Westduitse curiekardinaal
leidt Lefebvre-commissie
Rome zet Oekraïense
kerk in het zonnetje
Indianen worden steeds meer bedreigd
CckLeSouTCLnl!
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
beroepingen
[['boeken
SCHERPE KRITIEK OP KERKDIENST MET DIEREN
Messen scherpen
De medisch specialisten weten in het conflict met de bt bri<
nigende overheid voorlopig niet van wijken. De Lande ?el
Specialisten Vereniging heeft nu de rechter ingeschakeld Ka'
LSV hoopt en verwacht dat deze het opzeggen van hetsatl,
neraal Akkoord door het kabinet als onrechtmatig besi^
pelt. Het conflict dat de afgelopen maanden almaar grot
geworden, lijkt de komende maanden tot een echte uit ma;
sting te zullen komen. De strijdvaardige LSV heeft al i
gend laten weten dat zij niet zal schromen haar eisen
steeds zwaardere acties te onderstrepen.
weer
EcidócSotwmit
MAANDAG 11 JULI 1988 PAGINi
3S
Rechten voor niet-christelijke godsdiensten
LONDEN Aanhangers van niet-christelijke godsdiensten
mogen voortaan op Engelse scholen hun eigen gebedsdiensten
houden. Dit is het resultaat van een compromis tussen verte
genwoordigers van de anglicaanse, rooms-katholieke en joodse
gemeenschap in het Engelse Hogerhuis tijdens de bespreking
van de nieuwe onderwijswet. De Lords aanvaardden een
amendement van de anglicaanse bisschop van Londen, Gra
ham Leonard, dat de gebedsdienst in het algemeen christelijk
moet zijn, maar dat een niet-christelijke dienst ook toegestaan
is. Op een school met overwegend leerlingen van niet-christe
lijke huize hebben christelijke leerlingen de mogelijkheid een
eigen dienst te houden.
Politie in geweer tegen evangelisatiegroepen
ZWOLLE De Zwolse politie onderzoekt in hoeverre maatre
gelen getroffen kunnen worden ten behoeve van bezoekers
van de binnenstad die klagen over „te ver gaande evangelisa
tiedrift'. De politie heeft het met name niet begrepen op een
godsdienstige groepering die kinderen benadert. „Er zijn bij
ons klachten gedeponeerd door ouders van kinderen van circa
12 jaar', aldus een politiewoordvoerder. Hij wil niet zeggen dat
de betreffende godsdienstige groepering fout is geweest Wel
zeggen wij: wees gewaarschuwd." Op kinderen zou stevig
worden ingepraat om hen te bewegen tot een afspraak in een
koffieshop, waar verder gepraat kan worden bij een aangebo
den maaltijd.
De mooiste van alle
jeugden: de jeugd van
de geest wanneer men
niet meer jong is.
Paul Léautaud
Runcie tegen
automatische
schade
vergoeding
LONDEN Anglicaanse
priesters die uit gewe
tensbezwaren tegen
vrouwelijke priesters de
Kerk verlaten, zouden
niet automatisch een
schadeloosstelling
moeten ontvangen. Wel
moeten degenen die in
grote moeilijkheden te
recht gekomen, worden
geholpen.
Dit zegt de aartsbisschop van
Canterbury, dr. Robert Run
cie, in een vraaggesprek met
de Engelse zondagskrant
,The Observer'. Hijfvees erop
dat in landen waar de Angli
caanse Kerk wel vrouwen tot
het priesterschap heeft toege
laten, er geen financiële re
geling voor uittredende
priesters was.
Runcie verklaart een tegen
stander te zijn van zo'n rege
ling omdat deze de indruk
wekt nodig te zijn om de
priesterwijding van vrouwen
geaccepteerd te krijgen. Te
genstanders van vrouwelijke
priesters zullen Runcie niet
dankbaar zijn voor deze uit
spraken. Naar hun mening is
de uitkering (ruim een 'ton)
veel te laag.
Naaste medewerkers van
Runcie hebben laten weten
dat de aartsbisschop voor de
toelating van vrouwen zou
hebben gestemd als de syno
de alleen over dit principe
had moeten stemmen. Het
voorstel werd echter uitge
breid met financiële en ker-
kordelijke regelingen om een
meerderheid ervoor te krij
gen. De beweging voor de
wijding van vrouwen had om
dezelfde kerkpolitieke rede
nen met de verandering van
het voorstel ingestemd.
Runcie herhaalt in het inter
view dat hij in principe voor
stander van vrouwelijke
priesters is, zoals hij afgelo
pen week bij de opening van
de synode ook had gezegd.
„Om de eenheid van de Ang
licaanse Kerk te bewaren"
had hij de eropvolgende dag
de synode (overigens zonder
succes) geadviseerd ertegen
te stemmen. De synode nam
desalniettemin met 299 tegen
216 stemmen het voorstel aan
om de komende vier jaar in
de parochies en bisdommen
over de toelating van vrou
wen tot jet priesterambt te
bespreken. Een nieuw te kie
zen synode zal in 1992 of 1993
definitef over deze kwestie
moeten beslissen.
Nederlands Hervormde Kerk
Aangenomen naar Barendrecht G.
Nagel te Oosterhout (N-Br.); naar
Weesp (toez.) mevr. V.T. Thurkow-
Wierenga te Huizen (deelgem. De
Goede Herder) (part-time).
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Nunspeet G.A. Ver
steeg te Dedemsvaart; te Augusti-
nusga Lc.m. Surhuizum drs. G. van
der Vëere te Vlaardingen.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt
Beroepen te Vollenhove-Kadoelen
W.Tiekstra te De Bilt-Bilthoven.
Aangenomen naar Bergentheim J.
van de Wetering te Haulerwijk, die
bedankte voor Schildwolde; naar
Loppersum i.c.m. Westeremden
drs.E. Venema, kandidaat te Kam-
die bedankte voor Assen-Zuid (voor
de missionaire dienst in Curitiba,
Brazilië), vo'or Blokzijl, voor Bruch-
terveld, voor Ferwerd-Hallum, voor
Ten Post i.c.m. Garrelsweer en voor
Zuidbroek.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken
Beroepen te Middelharnis A. Baars
te Dundas (Canada) (Free Reformed
Church).
Bedankt voor Apeldoorn-Oost A.
Wagenaar te Mussel; voor Benne-
kom H.E. Sterk te Ulrum i.c.m. Lut-
jegast; voor Leerdam D. Slagboom
te Katwijk aan Zee; voor Nunspeet
J. Jonkman te Enschede-West.
Doopsgezinde Broederschap
Aangenomen naar Haren en Gro
ningen F.R. Fennema te Assen en
Westerkwartie.
VATICAANSTAD De
77-jarige Westduitse cu
riekardinaal Augustin
Mayer is benoemd tot
voorzitter van de acht
man tellende commissie
die moet trachten de vol
gelingen van de geëx
communiceerde traditio
nalistische aartsbisschop
Marcel Lefebvre voor de
Rooms-Katholieke Kerk
te behouden. De conser
vatieve Mayer was tot 1
juli president van de con
gregatie voor de sacra
menten en de liturgie.
Secretaris van de .commissie
voor de Rome-getrouwe aan
hangers van Lefebvre' is de
Luxemburgse mgr. Camille
Perl, stafmedewerker van
bovengenoemde congregatie.
Perl heeft vorig jaar samen
met de Canadese curiekardi
naal Gagnon het hoofdkwar
tier van Lefebvre's beweging
in het Zwitserse Econe be
zocht.
Paus Johannes Paulus II
kondigde ruim een week ge
leden de oprichting van deze
commissie aan in een poging
de gevolgen te beperken van
het schisma dat ontstond toen
de behoudende Lefebvre op
30 juni tegen de wens van
het Vaticaan in vier bis
schoppen wijdde. Lefebvre,
de vier nieuwe bisschoppen
en een Braziliaanse emeritus
aartsbisschop die bij de wij
ding assisteerde, werden
ogenblikkelijk uit de RK
Kerk gezet. Tegelijkertijd
foto: anp stad.
waarschuwde de paus de vol
gelingen van Lefebvre dat
ook zij zouden worden geëx
communiceerd als zij hun
banden met de Lefebvre niet
zouden verbreken.
De commissie moet verder
onderzoeken op welke wijze
de RK Kerk moet tegemoet
komen aan de wens van een
deel der gelovigen de mis te
vieren volgens de Tridentijn-
se rite die door het Tweede
Vaticaans Concilie is afge
schaft. Drie jaar geleden
kwam de paus deze gelovigen
enigszins tegemoet door on
der bepaalde voorwaarden
deze mis weer toe te staan.
Vorige week zondag heeft de
aartsbisschop van Parijs, kar
dinaal Lustiger, de mis op
deze wijze gevierd in de No
tre Dame in de Franse hoofd-
Toekomst van
de kerk
De Kamper hoogleraar prof.
dr. K. Runia heeft in het
boek: „Waar blijft de kerk?"
een overzicht gegeven van
meningen, gevoelens en ver
wachtingen van de kerk in
het perspectief van de toe
komst. Begrippen als kerk
verlating en secularisatie ko
men uitgebreid aan de orde.
Maar ook: hoe zou de ge
meente van de toekomst er
uit kunnen zien? De beteke
nis van het boek lijkt te lig
gen in het verhelderen van
de problemen en van een vi
sie op de toekomst, zodat een
beter en vruchtbaarder ge
sprek mogelijk wordt.
Uitgave Kok, prijs 32,50
Bekeringsverhaal
vanuit Rhodesië
Alec Smith, zoon van Ian
Smith, de premier van Rho
desië, heeft zijn levensver
haal te boek gesteld. Het is
een relaas van jeugdige over
moed, drank, drugs en haat,
totdat een plotselinge beke
ring zijn leven radicaal ver
andert.
Het boek: „Maar nu noem ik
hem broeder" is zo geworden
tot een persoonlijk geloofsdo-
cument, maar daarnaast geeft
het een inkijkje in wat er
zich afspeelde in het leven
van mensen die de hoofdrol
speelden in de gebeurtenis
sen aan het einde van de pe-
riode-Ian Smith.
Uitgave Voorhoeve, prijs
19,90.
Niet alleen,
aartsvaders, ook
aartsmoeders
De Zwitserse psychologe
Christianne Méroz heeft een
boekje geschreven over de
„aartsmoeders". Het gaat
over Sara, Rebecca, Hagar,
Lea en Rachel. Op een heel
„nieuwe" manier kijkt ze aan
tegen deze vrouwen uit het
oude testament. Soms lijken
verklaringen meer inleg- dan
uitlegkunde, maar datzelfde
kan worden gezegd van de
„vaderlijke" uitleggingen van
de verhalen waarin deze
vrouwen een (hoofd)rol spe
len. Het boekje heet „Waren
zij vrije vrouwen"?
Uitgave Kok, prijs 13,90.
VATICAANSTAD „De
vreugde van de Rooms-Ka
tholieke Kerk over het mil
lennium van de Russisch Or
thodoxe Kerk wordt over
schaduwd door het feit dat
zoveel van uw broeders en
zusters hun geloof niet in
vrijheid kunnen beleven,
hoewel dit recht in talloze in
ternationale overeenkomsten
is vastgelegd. Met dit jubile
um wordt voor de christenen
in de Sovjetunie niet alleen
een glorierijke periode afge
sloten, maar begint tegelij
kertijd ook een nieuw mil
lennium in een sfeer die
wordt gekenmerkt door
hoop."
Deze woorden sprak paus Jo
hannes Paulus II zondag tot
de leider van de Oekraïens-
Katholieke Kerk, de bejaarde
kardinaal Myroslav Ivan Lu-
batsjivsky, tijdens de plechti
ge viering in Rome van het
duizendjarig bestaan van de
Oekraïense Kerk. Tijdens de
viering van het millennium
vorige maand in de Sovjetu
nie werd de Oekraïense
Kerk volledig doodgezwegen,
hoewel de oorsprong van het
Russische christendom in de
Oekraïne ligt.
De paus vierde met de in bal
lingschap levende kardinaal
Lubatsjivsky en ruim 6.000 in
het Westen levende Oekraï
ense gelovigen de mis vol
gens de Byzantijnse traditie,
waarbij het altaar van de
Sint Pieter was versierd met
tientallen ikonen.
De woordvoerder van de
Oekraïense Kerk in balling
schap, aartsbisschop André
Sapalak, sprak tijdens een
persconferentie de verwach
ting uit dat de paus binnen
twee jaar een bezoek aan de
Oekraïne zal brengen. Hij ba
seerde dit optimisme op het
gesprek vorige maand in
Moskou tussen Gorbatsjov en
kardinaal-staatssecretaris Ca-
saroli, de tweede man van
het Vaticaan.
De Oekraïense gelovigen
hebben tot nu toe tevergeefs
bij de paus ervoor gepleit
kardinaal Lubatsjisvky tot
patriarch te benoemen. Daar
mee zou deze dezelfde status
als de patriarch van de Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk krij
gen. De spanningen tussen
het Vaticaan en de Russisch-
Orthodoxe Kerk zouden
hierdoor ongetwijfeld toene-
De viering van het millennium van de Oekraïense kerk in Rome werd gisteren begeleid door een optreden van een zus-
terkoor voor de Oekraïense kerk Santa Sofia in Rome. FOTO: ap
BONN De voorzitter van de vereniging van protestantse
journalisten in de Bondsrepubliek, Wolfgang Baake, heeft
scherpe kritiek geuit op een kerkdienst met ruim 50 dieren
die gisteren door de Westduitse tv werd uitgezonden. Het pre
dikantenechtpaar Christa en Michael Blanke in Glauberg
(Hessen) ging voor in een dienst die in de pastorietuin werd
gehouden met zowat alle dieren die op een Duitse boerderij
zijn te vinden: van de stier tot het kanariepietje.
Dit voorjaar had het echtpaar een schuldbelijdenis tegenover
dieren opgesteld. Daarin wordt onder meer gezegd: „Wij heb
ben als christenen gefaald omdat we in ons geloof de dieren
hebben vergeten. Wij hebben onze diakonale opdracht verra
den en onze geringste broeders, de dieren, niet gediend."
Baake wees er op dat de EKD (Evangelische Kerk in Duits
land) zich ongeloofwaardig maakt door zo'n tv-kerkdienst. Ze
versterkt „de fatale indruk dat de EKD voor elke onzin te
porren is". De bijbel maakt volgens Baake een duidelijk on
derscheid tussen mens en dier. „Wie de bijbel kent weet dat
het woord van Jezus over de geringste van mijn broeders niet
op het dier maar op de mens slaat."
BRAZILIAANSE RK KERK:
SAO PAULO De Bra
ziliaanse overheid ver
wijdert missionarissen en
antropologen uit het
noordoosten van Brazilië
waar de 200.000 overge
bleven Indianen wonen.
Tegelijkertijd worden
duizenden goudzoekers
in dit gebied toegelaten.
Dit heeft de woordvoer
der van de kerkelijke
commissie voor de India
nen, Julio Gaiger, dit
weekeinde bekend ge
maakt.
Hij reageerde op het besluit
van het overheidsorgaan dat
is belast met de Indianenza-
ken (Funai), dat inhoudt dat
alle missionarissen en weten
schappelijke onderzoekers
een vergunning moeten aan
vragen om tot de Indianen-
gebieden te worden toegela
ten. De RK Kerk heeft al la
ten weten dat zij dit besluit
als illegaal beschouwt en dat
zij geen vergunningen zal
aanvragen.
Volgens Gaiger mag de Fu
nai niemand de toegang tot
de Indianengebieden weige
ren maar kan ze slechts in
bepaalde omstandigheden
ongewenste personen laten
verwijderen.
Hij noemde het besluit „een
herhaling van de repressie
tijdens de dictatoriale perio
de" (1964-1985). Volgens hem
wil de Funai met dit besluit
verhinderen dat wantoestan
den in de Indianengebieden
aan de kaak wordén gesteld.
In de afgelopen maanden zijn
al twintig missionarissen en
diverse antropologen uit de
Indianengebieden verwij
derd. In verband hiermee
heeft een groep van tien par
lementsleden aan de Brazili
aanse president Sarney ver
zocht onmiddellijk in te grij
pen om een eind te maken
aan „de uitroeiing" van de
9.000 Yanomami-Indianen in
de grenszone met Venezuela.
Volgens deze parlementsle
den zijn de Yanomami's „de
laatste geïsoleerde ethnische
groep in de wereld" en
worden zij bedreigd door een
invasie van zesduizend goud
zoekers in hun gebied. Ge
lijktijdig heeft de Funai art
sen en missionarissen uit dit
gebied gezet. Deze ontwikke
ling heeft tot gevolg dat on
der de Indianen allerlei ziek
ten worden verspreid als ma
laria, griep en leveraandoe
ningen, aldus de groep parle
mentsleden.
Bisschop Aldo Mongiano van
het in het noordoosten van
Brazilië gelegen Roraima
heeft tijdens een verblijf in
Rome kritiek op het Brazili
aanse overheidsbeleid geuit.
Indianen worden beschouwd
als een belemmering voor de
vooruitgang van het land
omdat zij niet produktief zou
den zijn en geen belasting be
talen. De plaatselijke autori
teiten houden de grootgrond
bezitters en de goudzoekers
de hand boven het heeft, ter
wijl missionarissen als „onge
makkelijke getuigen"
worden verwijderd, zo zei
mgr. Mongiano. In het bis
dom Roraima wonen onge
veer 130.000 blanken en
30.000 Indianen.
ACTIES die uiteindelijk over de rug van de patiëi
worden uitgevochten. En juist dat maakt het conflict zo
verteerbaar. Niemand kan het recht ontzegd worden n
zijn of haar rechten op te komen en zonodig actie te voe
maar op het moment dat zieke mensen de dupe worden
de gezondheidszorg in het geding komt zijn grenzen ojQ-j
schreden. Zover mag het in dit al jaren slepende conflict
komen.
Het Generaal Akkoord dat het kabinet vorige week op|pE
de dateert van 1984. De specialisten en de regering von ,0c
elkaar destijds in de afspraak dat 165 miljoen op de specii het
tische zorg bezuinigd zou worden door de verrichtin Cal
strakker te budgetteren. Verder zouden de specialisten 1 0V
ter gaan werken, mede om de instroom van nieuwe, pas
gestudeerde collega's makkelijker te maken. De uitwerk^
van het akkoprd, ook wel als „genereus akkoord" betithee
heeft hoegenaamd niets opgeleverd.
VAN een strakkere budgettering is tot nu toe nog stcP3'
niet echt sprake. Ook is er geen zicht op overeenstemm
over de hoogte van een norminkomen. Dat is nu 180.0001
den en zal wellicht in het najaar door minister de Korsti
van sociale zaken met 30.000 gulden worden teruggeschro reg
Het kabinet verwijt de specialisten het overleg getraine
en zelfs gesaboteerd te hebben. Nu moet gezegd worden
de regering daartoe op z'n minst gelegenheid heeft gegev
De specialisten konden namelijk steeds bij een ander
netslid aan tafel schuiven. Met minister De Koning moes iwa
ze praten over de vaststelling van een norminkomen. In
overleg over de hoogte van de praktijkkosten, nu het
struikelblok, was staatssecretaris Dees van volksgezoni
de gesprekspartner, terwijl zijn ambtgenoot van economist^'
zaken met de specialisten diende te onderhandelen on
werktijdverkorting. Zo'n versnippering werkt natuurlijk vei
duidelijkheid niet in de hand.
HET kabinet heeft, naar mag worden aangenomen,
doende leergeld betaald. Met voorrang dient één bewindsf
soon te worden aangewezen die de onderhandelingen met
specialisten voert. Is het immers geen waanzin dat het
flict lijkt te draaien om de vraag of je met een „halve" se<
taresse kunt werken of niet? En om de vraag of een cari lte
loog wel of niet zwaarder op een secretaresse moet leui^j
dan een keel-, neus- en oorarts?
Te hopen is dat tijdens de komende vakantieweken
de specialisten het besef doorbreekt dat op zo kort mogd
termijn een discussie gevoerd moet worden over de n|
waarin medische handelingen zinvol worden geacht of i
mede gelet op de daaraan verbonden kosten. Dat is de k ner
van de zaak, zeker in een land waar een wel heel duur
zondheidspakket is opgebouwd. Stof voldoende om tijd®*
een (wel)verdiende vakantie over na te denken, ook voor
kantievierende specialisten.
Perioden met zon
DE BILT (KNMI) - Het ziet er
naar uit dat het morgen een
aardige dag wordt. Eerst val
len er nog enkele buien, maar
deze trekken naar het oosten
weg. Daarna breidt een rug
van hoge luchtdruk zich over
het land uit en klaart het van
uit het westen op. Er waait
een matige zuidwesten wind,
rond kracht 4. Vannacht daalt
de temperatuur tot ongeveer
12 graden. Overdag worden
wamden van omstreeks 20
graden bereikt. Het hogedruk-
gebied trekt ook weer weg en
woensdag wordt een depressie
boven het noorden van de
Noordzee verwacht. Dit lage
drukgebied doet op zijn tocht
naar het oosten bij ons de
tweede helft van de week de
wind uit het noordwesten
waaien en er stroomt iets koe
lere lucht het land binnen. In
de middag wordt dan een tem
peratuur van omstreeks 18
graden verwacht.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor dinsdag en woensdag:
Zuid-Scandinavië: Vrij zonnig.
Op de meeste plaatsen droog.
Middagtemperatuur 18 tot 23
graden.
Britse Eilanden: Half tot zwaar
bewolkt en op veel plaatsen
regen of buien. Middagtempe-
raturen van 16 tot 19 graden.
Morgen in het zuidoosten nog
vrij zonnig en 's middags 20
tot 24 graden.
Denemarken, noord-Duits-
land, Benelux: Flinke perio
den met zon en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur
van 18 graden langd de Noord
zeekusten tot 20 23 graden
elders.
Noordoost-Frankrijk, midden-
en zuid-Duitsland: Overwe
gend zonnig. In Frankrijk
woensdagavond mogelijk een
onweersbui. Middagtempera
tuur van 21 tot 25 graden.
Midden- en west-Frankrijk:
Dinsdag zonnig. Woensdag
vanuit het zuidwesten bewol
king en plaatselijk een regen
of onweersbui. Middagten
ratuur van 20 graden langs
Kanaal en oceaankust tot
27 graden elders.
Alpengebied: Overweg
zonnig. Woensdag in het v
ten mogelijk een onweers
Middagtemperatuur in de
len en in het Laagland aa
Alpen-noordzijde tot 26 gru
aan de zuidzijde tot ront oe
graden. an
:d,
Spanje, Portugal: Zonnig, nel
noordwest-Spanje later be jj0
king. Middagtemperatuur
rond 22 graden in het noi
westen tot 25 a 32 graden
ders. Landinwaarts in z
Spanje en zuidoost-Porti en
tot 40 graden. irer
Middellandse-zeekust en Cf,,
kenland: Vrijwel overal
nig. Voornamelijk lam1
waarts in noord-Italië 'I
noord-Joegoslavië een lol HOC
onweersbui. Middagter
tuur meest tussen 30 en 2
den.
hen
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Weer Max Min
Amsterdam regen 24 16
De Bilt zw.bew. 25 14
Eelde iw hew 23 13
Den Helder reg<
.bew. 25 16
Rotterdam regen
Berlijn"13
«bew. 20 10
«bew. 25 17
«.bew. 19 11
Helsinki zw.bew
Innsbruck onbew.
Klagenfurt onbew
Mallorca
Malta
Moskou
München
«bew. 29 17
zw.bew. 28 23
onbew. 35 19
bew. 26 14
«.bew. 23 15
>E
