folitierol Sovjetunie
i YS lijkt uitgespeeld
Parlement Sovjetunie staat
zelfstandige bedrijven toe
tenland
nnamers
trapt
n u smokkel
Acteur dankt leven
aan tv-kijkende arts
Argentinië krijgt
technologie voor
bestoken Falklands
Ingeblikt
agin
£eidoc Courant
woensdag 25 mei 1988 pagina 5
gerige kaper
aangehouden
GEN A De Colombiaan
ndag een Boeing 727 van
schappij Avianca had ge-
s gisterochtend gearres-
i een moeras buiten het
d van de havenstad Car-
fijdens de kaping, die elf
Ie, raakte niemand ge-
passagiers waren snel
jegin van de kaping vrij-
De man, die kanKerpa-
zijn, sprong uit het toe-
het op de luchthaven
na landae en vluchtte in
js, Honger dreef de man
'en sti terug naar de bewoonde
al waar hij werd aange-
Suriname blij met
steun Brazilië
PARAMARIBO De Braziliaanse rege
ring heeft de Nederlandse ambassadeur in
Rio verzocht Den Haag te wijzen op „de
dringende behoefte aan materiële onder
steuning van het democratiseringsproces in
Suriname". Volgens minister van buiten
landse zaken Sedoc is Suriname „uiterst
blij" met deze steunbetuiging. Volgens hem
hebben ook andere „bevriende naties" bij
Den Haag aangedrongen op het herstel van
de ontwikkelingsrelatie. De landen rea
geerden daarmee op het eerste, mislukte
overleg van minister Bukman met de Suri
naamse regering. Nederland is vooralsnog
niet bereid in de gevraagde vijfhonderd
miljoen gulden steun te voorzien.
Duitse benzine
elf cent duurder
BONN Hoewel de regering in Bonn
het bericht niet wilde bevestigen, ziet
het er naar uit dat de benzine in West-
duitsland het volgend jaar aanmerkelijk
duurder wordt. Met ingang van maart
volgend jaar, mogelijk zelfs al per 1 ja
nuari, zou de prijs per liter van alle
soorten benzine en dieselolie met 10
Pfennig (11,3 cent) omhoog gaan. In de
loop van 1990 zou dan nog eens een ver
hoging van 6 Pfennig (7 cent) per liter
volgen. Wel zou loodvrije benzine net
als nu 5 Pfennig per liter goedkoper
blijven dan loodhoudende benzine, óm
een gat in de begroting te dichten zou
den ook de accijnzen op stookolie, aard
gas tabak en alcohol worden verhoogd.
Marcos mogelijk
ernstig ziek
HONOLULU - Een
radiostation in Honolulu
heeft gemeld dat de
vroegere Filipijnse
machthebber Ferdinand
Marcos gisteravond op de
intensive care afdeling
van een ziekenhuis is op
genomen. De reden voor
de opname van de 70-ja-
rige Marcos werd niet ge
geven. Wel is bekend dat
hij al jaren kampt met
nierproblemen. Het St.
Francis Medical Center
wilde niet bevestigen dat
Marcos was opgenomen.
Timmerman doodt
tien vrouwen
BARCELONA Een 30-jarige
Spaanse timmerman heeft in de
Noordspaanse provincie Canta-
bria de afgelopen anderhalf jaar
minstens tien alleenstaande be
jaarde vrouwen vermoord. De
politie sluit niet uit dat hij nog
meer moorden op zijn geweten
heeft. De dader verzekert dat hij
gedreven werd door een „onbe
dwingbare sexuele impuls". De
timmerman werd in 1978, op 21-
jarige leeftijd, tot 27 jaar gevan
genisstaf veroordeeld, omdat hij
verschillende vrouwen had ver
kracht. Wegens zijn berouwvolle
gedrag werd hij na acht jaar, eind
1986 vrijgelaten.
BONN: PROPAGEREN
GEWELD STRAFBAAR
BONN Het Westduitse ministerie
van binnenlandse zaken heeft in alle
stilte aan de reeks van maatregelen ter
bestrijding van terrorisme een hoogst
omstreden artikel toegevoegd. Het gaat
om het strafbaar stellen van geschrif
ten waarin geweld wordt gepropageerd.
Met zo'n artikel kunnen uitgevers en
boekhandelaren worden beboet of in de
cel worden gegooid, die lectuur in de
handel brengen waardoor „het vertrou
wen in de rechtszekerheid kan worden
aangetast". De socialistische SPD heeft
zich tegen de maatregel verklaard, om
dat het al te zeer zou passen in de hetze
tegen schrijvers zoals die de discussie
over terrorisme begeleidde in de jaren
zeventig.
IN MOSKOU KAN VERZWAKKING NIET VERHULLEN
ïhulp
raidie)
iet bej
verze
jaren
ian OP. (Vervolg
,n de voorPa8ina)
n<mw IAAG Zowel de
dt het s Sovjetunie verto-
n die" vermoeidheidsver-
nnen elen en kampen
het grote problemen.
D il de wereldleiders
-stijl n en Gorbatsjov tij-
ideren Ie komende topont-
!rd °P ig in Moskou onge-
b §a? d een krachtige in-
"toeko zullen trachten te
ioord i, zullen zij niet
Kor™ n verhullen dat bei-
in eet tachtsblokken hun
hebt op het wereldge-
an de n langzaam aan het
-f_
ren zijn.
voor
Pnogniama moesten de Ameri-
taf lijdzaam toezien hoe de
enoon lerikaanse president
dwon afgezet door een van
andel betichte generaal.
:ek bij caragua zijn de door
leo gesteunde Contra-re-
n b?' ineengeschrompeld tot
®n5J® kvechtend clubje onge
le' kra *n Midden-Oosten
ouden 'n'ster Shultz ondanks
nissies de partijen maar
n de tafel krijgen. De
lat Kissinger en Carter
i deze regio nog konden
ssan 1 iteren als erkende vre-
Ifde avfejaars lijken voorbij,
wjetunie bevindt zich
1 de gelegenheid zich
te maken over de
aan se onmacht want
ft het veel te druk met
sn problemen. Binnen
izen rommelt het in de
eken Armenië, Azer-
- in en Estland. Daarbui-
T Q eft Afghanistan Moskou
n neus op de begrenzin-
an zijn mogelijkheden
t. Voor het eerst blaast
-m-I* rjetunie onder druk van
X l olksopstand de aftocht
IER
deelt
uit een land dat zij bezet hield.
Ruim tien jaar na de Amerika
nen heeft het Kremlin zijn ei
gen „Vietnam".
De Amerikaanse oud-minister
van buitenlandse zaken Henry
Kissinger voorspelt dat de
twee supermogendheden, wier
rivaliteit na 1945 de werelda
genda bepaalde, hun hegemo
nie in het komend decennium
verder zulllen zien afbrokke
len. Er zullen nieuwe macht
scentra opkomen (China, Ja
pan en India), waardoor een
verschuiving zal optreden van
een „bipolaire" naar een „mul-
tipolaire" wereld. De West
duitse ex-kanselier Helmut
Schmidt is het met dit laatste
eens. Niets in de geschiedenis
heeft het eeuwige leven, ook
niet een constellatie waarbij
twee supermogendheden de
dienst uitmaken, zo meent hij.
Al verwacht Schmidt dat in
het jaar 2000 alleen China in
staat zijn zal als nieuwe strate
gische mogendheid aan te
schuiven aan de tafel van de
supermogendheden.
Azie
Veel deskundigen menen dat
de Sovjetunie de meeste moei
te zal hebben zijn status als
grootmacht overeind te hou
den. Op het gebied van de eco
nomie en de technologie dreigt
de Sovjetunie het niet alleen
af te leggen tegen de westerse
industriestaten, maar ook te
gen de Aziatische ontwikke
lingslanden. Met Japan als
voorbeeld ontwikkelen de eco
nomieën van Zuidkorea, Tai
wan en Singapore zich in snel
tempo. China zal zich, als de
hervormingen van Deng Xiao
ping succes hebben, bij dat rij
tje voegen. De Chinese com
munistische rivaal zou dan wel
eens voor de landen in de Der
de Wereld een aantrekkelijker
ontwikkelingsmodel kunnen
bieden, wat extra pijnlijk zou
zijn voor Moskou.
Gorbatsjovs politiek van her
vormingen (perestrojka) zou
enig soelaas kunnen bieden,
maar zelfs in het gunstigste ge
val verwacht Kissinger niet
dat dit beleid de Sovjet-econo
mie zal doen groeien in het
tempo van de omringende lan
den. Naast de oude angst voor
een militaire omsingeling
komt dan ook nog de vrees
voor een economische omsin
geling, zo schreef een Britse
krant onlangs.
Ook op het gebied van de bui
tenlandse politiek zijn aanpas
singen nodig. Met een econo
mie die steeds verder achter-
raakt op die van andere lan
den, kan de Sovjetunie zich
moeilijk een invloedssfeer ver
oorloven die zich uitstrekt van
Indo-China via Angola naar
Midden-Amerika. De expan
siepolitiek onder oud-partijlei
der Brezjnev heeft de Sovjetu
nie handenvol geld gekost en
de relaties met het Westen en
de Derde Wereld ernstig ver
stoord. De politiek van Gor
batsjov lijkt er nu op gericht te
zijn deze schade te herstellen.
Zo zou de partijleider na Af
ghanistan tevens willen wer
ken aan een oplossing van de
conflicten in Angola, Kampu
chea en het Midden-Oosten.
Er wordt gelonkt naar China,
de anti-communistische A sc
an-staten, gematigde Zuidame-
rikaanse landen als Mexico en
Brazilië en naar de Verenigde
Naties. Cuba, het sandinisti-
sche bewind in Nicaragua en
Vietnam zouden naar verluid
te horen hebben gekregen dat
de geldkraan niet altijd wijd
open kan blijven staan.
Nieuwe vrienden moeten juist
geld in het laatje brengen. De
opening naar net Westen en
andere gematigde landen
wordt voor een belangrijk deel
ingegeven door economische
overwegingen. Wapenbeheer-
singsakkoorden moeten niet
alleen defensiegelden vrijma
ken voor de noodzakelijke in
vesteringen in de economie,
maar kunnen ook via een al-
tehele verbetering van het
limaat westerse landen ertoe
verleiden kredieten te ver
trekken.
Net als de Sovjetunie kampt
de Verenigde Staten met eco
nomische problemen. Zij zijn
het land met veruit de grootste
schuld aan het buitenland. De
opvolger van Reagan zal ge
dwongen zijn de Amerikanen
minder te laten uitgeven en
meer belasting te laten beta
len. Maar ook met deze maat
regelen zou de buitenlandse
schuld eerst stijgen tot 800
1000 miljard dollar.
Onder meer als gevolg van de
financiële beperkingen krijgen
de VS steeds meer moeite hun
rol als mondiale politieagent te
handhaven. De druk op de
bondgenoten in Azië en Euro
pa om een groter deel van de
lasten op hun schouders te ne
men, zodat de VS elders meer
armslag zullen hebben bij het
verdedigen van de westerse
belangen, spreekt wat dit be
treft boekdelen.
Op de komende top in Moskou
wordt de overeenkomst tussen
de twee leiders gevormd door
de relatieve neergang van de
supermogendheden die zij ver
tegenwoordigen. Het verschil
is dat de ene leider aan het be
gin staat van de gigantische
taak waarvoor hij zien gesteld
ziet, en de ander binnenkort
het werk overdraagt aan een
opvolger. Wellicht kan de laat
ste nog wat voor de eerste be
tekenen door over zijn politie
ke graf heen de Amerikanen
erop te wijzen dat de VS Gor
batsjov moeten steunen bij zijn
hervormingspogingen, omdat
die, zoals Reagan onlangs in
een interview zei, „gericht zijn
op een verbetering van die
dingen die wij altijd hebben
bekritiseerd in de Sovjetunie".
v
ruïne
friezen
/ersla
aked!MARIBO De Suri-
den v? militaire politie heeft
[rijper ïekeinde proces-verbaal
rechfaakt tegen drie „voor-
inde" functionarissen
deviezensmokkel. Het
ïtrokljan om de vice-voorzitter
Nationale Assemblee,
Rogers, de directeur
Surinaamse luchtvaart-
ippij SLM, Atta Mun-
de penningmeester van
.nMS ''"^partij VHP, Dilep
Volgens niet bevestig-
ging het om een totaal
van 90.000 gulden en
zodai dollar. Nadat het geld in
was genomen konden
mannen de reis naar
int he rdam vervolgen.
wel fi
Macll L,ut
'ekon hap:
uil p
t col!
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De acteur David Suchet, die in Groot-Brittannië
ruime bekendheid geniet, zegt dat hij zijn leven dankt aan de
oplettenheid van een tv-kijkende arts.
Suchet, ster van de BBC-hit „Blott On The Landscape" trad een
tijd geleden op in een programma gewijd aan de Ierse dichter,
toneel- en romanschrijver James Joyce (1882-1941). Op een ge
geven moment moest hij zonder oogknipperen dertig sekonden
lang staren in de richting van de camera en ondertussen een
deel van Joyce's „Ulysses" voordragen. Ergens te lande zat een
wakkere dokter thuis naar de tv te kijken. Deze arts zag dat
David Suchet niet bepaald gezond was en dat hij zonder de ver
eiste voorzorgen een hartaandoening zou krijgen. In Suchets
ooghoeken had de dokter namelijk tekenen opgemerkt die we
zen op een gevaarlijk cholesterolgehalte in zijn bloed. De arts
maakte zich daarover zo bezorgd dat hij per adres van het tv-
station onmiddellijk een briefje schreef naar David Suchet om
hem aan te sporen zich zo snel mogelijk te laten onderzoeken
door zijn eigen dokter. De acteur volgde deze goede raad. Hij
was stomverbaasd te horen dat zijn hart- en bloedonderzoek de
tv-diagnose kompleet bevestigde. Suchet neemt nu een streng
medisch dieet in acht en hoopt dat hij geen medicijnen zal hoe
ven te slikken. Volgens een woordvoerder van de Britse Natio
nale Hartstichting mag David Suchet zich gelukkig prijzen dat
zijn gevaarlijke chronische conditie nog net op tijd werd gediag-
nostiseerd. „De belangrijkste oorzaken van cholesterol zijn dier
lijke vetstoffen,zei hij. „Een goed vetarm dieet is dan ook voor
deze acteur de aangewezen behandeling".
Partijleider Gorbatsjov (rechts) probeert president Gromyko iets duidelijk te maken tijdens de ver
gadering van de Opperste Sovjet, het parlement van de Sovjetunie.
MOSKOU De Opperste
Sovjet, het 1500 leden tel
lende parlement van de
Sovjetunie, zal waarschijn
lijk vandaag nog een wet
op de oprichting van
coöperaties goedkeuren,
die per 1 juli van kracht
moet worden. Premier
Ryzjkov, deelde gisteren
mee dat de wet een alter
natief is voor de ineffi
ciënte, centraal geleide
economie en zei dat de
wet daarom van „immens
sociaal en politiek belang
is".
„In korte tijd kan de wet de
grootste problemen van pere
strojka oplossen; de vraag van
de bevolking naar goederen en
diensten," aldus Ryzjkov. Het
aannemen van de wet wordt
de grootste economische stap
vooruit van het Kremlin tot
dusverre. De vergadering is
vandaag direct uitgezonden op
de televisie.
Sinds het wetsontwerp drie
maanden geleden werd gepu
bliceerd zijn er verspreid over
het land al bijna zesduizend
coöperatieve bedrijven opge
richt. Deze particuliere bedrij
ven kunnen gaan concurreren
met de staatsbedrijvenen mo
gen ook im- en exporteren. De
prijsvorming voor de produk-
ten of diensten van de coöpe
raties moet geschieden volgens
de wet van vraag en aanbod.
De concurrentie die hierdoor
onstaat moet het economische
systeem van binnenuit active
ren en zo leiden tot een betere
voorziening van de bevolking.
Ambtstermijn
Tijdens de partijconferentie in
juni zal de communistische
partij van de Sovjetunie over
wegen ambtstermijnen van
vijf jaar in te voeren voor par
tijfunctionarissen en tevens te
bepalen dat functionarissen
niet meer dan twee termijnen
mogen opereren. Op dit mo
ment zijn ambtstermijnen in
de Sovjetunie niet aan termij
nen gebonden, waardoor sinds
de Tweede Wereldoorlog een
„oude garde" heeft gevormd
die zich heeft voorzien van
uitgebreide privileges en
waarvan de Kopstukken nu
geleidelijk door overlijden
ruimte beginnen te maken
voor relatief jeugdige vernieu
wers als Gorbatsjov.
Massale evacuatie na explosie olietank
(c) Starttaard Uitgeverij, Antwerpen-Weeep.
Ruim honderdduizend mensen
zijn gisteren in de Mexicaanse
stad Chihuahua geëvacueerd
nadat op een olieraffinaderij
een opslagtank met bijna vijf
miljoen liter benzine en ruwe
olie was ontploft. Een woord
voerder zei dat brandweerlie
den het vuur na zeven uur on
der Controle kregen en dat er
geen slachtoffers zijn gevallen
bij de brand. Volgens de auto
riteiten werden in de ontruim
de wijken, waar militairen en
werknemers van de oliemaat
schappij Pemex een oogje in
het zeil hielden, 46 mensen
aangehouden wegens plunde
ring.
-v FOTO: AP
PEKING China heeft een geheime overeenkomst
gesloten met Argentinië voor de overdracht van defen
sie-technologie. Volgens de overeenkomst zal Argenti
nië in staat worden gesteld raketten voor de middel
lange afstand te produceren. De actieradius van deze
nieuwe wapensystemen zal groot genoeg zijn om vanaf
het vasteland de Falkland-eilanden te kunnen besto
ken. Dit heeft een gezaghebbende diplomatieke bron
in Peking onthuld.
De „deal" tussen China en Argentinië werd beklonken tijdens
een staatsbezoek van de Argentijnse president Raul Alfonsin
aan China het afgelopen weekeinde. Het bezoek werd door
Groot-Brittannië met argusogen gevolgd. De regering in Londen
meende immers dat de Argentijnen militaire luchtvaartuigen
wilden kopen evenals zwaar water voor hun nucleaire onder
zoeksprogramma. De leverantie van zwaar water en vliegtuigen
ging niet door, tot grote opluchting van Groot-Brittannië, maar
het militaire contract dat wèl werd afgesloten was daarentegen
een complete verrassing.
De precieze details van de overeenkomst blijven nog geheim,
hoewel het contract eerder technologische samenwerking regelt
dan de verkoop van Chinese raketten aan Argentinië. In ruil
voor de technologie heeft Argentinië het verzoek van de Chine
zen ingewilligd om gebruik te maken van de Argentijnse onder
zoekslaboratoria en -gebieden in Antarctica. Een functionaris
van het Britse ministerie van buitenlandse zaken zei gisteren in
een reactie: „De Chinese regering weet dat wij bezorgd zijn over
mogelijke wapenleveranties aan Argentinië, die de veiligheid
van de Falkland-eilanden zouden kunnen bedreigen".
Campagne
Sedert de oorlog van 1982 voert Groot-Brittannië een intensieve
diplomatieke campagne om te voorkomen dat Argentinië gea
vanceerde wapens in handen krijgt. Zo hebben 'de Britten inder
tijd voor elkaar weten te krijgen dat de VS afzagen van de ver
koop van jachtbommenwerpers aan Buenos Aires. En met be
hulp van de invloed van Washington slaagde Londen er in te
voorkomen dat Israël twee eskaders A4 Skyhawk-vliegtuigen
zou leveren. Ook werkt Groot-Brittannië samen met andere in
dustrielanden in een poging de verbreiding van rakettentechno-
logie tegen te gaan.
De zeven grootste industrielanden in het Westen hebben inmid
dels een toezichthoudend college voor de rakettentechnologie
gevestigd, dat richtlijnen opstelde voor de export van raketten.
Argentine en China werden beide benaderd door de groep, maar
dit bleef zonder resultaat.1 De geheime i,deal" met Argentinië is
gesloten, verklaart waarom. Volgens financiële deskundigen zal
het contract China geen windeieren leggen. De verkoop van
Oostenwind-raketten aan Saudiarabië zou al vier miljard gulden
hebben opgeleverd.
LOUISE BRANSON
v (c) The Sunday Tlmea, Londen
door Bert van Velzen
Vandaag zit ik in blik. Want
ik ben, in het spanningsveld
tussen wellevendheid en
lafhartigheid, niet in staat
gebleken de jaarlijkse
uitnodiging van mijn buurman
af te wimpelen. Elk jaar, in
mei, betreden we op een
vroege zaterdag de stille straat
en groeperen we ons om zijn
auto, met halfgemeende
opmerkingen als: „Hij ziet er
prima uit Het is geen
monumentale Rolls Royce van
drie en een halve ton en geen
Bugatti Profilee, die in de
dertiger jaren minstens even
veel aandacht trok als Greta
Garbo.
Neen, het is een gewone
hedendaagse auto, voor
schonkige lieden zoals ik. Een
auto. wat krap achterin, die
inclusief de kosten van
afschrijving en reparaties
zo tegen de zevenhonderd
gulden per maand kost. Een
dure vriend. Daar mag ik in,
want ik heb zelf geen auto en
dat roept bij deze en gene met
alleen de vraag op waarvan ik
het doe, maar ook hoe ik het
doe. Zonder auto kun je niet
leven, zegt mijn buurman. Hij
heeft derhalve medelijden met
me en ik mag mee naar het
Zuiderzeemuseum, de Efteling,
of de Vel uwe.
Anders komen we helemaal
nergens, meent mijn buurman,
die vergeten is dat ik hem
vorig jaar heb bevolen mij
nabij de Coentunnel op de
vluchtstrook los te laten.
„Zaterdag gaan we er een
dagje met ae auto op uit" riep
mijn buurman vanuit het
struikgewas van zijn tuin naar
boven. En ik had de moed niet
om te zeggen: „Mij niet
gezien".
Het gulle gebaar van mijn
buurman kost me een paar
kratten pils maar, wat erger is,
hij maakt me deelgenoot aan
alle vormen van autoleed die
men zich kan indenken. Ik
hoef dat allemaal niet te weten
ik heb immers geen
auto maar het bepaalt
buurman z'n leven en auto-
ellende is het enige onderwerp
geworden waar hij coherent
over kan spreken. Samengevat
komt de toestand hier op neer
dat de klassenstrijd wordt
uitgevochten op ae grote
verkeerswegen door bittere
zielen in bukken harnassen.
High Noon on the Highway.
Het is maar goed, zegt
buurman, dat we niet even
gemakkelijk aan revolvers
kunnen komen als de
Amerikanen, want anders
lagen er bij iedere
kuometerpaal een paar lijken.
Hij kiest autoleedverhalen uit
het rek van zijn geheugen
alsof het flessen kostbare wijn
betreft: die pittbullpooier in
die witte Mercedes, die een
groene bestel had gesneden en
die de morrende chauffeur
daarvan door het open raam
de tanden uit het gezicht had
geslagen en het slachtoffer, dat
ook niet gek met een
ijzeren pijp naar buiten was
getreden om de achterlichten
uit de witte Mercedes te
tikken en de agressor op de
vlucht te jagen.
Zelf heeft ae buurman op de
achterbank een steeksleutel
van opmerkelijk formaat
liggen, om zien tegen
eventuele wegpiraten te
kunnen verdedigen. Achter
het stuur van zijn auto vertelt
hij gruwelijke verhalen over
de opmerkelijke gevolgen van
botsingen. Van in elkaar
verstrengelde auto's en
kettingbotsingen die het nodig
maken slachtoffers met
snijbranders te bevrijden uit
het verfrommelde staal. Die
verhalen doen hem
klaarblijkelijk goed, want zijn
gelaat licht er bij op, maar ik
word er moedeloos van en ben
geneigd bij die gelegenheden
te gaan denken over de
onvermijdelijkheid van de
dood.
Hij schat zijn
medeweggebruikers niet al te
hoog in, mijn buurman. Een
hoekig, goedkoop koetsje
wordt alge wezen als een
kloothommeltje, waar de
deuren uitvliegen als je niest
Dure auto's worden bewoond
door proleten of een pinnig
soort tuig dat het sociale stelsel
wil afbreken, zodat we
allemaal weer kunnen gaan
lopen. Tussen beschouwingen
van leed en agressie door geeft
hij lezingen over de
maximumsnelheid en hoe deze
ongestraft kan worden
doorbroken. Achterin bidden
de vrouwen de engelen uit de
hemel dat we van files verlost
mogen blijven. Want in een
file is vorig jaar die bittere
ruzie ontstaan. Ik loop liever.
Maar voor hem is de auto zijn
lust en zijn leven, zijn blikken
ziel.
