Aids beter behandelbaar
„Eerst vrede in Suriname, jp
dan pas ont w ikkelingshul p'
Overschot moeder
Marcos uit kerk
Invasie van robben voor Noorse kust
MENSENRECHTENACTIVIST STANLEY RENSCH: -
Knol (PvdA): p
Bouterse is nogp
aan de macht"
BUITENLANDEaidoeOowtantWOENSDAG 15 JUNI 1980 PAOifij
Hervormingsgezinden
in partijtop Polen
WARSCHAU Het Centrale Comité
van de Communistische Partij in Po
len heeft gisteren meer hervormings
gezinden benoemd in de top van de
partij. De president van de Poolse
centrale bank Wladyslaw Baka, eco
nomisch hervormer bij uitstek, werd
lid van het Politburo en tevens be
noemd als een van de secretarissen
van het Centraal Comité. Baka staat
een krap-geldpolitiek voor om de in
flatie in te tomen. Ook plaatsvervan
gend parlementsvoorzitter Rakowski,
medestander van partijleider Jaru-
zelski werd benoemd tot secretaris.
De wijzigingen zijn deels het gevolg
van de golf van stakingen in de afge
lopen tijd.
Grootste Europese
raket gelanceerd
KOUROU De grootste Europese raket,
de Ariane-4 is vandaag als alles is goed
gegaan begonnen aan haar eerste
vlucht. Volgens het Europese ruimte
vaartbureau ESA moet de lancering een
nieuw tijdperk voor de Europese ruimte
vaartindustrie inluiden. De raket gaat drie
kunstmanen in een baan om de aarde
brengen, te weten de Europese weersatel-
liet Meteosat-P2, de Amerikaanse tele-
communicatiesatelliet Panamsat-1 en de
amateurradiosatelliet Amsat-III-C. De zes
tig meter lange Ariane-4 heeft een draag
vermogen van ruim vier ton en kan di
verse satellieten tegelijk vervoeren, wat
een enorme besparing op de lanceerkosten
betekent.
Stralingsonderzoek
naar afval Nigeria
LAGOS Nigeria heeft het Inter
nationale Bureau voor Kernenergie
(IAEA) in Wenen om hulp ge
vraagd bij de ontsmetting van het
radioactief afval dat eerder deze
maand in de havenplaats Koko
werd gevonden en dat uit Italië af
komstig zou zijn. De minister van
buitenlandse zaken Ike Nwachuk-
wu zei gisteren dat het Atoombu
reau de omvang van de straling in
de omgeving van Koko moet vast
stellen. De bevolking is inmiddels
geëvacueerd. De minister zei dat de
Italiaanse ambassade in Lagos van
de invoer van het afval wist, maar
niets had gedaan om er een einde
aan te maken.
Howard Baker ambieert
vice-presidentschap
WASHINGTON De stafchef vah het Witte Huis,
Howard Baker heeft met ingang tan 1 juli ontslag
genomen. Reagan heeft het ontslag „met grote spijt
aanvaard", aldus het Witte Huis. Baker sluit niet uit
dat hij de kandidaat voor het vi<je-presidentschap
van George Bush wordt.
Hij zei in een interview dat hij geen [belangstelling had
voor die functie, maar dat hij het aanbod niet zou afwij
zen als het werd gedaan. Officieel keert Baker „wegens
ziekte in de familie" terug naar zijn particuliere advoca
tenkantoor. Baker was de opvolger van Donald Regan,
die moest aftreden na het Iran-Contraschandaal. Baker
op zijn beurt wordt opgevolgd door de 44-jarige Kenneth
Duberstein, bijgenaamd Deputy. Duberdog.
MANILA Het stoffelijk overschot van
de moeder van ex-dictator Ferdinand
Marcos van de Filipijnen wordt overge
bracht naar de noordelijke provincie Ilo-
cos Norte. De stoet zal onderweg zeven
plaatsen aandoen alvorens op de eindbe
stemming aan te komen. Ongeveer acht
duizend Marcos-aanhangers hebben zich
bij destoet aangesloten. Mevrouw Marcos
stierf op 4 mei, op 95-jarige leeftijd. De
kist heeft ongeveer een maand in een
rooms-katholieke kerk in een voorstad
van Manila opgebaard gestaan. De begra
fenis is uitgesteld uit protest tegen de
weigering van president Aquino dictator
Marcos het land in te laten om deze bij te
wonen.
CONFERENTIE STOCKHOLM: GEEN ZICHT OP VACCIN
STOCKHOLM Hoewel
een echt geneesmiddel te
gen aids en een vaccin
nog lang niet zijn gevon
den, komen er steeds
meer middelen waarmee
de gevolgen van deze im
muniteitsziekte redelijk
kunnen worden bestre
den. Het leven van de pa
tiënten wordt daardoor
niet alleen verlengd, maar
ook een stuk aangenamer.
Dat blijkt uit de resultaten van
duizenden behandelingen van
aidspatiënten die deze week in
Stockholm bekend worden ge
maakt op de vierde wereld
conferentie over de ziekte.
Onder de aanwezige artsen die
aids behandelen heerst een ge
matigd optimisme.
Op de conferentie zijn meer
dan negenduizend rapporten
gepresenteerd die voor een
groot deel betrekking hebben
op het behandelen van de ge
volgen van de infectie met het
HIV-virus dat uiteindelijk aids
kan veroorzaken. Het gaat dan
om proefbehandelingen van
beperkte groepen met één of
meer mogelijke middelen te
gen aids.
Voor een deel zijn de behande
lingen direct gericht op de
verwoestende activiteit van
het HIV-virus zelf. Voor een
ander deel proberen ze de ge
volgen van aids te beperken.
Daarbij gaat het vooral om de
zogenaamde opportunistische
infecties waardoor mensen
met aids worden getroffen en
waaraan zij na verloop van tijd
bezwijken.
Infecties
De middelen die zich tegen het
virus zelf richten blijken dit
soort infecties in toenemende
mate te kunnen voorkomen.
Het is vooral de dure „aids-
remmer" Retrovir (AZT) die
op deze conferentie opnieuw
in de schijnwerpers van de be
langstelling staat. Ondanks de
sterke giftigheid van dit mid
del, waardoor nare bijwerkin
gen optreden en patiënten
soms bloedtransfusies nodig
hebben, blijft AZT op een aan
tal van hen nog steeds een op
merkelijk goede uitwerking
hebben. Het aantal sterfgeval
len daalt, vooral doordat de
dodelijke opportinistische in
fecties minder worden.
De maker van AZT, het Ame
rikaanse farmaceutische be
drijf Wellcome, heeft materi
aal gepubliceerd waaruit
blijkt, dat een combinatie van
AZT en het eigen middel te
gen herpesinfecties (Acyclovir
of Zovirax) tot nog betere re
sultaten kan leiden Het maakt
de behandeling van aids ech-*
ter wel twee keer zo duur. Een Dosering
combinatie van kleinere doses
AZT met een andere giftige
aidsremmer, DDC, lijkt de bij
werkingen te beperken zonder
af te doen aan de resultaten.
Overigens dienen zich ook een
reeks potentiële concurrenten
van AZT aan, die elk voor
zich soortgelijke aidsremmen-
de resultaten claimen.
Omdat het virus dat aids ver
oorzaakt veel gecompliceerder
werkt dan menig expert tot
nog toe vermoedde, kan het
nog wel even duren voor een
echt vaccin is ontwikkeld.
Naar mate onderzoek tot meer
informatie over dat virus leidt,
wordt het makkelijker om
middelen uit te proberen die,
na infectie, al in een vroeg sta
dium kunnen voorkomen dat
HIV zich vermenigvuldigd en
zijn verwoestende werking
doet.
zoeksresultaten wijzen er op
dat een zeer geringe toedie
ning van AZT in combinatie
met lage dosering van de kan
kerbestrijder Interferon al vol
doende kan zijn om de ont
wikkeling naar aids te voorko
men.
Ook het aantal middelen
waarmee de dodelijke oppor
tunistische infecties in aidspa
tiënten kunnen worden be
streden neemt gestaag toe. De
wegen waarlangs de veel
voorkomende longontsteking
Pneumocistis afdoende en zon
der al te veel bijwerkingen
kan worden bestreden zijn in
middels zo talrijk dat steeds
minder patiënten hieraan be
zwijken Ook blijkt het moge
lijk herhaling van deze long
ontsteking te voorkomen. Her-
pisachtige infecties van de
ogen en het darmstelsel zijn
eveneens steeds beter te be
strijden en eisen daardoor
minder slachtoffers.
et gebouw waarin de aidsconferentie plaatsvindt is volgehan-
en met kleden en posters waarin overleden aidspatiënten
worden herdacht.
foto: ap
opgetreden, zijn de resultaten
bemoedigend. Hij voorziet
voor aids in de toekomst ana
logie met suikerziekte en de
behandelingen waarop diabeti
ci zijn aangewezen.
Het is deze ontwikkeling die
Üe Amerikaanse onderzoeker
Robert Redfield de stelling
deed poneren, dat aids zich ge
leidelijk aan ontwikkelt tot
èen ziekte waarmee steeds lan
ger te leven valt. Vooral als er
in een vroeg stadium wordt
Mitterrand
zoekt met
Rocard
opening n$'
„centrum'
a
eg
sar
-EN
mds
itbn
uida
PARIJS Presiden
terrand zal de socia
mocraat Michel
volgende week herl
men tot
va mda
heidsregering. Het
staatshoofd zei dit i
avond in een korte l
sietoespraak, waari l
voor het eerst de m
politieke situatie onjvO
loep nam.
WA
Rocard, die gisterochte
ontslag indiende nada
-roegde parlementsver de
gen dit weekeinde geen r
listische meerderheid
opgeleverd, zal van Mittle
opdracht krijgen een Y
wetsvoorstellen uit te
die „de Fransen en hun g
vertegenwoordigers
verenigen". Een taak d sum
wijst dat de president
wil op de weg van de
ture" ofwel: opening n^z
politieke centrum.
Belangrijkste conclusie
verkiezingen was volge van
terrand dat „de consenOpl
ve meerderheid van 19( staa
derheid was gewordeiden
socialistische vertegenVbou
ging in de AssembleéWaf
schetste Mitterrand a)Volj
.relatieve meerderheiahu
zeer wel in staat zou zijijde
geren. Mitterrand: aani
meerderheid is sterk «al
bij ven bestaan. We zulde t
het parlement wel zien pom
voor en wie er tegen stfcegt
gele
Spanning
aan de
grens met
Zuid-Korea
De Olympische
Spelen in Zuid-
Korea komen
ras naderbij,
maar de onrust
onder de be
volking wordt
er niet minder
om. Gisteren
betoogden op
nieuw duizen
den studenten
tegen „Ameri
kaans imperia
lisme" nabij de
gedemilitari
seerde zone,
die de grens
vormt met het
communisti
sche Noord-
Korea. De re
gering in Seoul
heeft Noord-
Korea beschul
digd van het
samentrekken
van de troepen
om mogelijk
een verrassin-
gaanval uit te
voeren.
foto: ap
OSLO Na de algen-
plaag worden de Noorse
kustwateren nu geteisterd
door een invasie van rob
ben uit de Barentszee en
Witte Zee. Volgens mi
lieudeskundigen zijn hon
derdduizenden hongerige
zeehonden uit deze over-
beviste noordelijke wate
ren naar de zee voor de
Noorse kust getrokken.
De invasie heeft zulke
vormen aangenomen dat
milieudeskundigen van
een „natuurramp" spre
ken.
Karl Inne Uqland van de uni
versiteit van Oslo schatte het
aantal zeehonden voor de kust
op ongeveer één miljoen. „Zij
veroorzaken daar meer schade
en verstoren het natuurlijk
evenwicht in veel grotere
mate dan de recente algen-
plaag", zei hij. „Helaas kunnen
we er weinig aan doen". De
Scandinavische kustwateren
waren onlangs bedekt door
een „deken" van groene algen
die een groot deel van het le
ven in de zee vernietigde.
De afgelopen elf jaar heeft
Noorwegen steeds in voorjaar
en winter zeehonden-invasies
gekend maar nog niet eerder
van een dergelijke omvang en
zo laat in het jaar. De zeehon
den, die twee meter lang kun
nen worden, eten de vissvoor-
aad op en kunnen het ecologi
sche evenwicht verstoren. Een
woordvoerder van het Noorse
ministerie van visserij sprak
van een catastrofe voor de vis
sers, maar „we kunnen ze al
leen compensatie aanbieden"
In Noorwegen werden in de
jaren '70 jaarlijks circa 400.000
zeehonden gedood, waardoor
de zeehondebevolking onder
controle werd gehouden. Toen
de EG in 1982 de invoer van
huiden van zèehondebaby's
verbood stokte de vraag naar
huiden. Noorwegen mag nu
jaarlijks in de Witte Zee 16.000
zeehonden dodep en zou dit
quotum graag verhogen om de
vissers tegemoet te komen. De
ironie wil echter dat de exodus
van zeehonden naar de Noorse
kust door dezelfde vissers
wordf veroorzaakt, aangezien
de Barentzsee en Witte Zee sy
stematisch overbevist worden.
In feite is de zeehondenpopu
latie ook sedert het jachtver-
bod verder teruggelopen.
Overigens staat de massale
sterfte van zeehonden in de
Duitse en Nederlandse wate
ren volgens biologen los van
„zeehondentrek" naar de
Noorse kust. Wanneer de viru
sinfectie onder de zeehonden
zich doorzet kan de helft van
de populatie op het Nederland
se Wad sterven, zo heeft Lenie
't Hart van het zeehondencen
trum in Pieterburen gisteren
gezegd. Op het moment hou
den zich in het Nederlandse
deel van het Waddengebied
duizend zeehonden op. Giste
ren werd bekend dat de dieren
behalve door het herpesvirus
ook door een virus van de Pi-
corna-groep geplaagd wordt.
Dit virus, waarvoor nog geen
vanccin is gevonden, veroor
zaakt longontsteking waardoor
de zeehonden stikken.
tf d
eeu\
ASSEN De Nederland
se regering moet blijven
eisen dat eerst vrede tot
stand komt tussen het jun
glecommando van Ronnie
Brunswijk en de Suri
naamse regering en het
Nationaal Leger, voordat
de ontwikkelingshulp aan
Suriname wordt hervat.
De hulp moet op gang ko
men, maar niet ten koste
van alles. De miljoenen
uit Nederland mogen ze
ker niet misbruikt worden
voor het militair apparaat
in Suriname.
Dit ^egt de Surinaamse men
senrechtenactivist Stanley
Rensch, deze week in Neder
land op bezoek om de Neder
landse regering en het parle
ment te informeren over de
actuele situatie in Suriname.
Onlangs nog, bracht Rensch
een bezoek aan rebellenleider
Ronnie Brunswijk, maar die
ontmoeting heeft het vredeso
verleg tussen de Surinaamse
autoriteiten en het junglecom
mando niet dichterbij ge
bracht. In Paramaribo kreeg
Rensch na de ontmoeting met
Brunswijk het verwijt een
aanhanger te zijn van het Jun
gle-commando, „maar dat is
nadrukkelijk niet het geval".
Saillant is in dit verband dat
de kerkelijke vertegenwoordi
gers die momenteel trachten te
bemiddelen gisteren hetzelfde
verwijt kregen.
Rensch betreurt de harde stel-
lingname van het Militair Ge
zag „Ik ben ervan overtuigd
dat Brunswijk vrede wil", zegt
hij. Het leger zou evenwel niet
bereid zijn serieuze vredesbe
sprekingen te beginnen. Hij
meent: „Dit is een eerste test
case voor de regering. Zal de
Surinaamse regering het aan-
Henk Knol foto: dijkstra
DEN HAAG „Het is duidelijk dat Bouterse
nog steeds aan de touwtjes trekt in Suriname.
Het is onbegrijpelijk dat minister Van der
Broek er vanuit gaat dat er een democratise
ringsproces aan de gang is. Er is in Paramaribo
sprake van zware intimidatie van de politieke
leiders door de militairen. Ik vind dan ook dat
er nog geen cent aan ontwikkelingshulp naar
Suriname moet".
Voor het PvdA-Kamerlid Henk Knol staat het
vast dat de Europese politieke waarnemers, on
der wie CD A-Europarlementariër Willem van
der Scheer er naast zaten toen ze na de in Suri
name gehouden verkiezingen concludeerden
dat de democratie in dat land was hersteld.
Knol heeft zijn scepsis over de ontwikkfl T
in Suriname nooit onder stoelen of banl^~~l
stoken: „Ze zullen me nooit kunnen veL_M.
dat ik gezwegen heb. Ik vind het nodig et
wijzen dat de regering in Suriname het 1
binnenlandse politiek betreft in de prakty
voor het zeggen heeft". i
Evenals Stanley Rensch vreest Knol dat J
lands ontwikkelingsgeld bij het militaire^
raat terecht zal komen. Hij zegt, cyniscT\
geruchten gingen dat de militairen aan hi I
van dit jaar de macht weer zouden grijpe^
dat hoeft niet meer, want Bouterse zit op
Alle instanties doen prcies wat Bouterse'
ït
j»
durven vredesoverleg tot
stand brengen met het jungle
commando? Momenteel wordt
de dienst in elk geval nog vol
ledig uitgemaakt door de mili
tairen, die vonden dat je met
„criminelen en terroristen"
niet kunt onderhandelen".
Vrijwillig
De militairen zullen nooit vrij
willig het veld ruimen in Suri
name, meent Rensch stellig.
„Zij hebben ervoor gezorgd
dat hun positie volledig is ver
ankerd in de grondwet. Het le
ger is als ontwikkelingsleger
opgenomen in de sociaal-eco
nomische ontwikkeling van
Suriname. Die grondwettelijke
positie is alleen al voldoende
om hen de eerste viool te laten
spelen. Bij de hervatting van
de ontwikkelingsrelatie is dan
ook het gevaar aanwezig dat
Nederland onbedoeld de bouw
van kazernes financiert. Om
dat te voorkomen zullen er
eerst duidelijke tekens van
vrede móeten zijn".
De hele Surinaamse bevolking
wil volgens Resch dat een eind
komt aan de burgeroorlog.
Verder bloedvergieten moet
worden voorkomen. Een bun
deling van alle krachten is no
dig om een halt toe te roepen
aan de economische neergang,
zo omschrijft Rensch de stem
ming onder de bevolking van
Suriname. „Iedereen wil mee
werken aan de sociaal-econo
mische wederopbouw. En die
is heel hard nodig". Mede om
die reden zou Brunswijk op
vrede aansturen, zegt Rensch:
„Daar ben ik absoluut van
overtuigd. Brunswijk wil met
lier
indi
de Surinaamse regeriikgg.
oplossing bereiken aan L°U
derhandelingstafel".
[rds
Terugkeer >ods
Binnen een paar wekeiJlts
Stanley Rensch terug n: Her
ramaribo. Angst heeft hfcter
Ook niet na de recenjj,
spraak van de militair}
mensen die contacten
houden met de „crimi J
strafbaar zijn. „Ik mol
die uitspraak rekening
den, maar het weerhoi®^
niet terug te gaan. Het p
houdt mij evenmin om
offers te helpen".
Heeft hij ooit een gesprldda
voerd met legerleider Bre
se? Rensch grijnst en Som
het hoofd. Nee dus. „II i t€
dat hij mij liever kwijt ti
rijk".
SUSKE EN WISKE DE KRIMSON CRISIS
limbik en JERon" J
yowciu
duidelijk
