Buitenland
Geen zicht op oorzaak
explosies „Piper Alpha
NATUURLIJK,
U KUNT
WEER'NMAANDJE
WACHTEN...
Ef
VS keren wellicht
smartegeld uit
Verwerking kernafval was
complete chaos in België
GOUDKOORTS POLEN NA VONDST SCHAT
Italië
bewijst
traagheid
post
Delors wil
Europese
regering
Ceicbe Sou/unit
DONDERDAG 7 JUU 1988 PAGINA 5
ri
sische ballon
ernietigt zichzelf
•PENHAGEN Een onbe-
Je Russische ballon die bo-
Denemarken op drift raakte
een defect aan de stuurin-
tting heeft gisteren de weten-
ippelijke apparatuur over
jjrd gezet en zich ruim een uur
via een zelfvernietigingsme-
isme tot ontploffing ge-
;ht. De apparatuur is aan een
7 rachute terecht gekomen in
"£y ten noordoosten van Jutland
zal door de Deense marine
den geborgen. Denemarken
wajl eerst de apparatuur bekijken
£e%rdat wordt besloten om die
ir de Sovjetunie te sturen.
Zelfs de doden
stemden in Mexico
MEXICO STAD De uitslag van
de presidentsverkiezingen in Mexi
co, die gisteren werden gehouden,
is nog niet bekend, maar het is vrij
wel zeker dat op grote schaal frau
de is gepleegd. Oppositieleider Car
denas verklaarde dat zes tot acht
miljoen namen op de kieslijsten
vals waren of onjuiste informatie
bevatten. Volgens hem horen vijf
miljoen van de valse namen toe
aan mensen die allang dood zijn.
De overwinning gaat waarschijn
lijk naar Carlos Salinas de Gortari,
de kandidaat van de regerende In
stitutionele Revolutionaire Partij
(PRI).
Militair programma
VS met Sovjetunie
WASHINGTON De Verenigde
Staten en de Sovjetunie hebben
gisteren plannen voor een uitge
breid militair uitwisselingspro
gramma aangekondigd. Hun oor
logsschepen gaan eikaars havens
aandoen en ook zullen hoge mili
tairen over en weer bezoeken af
leggen. De uitwisseling moet bij
dragen aan een groter wederzijds
begrip. Het programma, dat geldt
voor de komende twee jaar, werd
bekendgemaakt op een perscon
ferentie in Washington van de
stafchef van de Amerikaanse
strijdkrachten, William Crowe en
zijn Sovjet-collega, maarschalk
Sergej Achromejev.
Socialisten redden
failliete liberalen
BONN De Duitse sociaaldemo
cratische partij SPD heeft in 1969
bemiddeld bij een lening van zes
miljoen mark voor haar liberale
coalitiepartner FDP. Zonder die
lening zou de partii failliet zijn
gegaan. Dankzij de financiële in
jectie voor de kleine partner kon
de regering Brandt-Scheel tot
stand komen. De FD blijkt acht
1'aren nodig gehad te hebben de
ening terug te betalen. De Duitse
radio en televisie stonden giste
ren bol van het nieuws, maar de
woordvoerders van zowel de
FDP als de SPD doen de zaak af
als „allerminst geheimzinnig" en
„heel normaal".
Schip met besmet
vlees geweerd
KIEL Een Panamees vrachtschip is
gisteren met onbekende bestemming uit
de Westduitse haven Kiel vertrokken, na
dat de havenautoriteiten geen toestem
ming gaven zesduizend ton rendiervlees
te lossen. Het Deense vlees is waarschijn
lijk radioactief. De zwerftocht van de
Reefer Rio duurt al sinds begin mei, toen
Venezuela weigerde het schip toe te laten,
nadat uit monsters was gebleken dat de
mate van radioactiviteit te hoog was. De
Panamees voer van Venezuela naar Ier
land, vandaar naar Denemarken, nog
weer door naar Nederland en naar het
Westduitse Wilhelmshaven, waar hij even
zovele keren niet mocht lossen.
Dubcek mogelijk
naar Italië
PRAAG De voormalige
Tsjechoslowaakse partijleider
Alexander Dubcek krijgt waar
schijnlijk toestemming om in sep
tember naar Italië te reizen. Het
wordt zijn eerste buitenlandse reis
in twintig jaar. Na diens afzetting
als partijchef in april '69, na het
neerslaan van de Praagse Lente,
was Dubcek korte tijd ambassa
deur in Turkije, maar later werd
hij uit de partij gezet en kreeg hij
een lage administratieve. De rege
ring in Praag heeft de laatste
maanden de beperkingen op rei
zen naar het buitenland aanzien
lijk verlicht.
Stakers Joegoslavië
bezetten parlement
BELGRADO Enkele dui
zenden stakende werknemers
van de grootste schoenen- en
rubberfabriek in Joegoslavië
hebben gisteren korte tijd het
parlementsgebouw in Belgrado
bezet. Na een half uur werden
ze door de politie gedwongen
het pand te verlaten. Volgens
getuigen was het voor de deur
van het parlementsgebouw tot
botsingen gekomen tussen de
vierduizend stakers en de poli
tie. De stakers eisen onder
meer loonsverhoging, wijzigin
gen van het bezuinigingsbeleid
en het ontslag van minister
van financiën.
'olitie
van
serbond met
plaat
„Neonazi s
1 iu«
rdwij
rerd
ben (Van onze correspondent
al Ij. Rink Drost)
hoe
ebeu
"OVER De politie
Niedersachsen heeft
•nazi's in de hoofdstad
tover herhaaldelijk
jezet tot het
misdrijven, om "zo
:en te kunnen verza
den tegen deze
•pm-rechtse groeperin-
i rijt
oek
^brt26 ernsti8e beschuldiging
pt van de Groene partij in
ie deelstaat, die gisteren eiste
Jrj de zaak tot op de bodem
y gezocht wordt.
Fminister van binnenlandse
nbe£en Wil fried Hasselmann
Tgaderde urenlang met zijn
jambtenaren onder de in
d Ur verle(*en geschorste plaats-
1 jvangend politiechef G.
j emheld over de aantij-
igen van de Groenen. In het
jlement verklaarde Hassel-
k inn vervolgens kortweg dat
beschuldigingen „elke
jnd missen".
^ctieleider Jürgen Trittin
f» de Groenen is met die
rklaring echter niet tevre-
gesteld. Trittin meent dat
J fee Hannoverse journalisten
't veel feiten boven water
j>ben gehaald, dat aange-
3nd is dat de politie via een
'^nazistische provocateur
wa»ft aangezet tot roofo verval-
'J1? en inbraken, en die mis-
en heeft geobserveerd en
op film en video heeft
_elegd.
publikaties van de journa-
i steunen op verklaringen
Bernd Futter, de gevan-
zittende leider van de neo-
he groep „EK 1", en
anonieme actieve neonazi.
I verklaringen van Futter
jrpen een nieuw licht op de
•Sjorden op twee skinheads in
n nnover, begin vorig jaar.
v _id juni zei minister Hassel-
ijg mn nog dat de moord op de
'""Tige skinhead Roger Bor-
inn uitsluitend was terug
voeren op sadisme. Maar
gens Futter betrof het een
lover wogen executie. Hetf-
Ede zou gelden voor de
ird op de 19-jarige Niels
ckeberg die officieel nog
opgehelderd is.
er verklaarde dat hijzelf
u leider van EK 1 geregeld
^laiftact had met de geheime
waa en ^at ^eze 8301611 met
jeugdige neonazi's aan
ader
htte tot strafbare handelin-
>f^ zoals brandaanslagen, in-
rjken en roofovervallen. De
t ig jaar vermoorde Roger
nemann behoorde tot de
istische groepering FAP-
;eren. Hij deed eerst mee
een inbraak in een handel
f- nilitaire uitrustingen, later
een inbraak bij een wa-
ij handel. Futter houdt vol
de politie Bornemann tot
laatste inbraak heeft aan-
•oord. Bij die actie zouden
film- en video-opnamen
gemaakt, waarna Borne-
m afhaakte. Hij werd ver-
jens aangezien voor een
tieverrader en korte tijd
doodgeknuppeld door
skinheads. Ook Krücken-
trof hetzelfde lot.
(Vervolg van de voorpagina)
LONDEN Honderden
familieleden en vrienden
van de werknemers op
„Piper Alpha" waren van
nacht in Aberdeen samen
gekomen nadat het
nieuws over de ramp op
het boorplatform bekend
was geworden. In grote
spanning wachtten zij ze
ker zes uur voor de eerste
overlevenden met heli
kopters binnengebracht
werden. In het Koninklijk
Ziekenhuis in Aberdeen
stond een uitgebreide staf
van brandwondenspecia
listen en chirurgen klaar
om de patiënten, van wie
er zeker 24 ernstig aan toe
waren, te behandelen.
Volgens Graham Page, leider
van het medische team in
Aberdeen, zijn veel patiënten
onderkoeld omdat zij soms
lange tijd moesten zien te
overleven in het ijskoude zee
water van ongeveer 12 graden
Celcius. Het was voor Page bij
zonder moeilijk er zicht op te
krijgen hoeveel overlevenden
nog naar het ziekenhuis on
derweg waren. Veel werkne
mers zijn uit zee opgepikt door
schepen die op het moment
Tientallen doden bij eerdere rampen:
DEN HAAG De ramp op het olieplatform „Piper Alpha" in
de Noordzee is naar het zich laat aanzien het ernstigste ongeluk
met een booreiland uit de geschiedenis. Sinds 1975 hebben zich
zeker vijftien ernstige rampen met booreilanden op zee voorge
daan.
1965: Het Britse booreiland „Sea Gem" zinkt voor de kust van
Midden-Engeland. Daarbij komen 13 bemanningsleden om het
leven.
1979: In de Golf van Bohai verdwijnt een olieplatform in de
golven wanneer het in een zware storm naar een nieuwe boor
put wordt gesleept. Slechts twee van de 74 bemanningsleden
worden gered.
1980: het boorreiland „Alexander Kielland" kapseist in een
zware storm. Bij de ramp kwamen 137 mensen om het leven.
1980: Bij een explosie op een oliebooreiland in de Perzische
Golf komen 19 mensen om het leven. De ramp veroorzaakt een
enorme olievlek van 1.800 vierkante kilometer.
1982: Voor de kust van Newfoundland (Canada) vergaat het
booreiland „Ocean Ranger" tijdens een storm. Alle 84 beman
ningsleden komen om het leven.
1983: Een ontploffing aan boord van een Frans booreiland
voor de kust van Congo kost aan dertien mensen het leven. Bij
de brand die op de explosie volgde raakten 32 mensen ernstig
gewond.
1984: Voor de Braziliaanse kust komen 37 bemanningsleden
om nadat door een gasontploffing brand was ontstaan aan boord
van een olieplatform.
1985: Bij het kenteren van het booreiland „Tonkaway" in een
baai bij de Amerikaanse staat Louisiana komen elf mensen om.
van de explosie in de buurt
waren. Ook het fregat Abra
ham CrijnsSen van de Neder
landse marine en het bevoor
radingsschip Smit Lloyd van
de rederij Smit Internationale
assisteerden bij de reddingso
peratie. Een woordvoerder
van Occidental Petroleum in
Aberdeen kon niet zeggen of
er Nederlanders aan boord
van het platform waren.
Het reddingswerk werd aan
vankelijk vergemakkelijkt
door de gunstige weersomstan
digheden, die zorgden voor
een rustige zee en goed zicht.
„Ik moet er niet aan denken
hoe het er had uitgezien als
het stormde", zei Garfield Por
ter, de leider van de reddings
operatie. De Britse luchtmacht
zette tien helikopters en een
gevechtsvliegtuig in. Het red
dingsschip Tharos van het
platform haalde enkele arbei
ders uit zee op.
Het booreiland Piper Alpha is
eigendom van de oliemaat
schappij Occidental van de
Amerikaanse multimiljonair
Armand Hammer (90), die be
kend is omdat hij goede ban
den heeft met de Sovjetunie.
Occidental is een van grootste
maatschappijen met olie-boor-
platforms in de Noordzee. Een
woordvoerder van Occidental
zei vanmorgen dat nog geen
duidelijkheid bestaat over de
oorzaak van de explosies. Wel
wees hij er op, dat op boorei
landen met een verschillende
explosieve stoffen gewerkt
wordt en ongelukken nooit
„voor honderd procent" uit te
sluiten zijn. De bemanning
van het plaform zou intensief
getraind zijn in procedures
voor evacuatie en brandbe
strijding.
ONDERZOEK AIRBUSRAMP
BEGONNEN OP VINCENNES:
WASHINGTON De Amerikaanse regering over
weegt smartegeld uit te keren aan de nabestaanden
van de 290 inzittenden van de Iraanse Airbus die afge
lopen zondag boven de Golf werd neergeschoten door
de Amerikaanse kruiser Vincennes. Eerder had het
Witte Huis gezegd dat de regering de uitslag van het
onderzoek af wilde wachten dat het Pentagon naar de
toedracht van de ramp instelt.
De Veiligheidsraad buigt zich volgende week dinsdag over de
klacht van Iran tegen de Verenigde Staten. De VS hebben zich
niet verzet tegen het bijeenroepen van de Veiligheidsraad ver
zet, maar maken mogelijk wel gebruik van hun vetorecht als de
raad een resolutie dreigt aan te nemen die Washington niet zint.
Ook de Internationale organisatie voor burgerluchtvaart (ICAO)
zal volgende week op verzoek van Iran een spoedzitting aan het
neerschieten van de Airbus wijden.
Zes leden van het onderzoeksteam zijn gisteren aan boord ge
gaan van de Vincennes. De commissie, die de commandant van
de kruiser zal verhoren en elektronische gegevens over het inci
dent zal bestuderen, moet licht werpen op verschillende vragen.
Zo is nog steeds onduidelijk of het toestel buiten de normale cor
ridor voor burgerluchtverkeer vloog, op welke hoogte het vloog
en of het nu aan het dalen of stijgen was. De vragen houden nog
steeds de mogelijkheid open dat een tweede vliegtuig, een F-14
vlak boven de Airbus heeft gevlogen en deze heeft gebruikt als
dekmantel om de Vincennes aan te vallen.
De Amerlkaane kruiser Vincennes wordt weerspiegeld i
leglazen van een helikopterpiioot.
Bomexplosie in Windhoek
Politiemannen onderzoeken de ravage, die onstond na een bomexplosie in de Namibische hoofd
stad Windhoek. Een persoon kwam om het leven, terwijl bijna twintig mensen gewond raakten.
Korte tijd later ontplofte een tweede bom, maar daarbij vielen geen slachtoffers. De aanslagen zijn
waarschijnlijk het werk van Swapo, de verzetsbeweging die onafhankelijkheid eist van Zuidafrika.
FOTO: EPA
VERNIETIGEND OORDEEL PARLEMENT OVER „MOL":
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL De verwer
king van kernafval in
België is een „complete
chaos" geweest. Bij het
Studiecentrum voor Kern
energie (SCK) in Mol zijn
vrachten kernafval aan
vaard, die in dit instituut
absoluut niet konden
worden verwerkt. Niet al
leen de bedrijfsleiding,
maar ook de controleren
de en toezichthoudende
organen hebben volko
men gefaald.
Met dat vernietigende oordeel
haalt een speciale onderzoeks
commissie uit de Kamer van
Volksvertegenwoordigers in
België vandaag fors uit naar
het SCK in Mol. Het rapport
van de Belgische parlementa
riërs, die de afgelopen drie
maanden 25 getuigen hoorden,
is al het tweede dat over het
SCK in Mol verschijnt. Eerder
deze week besprak het Euro
pees Parlement in Straatsburg
het verslag van een Europese
onderzoekscommissie, waarin
de illegale aanvoer en opslag
in Mol van grote hoeveelhe
den Westduits kernafval wer
den veroordeeld.
De twee belangrijkste onder
zoeken, van de Belgische Jus
titie en van het Hoog Komité
van Toezicht, zijn nog niet af
gesloten. Zij zijn van nog meer
gewicht dan de parlementaire
onderzoeksverslagen, omdat
.alleen hun bevindingen tot
strafrechtelijke en administra
tieve sancties kunnen leiden.
Zwarte kas
De omvang van het Mol-
schandaal, dat door een stom
toeval aan het licht kwam,
werd begin dit jaar in de inter
nationale pers al breed uitge
meten. Een ongeluk met een
met kernafval geladen vracht
wagen van de Westduitse
transportfirma Transnuklear
waarvan de papieren niet in
orde waren, bracht Justitie op
het spoor van een illegale aan
voerlijn van Westduits kernaf
val, dat in grote hoeveelheden
in Mol werd opgeslagen. Het
Westduitse bedrijf Nukem, dat
de hele nucleaire industrie in
de Bondsrepubliek van brand
stof voorziet, kwam op die ma
nier goedkoop van zijn afval
af. Transnuklear en de Vlaam
se onderaannemer Smet Jet
verdienden er goud aan, maar
zij niet alleen; ook de voorma
lige directeur van de afval-af-
deling van het SCK, Van de
Voorde, hield er een „zwarte
kas" op na. Hijzelf verklaarde
voor de onderzoekscommissie
dat die bedoeld was om tegen
vallers elders binnen het be
drijf op te vangen, maar tij
dens de verdere verhoren
bleek dat buiten hem vrijwel
niemand van het bestaan van
dit reservepotje op de hoogte
was.
Volgens de Belgische parle
mentariërs heeft niet alleen de
bedrijfsleiding van het SCK
onvoldoende aandacht gehad
voor onregelmatigheden op de
afvalafdeling (die zo'n tien
procent van de activiteiten
van het SCK beslaat), maar
ook is overheid ernstig tekort
geschoten in controle en toe
zicht. Uit de verhoren van de
Kamercommissie is gebleken
dat directieleden van het SCK
met opzet informatie onthiel
den aan de Raad van Bestuur,
dat Transnuklear werkte met
vervalste SCK-facturen en de
directie van het SCK ook na
het uitlekken van het schan
daal nog pogingen heeft ge
daan de hele affaire in de
doofpot te stoppen. Positief is
volgens de Kamercommissie
slechts dat de veiligheid van
de bevolking niet in gevaar is
geweest en tijdens het onder
zoek geen elementen zijn ge
vonden die wijzen op een
schending van het non-proli
feratieverdrag. Geruchten dat
verrijkt uranium, geschikt
voor het aanmaken van
atoombommen, aan Pakistan
zou zijn geleverd, worden
daarmee ontkracht
WARSCHAU In de Poolse stad Sroda Slaska
is een ware goudkoorts uitgebroken, nadat
bouwvakkers tijdens werkzaamheden een
goudschat uit de 13e of 14e eeuw hadden opge
graven met een geschatte waarde van ongeveer
25 miljoen gulden. De vondst bevat onder meer
duizend gouden en zilveren munten uit het
oude koninkrijk Bohemen, als ook diamanten,
parels, een koninklijke diadeem en een kroon.
Na het bekend worden van de vondst togen
vele inwoners van de stad met een spade naar
het bouwterrein om hun geluk te beproeven.
De politie heeft inmiddels een aantal mensen
wegens diefstal aangehouden.
DE KRIMSON CRISIS
(c) Standaard UltflavorlJ, Antwerpon-Weeap.
ROME Een officieel on
derzoek heeft aangetoond
wat Italianen allang wis
ten: het duurt eeuwen
voordat brieven bezorgd
worden. Bij wijze van
proef waren 7868 brieven
gepost, waarvan er zeven
tien de volgende dag op
plaats van bestemming ar
riveerden. Gemiddeld wa
ren de brieven echter
ruim 8,5 dag onderweg.
Brieven die in Rome en
Milaan waren gepost, la
gen meer dan drie dagen
in de brievenbus. De rege
ring heeft aangekondigd
de snelheid van de Itali
aanse PIT te vergroten
door automatisering en
aansporingspremies voor
het personeel.
ADVERTENTIE
1 i tf' J C(f, -k»» <J
Wie slim is koopt meteen een lot. Want ook deze maand zijn er meer dan 1 miljoen prijzen te winnen tegenover
zo'n 2 miljoen loten. Verdeeld over 3 trekkingen. Alles bij elkaar ruim 33 miljoen gulden aan prijzen. Van een tientje
king volgende week woensdag. MÉÉR KANS IN DE STAATSLOTERIJ
STRAATSBURG Voor
zitter Jacques Delors van
de Europese Commissie,
het dagelijks bestuur van
de EG, heeft gisteren in
een toespraak tot het Eu
roparlement in Straats
burg gepleit voor een Eu
ropese regering. Delors zei
dat de tijd was gekomen
om over dit idee serieus
na te denken.
„Wij zullen niet in staat zijn
om tussen nu en 1995 alle
noodzakelijke beslissingen te
nemen zonder de een of ande
re rudimentaire vorm van Eu
ropese regering", aldus Delors.
Hij zei voorts nogal onaange
naam verrast te zijn door het
feit dat afgezien van de West
duitse en Britse volksverte
genwoordigers de nationale
parlementen van de overige
EG-lidstaten kennelijk niet
doorhebben dat „het centrum
van besluitvorming" bezig is
zich te verplaatsen.
