Wiegedood-mysterie stukje bij beetje ontrafeld
VVD wil 735.000 sociale
huurwoningen verkopen
Advies herstellings
oorden open houden
TOCH UITKERING VOOR
SEROPOSITIEVE MAN
ONDERZOEK STOFWISSELINGSZIEKTEN DRAAGT BIJ AAN OPLOSSING
OPBRENGST VOOR RIJK HALF MILJARD PER JAAR
Ex-drugs-verslaafden werken niet slechter
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Specialisten dreigen met zwaardere acties
Ontstaan
virussen
zeehonden
nog raadse
Minder b
militairen^
bij Haagse
staven fc
tekenfonds breekt
et huisarts van 65 jaar
fljMSTELVEEN Huisartsen die 65 jaar
Worden zullen in de toekomst geen zie
kenfondspatiënten meer kunnen behan-
Öe Ziekenfondsraad heeft gisteren een
wijziging goedgekeurd in de modelove
reenkomst tussen de organisaties van
Wbisartsen en ziekenfondsen, LHV en
VNZ, die inhoudt dat huisartsen na hun
6|5ste geen „medewerker" meer kunnen
fijn van een ziekenfonds. VNZ en LHV
hebben over deze wijziging al eerder een
akkoord bereikt. Ze gaat in op 1 januari
1989 en ze voorziet in een aflopende
overgangsregeling tot 1 januari 1993. In
de modelovereenkomst voor apothekers
is al eerder de leeftijdsgrens van 65 jaar
opgenomen.
AMSTELVEEN De Ziekenfondsraad komt
waarschijnlijk in augustus met een „spontaan" ad
vies over de mogelijkheid toch alle 19 herstellings
oorden open te houden. Het onverwachte voorstel
daartoe kwam gisteren van J. Heckman van de
Landelijke Specialisten Vereniging. De werkge
vers noemden het „onbekookt", waarop werd be
sloten het pas in augustus te behandelen. De Zie
kenfondsraad besloot al wel, vanaf 1 juli tien her
stellingsoorden te gaan subsidiëren uit het fonds
van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (de
oorden worden nu gefinancierd met subsidies van
het rijk). Voor de subsidie is per jaar 14 miljoen
gulden beschikbaar. Dat er in ieder geval tien oor
den open blijven is het gevolg van een motie van
de Tweede Kamer, aangenomen nadat staatssecre-
tris Dees (volksgezondheid) had besloten alle 19
oorden te sluiten om ruim 26 miljoen te besparen.
VOLDOENDE BORDEN
„OPSPATTEND GRIND"
DEN HAAG Bij wegwerkzaamheden dienen
verkeersborden met de waarschuwing voor op
spattende stenen onverminderd duidelijk zicht
baar te zijn voor de weggebruikers. De verant
woordelijke wegbeheerders hebben daartoe dui
delijke aanwijzingen gekregen. Minister Smit
(verkeer en waterstaat) antwoordt dit op schrif
telijke vragen van het VVD-kamerlid De Beer.
De Beer had aan de bel getrokken nadat hij op
het spoor was gekomen van een brief van rijks
waterstaat in Utrecht aan de verzekeraar van
een motorrijder, die bij een verkeersongeval
werd betrokken, doordat hij slipte op vers ge
strooid grind. Ter plaatse was slechts één ver
keersbord geplaatst. Van een tekort aan borden
„opspattend grind" zoals De Beer vreesde is geen
sprake, verzekert Smit. Het geval Utrecht was
volgens haar een uitzondering door een onver
wachte hoeveelheid reparatiewerkzaamheden.
AMSTERDAM De Bedrijfsvereni
ging voor de overheid stemt toch toe,
in een ziektewetuitkering aan een
26-jarige man uit Sittard met het zo
genoemde Aids Related Complex
(een aan aids verwante ziekte). De
advocaat van de man, mr, J. Hij-
mans uit Amsterdam, deelde dit gis
teren mee. De bedrijfsvereniging
had de ziektewetuitkering aanvan
kelijk geweigerd omdat de Limbur
ger al seropositief was vóór hij begon
aan zijn laatste baan. De ziektewet
kent een bepaling, dat een uitkering
kan worden geweigerd als een
werknemer binnen een half jaar na
het begin van de loondienst ziek
wordt en dat die ziekte Verwacht
kon worden. De man was net twee
dagen in dienst toen hij griep kreeg.
Daarna werd longontsteking gecon
stateerd en weer later - in een zie
kenhuis - ARC. Hijmans betoogde in
zijn klaagschrift dat de ARC pas
werd vastgesteld nadat zijn cliënt in
dienst was genomen. Lang niet ie
dereen die seropositief is krijgt aids
of het daaraan verwante ARC, aldus
de advocaat.
UTRECHT Soms lig
gen baby's van een paar
maanden oud ineens dood
in hun wiegje. Niets wees
er op dat het kind ziek
was, laat staan dat het
zou sterven. De schrik
voor de ouders is enorm
en medici kunnen geen
troost bieden. Ze kunnen
weinig anders doen dan
constateren dat er sprake
is van wiegedood; geen
ziekte, maar een verza
melnaam voor allerlei
onbekende doodsoorza
ken. Een enkele keer
echter wordt ontdekt dat
het kind wel degelijk iets
mankeerde, dat het een
erfelijke stofwisselings
ziekte had bijvoorbeeld.
„En op het moment dat je
een oorzaak vindt, mag je
het ook geen wiegedood
meer noemen", zegt drs.
A. van Vught ,van het
Wilhelmina-kinderzie-
kenhuis in Utrecht.
Hoe. meer de wetenschap ont
dekt, hoe kleiner het raadsel
van de wiegedood wordt en
hoe groter de kans op het
.voortijdig ontdekken van af
wijkingen. Maar die ontwik
keling gaat zeer langzaam.
Dat komt, zeggen de medici,
voor een groot deel door de
emotionele bezwaren van ou
ders om sectie te laten ver
richten op hun overleden
kind. Ongeveer de helft van
de ouders geeft daarvoor geen
toestemming. „Dat is heel be
grijpelijk", zegt biochemicus
dr. M. Durand, „maar alleen
als we direct na het overlijden
van een baby onderzoek kun
nen verrichten, kunnen we
dit mysterie mogelijk ooit
voor het grootste deel oplos
sen. Een volledige oplossing is
onmogelijk; er zullen altijd
wel enkele zuigelingen op on
verklaarbare wijze overlij
den".
„Door met name bloed, urine
en enkele orgaanvveefsels di
rect na het overlijden te on
derzoeken, kunnen we ont
dekken of het kind een erfe
lijke stofwisselingsziekte had.
Dat is ontzettend belangrijk,
want in het algemeen heeft
ieder volgend kind 25 procent
kans die ziekte ook te krijgen.
Weet je dat, dan kun je de ou
ders adviseren en eventueel
de foetus al in de baarmoeder
onderzoeken. Dat betekent
dan wel dat je vermoedelijk
ontdekt dat het kind absoluut
niet langer zal leven dan een
paar maanden. Dan kun je de
ouders in overweging geven
de vrucht weg te laten halen.
Het probleem daarbij is weer
dat je dat pas na iets meer dan
tien weken kunt ontdekken,
dus dan krijg je weer een
ethisch probleem. Maar je
kunt de ouders dan in elk ge
val de keus bieden. En er zijn
tenslotte ook stofwisselings
ziekten die niet dodelijk zijn
en als je die al in een zeer
vroeg stadium kunt ontdek
ken, is behandeling mogelijk.
Maar dan moet je dus wél
eerst weten welke mensen
een grotere kans op zo'n ziek
te hebben".
Durand schat dat momenteel
maar een gering aantal kinde
ren overlijdt aan een stofwis
selingsziekte, hooguit tien
procent van het aantal geval
len dat nu nog onder wiege
dood wordt gerangschikt. En
dat zijn er momenteel zo'n
tweehonderd per jaar, één op
de 800 a 1000 pasgeborenen.
Maar het is heel goed moge
lijk dat dit percentage over
een aantal jaren aanzienlijk
hoger ligt, omdat er stofwisse
lingsziekten blijken te bestaan
die men nu nog niet kent.
Met behulp
van deze
gaschromato-
graaf, die
gisteren werd
geschonken
aan het
Wilhelmina
Kinder
ziekenhuis in
Utrecht, kan
onderzoek
worden
verricht naar
de erfelijke
oorzaken van
wiegedood.
FOTO: PR
Een grote hulp daarbij is de
gaschromatograaf, die het
Wilhelmina-kinderziekenhuis
gisteren kreeg aangeboden
door de firma Chrompack.
Het apparaat, dat onder meer
ook bij de Keuringsdienst van
Waren wordt gebruikt, kan
honderdvijftig stoffen schei
den, die vervolgens perfect
zijn te onderzoeken op even
tuele afwijkingen.
De gaschromatograaf zal ver
moedelijk in staat zijn een
klein deel van het mysterie
wiegedood te ontsluieren. Er
zijn echter bijna vierduizend
erfelijke aandoeningen en
daarvan zijn slechts zo'n vier
honderd aan chemische defec
ten in het lichaam te wijten.
Maar volgens onder anderen
dr. Duran is onderzoek in
deze richting altijd nog aan
zienlijk zinvoller dan de weg
die dr. De Jonge van de Yrije
Universiteit bewandelde. Die
concludeerde in een spraak
makend proefschrift dat wie
gedood meestal het gevolg is
van op de rug dan wel op de
buik liggen. Dat onderzoek
verleidde de Kruisvereniging
aanvankelijk zelfs tot het ad
vies aan ouders om hun zuige
lingen af en toe vooral op hun
zij te leggen. Maar inmiddels
heeft een commissie van de
Nederlandse Vereniging voor
Kindergeneeskunde een ver
nietigend oordeel uitgespro
ken over de bevindingen van
inmiddels prof. De Jonge.
Theorieën
„Twintig jaar geleden", zegt
drs. Van Vugt, „zei men dat
wiegedood niets anders was
dan dat kinderen in een de
kentje waren gestikt. Daarna
heette het dat ze zich in hun
slaap hadden verslikt. Ook is
er een patholoog-anatoom ge
weest die zei dat het kwam
door een bloeding in het hals-
merg. Hij had dat bij twee ba
by's ontdekt. Inmiddels is dit
een roütine-onderzoek gewor
den en weten we dat dit echt
uiterst zelden bij baby's voor
komt. Er zijn theorieën in
overvloed, maar de praktijk
wijst uit dat er een veelheid
aan oorzaken is waaraan zui
gelingen volkomen onver
wacht kunnen overlijden".
„Kijk, ieder kind heeft op z'n
tijd wel eens buikloop en
geeft wel eens over. Daar
hoeft geen enkele ouder door
in paniek te raken. Maar bij
enkele zuigelingen blijkt dan
ineens dat ze een stoornis in
de stofwisseling hebben en is
het lichaam niet meer in staat
vet om te zetten in energie als
de suikervoorraad op is. Als je
zoiets niet ontdekt, zul je het
ook nooit kunnen onderken
nen in een stadium waarin je
mogelijk nog kunt ingrijpen
en het leven van zo'n baby
kunt redden".
Volgens de Vereniging van
Ouders van Wiegedood-Kin-
deren is het zeker zó belang
rijk voor ouders om te weten
waaraan hun kind is overle
den. „Weet je dat niet, en in
geval van wiegedood weet je
het ook écht niet, dan houd je
vaak je hele leven een schuld
gevoel", zegt voorzitter W.
Polderman. „Omdat je blijft
denken dat je iets verkeerd
hebt gedaan en dat ie het had
kunnen voorkomen
DICK HOFLAND
In Emmen laaide het vuur gisteren hoog op. „Rooie vrouwen" gooiden daar een aantal emancipa-
tiènota's op een hoop en hielden er een lucifer bij. De actie vormde een protest tegen de benoe
ming van een mannelijk gemeenteraadslid (PvdA) tot wethouder.
FOTO: ANP
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Ongeveer
735.000 sociale huurwo
ningen komen in aanmer
king om verkocht te
worden aan de huidige
bewoners. Het gaat hier
om eengezinswoningen,
die gebouwd zijn voor
1975. Dit staat in de nota
„Werk uit Woningen" die
VVD-fractievoorzitter Jo
ris Voorhoeve vanochtend
heeft gepresenteerd.
De VVD wil met deze nota
aantonen dat haar eind maart
gelanceerde idee voor een
massale verkoop van woning
wetwoningen in de praktijk
uitvoerbaar is. Volgens de
VVD kunnen er zonder be
zwaar jaarlijks zo'n twintigdui
zend sociale huurwoningen
verkocht worden. De netto op
brengst daarvan wordt begroot
op twee miljard gulden per
Eén kwart daarvan zouden de
woningbouwcorporaties
moeten besteden aan het aflos
sen van bij het rijk gesloten le
ningen. Daardoor zou er jaar
lijks zo'n vijfhonderd miljoen
gulden extra in de schatkist
komen. Dat geld wil de VVD
aanwenden om „de economie
te activeren, de werkloosheid
te bestrijden en het milieu te
verbeteren".
Bezwaren
De VVD zegt zich te realiseren
dat er vele bezwaren tegen
haar plan zijn aan te voeren.
Maar geen daarvan acht zij
steekhoudend. Zo is het vol
gens haar niet juist dat de
minder draagkrachtigen de
dupe worden van de verkoop
van sociale huurwoningen. Als
een huurder zijn woning zo
aantrekkelijk vindt dat hij die
wil kopen, „mogen wij er rus
tig van uitgaan dat hij de wo-
hing ook als eigenaar tot in
lengte van dagen zal blijven
bezetten", aldus de VVD-nota.
Bovendien willen de liberalen
het kooprecht beperken tot
huurders met een niet al te
hoog inkomen: maximaal
51.000 gulden belastbaar per
jaar. Voorts zou de prijs nooit
hoger mogen zijn dan twee
derde van de waarde in onbe
woonde staat. Is
het wel juist op deze manier
bepaalde bewoners een flink
voordeeltje te verschalen? De
VVD meent van wel. Immers,
de nieuwe eigenaars komen de
eerste tijd op hogere lasten en
ook krijgen zij geen subsidie
meer, terwijl huurders en ko
pers van premiewoningen die
steun wel ontvangen.
Uit een recent onderzoek van
de Rabobank blijkt volgens de
VVD dat bijna de helft van
alle huurders graag een eigen
huis zou hebben. De helft
daérvan is bereid daarvoor
meer dan honderd gulden ex
tra in de maand te betalen.
Huurders van particuliere
huurwoningen wil de VVD
ook eerder in staat stellen te
kopen. Zij dienen een zogehe
ten voorkooprecht te krijgen.
Als een particuliere eigenaar
zijn woning wil verkopen,
moet hij die woning eerst aan
de huurder aanbieden.
AMSTERDAM Ex-
drugsverslaafden werken
zeker niet slechter dan
werknemers zonder
drugsverleden. Dat is ge
bleken uit een experiment
in Amsterdam, waarbij
veertig ex-verslaafden een
jqar lang tijdelijk werk
kregen bij de gemeente en
in die tijd werden gevolgd
en vergeleken met 52 ook
tijdelijk aangestelde niet
verslaafde medewerkers
en ambtenaren in vaste
dienst.
De vereniging Humanitas,
mede-initiatiefnemer van
het experiment, overhandig
de gisteren een rapport hier
over aan wethouder Jonker
van Amsterdam. Zeventien
van de 40 ex-verslaafden, die
aan het experiment deelna
men, hebben inmiddels een
vaste baan bij de gemeente of
elders.
De ex-verslaafden, die aan
het experiment deelnamen,
waren vooraf wel geselec
teerd. Belangrijkste voor
waarde was, dat ze tenminste
negen maanden drugsvrij
waren (ook geen methadon),
in Amsterdam woonden en
al zes maanden werkerva
ring hadden.
Het zeilschip De Vrijheid
97) Zodra het net is opgehaald, zeilt Rob
naar de „Boreas". De stemming aan
boord is beslist opgewonden. Er heerst
een ware feestvreugde. Er wordt nog wel
göiimmerd om de afgelopen schade te
herstellen, maar er rollen tevens vaatjes
aêh, want Delf is besloten, de bemanning
op een extra oorlam te onthalen. De vrien
den stappen samen de „store" binnen,
waar de overwonnen Linsky, midden in
een plas op de planken zit. „Een beetje
koortsig, heren?" vraagt Rob spottend en
hij is van plan nog een paar hartige
woordjes te zeggen, maar het verslagen
stelletje ziet er zo miserabel uit, dat hij zijn
best doet om het kort te maken. „Ik kom
jullie bekentenis halen", vervolgt hij dus
luchtig. Het kost niet veel moeite meer.
Linsky en zijn maat vertellen tenslotte al
les, wat onze vrienden toch al weten en
nog veel meer. „Dat is het eind van alle
avonturen, Rob", zucht Delf na afloop.
„Nou, niet wat mij betreft", lacht onze Ka
pitein, „ik vaar er met mijn neus altijd mid
den in. Maar ik moet eerst gaan uitvinden,
wat er van mijn brave Arabieren terecht is
gekomen". Aan boord van „De Vrijheid"
tovert Rob een pracht van een worst voor
betoonde heldenmoed te voorschijn. Zo
krijgt Skip nog een reden erbij om het met
de baas eens te zijn.
OVERBEEK
PLASMANS
£v:;
SMv'M cV
Overleg tussen specialisten tijdens de gisteren gehouden ledenvergadering.
FOTO: ANI
UTRECHT De medisch spe
cialisten zijn het actie voeren
tegen de verlaging van hun
onkostenvergoeding nog niet
moe. Op een ledenvergadering
van de Landelijke Specialis
tenvereniging (LSV) hebben
zo'n 800 specialisten het LSV-
bestuur gisteravond mandaat
gegeven om naar zwaardere
actiemiddelen te grijpen „als
de situatie daartoe aanleiding
geeft".
Er is wat de medici betreft on
der meer ruimte voor hardere
acties als staatssecretaris Dees
van volksgezondheid het be
sluit van het tarievenorgaan
COTG over de lagere onkos
tenvergoeding bekrachtigt.
Welke acties de specialisten in
dat geval nog in petto hebben
is onbekend. Volgens een
LSV-woord voerder hebben de
leden zich hierover niet uitge
sproken. Wel hebben de spe
cialisten gesteld dat de lopende
acties (een dag zondagsdienst
in de week) kunnen worden
opgeschort als hun eis, het on
gemoeid laten van de kosten
vergoeding, in Den Haag ge
hoor vindt.
Het Landelijk Patiëntenplat
form besloot eerder deze week
een kort geding aan te span
nen om te voorkomen dat de
specialisten doorgaan met hun
zondagdienstacties.
BAD GODESBERG
Het is voorlopig nog
duidelijk waardoor en
de virussen ontstaan
de laatste tijd een w
slachting aanrichten
der het zeehondenbest&tx
in de Waddenzee en
Westduitse en Deense
teren. Is de vervuiling
het zeewater de boosdjÉ
ner of is hier sprake i
een „gewone" virusepiL
mie? Deskundigen uit
derland, de Bondsr<
bliek Duitsland en De|
marken, die gisteren
vandaag in Bad Goi
berg met elkaar van
dachten wisselden
dit probleem, blijven
antwoord vooralsi
schuldig.
De Nederlandse delegat»
der Jan Jaap Hooft van
ministerie van landbouw
visserij neigt ertoe te vei
derstellen dat het herpes-
het picornavirus, die fal
longontsteking bij zeehonj
veroorzaken, kunnen wc
gezien als veroorzakers
een tijdelijke epidemie,
er onder mensen ook welk
een griepepidemie rondw;
Hooft hoopt en verwacht
de drie landen hun regerin
zullen aanbevelen een g
menlijk wetenschappelijk
derzoek te houden naar
oorsprong van de beide vi
sen. Als het zover komt,
het antwoord op de vraag
enkele maanden gevon
zijn, meent hij.
Volgens de Nederlandse d
gatie is het mogelijk om
eins te ontwikkelen tegen
virussen. Het probleem is
ter hoe die te verspreiden
der de zeehondenpopulatie
Volgens delegatielid P
Reijnders van het Rijksii
tuut voor Natuurbeheer i:
huidige sterftegolf onder
honden de zwaarste sinds
halve eeuw. Een bijkom
probleem is volgens hem
het aantal geboorten in
Waddenzee daalt. Als de
demie voortduurt, verw
hij een halvering van de
hondenpopulatie op de rjg
dellange termijn. Er leven c
ongeveer duizend van
dieren op de Wadden.
DEN HAAG Het aa:
militairen bij de Haa[k,
staven van het ministqfe,r
yan defensie wordt de
mende vier jaar ver:
derd met 280 plaatsen
wel 10 procent. Deze
mindering heeft niet
doel te besparen op
personeel, maar juist
personeel vrij te ma
voor operationele talfhii
waar nu vacatures
kunnen worden verviW*
Minister Van Eekef
schrijft dit in een bi
aan de Tweede Kat
over de veranderingsoU^
raties bij Defensie.
W
VN
De vermindering van jde
aantal militairen in Ite1'
Haag komt bovenop de al on
gang gezette afslanking bjme
gerpersoneel. Juist door di»t
operatie dreigde het ev|en
wicht verstoord te raken tin
sen burgers en militairen,)
dus de bewindsman. De r
slanking van het burgerpfn.
soneel, zoals afgesprokenL
het regeerakkoord, gaat F*
van een vermindering vaif
totaal 3.667 plaatsen. IC
Haagse onderdelen van
defensieorganisatie worifc
daarbij zwaarder aange^'
gen dan de krijgsmachtder
marine, landmacht en lutfc
macht.
Onderdeel van de veranjf^
ringsoperaties bij Defensie"
ook het streven naar mfe
doelmatigheid. „In Den Hff
wordt goed gewerkt m£
soms teveel gepraat", zei
Eekelen gisteren in een 1
lichting op zijn brief. „Dal
door ontstaan soms onduif
lijkheden over verantwofc
delijkheden en duurt het"
lang voordat een besL
wordt genomen". Versi
king van de centrale sturf
en decentralisatie van
voerende taken naar
krijgsmachtdelen zijn daa^
de toverwoorden die moew
leiden tot een flexibel
krijgsmacht. Met de veranj
ringsoperaties beoogt de
nister meer greep te krijn
op de plannen en bestedF
gen van de krijgsmachtdell
BINNENLANDEcidaeSou/ui/nt VRIJDAG 24 IUNI 1988 PAGINA
