ls een vrouw nee zegt,
an bedoelt ze ook nee
IEUWO
Wetsontwerp gelijke behandeling
aww „stiekem" naar Raad van State
PvdA vecht verhoging collegegeld aan
AUTOVERZEKERINGEN FORSER OMHOOG
NENLAND
CeidócSouta/ni
WOENSDAG 15 JUNI 1988 PAGINA 3
voor landelijke anonieme aidstest
AAG De commissie „ethiek" van de Gezond-
beraadt zich over een plan voor een landelijke
aidstest dat Amsterdamse aids-deskundigen
ingediend. Om een indruk te krijgen van de om-
[n ontwikkeling van de epidemie zouden volgens
i twee groepen onderzocht moeten worden: ba-
het moment dat ze de zogenoemde hielprik krij-
jongemannen die gekeurd worden voor de mili-
enst.
iar|de gevallen zou het bloed pas getest mogen
tan °P ^et moment dat niet meer bekend is van wie
omstig is. Het gaat er uitsluitend om inzicht te
»en in het algemene beeld, niet om individuele
's In. Toch zijn er volgens een woordvoerster van de
f°®heidsraad nogal wat haken en ogen aan het plan.
ijet nog maar de vraag of het gewettigd is informa-
Her iemands gezondheidstoestand te vergaren zon-
de betrokkene daarvoor toestemming gegeven
)e raad heeft daarover nog geen standpunt be-
Een medewerker van de PTT onderzoekt een van
de vernielde kabels.
Miljoen schade door
telefoonstoring Rotterdam
ROTTERDAM De schade die de
PTT lijdt door de telefoonstoring
die maandagavond in Rotterdam
onstond, zal naar verwachting vijf
ton tot één miljoen gulden bedra
gen. Dat heeft drs. A. Dek, hoofd
directeur telecommunicatie van de
PTT, gisteren meegedeeld. Volgens
Dek hebben „nog geen tien bedrij
ven" hinder ondervonden van de
storing. Dek sprak van een „uitzon
derlijk grote storing", waarvan de
oorzaak - kortsluiting als gevolg
van contact van een PTT-kabel
met een kabel van het Rotterdams
openbaar vervoerbedrijf RET -
„uniek" is. Gistermiddag waren de
FOTO: ANP verbindingen hersteld.
Illegale videotheek opgerold
EGMOND De rijkspolitie van Eg-
mond heeft gisteren samen met amb
tenaren van de auteursrechten-orga
nisatie Buma/Stemra een illegale vi
deotheek in een zomerhuis in Eg-
mond aan Zee ontdekt en opgerold.
De videotheek verhuurde en ver
kocht zo'n 1300 populaire banden, die
met behulp van twee recorders waren
gekopieèerd. De waarde van de in be
slag genomen banden en recorders
beloopt volgens de politie circa dertig
duizend gulden. Tegen de 60-jarige
S.M. uit Egmond aan Zee is in ver
band met de ontdekking proces ver
baal opgemaakt. Hij wordt verdacht
van schending van de Auteurswet. De
politie heeft een deel van zijn admini
stratie in beslag genomen.
Oudste vrouw
overleden
APELDOORN
In het bejaarden
centrum De Veen-
kamp in Apel
doorn is gisteren
de oudste vrouw
van Nederland,
mevrouw G.
Kwakkel, overle
den. Mevrouw
Kwakkel vierde
op 15 maart van
dit jaar haar 108e
verjaardag en was
sinds december
vorig jaar Neder
lands oudste
vrouw.
Shell wil verwijdering
leuzen van viaducten
ROTTERDAM Shell wil dat de leuzen tegen
de aanwezigheid van dit concern in Zuidafrika,
die door tegenstanders van het apartheidsregi
me geregeld op viaducten worden aangebracht,
worden verwijderd. Het Shell-hoofdkantoor in
Rotterdam heeft daartoe een verzoek gericht
aan Rijkswaterstaat, de eigenaar van de viaduc
ten. Volgens een woordvoerder van Shell ko
men er per week tientallen telefoontjes binnen
van mensen die zich ergeren aan leuzen als
„Shell, rot op uit Zuid-Afrika". Onder ae opbel
lers bevinden zich veel medewerkers en gepen
sioneerden van Shell. Rijkswaterstaat heeft in
middels laten weten bij het normale onderhoud
aandacht te zullen schenken aan het verzoek
van Shell.
WETGEVING OVER VERKRACHTING MOET AANGEPAST NA ARREST'
HAAG Net zo
chtj als een vrouw zwan-
s of niet een beet-
niet kan ze met
nd, meestal een man,
of niet naar bed wil-
Zegt ze ja, dan wil ze,
ze nee, dan wil ze
Heel eenvoudig,
na een recent arrest
de Hoge Raad ineens
meer. Dat betrof een
met een vriendin die
lelatie wilde verbre-
maar de man nam
'geen genoegen mee.
bedreigde de vrouw,
jiaar armen te zullen
jen als ze bleef tegen
een en dwong haar zo
gemeenschap. Dat
^êht, zei eerst het Ge-
ve»shof van Amsterdam
daVervolgens de Hoge
juristen in Neder-
Schreeuwden schande, de
hejrdamse hoogleraar
h- en bestuursrecht mr.
voorop. Hij
e Je ongemeen fel uit; het
1 onteert en. schendt,
ef hij in het juristenblad.
jMaarseveen noemde de
zelfs bij naam, want
N VANDAAG
IN HET VJ
van hem verdienden mensen
die zo'n uitspraak doen de
schandpaal. Oud-procureur-
generaal bij de Hoge Raad mr.
G. Langemeijer was iets voor
zichtiger, maar niet minder
kritisch. „Gewoonlijk zijn
zelfs mannen niet zo gek", zei
hij en noemde het arrest bo
vendien te draaierig. Lange
meijer kon zich geen uit
spraak van de strafkamer
herinneren die zo ernstige
kritiek heeft ondervonden als
déze.
Geen vrijplaats
Mr. Carien Evenhuis, juriste
en lid van de Emancipatie-
raad, is inmiddels over de eer
ste schrik heen, al is ze er niet
minder verontwaardigd door.
„Een relatie mag toch geen
vrijplaats zijn voor verkrach
ting, mishandeling, incest of
wat dan ook", zegt ze. „Maar
die kant gaat het nu toch een
beetje op. Als een vrouw op
straat loopt en een man ge
bruikt geweld om gemeen
schap met haar te hebben,
dan vinden we allemaal dat
er sprake is van verkrachting.
Ook als die man zegt dat die
vrouw weliswaar nee zei,
maar hij dacht dat ze eigenlijk
ja bedoelde. Maar door de uit
spraak van de Hoge Raad
krijgt de man ineens de nodi
ge ruimte om te interpreteren
of het ja van de vrouw ook ja
is en nee ook nee. En dat kan
echt niet. Nee is nee en ge
weld is geweld".
Hoewel het wrang is, zit er
volgens Evenhuis wel een po
sitief punt aan de uitspraak
van de Hoge Raad. Heel dui
delijk blijkt nu dat de wetge
ving, die nog uit de vorige
eeuw dateert, niet voldoet.
„Het is vaak moeilijk om de
bedoeling te lezen van wat er
in de wet staat en er is ook al
tijd ruimte voor diverse inter
pretaties. Daarom moet de
wet heel duidelijk worden
aangepast. Als de vrouw niet
wil en de man gebruikt ge
weld of dreigt ermee, dan
moet er heel ondubbelzinnig
in de wet staan dat er sprake
is van verkrachting. En dat is
dan strafbaar, in het huwelijk,
buiten het huwelijk, in elke
denkbare relatie. Aanpassing
van de wet zou technisch voor
het eind van de zomer rond
kunnen zijn. Ergens in de vo
rige eeuw is het zelfs eens in
een dag gedaan. Er hoeft niet
in te staan hoe verkrachting
te bewijzen is, dat is een zaak
voor de rechter".
Trouwboekje
In vroeger jaren betekende
het trouwboekje ook een soort
toestemming dat de ander van
je lijf gebruik mocht maken.
Tegenwoordig denken we
daar anders over. Mensen
hebben het recht over hun ei
gen lichaam te beschikken,
ook in (seksuele) relaties met
anderen. Voor vrouwen is dat
vaak nog wennen, ze zijn zo
niet opgevoed en het duurt
dan ook een tijdje voordat ze
begrijpen dat er iets niet in
orde is als een man gaat slaan
of een mes op haar keel zet
als-ie met haar naar bed wil.
Het heeft jaren geduurd voor
dat vrouwen zelfbewuster
werden en openlijk durfden
toegeven dat ze door hun man
werden verkracht. Dat is niet
zo gek, want het heeft nogal
wat consequenties. Vrouwen
vinden niet zelden dat ze heb
ben gefaald, zijn bang hun so
ciale en materiële positie te
verspelen en denken aan wat
er met de eventuele kinderen
zou gebeuren. En als ze aan
gifte doen wordt het ze niet
zelden door de omgeving
Het gebouw van de Hoge Raad, waar de beelden bij de statige trappen zijn weggehaald. De
Rotterdamse hoogleraar Van Maarseveen wil de rechters aan de schandpaal vanwege hun „ont-
erende" uitspraak. FOTO: SP
kwalijk genomen; ze zal het
er wel naar gemaakt hebben.
„Tien, vijftien jaar geleden
zou er beslist niet zo'n rel
over een rechterlijke uit
spraak zijn ontstaan", weet
Carien Evenhuis. „En nog
maar vijf jaar geleden werd
een aangifte wegens ver
krachting in het huwelijk
nauwelijks serieus genomen.
In dat opzicht is er veel ten
goede veranderd, er wordt
bijvoorbeeld ook veel meer
geloof gehecht aan de verkla
ring van het slachtoffer. Er
zijn nu ook heel vele manne
lijke juristen die hebben ge
zegd de uitspraak van de
Hoge Raad verwerpelijk te
vinden en in de politiek is
men het er behoorlijk over
eens dat seksuele dwang niet
thuishoort in een relatie tus
sen mensën".
Hoewel de samenleving
vriendelijker is geworden te
genover vrouwen en hen
meer beschouwt als zelfstan
dige wezens, wil Carien
Evenhuis het arrest toch geen
incident noemen. Daarvoor is
er volgens haar nog te veel
ongelijkheid tussen mannen
en vrouwen. „Een werkgever
kan tegenwoordig niet meer
zeggen: ik wil geen vrouw.
Hij zal moeten bewijzen waar
een vrouw niet geschikt is.
Maar op sociaal terrein, op het
gebied van gelijke behande
ling is er nog veel mis. Daar
zie je dat er nog. wel degelijk
sprake is van machtsongelijk
heid tussen mannen en vrou
wen. Dit arrest is daar ook
een voorbeeld van: zodra de
seksuele macht van mannen
in het geding is, gaan ineens
dingen een rol spelen die in
andere situaties geen rol spe
len. Dan zou de man het in
eens allemaal verkeerd kun
nen begrijpen. Terwijl het
toch zo simpel is: als de ene
partij geweld gebruikt is er
iets volstrekt fout. Dan
moeten we niet gaan vragen:
is nee wel echt nee. Wat is
nou echt? Kun je ook wel zeg
gen: nee is pas nee als het
héél echt nee is. Of absoluut
beslist ontegenzeggelijk nee.
Als we zo gaan beginnen, zijn
we toch echt verdwaald. Dit
arrest is ook echt een seksisti
sche uitspraak, zeer vijandig
voor vrouwen".
DICK HOFLAND
Examens wiskunde
slechter gemaakt
ARNHEM - De vwo-examens
wiskunde A en B zijn slechter
gemaakt dan vorig jaar, name
lijk 32 tegen 25 procent respec
tievelijk 36 tegen 15 procent
onvoldoendes. Hetzelfde geldt
voor vwo-natuurkunde waar
voor 38 van de 100 kandidaten
met een onvoldoende genoe
gen moesten nemen tegen 25
in 1987.
De dit jaar bij het centraal
schriftelijk eindexamen be
haalde cijfers geven volgens
het Centraal Instituut voor
Toetsontwikkeling (CITO) oók
bij economische wetenschap
pen en recht I en II (vwo)
meer onvoldoendes te zien.
Voor het examen EWR I steeg
het percentage van 28 tot 34
procent en voor EWR II zelfs
van 14 tot 36 procent.
De examens Russisch gingen
daarentegen boven verwach
ting. In het havo zijn dit jdar
geen onvoldoendes gevallen.
In 1987 had nog meer dan een
derde van de kandidaten een
onvoldoende. In het vwo
kreeg 5 procent van de kandi
daten Russisch een onvoldoen
de; vorig jaar was dat 18 pro
cent. Hoeveel mensen dit jaar
het examen Russisch hebben
gedaan, was gisteren overigens
niet bekend.
In het lager middenstandson-
derwijs (lmo) kreeg meer dan
de helft van de examenkandi
daten handelskennis I (51 pro
cent) een onvoldoende tegen
27 procent vorig jaar. Bij han
delskennis II ging het percen
tage van 27 tot 40 omhoog.
Diesel 2,4 cent
goedkoper
ROTTERDAM Dieselolie is
vanaf morgen 2,4 cent per liter
goedkoper. De meest voorko
mende prijs aan de zelftarik-
pomp wordt dan 82,4 cent per
liter.
heid doet
eroep op
f'jnd verstand
lenschippers
'S
ïev
jUM De autori-
iebben gisteren op
ievoerende binnen-
ers bij Gorkum een
1 gedaan op het ge
verstand om een
g( te maken aan de
hulde op de Merwede
Granaria-trans-
n|
irste uitgangspunt is
gekozen te proberen
met de actievoe-
Ichippers een einde te
jaan de situatie. Daar-
actievoerders in
itraging "gegeven dat de
ilijlj niet tot in lengte van
r t(kan voortduren. Van
?n is vooralsnog afge-
tidat dit te grote risi-
zich meebrengt, zo-
:vepr de politie als voor
iievoerende binnen-
jrs, aldus een politie-
°™toerder.
Jieflokkade, die veel toe-
»re jers en ijsverkopers
(ijn naar schatting 200
Schepen betrokken,
erige scheepvaartver-
hdervindt nauwelijks
van de actie. De ac-
pnde binnenschippers
COprlopig niet van plan
^tkade op te heffen.
Jen wel wat de toe
rol brengt," zei een
'oetoerder-
?OI' schippersbeurzen is
een gering aan-
oph lading, hetgeen vol
de schippers-woord-
r niets heeft te maken
actie. Voorlopig is be-
Jjewoon lading aan te
yBij de verdeling van
jgeboden transporten
•'Ik! ook de actievoerende
iij hs bij Gorkum be-
VOC-SChip
Batavia
Koningin Beatrix
heeft gisteren
een werkbezoek
gebracht aan Fle
voland. In Lely
stad liet de vor
stin zich door
scheepsbouw
meester Willem
Vos voorlichten
over het in aan
bouw zijnde
VOC-schip Bata
via.
*>r>
DEN HAAG Het kabi-
net ziet af van een nota
over gelijke behandeling
van vrouwen in de sociale
zekerheid. In plaats daar
van heeft staatssecretaris
De Graaf (sociale zaken)
een wetsontwerp over ge
lijke behandeling van
mannen en vrouwen in de
aww (arbeidsongeschikt
heidswet) voor advies
naar de Raad van State
gestuurd. Dit tot woede
van de oppositie in de Ka
mer die gisteren de be
windsman verweet „in het
geniep en stiekem" te
handelen.
Enkele maanden geleden werd
bekend dat de Nederlandse so
ciale wetgeving op enkele on
derdelen discriminerend is
voo£ vrouwen. Uit een uit
spraak van de Centrale Raad
van Broep bleek dat vrouwen
onterecht uitgesloten worden
en werden van een aantal uit
keringen. De Graaf liet de Ka
mer toen weten dat de gerech
telijke uitspraken de staat voor
extra uitgaven zouden kunnen
stellen, die konden oplopen tot
zeven miljard gulden.
Het kabinet wilde de juridi
sche betekenis van de uitspra
ken eerst helemaal doorgron
den voordat in een nota zou
worden aangegeven hoe de di
verse wetten zouden worden
aangepast. Dat gaf de oppositie
de indruk dat er nog een keus
kon worden gemaakt uit ver
schillende varianten, alvorens
de zaak zou worden vastgelegd
in wetgeving. Het is gebruike
lijk dat premier Lubbers in
zijn wekelijkse persconferentie
melding maakt van wetsont
werpen die besproken zijn in
de ministerraad. Die openheid
werd echter niet betracht bij
het aaw-wetsontwerp.
PvdA-woordvoerster Ter Veld
is woedend op de handelwijze
van de staatssecretaris en wil
voorlopig „niet meer met hem
praten". Hij beschuldigde de
staatssecretaris ervan dat hij
wel de leden van de regerings
fracties onderhands zou heb
ben ingelicht over het aaw-
wetsvoorstel. De Graaf ont
kende dit ten stelligste.
DEN HAAG De premies
voor autoverzekeringen gaan
bij een aantal maatschappijen
veel sneller omhoog dan voor
zien. Sommige verzekeraars
blijken de jongste premieverho
ging in de branche te hebben
aangegrepen om op bepaalde
onderdelen forse verhogingen
door te voeren, boven de eerder
aangekondigde zeven tot tien
procent. Vooral nieuwe verze
kerden in de grote steden gaan
meer betalen dan dat percenta
ge; voor hen komt (ook door
andere oorzaken) de premie
soms wel dertig procent hoger
uit dan eerst. De buitengewone
stijgingen zijn door sommige
maatschappijen vrijwel geruis
loos doorgevoerd in de premie
ronde, waarin de tarieven over
de hele linie zouden worden
verhoogd in verband met de
slechte resultaten in de auto
verzekeringen. Volgens de
Consumentenbond hebben een
aantal verzekeraars van deze
ronde gebruik gemaakt door op
onderdelen financiële voordeel
tjes binnen te halen. Volgens
een woordvoerder van de ver
zekeraars zijn er door een bran
che-commissie weliswaar ad
viezen gegeven over wenselijke
premieverhogingen, maar is
elke assuradeur verder vrij in
het nemen van maatregelen om
de bedrijfsresultaten op termijn
te verbeteren. De voorstellen
van de commissie behelzen ook
een verschuiving van de zoge
heten instaptrede op de bonus
malus-ladder; ook gaan ver
moedelijk de kortingen omlaag
voor beperkte kilometers op
jaarbasis, worden de speciale
vrouwentarieven minder aan
trekkelijk en worden duurdere
auto's voor de verzekering ex
tra aangeslagen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De PvdA-
fractie trok gisteren in de
Tweede Kamer fel van
leer tegen de plannen van
onderwijsminister Deet-
man om het collegegeld
voor studenten die langer
dan zes jaar studeren dras
tisch te verhogen. De mi
nister wil dat studenten
die de in de wet vastge
stelde termijn van zes stu
diejaren overschrijden tus
sen de /3000 en ƒ5000
gaan betalen.
PvdA-woordvoerder Wallage
stak in zijn betoog niet onder
stoelen of banken dat naar zijn
mening de oorzaak van studie
vertraging veelal ligt in de
slechte organisatie van het on
derwijs. „De onderwijsfunctie
in het hoger onderwijs en dan
met name van de universitei
ten wordt gebrekkig uitgeoe
fend", aldus Wallage. Hij vindt
dat de nieuwe wet deze oor
zaak niet wegneemt waardoor
de rekening ten onrechte aan
de studenten wordt gepresen
teerd.
Een verhoging van het colle
gegeld voor alle studenten
wees hij echter ook van de
hand. Wallage:„Het gaat niet
aan alle studenten te laten op
draaien voor de meer-kosten
die de 'langstudeerders' ver
oorzaken". Hij pleitte daarom
voor een gedifferentiëerder
aanpak.
CDA en VVD willen dat het
collegegeld voor alle studenten
f 1750 gaat bedragen. Voor
universitaire studenten bete
kent dit een verhoging van
het collegegeld met 150. De
verhoging voor studenten uit
het hoger beroepsonderwijs
valt daarmee maar liefst 450
hoger uit dan het bedrag dat
zij nu betalen. Deze forse ver
hoging is „aanvaardbaar" voor
het CDA en de VVD „onder
de voorwaarde dat het HBO
pas later - in 1991 of 1992 - dat
bedrag bereikt". Voor studen
ten die de maximale inschrij
vingsduur in het hoger onder
wijs overschrijden ligt wat de
regeringsfracties betreft een
hoger collegegeld van 2450 in
het verschiet.
Prof. dr. W. Albeda, voorzitter
van de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid
(WRR), noemde gisteren in
een toelichting op het WRR-
rapport over rechtshandha
ving het nieuwe stelsel van
studiefinanciering als voor
beeld van een wet waarvan de
regering van tevoren kon we
ten dat zij niet uitvoerbaar
was. Ook prof. mr. L. Geel
hoed, voorzitter van de com
missie die het rapport heeft
opgesteld, verwees naar de pe
rikelen rond de invoering van
de basisbeurs. „Wat daar ge
beurt is rampzalig voor de
wetgever. Hetzelfde geldt voor
nogal wat bouwsubsidies en
andere steunmaatregelen.
"Nollen
16 juni
Prinses Juliana verricht In Eind
hoven de officiële opening van
de nieuwbouw van het Instituut
Sint Marie. Het instituut is dé
landelijke instelling voor jeugdi
gen met hoor- en/of spraakpro-
blemen en heeft thans 150 inter
ne pupillen.
Mr. P. van Vollenhoven brengt
een werkbezoek aan de Amster
damse haven.
Verzoek schadevergoeding
in DES-proces afgewezen
AMSTERDAM De rechtbank in Amsterdam heeft vanmorgen
het verzoek om schadevergoeding afgewezen dat zes vrouwen
hadden geëist van tien farmaceutische bedrijven in Nederland die
in de periode van 1953 tot 1967 het hormoonpreparaat DES op de
markt hebben gebracht. De rechtbank is van mening dat de vorde
ring van de vrouwen niet toewijsbaar is omdat het oorzakelijk ver
band tussen het op de markt brengen van het middel en de bij de
vrouwen opgetreden vorm van kanker in de vagina en baarmoe
derhals niet kan worden aangetoond. De vrouwen eisten schade
vergoeding omdat zij een aantal lichamelijke afwijkingen en aan
doeningen hebben die ze wijten aan het gebruik van het preparaat
door hun moeders tijdens hun zwangerschap.
(ADVERTENTIE)
Gratis thuisbankieren, gratis giro
enveloppen, gratis verzenden, gra
tis girobetaalkaarten, gratis giro
maatpas, gratis giroboekje, gratis
thuisbankmap, gratis automatisch
overschrijven, gratis geld opne
men bij 2500 postkantoren, gratis
kascheques, gratis contant geld
opnemen in 39 'buitenlanden^
gratis geld opnemen via giro
gratis gebruik maken va^"
automaten.
Gratis thuisbank
enveloppen, gr<
tis girobetaalk;
maatpas, gratj'
thuisbankm;
overschrij
kasche'
gratis geld opnemen via giromaat,
gratis gebruik maken van betaal
automaten.
isbankier;^
enveloppen.
tis girobj;
maatr
i, gra
tis giro-
lékje, gratis
is automatisch
"gratis geld opne-
postkantoren, gratis,
fes, gratis contant geld
"men in 39 'buitenlanden',
Putomaten.
Ja, ik wil graag weten wat er nou allemaal precies
L. gratis is aan dieïgratis girorekening van de Postbank
Stuur mij daarom uw folder tSraik Giropakket' toe.
Mijn naam:
Straat:
Postcode/Plaats:
In ongefrankeerde envelop naar: Postbank NV,
Antwoordnummer 060400, 8900 VC r\
Leeuwarden. Of bel (ook'gratis
natuurlijk) 06-0400. num POSTBANK
mmm
