Het riekt naar rotte vis in Kamer
Exodus uit PvdA-fractie zet door
■iibt
!r
OCH GAAT DE PARTIJ IN 1990 REGEREN"
ft
ig
NENLAND
fieidacGou/icmt
ZATERDAG 4 JUNI 1988 PAGINA 5
HAAG Hier en daar
I beweerd dat de coalitie
pDA en VVD, die nu zes
aan de macht is, elk mo-
j de laatste adem kan uit-
!n. Als bewijs voert men
dat nu niet alleen meer
nige ministers (Deetman,
'Dijk) doch ook de ganse
fcrfracties vechtend over
jt rollen. Sinds Ruud Lub-
jn 1982 zijn eerste kabinet
teerde is het inderdaad
biet eerder voorgekomen
CDA'ers en VVD'ers el-
ipubliekelijk zo voor rotte
lebben uitgemaakt.
•beurde allemaal op één
Jn het was de tot dusver
jkkelijk onbekende libe-
Ad Nijhuis die een hoofd-
lelde. 's Middags, in het
over het plan-Dekker,
iteerde hij dat het CDA
politieke blokkade" op-
i door te eisen dat de pre-
Voor de nieuwe basisver
ing voor 80 procent inko-
safhankelijk moet zijn.
de VVD-achterban, die
ideels bestaat uit beter
leerden, is dat geen aan-
telijk vooruitzicht. Nijhuis
[ludeerde dat het voor zijn
ij onder deze omstandighe-
weinig aanlokkelijk is met
tDA door te regeren,
vonds, bij het debat over
.Wir-lek", dat de staat cir-
ca één miljard heeft gekost,
was het de beurt aan de chris
ten-democraten om het wel
zijn van de coalitie ter sprake
te brengen. CDA-woordvoer-
der Van Iersel was des duivels
over de wijze waarop de VVD,
in de persoon van alweer Nij
huis, had geopereerd. „De ver
dachtmakingen van de VVD
hebben bij ons een nare smaak
achtergelaten. Die opstelling is
bepaald geen goede bijdrage
aan de coalitie", brieste Van
Iersel.
Hij ontkende met grote na
druk dat het CDA-kamerleden
zijn geweest die de voorgeno
men opheffing van de Wir-
premie hebben laten „lekken"
naar het bedrijfsleven. De
woede van Van Iersel was op
zich begrijpelijk. Nijhuis had
zijn redenering immers alleen
gebaseerd op het feit dat pre
mier Lubbers al in een zeer
vroeg stadium een deel van
zijn „eigen" fractie had inge
licht over het kabinetsvoorne
men. Een bewijsvoering van
lik-me-vestje dus. Maar daar
stond tegenover dat het CDA
de afgelopen weken precies
hetzelfde had gepresteerd.
Zonder één echte aanwijzing
fluisterden CDA'ers, kamerle
den zowel als ministers, dat
het lek bij (het ministerie van)
de VVD'er De Korte moest
hebben gezeten.
Aanwakkeren
Gouden tijden dus voor de op
positie. PvdA en D66 behoe
ven nauwelijks iets te doen om
de brand in het regeerkasteel
aan te wakkeren. Wat hen er
natuurlijk niet van weerhoudt
zoveel mogelijk brandbaar ma
teriaal aan te slepen. Zo kwam
het socialistische kamerlid
Willem Vermeend al met be
rekeningen over de gevolgen
van de overheveling van de
studieleningen naar de banken
zonder dat hij één enkel detail
van het plan kende. Toch staat
het volgens hem vast dat een
jongen of meisje met arme ou
ders tweeduizend gulden per
jaar extra kwijt zal zijn aan
studiekosten.
De bedoeling van die haastige
calculatie was uiteraard het
CDA, dat zichzelf graag ziet
als een schild voor de zwak
ken, te prikkelen tot weer
stand tegen dit VVD-achtige
kabinetsbesluit. Hoeveel effect
zoiets heeft, is moeilijk meet
baar. Maar het is opvallend
dat de christen-democraat Ad
Lansink met steeds meer vast
beradenheid wijzigingen in het
voorstel aankondigt. Het on
verholen dreigement van mi
nister De Koning dat daar een
kabinetscrisis van kan komen,
lijkt de CDA'er eerder nog te
stijven in zijn verzet.
Alle gerommel en gemodder
in de coalitie en in het kabinet
heeft sommigen tot wilde ge
dachten gebracht. In de kring
rond fractievoorzitter Voor
hoeve is geopperd dat het heil
zaam zou zijn als enkele be
windspersonen eens een schop
onder het eerbiedwaardige
achterwerk zouden krijgen.
Daarbij denkt de VVD in de
eerste plaats aan CDA-minis-
ter Deetman van onderwijs,
vanwege zijn trouweloze hou
ding jegens het regeerakkoord.
Maar ook VVD-minister Van
Eekelen en CÖA-staatssecreta-
ris Van der Linden, beiden
verantwoordelijk voor de pas
poort-ellende, worden rijp ge
acht voor een ontslagbrief.
Kansloos
Deze ideeën maken echter
weinig kans van slagen. De
CDA-top ziet niets in een re
constructie van het kabinet.
Premier Lubbers, minister De
Koning en fractieleider De
Vries zijn bang dat zoiets een
sneeuwbaleffect zal hebben.
Als je de één vervangt, waar
om dan ook niet de ander?
Maar wat wordt er dan wel
gedaan om de onrust te bezwe
ren? Denkt Lubbers dat hij
met alleen toekijken kan voor
komen dat zijn kabinet in de
afgrond stort? Vooralsnog is er
immers nog niets vernomen
over een' reddingsplan uit het
Torentje.
Minister Jan de Koning, de 62-
jarige nestor en geestelijke va
der van het tweede kabinet-
Lubbers, vindt dat ook heel lo
gisch. Hij noemt alle'gespecu
leer over een breuk in de coa
litie nogal overdreven. Voor
alsnog ziet hij geen concrete
reden waarom Lubbers zijn
karwei niet zou kunnen afma
ken. Hij wijst erop dat het ka
binet nog steeds oplossingen
vindt, ook voor de moeilijkste
problemen.
Het „privatiseren" van de stu
dieleningen zou daarvan een
goed voorbeeld zijn. Zonder
echt te bezuinigen (behalve op
de aanvullende beurs) zijn de
kosten voor minister Deetman
met honderden miljoenen per
jaar omlaag gebracht. De stu
dieleningen die het rijk tot nu
toe heeft verstrekt stonden
immers te boek als echte uit
gaven. Deze schijnbezuiniging
had de instemming van de an
dere ministers. Dat doet De
Koning opmerken dat het met
de veronderstelde verbitterde
stemming in het kabinet dus
nogal losloopt.
Over het geschimp en ge
scheld in de Tweede Kamer
maakt men zich in de CDA-
top evenmin erg druk. Dat
wordt vooral verklaard uit de
behoefte van Joris Voorhoeve
om zich te profileren als leider
van zijn partij. Dat kan hij al
leen doen door zich af te zet
ten tegen het CDA. Het zij zo,
denken Lubbers, De Koning
en Bert de Vries, zolang Voor
hoeve maar geen echte onge
lukken maakt. Dat laatste ach
ten zij niet erg waarschijnlijk
zolang het kabinet nog altijd
een fikse portie VVD-ideeën
(denk aan de voorgenomen
verlaging van de belastingta-
rieven) in zijn beleid heeft.
Bolkestein
De boodschap is duidelijk: gaat
u maar rustig slapen, CDA- of
VVD-stemmer. Maar voordat
het hoofd op het kussen wordt
gelegd dient wel bedacht te
worden dat er één zaak is
Waarover de christen-demo
craten weinig spreken doch
die hun wel grote zorgen
baart. Waarom toch heeft de
VVD dat onderzoek naar de
paspoort-affaire doorgedre
ven? De Algemene Rekenka
mer had alles toch al haarfijn
uitgeplozen?
Dan kan het bijna niet anders,
denkt het CDA, of de liberalen
zoeken een gelegenheid om
aan te tonen dat hun vice-
fractievoorzitter Bolkestein
niet zomaar iets zei toen hij
aankondigde dat de VVD
voortaan falende bewindslie
den niet meer de hand boven
het hoofd zou houden.
In een interview met Elsevier
kondigt diezelfde Bolkestein
aan dat staatssecretaris Van
der Linden het „voor zijn kie
zen krijgt". Van Eekelen mag
echter wat hem betreft buiten
schot blijven. „De zittende be
windsman is verantwoorde
lijk".
Een dergelijke ontwikkeling
zou de lont alsnog in het kruit
vat werpen. Het is voor het
CDA onverteerbaar als partij
genoot Van der Linden moet
sneuvelen terwijl de VVD'er
die de oorzaak van alle ellende
geweest zou zijn, kan aanblij
ven. Misschien dat Van Eeke
len daarom zo hard roept dat
niet hij maar CDA-minister
Van den Broek in het vorige
kabinet de verantwoordelijke
man was voor het paspoortbe-
leid.
RIK IN 'T HOUT
r N HAAG Ed van
°- jn, Jos van Kemenade,
li pito Patijn, Jaap van
an Doef, Ien Dales, Mar-
van Dam, Arie van der
J i, Rie de Boois, Rob
- ëlaar en Klaas de
es. Wat hebben deze
jsen met elkaar ge
in? Ze hebben gezorgd
Ir een ware exodus van
^ren krachten uit de
ede-Kamerfractie van
dA, sinds deze partij
wederom in de op-
Iitiebankjes werd ge-
jngen.
Thijn kreeg de ambtske-
van de hoofdstad omge-
jen. Dales en Van der
f werden eerste burger
respectievelijk Nijmegen
Vlissingen, Patijn werd
missaris der koningin in
j-Holland, Van Kemenade
- am aan het hoofd te staan
i de universiteit van Am-
dam en is inmiddels burge-
Itster van Eindhoven, Mar-
van Dam werd VARA-
rzitter, Arie van der Hek
naar de Noordelijke Ont-
(telingsmaatschappij, Rob
'laar werd baas van een
luktschap, Rie de Boois
hoewel deze zoals bekend on
vrijwillig uit de Kamer stapte.
Toch was de fractie ook na het
vertrek van Van den Bergh
weer een dosis parlementaire
ervaring armer geworden. Het
behoeft overigens geen betoog
dat dit eveneens, en dan in
zeer sterke mate, gold na het
overlijden van Joop den Uyl.
Ed van Thijn, burge
meester van Amster
dam.
FOTO: DIJKSTRA
naar een zuiverings-
en Klaas de Vries is zo-
benoemd tot hoofddirec-
van de Vereniging van
Gemeenten
dit rijtje van verdwenen
dA-kamerleden kan ook
de naam Harry van den
worden toegevoegd,
fgh
Jaap van der Doef.
burgemeester van Vlis
singen.
Lobbyclub
De recente benoeming van mr.
Klaas de Vries (45) tot VNG-
manager kwam voor velen als
een verrassing. Na de boven
beschreven uittocht van de af
gelopen jaren was het bij de
deur van de fractiekamer net
weer. wat rustiger geworden.
Bovendien had De Vries zelf
tot voor kort altijd de indruk
gewekt dat hij zich zeer se
nang voelde in het parlement.
„Hoewel ik hier nu al heel wat
dienstjaartjes heb, vijftien om
precies te zijn, ben ik echt niet
één van die kamerleden die
zonodig weg moeten", zei De
Vries in december tegen deze
krant. „Integendeel", vervolg
de hij, „het zal ze nog een
hoop moeite kosten mij hier
weg te krijgen. Volksvertegen
woordiger zijn vind ik nog al
tijd iets bijzonders, eigenlijk
het mooiste wat er is in de po
litiek".
Zo gek veel moeite heeft de
VNG echter niet hoeven doen
om Klaas de Vries uit het par
lement los te weken. Na één
gesprek besloot De Vries het
aanbod van de lobbyclub van
de ongeveer achthonderd Ne
derlandse gemeenten te aan
vaarden. De Zuidhollandse
PvdA'er van Limburgse origi
ne is de opvolger van zijn par
tijgenoot prof. Ed Berg, die per
1 juni naar de Raad van State
vertrok. Hoofddirecteur van
de VNG is een baan op het ni
veau van een topambtenaar.
Het salaris is navenant:
f 141.000 per jaar, plus een
aantal prettige secundaire ar
beidsvoorwaarden zoals een
auto met chauffeur.
De Vries was overigens niet de
eerste kandidaat op het lijstje
van VNG-voorzitter Ad Ha-
vermans, burgemeester van
Den Haag. De voorkeur ging
uit naar een andere zwaarge
wicht in het PvdA-kamp, ka
merlid Hans Kombrink. Deze
wrong zich „gedurende drie
weken in een kluwen van
overwégingen" en besloot ver
volgens voor de eer te bedan
ken. Toen richtte Havermans
zich tot De Vries; hij moest nu
eenmaal een PvdA'er hebben
want de beide CDA-plaatsen
en de ene VVD-plek in de
vierkoppige directie zijn bezet.
Ook Klaas de Vries, oud-voor
zitter van de parlementaire
enquêtecommissie-bouwsubsi-
dies, wordt geacht voldoende
gezag en „ingangen" te hebben
in politiek Den Haag. Een be
langrijk deel van het werk
van de VNG en zeker van
haar hoofddirecteur bestaat
immers uit het benaderen van
de juiste mensen. Mr. Dries
van Agt heeft de vereniging
van gemeenten tijdens zijn
premierschap eens de „mach-
Meijer (49), ook al een voor
aanstaand lid van het fractie
bestuur, is zo goed als zeker de
man die dr. A.P. Oele per 1 ja
nuari 1989 gaat opvolgen als
commissaris van de koningin
in Drenthe. Net als de yNG
heeft deze 'rode provincie' een
Ien Dales, burgemees
ter van Nijmegen.
FOTO: ANP
tigste lobbyclub van Neder
land" genoemd.
Wim Meijer
Klaas de Vries is waarschijn
lijk niet de enige die dit jaar
de PvdA-fractie verlaat. Wim
Marcel van Dam, voor
zitter van de VARA.
FOTO: DIJKSTRA
PvdA'er nodig die zijn sporen
verdiend heeft in Den Haag.
Aan dat profiel voldoet Meijer
moeiteloos. In het kabinet-Den
Uyl was hij staatssecretaris (op
CRM) en in de periode '81-'82,
ten tijde van het 'rampkabinet'
Van Agt-Den Uyl-Terlouw
leidde hij de fractie van de
Partij van de Arbeid. Boven
dien is Meijer in noordoost Ne
derland geen onbekende. Hij
groeide op in Slochteren, waar
zijn vader boer was, hij was
gemeenteraadslid in Hengelo
en woont tegenwoordig ook
weer in Overijssel, in Markelo.
Een commissaris van de ko
ningin is voor vele landelijke
politici een begeerd eindsta
tion. Het honorarium is bijna
koninklijk te noemen:
f 172.488 per jaar (dat is meer
dan een minister verdient) en
daarbij komen nog wat ex
traatjes zoals een auto met
chauffeur en een forse bijdra
ge in de kosten van het wo
nen. Dat alles voor een baan
waarvan een man als Geertse-
ma, oud-cdk van Gelderland,
heeft gezegd dat men er be
paald geen dagwerk aan heeft.
Ongelegen
De overstap van Klaas de
Vries en (misschien) Wim
Meijer trekt niet alleen de
aandacht omdat het bekende
persoonlijkheden betreft. Het
gaat ook om het moment
waarop dit nieuws bekend
wordt. Na anderhalf jaar in
terne discussie staat de PvdA
op het punt zich te presente
ren in een andere gedaante.
Eind volgende week komt een
commissie onder leiding van
fractievoorzitter Wim Kok
met de lang verwachte strate
gienota.
Deze is bedoeld als het sluit
stuk van de vernieuwing. De
PvdA heeft schoon genoeg van
almaar oppositie voeren; zij
wil regeren. Dus doet zij haar
uitprste best in de ogen van de
kiezers en van CDA en VVD
weer een partij te worden
waarvan men het vanzelfspre
kend vindt dat zij -bij de kabi
netsformatie wordt betrokken.
Het is niet leuk voor de partij
leiding dat uitgerekend op dat
moment twee vooraanstaande
fractieleden, die zonder meer
in aanmerking zouden komen
voor een ministerschap, be
sluiten hun heil elders te zoe
ken. Dat kan gemakkelijk de
indruk wekken dat de top er
zelf nog helemaal niet zo zeker
van is dat de PvdA na de ver
kiezingen van 1990 wel weer
aan de bak komt.
tijdgenoot van haar, groot ge
lijk dat hij de vleespotten van
het produktschap prefereerde
boven een onzekere toekomst
op het Binnenhof. „Ik probeer
zelf ook al jaren weg te komen
uit de Kamer", vertelde zij.
stevig. Daar zijn telkens men
sen binnengekomen die na
verloop van tijd zeer veelzijdig
bleken te zijn. Neem van mij
aan: niemand had nog van
Klaas de Vries gehoord toen
die in 1973 in de Kamer
kwam".
RIK IN T HOUT
DICK VAN RIETSCHOTEN
Klaas de Vries, hoofd
directeur van de Vere
niging van Nederlandse
Gemeenten.
FOTO: DIJKSTRA
Herhaling
Die gedachte ligt des te meer
voor de hand omdat kort voor
de stembusstrijd van mei 1986
hetzelfde gebeurde. Marcel
van Dam, dé kandidaat van de
PvdA voor het ministerie van
volkshuisvesting, accepteerde
[AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Het zeilschip De Vrijheid
kan haast geen lift krijgen", zegt Rob
zijn buurman. „We moeten maar wat
last er uit smijten", antwoordt deze en
it kwaadaardig naar het boevenpak
iterin. De eerste ogenblikken gaat het
|l goed. Over het meer waait een lekker
koeltje de drukkendste warmte weg
ör bij de rotsengordel beginnen de
eilijkheden pas. Met diepe rimpels in
i voorhoofd zoekt Rob zi|n wea door de
bergkloven. „Ik zit net zo lief met een auto
met aanhangwagen in de drukste straten
van Londen of Parijs", zegt de stuurman
optimistisch. „Oh, als ik zei wat ik liever
wou", mompelde Rob, en dan denkt hij in
eens aan „De Vrijheid". Er is zo iets naars
en griezeligs aan de ravijnen beneden en
de rotspieken om hem heen, dat het gezel
schap er stil en somber van wordt. In de
hooate zitten de aieren als de plaatsver
vangers van de Touareggs en loeren met
gebelgde blikken naar de vreemde indrin
ger. Dan zegt Rob: „De laatste hindernis".
Voor hen rijst de rug van een donkere
steenklomp omhoog. Met de tanden op el
kaar trekt hij de vliegboot op. Zij stijgt,
stijgt en ja, op het nippertje komen ze bo
ven het plateau. Rob voelt zich al opge
lucht als plotseling een troep gieren flad
derend voor de vliegboot opstijgt.
Arie van der Hek, di
recteur van de Noorde
lijke Ontwikkelings
maatschappij. -
FOTO: DIJKSTRA
het voorzitterschap van de
VARA. En later bleek dat
PvdA-voorzitter Max van den
Berg, kandidaat-minister voor
ontwikkelingssamenwerking,
al begin 1986 in het diepste ge
heim had afgesproken dat hij
een paar maanden na de ver
kiezingen directeur van de
Novib zou worden.
Zoals bekend kwam daarmee
geen einde aan de uittocht.
Eind vorig jaar besloot land-
bouwspecialist Rob Tazelaar
dat het bij het produktschap
voor vee en vlees beter toeven
zou zijn dan in de Tweede Ka
mer. Dat besluit deed heel wat
stof opwaaien omdat fractie
voorzitter Wim Kok duidelijk
liet blijken dat Tazelaar, als
het aan hem lag, de volle ter
mijn van vier jaar zou uitdie
nen. Tevergeefs. Tazelaar
achtte het voorzitterschap van
het produktschap, welke func
tie qua invloed en inkomen te
vergelijken is met een forse
burgemeesterspost, zo aantrek
kelijk dat hij voet bij stuk
hield. „Ik ben hu 50 jaar en
moet nog vijftien jaar wat te
doen hebben. Wat anderen
vinden en zeggen interesseert
mij werkelijk niets", zei hij bij
zijn afscheid.
Het PvdA-kamerlid Rie de
Boois gaf Tazelaar, een leef-
Mevrouw De Boois, die al van
af 1972 in de fractie zat, sprak
de hoop uit dat Nederland bin
nenkort ook van haar vertrek
zou vernemen. Die hoop ging
in vervulling. Rie de Boois is
nu voorzitter van het zuive
ringsschap Amstel- en Gooi
land. Ook deze functie is te
vergelijken met een burge
meesterspost, zij het van wat
bescheidener aard.
Duiventil
Al dit uitvliegen heeft sommi
gen de PvdA-fractie al doen
vergelijken met een duiventil.
Klaas de Vries, de meest re
cente vertrekker, vindt dat
onzin. In een vraaggesprek be
nadrukte hij dat hij vijftien
jaar in de Kamer heeft geze
ten. Hij had het weliswaar nog
steeds naar zijn zin, maar om
heel eerlijk te zijn had hij zich
toch al „een aantal jaren" af
gevraagd of hij niet eens een
„nieuwe uitdaging" moest
gaan zoeken. Als de VNG niet
was gekomen, zou hij zich bin
nenkort kandidaat hebben ge
steld voor het Europees Parle
ment, bekent hij nu. Daarover
had hij al eens met Wim Kok
gesproken.
Acht hij zich dus niet gebon
den aan de termijn van vier
jaar? Jawel, maar dat geldt
zijns inziens toch veel meer
voor kamerleden die voor de
eerste of de tweede keer geko
zen zijn. Na vijftien jaar zou
iemand het volste recht heb
ben tussentijds op te stappen.
Vindt hij het niet schadelijk
dat de PvdA-fractie op deze
wijze weinig ervaren mensen
overhoudt? Jazeker, maar die
ervaring wordt nu toch uitge
dragen in een andere belang
rijke functies. De Vries noemt
het een eer dat zoveel PvdA-
'ers de laatste jaren gevraagd
zijn voor belangrijke bestuur
lijke functies. Kennelijk is de
partij steeds in staat mensen in
de Kamer te brengen waarvan
ook het CDA en de VVD vin
den dat zij elders nodig zijn.
Maar is De Vries niet een
beetje beducht dat daardoor
het geloof in de kans van de
PvdA op hernieuwde rege
ringsverantwoordelijkheid af
neemt? Nee hoor. Hij denkt
echt dat de PvdA in 1990 gaat
regeren. „Maar daar is mijn
aanwezigheid toch niet voor
nodig? De PvdA-fractie is van
oudsher ontzettend solide en
Zorg dan op tijd
voor je schoolboeken.
In de boekenlijst van de school
staat welke boeken je moet heb
ben. Van Djjk's Schoolboekhuis
Kampen kan je het benodigde
boekenpakket vlot en keurig
thuis bezorgen. Er zijn echter
meerdere mogelijkheden, ie kunt
natuurlijk alleen nieuwe boeken
kopen, maar ook gebruikte
boeken. Dat scheelt Je kunt zelfs
boeken huren bij Van Dijk's
Schoolboekhuis.
Bij VAN DIJK'S SCHOOLBOEK
HUIS weten ze alles van school
boeken en ze kopen ook overbo
dige boeken.
WEES WIJSen vraag dus
de Schoolboekeninformatiefolder
aan... die is gratis... bij:
VAN DIJK'S
SCHOOLBOEKHUIS
KAMPEN
Dat is wijsheid!
Dieselstraat 1,8263 AE Kampen.
Stuur deze bon op voor meer informatie.
Want daar word je wijzer van! In een
envelop, adresseren aan: Van Dijk's
Schoolboekhuis, Antwoordnummer 22,
8260 VB Kampen. (Postzegel hoeft niet)
Bellen kan ook:
05202-15757.
Hierlangs afknippen
BON VOOR
j SCHOOLBOEKEN- i
INFORMATIE
Ik wil meer weten over.
J Schoolboeken huren
I Nieuwe en Gebruikte
j Schoolboeken kopen
Overbodige boeken verkopen
I Naam:
Ik ga naar klas
school)
I
1
n school: I
I
I
We moeten het toch nog een
keer hebben over oud-staats
secretaris Gerrit Brokx. On
danks alle binnenlandse poli
tieke trubbels die de afgelo
pen week het nieuws beheer
sten (heibel over de studiele
ningen, gesteggel over de af
slanking van de politie, on
enigheid over de nieuwe
ziektekostenverzekering en
irritaties over het vroegtijdig
uitlekken van de afschaffing
van de Wir) vijst Gerrit an
dermaal de aandacht op zich
te vestigen. Hij publiceerde
een boek, dat de titel „Na
schrift van een getuige''
meekreeg. Op de kaft kijkt
een geflatteerd getekend
portret van Brokx de lezer
minzaam glimlachend aan.
Een on bebrild, fris, bijna jon
gensachtig hoofd. Zo moet de
54-jarige ex-bewindsman van
volkshuisvesting, thans bur
gemeester van Tilburg, eruit
hebben gezien rond 1970,
toen hij nog Brabants gede
puteerde was en bestuurslid
van de KNVB.
In het boek beschrijft Brokx
hoe hij in 1977 in de landelij
ke politiek verzeild raakte,
hoe hij daar negen jaar later
weer uit verdween omdat
CDA-fractieleider Bert de
Vries vond dat hij moest op
hoepelen, en hoe hij uitein
delijk voor z'n eigen gevoel
geheel schoongewassen uit
de bouwsubsidie-enquête rol
de. „Gerrit Brokx opent de
boeken!", iuicht de tekst op
de achterflap van de paper
back. „Hij beschrijft de ware
toedracht van de gebeurte
nissen en wat eraan vooraf
ging. Een onthullende en
soms onthutsende kijk achter
de menselijke en kleinmen-
selijke schermen van de poli
tiek". Dat klinkt heel veelbe
lovend. Maar wie het boek
leest, kan tot geen andere
conclusie komen dan dat het
„Naschrift" vooral een ont
hullende en onthutsende kijk
geeft op Gerrit Brokx zelf.
Wat laat die man zich ken
nen! Het boek had beter
„Brokx trapt na kunnen he
ten, of op z'n minst „Na
schrift van een gefrustreerde
getuige". De overgrote meer
derheid van het parlement
en (zoals de opiniepeilingen
hebben uitgewezenook het
Nederlandse volk was het er
al lang over eens dat Bert de
Vries in de herfst van 1986
een onsmakelijk spelletje
met Brokx heeft gespeeld.
Aan warme sympathie had
Gerrit geen gebrek. Dat had
voor hem genoeg moeten
zijn. Maar nee, opnieuw
haalt hij een krat rotte toma
ten tevoorschijn om nog eens
zijn gram te halen en weder
om strooit hij met bloemen
naar degenen die hem door
dik en dun hebben gesteund.
Door het boek loopt een
haarscherpe grenslijn tussen
goeden en kwaden. Nauwge
zet scheidt Gerrit de schapen
van de bokken. Tot de laat
ste categorie behoren uiter
aard De Vries en een reeks
andere partijgenoten, maar
onder anderen ook de
VVD'ers Jos van Key (vice-
voorzitter van de enquête
commissie) en Bolkestein,
alsmede het dagblad De Te
legraaf. De schapen in het
verhaal zijn niet te tellen.
Lubbers, Nijpels, Van Mierlo,
Van Dijk en honderden an
deren krijgen een ferme
schouderklop, tot en met de
kiezer die Brokx een brief
kaart stuurde met de merk
waardige tekst „Ga door! Je
wordt altijd overreden door
een strontkar en nooit door
een deftig rijtuig".
Als Brokx wijs was geweest
had hij het boek nooit ge
schreven. Nu loopt hij de
kans zijn opgebouwde kre
diet in korte tijd te verspe
len. Waarom heeft hij dat al
schrijvend zelf niet ingezien?
Niet alleen liefde maakt
blind, maar ook wrok. Dat is
bij Gerrit gebeurd. Twee pas
sages in zijn boek maken dat
meer dan duidelijk. Aller
eerst deze, waarin Brokx
verhaalt over de persconfe
rentie die hij op de dag van
zijn aftreden gaf: „Ik bena
drukte dat ik overtuigd was
van de oprechte bedoelingen
van De Vries, want bet uit
dragen van persoonlijke res
sentimenten heeft geen en
kele zin". Wie thans zegt 'nu
breekt mijn klomp', moet op
passen dat bij het volgende
citaat niet ook de andere aan
stukken barst. Een week na
zijn aftreden besluit Brokx
voorlopig geen interviews
meer te geven. Hij beschrijft
dit aldus: „Zelf had ik het
gevoel dat het verzadigings
punt was bereikt; ik had een
goede pers gehad en door bij
voortduring in het nieuws te
blijven kan het tij zich wel
eens tegen je keren, zo had
ik bij anderen zien gebeu
ren". Stom hè? Pas maar op
voor het tij, Gerrit!!
TRUBBELS
