Fokker: kalm aan met
zoeken naar partner
Air Holland
breidt vloot
gestadig uit
7 Beurs van Amsterdan
gjHEMI
Amro en Generale zoeken uitbreiding in buurlanden
ECONOMIE
CctdócSoutttwt
DINSDAG 31 MEI 1988 PAGE
Werkdag van 9,5 uur wordt per
september officieel mogelijk
DEN HAAG Bedrijven kunnen per 1 september voor
een jaar een vergunning krijgen personeel 9,5 uur per dag
te laten werken. Die vergunning wordt afgegeven wan
neer per kwartaal niet meer dan gemiddeld 42,5 uur in de
week wordt gewerkt. Dit blijkt uit een brief die staatsse
cretaris De Graaf (Sociale Zaken) gisteren aan de Tweede
Kamer heeft gestuurd. Een meerderheid in de Kamer
had De Graaf voorgesteld met een regeling te komen
waarmee aan de behoefte van het bedrijfsleven voor soe
peler werktijden wordt voldaan. Met het vergunningen
beleid loopt De Graaf vooruit op een algehele herziening
van de Arbeidswet.
CDA en VVD zijn voorstander van deze versoepeling van
werktijden, in plaats van de huidige 5x8 uur per week.
Voor de PvdA gaat de nu voorgestelde versoepeling te
ver.
De Graaf is inmiddels afgestapt van zijn plan extra ar
beidstijd op zondag toe te staan. Hij wilde die mogelijk
heid voor één zondag per maand.
Dollar sluit op hoogste
koers sinds eind '87
AMSTERDAM De Amerikaanse dollar
is gisteren in koers gestegen. Op de wissel
markt van Amsterdam kwam de slotkoers
uit op 1,9335 gulden, anderhalve cent hoger
dan de slotkoers van 1,9185 gulden van vo
rige week vrijdag. De dollarkoers kwam
daarmee op zijn hoogste punt tot nu toe dit
jaar. De banken verhoogden hun balietarie
ven met een cent tot 1,87 gulden (aankoop)
en 1,99 gulden (verkoop). De stijging is het
gevolg van speculatie op een renteverho
ging in de VS. Verwacht wordt dat de
Amerikaanse centrale banken binnenkort
het disconto zullen verhogen om de inflatie
in te dammen. Directeur Parry van de cen
trale bank van San Francisco verwacht dat
de inflatie dit jaar boven de vier procent
zal uitkomen. Hij noemde dat onaanvaard
baar.
Metaal-cao rond
lektro, een bond van mid
delbaar en hoger personeel,
gisteren akkoord zijn ge
gaan is de nieuwe cao voor
de metaal- en elektrotech
nische industrie (200.000
werknemers) helemaal
rond. De andere vakbon
den en de werkgeversorga
nisatie FME gaven hun fiat
al eerder aan de tweejarige
cao die ondermeer voorziet
in tweemaal één procent
loonsverhoging en handha
ving van de vut-regeling
voor werknemers van 60
jaar. De basisvakantie
wordt met een dag uitge
breid tot 23 dagen.
„ROTTERDAM LOOPT JUIST
VOOR OP ANDERE HAVENS'
ROTTERDAM Het beeld dat de Rijks Planologische)Ut
(RPD) schetst over de achterstand van de Rotterdamse h<eip
het gebied van geautomatiseerde informatiesystemen isnrf-
dels achterhaald, aldus directeur F. Kuiper van de Rottdae
havenwerkgeversorganisatie SVZ in een reactie op het Uit
slag 1987 van de RPD. „Ik denk dat het hier gaat 'n in
momentopname die misschien een jaar geleden wel klop rar
inmiddels niet meer. Ik zou het zelfs willen omdraaien ais
Kuiper.
Volgens hem bestaat er in de wereld grote belangstellg or
het Intis-systeem, ook vanuit Hamburg, Bremen en L<S.*e.
Wat Intis (een gezamenlijk project van gemeente en >d's-
leven) voor heeft op andere bestaande systemen is dat etet
een gesloten maar een open systeem is waaraan in princie e-
re schakel in de transport-keten kan deelnemen. Ook dcoa-
tering van de RPD in het jaarverslag dat kleine en midelte
ondernemingen niet zijn aangesloten op het Intis-systeen n-
middels door de werkelijkheid achterhaald, aldus Kuipr.
Heinekenprijs
De Amerikaanse biochemicus Thomas R. Cech (University of Co
lorado) heeft gisteren uit handen van prins Claus de dr. H.P. Hei
nekenprijs in ontvangst genomen. Deze belangrijke wetenschap
pelijke prijs bestaat uit een geldbedrag van 250.000 gulden en
een replica. Cech's onderzoekingen hebben volgens de afdeling
Natuurkunde van de KNAW in Amsterdam een revolutie teweeg
gebracht in de denkbeelden over de gebeurtenissen die vooraf
gingen aan het ontstaan van het leven en over de chemische re
acties in de levende organismen zelf. Tot voor kort waren bio
chemici in de gehele wereld er rotsvast van overtuigd dat alle
enzymen eitwitmoleculen waren. Cech toonde echter aan dat een
heel andere klasse van moleculen, namelijk RNO-moleculen, in
bepaalde gevallen ook als enzym kunnen functioneren.
SEATTLE - De Nederlandse
chartermaatschappij Air Hol
De verdere uitbouw van .de
vloot van Air Holland hangt
land zal haar vloot van drie grotendeels af van minister
vliegtuigen begin volgend jaar Smit-Kroes (Verkeer en Wa-
uitbreiden met een vierde toe- terstaat). Block verwacht dat
stel. Dit vliegtuig zal worden Smit-Kroes nog deze zomer
geleast voor een periode van
vier jaar. Dat zei directeur
John Block gisteravond in Se
attle.
een zogenaamde open vergun
ning zal afgeven, die het de
chartermaatschappij mogelijk
maakt ook andere vliegtuigen
Door de komst van de derde aan te schaffen naast de twee-
Boeing 757, die vandaag door motorige 757 s.
de Boeing-fabrieken in Seattle Voor de toekomst denkt Block
aan Air Holland is overgedra- aan het opzetten van een lijn-
gen, wordt het voor deze dienst tussen Shanghai en Rot-
maatschappij mogelijk vanaf terdam. Dat zou moeten ge-
november vluchten te gaan
uitvoeren op Canada en Aru
ba. De vluchten naar Canada
(Toronto) zullen worden uitge-
beuren in samenwerking
(joint-venture) met de Chinese
nationale luchtvaartmaat
schappij CAAC. De Neder-
voerd vanuit Nederland, die landse Rijksluchtvaartdienst
naar Aruba vanuit de Vere
nigde Staten.
LIJNEN NAAR TOEKOMST UITGEZET
SCHIPHOL-OOST
Fokker voert geregeld
gesprekken met enkele
Europese vliegtuigbou
wers om de mogelijkhe
den tot samenwerking
na te gaan. Hoewel de
overheid in deze heeft
aangedrongen op enige
voortvarendheid, legt de
Nederlandse vliegtuig
bouwer weinig haast aan
de dag.
1 Fokkers topman F. Swart-
touw gisteren in de Fokker
fabriek op Schiphol-oost:
„Waarom haast maken om
een juweel van een industrie
uit handen te geven? We wil
len eerst de produktie van de
F50 en F100 geheel op orde
hebben en bovendien wordt
onze onderhandelingspositie
pfc De produktiehal van de Fokker 50 op Schiphol-oost. Als knikkers die elkaar aanstoten schuiven braai bou» 878 00 877.00
groeienae aaniai oraers. ras |0es|e||en rinor hal Da nrnduktia start links achter in de hal met het klinknaaelen van de jjf^° 740 0NG
op lange termijn is samen-
ue weine biiiddi van runner
en van Nederland. Daarbij elektronica aangebracht,
gaan we er wel van uit dat vertrek, zei hij gisteren dat
Fokker als volledige indus
trie en met eigen identiteit
zal voortbestaan".
Orderboek
In tegenstelling tot een klein
half jaar geleden, toen de on
derneming met een over-
heidsinjectie van 212 miljoen
gulden van de ondergang
moest worden gered, blaakte
de raad van bestuur van
Fokker gisteren van zelfver
trouwen.
Bestuurslid R.J. van Duinen:
„We hebben een orderboek
als noöit tevoren en dat zal
dit jaar nog flink dikker
worden. Alleen ons beeld
merk herinnert nog aan Fok
ker van tien jaar geleden.
Van de F27 Friendship
maakten we er twee tot drie
per maand. Nu maken we
met nauwelijks méér mensen
in een jaar dertig geavan
ceerde toestellen ofwel vijf
tot zes per maand. Vroeger
stonden onze toestellen kant
en klaar op het gras, zonder
koper. Nu zijn de machine
verkocht nog voor ze ge
maakt zijn. Tot eind '90 zit de
produktie vol. Met onze twee
nieuwe produkten denken
we vijftien tot vijfentwintig
jaar voort te kunnen. Absolu
te luxe".
Swarttouw liet zich evenmin
onbetuigd. Hoewel in de Ka
mer enkele maanden geleden
nog is aangedrongen op zijn
de toestellen door de hal. De produktie start links achter in de hal met het klinknagelen van de
romp. Voor aangekomen tilt een immense lift de romp naar achteren (rechts achterin) voor de JJJJJ*
iuweer naar voren schuivend, worden de vleugels, de motoren en alle breevast c 300 ong
FOTO: PR brink mol 0.68 ONG
burg heybr 3240.00 3240.00
te bouyen. Dat in combinatie fen zullen bestaan. Tegen- caivé 672.00X 672.00
met nieuwe, sterke kunst
hij voorlopig niet zal opstap
pen. Dat de overheid na de
aandelenemissie niet 49 maar
slechts 16 procent van de
aandelen Fokker bezit, is
volgens Swarttouw ook geen
probleem.
De emissie was bedoeld om
de overheid een belang van
49 procent te bezorgen, als
prijs voor de injectie van 212
miljoen. Vrij onverwacht is
de emissie voor zeventig pro
cent overgenomen door insti
tutionele beleggers in onze
buurlanden. De overheid ziet
geen cent en Fokker houdt
er ruim 70 miljoen gulden
aan over. Fokker zal met de
overheid overleggen over
wat er nu moet gebeuren.
Volgens Swarttouw zo min
mogelijk. „Voorop staat dat
de emissie ondanks de slech
te pers van de laatste maan
den enorm goed is geslaagd,
met andere woorden, dat
Fokker bij de internationale
beleggers veel vertrouwen
geniet".
Toekomst
Van Duinen, de natuurkun
dige in het bestuur, bena
drukte gisteren dat Fokker
hard werkt aan het veilig
stellen van de toekomst na
het jaar 2010. „We proberen
onze specifieke kennis op het
gebied van de inwendige
constructie voor zo licht mo
gelijke vliegtuigen verder uit
stoffen materialen en verde
re automatisering".
Om de ideeën in de praktijk
te toetsen, heeft Fokker vo
rig jaar - in samenwerking
met onder meer de Techni
sche Universiteit Delft - een
studie gemaakt naar een
voorontwerp voor een straal-
verkeersvliegtuig met een
hoge kruissnelheid waarin de
modernste technologieën
worden toegepast. Een model
van een speciale vleugel
hiervoor ontwikkelde vleu
gel, werd getest in de hoge
snelheids-windtunnel van
het Nationaal Lucht- en
Ruimtevaartlaboratorium.
Ook werd begonnen met on
derzoek naar het produceren
van' de vleugel in koolstof-
versterkt composietmateriaal.
Rank
Het gaat volgens Van Duinen
om een vleugel als van een
zweefvliegtuig. Omdat zo'n
lange ranke vleugel bij een
straalverkeersvliegtuig van
de romp zou trillen, zoekt
Fokker naar het specifieke
materiaal en de uitgekiende
constructie om dergelijke
trillingen te voorkomen. Hoe
langer en ranker de vleugel,
hoe sneller, lichter".
Van Duinen voorziet dat
vliegtuigen in de toekomst
voor zo'n zeventig procent
uit nieuwe, sterke kunststof-
woordig is het kunststof-aan- caivé c 672.00X 672.00
deel nog 20 tot 25 procent, ISÏÏ'SSÏ
„Maar de echte kunst is om
in de toekomst ook de inwen- csm 52.00 51.60
dige constructie te maken, ehamotte 10.50 10.60
Hoe lichter hoe beter. De in- 76.50 72.50X
houd van onze ideeënbus re- 4™'?5 4™'™
kenen we in kilo's gewichts- 5150 51 70
besparing. Wil je geloven dat date* is.OO 18.20
we bij elke twintig kilo ge- desseaux 14120 142.20
wichtsbesparing een gat in de «Jonltsepr 198.00 198.70
lucht springen?" «j»
Tr li emba 138.00 139.00B
Jvnokken enral-nonc 34,70 34.70
In de immense produktiehal- «g
len van de F50 en F100 is in gamma hold 54.50 54.50
het inwendige van de lucht- gamma hpr 5.90 5 90
reuzen goed te zien dat stuk- getromes 21.70 21.80
ken aluminimum en staal, als 28.00 27.10
het maar even kan, zijn door-
boord met gaten. Een soort
meccano: nog lichter.
De produktiehallen vormen
één grote bijenkorf waar
tientallen werknemers aan
de serieproduktie werken.
Van Duinen: „In de tijd met
vertraging in de aflevering,
waarin de zaak enorm onder
druk stond, waren we be
vreesd voor uitputting. Pre
cies het tegenovergestelde is
gebeurd. Nauwelijks ziekte
verzuim, praktisch geen pro
blemen of conflicten. Als het
moeilijk gaat, ontstaat er toch
zoiets als knokken voor ie fa
briek, voor je produkt. Want
wat is er nu mooier om te
maken dan een vliegmachi-
kbb c 68.00 68.00
kbb e.pr. c 66.50 66 50
koppelpoort 205.00 209.00
krasnapols. 101.00 101.00
landrè glin 387.00 385.00
leid» wol 11.00 ONG
35.20X
macintosh 34.00 3100
535.00 525.00
52 80X 53.00
8.20 8.20
mend gans 2400.00 24JO.OO
meneba c 105.00 105.00
iva'dam 11.90 11.90
moeara 960.00 920.00
aopr 124500. 123000.
a c op 12350.0 12250.0
moeara wb 13120.0 13150.0
vd moolen 29.00 27.50
mulder bosk 57,00 55.80
multihouse 11.60 12.30
mijnbouw c 438.00 438.00
231.00$
sarakreek
schev.-ems 0.89
schuitema 1400.00
schuttersv 93.00
smit ml c 22.20
sphinx 48.60
st bankiers 18.70
telegraaf c 248.00
tulip comp
tw kabelh c
twijnslrac
ubbink
51.50 5ipn d»
I door
85.00X Ki ai v
4l dat
unil.7 pr
unfl.7 pre
unil.6 pr
unil.4 pr
union
103.00 101|
1270.00 mt
128.50 f28Jle rel
112.50 1124 uitg
2120 Sm0nS,
1S00O ISIF05??]
24.50 24£af b
v.trans.hyp. 710.001 aks vc
vertoc 3870 33an de
vosk slevin 2510 25. Hiscu1
volmac 67.00 61
vïedestc 20.90 20?.me"
H4.5C ii3ïgang»
130.01 isofcleid,
46 4i m
195.0 195f
HENK ENGELENBURG
LEIDEN Groente en fruitveiling,
maandag 30 mei: aardappelen: 260;
amsoi: 47-55; andijvie: 80-103;
bloemkool, zes per bak: 245-285; 8
per bak: 190-230; bospeen: 185-220;
broccoli: 470; broeivel: 1670-1740;
champignons per bak: 93-129; Chine
se kool: 58; eikebladsla: 19-32; Ijs
bergsla: 36-101; komkommer 90/: 70,
75/: 74. 60/: 62-63, 50/: 60-63, 40/:
50-53, 35/: 131-35, 30/: 28. 25/: 29.
krom: 34-39; koolrabi: 22-61; kroten:
69-85; paksoi: 74; paprika per kilo:
195; paprika per stuk: 38-99; peterse
lie: 36-65; peulen: 690-750; postelein:
72-96; rabarber: 93; radijs: 45-49;
rode kool: 166-174; selderij: 49-95;
sla; 10-34; snijbonen; 545-570; sper-
ciebonen: 610-660; spinazie: 72-91;
spitskool; 101-122: ar: 192-201; br:
184; cr: 171; ccr: 151; a1: 188-192;
bi: 180; c1: 64; uien: 27-65; uien bos;
58-71; venkel: 265; witlof: 12: 132-148;
3; 107.
EIERVEILING EIVEBA BV BARNE-
VELD (31-5) - Aanvoer 3.250.800
stuks, stemming vriendelijk. Prijzen in
§ulden per 100 stuks: eieren van 50-
1 gram bruin 6,15-6.27, 55-56 gram
bruin 6.53-6.58, 60-61 gram wit 7,13-
7,35 bruin 7.15-7,44 en 65-66 gram
wit 8.66 bruin 7.44-8.84.
KAASMARKT BODEGRAVEN (31-5)
Aanvoer 30 partijen. Bij kalme
handel werd een prijs genoteerd van
8.25-8.55 per kg voor 1e soort. 9,35
voor extra zware en 10,30 voor boe-
renl^idse.
(ADVERTENTIE)
AMSTERDAM t De Amro
Bank en de Generale
Bank in België willen hun
in februari aangekondigde
„alliantie" binnenkort uit
breiden.
„Het is niet onze bedoeling dat
er een derde partner bijkomt",
aldus graaf E. de Villegas de
Clercamp, president-voorzitter
van de Generale Bank giste
ren in Amsterdam. „Wij den
ken meer in de richting van
deelsamenwerking met mid
delgrote partners. Overname
is niet absoluut noodzakelijk,
maar ook niet uitgesloten.
Voorlopig richten wij onze
aandacht op onze buurlanden,
waaronder Frankrijk, Italië en
Engeland".
Verdere bijzonderheden over
de toekomstige uitbreiding
wilde hij niet geven. „Er zijn
op dit moment meer vragen
dan antwoorden. Wij hebben
nog lang geen concrete plan
nen. Wij zitten nog maar in de
prille beginfase van onze sa
menwerking. Er is nog geen
definitieve structuur en ook
nog geen nieuwe naam geko
zen. Voorlopig moet het kind
nog leren lopen".
De Amro en de Generale bank
streven ernaar binnen drie
jaar één multinationale Euro
pese bankgroep te vormen.
Die bank wordt de grootste in
de Benelux en zal tot de top
tien in Europa behoren. De
Generale Bank is nu de op
Graaf E. de
Villegas de
Clercamp
(rechts),
voorzitter van het
directiecomité
van de Generale
Bank, in een
geanimeerd
Unigro verzet zich fel tegen
'beschermingstruc' Schuitena k n
[anti
AMERSFOORT Grootaandeelhouder Unigro va het levens- jderc
middelenconcern Schuitema wil niet dat de Schuema-directierjrrt-
aandelen gaat uitgeven en het voorkeursrecht va aandeelhou- jverj
ders beperkt. Unigro, dat nu ruim 45 procent va de aandelen
Schuitema bezit, wil hiermee voorkomen dat de hangen van de
huidige aandeelhouders worden ondergraven. Irverband hier-1.
mee heeft (groothandels- en winkelconcern) Un;ro vandaag in
een aantal kranten advertenties geplaatst. Daan worden def
aandeelhouders met klem opgeroepen zich op deiarvergadering f
van vrijdag 3 juni tegen de Schuitema-planne te keren. Met I'
name eigenaar en hoofddirecteur van Unigro EAlbada Jelgers- f
ma voelt er niets voor dat zijn persoonlijke inbrag in Schuitema'f
(36 procent) door deze op handen zijnde „bchermingstruc">
wordt beperkt. Schuitema exploiteert in ons lad ondermeer de r
levensmiddelenzaken Centra en Spar. Unigro «ploiteert Super-
winkels, waarvan er in Nederland en België imiddels zo'n zes-1
honderd zijn. Het conflict tussen beide levensiiddelengroothan- I
dels is in feite een machtsstrijd tussen Albda Jelgersma en I
Schuitema-directeur I. Vos die al dateert vanl985.
oersen veren op
iban
twee na grootste werkgever in
de Belgische dienstensector en
telt bijna 16.000 werknemers.
Beide banken hebben nu een
belang van 9,9 procent in el
kaar. Daarnaast hebben zij de
mogelijkheid het bezit van el-
kaars aandelen te vergroten
tot 25,1 procent. Wanneer dat
gebeurt, is nu nog niet bekend.
De Villegas: „Als de omstan
digheden het wenselijk ma
ken, maar zo ver is het nu nog
niet. Over drie jaar weten we
Met ingang van aanstaande
vrijdag worden de aandelen
van de Generale Bank geno
teerd aan de effectenbeurs van
Amsterdam. Tegelijkertijd zul
len aan de Brusselse Beurs de
gewone aandelen Amro
worden genoteerd.
Beide beursnoteringen vloeien
voort uit de in februari aange
kondigde samenwerking tus
sen de twee banken. De Gene-
rale-aandelen zullen worden
verhandeld in de vorm van
certificaten aan toonder, een
gebruikelijke vorm in Neder
land en in België. In principe
komen alle aandelen van de
Generale Bank in aanmerking
voor notering op het Damrak.
„Hoeveel het er uiteindelijk
worden, hangt af van de
vraag", aldus de president
voorzitter van de Generale
Bank. In totaal heeft de Gene
rale Bank 10.155.142 gewone
aandelen en 1.818.850 zoge
naamde AFV-aandelen (aan
delen met fiscale voordelen).
De houders van deze aandelen
Nelissen"16' R J' 00r vaste dollar
voorzitter van de
raad van bestuur MSTERDAM Hoewel het
van de Amro ,n het Beursplein gisteren stil
Bank. gebleven, veerden veel
jersen op als gevolg van de
FOTO: ANP iste dollar. Dit gebeurde zon-
ïr enige impuls van buitenaf,
ndat zowel de Londense als
hebben gedurende een beperk-Ncw X°rkse «kistfïen
te periode recht op fiscaal™ P°°rt™ ges'oten hield«n
voordeel 11 vr,Ie da8en te vieren- De
Zowel de Amro- als de Gene- *?le °™2et bleef met f5
rale-directie zijn optimistisch ll'->°en laa® en a.n
over de te verwachten omzet erd "?aar voor 283 m.ljoen
in hun aandelen. De Villegas: "ngezef-
„Dat wij naar Amsterdam
gaan, stelt op zich niet zo veel 't"3m "'et we8 dat d«
voor. Maar het unieke is dat -l'jke stemming in de loop
de Amro gelijktijdig naar !l? de da8 steeds verder ge-
Brussel gaat En we merken* aan het slot
nu al dit dat veel beleggers >nd™ v°or een aantal actie-
aantrekt". ™aarden aard'8e Wlnsten
orden opgeschreven.
JEANNETTE v. LEEUWEN vast in de markt lag 6510.
Stork mt een relatief ste
stijging /an 1,50 op 18
Voor d' transportfondsen
ternaticen Pakhoed werd.
meer nergeteld op achtere
volgen* 51 en 84,50. Ni
lloyd bn een eerder verl f
van f voor een belang! 1
deel idopen en op ƒ220
droeg .et verlies per saldo i
ƒ3.
In d' internationale
ging koninklijke Olie ƒ11
hogervan de hand op
Uniteer werd 1,20
waan op 102,70 en
ging 1,40 hoger in andj
hanen over op ƒ109,30. 0
Philps deed aardig mee i
f 0,8 winst op 27,90. Air
ban! werd 2 duurder j
