„Zonder gemeenschappelijke grondslag kun je niet verder" tymdmiïüJ1 Fundamentalisme is behoud kerk f GEESTELIJK LEVEN/OPINIE kerk wereld Doopsgezinden en Quakers bieden IKV vredesalternatief CcicLeSomcm weer brieven 'pi lezers Ccidoe Qowia/nt DONDERDAG 23 IUNI 1988 PAGINA 2J Gebruik pc in pastorie overstijgt kerkrichtingen DRIEBERGEN Het gebruik van de computer in de pastorie, is een richtingen overstijgend verschijnsel. Het is zelfs zo dat dominees uit de 'rechterflank' iets meer met een pc (personal computer) werken dan collega's van een andere signatuur. Dat meldt ds. Christiaan Rensink in Evangelisch Commentaar. Op het theologisch seminarium Hydepark zullen de resultaten van zijn enquêtes nader worden bestudeerd. Rensinks droom droom is het van de grond komen van een 'bulletin-bord'. Dat wil zeggen dat predikanten met collega's via de computer van gedachten kunnen wisselen, elkaar studiemateriaal toespelen en dergelijke. "Neem nou de voorbereiding van zo'n studiecon ferentie. Dat zou via de computer interactief kunnen. Per post is dat ondoenlijk, steeds briefjes naar alle deelnemers en weer terug". Afschaffing slavernij wordt in kerkdienst herdacht AMSTERDAM De afschaffing 125 jaar geleden van de sla vernij in Suriname wordt op zondag 3 juli in de Amsterdamse Muiderkerk gevierd. In Suriname wordt elk jaar de 'dag der vrijheden' (1 juli 1863) gevierd. De dienst wordt voorbereid door Surinaamse en Antilliaanse christenen, in samenwerking met leden van de hervormde Muiderkerk- en Funengemeente en van de rooms-katholieke H. Anna en H. Bonifatiusparochie. De Surinaamse predikant Leo Dielingen zal voorgaan, terwijl een Surinaams koor zal zingen, zo meldt het hervormd persbu- Voor een politicus is niets zo slecht te verteren als het meeste van wat hij gisteren gezegd heelt. Harold MacMillan Opnieuw Amerikaanse tv-evangelist weg na begaan overspel evangelist zijn ambt neerge legd omdat hij overspel had gepleegd. Met tranen in de ogen vertelde Marvin Ric- kard (47) zijn gehoor van 6.500 gelovigen in Los Gatos (Californië) dat hij in 1978 enige tijd een verhouding had gehad met een vrouw die de zijne niet was. Het aantal kijkers naar de uitzendingen van Rickard wordt op 100.000 geschat. Vorig jaar moesten twee van de bekendste tv-evangelisten aftreden na buitenhuwelijkse affaires. Jim Bakker had een relatie met zijn eigen secreta resse waarna hij haar met een gift van een kwart mil joen dollar geprobeerd had het zwijgen op te leggen. Bakker's organisatie PTL (Praise The Lord - Looft de Heer) kreeg toen de bijnaam ,,Pay The Lady" (Betaal de Dame). Een andere fatsoens rakker, Swaggart, moest toe geven dat hij ontmoetingen met een prostituee had gehad die hem bepaalde diensten had verleend. H.F. Happel voorzitter verband rk organisaties VUGHT Het Haagse CDA-raadslid H.F. Happel is benoemd tot voorzitter van het Verband van Katholieke Maatschappelijke Organisa ties. In de VKMO zijn 15 ka tholieke organisaties vere nigd, waaronder de KRO, de Nederlandse Katholieke Schoolraad en de KAtholieke Raad voor Kerk en Samenle ving. Het voorzitterschap van het kort geleden opgerichte VKMO werd tijdelijk waar genomen door dr. H.A. van Munster, secretaris-generaal van het rk kerkgenootschap. Happel (64) was van 1946 tot 1968 stafmedewerker bij het Centraal Bureau voor het Katholiek Onderwijs. In 1962 werd hij voor de KVP en la ter het CDA lid van de ge meenteraad van Den Haag. Tien jaar lang, van 1968 tot 1978, was hij wethouder maatschappelijk welzijn en volksgezondheid. Van 1974 tot 1978 was hij bovendien loco-burgemeester van de hofstad. Op het moment is Happel voorts lid van de raad van advies voor de harmonisatie van het welzijnsbeleid, de tij delijke commissie voor sti mulering van de privatise ring van de lagere overheid en van de programmaraad van de NOS. Studiesecretaris van het VKMO wordt drs. M. Mar tens, nu nog secretaris bui tenland van de Nederlandse Missieraad. Zij studeerde the ologie in Nijmegen en deed enkele jaren veldwerk in Ka meroen. Tijdens de conferentie van de Ge reformeerde Oecumenische Syno de, die eerder deze maand in de hoofdstad van Zimbabwe, Harare, werd gehouden, kwam het tot een breuk tussen behoudende en mo derne orthodoxen. Punt van discus sie was de wijze waarop de Gere formeerde Kerken in Nederland, in hun rapport „God met ons" de bij belse uitspraken hebben toegespitst op de houding tegenover ethische kwesties als homofilie. Prof. W. H. Velema, hoogleraar ethiek aan de Theologische Hogeschool van de Christelijke Gereformeerde Ker ken (deze „strenge" kerken gaven hun lidmaatschap van de GOS op) en mevrouw M. van der Veen- Schenkeveld, lid van de delegatie van de Gereformeerde Kerken (deze worden voorlopig nog in de GOS geduld) praten na. PROF. VELEMA OVER BREUK IN GEREFORMEERDE FAMILIE: APELDOORN Het bewuste rapport dat voor zoveel verdeeldheid zorgde, stond reeds op de agenda van de GOS in 1984. Ook toen al waren er meningsverschillen. De „vrije opvatting" van de Gereformeerde Ker ken zou, zo meenden de genen die „strenger in de leer" waren, de grond slag onder de GOS wegs laan. Voor dit principiële standpunt was geen meerderheid te vinden, hetgeen resulteerde in het uittreden, respectie velijk opschorten van het lidmaatschap van vier kerken. Koplopers daar bij waren de Christelijke Gereformeerde kerken van de eerder genoemde prof. Velema. Deze is er de man niet naar een blad voor de mond te ne men. Al vele jaren publiceert hij in diverse media over de theologische grondslagen, die hem ter harte gaan. Hij zegt het te betreuren, dat de con frontatie met de Gerefor meerde Kerken in Nederland niet via een theologisch debat in eigen land, maar via een internationale conferentie heeft plaats gevonden. „Er is van gereformeerde zijde nooit op mijn publicaties ge reageerd". Nu in Harare bleek, dat de Gereformeerde Kerken niet van plan zijn hun standpunt te wijzigen ten aanzien van een herbe zinning op de bijbeluitleg, waaruit onder meer een tole rante houdirtg voortvloeit ten aanzien van homofilie, heb ben de Christelijk Gerefor meerden gemeend zich te moeten terugtrekken. Vele ma betreurt deze gang van zaken. Naar zijn mening had den de Gereformeerden zich moeten bekeren, of zelf uit treden. De hoogleraar ziet het als een staaltje van kerk politiek, dat de Gereformeer den zich hebben kunnen handhaven. „Door de hand te Prof. W. H. Velema: „Zuiverheid reiken aan de Nederduits Ge reformeerde kerk van Zuid- Afrika, terwijl zij zich reeds gesteund wisten door de Christian Reformed Church van Noord Amerika, verze kerden zij zich van een meerderheid", zo meent hij. Mevrouw Van der Veen- Schenkeveld, optredend na mens de Gereformeerde Ker ken ontkent dit ten stelligste. „Dat is absoluut niet waar", zo zegt ze. „Wij hebben el kaar de bal niet toegespeeld. Integendeel, het feit, dat ds Johan Heyns van de (blanke) Nederduits Gereformeerde kerk inging op de uitnodi ging van ds Nico Smit, blan ke predikant in de zwarte zusterkerk, om een conferen tie te beleggen van de gehele gereformeerde familie in Zuid Afrika, was ook voor ons een volslagen verrassing. Onder voorzitterschap van de GOS zou daar onder meer de uitspraak dat apartheid zonde en ketterij is ter dis cussie moeten komen. De aantijging, dat dit door de Nederlandse Gereformeerde gaat boven eenheid". delegatie voorgekookt zou zijn opdat de Nederduits Ge reformeerde kerk op zijn beurt ons standpunt zou steu nen, is volkomen uit de lucht gegrepen". Mevrouw Van der Veen moet prof. Velema toegeven, dat ds Heyns graag ontvangen Zou worden in de Gereformeerde Synode in Nederland. „Maar door deze stap alleen heeft hij dat heus niet bereikt", zo verzekert ze. Belijdenis Bij de Gereformeerde Oecu menische Synode is een groot aantal kerkgenootschappen aangesloten, die elkaar ge vonden hebben op de grond slag van de gereformeerde belijdenis. Daarbij wordt vastgehouden aan de bijbel als onfeilbaar Woord van God. Binnen een aantal ker ken is, sinds de oprichting in 1948, gegroeid wat Velema noemt: een „moderne ortho doxie". Daarbij wordt een ze ker pluralisme, een verschei denheid van denken, binnen de kerk geaccepteerd, het geen voor de- Christelijk Ge reformeerden volkomen uit gesloten is. „Uit het rapport van de Ge reformeerde Kerken in Ne derland blijkt", aldus Vele ma, „een andere visie op de bijbel als openbaring van God en dat heeft consequen ties voor de houding tegen over de ethische vragen van onze tijd, zoals homofilie, abortus, euthanasie. De ethiek niet als hulpmiddel, maar als norm hanteren is echter naar onze opvatting een verwatering van het ge loof. De kerken binnen de GOS hebben zich verbonden op een gezamenlijke grond slag. Als die wordt aangetast is het voor ons onmogelijk om langer in één verband sa men te werken". Deze uitspraak lijkt lijnrecht te staan tegenover het door de Wereldraad geïnitieerde conciliair proces. Velema komt er openlijk voor uit, dat zijn kerken aan die brede oe cumene ook niet zo'n bood schap hebben. Zij zijn dan ook geen lid van de Wereld raad, noch van de WARC, de wereldbond van hervormde en gereformeerde kerken. Velema ziet weinig in een verband van kerken, die on danks theologische verschil len toch met elkaar verder willen op terreinen waarover men het wél qens is. Calvijn Voor Velema en de Christe lijke Gereformeerde kerken staat de bijbel, en de uitleg daarvan zoals die door Cal vijn gegeven is, centraal. Het gebod om God en de mede mens lief te hebben kan nooit betekenen, dat alle an dere geboden dan maar weg- geschrapt kunnen worden, zo meent hij. „Liefde is vervul ling van de wet, niet afschaf fing daarvan. God heeft de mens geschapen, Hij heeft daardoor recht op diens le ven. De mens blijft dus God verantwoording schuldig over dat leven. Als we die claim opgeven, glijden we heel snel af naar secularisatie en ontkerkelijking", zo is zijn stellige overtuiging. Samenwerking met anders denkenden, zelfs binnen de gereformeerde familie, bleek voor een aantal in de GOS verenigde kerken, daardoor te zwaar. Zij stelden zuiver heid boven eenheid. De aan vaarding van het voorstel een studiecommissie in te stellen om de houding tegen over deze ethische vraag stukken te bestuderen, geeft volgens Velema de Gerefor meerde Kerken voorlopig uitstel om hun mening te herzien. Dat duurde de Christelijke Gereformeerde delegatie te lang. Samen met onder meer de Christian Or thodox Church uit de VS en een gereformeerde kerk uit Nieuw Zeeland, de reeds eerder uitgetreden kerken uit Zuid-Korea, en waar schijnlijk de calvinistsiche kerk van Japan zullen de Christelijk Gereformeerden zoeken naar nieuwe moge lijkheden voor een samen gaan van deze orthodox gere formeerden. Velema ver wacht, dat daarmee een ein de zal komen aan de GOS, aangezien de overigen elkaar toch al treffen binnen de an dere wereldbond, de WARC. JANTINE J. DE BOER 99 SOUTH HOLLAND De toekomst van de Christian Reformed Church (CRC) in Noord- Amerika - gesticht door uit Nederland overgeko men gereformeerden - staat of valt met het vast houden aan de woorde lijke inspiratie van de bijbel. Dat is de mening van het comité van 1600 verontruste leden die hun jaarlijkse conferen tie in South-Holland (Il linois) hielden. Het comité werd in 1984 op gericht'nadat de synode van de CRC het diakenambt voor vrouwen had opengesteld. Het comité verzet zich fel te gen de vrouw in welk ambt dan ook. Ds. Steve Schlissel uit New York riep de aanwe zigen op zich in het strijd perk te begeven: „We zijn be trokken bij een heilige oor log. We moeten strikt aan de letterlijke inspiratieleer vast houden en de drie formule ren van enigheid in ere hou den. Verder moeten we actief verzet plegen tegen aller kerkleiders die afbreuk doen aan het gezag van de bijbel." Volgens Schlissel moeten heel wat docenten van Cal vin College (de predikante nopleiding van de CRC) in Grand Rapids de laan uit: „Calvin College liegt dat het gedrukt staat en heeft een fe ministisch studieprogram ma". Ook spoorde hij de aan wezigen aan het abonnement op het CRC-weekblad The Banner („dat blad is de mus kiet die de virus in het li chaam brengt") op te zeggen en de kerkelijke bijdrage in te houden: „We mogen god deloosheid niet subsidiëren". Ieder die de verbale inspira tie mist, ontkent het ware ge loof, aldus prof. Robert Grossman uit Orange City (Iowa). Op de vraag of zij die het gezag van de Schrift ver werpen, naar de hel gaan, antwoordde hij: „absoluut". Een ezel voor de paus Oostenrijk is gereed voor het tweede bezoek van paus Johannes Paulus II aan dit land dat vanavond begint. In Wenen wordt de paus op grote posters welkom geheten. Niet iedereen is echter gelukkig met de wijze waarop het bezoek van de kerkvorst is georganiseerd. Een actiegroep die protesteert tegen de hoge kosten van het bezoek heeft gisteren de nuntiatuur een ezeltje aangeboden waarmee de paus zich zou kunnen verplaatsen. Het aanbod werd echter niet geaccepteerd. 3' w 1 %i3 AMERSFOORT De Qua kers en de Doopsgezinden, behorend tot de .historische vredeskerken', hebben het IKV (Interkerkelijk Vredes beraad) een andere vredes- weg voorgehouden. ,Gods vrede wint de strijd. Over vredesgetuigenis en vredes beleid' bevat niet alleen „een visie vanuit de levende tradi tie van de historische vredes kerken" maar ook enkele concrete aanbevelingen. Het eerste exemplaar werd in Amersfoort aangeboden aan IKV-voorzitter mevrouw I. van den Heuvel en secretaris ds. W.R. van der Zee van de Raad van Kerken in Neder land. Het boekje, dat tevens een bijdrage wil zijn aan het con ciliair proces voor gerechtig heid, vrede en het behoud van de schepping^ is uitgege ven door het Genootschap der Vrienden (Quakers) en de Algemene Doopsgezinde Sociëteit Aanleiding was de kritiek van de Quakers dat het IKV tracht de politiek te imiteren. De vredesbeweging zou veel meer de confrontatie moeten zoeken maar daarbij wel in gesprek moeten blijven. De Quaker dr. C. Nieuwerth wees op de verschuiving bij de vredeskerken in de afge lopen jaren. In 1953 legden Quakers, Brethren in Christ en Doopsgezinden in een ge zamenlijk verklaring aan de Wereldraad van Kerken de nadruk uitsluitend op het vredesgetuigenis. Thans gaat het steeds meer om concrete aanbevelingen en suggesties voor politieke stappen. In het boekje wordt onder meer gepleit voor het afsto ten van kerntaken, het te rugtrekken van alle vreemde troepen uit Europa en de .conversie' (omkeer naar het vervaardigen van niet-mili- taire produkten) van het mi litair-industrieel complex. Het IKV is geen pacifistische organisatie, zo zei Van den Heuvel, maar het tracht wel de impulsen van de vredest- heologie in heldere beleids doelstellingen te .vertalen'. Volgens haar hebben de gro te kerken zich nogal eens in de schaduw van de macht be vonden, terwijl de historische vredeskerken daar minder last van hebben gehad. Van der Zee noemde de aan bevelingen „speerpunten" van het conciliair proces. Dat is niet in de eerste plaats ge richt op de internationale wereldconferentie in 1990, maar vooral op de wijze waarop de kerken zich met de vraagstukken van gerech tigheid, vrede en milieu bezig houden. In navolging van de Duitse theoloog Bonhoeffer zouden de kerken moeten zeggen: ,Wij verbieden de oorlog en we nemen onze mensen de wapens uit han den'. De kerken zouden niet nee tegen de kernwapens moeten zeggen, maar ook te gen de conventionele wa pens, aldus Van der Zee. Driedeling in Toronto RONALD Reagan heeft op de topconferentie van de ze\ westerse industriële grootmachten afscheid genomen van internationale politiek. Zo mag zijn aanwezigheid, dfjraai week, op de jaarlijkse vergadering van het clubje van rijkste landen wel worden omschreven. Acht jaar lang he 'e hij de Verenigde Staten op deze bijeenkomsten vertegi,0^' woordigd. Hij heeft, in afwachting van het aantreden zijn opvolger, de fakkel van het leiderschap van de weste e p wereld nu overgedragen aan de hem zeer toegewijde Bri e b premier Margaret Thatcher. Zij is immers de langst regen in de van alle staatshoofden en regeringsleiders die in Toroi Pte aanwezig waren. DAT Britse leiderschap is niet onomstreden. Japan heeft Toronto, zonder veel ophef, zijn rol als financiële grootmai onderstreept. De Japanse premier Takeshita stond naar mening van zijn landgenoten op de staatsiefoto van de rej ringsleiders weliswaar te veel naar de buitenkant gedru maar in de besprekingen heeft Japan zich opgeworpen woordvoerder van „jonge industrielanden" zoals Zuidkor Taiwan en Brazilië, wier stem tot op heden nauwelijks we gehoord. Japan is ook opvallend actief gebleken bij de aa de kei lei< kaï de dei 1 ins pak van de schuldenproblematiek van de armere landen en dat is weieens anders geweest. EEN tweede ontwikkeling die zich aftekent is dat met naderbij komen van „Europa '92" de rol van de EG ven t, zal toenemen. Daardoor zullen de dan drie econonf sche machtsblokken op toekomstige topconferenties meer voet van gelijkheid met elkaar spreken dan tot nu toe geval was. 6 W; Gedurende de twee ambtsperiodes van Ronald Reagj£e] is het karakter van de topconferenties overigens aanmerl tir lijk veranderd. Wat in 1975 begon als een puur economise li aangelegenheid, heeft zich ontwikkeld tot een topconferen sta over vrijwel alle vraagstukken van internationaal politi aid belang. Onderwerpen als de strijd tegen het terrorisme en drugshandel worden zelfs zozeer op de voorgrond geplaa v dat voor een grondige economische discussie nauwelijDe meer tijd over is. Vandaar ook dat de top in Canada op ec^ei nomisch terrein weinig meer heeft opgeleverd dan wat vadr. oproepen en beloftes. De werkelijke problemen, zoals landbouwproblematiek en de handelsbelemmeringen, opnieuw onopgelost gebleven. hel De enigen die wel iets wijzer zijn geworden van de westencia topconferentie zijn de armste landen in Afrika. In Toronto de aanzet gegeven voor een beleid dat uitzicht biedt op kwi v!_ schelding van een deel van de torenhoge schulden, die esta* blokkade vormen voor elke vorm van economische ontwidie keling. Dat is voor wie dat zo wil zien een vriendel din afscheidsgebaar van president Reagan aan de landen d" mede door het Amerikaanse economische beleid van voorbije jaren, alleen maar dieper in het moeras zijn gezo^ ken. dat Wolkenvelden DE BILT (KNMI) - Het weer wordt de komende dagen, zo als zo vaak gedurende de afge lopen weken, bepaald door een hogedrukgebied bij de Azoren. Een uitloper wijst vanaf het midden van de Oceaan in de richting van de Britse Eilan den en de Noordzee. Boven onze omgeving is de wind on der deze omstandigheden noordwest. Hiermee wordt via de Noordzee koele lucht aan gevoerd. Boven het zeewater vormen zich uitgestrekte wol kenvelden waaruit geen neer slag valt. Deze drijven aanhou dend met de noordwesten wind ons land binnen. Voor namelijk in de middag lost deze bewolking landinwaarts plaatselijk op. De middagtem- peraturen variëren op vrijdag tussen 16 graden aan zee tot 20 graden plaatselijk in het bin nenland. Verwacht wordt dat de wind tijdens het weekeinde naar noordoost gaat draaien waardoor het geleidelijk zon niger wordt. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig voor vrijdag en zaterdag: Zuid-Scandma vië: Vrijwel overal droog en op veel plaatsen zortnig. Middagtemperatuur van 19 graden in het zuidwesten tot 22 a 26 graden el ders Britse Eilanden: In west-Schotland en west-Ierland bewolking en moge lijk regen, elders vrij zonnig, vooral in het zuiden. Middagtemperatuur van 17 graden in het noordwesten tot 24 graden rond Londen. Denemarken. noordwest-Duitsland, Benelux en het kustgebied van noordwest-Frankrijk: Wolkenvelden, vooral langs de Noordzeekusten. Ook af en toe zon. Vrijwel overal droog. Middagtemperatuur van 16 graden aan zee tot 20 graden landinwaarts. Rest van Duitsland, midden et) oost- Frankrijk: Droog en op veel plaatsen zonnig. Middagtemperatuur van 19 tot 24 graden. daar een bui in de ioftve ivond. Middagtemperatuur in de w en en in het laagland 20 tot 25 g Uit len in het zuiden tot 23 graden. Spanje, Portugal: In noordwest-Spa ^un je en noord-Portugal veel bewolki en plaatselijk een bui, elders vrij z< nig maar landinwaarts plaatselijk edar regen- of onweersbui. Middagtemjmu ratuur van 19 graden in het noor westen tot 24 a 29 graden elders. Italië. Franse en Joegoslavische M dai dellandsezeekust: Veranderlijk 1 bin wolkt en vooral landinwaarts i middag of avond plaatselijk eer weersbui In zuid-Italië en de kustj bieden echter vrij zonnig. Middi temperatuur 25 tot 30 graden. Griekse Eilanden en de kustgel denVrij zonnig maar landinwa; op het vaste land vooral bij berj lokale regen- of onweersbuien. M dagtemperatuur 25 tot 30 graden. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Max Min Re( og Amsterdam zw.bew 17 9 0 Ut Zd. Limburg onbe jenbui 27 19 Bordeaux Brussel Dublin Kopenhagen Lissabon Loclarno Prii Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Vliegtuig In plaats van de Fokker D V (een foto van dit vliegtu stond reeds in de krant van mei 1982) heeft u bij het art Hel over de Koninklijl Luchtmacht (in de krant va dinsdag jongstleden) een fo van de Gloster Meteor FMK opgenomen. Overigens mil waardering voor uw lucht- eJE ruimtevaartpublikaties. L.M. Verspaandonk, DEN HAAG LDat zoeken we even op. In de 'Uit'bijlage natuurlijk! I (tv

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2