ideotheek NOS verandert
Jn gigantische puinhoop
ierre Audi artistiek
irecteur Operastichting
Brave Hongaarse zusters
ARENDSOOG IS TERUG.
fieidóeSoiMfmt
Festival valt niet mee Kwaliteit Korte Stukken
wintigste eeuw slechtst gedocumenteerde
bioscopen
Albert de Klerk
excelleert op orgel
Hooglandse Kerk
EEN FOTO DIE KLJKTISVAN RICOH
JNST
ZATERDAG 18 JUNI 1988 PAGINA 11
rHOUDERS NIET
[JpANTWOORDELUK
pil STOPERA
ITERDAM Geen wet-
ler is individueel verant-
rdelijk voor de kosten-
ihriidingen bij de bouw
et Stadhuis/Muziekthea-
Amsterdam. Geen enke-
<on^,ethouder heeft immers
landig beslissingen geno-
buiten het collegiale be-
van B en W om. Dat
en B en W van Amster-
gisteren in een reactie op
>ral ipportage van de commis-
an onderzoek naar de oor-
n van de ruim 120 miljoen
i(j, moversschrijding bij de
Pj if van de Stopera,
ooi
Microtheater Imperium (Leiden)
Het Korte Stukken Festival Leiden.
Met Toverlei, Gruppo Trutto Drama-
tico, Imperium en LEST (toneel),
Tim Hobbij (twee films), Jan ten
Hoopen (cabaret) en Aquavite (play
back). Presentatie Jaap Metzlar. Ge
zien op 17 juni.
De geboorte van het eerste
Korte Stukken Festival Lei
den was een zware bevalling.
De opzet was en is leuk, maar
maar weinig deelnemers von
den een vorm die in de gestel
de maximumperiode van twin
tig minuten het publiek wer
kelijk vermaakte."
De cabaretliedjes van Jan ten
Hoopen en zijn schattige pia
niste Maudy waren niet bij
zonder origineel, maar doen
het natuurlijk goed in een der
gelijke kader. De inventief ge
maakte filmpjes met de zware
plots van Tim Hobbij boden de
afwisseling die hard nodig was
tussen het van gruwelijk tot
matige toneel, met een enkele
uitschieter naar aardig. Ten
slotte bewezen vijf Quinten
(van de studentenvereniging)
met een gespeelde videoclip
kinderen van deze tijd te zijn.
Een stuk uit 'Plaza Hotel' door
Toverlei uit Leiderdorp was
een gewoon stukje amateur
klucht, niet opwindend en niet
slecht gespeeld. Imperium
dacht over spel, naar aanlei
ding van de rechtszaak van
Samuel Beckett tegèn de vrou
wen die de mannenrollen in
een van zijn stukken speelden.
Drie acteurs praatten door el
kaar en soms een saxofoon
heen.
De afdeling 'vies eten' bestond
uit LEST en Gruppo Trutto
Dramatico. De laatste club
speelde het absurde voetbal
drama 'De dag dat Kick Wil-
stra geboren werd zat zijn va
der op de tribune van de
Veendorpse voetbalvereni
ging.' De titel was verreweg
het genietbaarste aan het stuk.
Alleen het English Speaking
Theatre Leiden wist na een
spectaculair flauw begin met
drie sterke acts raad met de
kernachtigheid waar een KSF
om vraagt. De arme presenta
tor Jaap Metzlar maakte onder
de paraplu van LEST zijn
moeizame optreden (de infor
matieoverdracht schijnt nog
niet optimaal geregeld) tijdens
de decorwisselingen goed met
een uitermate goor, sterk op
gebouwd stuk hamburgers
wegwerken. Dat mag hij van
mij elke woensdag- en zater
dagmiddag doen voor Mac Do
nalds.
DICK VAN TEYLINGEN
[LVERSUM „Verge
len bij andere landen is
probleem zo groot
niet; we hebben ze
imers al voor een groot
1 uitgewist". Aldus
irijn van den Borm,
|ef film- en beeldban-
inarchief van de NOS,
in minuten voor hij een
gres zal toespreken
laraan zeventig landen
'nemen. Onderwerp
congres is onder
fcr: hoe valt te voorko-
dat alle filmbeelden
8 dj video naar de vaantjes
Hier en over de
wereld. Van den
dielrm: „Deze twintigste
iw zal vermoedelijk de
•htst gedocumenteerde
ilerirden aller tijden. Onze
irktktigduizend videoban-
vormen een giganti-
puinhoop, twintig
-ent ervan kunnen we
•rgen naast het grofvuil
.gen, als er niet snel
l/f> gebeurt". En hij legt
waarom.
i dit NOS stapte in 1962 over
nenfi film op Ampex, het eerst-
iruikte videosysteem, hoe-
j in sommige gevallen film
repcgebruik bleef. Van den
ts Tm: „Natuurlijk is video
prachtig en handzaam sy-
ïrl01, maar we zuHen con-
it film blijven gebruiken,
verschillende redenen,
dat film langer houdbaar
meestal mooier is dan vi-
en archieffilm niet met
eo is te combineren. En
lindelijk is video alleen
r duurder, dat blijkt op de
itagetafel".
1962 echter was video het
er woord. En helemaal
)i werd het, toen de ge-
ikers er achter kwamen
banden konden
•den gewist en steeds op-
uw kortden worden ge-
ikt. „We besparen bijna
driehonderd gulden per
band", zeiden de filmers ver
heugd. Van den Borm: „Als je
een band opnieuw gebruikt,
bespaar je inderdaad zo'n be
drag. Maar je wist ook voor
honderdduizenden guldens
aan produktie, dat werd toen
gemakshalve vergeten".
Néé zuster
Maar de besparing van 250
gulden gemiddeld per band
kon direct worden verkregen;
en zo werden werden onder
véél meer alle opnamen van
„Ja zuster - nee zuster" ge
wist, alle dramaprodukties
met kopstukken als Ko van
Dijk en Mary Dresselhuys en
anderen, Mies Bouman, Freek
de Jonge en noem maar op.
Van den Borm: „Er is heel
weinig van over en wat over
is, wordt minder, de kwaliteit
van die banden holt achter
uit".
Pas later bleek, dat film zo'n
honderd jaar goed blijft en vi
deo slechts een jaar of zeven,
acht, maximaal tien en dat
onder extreem gunstige om
standigheden wat betreft tem
peratuur en vochtigheids
graad van de lucht. Van den
Borm: „Bij het ministerie van
wvc ligt een verzoek om acht-
miljoen gulden dat voor het
einde van deze maand wordt
behandeld. Dat bedrag is no
dig om 12.000 Ampexbanden
te redden, die vormen een ac-
cuut probleem. Als dat lukt,
moet elk jaar opnieuw
worden bekeken wat gered
moet worden aan film en vi
deo. Want ook film vormt éen
probleem: de lassen laten los.
Overigens" is voor dat pro
bleem een goede oplossing ge
vonden. Oude lassen worden
niet vervangen door nieuwe
die over twintig jaar weer aan
vervanging toe zijn, maar
door kit; dat gaat bij wijze van
spreeken eeuwen mee, in elk
geval zo'n 160 jaar. En dan
zien we echt wel verder".
Nieuw probleem
Problemen heeft de NOS in
overvloed en er komt alleen
maar bij. Wat nu op video
wordt vastgelegd, vormt bin
nen tien jaar een nieuw pro
bleem en een oplossing is niet
in zicht. Waarbij komt, dat de
apparatuur om de Ampexban
den af te spelen bijna verdwe
nen is. Van den Borm: „De
onderdelen daarvoor die we
nü nodig hebben, worden niet
meer gemaakt en de specialis
ten die dat nog wel zouden
kunnen, hebben hun handen
vol aan onderdelen voor mo
derne apparatuur. Wat dat be
treft kunnen we jaloers zijn
op de Derde Wereldlanden'
Per toelichting: „Toen we
over de hele wereld overstap
ten van Ampex op VHS kon
alle Ampexapparatuur aan de
kant. Vergeet niet, dat die
banden per stuk twintig kilo
wogen, het was een heel ge
doe. De apparatuur ging voor
een habbekrats naar Derde
Wereldlanden en omdat we
de banden toch niet meer
konden afspelen, deden we
die er maar bij, dan was ten
minste iemand gelukkig.
Waardoor ze in Afrika in de
brandende zon zaten te kijken
naar Duitse sneeuwruimploe-
gen van twintig jaar geleden.
Nou ja. Het vervelende voor
ons is geworden, dat we die
apparatuur nu best terug wil
len hebben; al was het maar
om de'onderdelen".
„Verbeterd"
Het probleem met de banden
is vooral de laatste jaren gro
ter geworden, naarmate de
banden werden verbeterd.
Van den Borm: „Tussen aan
halingstekens. Enerzijds nam
de kwaliteit geweldig toe; de
kleuren werden mooier, de
beelden scherper en de band
werd dunner, waardoor op
een spoel steeds meer band
kon. Maar naarmate de kwali
teit toenam, nam de houd
baarheid af. Hoe dunner de
band, hoe groter de rek. En
waar band uitrekt, krijg je
drop-outs. Nog afgezien van
alle kans op storing".
Hoewel ook op het punt van
magnetisme de discussie op
gang begint te komen, ligt
voor Van den Borm daar het
probleem nog niet zo. „De
metaaldeeltjes of welk materi
aal ook wordt gebruikt,
worden met zó'n ontstellende
kracht gemagnetiseerd, dat
daarin geen waarneembare
verandering komt. Grootste
moeilijkheid ligt op het punt,
hoe de beelden op de beeld
drager, de band, worden vast
gelegd. Net als bij film, waar
van de emulsie uiteindelijk de
neiging toont los te laten. Al
leen gaat dat bij video veel
vlugger. Binnen tien jaar
moet je je de vraag stellen,
wat je moet behouden en dus
copiëren. Een vraag die bijna
niet valt te beantwoorden,
omdat je bij het maken van
met name documentaires niet
weet of juist die documentaire
later actueel kan worden.
Toen tien jaar geleden een
film werd gemaakt van een
boer met zieke koeien, ging
dat over een boer met zieke
koeien, niks aan de hand, ei
genlijk. Nu weten we meer en
is die film hoogst actueel ge
worden. Ik beschouw onze
hele collectie banden als een
encyclopedie: in feite moet je
alles bewaren, omdat je nooit
weet wat je later nodig hebt.
Het is allemaal heel onzeker.
Die drie doelpunten van Van
Basten bewaren we zeker.
Maar de rest?"
Thuis
De problemen van de NÖS
zijn vergelijkbaar met de pro
blemen waarmee de amateur-
(video)filmer te maken heeft
of krijgt. Van den Borm: „Het
is belachelijk dat de handel
tegen videofilmers zei: nou
meneer, u moet uw smalfilms
op Video zetten en die oude
film maar weggooien, daar
kijkt u toch nooit meer naar.
Wie dat heeft gedaan, komt in
de problemen, raakt in elk ge
val die oude opnamen kwijt.
Want als Jan-Willem, van wie
de eerste looppogingen zijn
vastgelegd, twintig is gewor
den en zichzelf terug wil zien,
Nu kan Jan-Willem zich nog wel herkennen. Maar als hij twintig'
is geworden, zullen hij en zijn eerste dribbelpasjes slechts als
vage vegen op het scherm verschijnen.
FOTO: PR
krijgt hij wat vage beelden
vol storingen. Had dan maar
die oude superacht film ge
houden, die was haarscherp
gebleven. Bovendien is smal
film gewoon mooier dan vi
deo".
De videobanden die de om
roep gebruikt, zijn wat mate
riaal betreft exact dezelfde die
de amateur in zijn recorder en
camera stopt. Van den Borm:
„Tussen de diverse merken
zijn geen wezenlijke kwali
teitsverschillen. In de fabrie
ken wordt de band op grote
rollen aangeleverd en versne
den; voor de omroep op een
hele inch, voor de amateur op
driekwart. Alleen de appara
tuur is verschillend".
Copiëren
De omroep kan en moet, door
gebruik te maken van appara
tuur die voor de amateur on
betaalbaar is, drie, vier keer
copiëren, zonder zichtbaar
kwaliteitsverlies. Bovendien
zijn die banden een derde
breder. Van den Borm: „Wjj
hanteren een marge, waar
door het beeld dat de huiska
mer bereikt, van acceptabel
niveau blijft. Maar de ama
teurfilmer weet, dat als hij co-
pieert, de verliezen erg groot
worden en nauwelijks tot niet
acceptabel zijn. De omroep
kan banden redden door tijdig
te copiëren, de amateur niet,
als hij het goed wil doen. Al
bestaan er oplossingen: hij
kan via nogal kostbare appa
ratuur naar een hoger niveau
copiëren en vandaar naar
standaard; dan is het verlies
minimaal en zeker aanvaard
baar. Wanneer de banden dan
op constante temperatuur
worden bewaard, kunnen de
opnamen lange tijd worden
bewaard, tot opnieuw moet
worden gecopieerd, dus bin
nen tien jaar".
De constante temperatuur is
erg belangrijk, belangrijker
dan de ideale 18 graden. Van
den Borm: „Een bedrijf dat
zich juist toelegde op het be
houd van banden en daarvoor
een klimaatsregelaar had aan
geschaft, schakelde die rege
laar uit zuinigheidsredenen 's
avonds om acht uur uit; 's
morgens ging die weer aan.
Met het gevolg dat de tempe
ratuur voortdurend omhoog
en omlaag ging en de banden
elke dag een rotklap te ver
werken kregen. Op die ma
nier werd dat bedrijf juist een
bandenvernietigingsbedrijf."
Slecht gedocumenteerd
Van den Borm noemt deze
eeuw de vermoedelijk slechtst
gedocumenteerde. Onder ver
wijzing naar een verhaal
waarin een oude Egyptenaar
de steen( kleitabletten met
eeuwigheidswaarde liet ver
vangen door het veel gemak
kelijkere perkament (waar
van het schrift langzaam ver
dwijnt): „Dat krantepapier is
al zo verschrikkelijk slecht,
dat blijft nog geen paar we
ken goed. Film verdwijnt na
honderd jaar, video na tien.
Uiteindelijk zal van deze
eeuw niet veel meer overblij
ven dan wat vergeelde beel
den, éls ze al blijven bestaan.
Wat dat betreft ben ik niet
erg hoopvol".
FRITS BROMBERG
ITERDAM De Brit-
igisseur Pierre Audi
is benoemd tot artis-
gidirecteur van de Ne-
mdse Opera. Hij zal
ingang van 16 ok.to-
1988 met zakelijk di-
;ur Truze Lodder lei
geven aan dit gezel-
i>. De in Bayrut (Liba-
geboren Audi, die nu
in Londen woont, zal
officiële indienst-
ng regelmatig in Ne-
ind zijn om zich op
voor te bereiden.
was unaniem. Dat oordeel opera, zijn belangstelling voor
werd, aldus het bestuur, ge- het totale repertoire en voor
steund door externe deskundi- toekomstige ontwikkelingen
gen. Audi beschikt naar de hebben dë doorslag gegeven
overtuiging van de Nederland
se Opera over zodanige artis
tieke en inspirerende kwalitei- operabestuur.
ten dat verwacht mag worden De mededeling
voor de benoeming, aldus
voorzitter B. Sarphati van het
Audi dat
dat hij zijn functie met succes hij goed kan omgaan met een
'ns- degenen die belast
met ae selectie van de
idaten voor de vacature
irtistiek directeur - verte-
«Joordigers van bestuur,
ie, artistieke staf en on-
mingsraad - was Audi
ste kandidaat. Dit oordeel
zal vervullen. Bovendien heeft
hij internationale ervaring als
regisseur van het door hem in
1979 opgerichte Almeida The
atre in Londen en van het ge
lijknamige festival. Audi zal
zich in Amsterdam vestigen.
Als artistiek directeur van het
Almeide Theatre en het Al-
meide Internationale Festival
van Hedendaagse Muziek en
Podiumkunst werkte Audi sa
men met befaamde regisseurs
als Peter Brook, Robert Wilson
en de Rus Yuri Luybimov.
Zelf regisseerde hij onder
meer een aantal moderne ope
ra's.
Audi's verbondenheid met
krap budget, zal het bestuur
van de opera, dat met een te
kort zit van ongeveer 7 mil
joen gulden, als muziek in de
oren hebben geklonken.
De functie, van artistiek direc
teur is nieuw bij de Neder
landse Opera. Het operabe
stuur besloot in maart tot het
instellen van die functie na
een doorlichting van het be
drijf door het bureau Harris en
Associates, na het vertrek van
Jan van Vlijmen als intendant
van de opera. Van Vlijmen
werd verweten de tekorten te
hebben veroorzaakt door het
opzetten van te kostbare ope-
raprodukties.
De nieuwe arfistiek directeur van de Nederlandse Opera, Pierre
Audi (31).
FOTO: ANP
ONGESCHONDEN
KONINGSGRAF
ONTDEKT IN
GRIEKENLAND
THESSALONIKI Een oud-
heidkundige expeditie onder
leiding van de Griekse profes
sor Manolis Andronicos heeft
in Vergina in het noorden van
Griekenland een koningsgraf
ontdekt. Volgens voorlopige
informatie is het grote graf dat
van een vrouw uit de zesde
eeuw voor Christus. Het is niet
geplunderd en het bevat voor
werpen en sieraden van goud.
Het graf werd bij toeval ge
vonden bij het schoonmaken
van het terrein. Andronicos
zou maandag nadere medede
lingen doen. De professor leg
de in Vergina in 1977 enkele
graven bloot, waaronder dat
van Philippus II van Macedo
nië, vader van Alexander de
Grote. Het bevatte talrijke
schatten. Sindsdien heeft hij
andere monumenten en voor
werpen gevonden waaronder,
in 1982, het theater waar Phi
lippus II in 336 voor Christus
op het huwelijksfeest van een
dochter werd vermoord.
Katona Józaef Szinhaz: „Drie zus
ter»" van Anion Tsjechov. Vertaling:
Dezsö Koazlolanyi. Regie: Tamas
Ascher. Holland Festival, Koninklij
ke Schouwburg, vrijdag 17 juni.
Vanavond nog eens.
Tsjechovs „Drie zusters"
klinkt in het Hongaars, alsof
de Zweedse kok uit de Mup-
pets Dracula-tanden heeft ge
kregen. De vreselijke verwen
sing die het personage Andrej
uit, klinkt als het woord „bo
terkoek". De gemiddelde Ne
derlander zal er weinig van
hebben verstaan, op een enkel
Frans zinnetje, een Latijns ci
taat (over de gezonde geest in
het gezonde lichaam) en wat
namen (Shakespeare, Voltaire)
na.
„Drie zusters" is heel in het
kort het verhaal van drie Rus
sische plattelandsdames, die
zich voornemen om weer naar
Moskou terug te keren. Na
heel wat beslommeringen luidt
de conclusie: ze gaan niet. Tus
sen het begin om zeven uur en
het slot van de voorstelling om
elf uur hebben de zusters ölga,
Masja en Irina veel meege
maakt. De stemming verkeert
tussen gematigd optimistisch
en diep mineur.
Tsjechovs meest gespeelde
stuk krijgt in de regie van Ta-
més Ascher geen politieke of
eigentijdse wending. Het
wordt in alle eenvoud, realis
tisch gespeeld in de tijd waarin
de schrijver het heeft bedoeld.
Ascher ziet dat niet per se als
eerbetoon aan de schrijver. Hij
acht het stuk zo sterk, dat hij
het met interpretaties tekort
zou doen. De voorstelling
werd internationaal bejubeld,
misschien een reden voor het
Holland Festival om hem hier
te halen.
Er is natuurlijk weinig op te
gen om zo'n uitstekend ge
speelde klassieker te vertonen.
Toch doet de enscenering min
der dan die van even onver
staanbare Poolse voorstellin
gen in voorgaande jaren of die
Bergman regie van „King
Lear" in het Zweeds. Natuur
lijk hebben wij „Drie zusters"
nog onlangs kunnen zien in de
regie van Gerardian Rijnders
en mag het stuk bekend ver
ondersteld worden, maar
toch...
Het voortdurende komen en
gaan van verschillende perso
nages maakt niet onmiddellijk
duidelijk wie nu Koelygin,
Andrej, Versjinin, Toezenbach
of Tsjeboetykin is. De lange
dialogen tussen de zusters en
de bijfiguren roepen slechts
flarden van herinneringen aan
voorgaande voorstellingen of
tekst op, ze krijgen in eerste
instantie geen autonoom be
staan.
Wat opvalt, is dat binnen de
lijst van de Koninklijke
Schouwburg nóg een toneel-
lijst is gebouwd. Achter het
rode doek gaat een tweede
doek, donkerblauw van kleur,
op. Ik zou dat willen opvatten
als een toneelmatige spiegel.
Regisseurs hebben in ons land
de neiging stukken te laten be
werken en een zekere visie op
ons los te laten. De kritiek
luidt veelal dat menige
theatérliefhebber over een pe
riode van een jaar of tien geen
„authentieke" versie van klas
sieke stukken meer te zien
heeft gekregen, maar slechts
afgeleide. Het zou een opvat
ting van het Holland Festival
kunnen zijn het publiek op dit
soort voorstellingen te vergas
ten. De cirkel is dan rond en
onze theatermakers kunnen
rustig voortbouwen op de ken
nis en de theatertraditie die zo
wordt gehandhaafd. Wie vaak
naar ons eigen toneel gaat, kan
in deze „Drie zusters" een bra
ve, uitstekend uitgevoerde
voorstelling zien.
PETER SNEL
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
„UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6,
tel. 01720-20800): Three men and
a baby (al): 18.30. 21.15. za. zo.
wo. ook 13.30. do. zo. ook 16.00.
EUROCINEMA II: Can't buy me
love (al): tijden zie Eurocinema I.
EUROCINEMA III: Summer
school (al): 18.45, 21.00. za. zo.
wo. ook 13.45. do. zo. ook 16.00.
EUROCINEMA IV: Missing in ac
tion III (16); 18.45, 21.30. do. ook
13.45. zo. ook 16.15. Junglebook
(al); za. zo. wo. 14.00. do. 16.15.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19.
tel. 071-121239): A prayer for the
dying (16); 19.00, 21.15. Jungle-
book (al); za. zo. wo. 14.30. LIDO
en STUDIO (Steenstraat 39. tel.
124130): Cry Freedom (al): 20.00.
zo. ook 14.30. Three men and a
baby (al); No way out (al); Moon
struck (al); Broadcast news (al);
14.30, 19.00, 21.15. TRIANON
(Breestraat 31, tel. 123875): Lucht
macht academie (al); 14.30, 19.00,
21.15. REX (Haarlemmerstraat
52. tel. 071-125414 Brandend
verlangen (16); 14.30, 19.00, 21.15.
NOORDWIJK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56, tel. 01719-
12800): Geen voorstellingen.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30, tel. 01718-74075):
Nightmare on Elmstreet (16); do.
vr. za. zo. wo. 14.45, 19 00, 21.15.
ma. di. 19.00. 21.15. CITY THEA
TER II: Something wild (al); do. vr.
zo. 14.45, 19.00. za. ma. di. wo.
19.00. One (lew over the Cuckoo's
nest; 21.15. Benjl, het pientere
hondje (al); za. wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY (tel.
01717-4354): A night on the town
(al); do. t/m zo. 15.45, 19.00. Nuts
(al); do. t/m zo. 21.15. ma. t/m wo.
20.15. Dr. Strangelove (al); do. zo.
19.30, 21.30. September (al); vr.
za. 19.30, 21.30. ma. t/m wo.
20.30.
KINDERVOORSTELLING
Avontuur met een staartje; za. zo.
wo. 14.00, 15.45. Dirty dancing;
za. zo. wo. 14,15.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13269): Dragnet (al); vr. za.
zo. 20.00. Au revoir les enfants
(al); ma. di. wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING
De reddertjes; za. zo. wo. 14.00.
ZOETERMEER
PROMENADE I: Three men and
a baby; do. 13.30, 16.00, 19.00,
21.30. vr. 19.00, 21.30. za. zo.
14.00, 19.00, 21.30 ma. di. 20.00.
wo. 14.00. 20.00. PROMENADE
II: Stake out; do. 13.30, 16.00,
19.00, 21.30. vr. 19.00, 21.30. za.
zo. 14.00, 19.00, 21.30. ma. di.
20.00. wo. 14.00, 20.00. PROME
NADE III: No way out; do. 16.00,
19.00, 21.30. vr. za. zo. 19.00,
21.30. ma. di. wo. 20.00. Jungle
book; do. 13.30. za. zo. wo. 14.00.
DEN HAAG ASTA 1 (Spui 27. tel.
463500): Salsa (al); do. 11.30,
00.15. Saigon (12); 14.00, 19.00.
21.30. zo. 13.30, 16.00, 19.00.
21.30. ASTA 2: Overboard (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. ASTA 3:
Moonstruck (al); 14.00, 19.00,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 19.00,
21.30. BABYLON 1 (Winkelcen
trum Babylon, tel. 471656): Couch
trip (al); do. 11.30, 00.15. Three
man and a baby (al); 14.00, 19.00,
21.30. zo. 13.30, 16.00. 19.00,
21.30. BABYLON 2: Ironweed
(16); 13.15. 18.45. 21.30. zo. 13.15,
16.00. 18.45. 21.30. BABYLON 3:
Planes, trains A sutomobiles (al);
14.00, 19.00, 21.30. ZO. 13.30,
16.00. 19.00. 21.30. CINEAC 1
(Buitenbol 20, tel. 630637): Throw
momma from the train (al); do.
11.30, 00.15. Three men and a
baby (al); 14.00, 18.45, J1.30. zo.
13.15, 16.00, 18.45. 21.30. CINE-
AC 2: Raw (16); 14.00. 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. CINEAC 3: A prayer for
the dying (16); 14.00. 18.45. 21.30.
zo. 13.15, 16.00. 18.45. 21.30.
METROPOLE 1 (Carnegielaan,
tel. 456756): Appointment with
death (al); do. 11.30, 00.15. De on
draaglijke lichtheid van het be
staan (al); 14.00, 20.00. zo. 12.30,
16..00, 20.00. METROPOLE 2:
Powaqqatsi (al) do. 14.00, 00.15.
Cry freedom (al); 14.00, 20.30.
METROPOLE 3: The last empe
ror (al); 14.00. 20.30. METROPO
LE 4: Fatal attraction (12); 14.00.
18.45, 21.30. zo. 13.15. 16.00,
18.45, 21.30. METROPOLE 5:
Babette's feast (al); 18.45, 21.30.
do. vr. ma. di. ook 14.00. ODE-
ON 1 (Herengracht 13. tel. 462400):
Colors (16); do. 11.30. 00.15. No
man's land (12); 13.45. 18.45.
21.30. zo. 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. ODEON 2: The serpent
ad the rainbow and the rainbow
(16); 13.45. 18.45, 21.30. zo. 13.30.
16.00. 18.45, 21.30.» ODEON 3:
Missing in action (16V. 13.45,
18.45. 21.30. zo. 13.30, 16.00.
18.45, 21.30. ODEON 4: No way
out (12); 13.45, 18.45, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 18.45. 21.30. STU
DIO 1 (Kettingstraat 12b. tel.
656402): Oei ciornie (16); 19.15,
21.45. STUDIO 2: Dirty dancing
(al); 19.00, 21.30. zo. wo. 14.00.
STUDIO 3: Someone to watch
over me (12); 19.00, 21.30. zo. wo.
14.15. HAAGS FILMHUIS: Zaa.
1: Careful, he might hear you,
19.30, 21.45. Caberia: za. 21.45.
Zaal 2: Der Himmel über Berlin;
19.30, 22.00. Zaal 3: 1984; do.
19.30, 21.45. Making mr. Right; vr.
19.30, 21.45. Liquid sky; za. 19.30.
2001 a space odyssey; 19.30.
22.00. Sweet movie; ma. 19.30,
21.45. The outer space connec
tion; di. 19.30, 21.45. Solqris; wo.
20.00.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Prince of darkness
(16); za. 00.15. CINEAC 2: Raw
(16); za. 00.15. CINEAC 3: 9W
Weeks (16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
METROPOLE 5: Jungle book;
za. wo. 14.00. zo. 13.15, 16.00.
STUDIO 3: E.T. zo. wo. 14.30.
Hooglandse Kerk {Leiden): Eerste
orgelconcert in de serie orgelcon
certen georganiseerd door K40. Or
ganist Albert de Klerk met werk van
Frescobaldi, Frohberger, Bach en
enderen. Gehoord op 17 juni.
De Hooglandse Kerk was gis
teren het toneel voor een bij
zonder orgelconcert. De wijd
vermaarde organist van Haar
lem, een meester op zijn in
strument, die als vertolker van
een breed repertoire, als com
ponist en als improvisatiekun
stenaar, een eervolle plaats in
de traditie van Sweelinck,
Bach, Franck en Messiaen in
neemt, onthaalde er een te
klein maar aandachtig publiek
op briljant en genuanceerd uit
gevoerde muziek in een pro
gramma dat reikte van de zes-
tiende-eeuwse muziek van Ga-
briëli tot en met het hoogba-
rokke werk van Bach. De keu
ze voor met name oude mees
ters als Frescobaldi, Gabriëli
en Frohberger, wiens muziek
over het algemeen geschreven
werd voor orgels met beperk
tere mogelijkheden dan die
van hun grote achttiende-
eeuwse opvolgers, leek bij uit
stek recht te doen aan de be
scheiden omvang en het be
trekkelijk geringe aantal regis
ters van het orgel in de Hoog
landse Kerk. Waar oude mu
ziek en een klein maar won
dermooi orgel voorhanden wa
ren, konden de meesterhanden
van Albert de Klerk de con
certgangers vanzelfsprekend
laten horen hoe zo'n instru
ment optimaal tot klinken te
brengen. Niet gehinderd door
een overmaat aan volume of
nagalm kon de meesterorga-
nist herhaaldelijk zeer uitgele
zen, breekbare registercombi-
naties benutten, die, op het or
gel van de Pieterskerk uitge
voerd, verwaaid zouden zijn,
maar hier door de fijne rijk
dom aan registerkleuren van
het Hooglandse instrument het
publiek al snel wisten te win
nen voor dit opvallende acht-
tiende-eeuwse instrument en
een zinvolle verrijking inhiel
den van het vroegbarokke vo
cabulaire in de ten gehore ge
brachte werken. Na een rusti
ge „Praeambulum legatura"
van Girolamo Frescobaldi
(1583-1643) volgden twee ri-
cercares van Giovanni Gabrië
li (1557-1612). Koos de Klerk
in de eerste voor fluit en hol-
pijp, de minder kalme tweede,
fugaéchtige, ricercare met snel
stijgende motieven werd op
helderder pijpen gezet. Met
zijn rijkgefigureerde opening
van de toccata in d van Jo-
hann Jacob Frohberger (1616-
1667), meesterlijk door de rust
die de organist in de muziek
wist te leggen, werd deze toc
cata in de opgeruimde snelle
en in de vollere langzame de
len, waarin de door de Klerk
net even uitgestelde accoorden
het gewenste effect hadden,
een waar hoogtepunt van het
concert. Ook de vertolking
van de partita „Wer nur den
lieben Gott lésst walten", een
serie variaties op hetzelfde
thema van Georg Böhm (1661-
1733), bracht onvermoede
kwaliteiten van het orgel en
zelfs zijn bespeler aan het
licht. Op magistrale wijze be
sloot de Klerk zijn optreden
met een schitterende en per-
fekte compositie, de praeludi-
um en fuga in c (BwV 546)
van Johann Sebastian Bach
(1685-1750), muziek die alle
bezoekers meer dan voldaan
huiswaarts deed keren.
TOM STRENGERS
De ultranieuwe Ricoh FF-9. Computergestuurde compact
met zeer korte flitsinterval, mogelijkheid voor continu-
opname en met automatische scherpstelling, transport en
tegenlichtcorrectie. Dus ook automatisch perfekte foto's.
FF-3
