f oorstellen van Gorbatsjov
•evestigen hervormingskoers
Deur naar individuele vrijheid op kier
Astérix en Obelix in
pretpark nabij Pari js
Hongaars
consulaat
dicht na
anti-
Roemeens
protest
EG legt
scherpe
verklaring
af over
Zuidafrika
Vakcentrale aangeklaagd wegens banden met maffia
iITENLAND'
CeidóeSou/uuit
WOENSDAG 29 JUNI 1988 PAGINA 5
iet
enoffensief
jaksfabrikant
bi
t all.
t afzoi
le d
dan
ve
brikai
YORK Philip Morris,
:e<tootste tabaksfabrikant in
is een advertentiecam-
begonnen om te wijzen
t economische belang van
jaksindustrie. Nu in de VS
jken in steeds meer open-
elegenheden wordt ver
meldt het bedrijf in pagi-
advertenties dat met de
trie 1 miljard dollar ge-
is „een te grote financiële
om te negeren". Anti
activisten hebben er al
s op gewezen dat de medi-
;osten van het roken jaar-
ifde 120 miljard gulden belo-
!ee te z
Moeder van
doof jongetje
meldt zich
EL PASO De moeder van
het mysterieuze dove jongetje
dat vorig najaar zwervend
werd aangetroffen in de Mexi
caanse plaats Juarez, is te
recht. De 32-jarige Mexicaanse
Micaela Aguilera de Garcia
meldde zich bij de politie met
de mededeling dat de jongen
haar 9-jarige zoon Chuy is.
Omdat de jongen niet spreekt,
schrijft of gebarentaal ge
bruikt, kon niet worden vast
gesteld waar hij vandaan
kwam.
Britse marine
in problemen
LONDEN Een parlementaire
defensiecommissie in Londen heeft
gisteren in een rapport de kwaliteit
van de Britse marine aan de kaak
gesteld. Volgens de commissie kan
de marine nu al nauwelijks aan zijn
NAVO-verp.'ichtingen voldoen om
dat materieel niet tijdig is vervan
gen of gemoderniseerd Zo waren
zes van de veertien torpedojagers
tussen 1987 en 1988 niet beschik
baar en viel het aantal bruikbare
fregatten terug van 36 tot 28. Er
zou de komende tien jaar 26 mil
jard gulden nodig zijn om de vloot
van 50 oppervlakteschepen te be
houden.
Gevechten Cubanen
met Zuidafrikanen
JOHANNESBURG Zuidafri-
kaanse troepen, die een stuwdam
bewaken in het zuiden van An
gola, hebben een Cubaans-Ango-
lese aanval afgeslagen. Daarbij
zouden volgens een Zuidafri-
kaanse legerwoordvoerder twee
honderd Cubanen en Angolezen
zijn gedood en twaalf Zuidafrika
nen. De stuwdam in Angola is
van belang voor de elektriciteits
voorziening in Namibia. In Ango
la zouden nog enkele duizenden
Zuidafrikaanse soldaten zijn gele
gerd en tussen de twaalf- en
veertigduizend Cubanen.
Etiopische luchtmacht
bombardeert markt
NAIROBI Etiopische regeringsvliegtuigen en
helikopters hebben bij een luchtaanval op een
drukke markt in de provincie Tigray zeker 600
slachtoffers gemaakt. In de stad Hawzein werden
een school en een moskee met de grond gelijkge
maakt, zo heeft het verzet dat Tigray contro
leert bekend gemaakt.
Volgens het informatiecentrum van de bevrij
dingsbeweging voor Tigray in Londen trokken op
20 juni twee Mig-straaljagers en twee aanvalsheli-
kopers gedurende zes uur een aantal malen over
Hawzein. Behalve de school en moskee zouden 24
winkels en meer dan 400 andere panden verwoest
zijn. Er vielen zeker 360 gewonden. Van de kant
van de Etiopische regering is vooralsnog niets over
de aanval vernomen.
Jacqueline
Kennedy oma
NEW YORK Caroline
Kennedy Schlossberg
heeft afgelopen zaterdag
het leven geschonken aan
haar eerste kind, een
meisje. Het nieuws werd
gisteravond pas bekend
gemaakt door een woord
voerster van het New-
yorkse ziekenhuis waar de
bevalling plaatsvond. Moe
der en kind maken het
goed. Dochter Rose woog
zeven pond bij de geboor
te. Rose is het eerste klein
kind van Jacqueline Ken
nedy Onassis.
WER)SKOU REAGEERT AFWACHTEND OP REDE SOVJETLEIDER
erkin j,
pass.
mm;
merl
n vei
beic
gelijk
jas
ce d,
trati.
che
;ft gi
bev;
oi
(Ce
<eril
KOU De verraste
ies in de westerse
'ld op de hervor-
jsvoorstellen van Sov-
»ider Gorbatsjov staan
t^hril contrast met de
lies in de Sovjetunie
Waarnemers en com-
.'ijtatoren houden zich
veelal op de vlakte.
n de toespraak van
latsjov als een beves-
van de tot nu toe
hem gevaren koers
^als een uitnodiging
verdere discussie,
over de afloop van
artijconferentie en de
hoeveel speelruimte
'Jartijleider krijgt toe-
H eld, durven nog wei-
n zich uit te laten.
orgaan met 2.250 leden, dat
Congres van Afgevaardigden
van het Volk moet gaan heten.
Dit vergadert eenmaal per jaar
voltallig, maar wijst uit zijn
midden een gestroomlijnde
Opperste Sovjet van 400 a 452
leden aan, het nieuwe parle
ment, die het hele jaar verga
dert met leden voor wie dit
een dagtaak wordt.
Het Congres wordt om de
vijf jaar gekozen ven kiest de
president in geheime stem
ming en kan hem ook zo afzet
ten.
De president benoemt de
premier, wordt voorzitter van
de defensieraad in plaats van
de partijleider, krijgt het toe
zicht op wetgeving en belang
rijke sociaal-economische pro
gramma's en verwerft beslis
singsbevoegdheid op het ter
rein van de buitenlandse poli
tiek, defensie en nationale vei
ligheid. De partij beperkt zich
daarnaast in hoofdzaak tot het
bepalen van de brede strategie
voor het binnen- en buiten
landse beleid.
Landbouw
De „pijnlijkste kwestie" op
economisch terrein noemde
Gorbatsjov de „gebrekkige
voorziening met levensmidde
len". Hij stelde daarom voor
dat overal in het land boeren
het land dat zij bewerken
moeten kunnen pachten om de
landbouwproduktie snel te
vergroten.
Uitvoerig ging Gorbatsjov in
op de nieuwe rol van ae coö
peratieve bedrijven, die kun
nen gaan concurreren met
staatsbedrijven. Hij kondigde
ook omvattende prijshervor
mingen aan. De enorme staats
subsidies op tal van produkten
zullen in de toekomst worden
verminderd, zij het geleidelijk.
Lonen en salarissen zullen
dienovereenkomstig worden
verhoogd.
In het buitenlands-politieke
deel van zijn rede uitte hij kri
tiek op fouten van de Sovjet-
politiek in het verleden. „Zelfs
de belangrijkste besliss.ngen
werden genomen in een kleine
kring van personen, slechts in
overleg met vrienden en zon
der diepgaande analyse. Dit
heeft geleid tot onaangepaste
reacties op internationale ge
beurtenissen". Verder verweet
Gorbatsjov het Westen in het
verleden een „openlijk agres
sieve;' politiek tegenover het
„socialisme" te hebben ge
voerd. „Ik pleit nu voor af
stemming van belangen, vrij
heid om te kiezen en een be
leid gericht op onafhankelijk
heid en niet-inmenging. De
politiek van geweld behoort
tot het verleden", aldus de
Sovjetleider.
erse waarnemers wijzen
en wel op dat Gorbatsjov
n rede veel verder ging
de eerder gepubliceerde
igen, waarover op het
zou worden gedebat-
h bijna vier uur durende
'raak stelde de Sovjetlei-
ingrijpende wijzigingen
in het staatsbestel van de
tunie. Maar hij bena-
te dat de leidende rol van
irtij behouden moet blij-
Belangrijke punten uit
oespraak zijn:
jsitie-partijen zullen
forden toegestaan. Wel
lan zijn bewegingen ter
lering van de uitvoering
?restrojka, het hervor-
irogramma van de Sov-
jnzen tussen de deelrepu-
len worden niet gewijzigd.
%erste secretarissen van
omités zullen voortaan
Uter worden van de par-
liten van de deelrepublie-
waar hij liet in het mid-
dit voorstel ook geldt
[zijn eigen functie van se-
ris-generaal. Het zou be
ten dat Gorbatsjov ook
[ent wordt. De meesten
tijn voorgangers combi-
jen de functie van secre-
fceneraal met die van
Ihoofd, maar het presi-
bhap is tot dusverre niet
dan een erefunctie en
echte inhoud moeten
Inieuwe president moet
worden door een
versterkt parlement,
iaatshoofd wordt tot dus-
li aangewezen door de Op-
Sovjet, het huidige par
it van de Sovjetunie,
op strikte voordracht
pie slechts dertien stemge-
igde leden van het Polit
ic het voornaamste beleids
ei ende orgaan van de par-
id met 750 afgevaardig
de speciale belangenor-
Sties vertegenwoordigen,
poor ontstaat een nieuw
Gorbatsjov meer dan levensgroot te zien in het perscentrum van Moskou, waar journalisten
uit de hele wereld de partijconferentie op de voet volgen. foto: ap
MOSKOU De burgers van de Sovjetu
nie mogen niet langer bloot staan aan
inmenging in hun privé-leven. Zij
moeten vrij hun mening kunnen uiten.
Het juridische systeem van de Sovjetunie
moet waarborgen geven voor het recht
van de burgers op de onschendbaarheid
van het particuliere leven en het huis,
de privacy van correspondentie, van per
post of telegram verstuurde boodschap
pen.
Deze woorden zijn niet afkomstig van een dissi
dent, maar van partijleider Michael Gorbatsjov,
gisteren in zijn toespraak tot het 19e partijcon
gres. De rechten van de bevolking zijn sinds de
tijd van Stalin geschonden en moeten worden
hersteld, aldus Gorbatsjov. Maar hij trok een
dudielijke grens bij eisen van etnische minder
heden met betrekking tot de bestaande grenzen
in de Sovjetunie en de eisen van politieke dissi
denten.
Dergelijke eisen betekenen een aantasting van
het machtsmonopolie van de communistische
partij, zoals vastgelegd in de grondwet. En aan
die positie valt niet te tornen, aldus Gorbatsjov.
Herindeling van grenzen en oprichting van op
positie-partijen druist in tegen de perestrojka
en tegen de belangen van het volk, zo verklaar
de hij.
Er is een wetsontwerp op vrijheid van geloof
en overtuiging in voorbereiding. „Alle gelovi
gen zijn ongeacht hun geloof gelijkgerechtigde
burgers van de Sovjetunie". Daarnaast moet het
justitiële systeem worden hervormd om een
rechtsstaat te krijgen, waarin de wet boven ie
der staat, aldus Gorbatsjov.
Leider van
Democratische
Unie opgepakt
MOSKOU Een van de lei
ders van de onlangs opgerichte
illegale politieke partij in de
Sovjetunie, de Democratische
Unie, is op zijn werk gearres
teerd en veroordeeld tot vijf
tien dagen gevangenisstraf. Hij
is beschuldigd van deelname
aan een illegale demonstratie
op 11 juni. De Russische partij
leider Michail Gorbatsjov
heeft in zijn openingstoe
spraak op de partijconferentie
gezegd dat hij geen andere po
litieke partijen in de Sovjetu
nie zal toestaan. Leiders van
de Democratische Unie zeggen
dat hun beweging momenteel
tweehonderd leden telt.
JKE EN WISKE DE KRIMSON CRISIS
Vrijlating Morales zet kwaad
bloed in Verenigde Staten
WASHINGTON Het besluit van de Mexicaanse regering om
de 37-jarige Puertoricaanse nationalist Willam Morales vrij te la
ten heeft geleid tot woedende reacties van het Witte Huis. „Dit
besluit is waanzinnig" zei woordvoerder Marlin Fitzwater. Het
Mexicaanse besluit werd zo hoog opgenomen dat de Amerikaan
se ambassadeur in Mexico voor overleg naar de VS werd terug
geroepen. In de VS was eerder om uitlevering van Morales ge
vraagd, die leider is van de „Gewapende strijdkrachten voor
Nationale bevrijding". Morales was in Mexico veroordeeld tot
acht jaar wegens moord op een politieman. Hij had vijf jaar van
zijn straf uitgezeten.
Obelix is verliefd op de vrouw van Nestorix; Astérix probeert
zijn vriend te steunen. De wereldberoemde stripfiguren ko
men vanaf volgend jaar te wonen in een pretpark ten noor
den van Parijs.
foto: pr
PLAILLY In de aan
staande concurrentieslag
met collega Mickey
Mouse, die in 1991 aan
de oostkant van Parijs
over een „Eurodisney-
land" zal beschikken
heeft de Franse strip
held Astérix alvast twee
jaar voorsprong geno
men. Volgend voorjaar
wordt in de bossen bij
Plailly, veertig kilome
ter ten noorden van de
Franse hoofdstad aan de
snelweg A 1, een groot
„Astérix-park" geopend.
Met dit volgens de Franse
promotors „voorlopig groot
ste thema-park van Europa"
is een investering gemoeid
van liefst 450 miljoen gul
den. De internationaal be
kende Astérix en zijn mak
ker Obelix moeten op den
-duur een dikke twee miljoen
bezoekers per jaar trekken
die Frankrijk een paar hon
derd miljoen aan deviezen
zullen bezorgen.
Enorme vrachtwagens en
bulldozers schuiven door het
bos van Plailly. Het toekom
stige onderkomen van het
Gallische sterretje ligt op
steenworp afstand van Er-
menonville, waar de nog al
tijd druk bezochte graftombe
van Jean-Jacques Rousseau
staat. Net als eertijds de gro
te schrijver-filosoof wordt de
kleine Astérix veel gelezen.
Sinds 1959 zijn 28 avonturen
verschenen in veertig talen
(een 29e is in de maak voor
de opening van het park die
samenvalt met de dertigste
verjaarjaar van de held). De
totale oplage grenst inmid
dels aan de 200 miljoen
stripboeken. Een onderzoek
van het bureau Sof res wees
onlangs uit dat Astérix in
Frankrijk de populairste
stripfiguur is. Kuifje, Mickey
Mouse, Lucky Luke en Do
nald laat hij ver achter zich.
„Al met al een solide basis
voor een park", vindt finan-
ciëel-directeur Olivier de
Hen. Twee jaar lang is de
haalbaarheid van het project
onderzocht. Conclusie van
De Hen: „Het kan niet stuk.
Er is geen enkel risico".
Gladiatoren
De vijf belangrijkste inves
teerders, waaronder de ho
tel-groep Accor, aannemer
Dumez en de Compagnie
Générale des Eaux hebben
elk vijftig mihoen op tafel
gelegd. Ze wilden een opzet
en organisatie volgens Ame
rikaanse principes. „Dege
nen die Disney groot hebben
gemaakt hebben ons geadvi
seerd", zegt De Hen, die laat
weten zeer onder de indruk
te zijn geraakt van de Ame
rikaanse ervaring in het op
zetten van pretparken.
Astérix en zijn kornuiten le
veren de regio tweehonderd
vaste arbeidsplaatsen op en
nog eens duizend in het
hoogseizoen. Het is de be
doeling acteurs en stuntman
nen in te schakelen voor on
der meer gladiatorengevech
ten om het publiek een dag
lang te vermaken.
Over de lokatie was nogal
wat te doen. Millieugroepen
protesteerden omdat ze
vreesden voor aantasting
van de natuur en in de om
liggende dorpen waren de
bewoners bang voor een toe
risten-invasie.
„In werkelijkheid gunden ze
elkaar het licht niet in de
ogen vanwege de grond- en
toeristenbelasting", zegt een
promotor. De ruzies over de
aanrij-routes naar het pret
park liepen zo hoog op dat
gekozen werd voor een spe
ciale afslag „Astérix-park"
aan de A 1. Het verkeer zal
zo alle dorpen mijden. „En
nou is iedereen weer boos
omdat we de toeristen zou
den weghouden van de loka
le middenstand. Typisch
Frans", zegt een vertegen
woordiger van Dumez.
Boomwoning
De werkzaamheden vorde
ren gestaag. De entree, de
antieke straat „Via Antiqua"
(waar onder meer een han
delaar in tweedehands
strijdwagens komt) heeft al
aardig vorm gekregen. Net
als het tweeduizend plaatsen
tellende Dolfinarium dat ui
teraard het grootste in Euro
pa moet worden. Centraal
tussen alle attracties ligt het
uit de albums bekende „Gal
lische dorp". De hutten van
alle helden zijn er op ware
giootte nagebouwd, tot en
met de boomwoning van de
verschrikkelijke zanger As-
surancetourix.
„Ik weet precies waar ieder
een woont", zegt tekenaar
Albert Uderzo, die de inter
nationale pers rondleidt
voor een eerste kennisma
king. „Het aardige van dit
park is het centrale thema,
namelijk de avonturen van
Astérix. Alles is terug te vin
den. Van het Romeinse
kampement en de piraten
tot de arena's en de verschil
lende huizen uit de door As
térix bezochte landen. Nee,
nog geen Nederlandse mo
len. Misschien dat Astérix in
oen volgend avontuur eens
bij u langs zal gaan". Maar
voorlopig moeten Nederlan
ders, maar ook Belgen, Duit
sers en Fransen bij Astérix
langs gaan; tegen het niet
misselijke entree van veertig
gulden volwassenen en der
tig voor kinderen.
WENEN De Roemeen
se regering heeft gisteren
opdracht gegeven tot de
onmiddellijke sluiting van
een Hongaars consulaat
en de uitwijzing van de
staf, zo heeft het Hongaar
se persbureau MTI be
richt. Het consulaat is ge
vestigd in Cluj-Napoca,
een stad in Transsylvanië
in het noordwesten van
Roemenië waar het groot
ste deel van de 1,7 miljoen
Hongaren woont.
De sluiting is kennelijk het ge
volg van de gebeurtenissen
van maandagavond toen om
streeks 50.000 Hongaren een
demonstratieve optocht hiel
den naar de Roemeense am
bassade in Boedapest uit pro
test tegen de Roemeense plan
nen om het platteland ingrij
pend te herstructuren, waar
door duizenden dorpen van de
landkaart verdwijnen.
De Roemeense president
Ceausescu beschuldigde de
Hongaarse autoriteiten er gis
teren van actieve steun te heb
ben verleend aan de betoging
van maandagavond. De de
monstratie voor het gebouw
van de Roemeense ambassade
werd omschreven als de groot
ste massabijeenkomst sinds de
Hongaarse* opstand van 1956.
De politie was ter plekke maar
liet de betogers ongemoeid en
had ook toestemming gegeven
voor de massabijeenkomst.
Ceausescu kondigde in maart
van dit jaar aan dat 7.000 van
de 13.000 dorpen in Roemenië
verdwijnen en worden ver
vangen door zogeheten agro-
industriële complexen. Tegen
standers van deze plannen
stellen dat Roemenië daarmee
onherroepelijke schade toe
brengt aan de culturele waar
de van het platteland en de
rechten van etnische minder
heden (de Hongaren) aan fie
laars lapt.
(Vervolg van de voorpagina)
HANNOVER Tijdens
de Europese topconferen
tie in Hannover hebben
de twaalf EG-leiders
langdurig gepraat over de
Zes van Sharpeville, zes
zwarten die 19 juli worden
opgehangen wegens
moord. Op aandringen
van premier Lubbers en
president Mitterrand werd
een oorspronkelijke tekst
aangescherpt.
De EG stelt nu „er met grote
zorg kennis van te nemen dat
de betrekkingen tussen de
Twaalf en Zuidafrika dreigen
te verslechteren". In dit ver
band doen zij een beroep op
Zuidafrika er voor te zorgen
dat de doodvonnissen niet
worden voltrokken. Hoge di
plomaten hebben de afgelopen
dagen ook gesproken over de
mogelijkheid hun ambassa
deurs in Pretoria voor overleg
terug te roepen en de staf van
de Zuidafrikaanse diplomatie
ke vertegenwoordigingen in
Westeuropese hoofdsteden in
te krimpen als de Zes worden
opgehangen. Maar deze moge
lijkheden worden in de ver
klaring van-Hannover niet ge
noemd, naar verluidt als ge
volg van Brits verzet.
BIJ DEZE KRANT
INFORMATIE OVER
FILMS. MUZIEK, THEATER.
RECREATIE. EXPOSITIES-
NEW YORK De Ame
rikaanse regering heeft
gisteren een aanklacht in
gediend tegen de machti
ge vakcentrale van
vrachtwagenchauffeurs,
Teamsters, wegens ver
meende connecties met de
georganiseerde misdaad.
dan een jaar gewerkt.
Openbare aanklager Rudolph
Giuliani zei dat in. de aan
klacht de maffia wordt be
schuldigd van het schenden
van de rechten van vakbonds
leden door afpersingspraktij
ken waaronder minstens 20
moorden, schietpartijen, bom
aanslagen, mishandelingen,
omkooppraktijken, afpersing
fondsen. De huidige voorzitter,
Jackie Presser alsmede zijn
voorganger Roy Williams zou
den hun benoeming te danken
hebben aan vooraanstaande
misdaad-families in New York
en Chicago.
In de aanklacht wordt de
rechter in New York gevraagd
vrije vakbondsverkiezingen
uit te schrijven voor een
van de International Brother
hood of Teamsters, met 1,6
miljoen leden één van de
grootste vakcentrales in de
Verenigde Staten.
Het is voor het eerst dat de
Amerikaanse regering stappen
onderneemt tegen een lande
lijke vakcentrale vanwege
vermeende banden met de ge
organiseerde misdaad. In de
ge minister van justitie Robert
Kennedy al een onderzoek in
naar mogelijke banden van de
centrale met de maffia. Toen
kwam het echter niet tot con
crete maatregelen. Wel wer
den drie van de vier vorige
voorzitters wegens allerlei
misdaden veroordeeld. Eén
van hen beruchte Jimmy
Hoffa, een in 1975 op
