MgrLefebvre vreesde weglopen volgelingen y Proeven aan een complexe realiteit CeidóeSomm 'GEESTELIIK LEVEN/OPINIE kerk en wereld Heiligverklaring van martelaren roept ongenoegen Hanoi op „Advies over homofilie blijft onaangetast" n bie weer terre des hOmmei Ecidóc Somant maandag 20 iuni 1988 pagi IB Nieuwe plaats gevraagd voor religie in de USSR MOSKOU Vier vooraan staande intellectuelen hebben in een brief aan het partijdag blad Pravda gepleit voor een herziening van de plaats van de religie in de Sovjetunie. De regering, zo betoogden zij, heeft de kracht van het gees telijk leven in het land onder schat. Het feit dat de brief in de Pravda werd gepubliceerd geeft aan dat de ideeën van de vier intellectuelen niet op onvruchtbare grond zijn ge vallen. De sociologe Tatjana Zaslavskaja en de drie andere ondertekenaars van de brief zijn zeer gerespecteerd en staan bekend als aanhangers van het hervormingsbeleid van partijleider Michail Gor- batsjov. De brief verscheen aan het eind van de viering van het duizendjarig bestaan van de Russisch Orthodoxe kerk. „Het is noodzakelijk dat wij de kerk in ons land voor eens en altijd interpreteren als een enorm en gecompliceerd soci aal fenomeen," aldus de vier. Zij zeiden dat het „gebruike lijke dogma" van de atheïsti sche propaganda er blijkbaar niet in is geslaagd het reli gieus bewustzijn van de mas sa's in te perken en dat dat bewustzijn daarom een be langrijk deel van hun leven moet zijn. „Cijfers over het aantal gelo vigen, zoals gemeld door re gionale en republikeinse auto riteiten aan de Raad van Reli gieuze Zaken van de Minis terraad van de USSR komen volstrekt niet overeen met de realiteit," schreven zij. Dat de Russisch Orthodoxe kerk jaarlijks 35 miljoen roebel stort in het Sovjet Vredes- fonds, geeft misschien duide lijker aan hoe groot de kerk is. Behalve door mevrouw Zas lavskaja was de brief onderte kend door de literair kritikus Sergei Averintsev, de Witrus- sische schrijver Alex Adamo- vitsj en de natuurkundige Bo ris Raushenbach. Partijleider Gorbatsjov heeft in april gezegd dat er wordt gewerkt aan een nieuwe wet zijn en wat de belangrijkste bepalingen ervan zullen zijn is niet bekend. Personalia Benoemd: De bisschop van Rotterdam heeft benoemd CJ. Hillenaar wderom voorv een periode tot deken van het dekenaat Delft. Goedkeuring: De bisschop verleende onder goed keuring van de arbeidsovereenkomst kerkelijke zending aan mevr. F.J.C. Tabben als pastoraal medewerkster in de parochie van de H.H. Antonlus en Bonifatius te Dordrecht. Mevr. A.M.J. Jacobs-Blonk als pas toraal werkster in de parochie van de H. Jozef te Hillegom. Vaticaans document over rol vrouw VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II heeft afgelopen weekeinde in het Vaticaan een document over de rol van de vrouw in de Kerk aangekondigd. Het zal als titel dragen: "Waardigheid en roeping van de vrouw." Het stuk zal nog vóór het einde van het Mariajaar op 15 augustus verschijnen. De bespiegelingen over de rol van de vrouw moeten vol gens de paus in samenhang met het Ma riajaar worden gelezen. „Kerk is toe aan nieuwe devotie: milieu" DEVENTER „De kerk is toe aan een nieuwe devo tie: het milieu. De kerken zijn tot nog toe te eenzijdig bezig geweest. God en de mens stonden centraal. Daar om ook hebben de kerken het proces van de milieuver vuiling niet kunnen keren. We moeten nu gaan naden ken of we anders kunnen leven. Het is belangrijk om het milieu in het oog te houden. God is ook de bondge noot van de natuur.Dat zei dr. mr Bas de Gaay Fort man zaterdagmiddag tijdens de opening van de Deven ter kerkedagen. De Deventer kerken presenteerden zich in de Grote Lebuïnuskerk met stands en diapre sentaties. De dagen kregen als thema 'A dieu Milieu' mee, omdat de organisatoren menen dat de aandacht voor het milieu in de theologie slecht ontwikkeld is. Als je er over nadenkt is er echt geen enkele noodzaak waarom iemand andere mensen in dienst zou hebben. Prins Philip (Van onze correspondent Gerard Kessels) ROME De rebelse Franse bisschop Marcel Lefebvre heeft het prin cipe-akkoord dat hij met het Vaticaan bereikt had opgezegd, omdat hij an ders de helft van zijn vol gelingen zou hebben ver loren. Dat heeft Lefebvre gezegd in een interview met het behoudende Ita liaanse maandblad "Trenta Giorni". Concilie als een werk van de duivel heeft bestempeld, leek terug te zijn gekeerd in de schoot van de moederkerk nadat hij op 5 mei een princi pe-akkoord bereikt had met kardinaal Joseph Ratzinger, prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer. Mgr. Le febvre zou het concilie als een historisch gegeven accepteren. Als tegenprestatie zou Lefeb vre's schorsing worden opge heven en zou zijn broeder schap een zelfstandige positie kunnen blijven behouden in de kerkgemeenschap. In de nacht na het bereiken van het akkoord kwam Le febvre echter tot een "hero verweging". Hij schreef twee brieven, een naar de paus en een naar Ratzinger, waarin hij meedeelde de principe overeenkomst niet te kunnen accepteren. "Als het tot een akkoord was gekomen", zo zegt de bisschop in het Itali aanse maandblad, "zou de broederschap verdeeld zijn geraakt. De helft van onze volgelingen zou ons verlaten hebben". Mgr. Lefebvre wil aan het èinde van de maand vier van, zijn volgelingen tot bisschop wijden. Daarmee is het schisma een feit. Maar in de optiek van Lefebvre heeft niet hij, maar Rome zich van de rooms-katholieke kerk verwijderd. Hij voelt zich in de steek gelaten door Rome. "Het echte schisma", zo zegt hij, "dat hebben wij moeten ondergaan". Zijn broeder schap zal, nu de scheiding de finitief lijkt, "alleen nog maar sterker en hechter worden", zo voorspelt hij. De 82-jarige bisschop zegt te hopen dat "binnen een paar jaar, maxi maal vier of vijf, Rome uit eindelijk toch een overeen komst met ons zal trachten te bereiken." ROME Paus Johannes Paulus II heeft gisteren 117 martelaren heilig verklaard die in de achttiende en negentiende eeuw in Vietnam om hun geloof zijn ge dood. De 96 Vietnamezen (bisschoppen, priesters en leken) alsmede elf Spaanse en tien Franse missiona rissen waren reeds tussen 1900 en 1951 reeds zalig verklaard. Nog nooit heeft de RK Kerk zoveel perso nen in één keer heilig verklaard. De Vietnamese regering heeft de heiligverklaring bekritiseerd omdat onder de martelaren ook „agenten van het Franse kolo nialisme" zouden zijn. Alle plechtigheden waren verboden, mede omdat de heiligverklaring plaats vond op. de nationale feestdag waarop de overwinning op de Zuidvietnamese troepen wordt gevierd. De Vietnamese bisschoppen hadden geen toe stemming gekregen naar Rome te reizen. Wel waren duizen den Vietnamese vluchtelingen naar Rome gekomen om de plechtigheid bij te wonen. In zijn preek ging de paus indirect op de beschuldigingen in. Vietnamese rooms-katholieken zijn trouw aan de Kerk maar ook loyaal ten opzichte van hun vaderland, zo zei de paus. Te gelijkertijd pleitte hij voor meer godsdienstvrijheid in het com munistische Vietnam. voor kerkelijke aangelegenheden, Nguyen Quang Huy, in een reactie op de plechtigheden. „Zij is een aanstoot voor de niet- gelovigen, verstoort de nationale eenheid, schaadt de goede betrrekkingen tussen de staat en de rk gemeenschap in het land en werpt nieuwe belemmeringen op voor betere betrek kingen met het Vaticaan." In Vietnam met in totaal 60 miljoen inwoners wonen ongeveer 6 miljoen rooms-katholieken. Vrouw leidt Pauselijk Missiewerk kinderen DEN HAAG Voor het eerst is een vrouw benoemd als hoofd van het Pauselijk Mis siewerk van de Kinderen (PMK-Nederland)i Met in gang van 1 september volgt mevrouw E.A.M. Kroeze pas tor Lou Verhaegen op als teamleidster van het PMK. Mevrouw Kroeze werd in 1952 te Hengelo geboren' en werkt thans als lerares Ne derlands te Enschede. Op 17 juni viert Lou Verhaegen zijn afscheid te Nijmegen. Op 25 juni wordt hij geïnstalleerd als pastor te Bergen op Zoom. Deze personeelswisseling is aanleiding geweest om het bureau van PMK, sinds 1959 gevestigd te Nijmegen, onder te brengen in het nationale bureau van de PMW te Den Haag. Het PMK werd in 1843 gesticht in Frankrijk. Sinds 1850 geeft het in Nederland een tiidschrift uit voor kinde ren, thans KLAP genaamd. Corazon Aquino bij de paus Mevrouw Corazon Aquino, presidente van de Filipijnen, werd zaterdag door paus Johannes Pau lus II in audiëntie ontvangen. Aan het bezoek bij de paus - waarmee Aquino een verblijf van drie dagen in Rome afsloot - was veel belang toegekend, gezien de grote rol die de katholieke kerk bij de machtswisseling in Manilla heeft gespeeld. Het samenzijn werd door een pauselijk woord voerder als „zeer hartelijk" omschreven, er werden geschenken uitgewisseld, door mevrouw Aquino een kelk en door de paus een ikoon en een luxe band van zijn sociale encycliek Sollicitu- do rei Sodalis. foto: ap HET KATHOLIEKE OOSTENRIJK ANNO 1988 HILVERSUM „Ik zal je ka tholiek maken", is in Oosten rijk een gevleugeld gezegde om aan te duiden dat iemand hard moet worden aangepakt die niet wil luisteren. Programma maker Dick Reijmers herin nert eraan in een toelichting op zijn documentaire 'Oosten rijk 1988' die de KRO van avond (Ned. I 21.30 - 22.22) uit zendt in verband met het ko mende bezoek van de paus aan dit land. Reijmers heeft geprobeerd iets zichtbaar te maken van de mentaliteit van de Oostenrij kers en hun omhelzing van het nazi-systeem in de jaren dertig. Daaruit sprak een vorm van behoefte aan gezag, die het land bijna vijftig jaar na dato alsnog op pijnlijke wijze zou opbreken bij het kiezen van een volgzaam lid van de Nazi partij, Kurt Waldheim tot pre sident. Daarnaast heeft hij ge keken naar de houding van de Oostenrijkers tegenover de ka tholieke kerk, waartoe officieel bijna 85 procent van de Oos tenrijkers behoort. Ook in deze relatie is gezagsaanvaarding het centrale woord. Maar zelfs in een documentaire van bijna een uur is het niet eenvoudig een dergelijke complexe reali teit die diepe historische wor tels heeft, voor de kijker aan schouwelijk te maken, zeker niet als ook nog aandacht wordt geschonken aan het wijdverbreide antisemitisme in Oostenrijk in de loop der tijd. Machtscentrum De katholieke Oostenrijkers hebben in het Habsburgse Huis tot aan de Eerste Wereldoorlog altijd een bijna absoluut macht scentrum gekend. Aan de de mocratisering van het geloof die het protestantisme in de zestiende en zeventiende eeuw toch in wezen was, werd door de katholieke Habsburgers een eind gemaakt. De Contra-Re formatie werd met actieve steun van de Habsburgers doorgevoerd.. Bij dit opnieuw katholiek maken van het land is het er niet zachtzinnig aan toe gegaan. Ook nadien en met Waldheim op verkiezingstoernee. name in de jaren twintig en dertig is er met harde hand een eind gemaakt aan scherpe conflicten tussen bevolkings groepen, meestal ten koste van veel mensenlevens. Na de eerste wereldoorlog, wanneer van het prestigieuze Habsburgse rijk slechts een rompstaat is overgebleven, moeten de Oostenrijkers be vangen zijn geweest door een •gevoel van ontheemding. De dubbelmonarchie waarvan Wenen het stralende middel punt was, is verdwenen, ver trouwdheid met het democra tisch systeem bestaat niet, de economische ellende is enorm. Dat vormt de achtergrond voor het feit dat de meerderheid van de Oostenrijkers enthou siast was voor de aansluiting bij Hitler-Duitsland in 1938, waar nota bene een landgenoot het in de ogen van velen be paald niet slecht deed. Ook de voornaamste woord voerder van de Oostenrijkse foto: ap katholieke kerk op dat mo ment, kardinaal Innitzer, was voorstander van de Anschluss. Nu als gevolg van de massale kritiek uit het buitenland op Waldheim veel Oostenrijkers hun verleden aan een her waardering hebben onderwor pen, wordt daarin ook onver mijdelijk de rol van de Oosten rijkse katholieke kerk betrok ken. Die loyaliteit jegens het kerke lijk instituut is bij velen des te meer op de proef komen te staan door de laatste ontwikke lingen binnen de Oostenrijkse rooms-katholieke kerk zelf. Onder de voorganger van de huidige Oostenrijkse primaat, kardinaal König, had de Oos tenrijkse kerk zich ontwikkeld tot een gematigd vooruitstre vende instantie zonder dat van grote polarisatie sprake was zo als in Nederland. König werd twee jaar geleden opgevolgd door de behoudende benedic tijn Hermann Groer en vorig jaar werd een hulpbisschop van dezelfde strekking in We nen benoemd. Het Vaticaan probeert de volgens haar te vooruitstrevend geachte koers van de Oostenrijkse kerk te corrigeren door te grijpen naar het inmiddels beproefde mid del van de bisschopsbenoemin gen. De benoeming van Groer wekte al veel argwaan, de be noeming van hulpbisschop Krenn vorig jaar Pasen in We nen, leidde tot massaal verzet. Dat mocht allemaal niet baten. Oppositie Voor verscheurdheid binnen de katholieke gelederen zorgde dan ook nog de audiëntie van Waldheim bij de paus, die met name de relatie met de joden onder druk zette. Veelzeggend is voor zowel de situatie in de staat als in de ka tholieke kerk dat een effectie ve georganiseerde tegenbewe ging uitbleef. Georganiseerde oppositie in Oostenrijk heeft nooit op veel succes kunnen bogen. Reijmers heeft geprobeerd op een eerlijke manier deze feno menen over het voetlicht te krijgen, onder meer door het voeren van gesprekken met een aantal ter zake deskundi gen. Anders dan in de nog steeds niet uitgezonden KRO- documentaire over God in Vlaanderen worden autoritei ten nu duidelijk in beeld ge bracht. Uiteraard levert het re sultaat geen flatteus beeld op van de Oostenrijkse staat en kerk. Het is tegenwoordig vanaf een afstand zeer comfortabel oor delen over de gang van zaken in Oostenrijk. Een van de ver diensten van Reijmers' docu mentaire is dat hij aan deze neiging niet te veel heeft wil len toegeven. In plaats daarvan heeft hij geprobeerd het histo risch kader aan te geven dat het gedrag van de Oostenrij kers in kerk en staat bepaalt. Maar hij heeft wel zeer veel hooi op zijn vork genomen. Het blijft daarom meer bij een aan stippen van de vele problemen. PAUL VAN VELTHOVEN Praag zet activisten land uit WENEN De Tsjechoslowaakse regering heeft zaterdag 33 leden van Nederlandse, Westduitse, Amerikaanse Scandina vische, Indische, Portoricaanse vredesbewegingen aange houden en het land uitgezet. Zij woonden een bijeenkomst bij van de mensenrechtenorganisatie Charta 77. in het huis van Jan Urban in Praag. Ook vijftien Tsjechoslowaken wer den aangehouden. Op de bijeenkomst werd gesproken over de oprichting van een Europees Vredesparlement. DS. OVEREEM: DEN HAAG Het advies van de Gereformeerde Kerken in zake homofilie blijft onaange tast. Dat heeft de voorzitter van de gereformeerde synode, ds. E. Overeem, dit weekeinde gezegd in een verklaring om de "ongerustheid en verwar ring" weg te nemen die is ont staan over wat er op de Gere formeerde Oecumenische Sy node (GOS) in Harare door een delegatie van de gereformeer de kerken over homofilie is ge zegd. Hoewel de GOS de gere formeerde kerken heeft ge vraagd haar pastoraal advies te herroepen, staat die uitspraak nog steeds "recht overeind", aldus ds. Overeem. Niet alleen onder kerkleden maar ook binnen het moderamen (be stuur) van de gereformeerde synode, zijn de afgelopen da gen vragen gerezen over de manier waarop de delegatie van de Gereformeerde Kerken met de standpunten over ho mofilie is omgegaan. In 1979 zijn de Gereformeerde kerken met een pastoraal ad vies gekomen, dat een jaar la ter na kritiek vanuit de GOS Ds. E. Overeem werd aangescherpt. Daarin stond onder meer dat ook ho moseksuelen, die uitdrukking geven aan hun genegenheid, welkom zijn in de kerk. Daar is niets aan afgedaan, aldus ds. Overeem. Wel noemde hij de keuze tussen het standpunt dat homofiele gemeenteleden alle ruimte moeten krijgen, en het lidmaatschap van de GOS, "een onmogelijk dilemma" voor de NCRV-radio. Kardinaal maant jongeren tot kerkbezoek BROEKLAND Kardinaal toekomst van de kerk. Met het A. Simonis heeft gisteren bij de oog op het sterk afnemende viering van het 75-jarige kerk aantal priesters constateerde van de parochie van de Heilige hij dat er veel afhangt van de Marcellinus in Broekland (O.) rol die de kerk zal spelen bij de jongeren opgeroepen meer jorigeren. In de kerk waren de naar de kerk te gaan. De kar- ouderen goed vertegenwoor- dinaal legde de nadruk op de digd, maar dat gold niet voor betekenis van het huwelijk en de jongeren, een goed gezinsleven voor de Pyrrusoverwinning -ev< an uid: De binnenschippers hebben ogenschijnlijk een overwlJ,0 behaald in hun strijd tegen Granaria. Ze hebben met 1: verzettelijke Jiouding minister Smit-Kroes tot een co gedwongen. De gemeenschap hoeft daar niet blij mee i want de belastingbetaler zal de prijs moeten betalei Rotterdamse veevoederbedrijf mag namelijk voortaa meer met ingehuurd personeel grondstoffen vervoeren ,ern moet daarvoor personeel in vaste dienst nemen, hetgei )ki dertig procent duurder kan uitvallen. De overheid verschil bijpassen. de schippers op hun beurt hebben de getergde minist gezegd „maximale medewerking" te verlenen aan standkoming van een nieuwe wet voor de binnenva. uiterlijk per 1 januari 1990 moet ingaan. Het is de bed van de schippers dat in deze nieuwe wet de even vrachtverdeling via schippersbeurzen nog strakker ge wordt dan thans al het geval is. De minister zal zich heel goed hebben gerealiseerd dat de nieuwe wet zal inspelen op de situatie na 1992, het jaar waarin de binnen de EG vervallen. De EG-landen hebben reeds sproken dat er dan geen plaats meer is voor regeling nationale markten en groepsbelangen beschermen. Da niet alleen voor produkten, maar ook voor diensten. H( van de overwinning zullen de binnenschippers waarschijnlijk maar korte tijd smaken. Ze hebben li een Pyrrusoverwinning behaald. dsJ Er is echter nog een troost voor de vrije jongens van terwegen: de minister heeft toegezegd zich in Europee band sterk te maken voor een sloopregeling voor de vaart om de overcapaciteit weg te werken. En zo wo binnenvaart alsnog gesaneerd. Niet als gevolg van he spel van de economische krachten, maar door een exl spanning van de belastingbetaler. 'O r 1 en Meer zon DE BILT (KNMI) - Ook het komende etmaal bepaalt een uitloper van een omvangrijk hogedrukgebied boven de At lantische oceaan en de Britse Eilanden ons weerbeeld. Met zwakke tot matige winden uit west tot noordwest wordt iets minder vochtige lucht aange voerd. Daardoor krijgt de zon tijdelijk meer kans om door de bewolking heen te breken. Vannacht zijn er enkele opkla ringen en daalt het kwik tot omstreeks 11 graden. Daarbij kunnen hier en daar enkele mistbanken onstaan. Morgen lopen de temperaturen uiteen van 17 graden aan zee tot 21 graden plaatselijk in het bin nenland. Morgenavond neemt van het Westen uit de bewol king toe, waarna er enkele buien kunnen vallen. Na mor gen is het weer overwegend droog, maar of we de zon veel te zien krijgen, is uiterst twij felachtig. De vooruitzichten voor woens dag tot en met zaterdag: Eerst kans op een bui. Daarna wolkenvelden maar droog. Middagtemperaturen ongeveer 19 graden. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en woensdag. Zuid-Scandinavië: langs de Noorse westkust veel bewol king, nu en dan wat regen; in de middag van 15 tot 18 gra den. Elders flinke zonnige pe- ridoen en droog. Middagtem- peratuur van 18 tot 24 graden. Britse eilanden: op veel plaat sen flinke perioden met zon en vrijwel overal droog. In de middag 16 graden in het noordwesten tot 20 24 graden in het zuidoosten en Oost- Schotland. Denemarken: perioden met zon. Vooral in het westen ook wolkenvelden. Hoofdzakelijk droog. Middagtemperatuur van 16 graden in het westen tot 20 graden in het oosten. Noordwest-Duksland, Bene lux, noord en west-Frankrijk: perioden met zon. Vooral langs de noordzeekusten ook wolkenvelden. Middagtempe ratuur van 16 graden vlak langs de kusten tot 22 graden plaatselijk landinwaarts. Rest jndsi luck van Frankrijk en Dui flinke perioden met zon,ucj€ wel overal droog. Mitidiorck peratuur meest tussen 2( eeki graden. Alpengebied: flinke pe met zon. In het zuido^ deel mogelijk nog een i of onweersbui. In de i tn in de dalen en in het laienh 20 tot 25, in het zuiden graden. Spanje, Portugal: in Portugal en noord-Spa en toe bewolking en m jjgt een enkele bui. Elders o\ gend zonnig.Middagtei ndig tuur van 20 graden noordwesten tot 30 gra het zuiden. >le I VK, oble nggi Italië, Joegoslavische e£id" dellandse zeekust: vrij Landinwaarts in noorch een enkele regen- of on ob bui. Middagtemperatuui udei 27 graden, in zuid-Italië t de selijk tot 34 graden. Griekse kuststreken en t den: zonnig. Landinwaï 5 i het vasteland vooral 1 op d bergten mogelijk een reip v onweersbui in de mid< rder avond. n er ief u WEERRAPPORT HEDENMORG korl ij orst< ,j :rdei 13 oek Zd. Limburg motregen .bew. 20 12 pn7P ;enbui 21 11 13 ng rr t bij ugs. >p, H I wijs uikt v.bew. 24 13 de voor kinderen in nood GIRO 10090C

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2