Afgevaardigen partijcongres
mag het aan niets ontbreken
Verhitte discussies
in Politburo
Hóud-vegers in straten van Calcutta
De vriendelijkste bungalowparken
hebben in juli 'n extra verrassing:
super langweekend van 5 dagen!
amp met Airbus-320
ïogelijk fout piloot
ÏONDIALE ETHIEK NODIG
SEGEN MILIEUVERVUILING
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB Het scheepsjournaal van Peer den Schuymer
_UITENLAND'
fieidoe Commit
DINSDAG 28 JUNI 1988 PAGINA 5
FVAL IN NIGERIA
ORMT „TIJDBOM"
INDEN Het chemische indus-
•-afval, dat door Italiaanse bedrij-
i in Nigeria is gedumpt, is uiterst
raarlijk en kan ieder moment ex-
deren. Blijkens een onderzoek van
milieugroepering Friends of the
•th vormt het afval een „tijdbom".
Nigeriaanse regering vermoedde
ivankelijk dat het chemische afval
i nog radioactief is. Volgens het
iport lijkt dat niet het geval te ziin,
ar bestaat wel een reëel gevaar dat
grondwater wordt verontreinigd
lat de 3500 ton afval vlam vat,
ardoor giftige en kankerverwek-
ïde stoffen vrijkomen. Nigeria
ft inmiddels de ambassadeur uit
ië teruggeroepen en vijftien per
en gearresteerd.
Sovjetunie niet „in een dag in paradijs"
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU De vanmorgen begonnen partijconferentie is de eer
ste sinds 1941 en duurt in elk geval tot het einde van deze week.
Aanvankelijk was de verwachting dat partijleider Gorbatsjov een
ingrijpend hervormingsprogramma zou presenteren. Maar in com
mentaren zijn die hoge verwachtingen de afgelopen dagen getem
perd. Een van de afgevaardigden verklaarde vanmorgen: „Velen
wachten op een wonder. Maar je kunt niet verwachten dat we één
dag na de conferentie wakker worden in het paradijs". Het congres
zal zich onder meer buigen over de vraag welke rol de partij in de
toekomst zal moeten spelen. Voorgesteld is onder meer de beper
king van de ambtstermijn van functionarissen tot twee maal vijf
jaar, en verscheidene algemene aanbevelingen, waaronder een
soort blauwdruk om restanten van het stalinisme in de Sovjet
maatschappij te ontmantelen. Gorbatsjov heeft de partij opgeroe
pen om zich in de toekomst terughoudender op te stellen en meer
een rol op de achtergrond te vervullen. In de praktijk zou dit erop
neerkomen dat de partij een deel van haar bevoegdheden zou
kwijtraken aan regeringsorganen. In meer conservatieve gelederen
binnen de partij wordt hier anders over gedacht.
HONGAREN BETOGEN
TEGEN ROEMENIË
BUDAPEST Meer dan dertigduizend
Hongaren hebben op het Plein van de
Helden in Budapest geprotesteerd tegen
de Roemeense plannen om het platte
land ingrijpend te herstructureren,
waardoor duizenden dorpen van de
landkaart zullen verdwijnen. De de
monstratie werd omschreven als de
grootste onofficiële demonstratie sinds
1956. De Roemeense president Ceauses-
cu kondigde in maart aan dat 7.000 van
de 13.000 dorpen zullen veranderen en
worden vervangen door zogeheten agro-
industriële complexen. Door die maatre
gel zullen ook honderden dorpen in het
Hongaars sprekende deel van Roemenië
verdwijnen. De 1,7 miljoen Hongaren in
Roemenië klagen al lange tijd over dis
criminatie.
San Francisco
beeft hevig
SAN-FRANCISCO Het noor-
den van de Amerikaanse staat
Californie is getroffen door een
krachtige aardbeving, waardoor
wolkenkrabbers in het centrum
van San Francisco op hun funda
menten stonden te zwaaien. De
beving werd in een groot gebied
gevoeld en duurde op een aantal
plaatsen ongeveer tien seconden.
De Amerikaanse geologische
dienst registreerde een kracht
van 5.0 op de schaal van Richter.
Het epicentrum lag ongeveer 35
kilometer ten zuiden van San
José, op de San Andreas Fault, de
grote breuklijn die door Califor-
nië loopt. Er zijn echter nauwe
lijks meldingen van schade.
Vredesoverleg met
Jungle Commando
PARAMARIBO In Frans Guy-
ana is gistermiddag het overleg be
gonnen tussen de Surinaamse re
gering en het Jungle Commando
van Ronnie Brunswijk. De onder
handelingen werden geopend in
het bijzijn van mgr. Zighem, voor
zitter van het Comité Christelijke
Kerken, dat een bemiddelingsrol
vervult. Volgens Brunswijk voert
het Surinaamse leger sinds vrijdag
acties uit in het Patamakagebied
in Oost-Suriname. Hij pleitte voor
een bestand dat door president
Shankar moet worden afgekon
digd. Voor de leider van de rege
ringsdelegatie, Wim van Eer
kwam het bericht over acties als
een „verrassing".
Prins Charles niet
schuldig aan ongeval
CHUR De Britse kroonprins
Charles is niet persoonlijk verant
woordelijk voor het ski-ongeluk
waar hij in maart van dit jaar bij
betrokken was. De prins maakte
deel uit van een groep van zes
vrienden, die tijdens een tocht bui
ten de piste werd overvallen door
een lawine. Een vriend van prins
Charles kwam daarbij om het le
ven; een vriendin brak beide be
nen. Het openbaar ministerie in
Zwitserland concludeerde dat de
lawine door de groep skiërs is ver
oorzaakt, maar dat niet één van
hen als enige verantwoordelijk
kan worden gesteld.
Airbus-320 is lange tijd omstreden geweest, omdat het toestel
maar zonder boordwerktuigkundige.
RIJS Air France, Air
er en Britsh Airways heb-
gisteren in de loop van de
besloten het vliegverbod
r de Airbus A-320 in te
eken. Zondag werd het ver-
ingesteld na het ongeluk
een Franse Airbus, die tij
dens een demonstratievlucht
neerstortte en in brand vloog.
Daarbij kwamen „slechts" drie
mensen om het leven, hetgeen
een wonder mag heten. Het
drama voltrok zich voor de
ogen van 15.000 mensen.
Over de oorzaak van de vlieg
ramp is officieel nog geen uit
sluitsel gegeven, maar in
Franse luchtvaartkringen
werd gisteren ernstig rekening
gehouden met een beoorde
lingsfout van de piloot. De ge
zagvoerder verklaarde gas te
hebben gegeven, toen het
vliegtuig zakte „maar er ge
beurde niets". Getuigen van
het ongeluk menen echter dat
de piloot te laag heeft gevlo
gen en te langzaam. De erva
ren gezagvoerder is mogelijk
„overmoedig" geworden tij
dens de show. Bovendien was
het terrein van de demonstra
tie niet van tevoren verkend
en zou officieel niet eens toe
stemming zijn verleend voor
de vlucht.
tONTO Om een halt toe
oepen aan milieuvervuiling
„nieuwe mondiale
iek" nodig. Dat bepleitte de
premier Gro Harlem
ndtland in de Canadese
Toronto waar deze week
conferentie wordt gehou-
over de veranderingen in
atmosfeer als gevolg van
vuiling. De rijke landen, zo
jogde zij, spelen een dode-
spel met de elementen die
leven op deze planeet mo-
jk maken.
de Wereldconferentie over
Veranderende Atmosfeer
CA wordt deelgenomen
wetenschappers, econo-
en politici uit veertig lan-
die onderzoeken wat de
Igen zijn voor het leven op
le bij voortzetting van het
iige tempo van vervuiling,
deelnemers proberen een
rnationale „wet van de
aan te nemen waarin
landen wordt gevraagd alle
men van luchtvervuiling op
willige basis te beperken,
wetenschappers buigen zich
imenlijk over de aantasting
van de ozonlaag, de zure regen,
waterbeheersing en vooruit
zichten voor voedselvoorzie
ning, maar Vooral veel aan
dacht gaat naar het warmer
worden van de atmosfeer als
gevolg van het „broeikasef
fect". Door de uitstoot van gas
sen door industrieën en ook au
to's wordt warmte in de atmos
feer vastgehouden, hetgeen de
naam broeikaseffect heeft ge
kregen.
Hoewel niemand durft te zeg
gen dat de huidige droogte in
Noordamerika het gevolg is
van het broeikaseffect, is het
een feit dat het in de eerste vijf
maanden van dit jaar op aarde
warmer is dan op enig moment
sinds 130 jaar geleden met het
registreren van temperaturen
is begonnen.
Vijf van de warmste jaren
sinds 1850 hebben zich sinds
1980 voorgedaan en de weten
schap voorspelt dat als de hui
dige trend doorzet, de gemid
delde temperaturen op aarde in
het jaar 2050 4,5 graad Celsius
hoger liggen dan nu. Als gevolg
daarvan zullen de poolkappen
gedeeltelijk smelten en komt
het zeeniveau een meter hoger
te liggen.
Het probleem is geheel door
mensen veroorzaakt. Fabrieken
en fabriekjes, auto's en brom
fietsen, maar ook gasfornuizen
en kampvuren produceren sa
men de gassen die zorgen voor
het broeikasefect. In een groot
deel van de wereld bestaan
geen alternatieven voor het ge
bruik van fosiele brandstoffen.
Maar in de geïndustrialiseerde
wereld is het enige alternatief
dat tot een drastische vermin
dering van de uitstoot van gas
sen kan leiden het gebruik van
kernenergie.
Een ander atmosferisch pro
bleem is de aantasting van de
ozonlaag, die het leven op aar
de beschermt tegen de schade
lijke ultraviolette straling van
de zon. Drijfgassen die worden
gebruikt in bepaalde kunststof
fen, in spuitbussen en in koel
kasten zijn verantwoordelijk
voor de aantasting van de
ozonlaag. Nu al komt er meet
baar meer huidkanker voor
dan in het verleden.
MOSKOU De platte
landers zijn in de stad.
Zo'n vijfduizend mensen,
de afgevaardigden naar
het vandaag begonnen
partijcongres van de
Communistische Partij
van de Sovjetunie, heb
ben zich de afgelopen
week uit alle hoeken van
het land naar de Sovjet
hoofdstad begeven.
Langs de straten hangen pos
ters en plakkaten om hen te
begroeten. „Welkom aan de
afgevaardigden van het par
tijcongres" staat te lezen op
een rood spandoek over het
noordelijke uiteinde van de
Gorkistraat. „De partij en de
revolutie zijn onscheidbaar",
beweert een ander. Maar de
afgevaardigden gelijken niet
zo op revolutionairen. Zij heb
ben meer weg van serieuze
toeristen, zich zeer bewust
van de verantwoordelijkheid
die op hen rust. Zij kregen de
voorbije dagen excursies aan
geboden naar fabrieken en
boerderijen „overeenkomstig
hun bijzondere interessen".
Maar eerst moesten zij zich la
ten inschrijven. Dat gebeurde
in de overladen Sint Joriszaal
van het Kremlin.
Niets ontbreekt
Veel gedelegeerden verblij
ven in het gigantische Rossija-
hotel op de rand van het Rode
Plein. Daar logeerden laatst
nog de journalisten, die de
topconferentie van Reagan en
Gorbatsjov kwamen verslaan.
De nieuwe gasten zijn heel
andere cliëntèle. Strenge
wachten met blauwe armban
den hebben postgevat aan
elke ingang. Zonder partij
kaart kom je het hotel niet in.
De politie kijkt scherp uit
naar vreemdelingen. Rond de
vier buitenmuren van het ho
tel staan niets dan bussen
meer dan tweehonderd
en dozijnen zwarte Volga's.
Op het windscherm van elk
voertuig prijkt het officiële
kenteken van het partijcon
gres.
De speciale winkel van het
hotel, die slechts buitenlands
geld accepteert, is deze week
alleen toegankelijk voor de
afgevaardigden. Door de don
ker gekleurde ramen van dé
hotellobby ziet men de specia
le stalletjes nauwelijks staan,
maar ze zijn beladen met on
der meer Sovjet-bonbons en
sigaretten, zelden te koop in
gewone zaken, en panty's af
komstig uit Duitsland. Sa
mengevat ligt daar tentoonge
spreid alles wat in de Sovjetu
nie schaars is. Maar de afge
vaardigden op het partijcon
gres mag het dan ook aan
mets ontbreken.
Uit Novosibirsk in Siberië is
een delegatie van 44 mensen
gekomen, onder wie drie in
militair uniform, een in het
uniform van de hogere militie
en negen dames vrouwen
zijn bij dergelijke gelegenhe
den veel minder sterk verte
genwoordigd dan mannen
en twee leden van het centra
le comité. Voor hen was dit
maal geen speciaal vliegtuig
ingezet.
Om de hoek drie barse leger
officieren met in totaal negen
sterren op hun epauletten, ge
wikkeld in een diepzinnig ge
sprek.
Wat verwachten zij van het
congres?
„Het allerbeste", aldus een
van de drie.
Denkt u dat het dé jaren van
Stalin en Brezjnev tot het ver
leden zal doen behoren?
„Wie zegt dat dat nodig is?"
Veel steden
Moskou is dezer dagen niet
een stad, maar een aantal ge
scheiden van elkaar levende
steden. Het congres met zijn
vijfduizend deelnemers is
daar een van. Een ander Mos
kou is dat van de pressiegroe
pen en de demonstraties. Zo
sprak dissident Andrei Sacha-
rov afgelopen zondag tijdens
een bijeenkomst ter nage
dachtenis aan de slachtoffers
van Stalin. Korte tijd later
werd een uitbundiger demon
stratie van groepen die pers
vrijheid, afschaffing van het
systeem van interne passen
en van de geheime politie eis
ten vakkundig opgedoekt
door meer dan honderd poli
tiemannen in uniform, bege
leid door agenten in burger.
Aan de overkant van de
straat lag het „gewone" Mos
kou: mensen die in het zonne
tje van hun ijsjes smulden.
MARY DEJEVSKY
(c) The Times, Londen
Aan gevels in Moskou hangen plakkaten en over wegen hangen
spandoeken, waarin de loftrompet wordt gestoken over de pe
restrojka, de economische hervormingen die partijleider Gor
batsjov probeert te bewerkstelligen. foto: ap
MOSKOU Het Politbu
ro van de Communisti
sche Partij van de Sovjet
unie vormt het hoogste
en machtigste partij-or
gaan en vormt ir. feite
het dagelijks bestuur van
de Sovjetmaatschappij.
Ook in dit forum van de
dertien meest vooraan
staande Sovjetburgers
blijken „verhitte discus
sies" te worden gevoerd
en „ellelange debatten"
over de koers van de her
vormingen.
De hoofdredacteur van het
partijblad Pravda, Viktor
Afanasjev, gunde de wester
se media gisteren tijdens een
persconferentie een blik in
de hoogste partij-keuken.
Hij deed een boekje open
over de geheime beraadsla
gingen van de leiders van de
partij. Die, zoals Igor Sjvets,
een functionaris van het
centraal comité toegaf, zich
veel meer kunnen veroorlo
ven dan gewone Sovjetbur
gers, omdat zij minstens vier
maal zoveel verdienen als
een fabrieksarbeider.
Het Politbureau heeft zich
tot op heden kunnen ont
trekken aan de glasnost: de
openheid waarmee allerlei
facetten van de Sovjet-maat
schappij onder de loep
worden genomen. Als van
ouds komen na het weke
lijkse overleg in het Politbu
ro nog steeds laconieke ver
klaringen naar buiten, zon
der dat bijzonderheden
worden gegeven over de
vergadering. Maar volgens
Afanasjev is er de afgelopen
jaren toch veel veranderd.
En hij kan het weten, omdat
hij zowel de zittingen van
het Politburo onder Brezj
nev als die onder Gorbatsjov
heeft meegemaakt.
Afanasjev bestrijdt dat het
Politburo is verdeeld in
kampen pro en tegen partij
leider Gorbatsjov. Dat bete
kent natuurlijk niet, dat er
geen verschillende stand
punten naar voren worden
gebracht. Maar die verschil
len hebben volgens Afanas
jev vooral te maken met de
achtergrond van het betref
fende Politburo-lid. Het
maakt namelijk nogal ver
schil of iemand carrière in
de partij heeft gemaakt of
als technocraat zijn positie
heeft bereikt.
Afanasjev wilde niet zeggen
wie hij als technocraat be
schouwt. Maar onder Gor
batsjov zijn veel mensen die
een achtergrond hebben in
het economische bestuur, zo
als premier Nikolai Rizjkov
(voormalig fabrieksdirec
teur), in belangrijke partij
als regeringsorganen terecht
gekomen.
Echte fundamentele me
ningsverschillen zijn er vol
gens de Pravda-hoofdredac-
teur niet. Zeker niet over
perestrojka „maar er is de
bat, er wordt geredetwist, er
zijn soms verhitte discus
sies". Dat is dan ook het
grootste verschil met de pe-
riode-Brezjnev. „Onder zijn
leiding, spraken de leden
een uur en zonder enige te
genspraak hechtten ze hun
goedkeuring aan een besluit.
LCUTTA Voor het krie-
van de dag, als de rosse
rt van Calcutta in India,
rbazar, eindelijk naar bed
om te slapen, komt een'
:p mannen uit hun krotwo-
gen om de straat te vegen,
zoek naar goud.
gerust met veger, zeef en
n aluminium, speuren
mannen de nauwe straten
vaaraan de tientallen goud
keltjes liggen die Bowba-
delen met de prostituées.
De goudvegers behoren tot de
1.000 man sterke Neraya-ge-
meenschap, moslims uit het
noorden, die een eeuw geleden
op zoek naar werk in India's
grootste stad neerstreken. Zij
vonden dat werk op straat in
Bowbazar en vegen er naar
goud, dat door de wind met
straatvuil is vermengd of dat
is meegevoerd op de kleren
van passerende goudsmeden.
„Mijn familie doet dit al gene
raties", zegt Abu Mohammed.
„Ik houd wel van dit werk,
met ziin element van risico en
geluk'De buit is vooral groot
wanneer Hindufeesten op han
den zijn en in de maanden die
gunstig worden gevonden voor
een huwelijk, wanneer veel
gouden sieraden moeten
worden gemaakt om cadeau te
doen. „We verdienen soms wel
3.000 ropijen (450 gulden) in
een week van feesten", zegt
Tayeb, die al zestig jaar „in het
vak" zit. „Het kromt de rug,
maar we doen het toch niet al
leen om het geld. Goud heeft
iets magisch en houdt ons in
zijn ban", voegt Abu Moham
med daar aan toe.
Zijn werkdag begint vlak voor
zonsopgang. Hij haast zich
naar de straatjes van Bowba
zar en probeert zoveel moge
lijk straatstof te bemachtigen,
voordat de concurrentie aan
rukt. Om het goud van het
straatvuil te scheiden wordt
gebruik gemaakt van éen
kwikverbinding. De uiteinde
lijke opbrengst wordt terug-
verkocht aan de goudsmeden,
die het verder moeten raffine
ren voordat zij er weer siera
den van kunnen maken.
De Nerayas zijn ervan over
tuigd dat hun werk blijft be
staan. „Zolang de mens dorst
naar goud, zullen deze winkel
tjes die kleine kruimels voor
ons laten vallen en ons een be
staan geven", aldus Tayeb. „Ik
droom altijd van een weg van
goud die voor mij uitgestrekt
ligt. Wie weet gebeurt 't eens
'n keer".
apitein Rob in
euw avontuur
kwam Kapitein Rob pre-
in het bezit van het jour-
1 van Peer den Schuymer
Peer en dat scheepsjour-
is heel wat aan de hand
'eest.
\daag gaan we beginnen
een nieuw verhaal over
scheepsdagboek, geschre-
door de journalist Evert
rkman, die de avonturen
Kapitein Rob bedacht en
tlopen vrijdag is overleden.
3r de avonturen van Rob,
zijn trouwe viervoeter
p hebben honderdduizen-
weten te boeien en blijven
en.
gaan terug naar een tijd,
irin de spannendste avon-
'n konden gebeuren, toen
log echte zeerovers heston
en hun boevenstreken
isten worden bevochten.
Kapitein Rob, bijvoor-
100) De volgende morgen wordt „De Vrijheid" ree gemaakt voor
een nieuwe reis. Kisten met leeftocht, wijnen en vruchten worden
aan boord gebracht. De emir toont zich een gulle gastheer. Hij
zendt nog veel meer. Nieuwe zeilen van het fijnste doek, die „De
Vrijheid" over de zeeën zullen voeren. Het is allemaal heel
sprookjesachtig. Rob is er een beetje verlegen mee en fluistert
tot Skip: „Straks loopt niemand ons meer in de weg, ouwe jon
gen!" Skip kwispelt opgewonden. Hij ruikt de zee al en de inge
maakte speenvarkentjes, die over de loopplank rollen. Eindelijk
gooit Rob los. Hij koerst „De Vrijheid" naar open zee. Aan de
kade wuiven zijn Arabische vrienden vanaf hun nieuwe schoener,
ook een geschenk van de emir. 'sAvonds begint onze Kapitein in
het oude boek te lezen. Het is een scheepsjournaal van een Bar-
barijse zeerover: IJsbrandt van Goeree, uit het jaar 1626. „Een
Hollander", mompelt Rob. Dan verdiept hij zich helemaal in de
avonturen uit die oude tijd.
(ADVERTENTIE)
Kom begin juli 'n super langweekend of 'n midweek lekker luxueus
logeren in een 5-sterren bungalowpark von Vendorado in hef mooie Limburg:
bungolowpork Loohorsf of Weerferbergen. Om fe genieten von de zomer...
en de vele verrassingen von Vendorodo.
Prachtig gelegen bungalows mef alle komfort ind. kleuren-tv en
open hoard.
/Ael volop wondel- en
Als u snel beslist gerntfu straks dubbelop van de natuur en de vele
Extra verrassing bij Vendorado
Als u snel beslist kunt u nu profiteren von een speciaal oonbod voor een super
longweekend of zomer-midweek in juli.
Super langweekend vanaf 499.-*
5 Dogen- vrijdag lot woensdog of woensdag tot maondog.
Aankomstdata: 29 juni, 1,6 of 15 juli 1988.
Zomer-midweek vanaf 360.-*
4 Dogen: moonddg tot vrqdog.
Aankomstdata: 4 juli 1988 vanaf 360.'-11 juC 1988 vanaf 435.:
Beslis nii: hoe eerder u boekt, hoe groter de keus. Reserveer vondoog
nog bij V&D, ABN Bonk of D-Reizen. Nu ook bij de grote postkantoren.
Of bel direkt de Vendorado aaa
Reserveringscentrale: U/U O O 3 03 03
(ma t/m vr. von 9 tof 19 uur, zo. von 10 tot 16 uur).
Volop waterpret voor groot en klein
NENDOMDO
de vriendelijkste bungalowparken heten u welkom
