Mystiek van het wijnproeven
Nieuwe kleuren voor
verplegend personeel
Geen been
om op te staan
arvo
mus
or de
VAN HUIS UIT
EeidMQowuvnt
DINSDAG 24 MEI 1988 PAGInIAE
'tCouturier Frans
Molenaar die wel
vaker beroepskle
ding heeft ge
maakt (onder
meer voor de rei-
nigingsdienst)
Jiwam onlangs
.met een nieuwe
'collectie voor het
U, wittejassen volkje
in het zieken- of
verpleeghuis aan
dragen. De kleu
ren van de collec
tie, „KLM Medi-
signgenaamd,
'■zijn helder, fris
"en niet aan mode
'gebonden.
Molenaar werkt
vaak met kleura-
centen op man
chetten, een bies
of al dan niet a-
V sym m e trisch e
zakken. Anders
Verplegend personeel en doktoren in wit met grijs streepje,
flessengroen, okergeel, lichtblauw met veel variaties in sty
ling.
FOTO: PR
zijn ook de mou
winzetten en kra
gen, die willen
meedoen met
sportkleding of
prettig draagbare
kleding in de
vrije uurtjes. Als
basis is gekozen
voor twee kwali
teiten doeksoor
ten: polyester/ka
toen en als
nieuwtje katoen/
polyester, hetgeen
betekent dat de
binnenkant goed
deels van katoen
is, zodat de kleren
koel zijn. Dit
doek is kleurecht,
kreukherstellend,
krimpvast en kan
veelvuldig
worden gereinigd
zonder slijtage.
ding voor mensen
die werkzaam
zijn in de medi
sche- of para-me
dische sector
wordt gemaakt
door EHCO KLM
kleding te Haaks
bergen, een natio
nale en interna
tionale leveran
cier, die Ahold,
Akzo, Cemstro,
DSM, Fokker,
Hoogovens en
KLM Schiphol tot
haar afnemers re
kent. In veel ge
vallen wordt voor
dergelijke organi
saties bedrijfskle
ding gemaakt met
een „coöperatie
image", waarbij
Frans Molenaar
de styling doet.
De beroepskle- TINY FRANCIS
De rol van textiel bij sportbeoefening
'Het Nederlands
Textielmuseum in
Tilburg organi
seert van 3 juni t/
m 25 september
een tentoonstel
ling, die geheel is
gewijd aan de rol
van textiel bij de
sportbeoefening.
Tijdens de exposi
tie wordt aan
dacht besteed aan'
eigenschappen als
vochtregulatie,
bescherming,
bran dremming,
sterkte en wer
king van kleur.
Design en recla
me spelen door de
ten toonstelling
een rol van bete
kenis. Door be
zoekers kan een
actieve rol
worden gespeeld
door deelname
aan wedstrijden,
waarbij kennis
wordt getoetst en
er worden twee
films in de film
zaal vertoond.
Volgens de laatste
statistische cijfers
over het sportge
beuren telt Ne
derland 34.819
sportverenigingen
met in totaal
4.424.872 geregis
treerde leden. De
tentoonstelling in
Tilburg gaat in op
de vraag wat tex
tiel betekent voor
de huidige sport
mens?
Een antwoord zou
kunnen zijn dat
textiel en bij
draagt tot het le
veren van presta
ties. De komst
van synthetisch
vezel bijvoorbeeld
heeft de beteke
nis onthuld van
'stroomlijnZo
werden bijvoor
beeld de zwem
pakken gladder
en strakker. Maar
ook bij andere
sporten, zoals
wielrennen en
surfen, wordt het
belang van „snel
le kleding" inge
zien.
Textiel helpt
soms ook te over
leven. Met name
bij autosport waar
de coureur vaak
eerder bedreigd
wordt door
brandgevaar dan
door de gevolgen
van een botsing.
Daarom bestaat
er brandremmen-
de bekledingstof
voor kleding (en
stoelen), waaraan
menig auto-racer
zijn leven te dan
ken heeft.
Tenslotte maakt
textiel het ook
mogelijk sport
kleur te geven.
Zonder vrolijk
blauw, rood, geel,
groen zouden de
meeste sporten
een minder op
windende aanblik
opleveren.
Het museum is
geopend van
dinsdag t/m vrij
dag van 10-17
uur, zaterdag en
zondag 12-17 uur.
TINY FRANCIS
Wat een tevredenheid
straalt er niet af van een
glas koele witte wijn tij
dens een zomerse avond
in de buitenlucht. Een
Caveautje, een Beaulieut-
je, een Bon Patronnetje
het maakt niet uit.
Als het maar wit is en
koel en liefst betaalbaar.
Ietwat teveel looizuur in
het edele vocht? Daar is
wat tegen te doen, zo be
vestigde de bekende
Franse oenoloog Pierre
Jacques Druet afgelopen
week onze eigen erva
ringskennis. Namelijk
zout. De wijnkundige of
freerde een glas rode
wijn die Bourgueil heet
en waarmee volgens de
oenoloog niets mis was,
maar die eigenlijk nog
wat moest blijven liggen
om op dronk te komen.
„Hoe smaakt-ie?"
Beetje wrang, beaamden
wij.
„Dat is het looizuur.
Maar neem nou 's een
korreltje zout in, laat dat
smelten in de mond en
proef dan weer". Een
wereld van verschil! Alle
wrangheid weg, een
heerlijke zachte wijn!
„Komt door het zout", do
ceerde Pierre Jacques Druet.
„Het hogere zoutgehalte van
de lucht is er dan ook de oor
zaak van dat men aan zee
een wijn met een hoger looi-
zuur-gehalte kan verdragen
dan meer landinwaarts". En
hetzelfde effect bereik je dus
ook, hielden wij hem voor,
door een betaalbare, maar
niet echt zachte, slobberwijn
te nuttigen in combinatie met
zoute pinda's, chips, borrel
nootjes en wat dies meer zij.
Daar moest Pierre Jacques
Druet het mee eens zijn. Zij
het dat hij voor die conclusie
niet helemaal uit Frankrijk
was overgekomen naar de
wijnproeverij in het Delftse
restaurant Zwethheul, waar
wij het genoegen hadden met
hem te klinken. Nee. Waar
hij voor gekomen was, was
het onder de aandacht bren
gen van de Touraine-wijnen
(uit het gebied rond de stad
Tours, aan de Loire) als een
iets duurder maar naar zijn
universitair geschoold oor
deel toch verre te verkiezen
alternatief voor de Beaulieut-
jes en de Bon Patronnetjes.
Een wijnproeverij. Onge
woon mag het verschijnsel
niet meer heten. Maar als
men, door afwezigheid van
de wijn-redacteur, zo'n vier
uur durend evenement voor
het eerst van zijn leven ver
slaat, is het toch even uitkij
ken geblazen.
Afgekalfd
De start gaat nog wel. Presi
dent Gaston Huet van het
verbond van producenten en
handelaren van de Touraine-
wijnen zet uiteen dat deze
producten tot het begin van
de vorige eeuw heel populair
waren in Nederland. Daarna
is het Touraine-aandeel in de
markt afgekalfd en momen
teel wordt er zelfs geen sta
tistiek meer bijgehouden
over de omvang ervan. De
bedoeling is dus, aldus presi
dent Huet, dat de Lage Lan
den hun oude liefde heront
dekken.
Dè bedoeling? De bedoeling
van Gaston Huet, registreert
de verslaggever met gepaste
afstandelijkheid.
Gaandeweg zo'n proeverij
echter manifesteert zich le
vensgroot het gevaar van een
steeds toenemende identifica
tie met het object van de ver
slaggeving. Zeker als, de on
ervarenheid al in de aanvang
tot een beslist gênante uitglij
der leidt.
Wie óók nog nimmer een
proeverij heeft meegemaakt,
kan zich het geval misschien
voorstellen. Proeven gaat ge
paard met spugen (om voor-
een mooie neus.
tijdige dronkenschap te voor
komen), en op een proeverij
bevindt men zich dus temid
den van een gezelschap slur
pende, spugende en hierbij
enigszins kwijlende luitjes.
Overal staan lange slanke
kokers en verzilverde em
mers, en hierin mag worden
gespuugd zoveel als je maar
wilt denkt de beginneling.
Totdat er een hand op zijn
schouder komt te rusten en
een vriendelijke stem zegt
dat alleen de kokers bestemd
zijn voor spugen. De emmers
zijn uitsluitend bedoeld om
de wijn in te koelen!
O o wat een afgang. En van
de zenuwen slikt zo'n aanko
mend wijnproever vanaf dat
moment het merendeel van
de te keuren producten maar
gewoon door. Met als gevolg
herwinning van het zelfver
trouwen, maar ook: die toe
nemende idenficatie. Om het
filosofisch te zeggen: lang
zaam maar zeker komen het
waarnemende subject en het
waargenomen object bijeen
in een onmiskenbaar groei
end welbehagen.
Afdronk
Daarbij stelt de bekende
Haarlemse vinoloog Rob Ver
rijk ons gerust dat het door
slikken wel degelijk ook nut
tig kan zijn voor het proeven.
„Om te weten of een wijn
een korte dan wel een lange
afdronk heeft, moet je hem
zelfs doorslikken. 'Afdronk'
is een ander woord voor nas
maak. De smaak die achter
blijft nadat je de wijn hebt
doorgeslikt".
Ter adstructie proeven we
samen een glas Bourgueil
rouge '86. Eerst schudden
voor gebruik natuurlijk, het
zogeheten 'walsen', om de
wijn zuurstofrijker te maken
waardoor de geur makkelij
ker vrijkomt. Dan goed kou
wen en slurpen om nóg wat
zuurstof toe te laten en de
wijn zich in de mondholte
verder te laten ontwikkelen.
Dan slikken. Een seconden-
lange afdronk!
Rob Verrijk, kritisch: „Stug
hoor. Blijft aan je tanden
hangen. Moet zeker nog een
paar jaar blijven liggen om
wat soepeler te worden. Maar
een lange afdronk, niet
waar?".
Van de Bourgueil schuiven
we door naar een tafel waar
de witte Sauvignon '87 te
proeven valt en die de sym
pathieke Verrijk kent als een
'allemansvriend'. Maar hier
proeft hij toch een beetje 'een
zuurtje' in. Om het vriende
lijk te zeggen: een beetje een
rinzigheidje.
De Pineau de la Loire '86
heeft, legt Rob uit, een geur
die duidelijk wat harder is
dan die van de Sauvignon.
Iets minder bloemig is-ie, en
ook weer iets aan de jonge
kant. „Ook dat merk je als je
hem doorslikt. Proef je wel?
Bij de tweede slok is-ie al
lekkerder".
Bouquet
De rosé de Touraine '86 heeft
volgens onze wijn-makker
een mooi bouquet. Wat wij
de ervaring begint duidelijk
te groeien op eigen gezag
kunnen bevestigen. „Hij
smaakt geparfumeerd", ver
klaart Robby nader. „Die ge
parfumeerde smaak ontstaat
door de omgeving van de
wijngaard. Als zich rondom
veel appel- en perengaarden
bevinden, proef je dat terug
in de wijn. Bij deze rosé moet
dat het geval zijn. Het lijkt
trouwens ook of er een heel
zwak zoetje op de achter
grond zit. Maar vriendelijk,
hoor. Zeker niet naar".
De Vouvray sec 1985 laat
zich kennen door 'een mooie
neus'. Maar stelt nog niet
eens zoveel voor, vergeleken
bij de Vouvray sec tendre
1987 „clos chateau chevrier".
Nee, die heeft een neus! Een
strelend zoete neus werke
lijk. Wat ongetwijfeld komt
doordat-ie afkomstig is van
een kleine domaine, waar hij
heel veel zorgzame aandacht
heeft gekregen en Robby
en ik zijn hét helemaal
eens van februari tot juli-
op ijkehout heeft gelegen.
Lage landen moeten hun oude liefde voor de Touraine-
wijnen herontdekken.
Zo schuifelen we, in steeds
langzamer tempo, van tafel
naar tafel. In totaal zo'n vijf
tien stuks, en overal schen
ken de steeds vriendelijker
dames en heren producenten
maar al te graag in.
Ter afsluiting van het evene-
•ment is er, in de open lucht,
een hoog-culinaire lunch,
waarvoor de ook al zo sym
pathieke Cees Wiltschut van
het gerenommeerde restau
rant Zwethheul heeft ge
zorgd. Nu eens een mousse de
brochet, dan weer een entre-
cöte de Charolais, nu eens
een soupe au brie, dan weer
een dessert aux pruneaux.
Vergezeld van een keur aan
de prachtigste Touraine-wij
nen uiteraard, die nu alleen
al uit overwegingen van hof
felijkheid voluit genuttigd
moeten worden. Er valt een
vol glas om, de krachtige
wind blaast honderd drup
pels over heel de tafel heen
en op ieders kleding komt
wel iets terecht. Maar gezel
lig!
Vrienden
Ten slotte neemt oenoloog
Pierre Jacques Druet, die
beste kerel, nog één keer het
woord:
„Vrienden, het goede Neder
land moet de Touraine-wij
nen herontdekken. Daarbij
spelen de importeurs een be
langrijke rol, maar de wijn-
journalisten evenzeer. Aan u
de taak de Touraine-wijnen
onder ieders aandacht te
brengen. U bent onze ambas
sadeurs. Ik reken op u!"
Op dat moment is de mystie
ke eenwording van het waar
nemende subject en het
waargenomen object onlooc
henbaar geworden. De
woorden van Pierre ontroe
ren ons diep. Plechtig belo
ven we zijn vertrouwen nim
mer te zullen beschamen.
Weg met de slobberwijntjes
die slechts dank zij het zout
van de pinda's zijn te verdra
gen. Wij zijn de ambassasa-
deurs van de Tou, van de
Touraine-wijn!
WILLEM SCHEER
Je let er niet zo op, maar sommige
mensen hebben een vreemde ma
nier om door de stad te lopen. Tel
kens als ze een bepaalde afstand
hebben afgelegd, zeg honderd me
ter, dan staan ze stil om met veel
belangstelling een etalage te bekij
ken. Dat is niet zo vreemd. Maar
zou je ze vragen wat hen zo in de
uitgestalde waar aantrekt, dan zou
den ze zeggen dat het hen niet inte
resseert en dat is wel vreemd.
Ze staan alleen maar stil om een
krampende pijn in een of beide be
nen te laten zakken. Na een tijdje
gaat het wel weer, en omdat mid
den op straat zomaar stil blijven
staan zo'n rare indruk maakt, kun
je ze even later een meter of hon
derd verderop weer belangstellend
i voor een etalageruit zien staan.
Claudicatio intermittens heet deze
kwaal, en een Nederlandse term
bestaat er niet voor of het zou „eta
lageziekte" moeten zijn. Merkwaar
dig eigenlijk, want de kwaal is niet
zeldzaam: twee tot drie op de hon
derd mannen tussen de 45 en 60
jaar hebben er last van, en één op
de honderd vrouwen tussen de 50
en 60 jaar. Dat mag geen wonder
heten, want claudicatio intermit
tens is een broertje van de vaak
"Voorkomende en veel bekendere
hartziekte angina pectoris. Wat is
het geval? Als een van de kranssla
gaderen, de brandstofleidingen van
de hartspier, plotseling verstopt
raakt, dan is een hartinfarct het
onherroepelijk gevolg. Maar als
zo'n kransslagader gedeeltelijk
dicht raakt gebeurt er iets anders.
In rust krijgt de hartspier nog net
zuurstofrijk bloed genoeg en is er
weinig aan de hand. Maar wordt er
van het hart extra inspanning ge
vraagd, dan komt het hart bloed en
zuurstof tekort. Gevolg: een knel
lende pijn op de borst bij inspan
ning („alsof een riem om de borst
wordt aangetrokken") die wegebt
bij rust.
Beenspieren
Claudicatio intermittens is een
soort angina pectoris, maar dan van
het been. Als de arteriën, die de
machtige beenspieren van bloed
voorzien, gedeeltelijk afgesloten ra
ken dan merk je daar in rust wei
nig van. Pas bij lopen, als de spie
ren meer zuurstof nodig hebben,
dan pas krijgen ze het benauwd. De
eigenaar voelt piin in de benen,
kramp, of heeft daar een strak of
zwaar gevoel. Als hij door de pijn
gedwongen stil staat, merkt hij dat
de pijn vanzelf wegzakt: de afge
knepen bloedstroom kan nu de
beenspieren net nog van voldoende
bloed voorzien. Claudicatio inter
mittens betekent dan ook „met tus
senpozen mank lopen", een tijdje
lang loopt de benenwagen naar be
horen en dan ineens, na honderd
meter of meer iedere patiënt
heeft zo zijn kritische afstand
gaat het mis. Dan een tijdje rust,
pijn zakt af, je kunt weer een eind
lopen en dan begint het manken
weer. Mensen kunnen daar invali
de van worden. De actie-radius
engt zich steeds meer in, bindt hen
steeds meer aan huis en haard;
hobby en beroep kunnen onmoge
lijk worden.
De diagnose is gelukkig niet moei
lijk te stellen, al zijn er nogal wat
kwalen die min of meer soortgelij
ke klachten geven. Typisch voor
claudicatio is het typische verhaal:
de pijn die bij lopen opkomt en bij
rust weer afzakt. De huisarts of
specialist kan dan nog wat aanvul
lend onderzoek doen. Vaak is aan
het aangedane been het kloppen
van de slagaderen moeilijk of niet
te voelen, het been voelt kouder
aan, is vaak ook witter. Tamelijk
gevoelig scoort ook de bloeddruk
gemeten aan de enkel. Normaal is
die minstens 95 procent van de
bloeddruk gemeten aan de arm en
een lager percentage wijst op een
gedeeltelijke verstopping van een
van de slagaderen van het been.
Kortom, de huisarts kan de was
doen, en dat komt goed uit, want
de behandeling van een claudicatio
is meestal geen specialistenwerk.
Afvallen
Goed, de huisarts heeft de diagnose
claudicatio gesteld, wat dan? Medi
cijnen, zoveel is nu wel zeker, hel
pen niet; ook niet die bloedvatver-
wijdende middelen die vroeger zo
vaak werden voorgeschreven. Wat
wel helpt zijn een paar algemene
maatregelen als afvallen (zodat het
been minder wordt belast), en op
houden met roken (omdat nicotine
bloedvaten vernauwt). Wat ook
prima helpt is oefenen. Daarmee
krijg je het geheel of gedeeltelijk
verstopte bloedvat niet open, maar
het bevordert wel dat andere, min
der grote bloedvaten, via een om
weg meer bloed naar het benarde
spiergebied sturen. Uit onderzoek
gedaan in het Rotterdamse Zuider
ziekenhuis bleek dat door oefening
patiënten tot drie keer verder kun
nen lopen zonder pijn te krijgen.
Heel, heel belangrijk is een goede
hygiënische verzorging van de
voet. Door de verminderde bloed
stroom ontstaan er (vooral aan de
voet) veel sneller wonden, en als
die er eenmaal zijn dan genezen ze,
ook aldoor die verminderde bloed
stroom, niet of nauwelijks. Simpele
maatregelen kunnen aie malheur
voorkomen: goedpassende schoe
nen dragen, dagelijks de voeten
wassen met niet te scherpe zeep en
lauw water, goed afdrogen, en ver
der regelmatig de voeten laten ver
zorgen door een pedicure.
Specialistische hulp, en dan van de
vaatchirurg, is eigenlijk alleen no
dig als de claudicatio echt uit de
hand loopt. Dat gebeurt gelukkig
niet vaak, want de vooruitzichten
bij deze kwaal zijn niet echt slecht.
De ergste complicatie, algeheel ver
sterf van het been door bloedtekort
zodat amputatie nodig is, treedt
maar in zeven procent van de ge
vallen op. Soms verbetert de situa
tie zelfs spontaan. Pas als de pijn
ook in rust optreedt, of als zweren
niet genezen, of de voet vooral door
tekort aan bloed dreigt af te ster
ven, dan pas is men tegenwoordig
geneigd om het verstopte bloedvat
te herstellen. Die terughoudend
heid komt omdat voor al die knap
pe hersteloperaties een prijs moet
worden betaald, operatiesterfte en
andere ongunstige bijwerkingen,
zodat men pas opereert als de ope
ratie minder erg is dan de kwaal.
door Joke Forceville-Van Rossunf
Meimaand
Meimaand Mariamaanc
voor wie geldt dat nog
tegenwoordig? Er zijn nog
parochies waar men, soms bértt
voor de éne wekelijkse
avondmis, met een klein
aantal gelovigen „lekei§coui
de rozenkrans bidt. In de
maanden mei en oktober,
bedevaarten gebeurt het otjenc
Oude mensen kun je, èr
helemaal in verdiept, op e mg
stil plekje in een grote ke
ingetogen mee bezig zien.
Het zou niets te bctekeneiïr0pe
hebben, dat stil geprevel,
al maar herhalen van een
overbekend gebed. Wie ki
daar nou achter elkaar zij, n de
aandacht bij houden? Wat
betekent dat zo'n vijftig m
achtereen hetzelfde zeggei )D|
Maar gaat het er eigenlijk
om dat iemand die de
rozenkrans bidt zich elk
woord bewust maakt? Zou
bij die devotie niet ook zo
kunnen ontdekken als eei
zacht wiegen op een rustig
ritme, waardoor lichaam i
ziel de kans krijgen tot rus
in onderlinge harmonie te
komen... Zodat de biddeni
van binnen een atmosfeer
creëert, waarin hij tot zich
en zo misschien ook tot htj.
Onbenoembare, komt.
Waarom moeten we het w en,
vanzelfsprekend vinden d - Pc
jonge mensen, als ze er ml z
even de kans voor kunnei !smi
krijgen, de hele dag muzit ^eu
om zich heen willen bebbfakt?
oms
Achtergrondmuziek zou d, »sve
kunnen heten, hoewel het 8er
dikwijls meer weg heeft v J
nabij gedreun. „Dan kun j* w
lekker werken", zeggen mev,e
bekende studenten. En op
mijn vraag hoe je tekst vai
popgroep verenigingen md
met tekst uit het studiebooen
lachen ze me bijna uit. „i$erw
naief, je hoeft toch niet dl
teksten die gezongen worq
tot je door te laten dringer
Ik heb daarop geen
weerwoord, maar neem
gedachte van het
rozenkransbidden weer op\
feen achtergrondlawaai,
innenskamers ritmisch
geruis, waarop een mens t
inkeer komt, vijftig
weesgegroeten lang.
Is er eigenlijk ooit iets niej
onder de zonIk vraag i
dikwijls af waarom Maria J5
onze dagen van wenig
betekenis zou zijn. Vrouv,
staan in de actualiteit
hebben iets te zeggen in oJ5
cultuur. Maar ja, wie overjo
Maria spreekt, heeft het ol
een begenadigde vrouw (v\'
van genade). En dan denk
men gemakkelijker daar
mijlenver van af te staan.
Misschien is dat wel ons n
grootste probleem, dat wej^
altijd maar inbeelden dat zi
Maria vanwege haar vi
uitverkiezing en
bevoorrechting, als Moedei
van de Heer, zo gemakkell vi
uit ons gezichtsveld verdwp u
Ik geloof onvoorwaardelijk g
haar uitverkiezing, maar il
ben er helemaal niet van D
overtuigd dat ze vanwege u
feit voor ons onbereikbaar}
zijn. Ze is een vrouw gewi d
als iedere andere. Vanuit A
uitverkiezing heeft ze het |T
niet kunnenn permitterenh
rustig te gaan zitten wach
op de dingen die komen
zouden. Ze was een mens j
vlees en bloed en heeft, nel
elke vrouw, een ontwikkei
doorgemaakt van kindshei\
tot volwassenheid. Gods
uitverkiezing heeft ze in
nederigheid aanvaard: Mijl
geschiede naar uw woord.
Maar ze wist aanvankelijke
wat daarvan precies alle
consequenties zouden zijn.l
de loop van haar jaren wé
haar roeping haarzelf
duidelijk. Ze was onthutst p
ze haar Zoon in de temp
terugvond en Hij haar vri
of ze dan niet wist dat Zij
Vader hem nodig had...
Op de bruiloft van Kana J
ze zijn hulp in. Had ze toe
vermoeden van zijn goddel
opdracht? Maria was bezorg
voor haar Zoon als iedere L
moeder en ze heeft maar f
gaandeweg door het leven
leren beseffen dat Jezus e
boodschap had te brengend j
van God kwam. Maar ze ff
zich wèl onvoorwaardelijk
gehouden aan haar eenmak
gegeven belofte. Maakt dajt
haar nu niet juist voor on,
verwijzingsteken naar de I
Heer. Is ze daardoor niet 4
bijzonder?
Dat moest toch maar eens)
reden zijn om haar zo nuf l
dan in het (kaars-)licht teK'
zetten en in gesprek met f
te blijven. Soms door een
krans van weesgegroeten..j
