Nr.26
Kruiswoordraadsel
z/-
m m m m
'CeicUcGou/tfwit'
Oplossing vorige puzzel
BHHEiaiia aSlSEEHffl
s a a n a
a anaaa asoara n
aaasgaaa
atsaa GoaaiasaEna
QQS339EII3
HBHanEsa aanraaa
3 a 3 B
snaHEaa aanciQREE
rnaasciaas
aanEaaasHB lanan
anBsnana
3 30ufflB1 SatSHH i
a □sj.ua EI
□unsays E30SBC3E1
De winnaars van puzzel 25 zijn:
J.M. Mansveld-v.d. Fluit, Burggraven-
laan 126, 2313 HZ Leiden.
Vliet Vlieland, Zonnekant 47, 2203 NB
Noord wijk.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 26 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
LEIDSE COURANT,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
HORIZONTAAL:
1. Recommandatie.
10. Spoedig.
11. Niets uitgezonderd.
12. Gehoororgaan.
14. Dat is (afk.).
15. Telegramafkorting.
17. Plaaggeest.
18. Persoonlijk vnw.
19. Klein kind.
21. Eerbied verdienend.
24. Knorrig.
27. Ten bedrage van.
28. Boomvrucht.
30. Zijdestaartvogel.
31. Walkant.
32. Verplaatsing v.e.
schaakstuk.
34. Goedertierenheid
(dichterlijk).
35. God der liefde.
36. Japanse munt.
37. Land in Azië.
39. Ogenblik.
40. Vreemde titel.
41. Stad in Italië.
42. Samenhangende
klomp planten.
44. Metalen punt v.e.
draaitol.
46. Lidwoord.
47. Van zeker houtsoort
vervaardigd.
48. Ondergrondse
spoorweg.
50. Uitroep.
51. Kostbaar voorwerp.
55. Bijbelse naam.
57. Beleid.
59. Ligplaats voor
schepen.
60. Mannetjesbij.
62. Godin der meren en
bronnen.
64. Familielid.
65. Stad in Frankrijk.
66. Voedsel.
68. Door, met (Latijn).
69. Voorzetsel.
70. Veilige ligplaats
voor schepen.
71. Telwoord.
73. Muzieknoot.
74. Zware hakbeitel.
77. Antwoord van de
eiser op het verweer
van de gedaagde.
79. Regiment infanterie
(afk.).'
80. Bijbeldeel (afk.).
81. Oorlogsprojectiel.
83. Symbool van neon.
84. Vogelprodukt.
85. Slaapplaats.
87. Vaartuig.
89. Pluis op wollen
stoffen.
91. Bij een
onderneming
werkzaam
geneesheer.
De twee sleutelwoorden zijn
Postcode Woonplaats
VERTICAAL:
1. Paardeslee.
2. Lief.
3. Uitroep.
4. Boom.
5. Effen, glad.
6. Alvorens.
7. Briefaanhef (afk.
Latijn).
8. Deel v.e. breuk.
9. Bordspel.
10. Projectieplaatje.
13. Erg los (van aarde).
Welke twee sleutelwoorden vormen de letters
uit de vakjes 49 48 47 62 57 26 22 70 6 36 en 56
76 78 66 74 20 52 27 13 39?
14. Bedrijver
(ongunstig).
16. Kaartspel.
18. Uiting van
ontevredenheid.
20. Optisch instrument.
21. Nevelachtig.
22. Muzieknoot.
23. Spaans rijpaard.
24. Tekortkoming.
25. Bijwoord.
26. Vissersmandje.
29. Zo zo.
30. Deel v.e. boom.
33. Voedingsstof.
36. Heerszuchtig mens.
38. Behaagziek.
41. Slingerplant.
43. Gesteente.
45. Bloeiwijze.
46. Onverduisterd
schijnende.
49. Voetenbankje.
51. Pootaardappel.
52. Putemmertje.
53. Paradijs.
54. Naderhand.
56. Grote houten loods.
58. Ternauwernood.
59. Bewaarplaats.
61. Vorm van neerslag.
63. Glibberige
substantie.
65. Literaire naam voor
bed.
67. Indonesische plant.
70. Voorzetsel.
72. Namelijk (afk.).
75. Gebogen been.
76. Korst op een
wond.
78. Boom.
81. Verheugd.
82. Snijwerktuig.
86. Laagtij.
87. Senior (afk.).
88. Per adres (afk.).
90. Rund.
Bedrijfsleven wil op
„geprivatiseerde" postzegel
Het bedrijfsleven wil op de postzegel.
Het hoopt dat de privatisering van de
PTT per 1 januari daartoe mogelijkhe
den biedt. Op dit moment is het wette
lijk verboden dat PTT postzegels maakt
met reclame voor een bedrijf. Vooral ge
zien het massale karakter van zegels is
de postzegel interessant om grotere
naamsbekendheid en een beter imago te
krijgen, vooral in het binnenland en in
mindere mate in het buitenland.
De PTT-woordvoerder weet niet of de
verzelfstandiging de deuren openzet
voor sponsoring. Dat is nog niet onder
zocht. Philips-zegsman J. Reemers zegt
dat zijn concern een zegel wil sponsoren
wanneer Philips op de een of andere ma
nier reclame op het gekartelde papier
kan maken. Het Eindhovense bedrijf be
staat in 1991 honderd jaar. „Het zou
aardig zijn dan een postzegel van Philips
uit te geven". Wel is belangrijk hoeveel
het Eindhovense concern voor de uitga
ve moet betalen, zo zegt Reemers.
Iets verder is de discussie over reclame
op de kaft van een postzegelboekje. Als
één van de weinige landen kent Neder
land geen reclame op en in het postze
gelboekje. De Ierse post doet het al tien
tallen jaren. Bij de PTT ligt een concrete
aanvraag voor reclame op de kaft van
een Nederlands bedrijf. Om welke firma
het gaat wil Tante Pos niet zeggen. „De
zaak is ook nog in een embrionaal stadi
um. Het staat niet bovenaan onze priori
teitenlijst", zo zegt de woordvoerder.
In „heel beperkte kring" vindt er discus
sie plaats over die vorm van reclame.
De PTT wordt er zeker financieel beter
van, bedrijven willen graag betalen. Er
zijn echter nadelen. Zo heeft de Canade
se PTT de woede van verzamelaars op
de hals gehaald door tien verschillende
kaften van hetzelfde boekje uit te geven.
Verzamelaars moeten al die reclamekre
ten - voor veel geld - aanschaffen, zo
luidt nu eenmaal de ongeschreven filate-
liewet. De Nederlandse PTT ziet derge
lijke uitgiften - zoals het nu lijkt - niet
zitten. Ze wil haar honderdduizenden
verzamelaars niet op kosten jagen.
Stempels zijn al jaren 'vrij' evenals spe
ciale kaarten.
Schiphol-toernooi
Het Schiphol-viertallentoernooi is
o.l.v. Pieter van Rooyen en Wim Hen-
geveld een aantrekkelijk evenement
geworden, met veel prijzen, ook voor
hoofd- en eersteklasseteams. Een van
die HK-teams (Kroes, v.d. Berg, v.d.
Berg, Boiten) wist zelfs beslag te leg
gen op de derde plaats in de totaal
rangschikking, terwijl het EK-team
van „De Zeerob" uit Groningen
(Bruins, Booy, Zandvoort, Moser) het
tot een dertiende plaats schopte. Eén
en twee werden respectievelijk een
sterk Pools team (247 uit 13 en dat is
gemiddeld precies 19 Vips per match)
en het Haagse Buitenhof (Ramer-De
Bruin met Ten Brink-De Vrind).
In de wedstrijd van team-Helle tegen
team-Vos deed zich een grappig inci
dent voor. Dit zijn de O W-handen:
WEST
OOST
A V 10 9
B 8 6 4
10 8 6 5 4 3
A H 2
03
OB84
A 2
H 9 3
De bieding is gegaan (Z/niemand): na
driemaal pas, oost 1 schoppen, zuid 2
ruiten, oost 4 ruiten (goede verhoging
naar 4 schoppen), oost 4 schoppen.
Zuid start met hartenvrouw, voor
oosts aas. Hoe te spelen?
Een spel als dit kan in een viertallen-
wedstrijd maar op één manier ge
speeld worden: schoppen naar het aas
en schoppenvrouw na. NZ maken dan
maximaal één schoppenslag, een rui
tenslag en een hartenslag OF een in
troever (niet EN). Snijden in schoppen
is waanzin, want als zuid dan drie
kleine schopjes heeft, ben je heel snel
dówn: hartenboer na (Lavinthal,
vraagt om ruiten na!), getroefd, ruiten
naar de heer en weer harten na, ge
troefd.
Wat gebeurde? Onze oost speelde keu
rig een schoppen naar het aas en daar
viel noords schoppenheer onder! Nu
kunnen de troeven natuurlijk niet
meegenomen worden, want dan heb
ben NZ plotseling een heleboel ruiten-
slagen te goed. Voordat de troeven ge
heel of gedeeltelijk worden getrokken,
moet nu eerst de hartenkwestie gere
geld worden, b.v. doodleuk harten
naar het aas (door zuid getroefd). Wat
er ook na komt, is verder niet meer
belangrijk, want voordat de troeven
worden getrokken, wordt eerst nog een
hartenslag afgegeven en de westhand
bevat altijd nog een entree voor de
vrije hartens.
Wat wilde nu het geval? Het spel lag
„gewoon" zo:
NOORD
H 3
<?B 9 7
OH 9 6
*B 10 7 6 5
WEST OOST
A V 10 9 B 8 6 4
<0 10 8
6543 <?AH2
o3
oB 8 4
*A 2
H 9 3
ZUID
7 5 2
V V
oAV 10 7 5 2
*V 8 4
en Dicky Vos legde als noord per on
geluk schoppenheer onder het aas, in
de kennelijke overtuiging dat er gesne
den zou worden. Als oost nog een
rondje troef had gespeeld, had hij een
overslag kunnen maken, maar kenne
lijk was hij bang om bij een 4-1 in
troef de controle over het spel te ver
liezen.
Aan diezelfde tafel kwam nog een
grappig spel voor. Dit is de oosthand:
V B 10 7 5 4
H 9 8 5 4
09
*6
en noord opent (niemand kwetsbaar)
met 1 ruiten. Voor Ghestem heeft de
hand wel de verdeling maar niet de
kracht, dus als je in deze eerste ronde
al wilt bieden, bied je 1 schoppen. Zo
ging het verder:
ZUID WEST NOORD OOST
1 Ru 1 Sch
2 KI 4 Ru*) pas 4 Sch
5 Ru pas**) pas 5 Sch
6 Rü dbl.***) a.p.
sterke verhoging ri
ge spel!)
forcing pas!
r 4 schoppen (zie v
Waarmee kom je als oost uit?
(Maak een keuze alvorens verder te le
zen).
Tegen Dicky en Hans Vos was oost
speler Erik Menting te gretig door met
z'n singleton klaver uit te komen en
met ook maar een singleton troef is
dat vragen om moeilijkheden. Vooral
ook, omdat partner in plaats van met
4 ruiten ook met 4 klaver (controle in
klaver) een sterke verhoging naar 4
schoppen had kunnen aangeven! De
moeilijkheden kwamen en daarmee
hadden Dicky en Hans Vos in ander
halve week vier keer 6 ruiten gedou
bleerd gemaakt!
NA-
NOORD
J 9
°V63
o A H B 10 7 4
V 9 5
WEST
OOST
A H 8
3 ♦VB 10 754
A 10 7
2 <?H 9 8 5 4
08 3
o 9
B43
*6
ZUID
6 2
B
o V 6 5 2
4AH 10 8 7 2
Aan de andere tafel had het Nijmeegse
paar Rob Helle en Ton Dorland zich
als NZ niet laten verleiden tot 6 rui
ten. Die speelden „gewoon" 5 schop
pen eentje gedoubleerd down: +100.
Van de andere tafel had daar vanwege
zuids minder fraaie actie van 6 ruiten
nog eens 100 bij moeten komen (5
kostbare impen), maar ja, als je de
laatste week al drie keer 6 ruiten ge
doubleerd hebt gemaakt...
Het scoorde nu in ieder geval 1090-
100 990 (14 impen) en dat zijn er 19
„in de kering".
Beide teams roerden zich overigens in
de hogere regionen (Vos c.s. 14de en
Helle c.s. zelfs 4de), maar bij dit spel
was dat niet te merken!
Corr. p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lis-
Nederlands
kampioenschap (slot)
Twee weken geleden schreef ik dat het
olympiadeteam al vast stond; Tim
man, v.d. Wiel, Sosonko, v.d. Sterren,
Piket en Ree zouden met kop en
schouders boven de andere spelers uit
steken. De nieuwe Nederlandse kam
pioen, Rudy Douven, gaat, als nie
mand van de genoemde spelers zich
terugtrekt, voor problemen zorgen.
Douven heeft zich door zijn titel,
maar vooral door zijn overtuigende
spel, een plaatsje in de top verworven.
Het OHRA-toernooi, dat 31 juli be
gint, zal voor de plaatsingscommissie
doorslaggevend zijn.
Douven's beste partij was die tegen
een andere ex-jeugdkampioen, Frans
Cuijpers.
R. DOUVEN-F. CUIJPERS
Zevende ronde, Slavisch.
I.d4 Pf6 2.c4 c6 3.Pc3 d5 4.e3 a6
5.PT3 b5.
Dit systeem is mij niet bekend, het
lijkt me niet goed. Zwart doet veel
pionzetten, die weinig presteren. Type
rend voor de stijl van Douven is dat
hij zijn ontwikkelingsvoorsprong nu
gaat gebruiken om in een stelling met
duidelijke kenmerken een klein voor
deel te realiseren.
6.cxd5 cxd5 7.Ld3 e6.
Hier had zwart een moeilijke keus. Na
de tekstzet staat Lc8 voorlopig buiten
spel, terwijl wit na 7...Lg4 8.0-0 e6
9.Ld2 Ld6 lO.Tcl snel spel krijgt langs
de c-lijn.
8.Pe5 Ld6 9.f4 Lb7 10.0-0 Pbd7
II.Ld2 0-0 12.Lel Pe4 13.Df3 f5
14.Pe2 Tc8 15.g4 Lxe5?!
Vermoedelijk dacht Cuijpers dat nu
16.dxe5 gedwongen was, waarna zwart
met 16...Db6 en eventueel Pc5 gemak
kelijk spel krijgt. Douven had echter
een fraai pionoffer gepland.
16.fxe5! Dg5.
Wint een pion, maar door het ontbre
ken van de zwartveldige loper komt
zwart nu in de problemen. Verstandi
ger was het geweest om passief te blij
ven met 16...De7.
17.h4!
Verovert het belangrijke veld g5,
waardoor er een sterk paard op f4 kan
komen en Pe4 voorlopig niet meer
kan spelen.
17...Dxg4+ 18. Dxg4 fxg4 19.Pf4 Tfe8
20.Le2 g3.
Hoopt op 21.Lg4 Pf8 22.Lb4 waarna
22...Pf2! vervelend is. Overigens was
20...Tc2 niet gevaarlijk omdat na
21.Lxg4 Pf8 22.Ldl! pion b2 taboe is
vanwege Pd3.
21.Ld3 Pf8 22.Kg2 Te7?
Overziet een afwikkeling naar een ho
peloos eindspel. Een taaiere verdedi
ging was 22...Pg6!? 23.Pxg6 hxgó
24.Lxg3 Tf8 met kleine remisekansen,
daar het sterke paard op e4 weliswaar
kan worden geruild, maar het eindspel
met ongelijke lopers is dan zeker niet
gemakkelijk gewonnen.
23.Lb4! TH 24.Lxf8 Tcxf8 25.Lxe4
dxe4 26.Kxg3 Ld5 27.Tfcl.
Zwart's enige kans is nu Pf4 verdrij
ven om de f-lijn open te krijgen.
27...g6.
Na 27...h6 is 28.h5 beslissend.
28.Tc5 h6 29.Kg4! Tf5.
Na 29...g5 30.hxg5 hxg5 speelt wit niet
31.Kxg5? Tg7+ 32.Kh4 Kh7! en de
dreiging Th8 is beslissend, maar
31.Ph5! gevolgd door Pf6 met een be
slissende aanval.
30.b3 h5 31.Kg3 g5 32.hxg5 Txg5+
33.KH2 Kh7 34.Tgl Kh6.
Laat nog een kleine combinatie toe,
maar zonder dat zou zwart ook redde
loos zijn.
35.Txg5 Kxg5.
(zie eerste diagram
Deze stelling was te zien in het AVRO
tv-programma, waarin Tim Krabbé op
uitstekende wijze zijn voorganger
Hans Böhm deed vergeten.
36.Txd5!
Zwart geeft het op.
Diagram 1
Als we de eindstand bekijken valt di
rect het enorme gat op tussen de num
mers vijf en zes. De twee punten die
daar tussen zitten markeren het grote
verschil van de kop- en staartgroep.
Verrassend was het de naam van oud
kampioen Gert Ligterink onderaan te
vinden; zijn journalistieke werk is
kennelijk niet bevorderlijk voor de
harde praktijk.
De Leidse meester Rini Kuijf wist
zich dankzij een sterke finish (3'/2 uit
4) uit het zuigende subtopmilieu om
hoog te werken. In onderstaande stel
ling zien we een aardige combinatie
van zijn hand.
Diagram 2
R. KUIJF-M. BOSBOOM
Negende ronde.
Stelling na de 26ste zet van zwart.
27.Txf4! exf4 28.Lb6 en Bosboom had
nu overzien dat na 28...Dd7 sterk
29.Pxf6 Kxf6 30.Ld4+ volgt met be
slissend voordeel voor wit.
Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock-
straat 113, 2613 DE Delft.
Russisch kampioenschap
Na een kleine onderbreking gaan we
in deze rubriek weer verder met het
toernooi om het Russische kampioen
schap. Zoals bekend resulteerde deze
titelstrijd in een gezamenlijke over
winning voor Baljakin en Tsjizov.
Hier volgen van de eerstgenoemde
twee scherp opgezette partijen die van
belang zijn voor de openingstheorie.
A.BEZWERSJENKO-A.BALJAKIN
Vierde ronde kampioenschap van
Rusland 1988.
I.32-28 16-21 2.31-26 11-16 3.38-32
18-22 4.43-38 13-18 5.49-43 9-13 6.37-
31 21-27. Aan deze agressieve ope
ningsvariant is onlosmakelijk de naam
van Van der Wal verbonden. Niet al
leen is deze variant door zijn toedoen
enkele keren op het bord gekomen in
de match Gantwarg-Clerc van 1985 -
Van der Wal trad daarbij op als secon
dant van Clerc -, maar ook heeft Van
der Wal deze opening zelf in praktijk
gebracht.
8.41-37 19-23 9.28x19 14x23 10.47-41
6-11 11.34-29. Uiteraard wil wit de
voorpost op 27 aanvallen. Naast de
gespeelde zet had hij dit plan ook in
kunnen leiden met 11.33-29.
II...23x34 12.39x30 1-6 13.30-25. Het
alternatief in deze stelling, die op de
centrale trainingen uitgebreid is onder
zocht, is 13.40-34.
13...4-9 14.25x14 10x19 15.33-29. Nu
veld 33 is ontruimd kan de aanval op
27 beginnen.
15...15-20 16.37-32 11-16 17.32x21
16x27 18.41-37 7-11 19.37-32 11-16
20.32x21 16x27 21.46-41 2-7 22.41-37
7-11 23.44-39 9-14 24.50-44 11-16
25.37-32 6-11 26.32x21 16x27 27.39-
33! Op 27.42-37? komt sterk 19-24!;
met de tekstzet brengt wit zijn tegen
stander evenwel in moeilijkheden.
27...19-24 28.40-34 14-19 29.34-30 20-
25 30.29x20 25x14 31.33-29! 19*23
32.30-24 23x34 33.44-40 34-39
34.43x34 5-10 35.34-29 10-15 36.35-
30? Wit, die zich in tijdnopd bevindt,
speelt niet de beste zet. Mijns inziens
was de zwarte stand de voorpost op
27) na 36.42-37 niet meer te houden
geweest. Nu ontsnapt zwart nog:
36...14-19 37.42-37 3-9 38.40-35.
Speelt op de damzet 38... 19-23? 39.38-
33 23x25 40.24-19 13x24 41.33-28
22x33 42.31x4. Kansrijker was echter
38.30-25 19x30 39.25x34.
38...27-32! Na deze zet, waarmee
zwart zich in veiligheid brengt - op
39.38x27 komt 19-23 -, kwamen de
spelers rémise overeen. Een partij die
een nadere bestudering verdient!
Pakte de scherpe opzet van Baljakin
hiér niet gunstig uit, in de volgende
partij slaat zijn aanval daarentegen
wel door.
A.BALJAKIN-M.KORENEVSKI
Zevende ronde kampioenschap van
Rusland 1988.
I.32-28 18-23 2.38-32 12-18 3.31-27 7-
12 4.43-38 17-21 5.37-31 23-29.
Deze Molimard-variant, genoemd
naar de sterke Franse speler Molimard
uit het begin van deze eeuw, is wel de
oudste openingsvariant die tegenwoor
dig nog gespeeld wordt.
6.34x23 18x29 7.33x24 20x29 8.49-43
1-7 9.41-37 19-24 10.39-33 21-26
II.44-39 24-30 12.35x24 29x20. Tot
zover de theorie. In de nu ontstane
positie moet wit een beslissing nemen
met betrekking tot het uitspelen van
zijn lange vleugel: moet hij over veld
22 ontwikkelen of moet hij naar 23
toe? In de onderhavige partij kiest wit
voor de tweede mogelijkheid, daarmee
een moderne speelwijze op het bord
brengend die van Dibman afkomstig
is.
13.28-23 13-18 14.39-34 18x29
15.34x23 8-13 16.40-34 20-24 17.32-
28 15-20. In de partij Dibman-Sjtsje-
goljev kampioenschap van Rusland
1986 ging het spel hier verder met:
17...2-8 18.37-32 26x37 19.42x31 13-
19 20.43-39 8-13 21.46-41 15-20
n
mm
mwrw, o
s s o it m
s jb „l
O §1 O
22.41-37 10-15 23.34-29 20-25
24.29x20 15x24. In het verdere ver
loop kon zwart de witte voorpost niet
werkelijk bedreigen; de partij eindigde
later in remise.
18.37-32 26x37 19.42x31 13-19 20.43-
39. Zie het diagram.
20...10-15. Deze positie kwam ook op
het bord in de veertiende matchpartij
Dibman-Gantwarg 1987. Verloop:
20...11-17 21.31-26 9-13 22.27-21
16x27 23.32x21 10-15 24.28-22 17x28
25.23x32 24-29 26.34x23 19x37 27.36-
31 en na nog twintig zetten eindigde
de partij in gelijkspel.
21.46-41 9-13 22.34-29 3-9 23.41-37
20-25 24.29x20 15x24 25.45-40 5-10
26.47-42 13-18 27.39-34 18x29
28.34x23 11-17 29.27-22 9-13
30.22x11 6x17 31.32-27 10-15 32.37-
32 14-20. Een belangrijk moment:
zwart erkent dat zijn aanval tegen de
witte voorpost is mislukt en ruilt deze
schijf nu af.
33.23x14 20x9 34.48-43 13-19 35.43
39 19-23 36.28x30 25x45 37.32-28 17
21 38.27-22 21-26 39.42-37 2-8 40.33-
29 8-13 41.39-34 7-11 42.34-30 16-21
43.38-33 11-16 44.30-24 21-27 45.28-
23! 31x22 46.23-19 16-21 47.19x17
21x12 48.31-27 9-13 49.37-32 4-9
50.32-28 9-14? Tijdnood; Sijbrands
heeft aangegeven dat zwart hier goed
26-31! kon doen.
51.28-23 15-20 52.24x15 26-31 53.15-
10! 14x5 54.23-19! 13x24 55.29x20
31x22 56.20-14 18-23 57.36-31 23-28
58.33-29 28-32 59.14-9 32-38 60.9-3
12-18 61.3-20 18-23 62.29x27 38-43
63.27-22 43-49 64.31-26 5-10 65.22-17
10-15 66.20-33 49-16 67.17-12 16-2
68.33-29 en zwart gaf op: wit gaat
door overmacht winnen.
