Voortaan verzorgt de Hema je haar
helemaal tot in de puntjes.
Sovjetunie is hard op weg naar een „rechtsstaat"
Neerstorten kernsatelliet wordt gevaar voor de aarde
INF-debat
van start
HARTENJAGERS
P& 2a75
HEMA
BUITENLAND
Ëeidóc(Somatit
DINSDAG 17 MEI 1988 PAGINA
MOSKOU Sovjetrussi-
sche liberalen storten zich
met hernieuwde revolu
tionaire kracht op een
volgende belangrijke zaak
die radicaal moet veran
deren in de Sovjet-maat
schappij: het rechtsstelsel.
Sinds de dagen van Stalin
is er nauwelijks iets ver
anderd op het gebied van
het rechtswezen.
Het hervormingspakket voor
het gerechtelijk apparaat, het
wetboek van strafrecht, de
rechten van advocaten en van
de gewone burgers is inmid
dels in de laatste voorberei
dingsstadia beland. Als het de
liberalen lukt dit erdoor te
drukken zou dat voor de Sov
jetunie een belangrijke stap in
de richting van westerse be
schaving betekenen.
Naar verwachting zullen op
zienbarende resultaten ge
boekt worden. Arkady Vaks-
berg, een gezaghebbende
rechtbankverslaggever en
voorstander van hervormin
gen meent evenwel dat „de
oorlog verklaard is", omdat de
conservatieven de zaak probe
ren te traineren. Volgens
Vaksberg is iedereen ervan
overtuigd dat hervormingen
noodzakelijk zijn. En over de
terreinen die aangepakt die
nen te worden kan men het
ook nog wel eens worden. De
strijd spitst zich echter toe op
de exacte details en de om
vang van de voorgestelde her
vormingen.
Op het moment is de Sovjetu
nie een keiharde politiestaat,
waar een van misdaad be
schuldigd individu nauwelijks
in staat wordt gesteld zich te
verdedigen en weinig kans
heeft op vrijspraak. Hervor
mers willen dat „perestrojka"
de Sovjetunie verandert in een
volgens westers model inge
richte „rechtsstaat", waar ge
rechtigheid zegeviert. Het idee
van een rechtsstaat werd altijd
verworpen als zijnde „bourge
ois" en kapitalistisch, tot op
het moment dat Gorbatsjov
verklaarde hier positief tegen
over te staan.
Onderneming
In de jaren vijftig, toen de
Sovjetleider rechten studeerde,
ging men in de rechtspraak uit
van het Stalinistische principe:
„Onschuldige mensen worclen
niet gearresteerd". Hierdoor
werd het werk van de uitvoer
ders der wet vereenvoudigd,
maar het gevolg was ook aat
miljoenen onschuldigen ter
dood werden veroordeeld of in
de gevangenis terechtkwamen.
Zelfs onder Chroesjtsjov in
1958 noemde de opperste Sov
jet het principe dat iemand on
schuldig is totdat het tegendeel
is bewezen een „afgezaagd
dogma van het bourgeois
rechtsstelsel".
In de toekomst zal een groot
aantal daden waaronder
politieke overtredingen
niet meer strafbaar gesteld
worden en de straffen voor
vele andere misdaden worden
misschien minder streng. Zo
wordt ook al beweerd dat de
doodstraf slechts zal worden
toegepast in een klein aantal,
zeer ernstige criminele geval
len.
Het valt te hopen dat de wet
geving op één lijn gebracht
wordt met de economische
hervormingen. „Je kunt geen
economische initiatieven ont
plooien als dergelijke blijken
van ondernemingszin be
schouwd worden als strafbare
feiten", licht Vaksberg toe.
De erfenis van de Brezjnev-
periode op dit gebied is verbij
sterend. Bij voorbeeld, vijftien
jaar geleden werd een voorzit
ter van een collectieve boerde
rij in Kazachstan, Ivan Choe-
denko, gestraft omdat hij ge
daan had wat nu van Sovjet
managers geöist wordt. Hij had
de autoriteiten gevraagd wel
ke resultaten ze wanneer wil
den en hoeveel geld daarvoor
beschikbaar was. Vervolgens
zei hij dat ze hem zijn gang
moesten laten gaan.
Bekentenis
De directeur bracht het aantal
arbeidskrachten terug tot een
minimum, betaalde de overge
bleven werknemers goed en
voerde de productiviteit op.
Op die manier slaagde hij erin
Zeven maal zo veel hoge-kwa-
liteitsgoederen te produceren
dan waar de staat behoefte aan
had. Dat werd niet op prijs ge
steld en Choedenko belandde
in de gevangenis, waar hij
stierf. Tot op de dag van van
daag is het Vaksberg en ande
re campagnevoerders nog niet
gelukt eerherstel voor Choe
denko te bepleiten, vanwege
de tegenstand van de oude
garde.
Wat hervormers ook flink wil
len aanpakken is de gerechte
lijke procedure. Zij eisen dat
een verdachte reent heeft op
een advocaat vanaf het mo
ment dat hij of zij is gearres
teerd en in staat van beschul
diging gesteld. Onder de huidi
ge wetgeving kan een Sovjet
burger niet eerder een advo
caat in de arm nemen dan dat
het gehele onderzoek van zijn
zaak rond is. Gedurende deze
periode, zo schreef een Sovjet-
russisch tijdschrift, de New Ti
mes, hebben de onderzoekers
de gelegenheid „de verdachte
tot een bekentenis te ranse
len".
Professor Valery Savitsky
het Sovjet-instituut voor
en Wet gelooft dat het
tijd is dat een „Habeas-coi
wet" wordt ingevoerd ij
Sovjetunie, die burgen
schermt tegen onwettige
vangenneming. Savitsky
daarbij tevens op de wij<
breide corruptie die heer
de gerechtshoven. Het
bleem is dat rechters vooi
periode van vijf jaar
zen" worden. Savitsky i
dat ze voor het leven bent
moeten worden, na een p
periode, zodat ze niet gev
zijn voor locale pressiem:
len in verband met het
nen van stemmen.
ANGUS ROXBU:
(c) The Sunday Times, Lo:
WASHINGTON Amerikaanse ruimte
vaartdeskundigen hechten weinig geloof
aan de recente Russische verklaringen dat
de Sovjet-radarsatelliet Kosmos-1900 geen
gevaar zal opleveren wanneer hij in augus
tus of september de dampkring binnen
dringt. De satelliet heeft een kernreactor
aan boord waarin onder meer 45 kilo ver
rijkt uranium 235. De Amerikanen noemen
het onwaarschijnlijk dat de radioactieve
spijtstof volledig zal verbranden bij de te
rugval naar de aarde.
De op 12 december gelanceerde Kosmos-1900 is
van een zeer krachtig radarsysteem voorzien voor
de observatie van Westerse vlootbewegingen en is
zelfs in staat om zich onder het wateroppervlak be
vindende onderzeeërs op te sporen. De satelliet
dreigt echter het voorbeeld te volgen van de Kos-
mos-954, die in januari 1978 de dampkring binnen
drong en een regen van brokstukken veroorzaakte
in een vrijwel onbewoond gebied in het noordwes
ten van Canada. Veel radioactiviteit kwam daarbij
weliswaar niet vrij, maar de politieke en diploma
tieke fall-out was wèl groot. Canada voerde een
grootscheepse opruim- en schoonmaakactie uit en
de Russen kregen een miljoenenrekening gepre
senteerd, die na veel vijven en zessen uiteindelijk
ook werd betaald.
Vijf jaar later was het de vrijwel identieke radar
kunstmaan Kosmos-1402, die voor de nodige con
sternatie zorgde. Maar de kernreactor van deze sa
telliet viel boven de Indische Oceaan in brokstuk
ken uiteen zonder verder enig ernstig probleem te
veroorzaken. Jaren eerder in 1969 en 1973
waren twee soortgelijke satellieten al bij een mis
lukte lancering naar Russisch grondgebied terug
gevallen. Of er als gevolg daarvan radioactieve be
smetting plaatsvond, is echter nooit duidelijk ge
worden.
Zonnepanelen
Ook nu is er geen gevaar voor radioactieve be
smetting van de aarde, zo heeft het Russische pers
bureau Tass laten weten, maar James Oberg en Ni
cholas Johnson, twee Amerikaanse deskundigen
die zich hebben gespecialiseerd op het gebied van
de Russische ruimtevaart, zijn daar allerminst ze
ker van.
„Het staat wel degelijk vast dat het radioactieve
materiaal naar beneden komt", zegt Johnson „de
vraag is alleen nog maar wóér dat zal gebeuren".
Volgens Johnson is statistisch gezien de kans
het grootst dat de wrakstukken in één van de oce
anen of in schaars bevolkt gebied neerkomen,
maar de datum waarop dat gebeuren gaat, kan
slechts enkele weken van tevoren worden bere
kend en het exacte tijdstip en de vermoedelijke
laats pas enkele uren van tevoren,
atellieten als de Kosmos-1900 en de 14 maart ge
lanceerde nieuwe radarkunstmaan Kosmos-1932
hebben voor hun activiteiten zoveel elektrische
energie nodig dat ze niet kunnen volstaan met zon
nepanelen, maar gebruik maken van kernreacto
ren met verrijkt uranium 235 als splijtstof. Wester
se deskundigen vermoeden dat de splijtstof enigs
zins wordt „besmet" met cadmium om te voorko
men dat er tijdens de kernreactie aan boord van
een dergelijk toestel zo'n immense hitte-ontwj
ling ontstaat, dat de hele satelliet smelt.
Normaal gesproken wordt het gedeelte me
kernreactor na enkele maanden van de rest vj
satelliet ontkoppeld en vanuit de oorspronkt
cirkelvormige baan op zo'n 270 kilometer bov<
aarde in een veel hogere baan (circa 600 km)
rigeerd, waar het minstens duizend jaar veilig
blijven rondcirkelen.
Die operatie is volgens Oberg en Johnson b
Kosmos-1900 tussen 10 en 14 april mislukt S
dien hebben de Russen geen contact meer mi
stuurloos rond de aarde draaiende en geleid
aan naar de uitlopers van de dampkring zakk
satelliet en de kans dat men het toestel alsnog
onder controle kan brengen, wordt nagenoeg
gesloten geacht
SJOERD VAN DER W
Ambassadeur
dreigt met pistool
STOCKHOLM Het Zweed-
se ministerie van buitenlandse
zaken zit danig in zijn maag
met de nieuwe ambassadeur
van Joegoslavië, Zlatan Kikic.
De diplomaat werd zondag
door vier politiemannen in ko
gelvrije vesten overmeesterd
terwijl hij bij een speeltuin, ge
legen onder een deken, zijn
pistool op voorbijgangers richt
te. Volgens enkele Zweedse
kranten kan de ambassadeur
worden uitgewezen, maar een
politiewoordvoerder zei dat
Kickit op grond van zijn diplo
matieke onschendbaarheid on
middellijk was vrijgelaten.
WASHINGTON In de
Amerikaanse Senaar is giste
ren na herhaald uitstel het de
bat over de ratificatie van het
INF-verdrag begonnen. De
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken George
Shultz zei bij het begin van het
debat dat alle obstakels voor
ratificatie uit de weg zijn ge
ruimd. Enkele senatoren had
den met name problemen met
„interpretatieverschillen" tus
sen de Sovjetunie en de VS
over de passages die de contro
le op de werderzijdse kernwa
pens regelen. Het is de vraag
of het debat kan worden afge
rond voor de komende topont
moeting tussen Reagan in Gor
batsjov in Moskou.
Filipijnen: BBC
zette rebellen
aan tot aanslag
MANILA De Britse omroep
BBC heeft communistische re
bellen op de Filipijnen betaald
om een aanslag uit te voeren
op het regeringsleger. Bij een
actie van de rebellen in het
district Bicol werd een brief
van de omroep aangetroffen
waarin wordt aangeboden een
overval op een legerpatrouille
te filmen. De bewuste actie
zou 27 februari hebben plaats-
Eevonden en aan 11 soldaten
et leven hebben gekost, zo
hebben militaire autoriteiten
op de Filipijnnen gisteren ver
klaard. De BBC heeft de be
schuldigingen ontkend en la
ten weten dat op de bewuste
datum helemaal geen film
ploeg op de Filipijnen aanwe
zig was.
Af scheidsceremonie
voor Sovjet-troepen
KABUL Tegen een achter
grond van geweervuur en ka
nongebulder is gisteren in Ka-
bul een afscheidsceremonie
gehouden voor de eerste Sov
jet-troepen die op het punt
staan het land te verlaten. De
ongeveer 1.300 manschappen
werden toegesproken door de
Afghaanse president Najibul-
lah. Vanochtend begon het
konvooi van 300 voertuigen
aan de drie dagen lange en ge
vaarlijke rit naar de Sovjetu
nie. Zoals vrijwel overal te we
reld werd gisteren ook in de
Sovjetunie net begin van de
terugtrekking prominent in de
krant gezet. „Naar huis", luid
de de veelzeggende kop in
Pravda, waarin de troepen
omstandig werden geprezen.
V Nacht hemdje tot op de
knieën. 65/35% polyester
katoen. Mt 98-11616.75.
Mt 128-17618.75. Nü me
3.- korting
V Dekbedover
treksets. 100%
katoen.
140 x200cm
met 1 sloop 29.75.200 x 200 cm met 2
slopen 49.75. Nü met 6.-korting
9 Gevormde
steunpanties.
40 denier/
Mt38/40
48/50.
9.75/10.75.
Steunkousen,
70 denier.
Mt 8X2- 11XL
10.75. Nü met 2.- korting
16750
9 Meisjes- en
damesslips Mt
104-164 en mt
3646.1.75 Nü
3voor475
4P "Prinses Slim-
melein wil niet
trouwen". Kleurrijk
boekje voor begin
nende lezers
6.75 nü C7C
V Wissel lijsten met
spiegelglas. 13x18
cmt/m40 x 50 cm.
3.50 t/m 12.75. Nü
met 15% korting
VSportbeha van elasti
sche katoen. Wit of skin. "n'
Mt75- 90B/C en mt
75-85D. 1 AltZ A
16.75 nü J
VHooggténzende
jachtlak. Transpa
rant Voor binnen
en buiten. 750 ml.
11.75 nü i
V Aluminium fluit
ketel. In diverse
kleuren. 12.75 nü
VDames-en heren quartz
analoog horloge Met cen
trale secondenwijzer.
Zwarte band. 35.75 nü
We hebben er 5 vernieuwde, uitstekende haarverzorgingsprodukten bij. Onze Haircare milde shampoo 2.- en
crèmespoeling 3.75 komen in een voordelige gezinsfles. De tintelfrisse tonicum 2.50 beschermt tegen roos en
haaruitval. En om je haar in model te brengen gebruik je Hairstyle haarversteviger 2.50 of de speciale
Föhnversteviger ook voor 250. Nü ter introductie met 50 ct kortmg. Zo komt je haar de dag wel door!
Aanbiedingen zijn geldig t/m 21 mei 1988.
.Echt Waar Voor Je Geld.
