Is er nog plaats voor
het consultatie-bureau?
M
Klein rechts valt sexlijnen aan
j^ocarmM.'
lEUWi
Galstenen
binnenkort
snel en
goedkoop te
behandelen
Meer leerling
bouwplaatsen
in Zuid-Holland
[NNENLAND
CgidaeSouACwt
DONDERDAG 19 MEI 1988 PAGINA 3
gSENAAR In de jaren negentig
voor een koopwoning in principe
woonvergunning meer nodig zijn.
rn in extreme situaties in steden en
,'s met grote schaarste aan koopwo-
en blijft een woonvergunning nood-
lijk. Dit plan heeft staatssecretaris
ee ma van volkshuisvesting gisteren
ouwd in de jaarvergadering van de
om, de organisatie van projectont-
1 zich celaars. Heerma verklaarde dat hij
len n nota Volkshuisvesting in de jaren
1951 'e 'n sePtember verschijnt, maatre-
i zal aankondigen voor onder meer
Z,J1 ffing van „drempels" die de door-
Maai ling belemmeren.
oonvergunning
or koophuis
vervallen
Minister Smit-
Kroes draait met
een knop het wa
terpeil van het
Normaal Amster
dams Peil (NAP)
op de microme
ter nauwkeurig.
Zij wordt daarbij
gadegeslagen
door burgemees
ter Van Thijn,
Louis van Gaste
ren (achter Van
Thijn) en E, Raat
jes van de NAP
(op de voor
grond).
FOTO: ANP
DEN HAAG De kleine rechtse fracties
in de Tweede Kamer hebben minister
Smit-Kroes van verkeer en waterstaat gis
teren fel aangevallen over het openstellen
van 06-telefoonlijnen voor pornografische
en seksistische verhalen. GPV, SGP en
RPF deden dat tijdens het debat over de
verzelfstandiging van de PTT. „Het is ver
bijsterend dat de regering hier niets tegen
wenst te doen", verwoordde de SGP'er Van
den Berg het ongenoegen. Net als Schutte
(GPV) en Leerling (RPF) hield Van den
Berg een pleidooi voor een scherpe maatre
gel tegen het „misbruiken van 06-nummers
in de nieuwe PTT Nederland NV". Van
den Berg stelde: „Het komt mij voor dat
veel 06-lijnen louter pornografische mede
delingen als doel hebben". Zijn collega
Leerling voegde daaraan toe: „Er moet een
norm te stellen zijn. Dadelijk komt er nog
een lijn voor racistische scheldpartijen". De
telefoons speelden ook een rol in de beto
gen van de grotere kamerfracties. De VVD
wil dat de consument het recht krijgt speci
ficaties van telefoongesprekken op te vra
gen tegen betaling van vijf gulden per
maand. Zo zou het aantal klachten over de
PTT bij de nationale ombudsman kunnen
afnemen, redeneerden de liberalen. Het
CDA was het daarmee eens, maar zag pas
mogelijkheden op langere termijn als de te
lefooncentrales zijn gemoderniseerd. Ver
der stelden CDA en VVD voor het aantal
openbare telefooncellen te vergroten. Dat
zou kunnen door één cel per woonkern van
drieduizend in plaats van vijfduizend inwo
ners te plaatsen.
Klein links vreest vergaande
gevolgen schippersconflict
DEN HAAG De Politiewet dwingt de provincie Zuid-Holland
het probleem van de binnenschippers in stand te houden en par
tij tegen hen te kiezen. Dat vinden althans de statenleden E.
Meijer en J. Steegh van klein links. Deze statenleden hebben
Gedeputeerde Staten gevraagd of deze op de hoogte is van de
strijd tussen de binnenschippers en de Rotterdamse graanhande
laar Granaria, die eigen duwbakken buiten de bestaande rege
ling om wil laten vervoeren. Beide statenleden vrezen 'een duur
zame ontwrichting van de binnenscheepvaart.
Inmiddels stelt de Rotterdamse politie een onderzoek in naar
anonieme bedreigingen aan het adres van een man die vorig
jaar twee duwbakken aan de Rotterdamse graanhandelaar Gra
naria heeft verkocht. Ook werden de ruiten van zijn woning
stukgeschoten met loden kogels. Het vermoeden bestaat dat de
daders gezocht moeten worden in schipperskringen.
:la inig verrassends
Geschiedenis
geschiedenisexamen
liefdjgistermiddag voor zo-
vat h vwo, havo als mavo
nsvo bo op het examenpro-
acht. nma stond was weinig
xwej assend. Over het alge-
ïensjn moet het voor de
didaten ook niet al te
moeilijkheden heb-
opgeleverd.
kken
de to
lie ft
«rste geschiedenisopgave
wo ging over de ethische
jen t^ek met onder andere een
van dr. L. de Jong en
I. Oo yrij eenvoudig. Meer pro-
i'atsn en de tekst over "*a"
*ers en nationalisten in
rlands-Indië in 1944 en
:1 (81 Datzelfde gold voor de
heri !e en n°gal lange tekst
hem
Brits-Indië waarbij een
eze kennis van zaken
n ze zakelijk was.
aen li |rje onderwerpen die bij
lijkh üedenis voor de havo aan
iste i rde kwamen, waren Ne-
wer nds-Indië en Indonesië,
^kolonisatie van Voor-In-
in die van Algerije. Vol-
dhr. A. de Jong, docent
liedenis aan het Sint
je in Den Haag wa-
de vragen heel goed te
1 „De leerlingen waren
vaiischoots binnen de tijd
3ree r. Wat ik miste in het on-
eurei'erp Nederlands-Indië en
j nesië, was de rol van de
irlanders. Er werd met
woord gerept over de
lenkampen".
het geschiedenisexamen
sprak vooral het onder-
over India en Gandhi de
lidaten aan. Een andere
S'70,
dak
s, en
ar 31 ing was er over het onder-
tei
Nederlands-Indië. Dat
W len veel kandidaten moei-
2 ste Maar dat belette de mees-
niet om hun examenwerk
tijdig - een half uur voor Economie
tee fcoop van het examen
tiek veren.
vond het eigenlijk „fantasielo
ze opdrachten. Er waren on
derwerpen bij die al jaren
eerder aan de orde waren ge
weest. Leerlingen die echt
graag verhalen schrijven,
kwamen niet aan hun trek
ken. Voordeel was wel dat de
onderwerpen dit jaar minder
hoog gegrepen waren dan
voorgaande jaren".
Ook lbo/mavo had in de och
tenduren stelopdracht Neder
land. Dit examen bestond uit
twee verschillende gedeelten.
De kandidaten konden kiezen
tussen een opsteltitel of een
functionele schrijfopdracht.
Opsteltitels bij lbo/mavo C
waren onder andere „Winkel
diefstallen" en „Gokautoma
ten". Functioneel schrijven be
stond onder andere uit een
aangifteformulier met betrek
king tot verloren voorwerpen.
Opsteltitels bij lbo/mavo D:
„De harde acties van het Die
renbevrijdingsfront", „Lekker
gezond" en „Een nieuwe ka
mer". Het functionele betrof
onder andere een denkbeeldig
jubileumfeest op een school.
Mevr. D. de Boois, docente Ne
derlands aan het Lucas Colle
ge in Voorschoten, vond het
jammer dat de onderwerpen
niet wat actueler waren. „Het
enige echte actuele onderwerp
bij mavo-D ging over betaald
voetbal. Dat hebben verschil
lende leerlingen dan ook ge
kozen".
Kl
opstel voor vwo waren
ir weinig originele titels
iden. De keuze van de
'erpen voor opstel vwo
;rk maatschappijgericht,
tuw M. Verschoor, do-
Nederlands aan het
ndcollege in Naaldwijk,
Het economie-examen bij havo
bestond uit acht bondige opga
ven. Daarmee werd zonder al
teveel rekenwerk een gesprei
de greep gedaan uit de stof.
Volgens dhr. A. Punt, docent
economie aan het Bonaventu-
racollege in Leiden, 'was het
prima te doen voor de kandi
daten. Er waren veel theorie-
vragen die voornamelijk over
protectie en wisselkoersen gin
gen.
rrectiesleutels centrale examens (1-2-3)
2 C 3 C 4 A SC 6 C 7C 8C 9 E 10 A
B 12 C 13 C 14 B 15 A 16 B. 17 A 18 C 19 A 20 B
r 0 22 C 23 B 24 D 25 D 26 A 27 C 28 D 29 C 30 D
wolBo 32 B 33 0 34 B 35 B 36 D 37 B 38 A 39 B 40 C
lagteO 42 B 43 A 44 A 45 O 46 C 47 A 48 B 49 D 50 A
rade Y0-C Handelskennis
2 C 3 A 4 A 5 B 6B 7 C 80 9 A 10 6
)eg<x C 12 A 13 B 14 D 15 D 16 C 17 C 18 B 19 B 20 B
22 D 23 C 24 C 25 B 26 B 27 B 28 C 29 B 30 A
e m| A 32 A 33 B 34 A 35 D
VO-D Handelskennis
2 A 3 B 4 C 5 A 6 C 7F 80 9 A 10 B
12 C 13 A 14 O 15 C 16 C 17 B 18 B 19 D 20 B
C 22 B 23 C 24 D 25 O 26 D 27 D 28 A 29 C 30 O
B 32 A 33C 34A 35 A
2 B 3D 4 C
12 D 13 B 14
22 C 23 B 24 B
32 C 33 B 34 C
42 A 43 A 44 A
I, VHBO Duits
2 B 3D 4 A
12 C 13 A 14 A
22 C 23 A 24 B
32 O 33 D 34 C
42 C 43 C 44 B
K MAVO-C Duits
2 C 3 B 4 B
12 C 13 C 14 A
22 B 23 A 24 B
32 A 33 A 34 A
42 A 43 C 44 0
MAVO-D DuitS
5 C 6 C 7 B 8 A 90 10B
15 B 16 A 17 C 18 B 19 A 20 A
25 B 26 C 27 A 28 B 29 B 30 D
35 A 36 B 37 D 38 C 39 D 40 C
45 B 46 D 47 B 48 0 49 0 50 D
5 A 60 7 A 8 A 9 D 10 B
15 B 16 A 17 B 18 C 19 C 20 D
25 A 26 B 27 A 28 D 29 B 30 D
35 B 36 A 37 B 38 B 39 B 40 D
45 D 46 C 47 G 48 B 49 A 50 B
5 B 6 A 7 B 80 9B10A
15 A 16 B 17 C 18 C 19 B 20 0
25 C 26 C 27 B 28 A 29 B 30 A
35 A 36 A 37 A 38 B 39 C 40 C
45 C 46 B 47 A 48 D 49 A 50 A
E,iO-C Handelskennis I
2 C 3 C 4 B 5 A 6A 7 A 8 A 9A10B
12 C 13 A 14 C 15 A 16 B 17 E 18 C 19 B 20 C
22 0 23 D 24 C 25 D 26 C 27 A 28 D 29 C 30 D
32 A 33 0 34 0 35 A
0-C Handelskennis I
2 A 3D 4 A 5 0 6A 7B 8A 9D10C
12 B 13 A 14 C 15 D 16 C 17 D 18 C 19 A 20 A
22 F 23 C 24 E 25 A 26 A 27 C 28 C 29 A 30 B
32 A 33 A 34 D 35 A 36 A 37 D 38 B 39 A 40 D
42 B 43 B 44 B 45 D 46 C 47 0 48 E 49 C 50 D
Administratie Wiskunde (rekenen)
2D 30 4 D 56 6C 7 C 8A 9B10C
B 12 C 13 G 14 C 15 B 16 A 17 B 18 A 19 D 20 B
22 C 23 C 24 B 25 A 26 A 27 D 28 B 29 C 30 A
32 A 33 C 34 B 35 D 36 B 37 A 38 B 39 C 40 A
,MET AFSCHAFFEN VERPLAATSJE DE KOSTEN ALLEEN MAAR'
VANDAAGj
IN HET 1
BUNNIK Moet het
consultatiebureau maar
verdwijnen? 't Is een
idee, zegt de overheid; 't
is waanzin, zegt de Natio
nale Kruisvereniging. De
politiek wil, gezien de
toenemende vergrijzing,
het geld liever gebrui
ken om voorzieningen
voor ouderen te bekosti
gen. Het kruiswerk vindt
dat veel te kortzichtig:
consultatiebureaus heb
ben vooral effect op de
lange termijn.
De Kruisvereniging, die van
daag congresseerde over de
jeugdgezondheidszorg, wordt
gesteund door de bevolking.
Uit een opiniepeiling door
het Leidse bureau Research
voor Beleid blijkt dat vrijwel
alle ouders tevreden zijn over
het consultatiebureau. Maar
zodra ze een eigen bijdrage
zouden moeten neertellen
wat nodig is als de overheid
afhaakt zullen velen
thuisblijven. Bij een eigen
bijdrage van 15 per keer zal
ruim de helft minder vaak
naar een consultatiebureau
gaan en één op de tien zelfs
helemaal niet meer. Bij een
eigen brijdrage van 30
worden dat er alleen maar
Het consultatiebureau is een
instelling waar ouders vrij
willig hun kinderen tijdens
de eerste vier levensjaren
kunnen laten inenten en la
ten onderzoeken. Er wordt
gekeken naar zaken als groei,
gewicht, lichamelijke en
geestelijke ontwikkeling.
Ook geeft het consultatiebu
reau adviezen over opvoe
ding en verzorging. Ouders
die dit allemaal willen,
moeten wel lid worden van
Op het consultatiebureau wordt gekeken naar zaken als groei, gewicht, lichamelijke en geestelij
ke ontwikkeling.
per jaar. In de praktijk blijkt
dat bijna honderd procent
van de ouders dat doet als
hun kind nog baby en kleu
ter is. Is het kind eenmaal
wat ouder en de ouders
wat zelfverzekerder dan
hoeft het consultatiebureau
voor en aantal vaders en
moeders niet meer, al is dat
nog geen tien procent van
het totaal. Is het kind een
maal vier jaar geweest, dan
moet de controle zo snel mo
gelijk worden overgenomen
door de schoolarts.
Achterstand
„Het is", zegt directeur drs.
L. Hoornweg van de Kruis
vereniging, „niet zo eenvou
dig de zin van het consulta
tiebureau aan te tonen. Het
zou makkelijk zijn als ik kon
zeggen: er zijn honderd kin
deren bij het consultatiebu
reau onderzocht en als dat
niet was gebeurd zouden er
tien onmiddellijk zijn gestor
ven. Als het zo lag, hoefden
we ons niet steeds maar weer
te verdedigen. Het moeilijke
is juist dat het effect pas veel
later blijkt. Als het kind bij
voorbeeld een achterstand
heeft op school, door een af
wijking of stoornis die in de
eerste jaren niet is ontdekt.
Of als het daardoor niet
wordt geaccepteerd door an
dere kinderen".
Kinderen die een duidelijke
lichamelijke of geestelijke af
wijking hebben, komen
vroeg of laat toch wel bij een
specialist terecht. Ook zonder
consultatiebureau. Waarom,
zo redeneert de politiek, zou
je het instituut dan nog in
stand houden? Temeer daar
de gezondheid van de Neder
landse jeugd de laatste decen
nia toch enorm is verbeterd?
„O", zegt drs. Hoornweg,
„dat is zeker waar, er gaan
gelukkig nog maar weinig
kinderen dood. Maar laat ik
als voorbeeld eens heupafwij
kingen nemen, die voorko
men bij 0,2% a 0,6% van de
kinderen. In West-Duitsland
echter, waar geen consulta
tiebureau is, komt 15,3% van
de kinderen daarvoor bij een
specialist terecht. Want zodra
de ouders of de huisarts daar
ook maar even denken dat er
iets mis is, wordt er een spe
cialist bijgehaald. Daar is dus
heel duidelijk sprake van
overbehandeling. Terwijl wij
weten, doordat de consulta
tiebureaus zieke én gezonde
kinderen jaren achtereen
volgen, dat zaken die wijzen
op heupafwijkingen later
lang niet altijd ook tot een
heupafwijking hoeven te lei
den".
Daarnaast blijkt ook bepaal
de afwijkingen of stoornissen
weliswaar minder vaak voor
komen danwel geheel ver
dwijnen, maar er tegelijker
tijd nieuwe bijkomen. Zo
hebben tegenwoordig steeds
meer kinderen afwijkingen
aan hun oren of ogen. Die
zijn vaak niet zo ernstig dat
ouders het opmerken, maar
uiteindelijk leiden ze wel tot
problemen; vooral op school,
waar die kinderen niet zo
goed kunnen meekomen.
Geen testbatterij
„In dit soort gevallen", zegt
drs. Hoornweg, „hebben we
het steeds over wat ik noem
de negatieve benadering: het
ontdekken van afwijkingen.
Dat is natuurlijk een essen
tieel onderdeel van het con
sultatiebureau, maar het gaat
mij er toch vooral ook om dat
het onderzoeken van vele ge
wone, kerngezonde kinderen
zo zinvol en onmisbaar is.
Natuurlijk zullen we steeds
meer testmethoden ontdek
ken en gebruiken, maar we
willen geen testbatterij
worden. Het doel is de ge
zondheid bevorderen; licha
melijke. geestelijke en sociale
gezondheid. Dat kan echt al
leen als je óók de gezonde
kinderen blijft zien".
De politiek trekt juist dat as
pect in twijfel. Hoornweg
verwijst daarom naar de nota
2000, waarin het ministerie
van WVC zo nadrukkelijk
schrijft dat gezondheidszorg
meer is dan ziekte. Dat pre
ventie zo belangrijk is en dat
mensen moeten leren om
gaan met ziekte en gezond
heid. Hoornweg kan het dan
ook niet rijmen dat diezelfde
overheid een instituut aan
valt dat exact functioneert
zoals de nota 2000 het zo
graag wil zien.
En als de overheid het argu
ment geld er dan zonodig wil
bijhalen, dan zou volgens
Hoornweg het afschaffen van
consultatiebureaus er alleen
maar op neerkomen dat je de
kosten verplaatst. „De eerste
vier jaar heb je die kosten
dan niet", zegt hij, „maar als
de afwijkingen en stoornissen
zich op later leeftijd openba
ren, ben je dat geld toch
kwijt. En niet zelden zelfs
méér geld. Want als een con
sultatie-arts iets ontdekt kan
dat vaak worden voorkomen
of snel worden verholpen,
terwijl er bij afwijkingen op
latere leeftijd niet zelden een
dure specialistische ingreep
noodzakelijk is, omdat er
meer hersteld moet worden.
Maar ik praat liever niet te
veel over geld. Ik heb het lie
ver over het voorkomen van
ellende. Consultatiebureaus
zijn geen luxe, ze zorgen voor
een unieke gezondheidscon
trole die onmisbaar is voor
een betere levensstandaard".
DICK HOFLAND
Koninklijk paar terug
Koningin Beatrix en prins Claus werden gisteren bij aankomst op
Schiphol begroet door hun jongste zoon, prins Constantijn. Zij
keerden terug van een negendaagse staatsbezoek aan Canada.
Het koninklijk paar arriveerde met een lijnvlucht van de KLM uit
Vancouver, de laatste stad die zij tijdens hun reis hebben be
zocht.
FOTO: ANP
Dodelijk val schilders van twaalfde verdieping ruim
flatgebouw veertig meter naar beneden.
Twee schilders Eén van hen was op slag dood,
hebben gisteren bij werkzaam- de ander overleed later in het
heden aan een flatgebouw in ziekenhuis. Naar de oorzaak
Heerlen een dodelijke val ge- van het ongeluk wordt een on-
maakt. Zij stortten van de derzoek ingesteld.
Hulp bij
oplossen
paspoort
probleem
RAALTE Het bedrijf Sall-
metall uit Raalte is gevraagd
hulp te verlenen bij het frau
debestendig maken van het
nieuwe Nederlandse paspoort.
Het bedrijf heeft een methode
ontwikkeld waarmee het on
mogelijk wordt, de gelami
neerde (een soort plastificatie)
kaart met persoonsgegevens in
het paspoort onzichtbaar te
vervalsen. Vrijdag is de pro
ductielijn waarmee de metho
de uitgevoerd wordt af. Ko
mende week wordt bij Elba,
de drukkerij waaraan KEP de
productie heeft uitbesteed, de
door Sallmetall uitgedachte
methode uitgetest. De proef
exemplaren kunnen dan door
onder andere de Binnenlandse
Veiligheidsdienst op fraudebe
stendigheid gecontroleerd
worden.
AMSTERDAM Dank zij
de mogelijkheden van
vergruizing en andere me
thoden die nu met behulp
van onder meer laserstra
len worden ontwikkeld,
zal de behandeling van
galstenen binnen enkele
jaren aanzienlijk bekort
kunnen worden. Tegelijk
zullen de kosten drastisch
verminderen.
Dit verwacht prof. dr. O.
Terpstra, hoogleraar in de le
ver- en galwegchirurgie aan
de Erasmusuniversiteit in Rot
terdam. Ter gelegenheid van
een naderend congres over dit
onderwerp sprak de hoogle
raar in het Academisch Me
disch Centrum in Amsterdam
gisteren van dramatische, zo
niet revolutionaire verande
ringen in de behandeling van
galstenen.
Volgens prof. Terpstra zal het
probleem van de galstenen
met de vergrijzing 'van de be
volking de komende jaren al
leen maar toenemen. Met het
vorderen van de leeftijd krij
gen mensen, vooral vrouwen,
last van galstenen. Een grote
moeilijkheid is dat de medi
sche wereld nog geen middel
heeft gevonden de* vorming
van galstenen te voorkomen.
Bij een kwart van de mensen
boven 65 jaar komen galstenen
voor. De bestrijding van de
ziekte en de behandeling van
de vele duizenden patiënten
kosten jaarlijks tientallen mil
joenen guldens. Ongeveer vijf
tien jaar geleden konden gal
stenen alleen worden wegge
nomen door verwijdering van
de galblaas. Inmiddels zijn er
alternatieve methoden als ver
gruizing, oplossing en laserbe
straling die volgens de Rotter
damse hoogleraar veel belof
ten inhouden. Het grootste
deel van de ruim 11.000 pa
tiënten die nu jaarlijks een
galblaasoperatie ondergaat en
twaalf dagen in het ziekenhuis
moet liggen, kunnen daardoor
in één dag worden behandeld.
Weer cel in brand door aansteker Voor de tweede keer bin
nen een week heeft een arrestant in een cel van het Utrechtse
hoofdbureau van politie zijn matras in brand gestoken. Net als
de arrestant van afgelopen zaterdag bleek de 16-jarige Utrechter
die gisteren zijn beddegoed in vlam zette, een aansteker op zak
te hebben. Niemand raakte door de rookontwikkeling gewond.
Ook was het niet nodig cellen te ontruimen. De politie over
weegt de voorschriften bij het de fouilleren van arrestanten nu
toch maar te veranderen.
DEN HAAG Honderdnegentig woningen van het Zuidhol
landse contingent gesubsidieerde woningbouw voor 1989 wil de
provincie reserveren voor leerlingbouwplaatsen ervarings-
projekten voor aankomende bouwvakkers. Dat betekent een
stijging van elf naar vijftien bouwplaatsen.
De provincie volgt hiermee een aanbeveling uit het rapport
„Leerlingbouwplaatsen in de woningbouw" en wil zo het tot
standkomen van dergelijke bouwplaatsen stimuleren. De plan
nen worden deze maand aan de gemeenten voorgelegd. Het rap
port is opgesteld door een in 1987 door GS ingestelde werkgroep,
die bestaat uit vertegenwoordigers van het Rijk, de provincie,
enkele gemeenten en werkgevers- en werknemersorganisaties
in de bouw. Het gaat bij de bouwplaatsen vooral om timmeren
en metselen. Feitelijk zijn er 700 leerlingbouwplaatsen in de pro
vincie nodig en het aantal wordt dan ook langzaam opgevoerd.
Ernstige vervuiling in Nijmeegs waterwingebied
NIJMEGEN De bodem
in het waterwingebied
Nieuwe Marktstraat in
Nijmegen blijkt zeer ern
stig verontreinigd te zijn
met teer, kwik, lood en
arseen. Uit een nader on
derzoek is komen vast te
staan dat zowel de vaste
bodem als het oppervlak
kige grondwater ernstig
zijn verontreinigd.
Dat hebben de provincie Gel
derland en de gemeente Nij
megen gisteren bekend ge
maakt. Volgens de Gelderse
fedeputeerde mevrouw C.
tigter is er momenteel geen
gevaar voor de volksgezond
heid en loopt de waterwinning
evenmin gevaar. Volgens de
gedeputeerde zal met de sane
ring van de verontreinigde
grond een bedrag van zeker 40
miljoen gulden gemoeid zijn.
Nader onderzoek zal moeten
uitwijzen op welke manier het
terrein moet worden gerei
nigd.
