Dramatisch laatste appèl
van Vaticaan op Lef ebvre
c
Weer ontmoeting tussen paus en Waldheim
DPR: Voorstel
voor uitwerking
van diaconie
'GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidócOoutont
kerk
en
wereld
Rainbow pleit
voor nieuwe
omroepcode
EXCOMMUNICATIE EN SCHISMA ONVERMIJDELIJK:
Echtscheidingsbrief
van Mariënburg
is „misleidend
VATICAAN WILDE OOSTENRIJK-BEZOEK NIET AFZEGGEN
Een dagje zondagsrust
Al lang geleden hebben de specialisten gesteld dat de opl
sing voor de financiële problemen in de gezondheidszorg h
zorg is. Bij die woorden is het gebleven. Het was ook nau\
lijks te verwachten dat de specialisten diep in hun eigen
komen zouden snijden. Toen van hen geen enkele oploss
te verwachten was, heeft minister De Koning van Soci
Zaken besloten de norminkomens zelf vast te stellen,
straks met de invoering van het plan-Dekker een beter
stroomlijnde structuur van de gezondheidszorg ontstaat en
verzekerden daarin hun - forse - aandeel moeten betal
kunnen de specialisten niet achterblijven. Dat daarmee h
werk aan kwaliteit zou moeten inboeten, zoals de specia
tenorganisatie stelt, legt een wel erg direct verband tus
inkomsten en inzet. Dat verband blijkt ook bij de acties
gisteren. Dat de sanering van de gezondheidszorg de L
echt een zorg is, toont de organisatie niet aan.
weer
Si
woensdag 22 juni 1988 pagina
Nieuwe luchthavenpredikant op Schiphol
SCHIPHOL Ds. J.W. Blankert uit Hoofddorp is met ingang
van 1 september benoemd tot luchthavenpredikant op Schip
hol. Hij volgt ds. J.A. Hoogervorst op, die op 31 mei dit jaar zijn
werkzaamheden als predikant op de luchthaven heeft beëin
digd. Blankert (41) is op het moment predikant in de hervorm
de gemeente in Hoofddorp. Zijn voorganger Hoogervorst heeft
bijna tien jaar op Schiphol gewerkt na achttien jaar lucht
machtpredikant te zijn geweest. Behalve een predikant werkt
er ook een pater, drs. C. Bartels, op de luchthaven. Tot 1 sep
tember zullen enkele leden van de Werkgroep Luchthavenpas
toraat uit Amsterdam de werkzaamheden op Schiphol verrich
ten.
Opbrengst symbolische staking niet uitgekeerd
VATICAANSTAD Het Vaticaan weigert de opbrengst uit te
keren van een symbolische staking die ruim 1200 (bijna 70 pro
cent) van zijn leken-werknemers op 29 februari hielden. De
'stakers' werkten die dag wel, maar wilden dat hun salaris
voor de eerste drie uur ruim 60.000 gulden door het Vati
caan zou worden afgestaan aan slachtoffers van hongersnoden.
Het Vaticaan beschouwt de staking echter als onrechtmatig. De
werknemers wilden met hun actie protesteren tegen het besluit
van het Vaticaan de salarissen voortaan niet meer aan het be
gin, maar aan het eind van de maand uit te betalen. Het stuit
hen vooral tegen de borst dat het staatssecretariaat hen niet
heeft gehoord alvorens het besluit te nemen. Het personeel zal
het geld nu zelf inzamelen en aan de paus overhandigen.
De ware overwinning is
die welke men behaalt
zonder bloedvergieten.
HILVERSUM De
Rainbow-organisatie van
oud-EO-directeur Bert
Dorenbos gaat ijveren
voor de instelling van
een omroepcodecommis-
sie die normen moet op
stellen waaraan radio- en
televisieprogramma's
moeten voldoen.
Het initiatief voor zo'n com
missie zou door de overheid
genomen moeten worden.
Om druk achter de zaak te
zetten wil Rainbow echter
een kijkers- en luisteraars-
commissie instellen die aan
de hand van luister en kij-
krapporten zal rapporteren
over het normatieve karak
ter van programma's.
Dorenbos baseert zijn idee op
initiatieven in de Verenigde
Staten, Noorwegen en Enge
land. In het laatste land is op
initiatief van de regering een
instantie in het leven geroe
pen onder voorzitterschap
van Sir William Rees-Mogg,
oud-hoofdredacteur van The
Times die het recht, heeft
vooraf alle tv-programma's
in te zien en daar een waar
deoordeel over te geven.
Mary Whithouse uit Enge
land vertelde gisteren op een
bijeenkomst van de Rain
bow-organisatie van de erva
ringen van haar actiegroep
om tot zo'n instelling te ko
men. Zij laakte net als Do
renbos in schrille termen het
morele verval in de media.
Bij Dorenbos moest vooral
Veronica het ontgelden die
hij betitelde als een demo-
nomroep.
De Rainbow-organisatie
opende gisteren een grote
kantoorruimte in Hilversum.
Dat is, aldus Dorenbos, ge
beurd om het omroepbedrijf
en de daarmee zijns inziens
schadelijke tendensen in de
media op de voet te kunnen
volgen en te bestrijden. Do
renbos wil met gelijkgezin
den uit andere landen ook ij
veren voor een Europese
aanpak van het zijns inziens
zedelijk verval in de media
door te pleiten voor een Eu
ropese standaard, waaraan
programma's moeten vol
doen. Dorenbos en de zijnen
gaan op televisiefestivals pro
ducenten vragen de hoeveel
heid sex en geweld in hun
produkten te beperken.
George Gallup, directeur van
het gelijknamige Amerikaan
se onderzoeksbureau Gallup,
wees er in een toespraak
over religieuze trends op dat
mensen in toenemende mate
beschutting zoeken in kleine
kring en massa-organisaties
ontvluchten. Ook constateer
de hij dat op het eerste ge
zicht de belevingswereld van
christenen niet sterk ver
schilt van ongelovigen. Diep
te-onderzoek toont echter
volgens hem aan dat christe
nen in Europa in meerder
heid gelukkiger zijn dan
niet-christenen.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
ROME Het Vaticaan
heeft een dramatisch ui
terste beroep op de re
belse Franse bisschop
Lefebvre gedaan af te
zien van zijn voornemen
volgende week vier vol
gelingen tot bisschop te
wijden. Doet de 82-jarige
Lefebvre de wijdingen
toch dan zijn hij en de
vier nieuwe bisschoppen
"automatisch geëxcom
municeerd". Gelovigen
zal het verboden zijn
enig sacrament uit han
den van Lefebvre en de
zijnen te ontvangen, zo
waarschuwt het Vati-
Met de wijdingen zal het
schisma tussen de officiële
rooms-katholieke kerk en de
broederschap van Lefebvre
een voldongen feit zijn. De
ex-communicatie van de be
jaarde Lefebvre en zijn nieu
we bisschoppen "kan alleen
door de paus ongedaan
worden gemaakt", zo staat er
in het schrijven van het Vati
caan. De brief is namens de
paus ondertekend door kar
dinaal Bernardin Gantin,
prefect van de Congregatie
voor de Bisschoppen. De in
houd van de brief, die 17 juni
werd verstuurd, is gistermid
dag door de perszaal van het
Vaticaan bekend gemaakt.
Dat ook het Vaticaan geen
enkele geheimhouding meer
in acht neemt, tekent de
ernst van de situatie en de
onherroepelijkheid van de
breuk die zich aftekent. De
brief in de officiële kerktaal,
het Latijn, is in feite een laat
ste waarschuwing aan het
adres van de traditionalisti
sche bisschop. Het opschrift
luidt: "Monitum", Waarschu
wing.
"Ik smeek en bezweer je in
de naam van Christus na te
laten wat je van plan bent,
omdat het in strijd is met de
heilige wetten van de kerk
en zeer ernstige gevolgen zal
hebben voor de kerk, waar
van je zelf bisschop bent", zo
luidt het dramatisch appèl
van Gantin op Lefebvre. De
ex-communicatie is "de
zwaarste straf" die de kerk
kent en komt neer op "een
verwijdering uit de kerkelij-
T egemoetkoming
Overigens lijkt het Vaticaan
toch tot een tegemoetkoming
bereid. Het behoudende Itali
aanse dagblad 'Trente Giorni'
citeerde gisteren kardinaal
Edouard Gagnon die gezegd
had dat de paus van plan is
na de vrijwel vaststaande bis
schopswijding alle bisschop
pen te schrijven met het ver
zoek zich niet al te hard op te
stellen tegenover traditioneel
ingestelde katholieken.
Dat zou dan vooral gelden
voor de Latijnse mis. Nu is
het nog zo dat dat een derge
lijke mis alleen met speciale
toestemming van de plaatse
lijke bisschop en niet in de
gewone parochiekerk ge
vierd mag worden. De paus
is van plan uit te vaardigen
dat deze missen in het ver
volg gehouden mogen
worden als een groot aantal
gelovigen dat wenst. Voor
waarde voor Lefebvre blijft
echter dat hij de hervormin
gen van het Tweede Vati
caanse Concilie aanvaardt.
Aartsbisschop Lefebvre
maakte gisteren in Econe,
Zwitserland, nog eens duide
lijk dat behoud van de tradi
tie de enige weg tot zaligheid
is en dat hij daarom zeker
vasthoudt aan zijn voorne
men'bisschoppen te wijden.
De Franse prelaat beschul
digde verder het Vaticaan er
van van hem herhaaldelijk
en wreed vervolgd en onder
druk gezet te hebben. Ook
zou hij de afgelopen jaren
„diverse keren de deksel op
zijn neus hebben gekregen"
in gesprekken met het Vati
caan.
MGR. BOMERS:
HAARLEM De „ge
loofsbrief" van de Ma-
riënburgvereniging voor
en over gescheiden gelo
vigen is volgens bisschop
H.J.A. Bomers van Haar
lem „pastoraal mislei
dend". Hij wijst het plei
dooi van de vereniging
om hertrouwde geschei
den mensen toe te laten
tot de eucharistie dan
ook af. „Ieder die bewust
en consequent een le
venshouding inneemt die
onverenigbaar is met de
waarden die Jezus Chris
tus onder ons heeft hoog
gehouden, maakt van het
ter communie gaan een
teken dat liegt", zo
schrijft Bomers in de
jongste uitgave van 'Sa
men Kerk', het informa
tieblad van het bisdom
Haarlem.
Mgr. Bomers is de eerste bis
schop die officieel reageert
op de brochure van de Ma-
riënburgvereniging. Zijns in
ziens is deze gezien de „hei
ligheid van het sacrament
van het huwelijk, het werke
lijke geluk van gehuwde
mensen en het belang van
goede christelijke gezin on
aanvaardbaar".
Omdat op korte termijn van
de Nederlandse bisschoppen
geen pastorale brief voor de
begeleiding van gescheiden
rooms-katholieken zou zijn te
verwachten, besloot de Ma-
riënburgvereniging vorig
jaar in die lacune te voorzien.
De vereniging, die zich sinds
1983 inzet voor vernieuwing
in de kerk, schrijft in haar
„geloofsbrief" dat veel ge
scheiden en hertrouwde gelo
vigen het gevoel hebben bui
ten de kerk te zijn gezet om
dat ze niet mogen deelnemen
aan de eucharistie. Christe
nen moeten accepteren dat
een levensproject kan mis
lukken door onmacht en
schuld en het behoort vol
gens de Mariënburgvereni-
ging niet tot de christelijke
waarden dergelijke misluk
kingen alleen maar met
strafbepalingen te omgeven.
„Een kerk mag niet met bis
schoppelijke richtlijnen
worden gelijkgesteld." Sa
men met andere kerken zou
de RK Kerk gemeenschappe
lijke gedragsregels voor de
bevestiging en eventuele ont
binding van het huwelijk
moeten opstellen, zo wordt in
de geloofsbrief bepleit.
DELFT De Diocesane
Pastorale Raad heeft in
haar vergadering van deze
week de nota „In het oog,
in het hart" besproken
waarin suggesties worden
gedaan ter verbetering
van de diaconie - de chris
telijke dienst van zorg aan
de naaste - in het bisdom
Rotterdam.
De Permanente Kommissie
Diakonie (PKD) uit de Dioce
sane Pastorale Raad stelde vo
rig jaar vast dat het in het bis
dom ontbreekt aan een goede
organisatie waarmee de diaco
nie ook stelselmatig op alle ni
veaus in het bisdom kan
worden bevorderd. Met die be
vinding stond de PKD niet al
leen. Het gemis aan een goede
organisatie werd ook ervaren
via de pastorale cursus „Om u
te dienen", waarvoor in het
bisdom een zeer grote belang
stelling bestaat.
De nota was samengesteld
door de PKD, het Maatschap
pelijk Aktiveringswerk, en en
kele medewerkers van het
Diocesaan Pastoraal Centrum,
die nauw betrokken zijn bij de
cursus „Om u te dienen". In
de nota, waarvan de DPC-me-
dewerkers mevr. C. Nelis (dia
conie) en H. van Hout (ker
kopbouw) de eindredaktie
hadden, wordt na een beschrij
ving van het begrip diaconie
een voorstel ontwikkeld hoe
de diaconie op de verschillen
de niveaus (diocesaan, deke
naal en parochieel) kan
worden georganiseerd, bege
leid en gecordineerd. Vanuit
de raad en de secties was er
alle waardering voor de nota
en de aanbeveling om tot dia-
konale commissies te komen.
Mgr. Bar wilde nog geen be
sluiten nemen, ook al neemt
hij de nota als uitgangspunt.
De belangrijkste reden is, dat
de diaconie zal behoren bij het
takenpakket van vicaris-gene
raal dr. W. van Paassen die op
1 augustus aantreedt.
ROME Opnieuw zul
len er foto's en televisie
beelden de wereld rond
gaan van paus Johannes
Paulus II samen met 's
werelds meest geïsoleer
de staatshoofd, de Oos
tenrijkse president Kurt
Waldheim. Tot woede en
teleurstelling van de
joodse gemeenschap in
de hele wereld helpt de
paus deze week met zijn
bezoek aan Oostenrijk
Waldheim opnieuw aan
een prestigieus interna
tionaal optreden. Of het
bezoek van de paus aan
het vroegere concentra
tiekamp Mauthausen en
zijn ontmoeting met de
Weense joodse gemeen
schap voldoende zullen
zijn om de wonden te he
len moet betwijfeld
worden. Te meer omdat
deze tweede pijnlijke
confrontatie met Wald
heim te vermijden was
geweest.
De eerste ontmoeting kon het
Vaticaan nauwelijks ontlo
pen. Toen de wegens zijn
oorlogsverleden in opspraak
gekomen Waldheim vorig
jaar de wens te kennen gaf
de paus te willen bezoeken,
kon het Vaticaan eigenlijk
niet anders dan toestemmen.
De paus ontvangt in principe
iedereen. Hoe kon de paus
het staatshoofd weigeren te
ontvangen van een land
waarmee het Vaticaan harte
lijke betrekkingen onder
houdt en dat hij in 1983 zelf
bezocht had? Die situatie
heeft Waldheim vorig jaar
koel en cynisch uitgebuit. In
de wetenschap dat het Vati
caan, in tegenstelling tot an
dere staten, de deur niet voor
hem dicht kon doen, kondig
de hij ziin komst aan. In zijn
toespraak tot de paus pres
teerde hij het zelfs om te zeg
gen dat het steeds zijn "har
als
in het Vaticaan af te leggen.
Bittere pilL
Voor Wojtyla was het bezoek
van Waldheim een bittere
pil. Als Pool heeft hij van
zeer nabij meegemaakt wat
de Duitsers de joden hebben
aangedaan. In de tien jaar
van zijn pontificaat heeft hij
consequent gewerkt aan een
verbetering van de betrek
kingen tussen katholieken en
joden. Dat is niet onopge
merkt gebleven. Simon Wie-
senthal, de befaamde nazi-ja
ger uit Wenen, heeft onlangs
in een gesprek met het ker
kelijke maandblad "Kirche
Unten" gezegd "veel vertrou
wen" in de paus te hebben.
"Voor Wojtyla heeft geen
De begroeting door de paus van de Oostenrijkse president Kurt Waldheim vorig jaar in het
Vaticaan.
paus zich zó positief over de
joden en zó negatief over het
anti-semitisme uitgelaten",
aldus Wiesenthal. Ook de
nazi-jager wijst op de Poolse
achtergrond van de paus.
"Daarom is deze paus ge
schikter voor een dialoog met
het jodendom dan een Itali
aanse paus".
Het was ook Wojtyla die als
eerste paus voet zette in een
synagoge. Het joodse gebeds
huis in Rome ligt vlakbij het
Vaticaan, maar in zekere zin
was het de verste reis die een
paus ooit gemaakt heeft. Het
tere kasplantje van de toena
dering tussen joden en katho
lieken heeft echter een flin
ke opdoffer gekregen door
het Waldheim-bezoek. De
Nederlandse kardinaal Jo
hannes Willebrands, presi
dent van de pauselijke com
missie voor religieuze betrek
kingen met het jodendom, is
maandenlang in de weer ge
weest met puin ruimen. En
tijdens een ontvangst afgelo
pen zomer in zijn buitenver
blijf Castelgandolfo klaagde
de paus tegenover een Oos
tenrijks diplomaat bitter over
wat Waldheim en de Oosten-
Uitstellen
Toen Waldheim vorig jaar
naar Rome kwam, lag het
tweede pausbezoek aan Oos
tenrijk in principe al vast
voor juni 1988. Maar de vraag
is of het Vaticaan het bezoek
niet af had kunnen zeggen of
op zijn minst uitstellen. Wan
neer dat ruim vantevoren
was gebeurd zou er niet veel
deinig zijn geweest. Iedereen
had kunnen begrijpen dat
van een paus niet verwacht
kan worden dat hij een presi
dent als Waldheim binnen
een jaar tijds twee keer offi
cieel ontmoet. Onbedoeld
ontstaat nu echter voor het
grote publiek de indruk dat
beide heren elkaar zeker niet
vijandig gezind zijn. Dat dit
het aanzien van de paus niet
onbeschadigd laat is duide
lijk.
Andere overwegingen heb
ben kennelijk voorrang ge
had in Rome. De paus, zo
wordt in het Vaticaan gere
deneerd, gaat niet op reis om
staatshoofden te ontmoeten,
maar om zijn gelovigen te be
zoeken. Niet voor niets
worden de reizen steeds geaf
ficheerd als "pastorale pel
grimstochten". Dat hij daarbij
als hoofd van de kleinste
staat ter wereld niet aan en
kele officiële plichtplegingen
met regeringsleiders en
staatshoofden ontkomt,
wordt op de koop toe geno
men. Ze vormen slechts een
miniem onderdeel van het
totale programma.
Toch zal het "minieme on
derdeel Waldheim" waar
schijnlijk beeldbepalend zijn
voor het hele Oostenrijk-be
zoek. Het Vaticaan mag dat
een grove vertekening van
de werkelijkheid vinden, zo
werkt dat nu eenmaal. Daar
om was het beter geweest als
het toestel van Alitalia dat
morgen om twintig over twee
uit Rome opstijgt niet koers
had gezet naar Wenen.
GERARD KESSELS
De „zondagsrust" die de Landelijke Specialisten Verenigil
LSV haar leden gisteren had voorgeschreven is niet in j
ziekenhuizen even strikt nageleefd. Over de aanleiding
de actie: de voorgenomen verlaging van de vergoeding vo
de praktijkkosten met ongeveer de helft, zullen de special
ten wel overeenkomstig denken. Maar dat ze niet alleiQ
het werk wilden neerleggen had te maken met de vorm
de actie: veel specialisten willen niet hun patiënten lal
wachten tot de rechter in dit conflict tot een uitspraak koi
De actievoerende specialisten worden trouwens bedreigd n
schadeclaims van patiënten.
HET COTG, het college dat de tarieven in de gezondheii
zorg vaststelt, heeft de nieuwe onkostenvergoeding voor n
disch specialisten op 65.000 gulden vastgesteld, waartegei
ver staat dat voor de afkoop van de goodwill - bij inkoop
overname van een praktijk - jaarlijks een fors bedrag
schikbaar komt. Gemiddeld zullen de specialisten 40.000 g
den per jaar erop achteruit gaan - een aderlating die volgi
de specialisten ertoe zal leiden dat de kwaliteit van het we
erop achteruit zal gaan.
De specialisten stellen echter dat hun werkelijke praktij
kosten ruim boven een ton liggen. De kloof tussen beide
dragen lijken nauwelijks overbrugbaar, ook al zullen spec
listen erkennen dat niet voor alle specialismen de kost
even hoog zijn, dat niet alle specialisten een kostbare prj
tijk aan huis hebbqp, dat zij niet allemaal jaarlijks 15.000
den aan autokosten maken voor hun praktijk, enzovoc
Ook zullen zij erkennen dat door de nieuwe regeling
enorme last van hun schouders wordt gewenteld, de ko
van overname van een praktijk die het de jonge colle{
vaak onmogelijk maakt zich zelfstandig te vestigen,
enorm probleem verdwijnt daarmee. Verder is het voor
stelde tarief arbitrair, zodat de rechter daarover maar
oordeel moet uitspreken.
Af en toe zon
graden, overigens van 24
den in midden-Frankriji
ongeveer 28 graden aar
Middellandse zee.
Spanje en PortugalHalf
zwaar bewolkt en een en
regen- of onweersbui. Midi
DE BILT (KNMI) Het weer
wordt de komende dagen be
paald door een langgerekt ho-
gedrukgebied dat zich uit
strekt vanaf de Azoren naar
de Britse Eilanden. Gelijktijdig temperatuur in het noordv
trekt een lagedrukgebied van ten ongeveer 22 graden,
zuid-Scandinavië naar het oos- Portugal omstreeks 26 gra
ten weg. Bij ons resulteert dit
in een stroming uit west tot
noordwest. Hiermee wordt via
noord-Engeland en Schotland
lucht aangevoerd waarin naast
wolkenvelden ook opklarin
gen voorkomen. Uit deze wol- u
ken velden wordt geen regen italië en de Joegoslavië
verwacht. De aanstromende kust tot rond 29 graden
lucht is tamelijk koel. Na een zuid-Italië.
minimum van een graad of 11
wordt het morgenmiddag niet Alpenlanden: Perioden
warmer dan zo'n 18 graden, zon maar vooral in de noivan
De noordwestenwind is matig. Alpen ook een enkele
i elders 27 tot 31 graden.
Italië en Joegoslavische
Perioden met zon en vo
aan de Joegoslavische kust
kele buien. Middagtemper
ren van 26 graden in noi
in het Waddengebied w
nog vrij krachtig. Ook na mor
gen blijft het nog enkele dagen
droog.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en vrijdag:
Zuid-Scandinavië en Dene
marken: Wolkenvelden en
plaatselijk een bui. Middag-
temperatuur van 16 graden in
west-Noorwegen tot rond 21
graden elders.
Britse Eilanden: Perioden met
zon en droog. Middagtempera-
turen van 16 graden in Schot
land tot 21 graden in zuid-En-
geland. In Ierland rond 18 gra
den.
Benelux: Af en toe zon. Droog.
Middagtemperaturen rond 19
graden.
Duitsland: Perioden met zon
en droog, maar morgen in het
noorden kans op een enkele
bui. Middagtemperaturen van
18 graden in het noorden tot
22 graden in zuiden.
Frankrijk: Perioden met zon.
In het zuiden kans op een en
kele bui. Middagtemperaturen
in het noordwesten rond 19
Middagtemperatuur in de
len 22 tot 25 graden.
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Weer Max Min
Amsterdam zw.bew. 23 14
De Bilt zw.bew. 23 15
Vlissingen
Zd. Limbi
Aberdeen
v.bew. 23 15
ken
r
Innsbruck h.bew
onbew. 25 12
Beifoet
Tel-Aviv
Tunis
Stort uw bijdrage op
postgiro 50500 of j
bankgiro 70.70.70.929
Nederlandse Stichting voor
Leprabestrijding/Amsterdam
Wibautstraat 135,1097 DN
Amsterdam. Tel. 020-93 8973 I
