Verzekeren kunst is
probleem
voor musea
20" - 29
MONDRIAAN
HAAGSE
SCHOOL
Êeidae Commit
D
öllicitant vogelvrij
CM
IS '88
nszwt
^oca/mÉM
^ïNENLAND
EetdaeSou/m/nt
ZATERDAG 21 MEI 1988 PAGINA 3
arendriehoek
langer
dicht
ïhe it
st well ri,
stfeest
Bij h
de st
vat sti
t word"
zal
;st een
)els
iAG Op vluchtstro-
^st auto- en autosnel-
mogen voortaan knip
ten gebruikt worden,
bruik van de aloude ge-
riehoek is niet langer
ht. Volgens minister
roes van verkeer en
te aat wordt met de nieu-
eüng één van de oorza-
- ongevallen op vlucht
weggenomen. De mi-
^al binnenkort hierover
tswijziging bij de Twee-
ner indienen.
Goerees duiken onder
ZWOLLE Het Zwolse evangeliste
nechtpaar Jenny en Lucas Goeree is
ondergedoken uit angst gegijzeld te
worden als uitvloeisel van een ge
rechtelijke uitspraak. Volgens Jenny
Goeree zijn ze er niet in geslaagd vol
doende geld 15.000) op tafel te krij
gen voor de advertenties in drie lan
delijke dagbladen, waarin ze van de
rechter uitspraken over de Amster
damse aids-patiënt Fred van Zijl
moeten rectificeren. In de adverten
ties moeten ze van de Zwolse recht
bankpresident mr D.J. van Dijk aan
geven dat bepaalde uitlatingen over
Van Zijl „onjuist, onnodig grievend
en beledigend zijn". De Goerees had
den na de uitspraak van afgelqpen
dinsdag tot vandaag de tijd de adver
tenties te plaatsen.
VOOR MILJOENEN AAN
DRUGS ONDERSCHEPT
INPIJNACKER
ROTTERDAM De Rotterdamse
politie en de douanerecherche heb
ben deze week in Pijnacker 2340 kilo
marihuana in beslag genomen. In
verband met het onderzoek is dit pas
gisteren bekend gemaakt. Volgens
het ministerie van financiën heeft
het spul een straatwaarde van zeven
miljoen gulden. De drugs werden via
de Rotterdamse haven aangevoerd in
een container met een dubbele wand.
De container werd vervoerd naar
Pijnacker waar hij door de politie, die
het transport volgde, werd onder
schept. Er werden drie verdachten
aangehouden, één in Pijnacker en
twee in Rotterdam.
Mariott-hotel helpt
kinderziekenhuis
AMSTERDAM Het Amsterdamse
Marriott-hotel gaat dit jaar 75 overnach
tingen in het hotel schenken aan het
Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis.
Die overnachtingen zijn bedoeld voor
poliklinische patiënten en familie. In
het AVL-ziekenhuis worden veel pa
tiënten behandeld die kanker hebben.
Het Nederlandse kanker-instituut is on
langs een inzamelactie begonnen voor
de bouw van een overnachtingshuis bij
het ziekenhuis dat mensen uit heel Ne
derland behandelt. Dat huis wordt bin
nenkort gebouwd, maar om snel te kun
nen voorzien in de behoefte kunnen dit
jaar mensen ook terecht in het Marriott-
hotel, dat met het gebaar ook andere
hotel hoopt te inspireren.
Snelrecht voor terreur
tegen dagjesmensen
NUNSPEET Voor de ongeregeld
heden die vorige week bij het recrea
tiegebied de Zandenplas in Nunspeet
plaatsvonden zijn de 20-jarige H.K.
en de 25-jarige H.de M., beiden uit
Nunspeet, veroordeeld tot vijf en vier
weken gevangenisstraf, waarvan
twee weken voorwaardelijk. Politie
rechter mr R. van den Heuvel, die de
Nunspeters in een snelrechtprocedu
re veroordeelde, bepaalde voorts dat
de daders zich tot oktober van dit
jaar niet meer bij de Zandenplas mo
gen vertonen. K. en De M. voerden
vorige week vrijdag een groep van
zes of zeven jongeren aan, die hon
derden mensen molesteerde die bij de
Zandenplas een dagje uit waren.
Hendrikx lijkt zeker
voor Overijssel
DEN HAAG Het lijkt vrijwel
zeker dat vandaag nog en an
ders eind volgende week mr.
J.A.M. Hendrikx (CDA) zal
worden voorgedragen als de
nieuwe Commissaris van de Ko
ningin in de provincie Overijs
sel. Dat hebben betrouwbare
bronnen in kringen rond het ka
binet gemeld. Hendrikx is direc
teur-generaal openbaar bestuur
op het ministerie van Binnèn-
landse Zaken. Voor die tijd was
hij burgemeester van het Gel
derse Wijchen en gedeputeerde
van de provincie Gelderland.
Hendrikx zou door minister Van
Dijk van Binnenlandse Zaken
zelf naar voren schoven zijn.
ONDERZOEKSTEAM
IRA-AANSLAGEN
INGEKROMPEN
ROERMOND Het aantal re
chercheurs en andere mede
werkers dat sinds 1 mei belast
is met het onderzoek naar de
twee IRA-aanslagen op Britse
militairen in Nieuw-Bergen en
Roermond, wordt met ingang
van volgende week afgeslankt
van honderd tot zestig. Dit is
mogelijk omdat het grote werk
praktisch is gedaan. Het on
derzoek heeft geen spoor van
de dader(s) opgeleverd. Wel
staat nagenoeg vast op grond
van technische onderzoeken
dat de IRA voor beide aansla
gen verantwoordelijk moet
zijn.
:he gai
i ontti
i noen
okken
het p
its en
;e zijn
De
;r. Na
aar Hi
;id is
1 zelf
i geen
mag
ijze v<
verse
betui
ITERDAM Het
elijk Museum in Am-
de ljiam heeft de drie
derijen die daar gis-
ïr Profcorgen werden gesto-
dan bewust niet tegen
ital willen verzeke-
Een bij veel musea in
irland voorkomende
jinatie van zuinig
en geldgebrek is in
rijd voor de direktie
het Stedelijk de re-
geweest de collectie
tegen brand, maar
tegen diefstal He ver-
iren. „De premie ligt
ons gewoon te hoog.
jenhe |at nou een goede re-
e is of niet, zo simpel is
Is een duidelijke
dschaj5e geweest", zegt Din
woordvoerster
het Amsterdamse
eum. Het is nog on-
ter» lelijk hoeveel geld
het pr
Zijn
museum met haar
ielwijze heeft be
rd.
pzienbarende diefstal van
uiterst kostbare doeken
mlj~! Van Gogh, Jongkind en
d vanmne sinds jaar en dag
i zondet bezit van het Stede-
cenneihee£t de vir»ger gelegd
ael ni£ zere ple^ van het Ne-
indse museumwezen,
isbezoii Nederland in verband
ierders hoge kosten meer en
moeite heeft belangrijke
in de musea te krijgen,
ook het in bezit houden
Doit eivan verstrekkende conse-
ties te hebben. „De schil-
;n die nu weg zijn verte-
oordigen een zeer hoge
de. En nu gaat het nog
drie schilderijen, ik
moet er al niet aan denken
wat daarvan de verzekerings
premie zou moeten zijn. Dat is
bijna niet op te brengen. Voor
vrijwel geen enkel museum",
aldus mevrouw Pieters. „Bo
vendien hebben we onze
schilderijen door zo'n verze
kering niet terug".
Bij het Stedelijk Museum is
men nog behoorlijk onthutst
over de doelgerichtheid waar
mee de dieven vooralsnog
gaat men uit van groeps
werk hun werk hebben
gedaan. Nadat een ruitje was
ingetikt is men nog door vier
andere kabinetten gelopen,
voordat de beoogde werken
werden bereikt.
„Op hun tocht zijn ze van al
les voorbijgelopen. Ook werk
van Mondriaan, dat ze onder
weg tegen zijn gekomen, heb
ben ze laten hangen. Het ging
ze kennelijk om deze drie en
nergens anders om", aldus de
woordvoerster.
Het Stedelijk richt zich vooral
op 19e en 20e eeuwse kunst.
Van vrijwel alle kunstenaars
die in deze en de vorige eeuw
internationale bekendheid
verwierven is er werk in col
lectie, dat permanent wordt
tentoongesteld. Zo biedt het
onderdak aan zowel werken
van Cezanne, Chagall, Van
Gogh en Jongkind, als van
Karei Appel, Jean Dubuffet
en Willem de Kooning. Daar
naast exposeren er regelmatig
internationaal bekende mo
derne kunstenaars, zoals on
langs de Amerikaan ..Frank
Stella en momenteel de Ita
liaan Lucio Fontana. De eige
naren van deze collecties stél
len aan de lener hoge eisen op
het gebied van verzekering
en bewaking van hun bezit,
zegt woordvoerster Din Pie
ters. „Die zijn altijd van spij-
Een vale, kale plek en een klein tekstbordje markeren de plaats waar de gestolen Van Gogh in
het Stedelijk Museum heeft gehangen. Rechts het betreffende olievefdoek één van de
drie kostbare werken die werden ontvreemd.
FOTO'S: ANP
ker tot spijker verzekerd, ook
tegen diefstal. Toen wij vorig
jaar de Schlemmer-tentoon-
stelling in bruikleen kregen,
werd van het Stedelijk geëist
dat er nachtbewaking zou
zijn".
Maar aan de geleende werken
hebben de inbrekers geen tijd
willen verspillen, het was ze
te doen om de drie van Van
Gogh, Jongkind en Cezanne.
Deze selectiviteit van de da
ders doet bij het museumper
soneel vermoedens rijzen over
mogelijke motieven; wilde ge
ruchten willen dat de diefstal
zou zijn verricht „op bestel
ling". Van verhandeling op de
vrije markt kan volgens mu-
seumdirekteur W. Beeren
nauwelijks sprake zijn. „Daar
zijn de werken te bekend
voor".
Intussen zijn voor deze schil
derijen al verschillende, zeer
uiteenlopende waardebedra-
gen genoemd. Eerst noemde
het museum zelf een waarde
van honderd miljoen gulden
„en misschien wel veel meer".
Later werd dat teruggebracht
tot „ongeveer ƒ25 miljoen".
Het Londense veilinghuis
Christie's schatte de waarde
gisteren na enig rekenwerk
op grond van de catalogussen
op ongeveer ƒ21 miljoen. „Ei
genlijk is de discussie over
geld nutteloos. Voor een mu
seum, eigenlijk voor elke lief
hebber zijn ze onbetaalbaar",
zegt Din Pieters.
De verzekeringspremie voor
vervoer en tentoonstelling
van doeken als die van Van
Gogh, Jongkind en Cezanne
kan van tijd tot tijd sterk ver
schillen. Onder invloed van
de recordprijzen die vorig jaar
op veilingen voor Van Gogh
werden betaald, is ook de al
gemene waarde voor Van
Gogh gestegen en daardoor
ook de verzekeringspremie.
De Nederlandse musea zijn al
vele tientallen jaren gevrij
waard gebleven van inbraken
en diefstal. „Wij hebben in
het Stedelijk ooit wel eens ste
nen door de ruiten gehad,
waarop het alarm afging.
Maar diefstal nog nooit". Wel
zijn enkele schilderijen ver
nield, ook in het Stedelijk,
waar enkele jaren geleden het
schilderij „Who's Afraid of
Red, Yellow and Blue" met
een Stanley-mesje werd be
werkt door een man die zich
er aan ergerde dat een schil
der als Willink minder aan
dacht kreeg dan Barnett
Newman, maker van het
werk dat hij daarom verniel
de.
„Bij Gemeente
museum is
zo'n diefstal
onmogelijk"
DEN HAAG „Een
diefstal als bij het
Stedelijk in Amster
dam is bij ons onmo
gelijk. We hebben
tralies voor de ramen,
en als daaraan wordt
gemorreld is onmid
dellijk iemand van
onze permanente
nachtbewaking ter
plekke. Ik wil geen
oordeel vellen, maar
dat het Stedelijk dat
niet heeft verbaast
me wel enigszins".
Volgens zakelijk direc
teur van het Gemeente
museum C. List is, in te
genstelling tot het Stede
lijk in Amsterdam, bui
ten de strenge beveili
ging, ook al het werk in
het Gemeentemuseum
tegen diefstal verzekerd.
Het Gemeentemuseum
betaalt jaarlijks 50.000
aan verzekeringspremies
en is daarmee voor in to
taal een half miljard gul
den verzekerd tegen
brand en diefstal. Per
claim wordt maximaal
negen miljoen gulden
uitgekeerd.
Hoewel het Stedelijk Mu
seum in Amsterdam mis
schien wel waardevollere
werken in huis heeft, zal
de verzekeringspremie
die dat museum zou
moeten betalen niet erg
veel hoger zijn dan die
van het Gemeentemu
seum, meent List. „Ver
gis je niet in de waarde
die wij in huis hebben
met onze collectie Mon-
driaans. Ik denk dat de
gezamelijke waarde van
kunst in het Stedelijk en
Gemeentemuseum elkaar
niet veel ontloopt".
GELIJKE KLACHTENDAG CNV
JjCHT Veel men-
naar een baan sol
len, krijgen nooit
Iets te horen over de
ideling van de solli-
11. Als dat al gebeurt,
feekt veelal de reden
Jtfwijzing of gebeurt
oneigenlijke gron-
Dit beeld komt te
bhijn uit de tiental-
jelefonische reacties
vakcentrale CNV
|en heeft gekregen
ro's
erschatten
op aids
de 1RDAM Heterosek-
net veel wisselende sek-
ontacten onderschatten
co van besmetting met
-virus. Zij lopen wel de
en (klein) risico op be-
g. De gerichte voorlich-
deze groep zou moeten
uitgebreid. Tot deze
[ie komt C. Hooykaas,
irkster van de Amster-
GG&GD na een onder-
ader tachtig heterosek-
met veel wisselende
s. De meeste deelnemers
onderzoek dachten dat
kleinere kans hadden op
jgen van een geslachts-
of besmetting met het
rus dan de gemiddelde
5 fender.
op de „landelijke klach
tendag sollicitanten".
Van de opbellers blijkt het
merendeel zonder werk te zit
ten. Een man meldde dat hij
de afgelopen jaren vierhon
derd sollicitaties heeft ver
stuurd. De meeste klachten
hebben betrekking op de af
handeling van de sollicitatie
procedure: het uitblijven van
antwoord of afwijzing zonder
reden of op oneigenlijke gron
den. Discriminatie op grond
van leeftijd, geslacht en huids
kleur scoort ook hoog. Vooral
in het bankbedrijf blijken nog
al eens advertenties te worden
geplaatst terwijl de baan al in
tern is opgevuld.
Een opvallende uitkomst van
de klachtendag is volgens
CNV-bestuurder A. Westerla-
ken dat bijvoorbeeld in de ho
reca voor een vacature kandi
daten een aantal weken op
proef moeten werken zonder
daarvoor betaald te krijgen.
Ook komt het voor dat men
sen na een proefperiode een
beduidend lager salaris krijgen
uitbetaald dan was afgespro
ken.
Waardering
Kardinaal Simonis toont zijn waardering aan beeldhouwer Pieter
d'Hont over diens borstbeeld van wijlen kardinaal Alfrink. Simo
nis onthulde gisteren het kunstwerk, dat in het diocesaan Cen
trum Dijnselburg in Zeist staat.
FOTO: ANP
EX-HOOFDREDACTEUR VOLKSKRANT OVERLEDEN
AMSTERDAM De ex- gisteren op 68-jarige leeftijd
hoofdredacteur van de Volks- overleden. Van der Pluijm was
krant, J. van der Pluijm, is van 1964 tot 1982 hoofdredac
teur van dit ochtendblad. On
der zijn leiding schrapte de
krant de ondertitel „katholiek
dagblad voor Nederland".
HAAGS GEMEENTEMUSEUM
VAN FIGURATIE NAAR ABSTRACTIE
MET VELE GERESTAUREERDE SCHILDERIJEN
KSSHH
|lifc>fewfc B
Batterij zit
meisjes dwars
Bij het natuurkunde-examen
voor havo was de zevende en
laatste opgave, over een batte
rij, zeker niet vrouwvriendelijk.
Op het St. Ludgercollege in
Doetinchem bijvoorbeeld maak
te niet één meisje de opgave
goed tegen de helft van de jon
gens. De meisjes vormden daar
toch ruim eenderde van het
aantal kandidaten natuurkun
de.
Volgens de docenten hebben
ook de opstellers moeite met
de batterij gehad. Dat bleek uit
het schema dat Ze erbij hadden
getekend. In de tekst stond
duidelijk dat er drie cellen wa
ren, maar in het schema werd
er maar één getekend. De an
dere opgaven bij natuurkunde
voor havo betroffen het reu
zenrad, de wet van Boyle, in
ductie, radioactiviteit, de lens
en de metro.
Bij vwo vonden veel kandida
ten, in tegenstelling tot de do
cent, het examen natuurkunde
niet moeilijk. Dat gold met
name de eerste twee opgaven.
De eerste betrof „het springen
de poppetje", een stukje speel
goed dat bestaat uit een zuig
nap, een voet, een veer, een
stangetje en een hoed. Zo'n
speelse openingsvraag geeft de
kandidaat de nodige steun.
Frans voor vwo in de midda
guren bestond uit een aantal
vrij lange en lang niet gemak
kelijke teksten. Dat gold met
name de eerste tekst (Vacan-
ces: finis les routards). Daarin
wordt een vergelijking ge
maakt tussen de reislust van
de studenten in de beginjaren
zeventig en die van de huidige
student. De idealistische we
reldhervormer op zoek naar
sociale problemen lijkt voor
goed verdwenen te zijn.
De tweede tekst (Enfin, de
l'autre eóte de la dictee!) betrof
het genoegen van een schrij
ver die eindelijk eens „aan de
andere kant van het dictee"
staat. Zoals hij zich vroeger
het sadistische genoegen van
de leraar moest laten welge
vallen zo proeft hij nu hetzelf
de „geluk" als hij in een ra
diostudio aan leraren en ande
re „intellectuelen" een dictee
moet opgeven in het kader
van de kampioenschappen
spelling.
In de tekst „La solitude n'est
plus ce qu'elle etait" ging het
over de manier waarop men
vroeger tegen eenzaamheid
aankeek en welke mening
men er nu over heeft. „Depas-
see, la geographie?" betrof de
inspanning van een aardrijks
kundig genootschap om via
conferenties interesse voor het
in de versukkeling geraakte
vak te kweken en „La polites-
se chinoise" sprak van de
spreekwoordelijke Chinese be
leefdheid. De eerste en de der
de tekst waren het meest inge
wikkeld en in verband daar
mee ook het moeilijkst te ma
ken.
De meeste havo-kandidaten
ervaarden Engels als zeer
moeilijk. Dat vond ook docent
B. Ruysenaars van het Bona-
venturacollege in Leiden. „Het
was aan de prijs", betitelde hij
de vijf opnieuw langere
teksten. „Het was te maken,
maar er zaten wel veel moei
lijkheden in. Over het resul
taat ben ik dan ook enigszins
afwachtend. De meeste vragen
waren duidelijk en goed, een
vijftal vroeg om een interpre
tatie en dan vraag je je af: wat
toets je eigenlijk? Er wordt ook
al. een langdurige concentratie
van de kandidaten vereist en
ze moeten zich in vijf verschil
lende onderwepen verdiepen.
De leesvaardigheid staat onder
grote spanning. De verdeling
van de teksten was goed dank
zij Bruce Springsteen als ope
ningstekst, Eastenders en drie
zakelijke teksten over ter
rorisme, kernenergie en de
wenseijkheid van de scheiding
sport en politiek die aansló-
ten bij de actualiteit. Vooral
terrorisme vereiste een diepér
begrip aan het onderwerp".
Het examen natuurkunde voor
het lager technisch onderwijs
bestond uit twintig meerkeu
zevragen en tien open vragen.
Bij de meerkeuzevragen wa
ren onderwerpen aan de orde
als de valversnelling, de een
parig versnelde beweging van
een motorfiets, een hijskraan
en duikklok. Bij de open vra
gen ging het onder andere
over een campinggasbrandèr,
de positieve lens en de achter
lampen van een auto (op een
achterlamp staat 12 V 30 W.
Bereken hoe groot de stroom-
sterkte door een achterlamp is,
als deze lamp op de juiste
spanning brandt.) De verschil
lende onderwerpen waren aar
dig over de examenstof ver
deeld en de kandidaten had
den er niet al teveel moeite
Verzwaring
Natuurkunde voor het lagèr
landbouwonderwijs was lang
van stof in die zin dat alle on
derwerpen aan bod kwamen,
terwijl het examen in voor
gaande jaren beperkt bleef tot
twee onderwerpen. De kandi
daten hebben met name nogal
moeten stoeien met omzetten
van grotere naar kleinere een
heden. Volgens een docente
van de land- en tuinbouw
school kan gesproken worden
van een verzwaring van de*
examenstof.
Het natuurkunde-examen
voor mavo met onderwerpen
over warmte, elektriciteit, me
chanica en optica, was over
het algemeen erg gemakkelijk.
Dat zou wellicht iets te maken
kunnen hebben met het feit
dat dit examen voor mavo D
precies hetzelfde is als dat
voor het leao (lager econo
misch en administratief onder
wijs) en lhno (lager huishoud
en nijverheids onderwijs).
Toch waren er nog enkele ad
dertjes onder het gras. Het be
trof opgaven over een koperen
leiding en over een lichtstraal
door een glasplaat.
Ook Frans voor mavo in de
middaguren was gemakkelijk.
De teksten (onder andere over
de voornaam Maruschka en
geweld dat geweld oproept)
waren korter dan in de afgelo
pen jaren gebruikelijk is. Ze
lagen bovendien dicht bij de
belangstellingssfeer van de
kandidaten. Dat gold ook de
advertentieteksten over din
gen als vakantie en sport.
Correctiesleutels centrale examens
1 C 2D 3 C
4
A
5
C
6 D
7
A
8
A
9
D
10 B
11 C 12 C 13 A
14
D
15
C
16 C
17
D
18
C
19
B
20 D
21 A 22 D 23 A
24
D
25
B
26 D
27
B
28
A
29
A
30 A
31 D 32 D 33 A
34
A
35
B
36 D
37
B
38
C
39
C
40 C
41 A 42 C 43 D
44
B
45
C
46 D
47
D
48
A
49
B
50 B
HAVO, VHBO Franc
1 C 2 C 3 B
4
C
5
B
6 A
7
C
8
B
9
C
10 C
11 C 12 B 13 B
14
B
15
C
16 D
17
A
18
A
19
D
20 B
21 D 22 D 23 D
24
C
25
C
26 B
27
A
28
B
29
B
30 A
31 A 32 C 33 C
34
D
35
B
36 A
37
D
38
B
39
A
40 0
41 C 42 C 43 A
44
A
45
A
46 D
47
B
48
B
49
D
50 A
LBO-C, Mavo-C Engels
1 B 2 B 3 C
4
B
5
C
6 C
7
C
8
D
9
A
10 B
11 B 12 B 13 A
14
B
15
D
16 C
17
C
18
C
19
A
20 A
21 B 22 B 23 B
24
B
25
E
26 B
27
D
28
B
29
D
30 A
31 B 32 C 33 C
34
D
35
B
36 C
37
C
38
B
39
B
40 C
41 B 42 B 43 C
44
B
45
D
46 C
47
A
48
D
49
C
50 C
LBO-D, MAVO-O Engels
1 D 2 B 3 A
4
B
5
C
6 C
7
C
8
B
9
B
10 A
11 A 12 B 13 B
14
B
15
B
16 E
17
B
18
D
19
B
20 D
21 D 22 B 23 B
24
B
25
C
26 B
27
D
28
B
29
A
30 C
31 A 32 B 33 C
34
B
35
C
36 A
37
C
38
B
39
B
40 B
41 C 42 B 43 C
44
B
45
A
46 B
47
B
48
C
49
B
50 B
LBO-C, MAVO-C Wiskunde
1 D 2 A 3 C
4
B
5
D
6 B
7
A
8
E
9
C
10 F
11 D 12 F 13 B
14 C
15
A
16 C
17
C
18
B
19
B
20 A
21 B 22 C 23 E
.24
D
25
C
26 D
27
D
28
F
29
E
30 C
31 - 32 - 33 -
34
LBO-D, MAVO-D Wiskunde
1 C 2D 3 B
4
C
5
B
6 B
7
A
8
D
9
C
10 E
11 A 12 B 13 B
14
D
15
D
16 D
17
B
18
E
19
D
20 A
21 B 22 B 23 E
24 C
25
C
26 D
27
C
28
B
29
C
30 B
31 - 32 - 33 -
