Nr.21
Kruiswoordraadsel
WW
m o u m m
j&nm n
ri
ZATERDAG 4 JUNI 1988 j
PAGINA 25
1
ina
lë
Oplossing vorige puzzel
De lettergroep RU komt driemaal in de
puzzel voor, t.w. in Onrust, Onruststo
ker en Onrustbarend.
De winnaars van puzzel 20 zijn:
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 21 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. Hoofddeksel.
6. Fijnste schildpad.
11. Blijk gevende van
armoede.
13. Land in Zuid-
Amerika.
15. Russische gesel.
16. Stuwende kracht
(fig).
18. Retour.
20. Hoofdstad van
Zuid-Jemen.
21. Hij die voor radio
of tv de
weerberichten geeft.
23. Rekening.
24. Spinachtig diertje.
25. Drinkgelegenheid.
26. Rivier in Egypte.
28. Dik en plomp.
29. Eerstvolgende (afk.).
30. Bovenbouw v.e.
wagen.
31. Belemmering (fig.).
33. Eierschaal.
35. Dieregeluid.
36. Sierheester.
38. Christelijk
herdenkingsfeest.
40. Besef.
42. Telwoord.
43. Uiting van kou.
44. Voorzetsel.
46. Ingezet stuk.
47. Vogel.
48. Stof voor kousen.
49. Door, met (Latijn).
50. Voorzetsel.
52. Loofboom.
53. Hoeveelheid.
55. Hoofddeksel.
57. Afgespleten stuk
hout.
60. Zuil, pilaar.
62. Paardeslee.
63. Plaaggeest.
65. Alfabet.
66. Kerkelijke straf.
67. Uitroep.
68. Weefsel v.e. spin.
70. Vaatwerk.
72. Bundel.
73. Buitendijks land.
74. Bijbelse naam.
76. Tweewielig rijtuigje
(vroeger in
Indonesië).
79. Soort wijnglas.
80. Insekt.
82. Pootaardappel.
83. Nonsens.
84. Melkwol.
86. Italiaans gerecht.
88. Staat, overzicht.
89. Gevaarte.
Naam
Adres
Postcode
VERTICAAL:
1. Minderwaardig ooft.
2. Slotwoord van
gebeden.
3. Hoofddeksel.
4. Oude lengtemaat.
5. Verzenmaker.
6. Heilig boek.
7. Hoewel.
8. Loopgang v.e. mol.
9. Gedurende korte
tijd.
10. Deel van
Oostenrijk.
11Als groente gegeten
plant.
12. Vrouwelijk rund.
13. Oorlogsprojectiel.
14. Motorvoertuig.
15. Vertrek v.e.
woonhuis.
17. Naar, somber.
19. Tweehulzig
heestergewas.
21. Open plaats in het
ijs.
22. Bittere afgunst.
25. Zangstem.
27. Hoge boogbal.
30. Heilige stad van de
Hindoes in India.
31. Dwarshout aan een
mast.
32. Vorm van mij.
34. Afdeling v.e.
compagnie.
Welke twee sleutelwoorden vormen de letters
uit de vakjes 48 11 55 74 60 63 76 7 16 49 en 51
14 84 47 86 44 29 33 42 5?
37. Drinkgerei.
38. Koningszoon.
39. Soort schaatsen.
41. Zuidafrikaanse
provincie.
43. Kortstondige
periode van slecht
weer.
45. Het doel niet
treffend.
49. Geljkenis.
51. Plaatvormig stuk
chocolade.
54. Sierplant.
55. Grote houten loods.
56. Deel v.e. boom.
58. Per adres (afk.).
59. Anno Christi (afk.).
60. Oogholte.
61. Bloeiwijze.
64. Historisch
strafwerktuig.
66. Bewijs van betaling.
69. Ad rem.
71. Land in Azië.
72. Kunststijl.
73. Kostbaar pelswerk.
75. Rivier in Siberië.
77. Plezier.
78. Klap.
79. Rank vaartuigje.
81. Gebogen been.
83. Deel v.h. oor.
85. Voorzetsel.
87. Lichamelijke
opvoeding (afk.).
Willem III en Mary II staan centraal bij de twee nieuwe Nederlandse zegels die 14
juni uitkomen. Met de uitgifte wordt herdacht dat beide drie eeuwen geleden werden
uitgeroepen tot de heersers van EngelandSchotland en Ierland. De zegel van 65 cent
bevat een illustratie van het prisma van Newton en de planeet Saturnus die door de
Nederlander Chr. Huygens-is ontdekt. Van de laatste is ook het slingeruurwerk afge
beeld. Huygens en Newton waren tijdgenoten van Willem en Mary. Die beide staan
afgebeeld op de zegel van 75 cent. De zegels zijn ontworpen door Frans van Mourik uit
Amsterdam. De oplage is 10 miljoen voor de zegel van 65 cent en 12 miljoen voor de
hoogste waarde.
Keuringsdienst krijgt het
steeds moeilijker
Vervalsers van postzegels, brieven en
ander filatelistisch materiaal worden
steeds slimmer. Ze doen niet onder voor
hun collega's die valse bankbiljetten ma
ken. Dus steeds meer en vooral moeilij
ker werk voor de tegenstander: de Keu
ringsdienst van de Nederlandse Bond
van Filatelisten Verenigingen (NBvFV).
De speurtocht naar valse zegels is één
van de taken van de keuringsdienst die
sinds twee jaar onder leiding staat van
H.W. van der Vlist. Een andere taak is
het vaststellen van oorspronkelijkheid
van tot dusver onbekende zegels.
Hoe hoog het peil is van sommige ver
valsers blijkt uit het maakwerk van de
Duitser die in opdracht van het Brits
Museum een serie zegels namaakte die
ruim 100 jaar geleden uitkwamen. Na
een gedegen studie van de papiersoort,
inkt en stempeltype liet de Duitser via
het oorspronkelijke recept de oude mate-
Weekendtoernooien
De laatste jaren is ook in ons land het
spelen van weekendtoernooien in
zwang gekomen. Veel organisatoren
zagen daarvan de voordelen t.o.v.
toernooien die op avonden gespeeld
werden. Een belangrijk pluspunt is dat
met een aantrekkelijk prijzengeld nu
ook de sterkere spelers te lokken zijn,
met als gevolg enige interesse van
sponsors. Verder heeft men geen
rompslomp met het arbitreren of uit
spelen van afgebroken partijen; men
speelt zo veel partijen in zo'n korte
tijd, dat iedere deelnemer er begrip
voor heeft dat de partijen uitgevlug-
gerd worden na de normale speeltijd.
Dit laatste punt is mijn enige bezwaar
tegen dergelijke toernooien. Goed op
gebouwde partijen worden nu vaak in
het eindspel ontsierd door snelschaak-
taferelen. Een afschrikwekkend voor
beeld daarvan kwam ik tegen in het
bulletin van het weekendtoernooi te
Bussum (georganiseerd door BSG en
gesponsord door de bank die mee
denkt). In de eerste ronde bereikte de
latere co-winnaar Yge Visser het eind
spel K+T tegen K+T, niet erg interes
sant want u en ik zouden dan fluitend
remise houden tegen Kasparov. Door
dat de partijen uitgevluggerd worden
treedt het snelschaakreglement na de
eerste tijdcontrole in werking. Hierin
staat dat een partij pas officieel remise
is als er geen matpotentieel meer aan
wezig is. De heer Visser, met wat meer
tijd op zijn klok, maakte dankbaar ge
bruik van deze regel en speelde net zo
tóng door tot zijn tegenstanders vlag
gevallen was. („Door de klok stam
pen" noemen deze onverlaten dat).
Zoals een paar voetbalvandalen het
plezier van duizenden toeschouwers
vergallen, zo is dat met dit soort
schaakschurken bij snelschaak- en
weekendtoernooien. Gelukkig gaat de
vergelijking met het voetbal niet op
wat betreft de te nemen maatregelen.
Een wedstrijdleider met wat meer be
voegdheden en/of een wat beter regle
ment voor het snelschaken lijkt mij af
doende.
In het Bussumse weekendtoernooi wa
ren gelukkig ook nog winnaars die hun
punten met normaal schaak verdien
den. Eén daarvan was de NK-finalist
Jeroen Vanheste uit Nijmegen. Onder
staande partij was één van de fraaiste
van het toernooi.
J. VANHESTE-R. TIMMER
Engels.
l.PO Pf6 2.g3 g6 3.b3 Lg7 4.Lb2 b6
5.Lg2 Lb7 6.0-0 0-0 7.c4 c5 8.Pc3 Pa6
9.d4.
Een type stelling dat vaak tot remise
leidt, daar de spanning in het centrum
veelal vroegtijdig wordt opgeheven.
9...d5 10.cxd5.
Niet het sterkst, 10.Pe5!? biedt meer
kansen op voordeel.
10...Pxd5 ll.Pxd5 Dxd5 12.Ph4 Dd7
13.dxc5 Dxdl 14.Tfxdl!
Nodig, want na 14.Taxdl Lxg2
15.Lxg7 Lxfl 16.Lxf8 Lxe2 verliest wit
een pion.
14...Lx2 15.Lxb7 Lxal?
Zie het eerste diagram.
Zwart onderschat de vrije witte c-pion
en accepteert de kwaliteit. Na simpel
15...Pxc5 16.Lxa8 Lxal 17.Txal Txa8
is er niets aan de hand. (Andersson-
Kasparov 1985).
16.Lxa6! Lf6.
Direct 16...Le5 faalt op 17.Pf3 Lc7
18.Td7 enz.
17.c6 Le5.
Het toreneindspel na 17...Lxh4
18.gxh4 Tac8 19.Lxc8 Txc8 20.Td7 is
gewonnen voor wit.
18.Pf3 Lc7?!
Beter was het met 18...Ld6 de toren
van de zevende rij af te houden.
19.Td7 Ld6 20.c7 Kg7 21.Kf6 22.Lb7
Tae8 23.Pb5 Ke6 24.Txd6! De pointe
van de witte opbouw, de c-pion kost
zwart nu een stuk. 24...exd6 25.Pxa7
Kd7 26.c8D Txc8 27.Lxc8. Wit won
zonder problemen.
NK-PROBLEEM
Het Nederlands kampioenschap, he
laas zonder Timman, Sosonko en Ree,
begint 13 juni in de studio van de
AVRO in Hilversum. Ter gelegenheid
daarvan componeerde probleemmees-
ter Jac. Haring het volgende probleem:
Zie het tweede diagram.
Wit: Kg2, Ta4, Tf8, La7, Pe5, Pf7, d3,
d5, g4, h3.
Zwart: Kf4, Db4, Lel, a5, d7, e6, g5,
h7, opgave: wit geeft mat in twee.
Oplossingen (alleen sleutelzet) inzen
den naar AVRO/Philipsschaaktoer-
nooi 1988, Postbus 2, 1200 JA Hilver
sum.
Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock-
straat 113, 2613 DE Delft.
rialen opnieuw aanmaken. Daarna was
het een fluitje van een cent om nieuwe
oude zegels te drukken. Dergelijke ver
valsingen behoren tot het neusje van de
zalm. Tot dusver liep menig vervalser
met zegels tegen de lamp wanneer de
keuringsdienst via nauwgezet papier- en
inktonderzoek de te keuren zegel onder
handen nam. Ook met eerste dag enve
loppen, de zogenaamde fdc's, gaan ver
valsers slim te werk. Het werkje is al een
stuk makkelijker omdat er geen zegel,
maar een vaak eenvoudiger uitgevoerde
envelop nagemaakt moet worden. Naast
een origineel stempel („die zijn makke
lijk te krijgen") en het setje zegels (die
overal te koop zijn) hoeft 'alleen' nog de
originele envelop gemaakt worden. Ver
valsers schrikken er niet voor terug om
exact de oude papiersoort te gebruiken.
Het namaken van enveloppen is in Ne
derland interessant, voor de eerste fdc
moet ruim drie mille betaald worden.
STRIJD
De keuringsdienst is eigenlijk maar sim-
peltjes uitgerust tegen het vervalserge-
weld. Pas sinds kort heeft ze zo'n vijf
mille per jaar ter beschikking voor aan
schaf van technische spullen. Daarnaast
zijn er de inkomsten (drie procent van
de catalogswaarde met een minimum
van 15 gulden per zending) van de keu
ringen. Voor dat geld kan echter geen
hoogwaardige apparatuur gekocht
worden. Zo moet Van der Vlist nog wel
eens derden inschakelen. Dat varieert
van een buitenlandse keuringsdienst tot
het Gerechtelijk Laboratorium. Boven
aan de verlanglijst van het hoofd van de
dienst staat een stereomicroscoop waar
mee handig en zeer nauwgezet twee ze
gels (het origineel en de te keuren zegel)
vergeleken kunnen worden. Nu gaat die
vergelijking via omwegen die niet alleen
meer tijd kosten maar ook minder be
trouwbaar zijn. Bij het Zwitserse postze-
gelbedrijf Zumstein st^at wel een stereo
microscoop. Het apparaat kost volgens
Van der Vlist zo'n 15 tot 50 mille afhan
kelijk van het model.
De gom van zegels keurt Van der Vlist
niet. Die is na te maken zonder dat het
te herkennen is, stelt de keurmeester die
hulp heeft van een tiental keurmeesters
en adviseurs. Verhalen in postzegelland
dat wel garanties te geven zijn voor ori
ginele gom doet Van der Vlist af met:
„Dat is onmogelijk". De gom wordt
door vervalsers netjes volgens het oude
recept aangemaakt en - wanneer het om
veel oude zegels gaat - met een scalp op
de zegel gestreken.
Jaarlijks krijgt de keuringsdienst zo'n
250 tot 300 zendingen met gemiddeld
acht tot tien te keuren zegels.
Nederland kampioenschap
dames
In dezelfde tijd dat in Putten de heren
om het kampioenschap van Nederland
speelden, werd in Amsterdam, in de
Korpssociëteit van de Gemeentepolitie,
om de damestitel gestreden. Dit toernooi
is met overmacht gewonnen door de
Brabantse speelster Van Lith, die daar
mee haar derde landstitel in successie
veroverde. Met een score van 16 uit 9
bleef ze haar grootste concurrentes Otten
en Polman maar liefst drie punten voor.
Na zeven ronden en evenzoveel winst
partijen was, twee ronden voor het eind,
het kampioenschap al een feit. Het leek
er zelfs op dat Van Lith het toernooi
met een unieke 100% score zou gaan af
sluiten, maar zover kwam het toch niet:
in de voorlaatste ronde wist een sterk
spelende Otten haar een nederlaag te be
zorgen. De eindstand van het toernooi
luidt: 1. Van Lith 16; 2, 3. Otten en Pol
man 13; 4. Poepjes-Koopman 11; 5.
Graas 10; 6. Wanders 7; 7. Janssen 6; 8
en 9 Andries en Rijndertse 5, en 10. N.
Schouten 4. Opnieuw heeft Van Lith dus
bewezen de sterkste speelster van Neder
land te zijn. Met belangstelling wordt
daarom de vriendschappelijke match
over zes partijen tegemoet gezien waarin
ze het zal opnemen tegen de Russische
wereldkampioene Lewina. Deze twee
kamp staat op het programma van 23 t/
m 29 juni (26 juni is een vrije dag). Ge
speeld wordt in De Kentering te Rosma
len, en alle partijen beginnen om 14.00
uur. De eerste drie ronden zullen door
Wiersma van commentaar worden voor
zien, bij de laatste drie zal Sijbrands de
explicatie verzorgen. Hier volgen uit het
dameskampioenschap drie partijen van
de winnares. In de eerste ronde won Van
Lith al vrij snel een schijf van de Gel
derse debutante Janssen.
L. JANSSEN-K. VAN LITH
Eerste ronde dames NK 1988.
1.32-28 18-22 2.37-32 12-18 3.41-37 7-
12 4.34-30 1-7 5.30-25. Passief; gebrui
kelijk is de variant 5.46-41 20-25 6.30-24
19x30 7.35x24.
5...19-23 6.28x19 14x23 7.25x14 10x19
8.33-28 22x33 9.39x28 16-21! 10.31-27
21-26 11.37-31? Een ernstige fout. Veel
beter is 11.44-39, al zal zwart dan probe
ren via 17-22 enz. druk te ontwikkelen
tegen wits lange vleugel.
11...26x37 12.42x31 23-29!
Uil «I
s-ü w. m m
i i v i i
H Ss y
a ss g
Schijfverlies is nu ineens niet
meer te voorkomen: 13...29-34 enz.
dreigt, en op 13.27-22 18x27 14.31x22
wint 19-23 enz. Wit speelde 13.47-42 en
verloor dus na 29-34 14.40x29 18-22
15.27x18 13x24 een schijf en later de
partij. Zoals clubgenoot Lauwen, evenals
Van Lith spelend bij het Bossche Excel
sior, na afloop liet zien, had wit ook na
13.38-33 29x38 14.48-42 verloren: 17-21!
15.42x33 21-26! 36.44-39. (Want 36.43-
38 mag uiteraard niet). 26x37 17.32x41
18-23 18.28-22 23-28 en zwart wint.
Na in de tweede en derde ronde van res
pectievelijk Schouten en Graas te heb
ben gewonnen - deze partijen waren ove
rigens in verband met tentamens vooruit
gespeeld - boekte Van Lith in de vierde
ronde een belangrijke zege door één van
haar grootste concurrentes te verslaan.
1.34-29 17-22 2.40-34 11-17 3.45-40 6-
11 4.50-45 1-6 5.31-26 16-21 6.32-28 19-
23 7.28x19 14x23 8.35-30 10-14 9.30-24
5-10 10.37-31 20-25 11.24-20 15x24
12.29x20 14-19 13.20-15 10-14 14.40-35
11-16 15.34-30 25x34 16.39x30 23-28
17.44-39 21-27 18.45-40 18-23 19.40-34
17-21 20.26x17 22x11 21.31x22 28x17
22.42-37 17-22 23.33-29 13-18 24.37-32
16-21 25.32-27 21x32 26.38x27 22x31
27.36x27 11-17 28.30-25 8-13 29.41-37
23-28! 30.37-31 6-11 31.47-42 18-23
32.29x18 12x23 33.42-38 28-32 34.33-28
23x32 35.38x16 19-24! 37.34-30 13-19
38.43-38 9-13 39.49-43 13-18 40.43-39
7-12 41.16x7 2x11 42.46-41 18-23 43.31-
27 12-18 44.41-37 3-8 45.37-31 17-22.
Zwart heeft een prachtige aanvalsstand
opgebouwd, maar verslagen is wit nog
niet. In zijn rubriek in het Reformato
risch Dagblad heeft M. van Dijk, even
eens een clubgenoot van Van Lith, de
volgende remise voor wit aangegeven:
46.38-33! 8-12. (Op 46...23-29 is 47.27-
21! 29x38 48.21-17 ruim voldoende voor
een punt). 47.39-34 11-16 48.34-29
23x34 49.30-39 19-23 50.39-34 en zwart
komt niet verder.
46.31-26? 22x31 47.26x37 8-12 48.38-32
18-22 49.48-42 12-17 50.37-31? Tijd
nood, maar wit stond waarschijnlijk al
verloren). 14-20! 51.25x14 19x10
52.30x28 22x44 en na nog een aantal
zetten gaf wit op. Tot besluit de fraaie
prestatie die Otten in de voorlaatste ron
de leverde.
1.32-28 19-23 2.28x9 14x23 3.37-32 10-
14 4.41-37 5-10 5.35-30 20-25 6.40-35
14-19 7.33-29 10-14 8.45-40 17-22 9.30-
24 19x30 10.35x24 14-20 11.31-27
22x31 12.36x27 11-17 13.38-33 17-21
14.42-38 21-26 15.48-42 6-11 16.33-28
11-17 17.28x19 18-22 18.27x18 12x14
19.32-28 14-19 20.40-35 19x30 21.35x24
16-21 22.37-32 26-31 23.46-41 31-36
24.41-37 13-18 25.44-40 7-12 26.50-44
9-13 27.28-23 3-9 28.39-33 9-14 29.44-
39 1-7 30.33-28 18-22? 31.23-19! 22x35
32.19x10 25-30 33.34x14 35-40 34.10-5
40-45 35.49-44 21-26 36.44-40 45x23
37.14-9 36-41 38.5x11! enz. en wit won.
Interpolisfinale
Vorige week bent u als lezer aan een van
de tafels van de Interpolisfinale, dat is
het open parenkampioenschap van Ne
derland, op de weststoel neergezet en
drie keer werd u bij het bieden de laatste
actie gegund.
Als west had u het eerste spel:
7V 10 2
O A V 8 4 3 2
4.6 4
en de bieding ging (W/allen):
ZUID WEST NOORD OOST
pas pas 1 Ha
dbl. 2 Ru pas 2 Ha
2 Sch m
Met uw biedacties waren de volgende
punten binnengekomen: pas. Dat wordt
waarschijnlijk wel gemaakt of dat gaat
down maar u scoort er natuurlijk geen
fluit mee: 8-54
- 3 harten. Dat wordt met een overslag
gemaakt: 31-31.
- 4 harten. Kassa: 54-8. Een fraai bod
met deze hand met slechts 7 verlie-
W/allen
NOORD
6 4 2
9 8 6 5
O B 10 5
B 10 7
WEST
OOST
B 9
A 10 3
V 10 2
7HB743
O A V 8 4
3 2 o7
*64
*A 9 5 2
ZUID
H V 8 7 5
A
O H 9 6
4H V 8 3
De mogelijkheden doublet en drie ruiten
hebben we als irreëel terzijde gelaten.
Meer dan 16-46 haalt u er niet mee.
Dit was uw tweede hand:
7 H 9
O A V 9 4 3
H 8 7 5
en het bieden verliep (N/NZ):
ZUID WEST NOORD OOST
pas 1 Ha
pas 2 Ru pas 4 Ru
pas 4 SA pas 5 KI
0 of 3 van de 5 azen (ruitenheer telt als aas).
U mist een aas of ruitenheer, dus groot
slem zult u niet geboden hebben.
- 6 Ru. afhankelijk van de start maakt
u dat precies of met een overslag. Ge
middeld levert dat 38-24 op.
- 6 Ha idem: 57-5. Dat zijn nog eens
scores.
- 6 Sa. Waarom niet? Bang voor een
schoppenstart? Dan maakt u zelfs een
overslag: 58-4.
Zo lag dit spel, waarmee maar weer eens
bewezen werd dat de lage kleuren in een
parenwedstrijd niet altijd betalen:
N/NZ
NOORD
H 10 7 3 2
^843
O B 7
*V 4 3
WEST
OOST
B 4
A V
7 H 9
"A V 10 6 5 2
O A V 9 4
3 0H 8 6 2
4 H 8 7 5
*B
ZUID
9 8 6 5
B 7
O 10 5
4 A 10 9 6 2
Als u tot nu toe deze tafel onder het
midden zit, heeft u nog een kansje. Als u
goed zi.t, moet u zien te consolideren.
Dit krijgt u het laatste spel (Ó/OW):
B 9 7 3
V B 6
08 3 2
4,7 4 3
Schoppenboer is deze ronde niet bij u
weg te slaan!
ZUID WEST NOORD OOST
2 KI*
2 Ha pas 4 Ha dbl.
mancheforcing: 23 pnt en/of 3 verliezers.
NZ zijn goed te keer gegaan, maar ja, ze
zijn niet kwetsbaar...
- pas. Als OW maakt u vijf slagen ofwel
twee down: 10-52.
- 4 Sch. Partner wil natuurlijk een van
de kleuren van u horen! Bij goed af
spel maakt u een overslag: 39-23.
O/OW
NOORD
6 5
^10 9 5 4 3
o® 9 7 4
*B
WEST
OOST
B 9 7 3
A H V 4 2
V V B 6
08 3 2
OH V 10 5
4.7 4 3
4 H V 10 6
ZUID
10 8
7AH872
oA 6
4A 9 5 2
Misschien bent u door partners doublet
op 4 harten in de war gebracht. Dat is
ook niet zo'n opgelegde actie, want een
pas is met een 2-klaveropeQing forcing.
Het maximum dat u aan deze tafel kon
scoren, was 151-35 en bij een gemiddel
de van 93 is dat ruim 80% over zo'n ta
feltje. Het minimum was 56-130 en dat
is maar 30%.
Correspondentie p/a Leharstraat 10,
2162 AC Lisse.
1 Ccidóc SouAcmt"
