an zwoegende boeren n suikerzoete schapen ë%st nhe> m JTON MAUVE IN VAN GOGHMUSEUM: Theater Carré geeft feest voor Kleine Komedie Sopraan Birgit Nilsson 70 jaar Bureau voor Rechtshulp speelt opnieuw „Pech" Kosteloze taxatiedag CcidóeGoiruvnt DINSDAG 17 MEI 1988 PAGINA 17 ïboi een y Ri loslaat een en gesi^a; werd leforc haaid, r|RV tegen verlaging omroepbijdrage ten wcjngi p JRSUM „Als minister Brinkman iets aar de consument wil doen, dan doet hij er de extra-inkomsten door uitbreiding STER-zendtijd ten goede te laten komen irbetering van de televisie- en radiopro- a's voor diezelfde consument. Verlaging omroepbijdrage is voor de NCRV nu geen ,o reageerde NCRV-voorzitter drs. ;en van minister Brinkman van WV( .'weekeinde dat de omroepbijdrage omlaag zonda e omroepen kunnen uit geldgebrek bepaal- mnees jefde en aantrekkelijke programma's niet en er; naken. Het gaat om met name Nederlandse ;ties, familieseries, spelprogramma's en cul- irogramma's. Van verlaging van de om- alleen maar armer, 4 miljoen aan kunst gestolen PARIJS In de nacht van zondag op maandag is bij een Marokkaanse afge vaardigde in Parijs een tiental schilderij en gestolen, waaron der een Chagall, een Picasso en een Utril- lo. De diefstal, een schadepost van naar schatting 4 miljoen gulden, werd maan dagmorgen door de eigenaar ontdekt. De dieven ziin door in braak binnengeko men en hebben daar voor over een muur moeten klimmen. Simon Beeldhouwer Kees Verkade heeft twee ontwerpen gemaakt voor de bronzen beeltenis van Slmon Carmig- gelt, de één heel herkenbaar, de an der wat abstracter. Van deze ontwer pen zal van 19 tot en met 25 mei een openbare diapresentatie worden ver zorgd in het Nederlands Theater Insti tuut in Amsterdam. De bezoeker zal tevens in de gelegenheid worden ge steld om zich via een enquêteformu lier over deze ontwerpen uit te spre ken. Het benodigde geld voor het beeld - 95.000 gulden - Is Inmiddels binnen, aldus het theaterinstituut. Het initiatief om Simon Carmlggelt met zijn „evenbeeld" te eren is afkomstig van Ton van Duinhoven. De plaats waar het beeld in Amsterdam komt te staan is nog niet bekend. Simon Car mlggelt overleed In november 1987. „Animal crackers naar buitenland HILVERSUM In Duitsland, Zwitserland en Japan bestaat zo veel belangstelling voor de komi sche TROS-serie „Animal crac kers" van Andre Van Duin, dat er goede zaken mee (kunnen) worden gedaan. Duitsland ging al over tot de aankoop van een deel, terwijl Zwitserland op de nomi natie staat. Japan toont zoveel in teresse, dat aankoop op korte ter mijn wordt verwacht. Aan Duits land werd ook verkocht het recht om de Honeymoon Quiz daar op de tv te brengen. Ron Brandste- der maakt evenwel geen gebruik van het aanbod om deze quiz daar ook te presenteren. Orwells „1984" in Sovjet blad MOSKOU De Literatoernaja Gazjeta heeft in zijn jongste editie fragmenten gepubliceerd uit George Orwells „1984". De publicatie geschiedde wel met een woord vooraf van de hoofdredacteur van het magazine Nieuwe Wereld, Sergej Zalygin, waarin deze zegt dat de fictieve totalitaire staat in het boek geen enkele overeenkomsten of gelijkenis vertoont met de huidige Sovjetunie. Nieuwe Wereld is van plan het boek later dit jaar op de markt te brengen. In de fragmenten komt ook de alomte genwoordige waarschuwing van „Big Brother is watching you" en de nieuwspraak van het mi nisterie van waarheid zoals „oorlog is vrede, vrij heid is slavernij, onwetendheid is kracht". Zaly gin schreef dat het mogelijk is dat Orwel het boek heeft geschreven naar een bepaald voor beeld, „het socialisme. Maar die tijd toen we bang, en om het zachtjes uit te drukken, verward waren is voorbij", alaus Zalygin. aquarellen": tot en met S ion in het Ven Goghmu- laterdem. fEKDAM Een vis- ]rkt naast zijn wrak- bootje onder hoge Over de heide (eiden zich eenzame ten die hout sprok- in de rode gloed n wegglijdende zon. )oer en boerin ko- in een kale keuken in hun gezwoeg. In nooi staan de schapen Er zljïtegen elkaar aange- Dver tin. ini. Di jjuarellen van Anton I tonen in doorzichtige, -|are kleuren hoe het iandse landleven er in jige eeuw heeft uitge bet is dit jaar 100 jaar ge- dat Mauve overleed. voor het Van juseum om aquarellen ™|e brengen uit openbare ielingen en meer dan particuliere collecties. 'Jaren zestig van de vori- iw, de periode waarin met zijn aquarellen de ur ichtin jj e mo bli ap p-Te op zich begon te ves- vas in ons land de wa- ichildering als zelfstan- nstproduct een nieuw O frjnsel. f-JLfste tentoonstelling op lem die alleen uit „Oude koets in de sneeuw". aquarellen bestond, werd in 1860 op touw gezet door de Amsterdamse kunstenaarsver eniging „Arti et Amicitiae". Mauve was één van de deelne mers en niet zonder succes, want na de expositie was zijn voltallige inzending verkocht. Hij besefte daarmee het com merciële voordeel van het me dium. Het aantal aquarellen dat hij heeft nagelaten is dan ook groot. Zelf stak hij wel eens de draak met de levering van landschapjes „op bestel ling". „De fabriek werkt weer FOTO: PR op volle toeren", grapte hij dan. De grijsgroene tinten die zijn palet gaandeweg zijn gaan do mineren zoals te verwach ten door sommigen bejubeld, door anderen verguisd wer den zijn handelsmerk. Hij had een uitgesproken hekel aan de koele, scherpe kleuren van een heldere dag. In de vochti ge, besloten wereld van een regenachtige morgen of een mistige winterzon, vond hij het kleurengamma waarmee hij het accent kon leggen op stemmingen die hem, gezien zijn eigen melancholische en nerveuze karakter, het meest nastonden. Dat hij les kreeg van een vee schilder (de Haarlemmer P. F. van Os) liet in zijn oeuvre on miskenbare sporen na. De vele schapen die hij schilderde werden even spreekwoordelijk als zijn geliefde grijs en het is dan ook vooral in dit werk dat hij de verleiding om al te snel een nieuw landschapje op te zetten niet immer wist te weerstaan. Mauve maakt het meest in druk waar hij zijn in de open lucht geschilderde, landelijke scènes op het niveau wist te brengen van een algemene ka rakterschets van de keuterboe ren wier doen en laten hij nauwkeurig observeerde. Langs de Veluwezoom, in Oos terbeek, kwam hij tussen 1858 en 1868 telkens terug, getrok ken als hij werd door de com binatie van heide, bossen en weideland. In later jaren was hij regelmatig te vinden in het kunstenaarsdorp Laren. In die landelijke oorden schil derde hij de boeren en landar beiders in hun eenzame strijd om een mager belegde boter ham. Het zijn geen individuele portretten van bepaalde figu ren die hij ontmoette, maar anonieme ploeteraars, zonder duidelijk herkenbare, persoon lijke trekken. Opvallend is zijn voorkeur voor de plaatsing van de boer met zijn koe of de traag voortgaande ossewagen Aquarel van Anton Mauve, „De was ophangen in het duin". in het midden van het beeld vlak, waarbij we de persona ges of dieren meestal op de rug kijken. Mauve voert op die manier een wereld ten tonele waar wij als toevallige voorbij ganger geen deel aan hebben. Haagse School De uitdrukking van de stem ming in het landschap was niet alleen een kenmerk van Mauve's werk, maar eigen aan de Haagse School waartoe hij behoorde. Hoewel hij voortdu rend wisselde van woonplaats, nu eens opdook in Oosterbeek, dan weer in Den Haag, Am sterdam of Laren, hoort zijn werk tot deze Nederlandse na volging van de Franse land schapsschilders uit Barbizon. Behalve impressionisten als Breitner en Israëls, was ook Van Gogh onder de kunste naars die hun artistieke loop baan startten in het kielzog van de vernieuwers uit Den Haag. Mauve leerde Van Gogh de techniek van het aquarelleren. Nog vele jaren na dato heeft Vincent zijn bewondering voor Mauve uitgesproken. Dat zal niet in de laatste plaats zijn ge komen doordat Mauve degene was die hem telkens tot schil deren aanspoorde. Een deel van de expositie is uiteraard gewijd aan een vergelijking tussen aquarellen van Mauve en Van Gogh. Het valt niet te ontkennen dat Van Gogh de aquarel techniek niet helemaal tot in de finesses beheerste. Hij gebruikte de verf minder doorzichtig dan FOTO: PR zijn leermeester zodat het re sultaat meer wegheeft van een gouache. Maar in de uitdruk king van zijn onderwerpen toonde Van Gogh zich verre weg de meerdere. 'De hout verkoping' (1884) maakte Van Gogh naar voorbeeld van een werk van Mauve van drie jaar eerder. De figuren die samen scholen zijn weergegeven in stramme, gebogen houding en de kleuren hebben minder die soms al te weeë fondanttinten die we van Mauve kennen. Van Gogh gaf een beeld van de keuterboeren waaruit een veel groter psychologisch in zicht en mededogen blijkt. Daarbii steken Mauve's zwoe gende boeren af als een deco ratieve kudde van diens sui kerzoete schapen. ADA VAN DER VELDE is d; g vai beelt ent bi iteres Lisse jeelde geme denten- éniging mag •ouwburg Groningen het ti ist en aldi ïurgesft op k lak. .isse n of ki lerschlj^ toe kur ove zelf aad uiegel te orj jemee i rde kogel )rtai en di %e mei eentè nd tij 1 5 s dan meer i de nUe ser z< ;evaar :en, ii ■sonei mten rjaars meer in Ringen De di van de Stads- u.Avburg in Groningen de studentenvere- Vindieat Atque Po- toegang tot het mo- l^itale gebouw. Dat in een brief die de ie maandag aan de jfitenvereniging heeft ird. Reden voor deze van de schouw- eetie is de „stui- wijze" waarop de iten onlangs hun Dal feest in de Ivburg vierden. dit feest, waaraan 650 vRidenten deelnamen, 2i diverse vernielingen •g icht. Brandende peuken in het hoogpolige ta- 'trapt of uitgedrukt in ien in de schouwburg- ok werd een groot aan- en kapot gegooid. In to- htten de studenten voor 2ulden schade aan, fat is voor ons niet de ianleiding dat volk te het gaat om de manier ze zich gedragen heb- s varkens, zou ik zeg- ldus Jacques van Veen, ur van de Groninger i#>urg. flink geschrokken .van Irag van die mensen. En rijl ik toch wel wat ge en," aldus Van Veen, t( inlang werkzaam is ge- >ij het Amsterdamse Pa- Timmermans, pro- van het Groninger stu- irps Vindicat, zegt de aire te betreuren. Zij de beslissing van de [j 'burgdirectie terecht, een smet op onze Hing De schuldigen i we niet straffen, want ten niet wie het zijn." AMSTERDAM In het Amsterdamse theater Car ré heeft gisteravond een keur aan artiesten opge treden in een „klein kunst- en muziektheater- feest" onder het motto Lang leve de Kleine Ko medie. Alle artiesten tra den gratis op en de op brengst van de avond, die de organisatie schat op 50.000 gulden, moet ten goede komen aan een fi nancieel steunfonds voor het oudste theater in Am sterdam: de Kleine Kome die. Het feest in Carré was een ini tiatief van de onlangs opge richte stichting „Komedie Pro- dukties", die gelden wil wer ven om de financiën van het theater op de lange termijn veilig te stellen. Jan Schaeffer, ex-wethouder in de hoofdstad en nu Tweede-Kamerlid voor de PvdA en lid van het stich tingsbestuur, maakte maandag in Carré bekend dat de Post bank en IBM een donatie heb ben toegezegd van te zamen 50.000 gulden aan de Kleine Komedie. Dat geld moet ten goede komen aan het pro grammeringsbudget van het theater. De stichting wil het gat over bruggen van een ton, dat de gemeente Amsterdam dit jaar heeft gekort op de begroting van het theater. Vorig jaar wilde het stadsbestuur de sub sidie aan de Kleine Komedie helemaal stopzetten, maar na heftige beroering in de hoofd stedelijke kunstwereld, werd dat voornemen ingetrokken. Op het Carré-podium stonden gisteravond onder meer Karin Bloemen, Herman Finkers, Paul de Leeuw, Jules Deelder en Youp van 't Hek. Medewer kers van het Nationaal Ballet verzorgden een uitvoering van „De witte Zwaan" uit het Zwanenmeer. De cabaretier Youp van 't Hek werd door het publiek met ge juich begroet. Hij was het die twee maanden geleden een De Kleine Komedie in Amsterdam, waarvoor gisteren dankzij een benefietvoorstelling in Carré 50.000 gulden bijeen is gebracht. solo-actie begon voor het be- het theater te organiseren, houd van de Kleine Komedie Vlak daarna trok het gemeen- door onder meer een drukbe- tebestuur haar bezuinigings- zochte protestbijeenkomst in voornemen in. STOCKHOLM Eens gevraagd wat men als groot Wagnervertolker in de eerste plaats nodig heeft, was Birgit Nils- sons antwoord: „Grote schoenen". De Zweedse, die vandaag 70 jaar wordt en die haar loopbaan als zangeres twee jaar geleden beëindigde, heeft in veertig ac tieve jaren als sopraan niet alleen een reputatie als zangeres zonder weerga op gebouwd; zij was ook bekend om haar slagvaardigheid en humor. Bovenal bleef zij trouw aan de reputatie dat zij alle grillen van een primadonna miste. Zij werd in 1918 in de buurt van de zuid- Zweedse stad Malmö op het landgoed van haar vader geboren. Kort na beëindiging van haar in 1941 begonnen opleiding aan de Koninklijke Muziekacademie van Stockholm, debuteerde zij in 1946 als „Agathe" in Carl Maria von Webers opera „Der Freischütz". De doorbraak in het buitenland had in 1951 in Glyndebourne in En geland plaats, waar zij onder Fritz Busch de Electra zong in Mozarts „Idomeneo, Re di Cre- ta". De roem in het buitenland en de daarmee ge paard gaande top-honoraria zijn echter onaf scheidelijk verbonden met Wagner en de Bay- reuther Festspiele. In 1954 debuteert Birgit Nilsson als Elsa in Lohengrin en zij is daarna „stamgast". Samen met Wieland Wagner en Karl Böhm steunt het festival op Nilsson als Isolde (1957 en 1959) in „Tristan und Isolde" en later als Brünnhilde in de Ring. Tot aan haar dertigjarige jubileum in 1976 heeft de sinds 1949 met een dierenarts getrouwde Nilsson alle grote operahuizen met vooral Wag ner bespeeld. Zij schitterde in Covent Garden, de Scala en San Francisco en Parijs. Al die tijd bleef Birgit Nilsson, die met haar man tegenwoordig het ene deel van het iaar woont in Locarno in Zwitserland en het andere deel in Stockholm, de „eenvoudige vrouw van het platteland" met veel zelfspot. Een van haar zangkunst verrukte burgemeester van Bay- reuth vroeg haar eens of zij in de stad van Wagner begraven zou willen worden. „Graag, maar niet nu al," antwoordde zij. DEN HAAG Toneel groep Pech, bestaande uit (oud)medewerkers van het Haagse Bureau voor Rechtshulp, geeft 28 mei opnieuw een voorstelling van het gelijknamige stuk Pech van Friedrich Dtlr- renmatt. De groep gaf de eerste uitvoering in 1986 ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het bureau. De voorstelling in» het Theater aan de Haven begint om 20.30 uur. Pech handelt over een wat gladde vertegenwoordiger, die pech krijgt met zijn auto en daardoor gedwongen wordt te overnachten in het dorp waar hij gestrand is. De pensions zijn echter vol. De man be landt bij een gepensioneerde rechter die iedere avond met vrienden uit de justitiële we reld rechtbankje speelt. De vertegenwoordiger hoeft voor zijn overnachting niet te beta len, op voorwaarde dat hij de rol van verdachte op zich neemt. Al snel blijkt echter dat de rechter een wel heel ei gen beeld van rechtspraak heeft, waarbii één van zijn theorieen luidt, dat in ieder mens wel iets van een misda diger schuilt Mieke de Zwart, één van de twee regisseuses: „Moraal van het verhaal is een beetje dat mensen vaak niet doorhebben wat ze doen en dat kan enorme consequenties hebben". In 1986, bij de eerste uitvoe ring, reageerden collega's en andere genodigden bijzonder enthousiast. Reden om nog maals een theater af te huren. Mieke de Zwart: „Bovendien zijn de spelers ook erg enthou siast. Waarschijnlijk heeft dat ook te maken met het juridi sche karakter van het stuk". Jan Plokker, juridisch mede werker van het bureau, neemt de rol van de beul voor zijn re kening. „De eerste keer heb ik deze rol ook gespeeld. Zo lang zaam aan groei je in zo'n per soon", en lachend: „Dat mag ook wel met zo'n perfecte re gie. Hoewel we af en toe wel discussiëren over de invulling van een karakter, want we zijn allemaal redelijk eigen wijs". De medewerkers van „Pech" bijeen. V.l.n.r. Wilma van Gelderen, Jan Plokker, Mieke de Zwart, Willem Knottenbelt, en Henk Kaas- 'ager' FOTO: CEES VERKERK Voor een uitgebreide agenda, ook voor de ko mende dagen, raadplege men „UIT", de gratis we kelijkse bijlage van deze krant. bioscopen ALPHEN AAN OEN RIJN EU ROCINEMA I (Van Boetzelaer- straat 6, tel. 01720-20800): Three men and a baby (al); wo. 13.30, 18.30, 21.15. ma. dl. 18.30, 21.15. EUROCINEMA II: Hello again (al); wo. 13.30, 18.30, 21.00. ma. dl. 18.30, 21.00. EUROCINEMA III: So meone to watch over me (12); wo. 13.30, 18.30, 21.15. ma. di. 18.30, 21.15. EUROCINEMA IV: Amsterdamned (12); 18.45, 21.30. Junglebook (al); wo. 14.00. LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19, tel. 071-121239): Running man (16); 19.00, 21.15. Jungle- book (al); wo. 14.30. LIDO en STUDIO (Steenstraat 39, tel. 124130): Cry Freedom (al); 20.00. Planea, trains and auto mobiles (16); Three men and a baby (al); No way out (al); Moon struck (al); 14.30, 19.00, 21.15. TRIANON (Breestraat 31. tel. 123875): Dirty dancing (al); 14.30, 19.00, 21.15. REX (Haarlemmerstraat 52, tel. 071- 125414 When the was bad (16); 14.30, 19.00, 21.15. NOORDWUK LIDO THEATER (Pr. Bernhardstraat 56, tel. 01719-12800): Amsterdamned (12); ma. 19.00, 21.15. KATWIJK CITY THEATER I (Badstraat 30, tel. 01718-74075): Fatal attraction (12); wo. 14.45, 19.00, 21.15, ma. dl. 19.00, 21.15. CITY THEATER II: Hot bubblegum op vrijersvoeten (16); 21.15. Dirty Dancing (al); 19.00. Troetelbeertjes in Won derland (al); wo. 14.45. VOORSCHOTEN GREENWAY (tel. 01717-4354): Amsterdam ned (12); ma. t/m wo. 20.15. wo. 18/5 14.00, 15.45. Fatal Attrac tion (16); ma. t/m wo. 20.30. KINDERVOORSTELLING De reddertjes; wo. 14.00. Gulli vers reizen; wo. 15.45. WASSENAAR ASTRA (tel. 01751-13269): Dirty Dancing (al);. 20.00. wo. ook 14.00. KINDERVOORSTELLING Troetelbeertjes in wonderland; wo. 14.00. ZOETERMEER PROMENADE 1,2,3 (Promenade 7, tel. 079- 511313): Three man and a baby; ma. dl. 14.00, 20.00. Broadcasting News; ma. di. 14.00, 20.00. The last emperor; 20.00. DEN HAAG* ASTA 1 (Spul 27. tel. 463500): Planes, trains automobiles (al);; 14.00, 19.00, 21.30. ASTA 2: Moonstruck (al); 14.00, 19.00, 21.30. ASTA 3: Wall street (al); 14.00, 18.45, 21.30. BABYLON 1 (Winkel centrum Babylon, tel. 471656): Someone to watch over me (12); 14.00, 19.00, 21.30. BA BYLON 2: Fatal attraction (al); 14.00, 18.45, 21.30. BABYLON 3: Less than zero (12); 14.00, 18,45, 21.30. CINEAC 1 (Bui tenhof 20, tel. 630637): Three men and a baby (16); 14.00, 18.45, 21.30. CINEAC 2: Hello again (al); 14.00, 18.45, 21.30. CINEAC 3: Dirty dancing (al); 14.00, 18.45, 21.30. METRO- POLE 1 (Carneglelaan, tel. 456756): Three men and a baby (al); 14.00, 18.45, 21.30. ME- TROPOLE 2: The last emperor (al); 1 '.00, 20.30. METROPO- LE 3: Cry freedom (al); 14.00, 20.3d METROPOLE 4: Slam- dance (16); 14.00, 18.45, 21.30. METROPOLE 5: Baby boom (al); 8.45, 21.30. ma. dl. ook 14.00 ODEON 1 (Herengracht 13, te'. 462400): The running man 112); 13.45, 18.45, 21.30. ODI ON 2: Death wish 4 (16); 13.45 18.45, 21.30. zo. 13.30, 16.00. 18.45, 21.30. ODEON 3: No way out (12); 13.45, 18.45, 21.30. ODEON 4: Amsterdam ned (12); 13.45, 18.45, 21.30: STUDIO 1 (Kettingstraat 12b, tel. 656402): Haill Haill Haill Rock 'n Roll (al); 19.15, 21.45. wo. 14.15. STUDIO 2: Good morning Babilonia (16); 19.30, 21.30. wo. 14.00. STUDIO 3: Oci ciornie (16); 19.00, 21.30. HAAGS FILMHUIS (Denneweg 56, tel. 459900): Zaal 1: Au re- voir les enfants; 19.30, 21.45. Zaal 2: Elena et les hommes; 19.30. zo. 14.00. Barfly; 21.45. Zaal 3: di. wo. 19.30, 22.00. ma. 19.30, 21.45. The caine mutiny; ma. The seven samurai; dl. Alexander Nevsky; wo. KINDERVOORSTELLINGEN METROPOLE 5: Jungle book; wo. 14.00. STUDIO 3: E.T. wo. 14.30. DEN HAAG Het veiling huis Sotheby's houdt op woensdag 25 mei in het hotel Bel Air aan de Johan de Witt- laan in Den Haag een kostelo ze taxatie- en informatiedag. Iedereen die in het bezit meent te zijn van waardevolle van oude en nieuwe kunst, meubelen, glas, zilver, tin, ko per, klokken, verzamelingen, tapijten en keramiek, kan die bezittingen die dag vrijblij vend en kosteloos op waarde laten schatten door experts. Tijdens een onlangs gehouden dergelijke taxatiedag in Bloe- mendaal werd een klein pa neeltje van Johann Bernard Klombeek (1813-1893) ontdekt, dat op een veiling 69.000 gul den opbracht GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BI] UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 17