Gereformeerd apartheidsberaad in Zuidafrika Aartsbisschop Marcinckus kan niet vervolgd worden ÊcidócSommi GEESTELIJK LEVEN/OPINIE Ccidae Souaa/ttt kerk wereld VERRASSEND BESLUIT GOS IN HARARE: „Alleen goedgekeurde organisaties in Missieraad' Vaticaanse delegatie in Moskou Levensbeschouwelijk onderwijs is gewoon vak" brieven 'n lil lezers Arbeidsduurverkorting til Het wordt niet uitgesloten geacht dat minister VanjhJ van binnenlandse zaken volgende week donderdag b|eer hernieuwd overleg over de arbeidsvoorwaarden voor a%en naren in zal stemmen met een van de voorstellen v*lle, christelijke centrale CCOOP. Die pleit voor voortzettingni de tijdelijke vut-maatregel voor zestigjarigen, terwijl trale voor middelbaar en hoger personeel CMHA daar Lj3 is. Maar dat zal dan een van de zeldzame keren zijn dat^a laatste tijd sprake is van uitbouw van de vut-regeling;fem eerder een beweging in tegengestelde richting gaande.A daarom is het alleszins begrijpelijk dat kamerleden varen nister De Koning een nadere uitleg willen over zijn plf1JV voor voortgaande arbeidsduurverkorting. tw weer *h»d- K ir DONDERDAG 9 JUNI 1988 PAGlfi In bisdom Groningen alleen betaalde diakens Betere positie voor part-time predikanten GRONINGEN Gezien het grote priestertekort in het bisdom Groningen worden daar voorlopig uitsluitend betaalde diakens gewijd. Dat blijkt uit een notitie van de priesterraad in het bis dom. Op het moment werken er al drie „gehonoreerde dia kens". Voor deze functie is een volledige theologische opleiding van tenminste zes jaar vereist. In andere bisdommen zijn ook diakens werkzaam die overdag een gewoon beroep uitoefenen. Voor deze aanstelling is een weekend-cursus van drie jaar vol doende. In Groningen worden deze taken door vrijwilligers verricht en zien ze het nut niet in van het aanstellen van der gelijke diakens. Gekozen is voor de inzet van diakens op het gebied van liturgie, verkondiging en liefdewerken. LEIDSCHENDAM De positie van de part-time predikant moet worden verbeterd. Predikanten in deeltijd moeten ook voor onbepaalde tijd kunnen worden beroepen, terwijl ze in meer dan één gemeente werkzaam moeten kunnen zijn. Dit valt te lezen in het rapport van de speciale commissie, dat vol gende week op de generale synode van de Nederlandse .Her vormde Kerk besproken zal worden. De commissie had bezwa ren tegen de huidige regeling ontvangen van de kant van on der andere de Bond van Nederlandse predikanten. De onge veer 130 parttime predikanten waren benaderd om knelpunten te vernemen. Er zijn twee soorten van mensen; de ene soort bestaat niet. Victor E. van Vriesland HARARE De Gere formeerde Oecumeni sche Synode (GOS) heeft geen nieuwe uitspraak gedaan over de apartheid in Zuidafrika. In plaats daarvan besloot de GOS een beraad in Zuidafrika te organiseren waaraan alle Nederduitse Gere formeerde Kerken zul len deelnemen, zowel de blanke Nederduitse Ge reformeerde Kerk (NGK) als de vroegere dochterkerken voor In diërs, zwarten en kleur lingen en de zendings kerken in Namibië, Zam bia en Zimbabwe. De consultatie dient op zo kort mogelijke termijn te worden gehouden. Tijdens het overleg moeten de drie rapporten aan de orde komen die een commis sie van de GOS dinsdag aan de GOS voorlegde. In het- meerderheidsrapport van de commissie wordt onder meer betoogd dat de twee blanke lidkerken in Zuidafrika de eenheid binnen de GOS in gevaar hebben gebracht door zich niet ondubbelzinnig te gen de apartheid uit te spre ken. De twee blanke kerken, de NGK en de Gereformeer de Kerk in Suid Afrika, leg- afstand van de apartheid hebben genomen. Het voorstel werd ingediend door de blanke Zuidafrikaan- se predikant Nico Smith, die in de voormalige zwarte NG- dochterkerk werkt. De NGK-praeses prof. dr. J. Heyns toonde zich zeer en thousiast over het voorstel van Smith. Ook afgevaardig den van andere kerken, waaronder de zwarte kerken, toonden zich enthousiast over het voorstel. „God heeft ons gebed verhoord." Deetman moet nota over „school 2000" herzien ZOETERMEER Minister Deetman komt deze zomer nog met een herziene nota „De school op weg naar het jaar 2000". Tijdens een beslo ten overleg met de onderwij sorganisaties, gisteren, is fun damentele kritiek geleverd op de uitgangspunten Van de nota. De protestants-christelijke koepel (NPCS) meende onder meer dat de nota eenzijdig is gericht op de „maatschappe lijke relevantie" van het on derwijs, ten koste van kinde ren die niet of nauwelijks aan die normen kunnen vol doen. De andere koepelorganisaties sloten zich vervolgens aan bij de fundamentele kritiek van de NPCS op de filosofie van de nota, waarop de minister toezegde met een herziene versie te komen. Daarin zal ook meer aandacht zijn voor juridische en onderwijskun dige aspecten. Het overleg wordt in augus tus voortgezet. Hongaarse dienstweigeraar krijgt voorwaardelijke straf BOEDAPEST In Honga rije is de katholiek Gabor Finka, die uit religieuze f[ronden weigert op herha- ing van zijn militaire dienst te gaan, door een militiare rechtbank veroordeeld tot zes maanden voorwaardelijke gevangenisstraf en een boete van circa 300 gulden. Waarnemers toonden zich verrast omdat in deze geval len meestal een onvoorwaar delijke gevangenisstraf wordt opgelegd. De 38-jarige Finka heeft aangekondigd om prin cipiële redenen in hoger beroep te gaan. BISSCHOPPEN HERHALEN: DEN HAAG De bisschop pen houden vast aan hun eis dat alleen kerkelijke goedge keurde organisaties lid mo gen zijn van de Nederlandse Missieraad. „De bal is nu weer op de speelhelft van de missieraad", aldus Bomers. De algemene vergadering van de Missieraad, waarin 16 missionaire organisaties zijn verenigd, weigerde in maart akkoord te gaan met deze eis. In een daarop volgend ge sprek met het bestuur en in een brief hebben de bisschop pen duidelijk gemaakt dat ze vasthouden aan hun opvat tingen. „Voor een kerkelijke organisaties als de Missieraad beoogt te zijn is die eis een noodzaak", aldus de brief. Later deze maand is het laat ste woord aan de algemene vergadering van de Missie raad. De bisschoppen menen dat „de totstandkoming van een kerkrechtelijk statuut voor de Missieraad een onmisbare bijdrage is op de weg die voert naar een goede lande lijk samenwerking en een herstel van de eenheid", zo blijkt uit hun brief. Bisschop Gijsen van Roer mond verbrak in de jaren ze ventig de samenwerking tus sen de landelijke en de Roer- mondse missionaire organisa ties uit onvrede met het be leid van de bisschoppelijke Vastenaktie, de Week voor de Nederlandse missionaris en de Pauselijke Missiewer ken. Als de bisschoppen hun zin krijgen en organisties als BIS, het Missionair Centrum in Heerlen en het tijdschrift BijEen uit de Missieraad ver dwijnen, zou bisschop Gijsen weliicht weer bereid zijn tot samenwerking. De officiële aanleiding voor de herstructurering van de Missieraad is de aanpassing van de statuten aan het nieu we kerkelijke wetboek van 1983. Zo moet de raad worden gekoppeld aa de on langs opgerichte bisschoppe lijke contactcommissie voor missionaire aangelegenhe den. Dit houdt in dat de voorzitter van de commissie, bisschop Bomers, voorzitter van de Missieraad wordt. Metropoliet Filaret (r) en kardinaal John O' Connor van New York, op het vliegveld van Moskou FOTO: AP MOSKOU De Vaticaanse staatssecretaris, kardinaal Agostino Casaroli, is woens dag in Moskou aangekomen om de viering bij te wonen van 1.000 jaar orthodox chris tendom in de Sovjetunie. De kardinaal, een intiem me dewerker van de paus, werd met zijn delegatie van vijf man verwelkomd door me tropoliet Filaret van Minsk, hoofd van de sectie Buiten land van de Russisch-ortho- doxe kerk. Casaroli heeft een persoonlij ke brief van paus Johannes Paulus II voor partijleider Michail Gorbatsjov bij zich, die hij deze maandag zal ter hand stellen. De 73-jarige kardinaal Casa roli is de hoogste Vaticaanse functionaris die de Sovjetu nie bezoekt. Woensdag kwa men ook de aartsbisschop van New York City, kardi naal John O'Connor, en evangelist Billy Graham in Moskou aan. De Russisch-orthodoxe kerk heeft de paus niet uitgeno digd voor het feest van het millennium. Johannes Paulus II heeft meer dan eens ge zegd dat hij dan ook de ka tholieke streken van de Sov jetunie, zoals de republieken Oekraïne en Litouwen, wil bezoeken. In de Oekraïne heeft onder Rome-getrouwe gelovigen gedwongen over gang tot de orthodoxie plaats gehad. In het gezelschap van kardi naal Casaroli bevinden zich de Franse kardinaal Roger Etchegaray, aartsbisschop van Marseille en voorzitter van de Pauselijke Commissie voor Justitia et Pax, en drie leden van de Commissie voor Openbare Aangelegenheden van de Heillige Stoel. (Van onze correspondent Gerard Kessels) ROME De Amerikaanse aartsbisschop Paul Marcinc kus blijft uit handen van de Italiaanse justitie. Alle pogin gen om de president van de Vaticaanse bank IOR ter ver antwoording te roepen heb ben schipbreuk geleden. Het Constitutionele Hof heeft in hoogste instantie bepaald dat Marcinckus in Italië niet ver volgd kan worden in ver band met de (duistere) rol van de Vaticaanse bank bij de ondergang van de Banco Ambrosiano in 1982. De Banco Ambrosiano, geleid door de avonturier Roberto Calvi, ging falliet met een miljardenschuld. De Banco Ambrosiano was de grootste particuliere bank van het land. Na de ondergang van de bank bleek dat Calvi, die later dood werd aangetroffen onder de Blackfriarsbridge in Londen, overal ter wereld krediet los had kunnen peu teren dank zij een soort blan co volmacht van Marcinckus. In feite stelde de Vaticaanse bank IOR zich garant voor de vaak zeer schunnige transacties van Calvi. Aanvankelijk hadden de offi cieren van justitie in Milaan, die al zes jaar met het onder zoek bezig zijn, Marcinckus en zijn medewerkers Luigi Mennini en Pellegrino de Strobel alleen als getuigen willen horen. Alras bleek de betrokkenheid van het IOR bij het schandaal echter zo groot dat er arrestatie-beve len uit de bus rolden. Maandenlang kon het drietal de beschermende muren van het Vaticaan niet verlaten. Uiteindelijk verklaarde het Hof van Cassatie het arresta tiebevel echter nietig. Als di plomaat van een andere staat, het Vaticaan, kan Mar cinckus niet vervolgd worden. Het Hof verwees naar het Verdrag van Late- ranen waarin bepaald wordt dat de 'centrale organen' van het Vaticaan gevrijwaard blijven van elke ingreep door de Italiaanse staat. Tegen het vonnis was geen beroep mo gelijk. Niettemin legden de Milanese officieren van justi tie de motivering van het Hof van Cassatie nog eens voor aan de hoogste rechter lijke instantie van het land, het Constitutionele Hof. Maar ook daar hebben ze nu bot gevangen. DEN BOSCH Levensbe schouwelijk onderwijs is ei genlijk gewoon onderwijs. Het zal moeten beantwoor den aan dezelfde eisen als andere vakken. Kerkelijk- katechetische doelen mogen daarom niet in strijd zijn met de onderwijskundige moge lijkheden van de school. Dit is een andere opvatting dan die uit het verleden waarbij pedagogiek en onder wijskunde gezien werden als instrumenten ten behoeve van kerkelijk-katechetische doelstellingen. Dit zei de voorzitter van het Katholiek Pedagogisch Cen trum, R.P.H. Oudenhoven, in Den Bosch bij de officiële aanbieding van het materiaal van het zogenaamde Levo- bas-project aan kardinaal Si- monis als voorzitter van de Nederlandse bisschoppencon ferentie en dr. G.J. Bren- ninkmeijer van de Neder landse Katholieke School raad (NKSR). De invoering van de nieuwe wet op het ba sisonderwijs in 1985 en de noodzaak om levensbeschou welijke vorming bij te tijd te houden zijn in het overleg van de bisschoppenconferen tie en de NKSR aanleiding geweest het Katholiek Peda gogisch Studiencentrum te Den Bosch te verzoeken het project levensbeschouwelijke In het project is materiaal ontwikkeld voor de leerge bieden katechese, geestelijke stromingen en sociale we reldoriëntatie. Voorzover het de katecheti- sche aspekten betreft is er nauw samengewerkt met de Nationale Raad voor Kate- commissie voor katechese. In hun voorwoord schrijven kardinaal Simonis en dr. Brenninkmeijer dat het uit eindelijke resultaat van dit Levobas-project moeilijk meetbaar is. „Het blijkt pas als de levensbeschouwelijke vorming aan de kinderen van nu zichtbaar wordt in de levensbeschouwelijke betrok kenheid van de volwassenen van morgen." Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Werkstudent In uw commentaar op de plan nen voor een wijziging van de - studiefinanciering trof mij de i verbaasde opmerking (die ik als een verzuchting heb opge- ;vat), dat het begrip „werkstu dent" nog nergens in de dis cussies is opgedoken. Als daar de veronderstelling aan ten -grondslag ligt dat er geen -werkstudenten meer zouden zijn, dan berust dat op een misverstand. Mijn zoon, die in Delft studeert, doet twee maal per week een nachtdienst in een automatiseringsbedrijf. Dat levert hem netto driehon derd gulden op. Op de bloe menveiling zou hij nog meer kunnen verdienen, maar dan zou hij ook echt moeten wer ken. Nu houdt hij tijdens zijn nachtdienst alleen maar de zaak goed in de gaten, daarbij ook wat studerend om wakker te blijven. Zo zijn er veel meer werkende studenten, alleen zal niet iedereen het zó getroffen hebben als hij. Daaruit blijkt al dat er in de praktijk altijd on gelijke kansen zullen blijven bestaan. In het geval van mijn zoon komt daar nog bij, dat zijn vader uit een goed inko men zonodig volledig zou kun nen voorzien in de studiekos ten. Ik vind het echter uitste kend dat mijn zoon tijdens zijn studie ook zelf de armeji uit de mouwen steekt. En hij maakt dat ik niet alleen óók heb moeten werken om mijn stu die te kunnen bekostigen, maar bovendien elke dag op mijn fietsje tussen Den Haag en Delft heen en weer pendel de, want thuis hadden ze het bepaald niet breed. Daarmee wil ik overigens geenszins pleiten voor het opheffen van overheidssteun aan studeren den. Ik hoop van harte dat binnen de financiële mogelijk heden van de overheid een re geling kan worden gevonden, die ook redelijke studiekansen biedt aan jongelui uit gezinnen die van een (te) gering inko men moeten zien rond te ko men. Soms echter wordt daar naar mijn gevoel wel erg moeilijk over gedaan. G. Dekker, VOORSCHOTEN. Armer De armen armer en de rijken rijker, dat is wat ons te wach ten staat. Het armer worden geldt in het bijzonder de mini muminkomens: de uitkerings gerechtigden en gepensioneer den met aow en een klein pen sioentje (circa 15 tot 20 mille per jaar). Zij hebben te maken met dalende inkomsten en stij gende uitgaven. De gevolgen zijn: intering op reserves, het terugbrengen van vaste lasten en het maken van schulden. Het wordt des te pijnlijker wanneer ministers tekorten op hun begroting wegwerken met maatregelen die vooral de laagstbetaalden treffen. Tekor ten die zijn ontstaan door in het verleden gemaakte fouten en uitbreidingen van het amb tenarenkorps. Daar komt bij dat salarisstijgingen voor amb tenaren nog steeds in percen tages worden uitgedrukt, wat gunstig uitpakt voor de hoge salarissen. Wat ons land nodig heeft is een regering die maat regelen treft tegen deze wan toestanden en bereid is het ge zegde „de armen armer en de rijken rijker" naar het land der fabelen te verwijzen. IJsbr. N. Galema, LEIDSCHENDAM. Kromstaf Onder de kop „De onmogelij ke dialoog" verscheen in de rubriek „Kerk en wereld" een samenvatting en bespreking van Auwerda's boek „De kromstaf als wapen". Daarin lezen we, dat „de geëngageer de katholieken" hun opvattin gen en praktijken „niet ten onrechte wettigen vanuit het feit dat ze zijn ontstaan tijdens het bestuur van Nederlandse bisschoppen uit de jaren zestig en zeventig. En verder, dat de vorige nuntius, Wiistenberg, „de gegronde verdenking" dat de 77-jarige bisschop Zwart kruis was bezweken aan de spanningen rond zijn opvol ging, de wereld uit wilde heb ben. Wie wil aantonen dat de bisschoppen uit de jaren zestig en zeventig zouden steunen of aanvaarden wat „de geënga geerde katholieken" van nu geloven of niet geloven en wel of niet praktizeren moet over paranormale gaven beschik ken. Feit is, dat kardinaal Al- frink indertijd al, in verband met de vroegtijdige dood van twee collega's bisschop De Vet (49 jaar) en bisschop Dode- waard (52) wilde verande- raars openlijk maande de bis schoppen niet bovenmatig te belasten. R. van Rijn, DEN HAAG. BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA Itiek KAMERLEDEN willen volgende week een afspraak ijyy] met minister De Koning van sociale zaken om op korLen! mijn van gedachten te wisselen over positieve uitlah eei van de CDA-bewindsman over de arbeidsduurverkj!>nen (adv). De minister pleitte onlangs vóór een voortgaan» ter bevordering van de werkgelegenheid. r3^ HET CDA-kamerlid mevrouw Doelman wil van de mjrner wel eens horen of alle bezwaren die in de afgelopenjL1^ tegen de adv zijn opgeworpen dan helemaal geen hotij ed den. Ook vraagt zij zich af hoe de minister de adv vorj, geven in zijn eigen organisatie, hoe hij werkgevers en nemers wil stimuleren om de adv toe te passen en w^gj hij met geen woord over zijn ideeën heeft gerept tijde discussie over deeltijdarbeid. De PvdA wil van de mb vooral concrete voorstellen horen. VJOIT werd de adv met veel tamtam geïntroduceerd 2 veelbelovend strijdmiddel tegen de werkloosheid. Hei leek ook logisch in elkaar te steken: de werkenden lej met het bijbehorende loon een deel van hun arj tijd in en de vrijkomende ruimte wordt benut door i die noodgedwongen buiten het arbeidsproces zijn kori staan. De adv, reeds in 1978 tot speerpunt van de vak| ging uitgeroepen, kreeg vier jaar later via een akkoori Stichting van de Arbeid de status van een stukje nat werkgelegenheidsbeleid. Dat akkoord bleek echter niet in staat de weerstantj overwinnen die er van meet af aan in werkgeverskri .gen de adv bestonden. Van de enthousiast ingediende nen is niet veel verwezenlijkt. De 38-urige werkweek iistei iswaar vrij algemeen geworden, maar over 36 uur zelfs binnen de vakbeweging nauwelijks meer gesprokt de jongste ronde van cao-onderhandelingen zijn voorsi in die richting vrijwel overal gestrand op een veto vPar werkgevers, waarbij de adv veelal is afgekocht met e&r scheiden loonsverhoging. ALGEMEEN gaat men ervan uit, dat de adv geen g werkgelegenheid heeft geschapen, maar wel arbeidspl^,n heeft behouden die anders vermoedelijk verloren wareMs gaan. Dat geldt zeker voor de meest succesvolle en minscje streden variant, de vrijwillig vervroegde uittreding |m( Met de vut hebben ondernemers de minste moeite Het is een overzichtelijk systeem: oudere werknemers^ in zekere zin eerder met pensioen en hun plaats wordt[eni nomen door jonge krachten. Uh; a fg ANDERE adv-modellen hebben het nadeel dat ze rélA duur zijn en snel tot een administratieve en organisatofinc chaos leiden. Herbezetting levert vaak om allerlei redod) onoplosbare problemen op. Als bijvoorbeeld de optelsoii te gesnipperde uurtjes over tien afdelingen in een bedrij nieuwe, volledige arbeidsplaats opleveren, dan kan si één van de tien afdelingen daarvan profiteren. De oC^ negen moeten hetzelfde karwei in minder arbeidsuren de te klaren, want werkgevers slagen er zelden in gekyde ceerd (parttime) personeel te vinden om de adv-gattijk stoppen. Van de andere kant zijn werknemers niet zeld«Ser dwongen een adv-dag te laten schieten. OOK de vut is de laatste tijd onder druk komen te i niet alleen omdat de extra-premies voor vervroegde nering op den duur onbetaalbaar dreigen te worden, ook omdat het vroegtijdig vertrek van vakbekwame routineerde werknemers het bedrijfsleven in toenenjiste mate voor grote problemen plaatst, In de meeste gev g< blijkt het van „onderop" aanvullen uit de grote groep p durig werklozen niet mogelijk. Het ontbreken van eerf doende of geschikte opleiding van de betrokkene is in meestal de oorzaak van de langdurige werkloosheid. bwj Af en toe zon DE BILT (KNMI) - Morgen bevinden we ons nog steeds in zeer vochtige lucht. Vannacht zal dan ook weer op veel plaatsen mist ontstaan die morgenochtend langzaam overgaat in laaghangende be wolking. Pas later op de dag breekt de zon door. Dan is ook goed te merken dat de lucht niet alleen zeer vochtig is, maar feitelijk ook warm. Het weer wordt dan ook enigszins drukkend. De kans op een en kele bui blijft bestaan. Daarbij is in het oosten van het land onweer zeker niet uitgesloten. De komende nacht daalt de temperatuur tot rond 12 gra den. Morgenmiddag zal de temperatuur uiteenlopen van 19 a 20 graden vlak aan zee tot 24 graden plaatselijk in het binnenland. Er is weinig wind. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig voor vrijdag en zaterdag: Zuid-Noorwegen: Aan de west-kust wolkenvelden, elders vrij zonnig. Droog. Middagtemperatuur van 18 graden in het westen tot 25 graden in het oosten. Zuid-Zweden, Denemarken: Vrij zonnig, maar in de namiddag moge lijk een onweersbui. Temperatuur in de middag rond 23 graden. Duitsland: Zonnig en vrij warm. Za terdag in het zuiden plaatselijk een onweersbui. Middagtemperatuur rond 24 graden. Benelux: Zonnig, droog en vrij warm. Middagtemperatuur uiteenlopend van 20 graden aan de kust tot 25 gra den in net oosten. middag van 15 graden in Schotland tot 22 graden in zuP(J| Frankrijk: Perioden met zo If'ha enkele onweersbuien, vooral i m terdag. Middagtemperatuur ui(ju de Middellands* WEERRAPPORT HEDENMORGI IRG (ed' Mialt Ar.bew. 16 12. Eindhoven Den Helder Rotterdam Athene zw.bew. Barcelona zw.bew. Berlijn regen Bordeaux regen Dublin zw.bew. Genèvc onbew. Helsinki l.bew. Innsbruck l.bew. Klagcnfurt onbew. Kopenhagen l.bev^ Locarno onbew. Londen regen Stockholm l.bew. Warschau zw.bev Wenen onbew Zurich mist Casablanca zw.bev Cyprus^ l.bew. Las Palmas h.bew. Beiroet niet or Tel-Aviv nietor 16 Mpe/i 18 lOtr 16 13i 18 10 be 17 liKa. 17 11 18 llff 16 9SOO io !bet v ïr 91 li ..in 19 11 m '!U

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2