fh
ussen verwachten geen wonderen,
vel aardappelen in de winkel
EG moet einde maken
aan „telefoonjungle"
ctiviteiten uitzendbureau
tart licht gedaald in '87
ONZEKERHEID GROEIT NA PARTIJCONFERENTIE:
Politburo maakt haast
Bonn: Tamil-plan maakt weinig kans
Paul Acket:
Nederland is prachtig
- i
Vakantie
in
Nederland
MNENLAND/BUITENLAND
£eidóeSou/umt
DINSDAG 5 jULI 1988 PAGINA 7
(Van onze correspondent
II F*-ans Boogaard)
SSEL In heel West-Euro-
Jioeten gelijke telefoontarie-
I komen. De bedrijven die
I/oor verantwoordelijk zijn,
len hun beleid beter op el-
1 afstemmen. Ze moeten hun
|ce verbeteren en ze moeten
.klanten rekeningen sturen,
fop de kosten van elk tele-
resprek afzonderlijk vermeld
isfonclusies trekt de Europese Con-
itenbond BEUC na een vergelij-
warenonderzoek in alle EG-lan-
rolgens de BEUC is de Westeuro-
decommunicatiewereld nog lang
niet klaar voor 1992, het jaar waarin de
binnengrenzen van de EG worden ge
schrapt. Monopolies van telefoonbedrij
ven, zoals de PTT die inNederland
heeft, mogen niet langer vanzelfspre
kend zijn.
Volgens de BEUC, die in haar onder
zoek ook Oostenrijk en Zwitserland be
trok, moeten vrijwel alle telefoonbe
drijven veel klantvriendelijker worden.
Om te beginnen moeten zij hun klan
ten gespecificeerde rekeningen gaan
sturen, waarin per gesprek de kosten
worden berekend. Door zo'n systeem,
dat nu in België en in delen van Enge
land en Denemarken al bestaat, wordt
de klant beter in staat gesteld zijn reke
ning te controleren.
Bovendien moet er een onafhankelijk
instituut komen waar de klant met
klachten terecht kan. Bijna overal in de
EG moet een ontevreden klant nu met
zijn eigen telefoonmaatschappij in de
slag, waarbij hij meestal aan het kortste
eind trekt. Het aantal publieke cellen,
dat in Nederland lager ligt dan waar
ook in de EG, moet fors worden uitge
breid; voor bejaarden en andere hulp
behoevenden zouden de abonnements-
voorwaarden moeten worden versoe
peld. Verder moet de consument volle
dig vrij zijn in de keus van het tele
foontoestel dat hij koopt of huurt.
Volgens BEUC zijn de verschillen in
kosten en service nu wel erg groot. Een
telefoongesprek van Dublin naar Parijs
of Bonn is tweemaal zo duur als een
even lang gesprek in omgekeerde rich
ting. De abonnee in Parijs die om een
aansluiting vraagt, is binnen twee da
gen voorzien; in Nederland staat daar
ongeveer een maand voor. De Grieken
breken op dit punt een treurig record:
zij moeten ruim vier jaar wachten op
een aansluiting.
EN HAAG Sovjetu-
i wat nu? De partijcon-
sentie in Moskou bood
beeld van een volop
leussiërende commu-
Ttische partij: de vuile
i werd buiten gehan-
Maar is de afloop
overwinning voor
etleider Gorbatsjov?
£60t weet ik niet," zegt Huib
83(ndrikse, wetenschappelijk
ifdmede werker van het
ierlands Instituut voor In-
iationale Betrekkingen
igendael in Den Haag.
irbatsjov zit goed te paard
^jdat hij voorzichtig is. En
in een situatie die vol
w)te onzekerheden is. Hij
ziet donders goed dat het
nu pas gaat beginnen."
Rusland-deskundige is
irzichtig. Hij spreekt van
>n zeer teleurstellende ope-
Migsrede" van Gorbatsjov.
was een sfeer gecreëerd
rin een buitengewoon
nhartige discussie zou
gjjatsvinden. Het idee heer-
85; dat Gorbatsjov een aantal
flossende woorden zou
108ieken". Dat gebeurde ech-
127niet.
ujirbatsjov, becommenta-
:rt Hendrikse, ventileerde
aantal algemeenheden,
de bevolking zou na
jaar perestrojka wel iets
willen. „De mensen
achten geen wonderen,
willen normaal aardap-
kunnen kopen." Twee
indende vragen werden
-eken: verbetert de voed-
jituatie en wordt de
rhtszekerheid van de bur-
groter?
ben bang dat een gevoel
n katterigheid ontstaat.
;el mensen hebben hun
k uitgestoken en hadden
|t gevoel dat geschiedenis
|rd gemaakt. Maar het pro-
I dreigt halverwege te ste
pt." Anders gezegd: „De
lijk veel verwachtingen
wekt bij de bevolking van de
Sovjetunie. Zij verwachtte
een doorbraak, maar die is
niet gekomen." De crisissitu
atie blijft onveranderd,
meent Hendrikse.
Drijfkracht
Politiek commentator mr.
J.L. Heldring is milder in
zijn oordeel. De scepsis blijft
de oud-hoofdredacteur van
het NRC/Handelsblad wel
achtervolgen. Bij hem geen
teleurstelling, maar wel twij
fel of het Gorbatsjov allemaal
zal lukken. „Gorbatsjov heeft
al mijn sympathie, maar ik
ben niet vreselijk optimis
tisch".
Gorbatsjov heeft de democra
tie nodig, maar die democra
tie kan zich ook tegen hem
keren wanneer de winkels
leeg blijven, de prijzen om
hoog gaan en de werkloos
heid haar intrede doet. De
grote vraag: gaat de partij op
in de staat, of de staat in de
partij? Waar de ideologische
drijfkracht uit de communis
tische partij is verdwenen,
lijkt de staat hogere ogen te
gaan gooien. De bevolking
meet het succes vooral af aan
de inhoud van het loonzakje.
Heldring concludeert dat
Gorbatsjov het heel goed
heeft gedaan, „gegeven de di
lemma's waarvoor hij staat".
De manier waarop hij, zoals
de televisie weergaf, de par
tijconferentie heeft geleid,
moet wel een groot effect
hebben in Rusland, veron
derstelt Heldring. Ongeacht
ook de resultaten die zijn ge
boekt.
„Dat iemand op de conferen
tie gewoon zegt dat Gromyko
(de voorzitter van het presi
dium van de Opperste Sovjet)
moet oplazeren, dat kan nu".
De tegenstand tegen Gorbats
jov blijft desondanks groot:
onder de bijna vijfduizend af-
MOSKOU Het Poliburo heeft gisteren besloten alle
partij- en regeringsorganen opdracht te geven de reso
luties van de negentiende partijconferentie zo snel mo
gelijk ten uitvoer te leggen.
Het Politburo, het hoogste partij-orgaan in de Sovjetu
nie wil duidelijk haast maken met de plannen, zoals die
door Gorbatsjov zijn voorgelegd aan de afgevaardigden
op de conferentie. Zo ging het Politburo ook akkoord
met de oprichting van een monument ter herdenking
van de slachtoffers van het Stalinbewind. Het persbu
reau Tass heeft gisteren de inhoud van de resoluties
openbaar gemaakt. Zij bevatten onder meer recht op in
formatie; wijziging van de politieke structuur; verbete
ring van de voedselsituatie en landbouwproduktie; het
bestrijden van de bureaucratie en hervorming van het
rechtsstelsel.
ge vaardigden op de partij
conferentie bevonden zich
nog veel conservatieven. Hel
dring constateert hoe Ligats-
jov de verkiezing van Gor
batsjov tot secretaris-generaal
van de partij in 1985 in her
innering bracht. Zonder zijn
steun en die van Gromyko
zou dat niet zijn gebeurd, al
dus Ligatsjov, de tweede man
van het Politbureau.
Perspectief
De onzekerheid is groot, niet
alleen in de Sovjetunie, ook
bij de deskundige commenta
toren aan de zijlijn. Het be
staande systeem is failliet
verklaard, maar een nieuw
systeem is nog niet voorhan
den. De politieke ideeën van
Gorbatsjov bieden nog geen
perspectief. De Russische his
toricus Medvedev noemt ze
ondoordacht.
Gorbatsjov wil dat de partij
secretarissen, op lokaal ni
veau, ook voorzitter worden
van de sovjets. Een terugkeer
naar het oude ideaal van Le
nin die ooit alle macht aan de
sovjets (arbeidersraden) wil
de toekennen? Of het begin
van een ontwikkeling waar
bij naast het machtige partij
apparaat ook de staat wordt
toegerust met meer bevoegd
heden? Niet ondenkbaar,
wanneer binnen een jaar de
Sovjetunie wordt geregeerd
door president Gorbatsjov,
gekozen door een parlement
dat uit de Opperste Sovjet
moet voortkomen.
De Rusland-deskundige Huib
Hendrikse meent dat Gor
batsjov met zijn politieke
ideeën „ongelooflijk veel on
duidelijkheid" heeft gescha
pen. Wat wordt de relatie
tussen het Politbureau (nu
het machtigste orgaan) en de
president? Wat wordt de
plaats van het Centraal Co
mité van de communistische
partij? Gorbatsjov wil een
permanent parlement, maar
hoe? In plaats van enige dui
delijkheid schept Gorbatsjov
onzekerheid.
Hendrikse: „De Sovjetunie is
nog steeds op zoek; Gorbats
jov leidt dat proces op een
voorzichtige manier. Hij pro
beert allerlei stromingen bin
nen de partij aan zich te bin-:
den. Voor elke club moet hij
aardig zijn. Er zijn maffia-
klieken: misdadigers die van
hun positie misbruik maken
om te stelen en te jatten; er
zijn sociaal-deomocratische
stromingen. Gorbatsjov zit
daar midden in".
Militairen
Niemand weet wat er gaat
gebeuren: over de pijnlijkste
problemen is weinig gezegd
op de partijconferentie. Over
de nationaliteiten in de Sov
jetunie wordt een bijzondere
bijeenkomst belegd. Hendrik
se constateert: „Elke keer
wordt het land weer opge
schrikt door nieuwe, noodza
kelijke maatregelen. Die ho
pen zich op, terwijl de andere
problemen blijven liggen. Al
leen Gorbatsjov is het vaste
punt."
De Haagse wetenschapper
verwacht dat de Sovjetunie
zijn defensie-uitgaven uitein
delijk gaat verminderen. „In
zekere zin is dat een triomf
voor de Westerse politiek,"
meent hij. Het Westen heeft
„een redelijke defensie" op
gebouwd, zonder dat teveel
beknibbeld werd op de le
vensstandaard van de bevol
king. De Sovjetunie besteed
de negentien procent van zijn
nationaal produkt aan defen
sie; Nederland vier procent.
Heldring sluit niet uit dat de
Sovjetunie het pad op gaat
van Joegoslavië; ook een
land dat economisch in een
diep dal zit, ook een land dat
in nationaliteiten uiteen
dreigt te vallen. Hij acht het
niet ondenkbaar dat het leger
het initiatief aan zich zal
trekken. Militairen kunnen
redeneren dat zij nu nog over
moderne wapens beschikken.
„Het is nog een beetje vroeg
voor die gedachte, maar er
kunnen allerlei rare ontwik
kelingen ontstaan".
ED VAN TELLINGEN
Dam
één dag
Queens
park
(Vervolg van de
voorpagina)
Het weer zat gis
teravond een
beetje tegen toen
koningin Elisa-
beth II van
Groot-Brittannië
en haar echtge
noot prins Philip
op vliegveld
Ypenburg arri
veerden (foto bo
ven). Maar de
stemming was er
niet minder om.
Het Britse gezel
schap werd offi
cieel ontvangen
door koningin
Beatrix en prins
Claus, minister
Van den Broek
van buitenlandse
zaken (foto links)
en de Britse am
bassadeur in Ne
derland. Jenkins.
Vanochtend be
zochten Elisabeth
en Philip Amster
dam, waar de
speciaal ingerich
te tuin op de
Dam, Queens
Park geheten
(foto onder),
werd aangedaan,
net als de Nieuwe
Kerk, het Begijn
hof en het Am
sterdams Histo
risch Museum.
(Van onze correspondent
Rink Drost)
BONN In de Westduitse
Bondsdag is waarschijnlijk
geen meederheid te vinden
voor een plan van minister
Zimmermann van binnen
landse zaken om gevluchte Ta
mils het land uit te krijgen.
Zimmermann overwoog de
bijna 27.000 Tamils naar Sri
Lanka terug te laten keren
met een premie van maximaal
300 mark per gezin plus vlieg
kosten. Wie geen gebruik zou
willen maken van de regeling
zou op gedwongen uitzetting
moeten rekenen.
Het lijkt er echter op dat de li
berale coalitiepartner FDP
deze keer niet meegaat met de
voornemens van de aartscon
servatieve minister. Fractie
voorzitter Hirsch heeft wel
verklaard dat „aanmoedigin
gen" om Tamils terug te laten
keren „aanvaardbaar" zijn. De
Groenen reageerden feller.
Woordvoerster Olms: „Eerst
werden de wettelijke regelin
gen dermate verscherpt, dat
het nog maar weinige vluchte
lingen uit de Derde Wereld
gelukt de Bondsrepubliek
Duitsland binnen te komen.
En nu moeten degenen die
daarin wel zijn geslaagd mas
saal uitgewezen worden".
'DA - Het uitzendbu-
Start (bestuurd door
ieid en sociale part
ei heeft vorig jaar
ijp9 mensen aan een
Rlijke) baan geholpen.
■11986 waren dat er
a (1. De omzet daalde,
j en licht teruglopende
8 |tt voor uitzendwerk,
j 552 naar 534 miljoen
5 jen. Elke derde üit-
a (kracht kreeg uitein-
t jk een vaste baan bij
8 nlener.
gingen in het land, is een zelf
standige stichting die geen
subsidie krijgt. Vorig jaar be
droeg het netto-resultaat ruim
11 miljoen gulden. Start werkt
nauw samen met de arbeids
bureaus en richt zich vooral op
de positie van de kansarmen
op de arbeidsmarkt. In 1987
behoorde bijna 30 procent van
de geplaatsten tot die bijzonde
re doelgroepen als langdurig
werklozen, gehandicapten,
minderheden en ouderen. In
1990 wil Start dit percentage
hebben opgevoerd tot 36,5.
Start verwacht dit jaar een
lichte groei van de activiteiten,
door de ontwikkelingen op de
arbeidsmarkt maar ook door
verhoging van de kwaliteit
van de dienstverlening. Het is
de bedoeling 800 gehandicap
ten te plaatsten, 7.700 mensen
uit etnische minderheden,
1.900 landurig werklozen en
3.000 mensen die ouder zijn
dan 45 jaar.
Start tracht via cursussen de
kansen van werkzoekenden
op een vaste baan te vergro
ten. Dat dit kan lukken blijkt
uit de cijfers over 1987. Bijna
70 procent van de geslaa^
cursisten vond binnen acht
weken werk. Dit jaar is Start
begonnen nog marktgerichter
op te leiden. Sedert de oprich
ting, tien jaar geleden, zijn
400.000 mensen aan een plaats
op de arbeidsmarkt geholpen.
Miljoenen
Nederlanders en
buitenlanders
brengen hun
zomervakantie door
in het land van
Oranje. Ons vlakke
land is voor een
vakantieverblijf ook
beslist de moeite
waard, maar geldt
dat ook voor de
zogenaamde bekende
Nederlanders, die in
het buitenland vaak
de anonimiteit
zoeken en vinden?
Onze krant laat deze
weken enkelen van
hen aan het woord.
„North Sea Jazz"-
organisator Paul
Acket bijt het spits
af. De Haagse
impresario is na
komend festival
weekend als geen
ander aan vakantie
toe. Drenthe,
Twente, het hoge
noorden, de Peel, als
het maar stil is.
„Het North Sea Jazz
festival is tot en met
zondag, dan zijn er
maandag en dinsdag
nog wat dingetjes te
doen en woensdag ver
trekken mijn vrouw en
ik eerst naar het jazz
festival in Perugia in
Italië. Dat is meer af
kicken, geen zorgen
over uitbetalen en or
ganisatie en het is bo
vendien uitermate
leerzaam.
een paar dagen in Ita
lië, Milaan uit, Milaan
in, waarna we spoor
slags teruggaan. Mijn
vrouw en ik zijn het
liefst in Nederland in
de zomer, want het rei
zen 's zomers met
vliegtuigen op Schiphol
en overal is een ramp
zo langzamerhand. Het
vergalt de laatste jaren
het hele plezier. Vroe
ger deden we dat nog
wel eens maar nu is
het onmogelijk gewor
den. We blijven lekker
is een schitterend land,
met prachtige plekjes.
We zwerven door het
land en ontdekken
steeds weer nieuwe
dingen. We gaan echt
het huis uit en blijven
een week, veertien da
gen weg, en als het ons
ergens bevalt blijven
we daar. Tenzij het pij-
pestelen regent. Dan
gaan we weer terug
naar huis, wachtend op
beter weer. We reser
veren ook niks van te
voren.
We zijn in Drenthe ge
weest en dat vonden
we schitterend mooi.
Ook de omgeving van
de Peel en het hoge
noorden zijn schitte
rend mooi. Het is drie
keer dezelfde kwalifi
catie, maar ons land
heeft mogelijkheden
waarvan Nederlanders
nauwelijks benul heb
ben. In Twente is het
ook prachtig. De gast
vrijheid in al die gebie
den is prima, hebben
we nooit klagen over.
De hotelletjes zijn niet
la Hilton, maar toch
goed hoor.
Drenthe bijvoorbeeld
heeft plekken die voor
het buitenland nauwe
lijks onderdoen. Maar
het weer is vaak spel
breker. We hebben
slechts één keer gehad
dat we een maand on
derweg waren en dat
we steeds mooi weer
hadden. Toen hebben
we verschrikkelijk ge
noten.
Er zijn overal plekken
die volkomen stil lig
gen, waar we bijna nie
mand tegenkomen. We
nemen dit jaar weer
cassettebandjes mee,
maar eigenlijk zonder
(jazz)muziek. Het zijn
meer opgenomen
praatprogramma's van
de VPRO en debatten
en weet ik allemaal.
Dingen waarmee we
achterop zijn geraakt
omdat we geen tijd
hebben gehad er naar
te luisteren. Voor het
North Sea Jazz-festival
zijn we nu al maanden
elke dag bezig van ze
ven uur 's ochtends tot
een uur *s nachts.
Die cassettebandjes zijn
een mooi tijdverdrijf
voor in de auto, maar
we rijden toch niet
meer dan twee, drie
uur per dag. Heerlijk
ontspannen. Na zo n
vakantie in Nederland
kom ik weer helemaal
bij. 's Winters zijn we
ook zo'n twee keer aan
vakantie toe, maar dan
gaan we wel naar het
buitenland, meestal
Vaar Zwitserland".
Katholiek
onderwijs
wil eigen
beleid bij
vernieuwingen
DEN HAAG Vanaf het
nieuwe schooljaar zal het
katholiek onderwijs een
aantal activiteiten starten
onder de naam: „School,
maak je eigen beleid", die
eigen plannen voor onder
wijskundige vernieuwing
van binnenuit moet be
vorderen. Het is een initi
atief van de Bond van Be
sturen voor Katholiek Ba
sis- en Speciaal onderwijs,
de Katholieke Onderwij
sorganisatie, de Neder
landse Katholieke Ouder
vereniging en het college
van Bisschoppelijke Gede
legeerden.
Met de activiteiten reageren
de organisaties op het vernieu
wingsbeleid van de overheid.
Volgens hen sluit dit beleid te
weinig aan bij vragen, wensen
en problemen van scholen. De
beschikbare middelen voor
kwaliteitsverbetering kunnen
effectiever worden ingezet als
meer wordt uitgegaan van
wensen en behoeften van
scholen.
Via onder meer de uitgave
van een reeks brochures en de
organisatie van conferenties,
onderwijsdagen en scholings
bijeenkomsten hopen de orga
nisaties voorlichting te geven
aan schoolbesturen, schoollei
ders, teams en ouders over de
beleidsruimte binnen de huidi
ge onderwijswetgeving, op
scholing van deze geledingen
en op de vorming van regiona
le kaders. Tevens hoopt men
zo een nieuwe impuls te geven
aafc' de werkzaamheden in .en
rond de scholen.
