Dood en verbeelding op Formentera
Spannende vakanties
op camping en strand
Wiskunde vaak veel aardiger dan men denkt
«adioserie
ie Beatles
boekvorm
Fay
Weldon:
overdosis
cynisme
Satire over wereldtop
nog net iets gekker
dan de werkelijkheid
Met welke
schrijver gaat u
op vakantie?
Ëeidóc&MMmit
ZATERDAG 25 JUNI 1988 PAGINA 21
FOTO: DIJKSTRA
In de epiloog van „Door het
oog van de wind", het nieuwe
prozagedicht van Bert Schier-
beek, geeft hij enige toelich
ting op de titel die hij voor dit
boek koos. Hij wijst op het En
gelse woord „wind-eye"
(waaruit „window" groeide):
een gat in de muur, dat als
raam diende, maar waar geen
glas in zat. En daarbij: „Men
kan ook een schip op het oog
van de wind leggen, met de
neus in de wind De buiten
wereld komt binnen, men zit
er betrekkelijk stabiel tegen
over. Dat is de positie van de
persoon die het woord neemt
in „Door het oog van de
wind", een man die tussen
twee knipbeurten van zijn
haar op het zonnige eiland
Formentera deel hèeft aan le
ven en dood, aan mythe en
werkelijkheid, aan de dage
lijkse tragiek en de eeuwige
verbeelding.
Niet alleen dat zijn haar wordt
geknipt door een van de vrou
wen van het eiland, in begin
en slot van dit poëtische re
laas, ook de dood speelt aan
begin en eind ervan een rol,
om niet te zeggen, door de hele
tekst heen.
Als het haar is geknipt en -bij
elkaar geveegd door Pilar,»
„stappen José, zijn broer Anto
nio en ik in de auto en gaan
naar het sterfhuis van Pep'
Tuet." De man is 82 jaar oud
geworden en onderhield als
„marinero" de veerdienst tus
sen Ibiza en Formentera.
De gedachten van de hoofd
persoon raken op drift. Hier
op dit stille, onaangeraakte en
verscholen plekje, ingeklemd
tussen de daaglijksheden van
leven en dood, is zijn verbeel
ding het wapen. Literatuur,
mythen en oer-beelden komen
in hem op, vaak door herinne
ringen aan wat hij las in vele
boeken, van Octavio Paz, in de
Indiase Ramayana, bij Mer-
leau-Ponty of in historische
geschriften over Tokyo. De ei
landbewoners bezoeken hem
en hij spreekt met hen. Aan
het eind van het boek is José,
een van zijn trouwste bezoe
kers, ook gestorven. En de
vragen blijven, in deze luwte
van het bestaan: de vragen
over kunstenaarschap en le
ven, over werkelijkheid en
verbeelding, over droom en
dagelijkse ervaring.
BERT SC'HIE RB EEK.
VAN Dl: WIND
het is te moeilijk om zich alles beter is het leven per dag
te herinneren en 't heeft geen zin en te vertrouwen dat de z
want het helpt niet en is een last zoals altijd weer opgaat
Zo komt hij ook terecht bij de
vraag over de macht van de
verbeelding:
„dus gooide Mau Dze Dung
zich in de Yangtze en zwom
de rivier over en 't was moedgevend
voor de revolutionairen van heel
China
en heel de wereld"
„de verbeelding aan de macht
uw persoon
geen orgeltoon".
Waar direct alle vragen bij ge
steld kunnen worden over het
woord macht, zoals Schierbeek
zijn hoofdpersoon ingeeft, door
hem tot de herinnering te
brengen van een Frans revo
lutionair, die in 1790 elke
vorm van macht van vraagte
kens voorziet.
Zo spelen in de ervaringen
van de man op het eiland al
lerlei grote thema's een rol.
Vragen komen op hem en de
lezer af, in een stroom van
woorden, die door niets kan
worden tegengehouden. De in
dringende kracht van deze
woordenstroom en van de ge
varieerdheid van gedachten
maakt het lezen van deze
Schierbeektekst een boeiende
ervaring, die overigens veel
vraagt van de lezer.
JAN VERSTAPPEN
Bert Schierbeek: „Door het
oog van de wind" - Uitgave
De Bezige Bij. Prijs ƒ27,50
a
hfyer
/iet seizoen 1987-1988 zond
frVRO-radio een serie uit
;r de naam „Get Back", ter
genheid van de 25e ver
lag van de eerste Beatles-
Ie „Love me do". Samen-
er was Evert Vermeer,
dredacteur van het blad
ties Unlimited. De teksten
de uiteindelijk 26 afleve-
no^en omvattende serie zijn
gebundeld in een boekje
er dezelfde titel: „Get
lope t" dus, met als ondertitel
[aar Beatles-muziek".
resultaat is natuurlijk het
eiste boekje met de Beat-
1 e» ïistorie op een rijtje, waar-
n' het voordeel van Ver-
spreekt het lichtjes opi-
ende toontje waarmee nij
r teksten heeft samenge-
en vooral ook het feit
lij zich als notoire Beatles-
>t toch niet ongevoelig be-
t voor de persoonlijke en
muzikale zwakheden die
eden van de fameuze su-
[|orpe vertoonden.
boekwerkje kan natuur-
niet de muziek laten horen
hein de radioserie als illustra-
weewerd gebruikt - daarvoor
wak worden verwezen naar de
s w^en van het Liverpoolse
rtet. Het bevat wel een
d minder bekende zwart-
ho^oto's, alsmede enkele re
's, waaronder een son-
en een discografie.
RENE DE COCQ
rt Vermeer: „Get Back -
lar Beatles-muziek". Uit-
e De Koning Boekpro-
gePn)ties. Prijs 14,90.
"'aktijkboek
>or wilde
^oementuin
150
ketde hang naar alles wat na-
m o< lijk is, naar meer milieu-
ïierming, gezonder eten,
Ier chemie in het voedsel,
leiden afvalstromen en
ri maar op, staan ook wil-
maa loemen in de belangstel-
ha Steeds meer mensen ont-
len dat een tuin vol wilde
elfs geurende bloemen een
s de|trelend kleurenschouw-
oplevert. Opwindender
spiegeldglad geschoren ga-
letjes met messcherpe ran-
en viooltjes op een rij in
brandschoon gewiede
el
natuurliefhebbers
tuin „ruig" willen beplan-
vo is er het zeer verzorgde
t ..Het maken van een wil-
K>m^ bloementuin". Geillu-
rd met de gave kleurena-
ellen uit het beroemde na-
dagboek van Edith Hol-
uit 1906 vertelt auteur Jo-
wa^an Andrews van een klei-
onderd wilde bloemen hoe
ha^an hun naam komen en
:e rol ze vroeger speelden
Maafcgen, fabels en allerlei cu-
teiten.
s echter op de eerste
een „praktijkboek". Het
maft aan waar, wanneer en
cwij wilde bloemen gezaaid
r m len worden, hoe groot ze
den, wanneer ze bloeien
loe je ze moet vermeerde-
Om de liefhebber op weg
k m elpen, geeft het boek zes
g vi antwerpen met wilde bloe
als voorbeeld,
gezien een wilde bloemen
en ij-insecten van vele soorten
'ogels van diverse pluima-
aantrekt, is het laatste
dstuk gewijd aan de fauna
efl ïclusief een overzicht van
te planten welke dieren
en<#rekken.
utei t maken van een wilde
eer tnentuin" is al met al een
et e Ja kijk- en werkboek, ste-
Sebonden en voorzien van
j m«in pasteltinten uitgevoerde
an fmslag.
athan Andrews met
arellen van Edith Hol-
Het maken van een
'e bloementuin". Uitge-
j Zomer Keuning.
js ƒ39.90.
Je ziet ze vooral op het
strand. Mannen en vrouwen
die zich 's ochtends een
plaatsje weten te veroveren
op een windstil plekje. Zich
installeren, op hun buik gaan
liggen en urenlang niet van
hun plaats komen. Aan het
eind van de middag, als de
andere badgasten allang naar
huis zijn, komen de ver
schroeide ruggen langzaam
overeind. Met een blik in de
ogen van „dat was spannend"
verdwijnt het in één ruk uit
gelezen boek in de tas.
Spannende boeken, thrillers
en detectives, vormen vakan
tie-literatuur bij uitstek. Op
het strand, voor je tentje op
de camping, op het terras, bal
kon of in de eigen tuin: de
combinatie van vakantie en
spanning blijft aanlokkelijk
ook al is het spanning uit
een boekje.
Een (luxe-)probleem is het
aanbod; een gevolg van het
feit dat steeds meer landgeno
ten zich op het pad van de
misdaad begeven, in de hoop
dat (schrijven over) diefstal,
spionage en chantage vol
doende loont. Wie tegenwoor
dig een boekenwinkel bin
nenloopt en om een spannend
boek vraagt, wordt al snel
doorverwezen naar een laby
rinth van stellingen waarin
het onrecht hoog ligt opgesta
peld. Maak daaruit maar eens
een keus!
De journalist, die jaarlijks be
roepshalve toch heel wat pa
pieren spanning te verwerken
krijgt, kent het dilemma. Tot
zijn persoonlijke-vakantie-uit-
rusting (PVU) behoort daar
om een grote stapel boeken.
Het is hoe toepasselijk
voor die boek«n een strijd op
leven en dood, want alleen de
beste mogen mee terug voor
een plaatsje in de boekenkast.
Ranglijst
Maar aangezien lang niet ie
dereen tijdens zijn vakantie
een aanhanger vol boeken
achter zich aan kan slepen, is
hier getracht een selectie te
maken uit boeken in het
spannende genre. Een soort
ranglijst van thrillers en de
tectives, die borg staan voor
een geslaagd verblijf op cam
ping, balkon of strand, ook al
regent het de hele dag pijpes-
telen.
De topper van deze zomer is
Tom Clancey's „Ongelijke
Strijd", eerder in deze krant
in verband met de aanslagen
van de IRA in Noord-Lim
burg al „akelig actueel" ge
noemd.
Onbedoeld actueel is ook de
nieuwe Ludlum. De Ameri
kaanse federale recherche
FBI de echte heeft ge
durende bijna twee jaar een
onderzoek ingesteld naar
fraude en omkoping binnen
het Amerikaanse ministerie
van defensie. Het militair-in
dustrieel complex heeft met
behulp van steekpenningen
kans gezien volop mee te eten
uit de door Reagan welgevul
de „vleespotten" van het Pen
tagon.
In Ludlum's nieuwste, „De
Icarus-Intrige", draait het ook
om mensen die er belang bij
hebben dat de Amerikaanse
defensie-inspanningen tot het
uiterste worden opgevoerd,
zodat de industrie steeds nieu
we, kostbaardere opdrachten
krijgt.
Of Ludlum een hoge notering
op de ranglijst verdient, zo
vlak achter Clancey, is eigen
lijk de vraag. Waar Clancey
zich een origineel schrijver
toont is Ludlum (ook wel: Mi
chael Shepherd en Jonathan
Ryder) er een die boeken
schrijft, waarvan er dertien in
het dozijn gaan. Daarmee is
niet bedoeld dat veel anderen
hem imiteren of omgekeerd,
maar de Ludlums vertonen
zo'n steriotype opbouw, dat zij
ook zonder vermelding van
de auteursnaam als Ludlums
zijn te herkennen.
In „De Icarus-Intrige" zijn ze
er allemaal: de rijke Ameri
kaanse bozerikken, de arabi-
sche terroristen, de slimme
joodse agenten en een hoofd
persoon die zo rechtschapen,
eerlijk en goedwillend is, dat
je bijna gaat denken dat hij
iets heeft te verbergen. „De
Icarus-Intrige" levert relatief
veel woorden voor weinig
geld, met een langzaam voort
kabbelende spanning. Niet zo
geliefd bij de critici, maar zo
gek nog niet voor een weekje
strand.
Schimmige wereld
Van alle Britse thriller-schrij
vers is Ted Albeurry waar
schijnlijk de meest onderge
waardeerde. Hij leeft in de
schaduw van beroemde land
genoten als John Le Carré en
Len Deighton, maar weet uit
eigen ervaring te verhalen
over de de schimmige wereld
van de spionage-diensten die
hij enkele jaren geleden ver
bitterd achter zich heeft gela
ten.
De helden van zijn boeken
zijn veelal anti-helden met
wie het, net als in zekere zin
met Allbeurv zelf, doorgaans
niet goed afloopt. „Steekspel
in Moskou", zoals zijn nieuw
ste heet, is hierop geen uitzon
dering.
Een positie hoog in de mid
denmoot is ook weggelegd
voor David Morrell. Zijn
„Verbond van Nacht en Ne
vel" komt langzaam op gang,
maar ontpopt zich gaandeweg
tot een actie-thriller van for
maat, waar je overigens wel je
hoofd bij moet houden.
Morell bevindt zich in het ge
zelschap van Gerald Sey
mour, een voormalige journa
list van de Britse commerciële
televisie, die zijn praktijker
varing als (oorlogs)correspon-
dent heeft aangewend voor
het schrijven van thrillers. En
met succes.
De moord op de Italiaanse po
liticus Aldo Moro in 1978 was
de basis voor zijn thriller
„Rode Vos" die bij Arbeiders
pers verscheen. Nu is, jaren
later, ook zijn eerste boek
verschenen: „De jager en zijn
prooi", dat evenals dat van
Clancey over de Noordierse
kwestie gaat. Spannend tot op
de laatste bladzijde.
Vrouwen
De wereld van spionnen en
detectives wordt nog steeds
overheerst door mannen.
Veelal van die weinig geloof
waardige, super-viriele types,
voor wier oogopslag iedere
vrouw meteen bezwijkt. Man
nen ook die onkwetsbaar zijn
voor kogels en na een zware
lichamelijke mishandeling
snel weer opstaan en zeggen:
„zo, dat was dat".
Het schoolvoorbeeld van der
gelijke helden is natuurlijk
James Bond. John Gardner
heeft de taak van wijlen Ian
Fleming opgenomen en heeft
007 het eeuwige leven gege
ven. In „Jammer, Mr. Bond"
gaat Gardner op de bekende
Bond-weg verder. Geen ver
bazing dus, als aan het einde
blijkt dat 007 opnieuw alle
boeven de baas is.
Maar Gardner is geen Fle
ming, net zo min als er na
Sean Connery ooit nog een
echte James Bond is opge
staan, de olijke oogopslag van
Roger Moore en de zakelijke
stijl van Timothy Dalton ten
spijt.
Detective Spenser, die op
speurtocht gaat naar drugs
handel in^ een Amerikaans
plattelandsstadje, is ook zo'n
„he-man". Wat een opluch
ting dan, als in deze wereld
vol „echte mannen" ook eens
een vrouw het voor het zeg
gen krijgt.
Kinsey Milhone, de hoofdper
soon in „De A van alibi", is
niet het type vrouwelijke de
tective zoals Agatha Christie
ze ter wereld bracht. Zij is
evenmin een vrouwelijke
mannetjesputter. Maar de
vrouwelijke detective slaagt
er met vallen en opstaan in
een smerig zaakje op te lossen.
En daar gaat het toch om?
Margret Truman heeft als
dochter van de vroegere
Amerikaanse president Harry
S. Truman het Witte Huis van
binnen leren kennen. Dat
bleek uit haar eerste thriller,
„Moord in het Witte Huis".
Kennelijk heeft zij aan die
tijd een negatief beeld van de
veiligheidsdiensten overge
houden, want de CIA komt er
in haar tweede boek, „Moord
in de CIA", niet al te best
vanaf. Het is een onderhou
dende thriller met opnieuw
een vrouw in de hoofdrol.
Goed voor twee middagen
leesplezier op het balkon.
K.V. Forrest gaat in „Moord
bij de Nightwood bar" nog
een stapje verder met het af
breken van het macho-imago
van de detective, als de vrou
welijke held lesbisch blijkt te
zijn.
Mindere goden
Een enkel woord slechts over
de bij Bzzthoh verschenen
vertaling van „De Ontsnap
ping" van Jim Thompson. Het
verhaal werd békend in de
verfilming (The Getaway)
met Steve McQueen en Ali
McGraw in de hoofdrol. Voor
wie de film gezien heeft, is er
geen aanleiding het boek te
kopen.
Elizabeth Lange is in deze
ranglijst een van de mindere
goden. Zij „een beeldscho
ne actrice" onderzoekt de
dood van haar zus. Een span
nende „whodunnit" (wie
heeft het gedaan?) schrijft de
uitgeverij. Maar wie het ook
heeft gedaan, schrijfster Mary
Higgins Clark scoort nauwe
lijks een voldoende.
Genetische manipulatie is een
van de thema's in „Het Fran-
ciscus Complot" van Dean R.
Kootz. Hierbij merkt de uitge
ver op dat wie eenmaal aan
dit boek begint, niet zal rus
ten voor het uit is. Hoe het
verhaal afloopt is deze lezer
overigens onbekend. Halver
wege het boek was de combi
natie van slaap, zon en warm
te tè rustgevend.
TOM SJIERS
Robert Ludlum: „De Icarus
Intrige". Uitgeverij Lui-
tingh. Prijs 34,50.
Ted Allbeury: „Steekspel in
Moskou". Uitgeverij De
Boekerij. Prijs 22,50.
Robert Parker: „Spenser en
de sneeuwman". Uitgeverij
Bzztoh Crime reeks. Prijs
ƒ24,50
Gerald Seymour: „De jager
en zijn prooi". Uitgeverij
De Boekerij. Prijs 19,90
John Gardner: „Jammer,
mr. Bond". Uitgeverij Lui-
tingh. Prijs 19,90.
K. Forrest: „Moord bij de
Nightwood bar". Uitgeverij
Furie. Prijs ƒ24,50
Sue Graften: „A van Alibi".
Uitgeverij Bzztoh Crime
Reeks. Prijs 27,50.
David Morrell: „Verbond
van Nacht en Nevel". Uitge
verij Luitingh. Prijs 26,90.
Margaret Truman: „Moord
in de CIA". Uitgeverij
Bzztoh. Prijs 29,50
Mary Higgins Clark: „Geen
tranen om een actrice". Uit
geverij Luitingh. Prijs
ƒ24,90.
Dean R. Koontz: „Het Fran-
ciscus complot". Uitgeverij
Luitingh. Prijs 32,50.
fill John Gard
ner gaat in
„Jammer,
Mr. Bond"
op de beken
de Bond-weg
verder. Maar
Gardner is
geen Fle
ming, net zo
min als er na
Sean Conne
ry, op de foto
in actie in de
rolprent Di
amonds are
forever", ooit
nog een ech
te James
Bond is op
gestaan.
FOTO: SP
„Rennen naar de boekhandel", leek na het lezen van het eerste
hoofdstuk van Fay Weldons nieuwe boek de aanbeveling te
gaan worden. Want die eerste pagina's van „De harten en levens
van mannen" gingen er in als slagroomsoezen in een dikke
dame, mede dank zij de voortreffelijke vertaling van Inge Kok.
Maar al lezende veranderde de aanbeveling langzaam maar ze
ker in: rustig aan. En dat geldt dan vooral voor het tempo waar
in het boek geconsumeerd moet worden. „De harten en levens
van mannen" is synoniem aan 382 pagina's puur cynisme en dat
kan een overdosis zijn voor hen die het verhaal in één adem
willen uitlezen. Bijna vierhonderd pagina's dus, en dat om de
geschiedenis te vertellen van Helen, Clifford en Nell. Maar ja,
het is ook allemaal zo ingewikkeld. Neem nou Clifford, een bril
jante jongeman die een kunstveiling tot grote bloei weet te bren
gen. Hij is weliswaar de vader van Nell, maar vaker niet dan
wel de man van haar moeder Helen. En die weer heeft het ver
mogen de „harten en levens van mannen" te beheersen, maar
maakt beslist een onhandig gebruik van dat talent. Dan is er ook
nog Angie, de Zuidafrikaanse miljonaire die het in haar (in alle
opzichten lelijke) hoofd heeft gezet Clifford aan haar gouden
haak te slaan. Dat kan allemaal niet goed gaan en dat doet het
ook niet. Waarvan Nell het slachtoffer wordt, zij het niet tot in
de eeuwigheid. Want Nell, een kind dat zo volmaakt is datje het
zou inlijsten, is een kerstkindje en dus loopt alles toch nog goed
af. „De harten en levens van mannen" dat ongenadig de draak
steekt met van alles en nog wat en niet in het minst met allerlei
literaire genres, is geen boek dat je gelezen móet hebben. Maar
het is wel allemachtig zonde het ongelezen te laten. Met die ene
waarschuwing: rustig aan.
LONNEKE VAN KOOT
Fay Weldon: De harten en levens van mannen". Uitgeverij
Bert Bakker. Prijs 37,90.
Nog net iets gekker dan de
werkelijkheid. Dat geldt
voor Top, een satire, het laat
ste boek van de Britse schrij
ver D.M. Thomas. De ge
beurtenissen en roddels in de
satire lijken net zo onwerke
lijk als de gebeurtenissen en
roddels rond de laatste top
ontmoeting tussen de Ameri
kaanse president Ronald
Reagan en de Russische par
tijleider Michael Gorbatsjov
in Moskou.
De rode telefoon rinkelt in
het Witte Huis. Alexei Gro-
bitsjov, de jonge, energieke,
listige leider van de Russen
smeekt om een top tussen
beide wereldleiders. De be
jaarde, niet al te intelligente
filmster Vince O' Reilly hapt
gretig toe, omdat hij door on
handig manoeuvreren in ei
gen land er niet zo rooskleu
rig voor staat. En dat leidt tot
talloze, soms waanzinnige
ontwikkelingen die beginnen
in het Zwitserse Genève.
Daarbij lijkt het soms wel
alsof D.M. Thomas beide we
reldmachten en de interna
tionale pers heeft gesouff
leerd voor de roddels die bij
een top op dergelijk niveau
lijken te horen. In zijn boek
lijkt de oudere Wanda (Nan
cy) echter niet te worden af
getroefd door een charman
te, jeugdige en intelligente
Raisa. De Russische First
Lady Larissa is niet meer
dan een gedrongen, rimpelig
vrouwtje in vormeloze kle-
ding die volgens de aanwezi
ge pers het goed weet te ver
bergen dat ze jonger is dan
de First Lady.
En met dat soort informatie
beseft de lezer dan weer dat
het dit keer om een satire
gaat en de werkelijkheid
toch nog net iets anders is.
NANDA TROOST
D.M. Thomas: „Top, een sati
re". Uitgeverij Agathon
Prijs ƒ24,90.
Op bollebozen en andere lief
hebbers na is alleen al het
woord wiskunde voldoende
om ballorige herinneringen
aan de middelbare school op te
roepen. Dat is jammer, want
wiskunde kruist ons pad bijna
elk uur van de dag en is aardi
ger dan je op het eerste gezicht
zou denken, om van natuur
kunde nog maar niet te spre
ken. De weerzin tegen deze
vakgebieden werd meestal ge
boren tijdens die langdradige
lessen destijds op de middelba
re school waar lang niet elke
leraar de moeite nam „er iets
van te maken".
Natuurkunde ging over het al
gemeen dan nog wel omdat dit
vak zonder proeven vrijwel
ondenkbaar was. Maar toch
schoten zelfs de (weinige)
proeven er vaak bij in omdat
het halen van het eindexa
men-programma heilig was.
Niettemin is om de natuur
kunde het aureool van „moei
lijk maar eigenlijk toch wel in
teressant" blijven hangen. Bij
de wiskunde is in de herinne
ring van velen het accent op
„vervelend" komen te liggen.
Volkomen ten onrechte na
tuurlijk,want wis- en natuur
kunde vërdienen beter dan al
leen de toewijding van meestal
academische ingewijden. Ook
de bekende maar dikwijls on
dergewaardeerde en gefiteres-
seerde leek wil wel eens weten
hoe dit of dat nu eigenlijk in
elkaar zit zonder vermoeid te
worden met gecompliceerde
formules. De Amsterdamse
uitgeverij Aramith heeft vori
ge maand twee uitstekend
leesbare boeken uitgebracht,
speciaal bestemd voor de men
sen die van de wis- en natuur
kunde niet hun vak gemaakt
hebben maar die zien er in
hun hobby's of wellicht uit
nostalgische vertedering nog
Zonnewijzers
De voormalige wiskundeleraar
Bruno Ernst, met zijn twee
honderd titels allang geen on
bekende meer onder hobby
mathematici, schreef „25 eeu
wen tijdmeting", dat hij voor
een belangrijk deel aan het fe
nomeen zonnewijzers gewijd
heeft. Maar ook het digitale
kwartshorloge en de atoom
klok beschrijft hij en hij dqet
dat op een manier zoals onze
leraren dat vroeger hadden
behoren te doen. Geen mens
staat er vandaag de dag nog bij
stil dat de tijdmeting zoals wij
die nu kennen, uiteindelijk
ontleend is aan de stand van
de zon. „All over the world"
hebben naties in de loop der
jaren een aantal afspraken ge
maakt om enige eenheid in die
tijdmeting aan te brengen.
Daardoor werd de afstand tot
de oorspronkelijke tijdbron
wel erg groot. Misschien dat de
hang naar de natuur ook de
groeiende belangstelling ver
klaart voor de gnomonica, zo
als de oeroude leer van de zon
newijzers heet.
Het tweede boek, van de Am
sterdamse wiskunde-hoogle-
raar Hans Lauwerier, heet
„Symmetrie, regelmatige
structuren in de kunst". Lau
werier begint met een rijk
geillustreerd historisch over
zicht, dat op zich al interessant
is. Dan rafelt hij de talloze
symmetrische beelden letter
lijk uiteen en ontleedt ze in
een reeks basisfiguren. En
voordat de argeloze lezer (en
zelfs degeen die in het boekje
bladert) het in de gaten heeft,
zit hij tot zijn eigen verbazing
ineens midden in een ogen
schijnlijk ingewikkeld, maar
in feite eenvoudig want regel
matig lijnenspel van icosaëder
of diatomee. Wat dit boek ex
tra aantrekkelijk maakt zijn
de circa twintig computer-pro
gramma's aan het slot waar
mee degeen die een pc heeft
zijn eigen symmetrieen kan
maken.
Alledaagse dingen
De twee boeken gaan over al
ledaagse dingen, die iedereen
kent. Bovendien dragen beide
schrijvers tal van ideeën aan
waarmee de lezer die de
smaak (weer) te pakken krijgt
aan de slag kan. Met Bruno
Ernst bouwt hij een zonnewij
zer en met Hans Lauwerier
kan hij zijn personal computer
programmeren voor het ma
ken van intrigerende symme
trieen. Dit boek neemt ook de
teken-patronen van de wis
kundige kunstenaar M.C.
Escber onder handen en leert
de pc-bezitter hoe hij deze pa
tronen zelf feilloos kan nama
ken en uitbreiden met andere
vormen. Leuk!
Werkelijk spijtig is het daarom
dat geen van beide boeken een
verklarende woordenlijst ach
terin heeft of een uitgebreide
re index. De wat meer inge
wijde lezer zal de meeste ter
men na een keer lezen nog
wel in zijn hoofd hebben,
maar voor de leek die voor de
dikwijls hopeloze vraag komt
te staan, waar stond dat ook al
weer?, kan het terugbladeren
worden'
ED FIGEE
Bruno Ernst: „25 eeuwen
tijdmeting". Uitgeverij Ara
mith. Prijs ƒ32,50.
Hans Lauwerier: „Symme
trie, regelmatige structuren
in de kunst". Uitgeverij Ara
mith. Prijs ƒ34,90.
(ADVERTENTIE)
Gaat u met Bolus Aafjes op voettocht naar
Rome' En met Un Vtolkers terug
naar Oegstgeest' Schrijvers &in inspi
rerend gezelschap
Ook op vakantie
VAN STOCKUM,
BELINFANTE&
COEBERGH
BOEKVERKOPERS
VENESTRAAT II, PASADENHA-
PASSAGE. TELEFOON 656808.
Literatuur, kunst, schaken, woorden
boeken, automatisering, rechten, econo
mie, koken, tuinieren, eic
Meerimn50 OOOnTELstsvoomtAAp"]
