Rode Kruis in de slag met jonge hulpverleners Trektochten door provincie Kan de zeehond nog overleven? Kamer hekelt snelle uitzetting Tamils )n n Tandartsen bieden abonnement aan Slaaptekort niet in te halen met langer slapen DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB BINNENLAND SaidóaOowuwtwoensdag 22 juni i9ss pagina s Geen Duitse reclame voor Boekje Gaddafi veen BONN Het zag er zo lucratief uit /'iaa voor de Bundespost: een advertentie- sïrei| contract voor 3,4 miljoen mark met de „Verlag für ein besseres Leben" om reclame te maken op de gele be stelbussen van de Westduitse posterij en. Totdat er kritiek kwam van de christendemocratische jongeren Jun- ge Union en de SPD. Zij attendeer den de Bundespost erop dat die „uit geverij voor een beter leven" nog slechts één keer een boekje had uit gegeven, namelijk het Groene Boekje waarin de Libische leider Gaddafi zijn denkbeelden uiteen zet. De Bun despost is nu opzoek naar adverteerder. Minister steunt NS in conflict met gehandicapten DEN HAAG Minister Smit-Kroes (verkeer) neemt gezien de financiële consequenties genoe gen met het ontwerp van de NS voor nieuw stopt- reinmaterieel. De Gehandicaptenraad heeft bij haar tevergeefs gepleit voor diverse alternatieven om de vloerhoogte van het nieuwe materieel nog verder te verlagen dan de NS heeft voorgesteld. In een brief aan de Tweede Kamer concludeert de minister van verkeer dat „binnen het kader van de financiële mogelijkheden" het uiteindelijke ideaalbeeld van een volledig toegankelijk spoor wegsysteem stap voor stap naderbij" komt. Het conflict tussen de Gehandicaptenraad en de NS ging om zestien centimeter die de raad nog van de vloerhoogte wilde afpraten. De NS raamde de meerkosten per jaar op twintig tot dertig miljoen gulden. Migranten geven voorkeur aan onderwijs in landstaal ROTTERDAM Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat onder de in ons land wonende Turken, Marokkanen, Joegoslaven en Kaapverdianen weinig behoefte is aan onderwijs in de moedertaal. De voorkeur gaat uit naar de officiële landstaal. De onderzoekers adviseren daarom geen les in Berberta- len, Marokkaans-Arabisch, Koerdisch en Kaapverdi- aans-Creools te gaan geven. Een belangrijke reden om de landstaal te prefereren is dat bij eventuele re migratie kennis daarvan aanzienlijk betere maat schappelijke vooruitzichten biedt. Daarnaast zijn ook praktische bezwaren oorzaak van de geringe belang stelling voor onderwijs in de moedertaal. In veel ge vallen kent die taal geen geschreven vorm, zijn er nauwelijks docentenopleidingen en is er vrijwel geen lesmateriaal beschikbaar, aldus de onderzoekers. DEN HAAG De Tweede Kamer vindt dat de uitzetting van vijf Tamils onlangs op Schiphol niet volgens de rechtsregels is verlopen. De Kamer eiste van staatssecreta ris Korte-Van Hemel (justitie) gisteren dat in het vervolg meer zorgvuldigheid wordt be tracht. De vice-president van de rechtbank in Haarlem deed op 10 juni om 14.45 uur officieel uitspraak in een kort geding dat negen Tamils hadden aangespannen. Vijf van hen zaten toen al in een KLM-toestel met be stemming Colombo dat tien minu ten later vertrok, zo moest Korte- Van Hemel erkennen. De overige vier waren ondergedoken. De advo caat die namens de staat in het ge ding optrad, heeft voorkennis gehad van de uitspraak. PvdA en PPR vinden dat ontoelaatbaar en in strijd met de rechtsregels, omdat een von nis pas geldt als het ook daadwerke lijk is uitgesproken. De vijf Tamils zou de kans ontnomen zijn ee klacht tegen hun behandeling in t dienen bij het Europese Hof va Justitie De staatssecretaris meent dat d staat desondanks de rechtsgan geen geweld heeft aangedaan. Er i contact opgenomen met de verte genwoordiger in ons land van d VN-commissaris voor de vluchtelin gen. Van een klacht bij het Europe se Hof was tot aan het vertrek va de vijf volgens Korte-Van Heme niets bekend. te b hoi de A ORGANISATIES STRIJDEN OM GOEDGEEFSHEID VAN PUBLIEK LEIDEN Het Rode Kruis Nederland is de af gelopen vijf jaar ruim 100.000 leden kwijtge raakt en daarmee daalde het totaal aantal tot ruim onder het miljoen. Nu is een organisatie met om en bij een miljoen leden nog steeds iets op trots op te zijn, maar het is een duidelijk teken aan de wand. Vergrijzing zou de oorzaak zijn van het le denverlies, maar wat is er mis met het Rode Kruis dat het geen nieuwe, jon ge aanwas trekt? Hoewel uit het publiek gelui den komen als zou het Rode Kruis een „stoffige club" zijn, hoeft het ledenverlies niet per definitie te betekenen dat er onvrede bestaat over het be leid van deze oudste hulpver- lenings-organisatie ter wereld. Eerder lijkt de verklaring te liggen in de concurrentieslag die de laatste jaren plaats vindt onder de verschillende instanties, die elk op hun ei gen wijze hulp vferlenen. „Hulpverlenen is een publici taire activiteit", zei ooit Ber nard Kouchner, oprichter van de Franse „Mèdecins du Mon de". Kouchner spreekt mor gen op een driedaags congres over humanitaire hulp in ge wapende conflicten (oorlogen! in het Vredespaleis in Den Haag. Het congres, vandaag door minister Bukman geo pend. is georganiseerd door de Universiteit van Leiden en is onderdeel van de viering van het 125-jarige bestaan van het Rode Kruis. Slagveld Het plan dat zomer 1859 in het hoofd van Henry Dunant rijpte, heeft in de loop van de afgelopen 125 jaar gestalte ge kregen in een hulpverlenings instituut van wereldfaam. Du nant zag als jonge bankier op doorreis vele duizenden ge wonde soldaten in Solfarino, waar zich kort daarvoor een veldslag had afgespeeld tus sen Franse en Italiaanse troe pen enerzijds en Oostenrijkse troepen anderzijds. Dat de gewonde soldaten zon der meer op het slagveld wer den achtergelaten, veelal om te sterven, trof hem diep. In 1863 richtte hij met enkele Geneefse mede-bewoners een comité op, dat al snel zou uit groeien tot het nu bekende Internationale Comité van het Rode Kruis. Als embleepi werd het rode kruis gekozen, de omgekeerde Zwitserse vlag. als eerbetoon aan die be wogen bankier uit Genève Henry Dunant zou zich mis schien omdraaien in zijn graf, maar anno 1988 blijken opeens tal van organisaties zich op te werpen om maar zoveel mogelijk hulp te verle nen. Er wordt, weliswaar niet gewapend, gestrèden om de gunst en de goedgeefsheid van publiek en overheid én om de gunst van de ontvan gende partij. „Verkeerd is het niet", zo meent de Leidse pro fessor Frits Kalshoven, „maar omdat er niet méér geld be schikbaar komt, moet het worden verdeeld over de di verse instellingen en dat kan hun positie verzwakken". Professor Frits Kals hoven. FOTO: CEES VERKERK 1 besefte dat er hulp geboden moest FOTO: RODE KRUIS Diplomatie Als hoogleraar internationaal humanitair recht is Kalsho ven een van de organisatoren van het congres. Hij vindt het een slechte zaak dat bewegin gen met hetzelfde oogmerk „elkaar vliegen gaan afvan gen". De concurrentie is de afgelo pen decennia om verschillen de redenen gegroeid. Geld en goederen worden niet langer aan de lokale missionaris ter besteding geven; de kerken zijn steeds meer professionele hulp gaan verlenen. Ook ont stonden talrijke instanties, zo als bijvoorbeeld Mèdecins du Monde (en in minder mate Artsen zonder Grenzen), die weinig voelen voor de stille diplomatie van het Rode Kruis. Kalshoven: „Jonge organisa ties willen nog wel eens de publiciteit zoeken met wan toestanden. De kritiek op het Rode Kruis is dan dat het meewerkt a«n het establish ment, wanneer zij dat niet doet. Het Rode Kruis komt in haar werk ook schendingen van de mensenrechten tegen en rapporteert dat aan de be treffende autoriteiten: niet aan de wereldpers". En in die houding zou volgens de filoso fie ook de kracht liggen van het jubilerende internationale comité. Waarbij overigens het verschil niet uit het oog moet worden verloren tussen het Internationaal Comité, dat te hulp schiet bij oorlogen, en de Liga van (ruim 130) Rode Kruisafdelingen, die in de slag als het gaat om (natuur rampen in vredestijd. Rebellen Concurrentie is overigens niet het enige thema dat tijdens drie dagen brainstormen in Den Haag onder de loep wordt genomen. Zo worden de verschillende uitgangspun ten besproken van waaruit de diverse organisaties hulp ver lenen. En de vraag hoe ver je kunt gaan met die hulp. Voorts ligt er het zeer ingewi- kelde probleem rond de hulp verlening in binnenlandse conflicten. Kalshoven: „Over internatio nale gewapende conflicten of wel oorlogen tussen landen zijn zo'n vijfhonderd artikelen opgenomen in de vier Con venties van Genève. Daarin zijn de rechten opgenomen van gewonde soldaten, krijgs gevangenen en van burgers. Over interne conflicten zijn nog maar achttien artikelen geschreven. Die artikelen be slaan wel een groot deel van „hoe te handelen bij verzets- rebellen- of afscheidingsbe wegingen" in eigen land. Maar er zijn gaten". Als voorbeeld noemt de Leid se hoogleraar het geval Etio- pië en de oorlogen die zich af spelen in de provincies Eri trea en Tigray. Behalve met een oorlog, kampt Etiopië ook met droogte en hongersnood. Kalshoven: „Op een gegeven moment kon Etiopië het Co mité niet meer garanderen dat de hulpgoederen ook wer kelijk bij de getroffen bevol king terecht kwamen. En dat is een voorwaarde voor hulp verlening. Het Rode Kruis eiste die garantie toch, waar op Addis Abebe een einde maakte aan de konvooien. Op dat moment- zette de Liga van het Rode Kruis de hulptran sporten wél voort, omdat zij géén garantie eist dat alle goe deren op plaats van bestem ming aankomen. De Liga re deneert dat als ook maar veertig procent van het totaal aankomt, dat altijd nog beter is dan nul procent". En daar ligt nu een groot dilemma voor het Rode Kruis, „want het schept wel een precedent" aldus Kalshoven. In Biafra (1967) moest het Co mité de voedselhulp staken, omdat Biafra door Nigeria werd geïsoleerd. De Liga sprong toen niet in die leemte, omdat de honger werd ver oorzaakt door politiek geweld, niet door een natuurramp. Een dergelijke afweging doet Kalshoven wel verzuchten „dat wat je ook doet, het is nooit goed. Het Rode Kruis steekt zich altijd in een wes pennest". JOOS PERSOON rokke 192.0 politi pperi hef tot 01 g opé Nederlander houdt zich redelijk'aan 120 km/uur DEN HAAG - De Nederlander houdt zich redelijk aan de nieu we maximumsnelheid van 120 kilometer per uur die sinds 1 mei op de meeste autosnelwegen geldt. De gemiddelde snelheid op die wegen daalde in mei tot 105 kilometer per uur, terwijl dat in april nog 112 kilometer per uur was, zo blijkt uit metingen van Rijkswaterstaat. Daaruit blijkt verder dat op wegvakken waar de maximumsnelheid 100 kilometer per uur is de gemiddelde snelheid zakte van 109 tot 98 kilometer per uur. De onderlinge snelheidsverschillen tussen automobilisten zijn ook kleiner ge worden en dat bevordert de verkeersveiligheid. Het beeld is minder positief bij personenauto's met aanhanger, vrachtauto's i bussen. jaarlij mbter burea weg) 83 sta keni relati defe ndust ordrii n goe het oi iandal LEIDEN/DEN HAAG !n het landelijk gebied van Zuid-Holland wil de provincie een zogenaamd „groen netwerk" van een aantal fiets-, wandel- en kanoroutes tot stand bren gen. Vooral mensen die houden van de meer ac tieve en sportieve vorm van openluchtrecreatie en mensen die gesteld zijn op rust, stilte en een aantrek kelijke landelijke omge ving. zullen van zo'n groen netwerk gebruik kunnen maken. Om meerdaagse trektochten mogelijk te maken, moeten ook overnachtingsmogelijkhe den. zoals kampeerterreinen en trekkershutten, in de rou tes worden opgenomen. In de komende jaren (1989-1990) wil de provincie in samenwerking met gemeenten. recreatie schappen en particulieren er zo'n tachtig kilometer kano en wandelroutes per jaar bij laten komen. In totaal moet er dan een netwerk van onge veer zevenhonderd kilometer ontstaan. Dit blijkt onder meer uit het beleidsplan en werk plan „Het groene netwerk" dat gisteren door het dagelijks be stuur van de provincie is ge presenteerd. Volgens GS moeten de recrea tieroutes meer worden gekop peld aan bestaande toeristische elementen, zoals bezoekers centra, musea en cafés en res taurants. Er zullen folders ko men met allerlei wetenswaar digheden die „de toerist" op weg moeten helpen. Momen teel heeft de provincie in Zuid-Holland al vier wandel routes met een totale lengte van 84 kilometer gerealiseerd. NIEUWEGEIN Vanaf september kunnen vol wassenen (vanaf 19 jaar) bij de tandarts een abon nement nemen dat recht geeft op volledige tand heelkundige zorg. Dit sy steem, dat naast de be staande verzekeringssyste men komt te staan, kent een onderverdeling in zes verschillende categorieën patiënten. Afhankelijk van de staat van het gebit kost het abonnement 7,50 tot 27,50 gulden per maand. Dat hebben de initiatiefnemer, de tandartsenorganisatie NMT en Tandplan BV. het bedrijf dat het zorgsysteem gaat uit voeren. gisteren in Nieuwe- gein bekendgemaakt. Het voordeel van het nieuwe Tandplansysteem is de zeker heid van tandartsenzorg voor een vast bedrag. Specialisti sche hulp en de kosten van het zijn van gesloten.' In eerste instantie is Tandplan alleen voor particulier verze kerden interessant, omdat het ziekenfonds tandheelkundige verzorging nog steeds ver goedt. Het bedrijf richt zich dan ook voorlopig alleen op particulier verzekerden, van wie er ongeveer drie miljoen onverzekerd zijn voor tand heelkundige zorg. Later kan het systeem ook een rol gaan spelen voor. ziekenfondsverze kerden. De kans is namelijk groot dat de tandarts voor vol wassenen geen deel uit zal ma ken van de basisverzekering voor ziektekosten, die het ka binet over enkele jaren wil ïn- Tandplan BV wordt een zelf standige commerciële onder neming. die los staat van de NMT. Per statuut is wel gere geld dat de tandartsenorgani satie een vinger in de pap krijgt op het gebied van kwali teitsbewaking. GRONINGEN Langer slapen is geen effectief middel om een slaapachterstand in te halen. Sneller en diep slapen daarentegen wel. Dat blijkt uit een onderzoek van bioloog drs. D.J. Dijk die morgen promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. Mensen die langere tijd geen of weinig slaap hebben gehad en dus een grote „slaapsehuld" hebben opgebouwd, slapen daarna diep en intensief. Op die manier compenseert het lichaam op een effi ciënte manier het slaaptekort. Het zeilschip De Vrijheid zelfin, ebt no verloi 'ewon o schi lit on versli n het 95) „Nu gaan we haaien vangen, jongens", roept Delf tot zijn manschappen, ledereen kent zijn taak en staat op zijn post. De „Boreas" gooit los en beschrijft een bocht. Met grijnzende ge zichten gooien de mannen van de „Boreas" een sleepnet over de railing. „Wie lust er straks zo'n visje?" spotten ze. Ze zijn alle maal blij, die scherpschutters niet meer voor zich te hebben en nog meer, dat zij hun gerechte straf niet zullen ontgaan. Linsky moeten worden. en zijn maat zien Jiet motorschip regelrecht op zich afkomen. Ze spartelen om niet overvaren te worden. Linsky maakt zelfs een prachtduik. Het gaat zo vlug en de golfslag brengt ze zo van de wijs, dat ze niet eens begrijpen wat er aan de hand is, als het net zich om hen sluit. De matrozen van de „Boreas" wuiven en schreeuwen, alsof er een paar Kanaalzwemmers gehuldigd De zeehonden worden be dreigd in hun bestaan door twee virussen en hongersnood. FOTO: ANP PIETERBUREN REDT WAT ER TE REDDEN VALT PIETERBUREN Perso neel en vrijwilligers van de Zeehondencreche Pie- terburen zetten momen teel alles op alles om van de zeehondenstand te red den wat er te redden valt, nu twee epidemieën tege lijk hun tol eisen. En ter wijl de waddenzeehond in zijn voortbestaan wordt bedreigd door een tweetal virussen, heerst er in de noordelijke wateren een structurele hongersnood voor de zadelrob. Met dui zenden tegelijk trekken ze voor voedsel naar het zui den, waar ze al in grote aantallen op de Noorse kust stranden. In Pieter- buren wordt er serieus re kening mee gehouden dat de golf vluchtende zadel robben ook de Nederland se kust bereikt. In de zeehondencreche van Lenie 't Hart in Pieterburen zijn momenteel alleen nog de gevolgen merkbaar van de vi rusepidemie die slachtoffers maakt in het Waddengebied en de Noordzee. De circa 6500 exemplaren van de gewone of wel waddenzeehond (Phoca vitulina) die het waddengebied rijk is, raken geïnfecteerd met twee virussen. Het ene is het herpesvirus, waartegen inmid dels antistoffen zijn ontwik keld. Het andere virus wordt nog onderzocht, er bestaat nog geen serum voor. De bioloog Hans de Heij, die als vrijwilliger aan de zeehon dencreche is verbonden: „Over de incubatietijd en het ziektebeeld van die virussen weten we nog te weinig om er meer preventief tegen te kun nen optreden. Normaal hou den we hier jonge zeehonden tot ze een gewicht van onge veer 35 kilo bereikt hebben Dat gewicht krijgen ze alleen als ze zich goed ontwikkelen en onze ervaring leert dat ze dan zonder problemen kunnen overleven in het waddenge bied. Nu echter houden we de jonge dieren hier zo lang mo gelijk, voor zover onze ruimte en voorzieningen dat toelaten. Als we ze nu loslaten in de waddenzee stellen we ze bloot aan de virussen. Pas als de dieren een betere weerstand hebben, zullen ze niet zo snel geïnfecteerd raken" Foetus Eén van de gevolgen van de virusinfecties is dat drachtige vrouwtjesrobben in een groot aantal gevallen hun foetus te vroeg verliezen. De geboorte dag van de jonge zeehond ligt rond de 21e juni, de langste dag van het jaar. Dit natuurlij ke schema wordt door de spontane abortus onderbroken. De zeehondenbabies die zo ter wereld komen zijn weliswaar nagenoeg volgroeid, maar heb ben nog de dikke witte vacht die zij normaal bij de geboorte verliezen. Het gevolg is dat ze als een spons water in hun vacht opnemen en grote kans lopen te verdrinken of aan longontsteking te bezwijken. De zeehondencrèche in Pieter buren krijgt momenteel steeds meer van die te vroeg geboren jongen. Niet alleen uil het Ne derlandse waddengebied, maar ook van de Duitse en inciden teel zelfs van de Deense wad den. De Heij: „Duitsland heeft ook enkele opvangstations, maar drie daarvan zijn alleen in de zomertijd in bedrijf. Alle zeehonden van het Duitse waddeneiland Sylt komen mo menteel naar ons toe". Zadelrob Een derde zeehondesoort is verleden week sterk in het nieuws gekomen: de zadelrob. Deze soort leeft onder meer in de Barentzzee en voedt zich per definitie met de lodde, een zalm-achtige vis. De Heij: „De zadelrob heeft zich puur ge specialiseerd op de lodde, een andere vis eet-ie niet. Door veel te intensieve bevissing is de Barentzzee zo goed als leeg en lijden de zadelrobben mo menteel honger Het stomme is dat de lodde niet eens con- sumptiewaarde heeft als vis. Er wordt slechts vismeel va gemaakt". Vorig jaar gingen ook al zo' vierhonderdduizend zadelrol ben op trek. Dat waren toe hoofdzakelijk jonge mannetje de groep die het best gemi: kan worden als het om h« voortbestaan van de koloni gaat Langs de Nederlands kust zijn er toen ruim tie dood aangespoeld. Op de televisie was pas te zie' hoe een Noorse visser in kort tijd driehonderd zadelrobbe: dood schoot. De Heij: „He walgelijke van wat er nu ii Noorwegen gebeurt, is dat ge ■suggereerd wordt, dat de za delrobben de kweekvis van d Noren opeten. Maar ze luste: die niet eens. Die zadelrobbe: die hier vorig jaar dood aan spoelden, hadden niets ander in hun maag dan wat stukkei plastic. Ze hadden van honge wel wat om zich heen gehap maar bij het ontbreken van d lodde gingen ze van honge dood. Komt de golf zadelrob ben richting Nederlandse kus dan zullen we er alles aai doen om die dieren in conditi te brengen en ze vervolgen naar een plaats brengen waa ze overlevingskansen hebben' LEIDEN Overleden: H. J. B. Geenjaar geb. 18 sept 1909, man. A. G. M. Weenink geb. 26 dec 1900, gehuwd geweest met: Th. J. A. Jongmans. J. C. Bruyn geb. 14 mei 1930, ge huwd geweest met: K. van der Hoeven. VALKENBURG Geboren: Martijn Florian, zn. van J. N. Noort en D. J. J. van der Wes ten: Suzanne, dr. van D. Ru waard en H. Kuijt; Anne, dr. van R. van de Weerd en J. P. M. Gillissen; Wilhelmina, dr. van J. de Zwart en J. van Egmond; Yolanda, dr. van L. A Hoffland en L. C. van Beelen; Erik, zn. van G. van der Plas en C. H. van der Plas. In on dertrouw: R. A. van Rijssel en H. C. Hunger; G. M. Hogen- doorn en G. C. Godwaldt; G. Jepkema en C. Buurman. F. G. van der Oest en N. S de Vries, P. Swager en L. A J van Schie, P. J. Thijs en A. N. M Spieker, J. L. Klom en M. J. van Donge, J. H. Labots en A. J. M. Kaptein. F. M. J. Hen- drickx en A. M. M von Kos- poth. A. J. Knevel en A. C. van der Vlugt; F. C. Meijers en C. P. Bergman; J. C. van d€ Lippe en A. Gallè; R. H. Wessel en M. C. Boon; J. I Heerebout en O. R. Pasinsk E. van Winkel en K. Brugmar J. de Nobel en M. Westernen< J. W. Broekema en B. J. Eng* len; M. G. M. Buck en M. va Tol; B. Geijteman en H. M. I Wolvers; A. Gopi en S. Bharc sa; R. E. van West en E. Kevs naar; R. van Heyningen en V van Rij; R. F. B. Rijnbeek en t Schoschies; L. J. H. Basttaan en D. M. P. de Vriend. Gehuwd: F. J. Zandbergen e M. Boekee; L. H. Svedhem e C. M. G. Backer; G. M. Hoo{ endoorn en G. C. Godwaldt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 5