Wereldraad van Kerken geen superkerk
Ccidoc Soman1
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidaeSowont
kerk
wereld
Somber vooruitzicht
DINSDAG S JULI 1988 PAG]
„Christelijke recreatie" voor kerkelijke toerist
HAAMSTEDE Het christelijke vakantie- en conferentie
centrum De Burght in Haamstede biedt deze zomer voor de
„kerkelijke toerist christelijke dagrecreatie".
Van 11 tot en met 14 juli zullen bekende evangelisten als
Anne van der Bijl van de stichting Kruistochten, Floyd
McClung van Jeugd met een Opdracht en de Westduitser
Anton Schulte van Neues Leben 's ochtend uiteen zetten
wat vriendschapsevangelisatie is. „We wilden de christelij
ke toerist wat meer vertier geven dan bijvoorbeeld een bo-
tenshow", aldus directeur W.L. Walraven van De Burght.
De presentatie van 'Good News '88' is in handen van EO-
programmamaker Jan van den Bosch.
Lefebvristen niet onder indruk waarschuwingen
GENEVE De volgelingen van de opstandige Franse aarts
bisschop Marcel Lefebvre lijken niet onder de indruk van de
waarschuwingen die het Vaticaan afgelopen weekeinde heeft
doen uitgaan. In Ecöne, het centrum van de beweging van Le
febvre, werd desgevraagd meegedeeld dat er geen plannen zijn
in een verklaring te reageren op de waarschuwingen van het
Vaticaan. Een mis die zondag in Ecóne werd opgedragen door
een van de gewijde bisschoppen, Bernard Fellay, werd bijge
woond door meer dan 1.000 volgelingen van Lefebvre. Het
Zwitserse dagblad La Suisse meldde gisteren dat uit de belang
stelling voor de missen in de verschillende traditionalistische
kerken in Zwitserland niet blijkt dat de Lefebvres volgelingen
zich door de waarschuwingen hebben laten afschrikken.
Er is muziek, die tot
iemand komt en andere,
die verlangt dat men tot
haar gaat.
GENEVE/DEN HAAG
„Als de Wereldraad
van Kerken morgen
wordt opgeheven, moet
hij overmorgen weer
worden opgericht." Voor
de hervormde theoloog
prof. dr. H. Berkhof is
het duidelijk: „De We
reldraad heeft bewezen
onmisbaar te zijn."
Het begon in 1948 met
147 voornamelijk prote
stantse kerken uit het
Westen. Anno 1988 heb
ben 311 kerken uit de
hele wereld elkaar „her
kend, maar ook erkend
in hetzelfde geloof en de
zelfde roeping".". Het bij
zondere van de Wereld
raad is „dat hij zoveel kan
doen", aldus Berkhof, die
bijna vanaf het begin bij
de kerkelijke mammoet-
organisatie betrokken is
geweest. De meeste inter
nationale organisaties, zo
als de Verenigde Naties,
zijn vaak vruchteloos als
gevolg van de grote on
derlinge verschillen.
Maar de lidkerken van
de Wereldraad „willen
het altijd weer eens
worden".
Het is 23 augustus precies
veertig jaar geleden dat in de
Nieuwe Kerk te Amsterdam
de Wereldraad van Kerken
werd opgericht. De toenmali
ge aartsbisschop van Canter
bury, Geoffrey Fisher, kon
digde die ochtend aan dat de
oprichting van de Wereldraad
eenstemmig door alle 351 af
gevaardigden was aanvaard.
Vereiste voor het lidmaat
schap van de raad was de
aanvaarding van „Jezus
Christus als Heer en Heiland"
en een „positieve oecumeni
sche instelling".
De vorige dag was de eerste
algemene vergadering begon
nen - die daarna om de zeven
jaar zouden volgen - over het
thema 'de wanorde van de
mens en het heilsplan van
God'. Met uitzondering van
de Rooms-Katholieke Kerk
waren alle confessionele stro
mingen vertegenwoordigd,
hoewel de orthodoxe kerken
nog matig waren vertegen
woordigd. Op het allerlaatste
moment had het Vaticaan rk
waarnemers verboden de ver
gadering bij te wonen.
De RK Kerk is nog steeds
geen lid van de Wereldraad,
hoewel er op sommige gebie
den wel wordt samengewerkt.
„Het zijn twee ongelijke
grootheden: de secretaris-ge
neraal van de Wereldraad en
de onfeilbare paus", meent ds.
M.J. van der Veen-Schenke-
veld, lid van het centraal co
mité van de Wereldraad. „Bo
vendien is de RK Kerk een
wereldkerk, terwijl de We
reldraad een samenwerkings
verband is en geen super-
kerk."
De gedachte dat de Wereld
raad een superkerk zou zijn,
is vanaf het prille begin door
de leiders bestreden. De eer
ste secretaris-generaal, de Ne
derlander dr. W.A. Visser 't
Hooft, schreef in het verslag
van het voorbereidende comi
té onder meer: „We zijn geen
superkerk en streven ook
geen pojitieke doeleinden na."
Mocht de Wereldraad het al
willen, hij zou het niet kun
nen: „De diepe verdeeldheid
en de grote afwezigheid van
een groot deel van de chris
tenheid dwingt ons tot nede
righeid".
Tot de grote afwezigen beho
ren tot nu toe ook de evange
lische christenen. De Wereld
raad heeft in evangelische
kringen lange tijd een bijzon
der slechte naam gehad. Sinds
het begin van de jaren tachtig
lijken op dit terrein echter
veranderingen gaande. Zo
haalde tijdens een vredescon
ferentie van de Wereldraad in
De hervormde theoloog prof. H. Berkhof (rechts) op een bijeenkomst van de Wereldraad over
resseerd in geloofszaken en
dus haalden die niet de krant.
Maar de Wereldraad heeft op
dat gebied heel veel werk
verricht", aldus de hervormde
theoloog, verwijzend naar on
der meer het Lima-rapport,
waarin de commissie voor ge
loof en kerkorde in verre
gaande mate overeenstem
ming bereikten over doop,
avondmaal en ambt.
Doordat steeds meer kerken
uit de Derde Wereld toetra
den, is de Wereldraad vanaf
het eind van de jaren zestig
zich sterk gaan toeleggen op
de bestrijding van racisme en
de economische onderdruk
king in de Derde Wereld.
Daarin ligt volgens Van der
Zee ook de grote betekenis
van de Wereldraad. „De ker
ken uit de tweede en derde
racisme in Noordwi/kerhout praal met prof. H. A. Fiolet, rooms-katholiek waarnemer. c0tO -,jp wereld hebben ons eraan her-
ruio. anp mnerd dat onze bezetenheid
a..c jo \*t t> rr van vrede en veiligheid een
j r a Zee, se- tweederangs kwestie is. Het is
Cretans van de Raad van Ker- belangrijkesr om te streven
ken n Nederland, ..maar wat naar |enJ rechtvaardige verde.
Lid IE 1 „P, 'r 6 hng in de wereld. Het resul-
reldraad nooit geloofwaardig taat van veerti jaar Wereld.
overgekomen. Een groot pro- raad van KerkJ js ni ems
u u zozeer dat interconfessionele
Oosteuropese kerken zelf zich verschincn enigszins zijn
°Ver hU" e'gen overbrugd, maar dat op het
situatie uitten. bondgenootschap tussen zwar-
ten en blanken en tussen
mannen en vrouwen is gewe
zen."
het Zweedse Uppsala in 1983
de evangelische voorman
John Stott (Groot-Brittannië)
de Wereldraad links in met
zijn voorstel voor eenzijdige
stappen tot ontwapening. Ook
op het gebied van de zending
is sprake van een toenade
ring.
Zendingsbeweging
De Wereldraad is voortgeko
men uit enkele stromingen
die vooral aan het eind van
de vorige en het begin van
deze eeuw van zich lieten ho
ren: de zendingsbeweging, die
vanaf 1921 werd gekanali
seerd in de Internationale
Zendingsraad (die pas in 1961
in de Wereldraad opging), de
wereldconferentie voor geloof
en kerkorde, die in 1927 werd
opgericht, en de universele
conferentie voor 'leven en
werk' uit 1925, waarin de na
druk werd gelegd op verant
woordelijkheid van christe
nen voor de samenleving.
Kenmerkend voor de drie be
wegingen was de gedachte dat
christenen uit de hele wereld
elkaar nodig hadden en dat
de tijd voorbij was dat kerken
alleen in hun eigen land
rondkeken.
De eerste pogingen om een al
lesomvattend samenwer
kingsverband op te richten,
dateren van 1919. Het zou
daarna nog 19 jaar duren
voordat in Utrecht concrete
stappen werden gedaan. De
Tweede Wereldoorlog dwars
boomde de plannen, maar
maakte tevens de noodzaak
van een gestructureerde oecu
menische beweging duidelij
ker dan ooit. De kerken wa
ren verdeeld en niet in staat
in de materiële en spirituele
nood van het naoorlogse Eu
ropa te voorzien. Drie jaar na
de oorlog werd de eerste alge
mene vergadering van de
Wereldraad der Kerken ge
houden. „We hebben onszelf
opnieuw toegewijd aan Chris
tus en zijn eikaars bondgeno
ten geworden in de oprichting
van deze Wereldraad. We
spreken de intentie uit bij el
kaar te blijven", zo verklaar
den de afgevaardigden. De
doelstellingen: kerken oproe
pen tot zichtbare eenheid,
hun gemeenschappelijk getui
genis vergemakkelijken, ze
steunen in hun zendings- en
evangelisatietaak en hun zorg
voor mensen in nood en de
vernieuwing in eenheid, ere
dienst, zending en dienst in de
kerken bevorderen.
Werk was er genoeg voor de
kersverse Wereldraad: pasto
rale hulp aan krijgsgevange
nen en vluchtelingen en ver
zoening tussen de door oorlog
van elkaar verwijderde vol
keren. De Wereldraad speelde
ook een belangrijke rol bij het
opstellen van de artikelen
over godsdienstvrijheid in de
Universele Verklaring voor
de Rechten van de Mens. Ver
der lieten de lidkerken van
zich horen via een veroorde
ling van de waterstofbom
(1950) en een verklaring over
Korea (eveneens 1950) waarin
de „prompte reactie" van de
Verenigde Naties werd gepre
zen. Datzelfde jaar probeerde
de raad via zijn verklaring
'De kerk, de kerken en de
Wereldraad van Kerken' de
nog altijd bestaande angst
voor een superkerk weg te
nemen.
De toetreding van de Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk in 1961
vormde een van de hoogte
punten in de geschiedenis van
de Wereldraad. Visser 't Hooft
had zich er jaren voor ingezet.
„Onze oecumenische taak zal
er niet gemakkelijker op
worden, maar wij zullen dit
zeker als een verrijking erva
ren", zo zei hij.
Doordat er een „heel andere
traditie bijkwam, is de We
reldraad veel interessanter"
geworden, meent Van der
Veen. „Het is waarschijnlijk
gemakkelijker om alleen als
protestanten met elkaar te
werken, maar het is verrij
kend om mensen te ontmoe
ten van een kerk die duizend
jaar nauwelijks contact heeft
gehad met het Westen." Een
ervaring die volgens haar ook
duidelijk doorklinkt in de li
turgie en de „spiritualiteit"
van de Wereldraad na 1961.
Berkhof oordeelt minder posi
tief. De goede resultaten van
de toetreding moeten nog blij
ken, vindt hij. „Tot nu toe
heeft de Russische Kerk een
zware hypotheek op de We
reldraad gelegd. Het was
knusser voordat de Russisch-
Orthodoxe Kerk erbij kwam.
Als protestante kerken had je sinds Emili0 Castr0 a 1984
een structuur en één geloof cretaris-generaal werd. Van
waarop je je kon beroepen, üe mij 6 het jn ieder
toetreding van de orthodoxen weJ, watBpittiger anemaal
leverde twee extra moeilijk- Visser PHooft toonde zich al
heden op: er kwam een kerk voor de toetreding van de
Russisch-Orthodoxe Kerk be-
kerk te zqn .Ze waren voorts raad Berkhof: Hij vond de
veelfanatieker orthodox dan politieke in2et opJzich niet
wij hadden gedacht. fout maar hij w£s bang dat
Daarbij kwam bovendien dat bet andere aspecten zou on-
de „Russisch-Orthodoxe kerk derSneeuwen. 'Racisme is
een spreekbuis van de rege- even erg als de loochening
ring moest zijn", aldus Ber
khof. Hij verwijst naar de zes
de algemene vergadering in gericht zou zijn is volgens
Vancouver vijf jaar geleden |erkhof v00r 'en gr00t |eel
oordeling van de ppn miQvatti ncr Hi» innrnaUc.
waar een veroordeling y
Afghanistan het
als gevolg van fel verzet van
de Russische delegatie. „We
waren bang dat de Russen na
een eventuele veroordeling
als lid zouden moeten bedan
ken. Dat moest hoe dan ook
worden voorkomen. Bij kri
tiek op Zuidafrika hoefden
we niet met een bepaalde
kerk rekening te houden,
want de Nederduitse Gerefor
meerde Kerk wa$ zelf al uit
de Wereldraad gestapt. Daar
door zijn er onevenwichtige
dingen ontstaan."
Tegenstanders van de We
reldraad hadden met de toe
treding van de Russisch-Or
thodoxe Kerk en de daarop
volgende conflicten een
prachtig aanknopingspunt
voor hun kritiek. Het sterkte
hen in de overtuiging dat de
Wereldraad links was. Ook
fervente aanhangers erken
nen dat de Wereldraad poli
tiek gezien niet altijd even
wichtig oordeelde. „Over
Zuidafrika werden wel klin
kende uitspraken gedaan", al-
Racisme
De eerste directeur van het Hij meent ook dat de Wereld-
Wereldraadprogramma ter raad daarin, naast bijvoor-
bestrijding van het racisme beeld de Verenigde Naties en
(PCR), de Nederlander B. de UNESCO, een eigen bij-
Sjollema, vindt de kritiek niet drage heeft en geen overbodig
terecht. „De Wereldraad trekt werk doet. „Kerken die belii-
overal aan de bel waar men- den dat er een God is die de
senrechten worden geschon- wereld in Zijn hand heeft,
den, of het nu gaat om ver- kunnen niet alleen lokaal en
volging wegens religie, ge- nationaal kerk zijn, maar dra-
slacht, huidskleur of politieke gen verantwoordelijkheid
opvatting. Maar door de heel voor de wereld in haar ge
verschillende situaties waarin heel."
vervolging voorkomt, kan dat
niet overal op dezelfde ma-
nier. In Zuidafrika waar een Weerstand
zogenaamde christelijke rege- Helemaal zonder conflicten
ring apartheid bedrijft, ga je ging dje inzet v00r de Derde
anders te werk dan in de Sov- ^e®eld overigens niet. De bij.
jetunie waar een atheïstisch drage uit het Speciale Fonds
rpfltmp Ho cppnfpp miraaif r
van het PCR-programma aan
humanitaire projecten van het
Patriottisch Front, de bevrij
dingsbeweging die onder lei
ding van Mugabe streed tegen
het blanke minderheidsbe
wind van Ian Smith in Rho-
desië, riep bij veel kerken in
het Westen veel weerstand
op. De Wereldraad richt zich
alleen tegen kapitalistische
structuren richten en houdt
/de ogen gesloten voor fouten
aan communistische zijde, zo
luidde de kritiek. De spannin
gen tussen de machtige Evan
gelische Kerk in Duitsland
(EKD) en de toenmalige se
cretaris-generaal Philip Pot
ter liepen hoog op.
Veel Westerse kerken moes
ten bovendien wennen aan de
invloed en inbreng van de
kerken uit de Derde Wereld.
„De moeilijkste tijd was toen
de Europese en Amerikaanse
kerken dachten het alleen te
kunnen doen en de Derde
Wereldmensen er bij kwa
men", aldus Berkhof. Sommi
gen, onder wie ook Visser 't
regime de scepter zwaait.
Apartheid stelt de integriteit
van de kerk en de geloof
waardigheid van het christe
lijk geloof op de proef."
Ook Van der Veen vindt dat
het wel meevalt. „Bovendien
is de Wereldraad duidelijk
minder militant geworden
van Christus', zei hij altijd."
Dat de Wereldraad zo politiek
een misvatting die journalis-
en 'n ten in de wereld hebben ge
aaide bracht. „Zij zijn niet geïnte-
Hooft, waren beducht voor de
„semi-marxistische bevrij-
dingstheologische uitingen".
Ideeën werden ook soms zo
„ideologisch en absolutistisch
doorgevoerd", aldus Berkhof,
zich een voorstel herinnerend
om rijke mensen uit te sluiten
van het avondmaal. „Toch
constateer je achteraf dat het
goed is geweest dat er zo'n be
weging was. Het zette dingen
in gang."
Het is volgens Van der Zee
vooral aan de kerken uit de
Derde Wereld te danken dat
de thema's van het conciliaire
proces (gerechtigheid, vrede
en de heelheid van de schep
ping) zo'n hoge prioriteit heb
ben gekregen. Dit proces zal
met de oeumenische decade
voor de vrouw de komende
jaren grotendeels het gezicht
van de Wereldraad bepalen.
Van der Zee verwacht veel
van het vrouwendecennium.
„De machtsongelijkheid tus
sen mannen en vrouwen is
een schrijnend onrecht. Als
de wereldraad dat goed aan
de orde kan stellen, kan hij
heel veel betekenen."
Wil het echt wat worden met
het conciliaire proces, moet de
eenheid van de kerken wel
wat beter worden, vindt Van
der Veen-Schenkeveld.
„Steeds meer kerken hebben
de neiging om weer op hun
identeit te gaan zitten en zijn
minder bereid wat in te leve
ren". Onder meer de voort
gaande secularisatie in het
Westen speelt veel kerken
parten, meent ze. „Gewone
mensen zoeken elkaar op in
tijden van moeilijkheden,
maar kerken trekken zich te
rug en denken alleen nog aan
hun eigen kudde."
Ook Van der Zee heeft nog
wat vraagtekens bij de voort
gang van het proces. „Tot nu
toe is het slecht op gang geko
men. Ook is onvoldoende dui-
deliik gemaakt wat nu het
doel is van het proces, name
lijk je als kerken verenigen
om een eenstemmig geluid la
ten horen tegen de fatale pro
cessen vasn bewapening, ver
vuiling en armoede. De we
reldraad moet zich realiseren
dat zijn eigen uitgangspunten
op het spel staan.
Eén ding moet er in ieder ge
val één ding veranderen wil
de Wereldraad geloofwaardig
blijven, vindt Van der Zee, en
dat is opkomen voor de rech
ten van homofielen. Vooral
onder druk van de Orthodoxe
kerken, maar ook van kerken
uit de Derde Wereld en van
sommige uit het Westen is
binnen de Wereldraad dat on
derwerp taboe. „Over de dis
criminatie van zwarten, vrou
wen en gehandicapten heeft
de Wereldraad altijd een moe
dig geluid laten horen. Maar
de discriminatie van homofie
len is niet bespreekbaar. Ik
vraag niet van de Wereldraad
dat hij uitspreekt dat homo
seksualiteit tolerabel is. Dat
gaat nu nog niet. Maar opko
men voor de rechten kan en
moet."
SIGRID MUUSSE
De eerste bijeenkomst van de Wereldraad van Kerken in 1948 in c
Meer zon
DE BILT (KNMI) Een
.storing met een uitgebreid
regengebied, dat vandaag ons
weer bepaalde, trekt naar
het Oostzeegebied weg. Een
zwakke rug van hogedruk
passeert het komende etmaal
van zuidwest naar noordoost
ons land. De bijbehorende
opklaringen bepalen vooral
de komende nacht en mor
genochtend ons weerbeeld.
In het binnenland koelt het
daarbij tot rond 10 graden af.
Mogelijk ontstaat hier en
daar een enkele mistbank.
MoFgen overdag vormen zi^h
landinwaarts geleidelijk
meer stapelwolken. In de
loop van de dag kan daaruit
plaatselijk een bui vallen. De
middagtemperatuur varieert
van 17 graden aan zee tot 20
graden meer landinwaarts.
De buien hangen samen met
een oude depressie boven de
Britse Eilanden. Deze de
pressie zal vooral op donder
dag en vrijdag voor enkele
buien gaan zorgen.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en donderdag'*
Zuid-Scandinavië: Enkele bui
en, mogelijk met onweer. Af
en toe wat zon. Middagtempe
ratuur 19 tot 23 graden.
Britse Eilanden: Vrijwel over
al enkele buien. Vooral in het
zuiden ook af en toe zon. Mid
dagtemperatuur van 16 graden
in net noordwesten tot 20 gra
den in het zuidoosten.
Denemarken, noordwest-
Duitsland, Benelux, noord- en
west-Frankrijk: Af en toe zon.
Plaatselijk ook buien. Middag-
temperatuur van 17 graden bij
zee tot 20 graden landinwaarts.
Midden- en oost-Frankrijk,
midden- en zuid-Duitsland:
Plaatselijk een regen- of on
weersbui. Vooral in zuid-
Duitsland ook zon. Middag-
temperatuur van 21 graden
meer naar het noordwesten tot
25 graden in zuid-Duitsland.
Alpengebied: Perioden met
zon. Vooral aan de zuidzijde
enkele, soms zware, regen- of
onweersbuien. Middagtempe
ratuur in de dalend en in het
laagland aan de noordzijde tot
25 graden en aan de zuid- en
zuidoost-zijde tot 31 graden.
Spanje en Portugal: In het zui
den zonnig, in het noordwes
ten en noord- Portugal eerst
bewolkt en een enkele bui. Op
donderdag wat meer zon. Mid
dagtemperatuur van 20 graden
in het noordwesten tot 27 a 33
graden in het zuiden en zuid-
Portugal.
Franse- en Joegoslavische
middellandse zeekust en
noord-Italië: Vooral aan zee bij
aanlandige wind zonnig, lan
dinwaarts meer bewolking en
vooral in noord-Italië en
noord-Joegoslavië enkele flin
ke onweersbuien. Middagtem
peratuur 27-33 graden.
Midden- en zuid-Italië, Griek
se eilanden en kuststreken:
Zonnig en zeer warm. Bij zee
wind 28 tot 32 graden, meer
landinwaarts of bij aflandige
wind op het Griekse of Itali
aanse vasteland plaatselijk tot
'42 graden.
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Wetr Max Min Regen
Amsterdam regen 20 12 18
De Bilt regen 21 13 7
Eelde zw.bew. 22 13 0.4
Eindhoven regen 21 13 1
Den Helder zw.bew. 21 12 2
Rotterdam regen 20 14 17
Zd. Limburg regen
Aberdeen
Barcelona zw.bew
Brussel
Dublin
Frankfurt
onbew. 25 20
zw.bew.. 29 20
Las Palmas l.bew.
■v.bew 40 24
Iet
AMERIKA had zich de viering van Onafhankelijkheid
gisteren, wel wat anders voorgesteld. De belangrijkste iep
nale feestdag werd overschaduwd door het Tampjpsl
nieuws uit de Perzische Golf. Uitgerekend een schip vf»t
vloot die naar dit zeegebied is gestuurd om de veiligheid"
het internationale transport te garanderen schoot een®JJ
gervliegtuig naar beneden, waardoor 289 mensen om hfet
ven zijn gekomen. Jle
De catastrofe is een nieuwe smet op het toch al door s< k
dalen, rampen en onnodige ongelukken besmette bl^
van president Reagan. Zijn buitenlandse politiek heeft,
zien van de akkoorden met de Sovjetunie, in bijna acht
bitter weinig resultaten opgeleverd. En de gebeurteii
van zondag zullen alleen maar afbreuk doen aan de p[{
van Amerika in het gebied van de Perzische Golf, ongi
wat het onderzoek naar de oorzaak ervan nog aan het;
brengt.
UlT alle onduidelijkheid is inmiddels wel duidelijk ge
den dat zowel de Verenigde Staten als Iran heel wat hé
uit te leggen over wat zich precies heeft afgespeeld. D,V
schuldiging dat de Amerikaanse marine zich welbe
heeft schuldig gemaakt aan „massamoord" is te belacbVI
om op te reageren. Wel zal de marine de vraag moete^a
antwoorden of de hypermoderne apparatuur waarmëo]
kruiser USS Vincennes was uitgerust inderdaad geen»ei
schil heeft kunnen zien tussen een grote Airbus en e^,f
verhouding klein F-14-gevechtsvliegtuig. Zo ja, dan zoue
systeem dat juist bedoeld is om in tijden van oorlog, waiH.
het aankomt op razendsnelle beslissingen, vriend en vjla
te kunnen onderscheiden, weinig functioneel zijn. qs
(ie
Of heeft de commandant van de Vincennes, het dK*]
rond het door Iraq beschoten fregat Stark indachtig, W
tot schieten gegeven voordat alle (radar)gegevens docge
computers verwerkt waren? Een rol kan hebben gespeellh
het schip nog maar net in het oorlogsgebied was aangekcu
en direct in een gevecht betrokken raakte. Maar juisP^j
commandant had toch ook moeten weten dat een f-14 *ei
luut niet geschikt is om aanvallen mee uit te voerefcei
zwaar bewapende oorlogsbodems. :ei
ziji
VAN Iraanse kant moet worden uitgelegd waarom,^
vliegtuig, zoals door de Italiaanse marine is bevestigd, vjde.
officiële route was afgeweken. Waarom werkte de neustfta
van de Airbus die door de Amerikanen als zodanig/e|
kend zou zijn niet? Waarom heeft de „transponder'^
elk burgervliegtuig aan zijn buik heeft hangen en die aie
vraagd alle vluchtgegevens de wereld inzendt niet gewfoi
Waarom is niet gereageerd op de Amerikaanse waarsne
wingen? Waarom vliegt een burgervliegtuig op geringe hef
te boven een gebied, waar kort tevoren een kleine zef01
heeft gewoed?
h
De reacties tot 'dusverre uit Teheran geven weinig aa?"1
ding te hopen, dat op alle vragen rond de ramp spoedig
woord zal worden gegeven. In de Straat van Hormuz hel^
289 onschuldige mensen, onder wie veel kinderen, het l<vc
verloren. Daar lijken de Iraanse leiders echter niet bij sve
staan. De „martelaren van de Airbus" zijn ogenblikkelijk
wapen geworden in een nieuwe propaganda-oorlog tegëP
Grote Satan, de Verenigde Staten. Niet zo verwonde?
want wat valt anders te verwachten van een regime d^
geen probleem van maakt kinderen, voorzien van een slCJi
voor het paradijs, te voet door mijnenvelden te sturen'
een Iraanse leider zei gisteren: „We beschouwen het bu
ken van het martelaarschap als het grootste ideaal in onsl
staan". De bloeddorstige taal waaraan Iraanse leiders**
woordvoerders zich te buiten gaan, voorspelt weinig go
Zeker niet voor de landen rond de Perzische Golf, die
Iran een veel aantrekkelijker doelwit vormen dan enig
van of in Amerika zelf. Gevreesd moet worden dat in w»
sfeer van wraak en vergelding het opnieuw onschuldige |V
gers zullen zijn, die de rekening moeten betalen.
n a
DE Amerikaanse regering zal zich, behalve een diepga
onderzoek van de ramp, ook uitvoerig moeten bezinnen*-
haar rol in de Perzische Golf. Daarbij lijkt de conclusie**
ontkoombaar dat het neerschieten van de Iraanse AirbusQ]
logische resultaat is van de politiek die het afgelopen ja^a
gevoerd. Aanvankelijk werd de Amerikaanse positie vooty<
steld als die van de hoedet^van de vrije scheepvaart dootro
Perzische Golf. Maar meer en meer kwamen de Amerikauii
lijnrecht tegenover de Iraniërs te staan waarbij het rde
verscheidene malen tot incidenten kwam. ve
P1
JL/AT is echter het beleid zoals dat aan de oppervlakte
de Golf zichtbaar is: Amerika tegen Iran en voor Iraq, onj^
voorkomen moet worden dat het Iraanse islamitische fur^,'
mentalisme zich verbreidt naar de pro-Amerikaanse Artei
sche landen langs de Golf. Met als resultaat dat Iran iiier
Golfoorlog de laatste maanden sterk aan de verliezende h»cl
MAAR onder die oppervlakte voeren de VS sinds enigem«
een tweede beleid. Dat is er juist op gericht om, vooruPe
pend op het verwachte overlijden van ayatollah Khom#?!
de banden met het zo strategisch gelegen Iran weer wat
te halen. Btr
Ar
HET noodlot van de Iraanse Airbus heeft al deze pósföj
nog meer door elkaar gegooid dan zij al waren. Iraq, da^ei
de Golfoorlog momenteel aan de winnende hand is, ktei
zich weer steeds meer naar de aloude bondgenoot, de So>ge
unie, omdat het de VS toch niet vertrouwt. Maar ook in
hoeft momenteel niemand aan betere banden met de „GjJ1*
Satan" te denken. De overige Golfstaten op hun beurt zuj^
niet toestaan dat de Amerikaanse vloot zal vertrekken Ar
daar al plannen toe waren. Maar het eertijds door het Iide
Contra-schandaal al aangetaste prestige van de VS in dge
regio, heeft eergisteren opnieuw een knauw gekregen.
TOCH heeft de Amerikaanse regering geen andere kmi
dan de vloot in de Golf te houden. Ook de overige landende
schepen hebben gestuurd zouden er verkeerd aan doen d^°
nu terug te halen. Dat zou een capitulatie betekenen vooï""
Iraanse fanatici die daar kan geen twijfel over bestaan Q
meestal het initiatief nemen tot het geweld in dë GölfJ
het uitgangspunt van de westelijke operaties in dit geb
was/is immers het openhouden van de door Iran en Iraq!
dreigde vrije doorvaart door de Golf. Gelet op het volstr
onvoorspelbare gedrag van de machthebbers in beide lani
kan een nieuw rampzalig ongeluk zoals zich dat nu hi
voorgedaan helaas geenszins worden uitgesloten. En da
een somber vooruitzicht.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00, zaterdJ
tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw kr
wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
