menten, persoonlijk gearran
geerde klassiekere en verras
sende choreografieën.
David Linx kreeg de prijs van
de perejury „omwille van zijn
hoogst originele en trenddoor-
brekende optreden". „De
Meisjes" uit Nederland en Pe
ter Douglas vielen buiten de
prijzen van dit festival.
Voor een
agenda, ook voor
mende dagen, raadpiïjnd
men „UIT", de
kelijkse bijlage van
krant.
zur
tot
iter
ssen,
LEIDEN LUXOR (SlationATOÓ
19. tel. 071-121239): Honne watt
netje (al); 19.00, 21.15. wo. ffcer
14.30.
i LIDO
Jaa k
(Steenstraat 39, tel. 124
Crocodile Dundee II (al);
Academy 5 (al); Bright
big city (al); Three men ukrgar
baby (al); 14.30, 19.00, 21.15r
way out (al); 19.00, 21.15.
di. 14.30 Junglebook (al);
14.30. TRIANON (Breestraa W
tel. 123875): Hall moon at i/se/i
(12); 14.30, 19.00, 21.15.
(Haarlemmerstraat 52. tel.
125414 Y. Dream lover
14.30, 19.00, 21 15.
t, k
dooi
Of ht
KATWIJK CITY THEAT1 iaat
(Badstraat 30, tel. 01718-741 [W d
Three men and a baby (al); V
14.45, 19.00. ma. di. 19.00.
emperor (al); zo. t/m v
CITY THEATER II: No way ter
(al); ma. di. wo. 19.00, 2 'i
Bambi (al); wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREEN*.
(tel. 01717-4354): A night on
town (al); wo. 15.45. Fatal b enlf
ty (al); ma. t/m wo. 20.15.
peror of the aun (al); do. t/m
20.00.
KINDERVOORSTELLING
Avontuur met een staartje;
mdei
WASSENAAR e ASTRA
01751-13269): Amsterdai
(12); vr. t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING
Disney's parade van tekeni 1
sterren; wo. 14.00.
\enk
ok
Croc, fht'
Police academy 5; ma. di.
19.00. 21.30. My little pony;
14.00.
DEN HAAGASTA 1 (Spul 27 )elm
463500): Honneponnetje /aal
14.00. 19.00. 21.30. ASTl upn
Police academy 5 (al); 1 u.'
19.00. 21.30. ASTA 3: 0 aa*
board (al); 18.45, 21.30. J
BYLON 1 (Winkelcentrum B het
Ion. tel. 471656): De ondraa
ke lichtheid van het bes
(al). 14.00, 20.00. e BABYLC
Bright lights big city (12); t
18.45, 21.30. BABYLOf
Three men and a baby
14.00. 19.00, 21.30. CINE-
(Buitenhof 20. tel. 630637):
codile dundee 2 (al); 14
18.45. 21.30. CINEAC 2:
(16); 18.45. 21.30. CINEA
Three men and a baby
14.00, 18.45, 21.30. MET
POLE 1 (Carneglelaan.
456756): Crocodile dund«
(al); 14.00. 18.45. 21.30. 9
TROPOLE 2: Maurice
14.00, 18.45, 21.30. MET
POLE 3: The last emperor. SLc
14.00. 20.30. METROPOC ST,
Cry freedom (al); 20.30. 1fl
TROPOLE 5: Programme fi
zomer '88. 14.00, 18.45, 21.
ma. 14.00. 20.30. Where eat
dare (12); ma. Down by law
di. Abel (al); wo. e ODEO
(Herengracht 13. tel. 4624 Iu"
Police academy 5 (al); 13
18.45, 21.30. ODEON 2:
man's land (16); 13.45, 18
21.30. e ODEON 3: Honnep
netje (al); 13.45, 18.45, 21
e ODEON 4: Hamburger g£{-
(16); 13.45. 18.45, 21.30. e S
DIO 1 (Kettingstraat 12b, pnnr
656402): No way out (12); 1!
21.45. wo. 14.00. e STUDK
Fatal attraction (12); 11
21.30. e STUDIO 3: (S)he's
hahu /al\- IQnn lerac
Der Himmel Uber Berlin; ■-u-,-,
21.45. Zaal 2: Bird now; 19 |3,£
The belly of an architect; 21 J
Zaal 3: 19.30, 21.45. Bob r.''
tlambeur; ma. L'Homme ble
di. Les fruits de la passion; u
KINDERVOORSTELLINGEN v
e ASTA 3: My little pony; 14
e CINEAC 2: My little p
14.00. e METROPOLE 4: Jul
-> STUDIO 3: JjJ
Finale van het tweede internationaal
concours voor iiedbegeleiders. Ko
ninklijk Conservatorium, Den Haag.
Na het beluisteren van zes pia
no-finalisten en hun vocalis
ten, die zaterdag in het Ko
ninklijk Conservatorium een
vijftigtal liederen uitvoerden,
is de jury van het Internatio
naal Concours voor Liedbege-
leidere na uitvoerig en langdu
rig beraad tot een Salomons-
oordeel gekomen: geen eerste
prijs, wel twee tweede en twee
derde prijzen.
Een onbevredigend resultaat.
De tweede prijs werd gedeeld
door Nicole Winter uit West-
Duitsland die samenwerkte,
met de talentvolle Nederland
se bariton Pierre Mak en door
de Oostenrijker Karl Peter
Kammerlander met de sop
raan van grote klasse Yuko
Yagishita. De gedeelde derde
prijs was voor de Engelsman
David Cowan die werkte met
de indrukwekkende sopraan
Zofia Kilanowicz en voor de
Nederlander Jan Roelof Wol
thuis die de beschikking had
over de vocalisten Lysbeth
Riemersma, Anne van Beek
van Frans Huyts.
De prijs voor de beste vertol
king van een door een Neder
landse componist geschreven
lied was voor Kammerlander
met het krachtige lied „Qual-
voll dieses leise Weinen" van
Henk Badings. De prijs van de
Vereniging „Vrienden van het
Lied" voor het beste Neder
landse duo ging naar Lidwien
Bouman en Annelies van Ger-
ven. Nicole Winter wei
uitgenodigd om als concoi
aniste op te treden tiiden
in september te houden
listenconcoure in Den
waarvoor nu reeds 138
meldingen binnen zijn
In tegenstelling tot de dei
nale was de finale een aai tm
schakeling van uitste D
werk, door pianisten én
vocalisten. Dat heeft dit
cours geleerd: begeleider
men eerst volledig tot
recht (en dat recht hebbi
als concoursdeelnemere)
een vocalistfe) met kwalit j.c
waarmee het programm
tensief is ingestudeerd. 'Z01!
ADRIAAN HA
Sony gaat in fil:
lerdi
HOLLYWOOD De ele ird;
nica-gigant Sony gaat £ev
produceren onder de I
Sony Pictures. Het nieuw ^rvi
drijf gaat de films ook d I be
bueren in de bioscopen, iter
woordvoerder van het cor
meldde dat het bedrijf I
matig speelfilms van lergi
kwaliteit" gaat maken e
daarbij zal samenwerken
gevestigde filmmakers, ac 'L0
en bedrijven in de filmt
che. De eerste twee Sony
tures-films die zullen wo rent
uitgebracht zijn „Tiger
saw" met in de hoofdi
Patrick Swayze en Piper
rie en de thriller „Cam<
Closet" met Mel Harris en
ter Smith.
